عرفان انسان کامل امام زمان فلسفه ظهور سیر و سلوک عرفانی فلسفه ازدواج و زناشوئی لقاءالله تشیّع وحدت وجود عشق عرفانی تأویل قرآن معرفت نفس خودشناسی دجال خلق جدید قیامت آدم و حوا عرفان درمانی امامت شفاعت کرامت عرفان شیعی هرمنوتیک اشراق حکمت فلسفه نجات فمینیزم اگزیستانسیالیزم علم توحید اسلام شناسی ظهور امام زمان ناجی موعود دکتر علی شریعتی نیچه هایدگر صادق هدایت فلسفه سینما فلسفه عشق فلسفه دین فلسفه زندگی خودکشی فلسفه طلاق ولایت وجودی شناخت شناسی معرفت شناسی فلسفه ملاصدرا طب اسلامی حکمت الاشراق معراج مهدی موعود فاطمه شناسی علی شناسی امام شناسی شیطان شناسی خداشناسی تئوسوفی حافظ مولانا روزبهان بقلی مولوی ابن عربی رجعت حسینی فلسفه مرگ ابرانسان زرتشت عرفان حلقه اوشو کریشنامورتی فلسفه نماز اسرار صلوة فلسفه گناه بهشت جهنم برزخ عذاب فلسفه بیماری ایدز امراض لاعلاج عرفان اسلامی تناسخ حکومت اسلامی متافیزیک ماورای طبیعت پدیده شناسی خاتمیت غیبت بوبر یاسپرس ادگار آلن پور علائم ظهور حلاج آفرینش جدید عرفانی زایش عرفانی حقیقت محمدی وجه الله آخرالزمان علی اکبر خانجانی

1. ١
‫دﯾﻦ‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﻠﺴﻔﻪ‬
*****
Universal Philosophy of Religion
‫اﺳﺘﺎد‬‫اﮐﺒﺮﺧﺎﻧﺠﺎﻧﯽ‬ ‫ﻋﻠﯽ‬

2. ٢
‫اﻟﺮﺣﯿﻢ‬ ‫اﻟﺮﺣﻤﻦ‬ ‫اﷲ‬ ‫ﺑﺴﻢ‬
: ‫ﮐﺘﺎب‬ ‫ﻋﻨﻮان‬‫دﯾﻦ‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﻠﺴﻔﻪ‬
: ‫ﻣﺆﻟﻒ‬‫اﺳﺘﺎد‬‫ﺧﺎﻧﺠﺎﻧﯽ‬ ‫اﮐﺒﺮ‬ ‫ﻋﻠﯽ‬
: ‫ﺗﺄﻟﯿﻒ‬ ‫ﺗﺎرﯾﺦ‬1384‫ه.ش‬
:‫ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫ﺗﻌﺪاد‬209

3. ٣
‫ﻋﻨﺎوﯾﻦ‬ ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬
١-‫ھرﻣﻧوﺗﯾﮏ‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬»‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬‫دﯾن‬ ‫ﺟﮭﺎﻧﯽ‬«.................................................................................۴
٢-‫دارد؟‬ ‫وﺟود‬ ‫ﺧدا‬ ‫آﯾﺎ‬.......................................................................................................١١
٣-‫دﯾن‬ ‫ﮔﺎﻧﮫ‬ ‫ﺳﮫ‬ ‫اﺻول‬.......................................................................................................١٧
۴-‫اﯾﻣﺎن‬ ‫و‬ ‫ﮐﻔر‬...............................................................................................................۴۵
۵-‫ﻧﺎﺑود‬ ‫ﻓﻧون‬ ‫و‬ ‫ﻋﻠوم‬‫ﮔﯽ‬....................................................................................................۴٩
۶-‫اﻧﺳﺎن‬ ‫وﺟود‬ ‫ﺑرزخ‬ ‫ارﮐﺎن‬................................................................................................۵٢
٧-‫آدﻣﯽ‬ ‫ﺗن‬..................................................................................................................۶۵
٨-‫ﻋﺷﻖ‬.....................................................................................................................۶٩
٩-‫ﻓﺳﻖ‬.......................................................................................................................٧٩
١٠-‫آزادی‬....................................................................................................................٨٢
