.

1. Επιμέλεια: Αρτινού Ιωάννα 4ο Γυμνάσιο Π. Φαλήρου
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Β΄ Γ/σίου Όνομα: .
Διαμαντής Αξιώτης: γεννήθηκε στην Καβάλα το 1942, όπου και ζει. Έχει εκδώσει
ποιητικές συλλογές, συλλογές διηγημάτων, μυθιστορήματα και ανθολογίες ποίησης και
διηγήματος. Υπεύθυνος, επί σειρά ετών, λογοτεχνικών περιοδικών καθώς επίσης και
ραδιοφωνικών εκπομπών. Κείμενά του έχουν παρουσιαστεί στο θέατρο.
Διήγημα: χαρακτηρίζεται από συντομία και πυκνότητα στη γλώσσα και το περιεχόμενο. Επικεντρώνεται
γύρω από ένα επεισόδιο που σχετίζεται με τη ζωή του κεντρικού ήρωα.
 Η καθημερινή ζωή, οι ελπίδες και οι προσδοκίες των ανθρώπων στην
παραδοσιακή κοινωνία συνδέονται στενά με τα λαϊκά έθιμα.
 Ο γάμος αποτελούσε το όνειρο κάθε κοπέλας.
 Μια παιδική φάρσα μπορεί να έχει απρόβλεπτες συνέπειες.
 Το έθιμο του Κλήδονα (οι φωτιές, τα ριζικάρια ...)
1. Ποιος είναι ο τόπος και ποια τα πρόσωπα του διηγήματος;
2. Ας συμφωνήσουμε στον παρακάτω χωρισμό ενοτήτων. Να τιτλοφορήσετε την καθεμία.
1η
: «Ιούνιος μήνας ... και προκοπή» 2η
: «Είκοσι τρεις Ιουνίου λοιπόν... γλύκα και παράπονο»
3η
: « Πάντως, εκείνο το βράδυ ... του Ριζικάρη» 4η
: «Το πρωί ... το κατόπι της τα παιδιά»
3. Η αφήγηση φαίνεται να έχει αυτοβιογραφικά στοιχεία. Ποιος μας αφηγείται; ...............................................
...............................................................................................................................................................................
Άρα, ο αφηγητής μας είναι ..........................................., και η αφήγηση γίνεται στο ................ πρόσωπο.
4. Αφηγηματικός χρόνος: η αφήγηση είναι αναδρομική (αναφέρεται στο ΠΑΡΕΛΘΟΝ) αλλά παρεμβάλλονται
και σχόλια του αφηγητή, που γίνονται στο ΠΑΡΟΝ:
Α) Να εντοπίσετε 3-4 λέξεις ή φράσεις που να δείχνουν το «τότε» της αφήγησης. (στο βιβλίο)
Β) Στη συνέχεια, βρείτε 2-3 σημεία που φαίνεται πως ο αφηγητής σχολιάζει «τώρα».
5. Αφηγηματικοί τρόποι: εκτός από την αφήγηση, το διάλογο και τα σχόλια, υπάρχουν αρκετές περιγραφές.
Να βρείτε δύο που σας φαίνονται πιο παραστατικές και να ξεχωρίσετε εικόνες (οπτικές, ακουστικές,
οσφρητικές κλπ) που υπάρχουν μέσα σε αυτές τις περιγραφές.
ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΑΞΙΩΤΗΣ, Η Άννα του Κλήδονα σελ.27
Τα ήθη είναι οι αντιλήψεις, «οι άγραφοι νόμοι» κάθε κοινωνίας.
Τα έθιμα είναι οι ενέργειες με τις οποίες εκφράζονται οι αντιλήψεις αυτές.
Όταν τα έθιμα επαναλαμβάνονται σταθερά από γενιά σε γενιά, δημιουργούνται οι παραδόσεις.

2. Επιμέλεια: Αρτινού Ιωάννα 4ο Γυμνάσιο Π. Φαλήρου
6. ΠΡΟΦΟΡΙΚΑ: Όταν ο αφηγητής μας περιγράφει τις ενέργειες της Άννας την παραμονή της γιορτής,
χρησιμοποιεί ασύνδετα σχήματα και επαναφορές. Βρείτε το σημείο και πείτε τι πετυχαίνει με τη χρήση
τους.
ΠΡΟΦΟΡΙΚΑ: Όμοια, η συμμετοχή των νεαρών αγοριών στο έθιμο της φωτιάς δίνεται με πολυσύνδετο
σχήμα. Τι αίσθηση δημιουργείται στον αναγνώστη;
7. Να περιγράψετε το χαρακτήρα της Άννας: σταθείτε στη νοοτροπία, τις
αντιλήψεις της καθώς και στο πώς αντιδρά συναισθηματικά στην κάθε
κατάσταση. Γιατί τα παιδιά επέλεξαν αυτή για τη φάρσα τους;
8. Γλώσσα: απλή δημοτική, με αρκετούς ιδιωματισμούς:
π.χ ............................., ................................., ................................
Ύφος παραστατικό, άμεσο, με χιούμορ, τρυφερότητα απέναντι στην
ηρωίδα και νοσταλγία για τα παιδικά χρόνια (βρείτε παραδείγματα)
9. Για τις γυναίκες της παλαιότερης εποχής, ο
στόχος στη ζωή τους ήταν ο γάμος. Αυτός πάλι
καθοριζόταν από δύο εξωγενείς παράγοντες,
που τους επέβαλλαν οι τοπικές κοινωνίες:
την προίκα και την τιμή τους.
 Πόσο σύμφωνους σας βρίσκουν αυτές οι αντιλήψεις και γιατί;
 Πόση ισχύ έχουν στην εποχή σας;
 Ποιες είναι οι προτεραιότητες και οι στόχοι μιας σημερινής κοπέλας;
10. Καταγράψτε τα όνειρα, τους πόθους, τα ενδιαφέροντα και τις χαρές των αγοριών του διηγήματος:
μοιάζουν ή διαφοροποιούνται από τα αντίστοιχα των κοριτσιών;
11. Πώς κατέληξε η παιδική φάρσα; Τι απέγινε η Άννα;
.....................................................................................
ΕΜΠΝΕΟΜΑΙ ... ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ !!
12. Αν μας μιλούσε, χρόνια μετά τη φάρσα, ο Αναστάσης ο
φιρφιρής, τι φαντάζεστε πως θα μας έλεγε;
13. Σελίδα 30: «...του Άι Γιαννιού, του Κλήδονα, του
Ριζικάρη.» Συνεχίστε σε 1-2 παραγράφους εσείς το διήγημα,
δίνοντας ένα τέλος της επιλογής σας!
( Μην ξεχνάτε πως είστε ο ώριμος αφηγητής που θα μας αφηγηθεί
πρωτοπρόσωπα την κατάληξη της φάρσας)