Υπεύθυνη καθηγήτρια: Ζαρκογιάννη Εύα

1. Αναστασία Πατιώ
Άννα Σιδηροπούλου
Ειρήνη Σοϊλεμεζίδου
Ελένη Τράκα
Θεόδωρος Τέλιος

3. Γενικές πληροφορίες για την ταινία, π.χ. βασικοί
πρωταγωνιστές, χρονολογία
Ιστορικό πλαίσιο της ταινίας, καθώς και συσχέτισή του
με τα σατιρικά και χιουμοριστικά στοιχεία που
περιγράφονται (γιατί τα συγκεκριμένα στοιχεία είναι
σατιρικά την συγκεκριμένη χρονική περίοδο;)
Γιατί οι ταινίες εκείνης της εποχής μας προκαλούν
γέλιο; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά εκείνης της εποχής
που σατιρίζονται ακόμα και σήμερα;
Στοιχεία και συμπεριφορές στην ταινία που
σατιρίζονται
 Ανάλυσή τους
Χιουμοριστικά στοιχεία
 Ανάλυσή τους

4.  Ο Χαρίλαος είναι στρατηγός και έχει επιβάλλει πολύ
αυστηρές αρχές στις τέσσερις νεαρές ανύπαντρες κόρες
του. Κάποια στιγμή καταφτάνει από το Σικάγο στην
Ελλάδα η αδελφή του Χαρίλαου, μια απελευθερωμένη
"θεότρελη" χήρα και ευκατάστατη οικονομικά.

5.  Εγκαθίσταται στο σπίτι του
Χαρίλαου και κατορθώνει μέσα σε
λίγο καιρό να ανατρέψει τις
κατεστημένες αρχές του σπιτιού,
κόντρα στα ήθη και έθιμα της
εποχής και του αδελφού της, ενώ
καταφέρνει με κάπως ανορθόδοξο
τρόπο, να βρει γαμπρούς και τελικά
να παντρέψει τις τρεις από τις
τέσσερις κόρες του. Έτσι μετά από
μια σειρά αλλαγών στο σπίτι η θεία
καταφέρνει να αποκαταστήσει τις
ανιψιές της αλλά και τον εαυτό της
με μια στάμνα που πέτυχε τον παλιό
της έρωτα.

6.  Γεννήθηκε την 1 Ιανουαρίου 1897 στην Αθήνα και
πέθανε στις 12 Φεβρουαρίου 1980.
 Έπαιξε κυρίως σε κωμωδίες του ελληνικού
κινηματογράφου.
 Χαρακτηριστικές ατάκες: «Τι να μου χρωστάς; Τίποτα
δεν μου χρωστάς. Αλλά μιας και άνοιξες την τσάντα και
είναι γρουσουζιά να την κλείσεις χωρίς να δώσεις
τίποτα» (Η κυρά μας η μαμή), «Και όλη αυτή η
παλαιτσαρία θα φύγει!.. Yes yes!.. Θα βάλουμε ένα
ωραίο σαλονάκι, απ‘ αυτά τα πολύ μοντέρνα» (Η θεία
απ’ το Σικάγο)

7.  Γεννήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 1898 και πέθανε στις 29
Ιανουαρίου 1975.
 Κατά τη διάρκεια της ζωής του συμμετείχε σε περίπου
σαράντα ταινίες παίζοντας χαρακτηριστικούς ρόλους,
όπως του μεθυσμένου, του άστοργου, του ανάποδου μα
και στοργικού πατέρα κ.α.

8.  Η ταινία παίχτηκε για πρώτη φορά στον κινηματογράφο
στις 16 Δεκεμβρίου 1957.
 Ο Β’ Παγκόσμιος αλλά και ο Εμφύλιος Πόλεμος είχαν
μόλις τελειώσει και είχαν επιφέρει στην Ελλάδα
οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα. Οι άνθρωποι
ζούσαν όσο πιο λιτά μπορούσαν και οι γαμπροί ήταν
δυσεύρετοι, καθώς ένα μεγάλο μέρος του αντρικού
πληθυσμού είχε σκοτωθεί στις συρράξεις.