١١-‫ﺷرﯾﻌت‬..................................................................................................................٩۴
١٢-‫ﺷﻧﺎﺳﯽ‬ ‫ﮐﯾﮭﺎن‬..........................................................................................................٩٧
١٣-‫دﯾن‬ ‫ﺗﺎرﯾﺦ‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬.......................................................................................................١٠٣
١۴-‫ت‬ّ‫ﯾ‬‫ﻣدﻧ‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬...........................................................................................................١٠۵
١۵-‫ی‬ ِ‫ﺗﮑﻧوﻟوژ‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬.......................................................................................................١٠٩
١۶-‫ﻗﯾﺎﻣت‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬............................................................................................................١١٢
١٧-‫اﺑﻠﯾس‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬............................................................................................................١١۴
١٨-‫رھﺑری‬ ‫و‬ ‫ﺣﮑوﻣت‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬.............................................................................................١١٨
١٩-‫ﻗﻠب‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬..............................................................................................................١٢١
٢٠-‫رﻧﺞ‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬..............................................................................................................١٢۶
٢١-‫ﻋﺑﺎدات‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬..........................................................................................................١٣٢
٢٢-‫ﺷﺎﯾﻌﺎ‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬‫ت‬..........................................................................................................١٣۴

4. ٤
٢٣-‫زن‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬...............................................................................................................١٣٧
٢۴-‫ﺗﻘﻠﯾد‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬.............................................................................................................١۴٩
٢۵-‫ﮐﻠﻣﮫ‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬.............................................................................................................١۵٣
٢۶-‫ﻋﺻﻣت‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬..........................................................................................................١۵٩
٢٧-‫ھﺳﺗﯽ‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬............................................................................................................١۶٣
٢٨-‫طﻼق‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬.............................................................................................................١۶۶
٢٩-‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬»‫ﻣن‬«...........................................................................................................١٧۴
٣٠-‫روﺷﻧﻔﮑری‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬.....................................................................................................١٧٧
٣١-‫ﺑﯾﻣﺎری‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬..........................................................................................................١٨٠
٣٢-‫ﺟﻧﺳﯽ‬ ‫ﺷﮭوت‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬..................................................................................................١٨٣
٣٣-‫ﭘول‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬..............................................................................................................١٨٨
٣۴-‫ﺻﺑر‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬.............................................................................................................١٨٩
٣۵-‫دوﺳﺗﯽ‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬..........................................................................................................١٩١
٣۶-‫رﻗص‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬............................................................................................................١٩٣
٣٧-‫ﺧودﮐﺷﯽ‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬........................................................................................................١٩٧
٣٨-‫ﻧﯾﮭﯾﻠﯾزم‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬.........................................................................................................٢٠٠
٣٩-‫ﺗﻧﮭﺎﺋﯽ‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬..........................................................................................................٢٠٣
۴٠-‫ﻣؤﻟف‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬..........................................................................................................٢٠۵

5. ٥
1-‫ﻫﺮﻣﻨﻮﺗﯿﮏ‬ ‫ﺗﺄوﯾﻞ‬»‫دﯾﻦ‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﻠﺴﻔﻪ‬«
*‫؟‬ ‫ﭼﮫ‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬
‫ﭼﯾزی‬ ‫ﻣﻌﻧﺎی‬ ‫از‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ھﻧﮕﺎﻣﯽ‬‫ﭘرﺳﯾم‬ ‫ﻣﯽ‬‫ر‬ ‫ز‬‫ﭼﯾ‬ ‫آن‬ ‫ل‬‫ﺗﺄوﯾ‬ ‫ﻊ‬‫واﻗ‬ ‫در‬‫رار‬‫ﻗ‬ ‫دﻧظر‬‫ﻣ‬ ‫ا‬‫داده‬‫ﺗﺟو‬‫ﺟﺳ‬ ‫و‬:‫ﯾم‬‫ﮐﻧ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﭘ‬‫س‬»‫ل‬‫ﺗﺄوﯾ‬«
‫ﯾﻌﻧﯽ‬»‫ﻣﻌﻧﺎ‬«!