9.  Κάποια από τα χαρακτηριστικά εκείνης της
εποχής που σατιρίζονται στην ταινία είναι:
1. Η θέση της γυναίκας
2. Ο ρόλος του πατέρα
3. Η πίστη και η αφοσίωση στον θεσμό της
οικογένειας
4. Η επαγγελματική αποκατάσταση του άντρα
5. Οι αντιλήψεις σε σχέση με την έννοια της
τύχης και της μοίρας
6. Η κατάλληλη ηλικία για γάμο
7. Οι ξενόφερτοι τρόποι διασκέδασης
8. Η γνώμη και η επιρροή της κοινωνίας

10.  Στην ταινία γίνεται εύκολα αντιληπτή η θέση της
γυναίκας η οποία παρουσιάζεται σεμνή, περιορισμένη
στο σπίτι και οικονομικά εξαρτημένη από τον πατέρα
και αργότερα από τον σύζυγο της.
 Έτσι γίνεται σαφής η ανισότητα των δύο φύλων καθώς
και η ύπαρξη στερεοτύπων που αφορούν τον τρόπο
ενδυμασίας της, την συμπεριφορά της αλλά και την
προστασία της. Επίσης η ύπαρξη σχέσεων πριν από τον
γάμο θεωρείται αδιανόητη (τέσσερις κόρες και η
γυναίκα του Χαρίλαου).

11.  ΕΥΤΕΡΠΗ: Βρε Καλλιόπη, όλα έξω τα έχουν τα κορίτσια!
ΘΕΙΑ ΚΑΛΛΙΟΠΗ: Τι λες καημένη! Αλίμονο από μας που
πρέπει να τα έχουμε όλα μέσα...

12.  Από τον παραπάνω διάλογο της θειας Καλλιόπης με
την μαμά των κοριτσιών γίνεται αντιληπτό το
στερεότυπο της ενδυμασίας των μικρότερων αλλά και
μεγαλύτερων γυναικών που αποτελούσε
χαρακτηριστικό παράδειγμα για την γενικότερη θέση
αυτών. Συγκεκριμένα εκείνη την εποχή ανεξάρτητα από
την ηλικία τους, την κοινωνική θέση που κατείχαν και
την οικονομική τους κατάσταση έπρεπε να είναι
ντυμένες με απλότητα και σεμνότητα έτσι ώστε να μην
προκαλούν τον σχολιασμό της γειτονιάς.

13.  Ο πατέρας (Χαρίλαος) αποτελεί τον αρχηγό της
οικογένειας, τον προστάτη αλλά και τον
αφέντη(μοντέλο πατριαρχικής και αυταρχικής
οικογένειας).
 Παρουσιάζεται, έτσι, υπερβολικά συντηρητικός,
οπισθοδρομικός, υπερπροστατευτικός και διακατέχεται
από αναχρονιστικές αντιλήψεις.

14.  ΕΥΤΕΡΠΗ: Μεγαλώσανε τα παιδιά μας Χαρίλαε. Ξέρεις πόσο είναι η
Ελένη μας; Είκοσι έξι. Είκοσι τριών η Κατίνα, είκοσι η Μαρία και
δεκαπέντε η Αγγελική.
ΧΑΡΙΛΑΟΣ: Ε και λοιπόν;
Ε: Του χρόνου θα είναι είκοσι επτά η Ελένη...
Χ: Είκοσι τεσσάρων η Κατίνα, είκοσι ενός η Μαρία και δεκαέξι η
Αγγελική.
Ε: Ακριβώς.
Χ: Και τι θες να αποδείξεις μ’ αυτό βρε γυναίκα; Ότι κάθε χρόνο τα
κορίτσια μας θα είναι ένα χρόνο μεγαλύτερα;
Ε: Όχι, άλλο θέλω να πω.
Χ: Τότε αφού θέλεις να πεις άλλο, γιατί λες αυτό που λες και δε λες
κατευθείαν το άλλο, να ησυχάσουμε;
Ε: Θέλω να πω... Τι σκέφτεσαι για τα κορίτσια μας; Πώς βλέπεις το
μέλλον τους;
Χ: Και τι είμαι εγώ για να βλέπω το μέλλον τους, βρε Ευτέρπη; Τσιγγάνα
Τουρκογύφτισα;