‫ﭘس‬»‫ﭼﮫ؟‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬«‫ﺑﺎ‬ ‫اﺳت‬ ‫ﻣﺗرادف‬»‫ﭼﮫ‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬ ‫ﻣﻌﻧﺎ‬.«.‫ﮔوﺋﯾم‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺳﺧن‬ ‫ﻣﻌﻧﺎ‬ ‫ﻣﻌﻧﺎی‬ ‫از‬ ‫ﻣﺎ‬ ‫ﭘس‬
‫واژۀ‬ ‫اﻣﺎ‬ ‫و‬»‫ﺗﺄوﯾل‬«‫ﻣﺻدر‬ ‫از‬»‫ل‬ّ‫او‬«‫ا‬ ‫ری‬‫اﻣ‬ ‫ھر‬ ‫آﻏﺎز‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫رﺳﯾدن‬ ‫ﺑرای‬ ‫راھﯽ‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫ازﻟﯾت‬ ‫و‬ ‫آﻏﺎزﯾت‬ ‫و‬‫ﮫ‬‫ﺣﺎﻟﯾﮑ‬ ‫در‬ ‫ت‬‫ﺳ‬
‫ﻏ‬ ‫و‬ ‫ﭘﺎﯾﺎن‬‫ﺗﺄو‬ ‫س‬‫ﭘ‬ .‫ت‬‫ﻣﺎﺳ‬ ‫ﺧود‬ ‫ﮔﺎه‬ ‫و‬ ‫ﻣﺎﺳت‬ ‫دل‬ ‫و‬ ‫دﺳت‬ ‫در‬ ‫ﯾﺎ‬ ‫و‬ ‫ﻣﺎ‬ ‫روی‬ ‫ﻣﻘﺎﺑل‬ ‫در‬ ‫اﻣر‬ ‫آن‬ ‫ت‬ّ‫ﯾ‬‫آﺧر‬ ‫و‬ ‫ﺎﯾت‬‫زی‬‫ﭼﯾ‬ ‫ر‬‫ھ‬ ‫ل‬‫ﯾ‬‫در‬
.‫ﻧﻣﺎﺋﯾم‬ ‫ﻓﮭم‬ ‫و‬ ‫ﺑﺧواﻧﯾم‬ ‫آﻧرا‬ ‫ﺗﺎ‬ ‫ﻣﯾدھد‬ ‫ﻗرار‬ ‫ﻣﺧﺎطب‬ ‫را‬ ‫ﻣﺎ‬ ‫ﭼﯾز‬ ‫آن‬ ‫آﺧرت‬ ‫و‬ ‫ﺗﺄﺧﯾر‬ ‫ﺑطن‬
‫ر‬ ‫ﭼﯾز‬ ‫آن‬ ‫ﮐﻧوﻧﯽ‬ ‫واﻗﻌﯾت‬ ‫ھﻣﺎﻧﺎ‬ ‫راﻧﯾم‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺳﺧن‬ ‫ﭼﯾزی‬ ‫ﻣﻌﻧﺎی‬ ‫ﯾﺎ‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫از‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﮔﺎه‬ ‫ھر‬ ‫اﯾﻧﮑﮫ‬ ‫ﻧﯾز‬ ‫و‬‫ﮐﮫ‬ ‫ا‬‫ھ‬‫آﺧرﯾن‬ ‫ﻣﺎن‬‫وﺿﻌﯾت‬
‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﺗﺟو‬‫ﺟﺳ‬ ‫را‬ ‫ز‬‫ﭼﯾ‬ ‫آن‬ ‫ﯾن‬‫اوﻟ‬ ‫ﺎی‬‫ﻣﻌﻧ‬ ‫ﭼﯾزی‬ ‫آﺧرﯾن‬ ‫ﻣﺎده‬ ‫در‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬ .‫ﺟوﺋﯾم‬ ‫وﻣﯽ‬ ‫دارﯾم‬ ‫ﻣدﻧظر‬ ‫اﺳت‬ ‫ﭼﯾز‬ ‫آن‬‫ﮐ‬‫ﯽ‬‫ﯾﻌﻧ‬ .‫ﯾم‬‫ﻧ‬‫ﺑ‬‫ﮫ‬
‫آﺧ‬ ‫در‬ ‫ز‬‫ﭼﯾ‬ ‫آن‬ ‫ت‬‫ازﻟﯾ‬ ‫ﺗﺟوی‬‫ﺟﺳ‬ ‫ﺎ‬‫ھﻣﺎﻧ‬ ‫زی‬‫ﭼﯾ‬ ‫ر‬‫ھ‬ ‫ﺎده‬‫ﻣ‬ ‫ﺎی‬‫ﻣﻌﻧ‬ ‫و‬ .‫وﺋﯾم‬‫ﺟ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫را‬ ‫ای‬ ‫ﺎده‬‫ﻣ‬ ‫ﻣﻌﻧﺎی‬ ‫ﺳﺎده‬ ‫زﺑﺎن‬‫ﻌﯾت‬‫وﺿ‬ ‫رﯾن‬
.‫اﺳت‬ ‫ﻣوﺟود‬
‫ھر‬ ‫وﺿﻌﯾت‬ ‫آﺧرﯾن‬ ‫اﻣﺎ‬ ‫و‬.‫اﺳت‬ ‫ﻣﻌﻧﺎﺋﯽ‬ ‫ﭼﮫ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﭼﯾزی‬
.‫ﻧﯾﺳت‬ ً‫ﺎ‬‫ﻟزوﻣ‬ ‫و‬ ‫ھﺳت‬ ‫؟‬ ‫اﺳت‬ ‫ﭼﯾز‬ ‫آن‬ ‫وﺿﻊ‬ ‫آﺧرﯾن‬ ‫ھﻣﺎن‬ ً‫ﺎ‬‫ﻟزوﻣ‬ ‫ﭼﯾزی‬ ‫ھر‬ ‫ﻣوﺟود‬ ‫و‬ ‫ﻧﻘد‬ ‫وﺿﻊ‬ ‫آﯾﺎ‬
‫ﻧﮭﺎﺋﯽ‬ ‫و‬ ‫اﺑدی‬ ‫آﺧرت‬ ‫و‬ ‫وﺿﻌﯾت‬ ‫آﺧرﯾن‬ ‫درک‬ ‫و‬ ‫دﯾدن‬ ‫ﺣﺎﺻل‬ ‫اﻧﺳﺎن‬ ‫در‬ ‫ﭼﯾزی‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫و‬ ‫ﺟوﺋﯽ‬ ‫ﻣﻌﻧﺎ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫اراده‬‫آ‬.‫اﺳت‬ ‫ﭼﯾز‬ ‫ن‬
‫ﻣﯾ‬ ‫اﻧﺳﺎن‬ ‫آﯾﺎ‬‫ﭼﯾ‬ ‫ھر‬ ‫وﺿﻌﯾت‬ ‫آﺧرﯾن‬ ‫و‬ ‫ﻧﻘد‬ ‫وﺿﻌﯾت‬ ‫در‬ ‫ﺗواﻧد‬‫را‬ ‫ز‬‫ﭼﯾ‬ ‫آن‬ ‫دی‬‫اﺑ‬ ‫و‬ ‫رﯾن‬‫آﺧ‬ ‫ﻌﯾت‬‫وﺿ‬ ‫ﺗﯽ‬‫ﺑراﺳ‬ ‫زی‬‫ﺑ‬‫درک‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﺑﯾﻧ‬
‫ﮐﻧد؟‬
‫اﺳت؟‬ ‫اﺑدﯾت‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫اﮐﻧوﻧﯾت‬ ‫آﯾﺎ‬
‫و‬ ‫آﺧرﯾن‬ ‫ﺻورت‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫ھﺳت‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫آﻧﭼﮫ‬ ‫آﯾﺎ‬‫اﺳت؟‬ ‫اﺑدی‬
‫اﺳت؟‬ ‫ﻧﻘد‬ ‫آﺧرت‬ ‫آﯾﺎ‬

6. ٦
‫اﺑط‬ ‫و‬ ‫ﺎ‬‫ﮔﻣﺎﻧﮭ‬ ‫ﺟز‬ ‫وﮔرﻧﮫ‬ ‫آﯾد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﭘدﯾد‬ ‫ﻣﻌﻧﺎ‬ ‫و‬ ‫ﺷود‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﻣﻣﮑن‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫ﺑﺎﺷد‬ ‫ﻣﺛﺑت‬ ‫ﺳﺋواﻻت‬ ‫اﯾن‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ‬ ‫اﮔر‬‫ھ‬ ‫و‬ ‫ﺎ‬‫ھ‬ ‫ﺎل‬‫و‬ ‫ذﯾﺎﻧﮭﺎ‬
‫ﺗو‬.‫آﯾﻧد‬ ‫ﻧﻣﯽ‬ ‫ﭘدﯾد‬ ‫ھﻣﺎت‬
‫ﻣﻌﻧﺎ‬ ‫و‬ ‫ل‬‫ﺗﺄوﯾ‬ ‫ل‬‫اھ‬ ‫د‬‫ﮐﻧ‬ ‫درک‬ ‫را‬ ‫ﺎ‬‫ﭼﯾزھ‬ ‫ت‬‫ﻧﮭﺎﯾ‬ ‫و‬ ‫دﯾت‬‫اﺑ‬ ‫د‬‫ﺗواﻧ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ﺎﻧﯽ‬‫اﻧﺳ‬ ‫ﯽ‬‫ﯾﻌﻧ‬ ‫رت‬‫آﺧ‬ ‫ل‬‫اھ‬ ‫اﻧﺳﺎن‬ ‫ﭘس‬‫ﺎ‬‫اﻧﺳ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫ﺳ‬‫ن‬
.‫ﻻﻏﯾر‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫ﻣﻌﻧوی‬
)‫ﺗﺋوری‬ ‫ھر‬Theory‫واژه‬ ‫ﻣﻌﻧﺎی‬ ‫(ﺑواﺳطﮫ‬»‫ﺗﺋوری‬«‫ر‬‫زﯾ‬ ‫د‬‫ﺑﺎﺷ‬ ‫ﻣﻔﮭوم‬ ‫و‬ ‫ﮔوﯾﺎ‬ ‫ازﻟﯾت‬ ‫و‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫ﯾﮏ‬ ‫ﺑﺎﯾﺳﺗﯽ‬‫ا‬»Theo«
‫ﻣﻌﻧﺎی‬ ‫ﺑﮫ‬»‫ﺧدا‬«‫ﻣﯽ‬‫ھ‬ ‫س‬‫ﭘ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫اﻣری‬ ‫ھر‬ ‫آﻏﺎز‬ ‫ﺑﯽ‬ ‫آﻏﺎز‬ ‫و‬ ‫ازﻟﯾت‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫ﺧدا‬ ‫و‬ ‫ﺑﺎﺷد‬‫ر‬‫اﮔ‬ ‫وری‬‫ﺗﺋ‬ ‫ر‬
‫ﺗﺄو‬ ‫و‬ ‫اوﻟوﯾت‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫اﻟوھﯾت‬ ‫و‬ ‫ﮐﻧد‬ ‫آﺷﮑﺎر‬ ‫را‬ ‫اﻟوھﯾت‬ ‫ﺑﺎﯾﺳﺗﯽ‬ ‫ﺑﺎﺷد‬ ‫اش‬ ‫واژه‬ ‫ﻣﺻداق‬ ‫و‬ ‫راﺳﺗﯾن‬ ‫ﺑﺧواھد‬‫ﭘس‬ .‫اﺳت‬ ‫ﯾل‬‫ﯾﮏ‬
‫و‬ ‫ﮔر‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫وﯾﮏ‬ ‫اﻟﮭﯽ‬ ‫ﻣرد‬ ‫ﯾﮏ‬ ‫ﺣﻘﯾﻘﯽ‬ ‫ﺗﺋورﯾﺳﯾن‬‫و‬ ‫رت‬‫آﺧ‬ ‫را‬‫زﯾ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﻣﻌﻧوی‬ ‫اﻧﺳﺎن‬‫را‬ ‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫دﯾت‬‫اﺑ‬‫اﺟ‬ ‫در‬‫ش‬‫ﮐﻠ‬ ‫و‬ ‫زاء‬
‫در‬‫و‬ ‫ﺎدی‬‫ﻣ‬ ‫د‬‫ﻧﻘ‬ ‫ورت‬‫ﺻ‬ ‫ل‬‫ﮐ‬ ‫از‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫اﺳت‬ ‫ﮐﺳﯽ‬ ‫آﺧرت‬ ‫اھل‬ ‫اﻧﺳﺎن‬ ‫و‬ .‫اﺳت‬ ‫آﺧرت‬ ‫اھل‬ ‫و‬ ‫ﮐﻧد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ک‬‫ﻣﻧﻔﻌ‬ ‫و‬ ‫وی‬‫دﻧﯾ‬‫ﮫ‬‫طﻠﺑﺎﻧ‬ ‫ت‬
‫و‬ ‫ﮔذﺷﺗﮫ‬ ‫ﺑر‬ ‫ﺟﮭﺎن‬‫اﯾ‬ ‫در‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﺑﺑﯾﻧ‬ ‫را‬ ‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫رﯾن‬‫آﺧ‬ ‫و‬ ‫اﺧروی‬ ‫و‬ ‫اﺑدی‬ ‫ﺻورت‬ ‫ﺗواﻧﺳﺗﮫ‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫ﺷده‬ ‫ﭘﺎک‬‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ت‬‫رؤﯾ‬ ‫ن‬
‫ﭘدﯾد‬ ‫و‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫ازﻟﯾت‬ ‫و‬ ‫اوﻟﯾت‬ ‫ﮐﮫ‬‫و‬ ‫د‬‫ﻣﯾﮑﻧ‬ ‫درک‬ ‫را‬ ‫ﺎ‬‫ھ‬ ‫ه‬‫ﺗﯾن‬‫راﺳ‬ ‫ﯾن‬‫ﺗﺋورﯾﺳ‬ ‫ﮏ‬‫ﯾ‬ ‫و‬ ‫ﯽ‬‫واﻗﻌ‬ ‫ر‬‫ﮔ‬ ‫ل‬‫ﺗﺄوﯾ‬ ‫ﮏ‬‫ﯾ‬ ‫او‬‫اھ‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫و‬‫ل‬
.‫ﻻﻏﯾر‬ ‫و‬ ‫ﻣﻌﻧﺎﺳت‬
‫ز‬‫ﭼﯾ‬ ‫آن‬ ‫دﯾت‬‫اﺑ‬ ‫در‬ ‫ت‬‫ازﻟﯾ‬ ‫ﺎﻓﺗن‬‫ﯾ‬ ‫ﮥ‬‫واﻗﻌ‬ ‫از‬ ‫اﺳت‬ ‫ﻋﺑﺎرت‬ ‫ﭼﯾزی‬ ‫ھر‬ ‫ﻣﻌﻧﺎی‬ ‫ﭘس‬‫آﻏ‬ ‫زی‬‫ﭼﯾ‬ ‫ر‬‫ھ‬ ‫ﺎن‬‫ﭘﺎﯾ‬ ‫در‬ ‫ون‬‫ﭼ‬ .‫ﮑﺎر‬‫آﺷ‬ ‫ﺎزش‬
‫و‬ ‫ﺷود‬‫ﭘﺎﯾﺎن‬ ‫ﻋﯾن‬ ‫آﻏﺎز‬،.‫اﺳت‬ ‫آﻣده‬ ‫ﭘدﯾد‬ ‫ﭼﯾز‬ ‫آن‬ ‫ﻣﻌﻧﺎی‬ ‫ﺷود‬ ‫ﯾﺎﻓﺗﮫ‬
‫ﻧﻘطﮫ‬ ‫در‬‫ﺗﺄوﯾ‬ ‫ﻣﻘﺎﺑل‬‫ﭘدﯾدۀ‬ ‫ل‬»‫ﺗﺄﺧﯾر‬«‫و‬ ‫دارد‬ ‫ﻗرار‬»‫ﺗﺄﺧﯾر‬«‫آ‬ ‫ﺗﺎ‬ ‫اﺳت‬ ‫ﮐﺷﺎﻧﯾدن‬ ‫آﺧر‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ھﻣﺎﻧﺎ‬‫ﻧ‬‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ﺟﺎ‬‫ا‬‫ود‬‫ﺷ‬ ‫دا‬‫ﭘﯾ‬ ‫ش‬‫وﻟ‬‫را‬‫زﯾ‬
‫و‬ ‫اﻻول‬ ‫ھو‬ :‫اﺳت‬ ‫ﯾﮑﯽ‬ ‫ﭼﯾزی‬ ‫ھر‬ ‫آﺧر‬ ‫و‬ ‫اول‬‫اﻵ‬.‫ت‬ّ‫ﯾ‬‫ھو‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫اﻟوھﯾت‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫ﯾﮕﺎﻧﮕﯽ‬ ‫اﯾن‬ ‫و‬ .‫ﺧر‬