15.  Από το απόσπασμα γίνεται εύκολα αντιληπτό το
γεγονός ότι ο πατέρας ήταν εκείνος που αποφάσιζε για
την πορεία που θα έπαιρνε η ζωή των κορών του.
Αρχικά είχε την υποχρέωση να δώσει στις κόρες του
καλή διαγωγή, να τις μορφώσει και να τις προετοιμάσει
για να γίνουν μία μέρα μητέρες και να μπορούν να
συντηρούν ένα σπίτι.
 Επίσης, θεωρούνταν ότι έπρεπε να τους βρει έναν
γαμπρό, καθώς τα προξενιά συνηθίζονταν να γίνονται
από τους πατέρες των κοριτσιών και η ύπαρξη σχέσεων
πριν το γάμο ήταν κατακριτέα.

16.  Η ανάγκη δημιουργίας οικογένειας και απόκτησης
παιδιών προβάλλεται σε όλη την ταινία. Μάλιστα ο
Χαρίλαος πιστεύει ιδιαίτερα στην έννοια του προξενιού
και όχι του έρωτα.
 Ακόμη βασική πεποίθηση της κοινής γνώμης ήταν ότι
γυναίκα έπρεπε να παντρεύεται την κατάλληλη ηλικία
και όσο το δυνατόν πιο νωρίς.

17. ΧΑΡΙΛΑΟΣ: Άντε να τις ξαμολήσουμε (τις κόρες του).
Άντε να τις εξαγριώσουμε, να τις στείλουμε στα μπάνια
τα ανακατωμένα και στα πάρτι που χορεύουν ροκ εν’
ρολ με τα πόδια πάνω!
(…)
ΕΥΤΕΡΠΗ: Κάνε ό,τι καταλαβαίνεις. Και ετοίμασε
όμως και ένα μεγάλο ράφι για να τις ακουμπήσεις. Κι αν
θες να ξέρεις, θα έπρεπε να το έχεις ετοιμάσει από τώρα
γιατί η ώρα της μεγάλης…πλησιάζει.

18.  Το συγκεκριμένο απόσπασμα θίγει διάφορα θέματα.
Άμεσα τονίζει γεγονός της κατάλληλης ηλικίας του
γάμου μια γυναικάς που είναι γύρω στα 20-25 και αν
περάσει αυτή τότε υπάρχουν ελάχιστες πιθανότητες να
παντρευτεί. Έμμεσα μας υπενθυμίζει την αξία και την
σημασία του γάμου αφού κυρίως εκείνη την εποχή
πίστευαν ότι ο σκοπός της ζωής μια γυναικάς όσο και
ενός άνδρα είναι ο γάμος και η απόκτηση παιδιών. Αν
κάποιος δεν είχε νυμφευτεί η κοινωνία τον αποκαλούσε
με διάφορα υποτιμητικά επίθετα.

19.  Όσον αφορά το είδος του επαγγέλματος που θα
ασκούσε ο άνδρας έντονη είναι η ύπαρξη στερεότυπου.
Έτσι, κύρος και αίγλη είχαν επαγγέλματα όπως του
γιατρού, του δικηγόρου, του πολιτικού μηχανικού κ.α.
ενώ πάρα πολλά θεωρούνταν υποδεέστερα.