‫واژه‬ ،‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫ﻣﺗرادف‬ ‫اروﭘﺎﺋﯽ‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬ ‫در‬»‫ھرﻣﻧوﺗﯾﮏ‬«‫س‬‫ادرﯾ‬ ‫رت‬‫ﺣﺿ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫اﺳت‬‫ﻣﻧﺳ‬‫ﺎ‬‫زﺑ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ده‬‫ﺷ‬ ‫وب‬‫ﺎﻧﯽ‬‫ﯾوﻧ‬ ‫ن‬
»‫ھرﻣس‬«‫ﺑ‬ ‫ﻋﻠم‬ ‫اﯾن‬ ‫ﺑﺎﻧﯽ‬ ‫او‬ ‫ﮔوﺋﯽ‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﺳت‬ ‫ﺷده‬ ‫ﺧواﻧده‬‫و‬‫ﺑﮫ‬ ‫و‬ ‫ﺟوﺋﯽ‬ ‫ﻣﻌﻧﺎ‬ ‫ﻋﻠم‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ده‬‫ت‬‫ﺣﮑﻣ‬ ‫ﺗﻌﺑﯾری‬‫ا‬‫و‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﯽ‬‫زﻟ‬
‫ﻋﻣ‬ ‫ﻗﺻد‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﻧﯾز‬ ‫ﺗدرﯾس‬ ‫و‬ ‫ﻣدرﺳﮫ‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﭼﻧد‬ ‫ھر‬ .‫ای‬ ‫ﻣدرﺳﮫ‬ ‫ﻧﮫ‬ ‫و‬ ‫ﺷود‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺗﻠﻘﯽ‬ ‫ﺧودی‬ ‫و‬ ‫ذاﺗﯽ‬ ‫و‬ ‫ﻟدﻧﯽ‬ ‫ﻋﻠﻣﯽ‬‫ﺳﺎﺧﺗن‬ ‫وﻣﯽ‬‫و‬
‫ﭘدﯾ‬ ‫ﻋﻠم‬ ‫اﯾن‬ ‫ﻧﻣودن‬ ‫اﮐﺗﺳﺎﺑﯽ‬‫و‬ ‫آﻣد‬ ‫د‬‫واژه‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ھﻣﺎﻧطور‬ ‫ﺑوده‬ ‫ادرﯾس‬ ‫ﺣﺿرت‬ ‫ھم‬ ‫ﻣدرﺳﮫ‬ ‫ﺑﺎﻧﯽ‬»‫درس‬«‫ﻧ‬ ‫از‬‫ﯽ‬‫وﻟ‬ .‫ت‬‫اوﺳ‬ ‫ﺎم‬
‫ﺎﻧطو‬‫ھﻣ‬ .‫م‬‫ﻋﻠ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫ود‬‫ﺧ‬ ‫ﮫ‬‫ﻧ‬ ‫و‬ ‫د‬‫آﯾ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫د‬‫ﭘدﯾ‬ ‫رد‬‫ﻓ‬ ‫در‬ ‫م‬‫ﻋﻠ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫ش‬‫ﻋط‬ ‫آن‬ ‫ﺎﺋﯽ‬‫ﻧﮭ‬ ‫ﮫ‬‫ﻣرﺣﻠ‬ ‫در‬ ‫ط‬‫ﻓﻘ‬ ‫درس‬ ‫ﻖ‬‫طرﯾ‬ ‫از‬‫واژه‬ ‫ﮫ‬ ‫ﮐ‬ ‫ر‬
»‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬«‫در‬‫ﻣﻌﻧﺎی‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﯾوﻧﺎﻧﯽ‬ ‫زﺑﺎن‬»‫ﺣﻘﯾﻘت‬ ‫ﻋطش‬«.‫ت‬‫ﺣﻘﯾﻘ‬ ‫ﺧود‬ ‫ﻧﮫ‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫وف‬‫ﻓﯾﻠﺳ‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬ ‫و‬‫ﺣﻘﯾﻘ‬ ‫ﻖ‬‫ﻋﺎﺷ‬‫م‬‫ﻋﻠ‬ ‫و‬ ‫ت‬
‫و‬‫ﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ده‬‫ﻧﺎﻣﯾ‬ ‫وﻓﯽ‬‫ﺻ‬ ‫ﺎ‬‫ﻣ‬ ‫م‬‫زﻋ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﺎ‬‫ﯾ‬ ‫ت‬‫ﺳوﻓﯾﺳ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﯾده‬‫رﺳ‬ ‫ت‬‫ﺣﻘﯾﻘ‬ ‫اﯾن‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﮐﺳﯽ‬ ‫وﻟﯽ‬ ‫ﺷود‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﮔﻔﺗﮫ‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬‫ن‬‫اﯾ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫د‬
)‫ﺳوﻓﯾﺎ‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫دارد‬ ‫ﺣﺿور‬ ‫ھم‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬ ‫واژه‬ ‫در‬ ‫ﻣﺻدر‬Sophia‫ﻣﺛﺎﺑﮫ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﯾﻧﺳت‬ ‫و‬ .‫ﺑﺎﺷد‬ ‫(ﻣﯽ‬‫ر‬‫ﺑ‬ ‫ای‬ ‫ﻣﻘدﻣﮫ‬
‫ﺑﮫ‬ ‫ﯾﮑﯽ‬ ‫ﻓﯾﻠﺳوف‬ ‫ھزاران‬ ‫ھر‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫ﺗﺻوف‬‫ﯾﺎ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ود‬‫ﺧ‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫م‬‫ﻋﻠ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﻣﯾرﺳ‬ ‫ﺎم‬‫ﻣﻘ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬‫ﺑ‬‫ﭼﻧ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫د‬‫ﯽ‬‫ﺷﺧﺻ‬ ‫ﯾن‬