20. ΘΕΙΑ ΚΑΛΛΙΟΠΗ: Α, να τη! (δείχνει την ταυτότητα που
πήρε μέσα από το σακάκι του μέλλοντα γαμπρού της
ανιψιάς της). Ζέριγγας Κωνσταντίνος. Πολιτικός
μηχανικός. Μάλιστα! (κουνάει το κεφάλι της
ευχαριστημένα) Ότι πρέπει. Και κοίταξε να
καθυστερήσεις όσο πολύ περισσότερο μπορείς το
σακάκι
ΑΝΙΨΙΑ : Ναι, ναι
ΘΕΙΑ: Κατάλαβες ε; Και βαλ’ τα αυτά στην θέση
τους(δείχνει την ταυτότητα και το πορτοφόλι)

21. ΘΕΙΑ ΚΑΛΛΙΟΠΗ: Excuse me mister, μπορώ να έχω την
φωτιά σας please;
ΝΕΑΡΟΣ: Ευχαρίστως κυρία μου
ΘΕΙΑ : Μα που σας ξέρω;
Ν: Εμένα;
ΘΕΙΑ : Ναι, ναι. Παπαδόπουλος δεν λέγεστε;
Ν: Όχι
ΘΕΙΑ: Γιατρός βέβαια
Ν: Όχι κυρία μου, δημόσιος υπάλληλος
ΘΕΙΑ: Δημόσιος υπάλληλος;
Ν: Μάλιστα
ΘΕΙΑ : Thanks, thanks, thanks

22.  Σε αυτά τα αποσπάσματα παρατηρούμε ότι η θεία
Καλλιόπη εγκρίνει ως γαμπρό της τον νεαρό που
ασκούσε το επάγγελμα του πολιτικού μηχανικού και
απορρίπτει αυτόν που της συστήνεται ως δημόσιος
υπάλληλος. Από το γεγονός αυτό συμπεραίνουμε ότι η
επιλογή της γίνεται όχι με βάση την προσωπικότητα και
τον χαρακτήρα του, αλλά με βάση το είδος του
επαγγέλματος που ασκούσε. Δηλαδή εκείνη την εποχή
έδιναν μεγάλη αξία σε επαγγέλματα που συνδέονταν με
υψηλότερο κοινωνικό κύρος και καλύτερες
οικονομικές απολαβές και υποτιμούσαν αυτά που δεν
πληρούσαν αυτές τις προϋποθέσεις.

23.  Σύμφωνα με τον πατέρα των τεσσάρων κοριτσιών η
τύχη και η μοίρα είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την
ζωή του ανθρώπου και την καθορίζουν.
 Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το κανάτι το
οποίο εκτός από αντικείμενο καθημερινής χρήσης
αποτελεί και αντικείμενο χάρη στο οποίο βρίσκουν
γαμπρό οι κόρες του Χαρίλαου.

24. ΞΕΝΟΦΩΝ: Ώστε, στρατηγέ μου, θαυματουργό το
κανάτι!
ΧΑΡΙΛΑΟΣ: Θαυματουργό Ξενοφών! Θαυματουργό κι
αλάνθαστο!
Ξ: Αλάνθαστο ε;
Χ: Αλάνθαστο!

25.  Σε αυτό το απόσπασμα ο Χαρίλαος, φανερά
ικανοποιημένος με την άμεση αποκατάσταση των
κορών του, χαρακτηρίζει το κανάτι αλάνθαστο και
θαυματουργό, καθώς χάρη σε αυτό βρέθηκαν οι
γαμπροί που αναζητούσαν. Το θεωρεί υπεύθυνο, μαζί με
την τύχη και την μοίρα.
 Ωστόσο, θα μπορούσαμε να πούμε πως πίσω από αυτήν
την θεωρία περί της τύχης, βρίσκεται ένα καλά
προσχεδιασμένο σχέδιο.