»‫ﺣﮑﯾم‬«.‫اﺳت‬ ‫ﻗرآﻧﯽ‬ ‫اﺳم‬ ‫ﯾﮏ‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﺷود‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﮔﻔﺗﮫ‬ ‫ھم‬
‫ﺣﮑﯾم‬‫د‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫رﺳﯾده‬ ‫اﻣور‬ ‫ﺣﮑﻣت‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﺳت‬ ‫ﮐﺳﯽ‬‫ﺎ‬‫ھﻣﺎﻧ‬ ‫زی‬‫ﭼﯾ‬ ‫ر‬‫ھ‬ ‫ت‬‫ﺣﮑﻣ‬ ‫و‬ .‫ب‬‫ﻣراﺗ‬ ‫ر‬»‫م‬‫ﺣﮑ‬«‫ر‬‫ﺑ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ز‬‫ﭼﯾ‬ ‫آن‬
‫ﺣﮑم‬ ‫ﯾﮏ‬ ‫ﻣﺣﺻول‬ ‫ﭼﯾزی‬ ‫ھر‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬ .‫اﺳت‬ ‫ﺷده‬ ‫ﺧﻠﻖ‬ ‫ﭼﯾز‬ ‫آن‬ ‫ﺣﮑم‬ ‫اﯾن‬ ‫اﺳﺎس‬‫ازﻟﯽ‬‫واﻗﻌﮫ‬ ‫ﺑراﺳﺎس‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﺧداﺳت‬ ‫ﻧزد‬ ‫در‬»‫ﮐن‬
‫ﻓﯾﮑون‬«‫اﺳت‬ ‫داده‬ ‫رخ‬ً‫ﺎ‬‫ﺗﻣﺎﻣ‬ ‫ت‬‫ﺣﮑﻣ‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺎر‬‫ﭘروردﮔ‬ (‫و‬‫)ﺑﺷ‬ ‫ر‬‫اﻣ‬ ‫ول‬‫ﻣﺣﺻ‬ ‫ﺗﯽ‬‫ھﺳ‬ ‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫ون‬‫ﭼ‬ ‫و‬ !‫ود‬‫ﺷ‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫و‬ ‫ﺑﺷو‬ :

7. ٧
»‫ﺷﻧﺎﺳﯽ‬ ‫اﻣر‬«‫ن‬‫اﯾ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﮐﻧ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫درک‬ ‫را‬ ‫ﺎر‬‫ﭘروردﮔ‬ ‫اراده‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫اﺳت‬ ‫ﮐﺳﯽ‬ ‫ﺣﮑﯾم‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬ ! ‫ﺧداوﻧد‬ ‫اراده‬ : ‫ﺷﻧﺎﺳﯽ‬ ‫اراده‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬
‫ﺗﺄوﯾ‬ ‫ﻋﻠم‬ ‫ﺑﺻورت‬ ‫ادراک‬‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ﺎن‬‫ھﻣ‬ ‫و‬ ‫داﯾش‬‫ﭘﯾ‬ ‫م‬‫ﻋﻠ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ت‬‫ﺧﻠﻘ‬ ‫م‬‫ﻋﻠ‬ ‫ل‬‫ﺗﺄوﯾ‬ ‫م‬‫ﻋﻠ‬ ‫س‬‫ﭘ‬ .‫ردد‬‫ﮔ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﺎن‬‫ﺑﯾ‬ ‫اﺳت‬ ‫ازﻟﯽ‬ ‫ﻋﻠم‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ل‬
‫ﻋﻠم‬ ‫اﻣروزه‬»‫ﺷﻧﺎﺳﯽ‬ ‫ﭘدﯾده‬«‫اﯾن‬ ‫ﺣﻘﯾﻘت‬ ‫از‬ ‫ﺑوﺋﯽ‬ ‫و‬ ‫ﮐﺷد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﯾدک‬ ‫را‬ ‫ادﻋﺎﯾش‬ ‫و‬ ‫ﻧﺎم‬ ‫ﻓﻘط‬ ‫ﻋﻠم‬ ‫اﯾن‬ ‫از‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﺳت‬ ‫ﺷده‬ ‫ﻧﺎﻣﯾده‬
‫در‬ ‫ﻣﯾدھد‬ ‫رخ‬ ‫ﺗﻘوا‬ ‫ﻗﻠﻣرو‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫دﯾﻧﯽ‬ ً‫ﺎ‬‫ذاﺗ‬ ‫ﻋﻠم‬ ‫اﯾن‬ ‫زﯾرا‬ ‫ﻧدارد‬ ‫ﻋﻠم‬‫ﺣﺎﻟﯾﮑ‬‫ﻔﮫ‬‫ﻓﻠﺳ‬ ‫رو‬‫ﻗﻠﻣ‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫ن‬‫دﯾ‬ ‫و‬ ‫ﺗﻘوی‬ ‫اروﭘﺎﺋﯾﺎن‬ ‫ﮫ‬
‫و‬ ‫اﻧد‬ ‫ﮐرده‬ ‫ﺧذف‬ ‫ﻋﻠوم‬ ‫و‬.‫اﻧد‬ ‫ﺳﺎﺧﺗﮫ‬ ‫ﻋﻘﯾﻣش‬
‫ﭼﻪ‬ ‫ﯾﻌﻨﯽ‬ ‫ھﺮﻣﻨﻮﺗﯿﮏ‬ ‫ﺗﺄوﯾﻞ‬‫؟‬
‫ﭘس‬‫ھ‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﺷد‬ ‫واﺿﺢ‬‫ر‬‫ﯽ‬‫ﯾﻌﻧ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺎﺑﯽ‬‫اﮐﺗﺳ‬ ‫و‬ ‫ﺗﻌﻠﯾﻣﯽ‬ ‫و‬ ‫ﺗدرﯾﺳﯽ‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫ﻣﻌﻧﺎی‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﻣﻧوﺗﯾﮏ‬‫ﮫ‬‫ﻣدرﺳ‬ ‫ت‬‫ﺣﮑﻣ‬‫ا‬‫ﯽ‬‫ﯾﻌﻧ‬ ،‫ی‬
‫ﻣﻧطﻘﯽ‬ ‫ﺣﮑﻣت‬!