26.  Σύμφωνα με την κοινή γνώμη της εποχής, οι κοπέλες
είχαν το δικαίωμα να παντρευτούν έως μία
συγκεκριμένη ηλικία. Από αυτήν και μετά ήταν πιο
δύσκολο να βρουν σύντροφο αλλά και κατακρίνονταν
από την κοινωνία (π.χ. ονομάζονταν γεροντοκόρες και
λεγόταν ότι «θα μείνουν στο ράφι»).

27. ΧΑΡΙΛΑΟΣ: Τώρα πια που μάθαμε και το Ροκ εν’ Ρολ, θα κάνουνε
ουρά οι γαμπροί για το ποιος θα τις πρωτοπάρει.
ΘΕΙΑ ΚΑΛΛΙΟΠΗ: Από γαμπρούς πια άλλο τίποτα, να φαν και
οι όρνιθες, φτάνει να το αποφασίσουμε.
Χ: Εμείς;
ΘΕΙΑ: Εμείς.
Χ: Αμ δεν φτάνει να το αποφασίσουμε μόνον εμείς Καλλιόπη μου,
πρέπει να το αποφασίσουν κι εκείνοι.
ΘΕΙΑ: Ε λοιπόν Χαρίλαε, σου δίνω τον λόγο μου ότι σε τρεις
μήνες θα έχουνε παντρευτεί και οι τέσσερις.
ΕΥΤΕΡΠΗ: Αχ Καλλιόπη μου, ας παντρευόταν τουλάχιστον η
μεγάλη, ας παντρευόταν αυτή.
ΘΕΙΑ: Η μεγάλη; Μέγας είσαι Κύριε. Μα και τώρα αν θέλουμε την
παντρεύουμε.

28.  Σε αυτό το απόσπασμα, η θεία
υποστηρίζει πως θα είναι πολύ
εύκολο να παντρευτούν και οι
τέσσερις κόρες, ανεξαρτήτως
ηλικίας, παρά τις ενστάσεις του
Χαρίλαου. Η μητέρα όμως,
ενδιαφέρεται μόνο για την
μεγαλύτερη κόρη, εκτιμώντας πως
δεν ήταν ανάγκη να παντρευτούν
και οι υπόλοιπες προς το παρόν.
Έτσι, φαίνεται το στερεότυπο της
ηλικίας για γάμο, που σύμφωνα με
την μητέρα η μεγαλύτερη κόρη
βρίσκεται στο όριο, καθώς μετά οι
γαμπροί θα ήταν δυσεύρετοι και
ίσως απίθανο να βρεθούν.

29.  Ο πατέρας των κοριτσιών περιφρονεί τους νέους
τρόπους ψυχαγωγίας και διασκέδασης των νεαρών.
Παράδειγμα αποτελεί η αποδοκιμασία του χορού Ροκ
εν’ Ρολ (Rock n’ Roll).
 Χαρακτηριστική ατάκα του Χαρίλαου που εκφράζει την
δυσαρέσκειά του για τον συγκεκριμένο χορό είναι: «Ροκ
εν’ Ρολ; Αυτό που το χορεύουν με το κεφάλι κάτω και
τα πόδια πάνω;»

30.  ΧΑΡΙΛΑΟΣ: Και πώς τον λένε βρε το χορό που χόρεψε
η κόρη του Σωτήρη και καλοπαντρεύτηκε;
ΦΙΛΟΣ: Ροκ εντ ρολ.
Χ: Α, μάλιστα.
Φ: Τον ξέρεις στρατηγέ μου;
Χ: Δεν είναι αυτός, που αρπάζει ο καβαλιέρος σαν
πεχλιβανής τη ντάμα του, με το κεφάλι κάτω και τα
πόδια πάνω;
Φ: Ακριβώς!
Χ: Ωραίος χορός! Θα ήθελα να τον χορέψω κι εγώ.
Αλλά μ’ αυτόν που τον εφηύρε. Να τον αρπάξω και...

31.  Μέσα από τα λόγια του Χαρίλαου φαίνεται πως ο ίδιος
δυσανασχετεί έντονα για τους ξενόφερτους τρόπους
διασκέδασης, που δεν μοιάζουν καθόλου με τους
ελληνικούς.
 Του κάνει ιδιαίτερα αρνητική εντύπωση που ο χορός
ροκ εν’ ρολ αποτέλεσε την αιτία του γάμου μίας
γειτόνισσας του, κάτι που το φαίνεται αδιανόητο να
συμβεί και στις δικές του κόρες.
 Τέλος, πιστεύει ότι ο τρόπος με τον οποίο διασκεδάζουν
οι νέοι της εποχής του είναι εξωφρενικός, καθόλου
σεμνός και προκαλεί τεράστιες αλλαγές στις σχέσεις
μεταξύ των δύο φύλων και ιδιαίτερα πριν τον γάμο.

32.  Όλοι οι άνθρωποι έπρατταν σύμφωνα με την κοινή
γνώμη και πάντοτε καθορίζονταν από την κοινωνία,
φοβούμενοι την κριτική και τον χλευασμό που θα
ακολουθούσαν μία «λάθος» πράξη, δηλαδή μία πράξη
που θα αντίκρουε τις γενικές απόψεις και πεποιθήσεις.
 Ο φόβος του Χαρίλαου για την γνώμη της κοινωνίας
φαίνεται από την επίσης γνωστή ατάκα του:
«Κατεβάστε τα παράθυρα, κλείστε τις κουρτίνες μην
μας δουν οι γείτονες και μας μουντζώνουν με χέρια και
με πόδια!»

33. ΧΑΡΙΛΑΟΣ: Κλείστε τα παράθυρα, κλείστε τα πατζούρια
καλά, κλείστε τις κουρτίνες μην μας δει κανένα μάτι και
μας μουντζώνουνε με πόδια και με χέρια
ΘΕΙΑ ΚΑΛΛΙΟΠΗ: Γιατί να μας μουντζώνουνε;
Επειδή συγχρονιζόμαστε; Προχωράει ο κόσμος
Χαρίλαε, προχωράει!
Χ: Προχωράει ρε Καλλιόπη, προχωράει. Και μια και τα
‘φερε έτσι η κατάρα άιντε να προχωρήσουμε κι εμείς.
Αλλά να προχωρήσουμε κανονικά, όχι με το κεφάλι
κάτω και τα πόδια πάνω!

34.  Σε αυτό το απόσπασμα ο Χαρίλαος εκφράζει την
δυσαρέσκεια του για τον χορό Ροκ εντ ρολ και
προστάζει να κλείσουν τα παράθυρα και τα παντζούρια
για να μην γίνουν αντιληπτοί από τον έξω κόσμο. Όπως
καταλαβαίνουμε θεωρεί την συγκεκριμένη
συμπεριφορά γελοία, ανεπίτρεπτη και ανάρμοστη με τα
συντηρητικά δεδομένα της εποχής και ειδικότερα όταν
πρόκειται για την οικογένεια του ,η οποία αποτελεί
πρότυπο ήθους και ενάρετης συμπεριφοράς. Νιώθει
έτσι την ανάγκη να προστατέψει την οικογένεια του από
μια επικείμενη αποδοκιμασία της κοινής γνώμης.

35.  Ακόμη, γίνεται φανερή η μεγάλη απόκλιση του
συντηρητισμού και του εκσυγχρονισμού. Η θεία
Καλλιόπη αντιπροσωπεύει το σύγχρονο κόσμο, μη
διστάζοντας να υιοθετήσει ριζοσπαστικές για την
συγκεκριμένη εποχή ιδέες.
 Αντιθέτως, ο Χαρίλαος είναι εκπρόσωπος της
συντηρητικής κοινωνίας, κατακρίνοντας και
αποδοκιμάζοντας οποιαδήποτε ιδέα που τείνει να
επηρεάσει ή να αλλάξει την καθημερινότητα και την
ζωή του.

36.  http://www.finosfilm.com
 www.wikipedia.org