‫واژه‬»‫ھﺎرﻣوﻧﯽ‬«‫ﺑ‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﺳت‬ ‫ﻣﺻدر‬ ‫ھﻣﯾن‬ ‫از‬ ‫ﻧﯾز‬‫ﺑﺎﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﺎﻓﺗﮕﯽ‬‫ﯾ‬ ‫ﺎزﻣﺎن‬‫ﺳ‬ ‫و‬ ‫ﺎھﻧﮕﯽ‬‫ھﻣ‬ ‫و‬ ‫ﺎد‬‫واﺗﺣ‬ ‫ﻧظم‬ ‫ﯾﺎﻧﮕر‬‫ذات‬ ‫در‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫د‬
ً‫ﺎ‬‫ﺗﻣﺎﻣ‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬ ‫ﻧدارد‬ ‫ھﺎ‬ ‫ﭘدﯾده‬ ‫ھﺎرﻣوﻧﯽ‬ ‫ﺑﯾﺎن‬ ‫ﺟز‬ ‫ﻣﻘﺻودی‬ ‫ﺗﻌﻠﯾﻣﯽ‬ ‫ھر‬ ً‫ﻼ‬‫ﮐ‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫ﺣﺿور‬ ‫ﻋﻠوم‬ ‫و‬ ‫ﻣﻧطﻖ‬‫ﭼرا‬ ‫و‬ ‫ون‬‫ﭼ‬‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﯽ‬‫ﺋ‬
‫و‬ ‫ﺣﮑﻣت‬ ‫ذات‬ ‫ﺣﺎﻟﯾﮑﮫ‬ ‫در‬‫و‬ ‫ﭼون‬ ‫ﺑﯽ‬ ‫ﭘروردﮔﺎر‬ ‫اراده‬‫ﮐ‬ ‫را‬‫ﭼ‬ ‫و‬ ‫ون‬‫ﭼ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﺎ‬‫ھﻣﺎﻧ‬ ‫ﮏ‬‫ھرﻣﻧوﺗﯾ‬ ‫ل‬‫ﺗﺄوﯾ‬ ‫ﭘس‬ ‫ﭼراﺳت‬‫ﯽ‬‫ﺑ‬ ‫ﺎﻧﯾدن‬‫ﺷ‬
‫و‬ ‫ون‬‫ﭼ‬‫را‬‫ﭼ‬‫زی‬‫ﭼﯾ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ت‬‫ﺣﮑﻣ‬ ‫ﯽ‬‫ذاﺗ‬ ‫وھره‬‫ﮔ‬ ‫ﺎن‬‫ھﻣ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫و‬ ! ‫ﯽ‬‫ﻋﻠﺗ‬ ‫ﯽ‬‫ﺑ‬ ‫ت‬‫ﻋﻠ‬ ‫ﺎ‬‫ﯾ‬ ‫و‬ ‫وﻧﯽ‬‫ﭼ‬ ‫ﯽ‬‫ﺑ‬ ‫ون‬‫ﭼ‬ : ‫د‬‫ﺑﺎﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ز‬‫ﺟ‬
‫و‬ ‫ﺎد‬‫اﺗﺣ‬ ‫و‬ ‫ﻠﺢ‬‫ﺻ‬ ‫و‬ ‫ﻗرار‬ ‫ﻣطﻠﻖ‬ ‫در‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﭼﯾزی‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫اﻧﺗﮭﺎﺳت‬ ‫ﺑﯽ‬ ‫و‬ ‫اﻣﺎن‬ ‫ﺑﯽ‬ ‫ﺟداﻟﯽ‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﺑﺎﺷد‬ ‫ﻧﻣﯽ‬ ‫دﯾﺎﻟﮑﺗﯾﮏ‬‫ﯾ‬‫ﺑ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﺎﻧﮕﯽ‬‫ﮕ‬‫د‬‫ﺎﺷ‬
.‫او‬ ‫اراده‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫ﭘروردﮔﺎر‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫ﮐﮫ‬
‫ﻣ‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﺳت‬ ‫واﺿﺢ‬ ‫ﭘس‬‫ﺎﻧﮕﯽ‬‫دوﮔ‬ ‫رو‬‫ﻗﻠﻣ‬ ‫در‬ ‫او‬ ‫ﻣطﻠﻖ‬ ‫اﺣدﯾت‬ ‫ﺷﻧﺎﺧت‬ ‫و‬ ‫ﮔوﺋﯾم‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺳﺧن‬ ‫ﺧداﺷﻧﺎﺳﯽ‬ ‫از‬ ً‫ﺎ‬‫ﺗﻣﺎﻣ‬ ‫ﺎ‬‫و‬!‫ﮏ‬‫دﯾﺎﻟﮑﺗﯾ‬
‫ن‬ ‫اﯾ‬ ‫را‬ ‫زﯾ‬ ‫ﯾم‬ ‫ﺷﻧﺎﺳ‬ ‫ﯽ‬ ‫ﻣ‬ ‫ﺎن‬ ‫ﺧودﻣ‬ ‫طﮫ‬ ‫ﺑواﺳ‬ ‫را‬ ‫دا‬ ‫ﺧ‬ ‫ﯽ‬ ‫وﻟ‬»‫ود‬ ‫ﺧ‬«‫و‬ ‫د‬ ‫ﺑﺷﻧﺎﺳ‬ ‫را‬ ‫دا‬ ‫ﺧ‬ ‫د‬ ‫ﺧواھ‬ ‫ﯽ‬ ‫ﻣ‬ ‫ﮫ‬ ‫ﮐ‬ ‫ت‬ ‫اﺳ‬‫ﯽ‬ ‫راھ‬ ‫ذا‬ ‫ﻟ‬‫ز‬ ‫ﺟ‬
‫در‬ ‫ود‬‫ﺧ‬ ‫دﯾت‬‫اﺑ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫آﺧرﯾ‬ ‫ﺎﻓﺗن‬‫ﯾ‬ !‫ود‬‫ﺧ‬ ‫ل‬‫ﺗﺄوﯾ‬ :‫د‬‫ﻣﺎﻧ‬ ‫ﯽ‬‫ﻧﻣ‬ ‫ﺑﺎﻗﯽ‬ ‫ﺧودﺷﻧﺎﺳﯽ‬»‫ت‬‫اﮐﻧوﻧﯾ‬«‫و‬‫در‬‫ﻧ‬ ‫ﻌﯾت‬‫وﺿ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬‫را‬ ‫ت‬‫ازﻟﯾ‬ ‫ور‬
‫ﯾﺎﻓﺗن‬‫از‬ ‫ﺧود‬ ‫زدودن‬ ‫ﻣﻌﻧﺎی‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ھم‬ ‫ﺗﻘوی‬ ‫و‬ .‫ﻧدارد‬ ‫ﺗﻘوی‬ ‫ﺟز‬ ‫اﻣری‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﺳت‬ ‫دﯾن‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫ﮐﺎر‬ ‫اﯾن‬ ‫روش‬ ‫و‬ !‫ﻏ‬‫اﺳت‬ ‫ﺧود‬ ‫ﯾر‬‫و‬
‫ھ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫ت‬‫ازﻟﯾ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫اوﻟﯾ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺗن‬‫ﺧوﯾﺷ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ِ ‫رت‬‫آﺧ‬ ‫ن‬‫ﺑط‬ ‫از‬ ‫ده‬‫ﺷ‬ ‫ده‬‫ﻧﺎﻣﯾ‬ ‫ﮫ‬‫ﺗزﮐﯾ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫واﻗﻌﮫ‬ ‫اﯾن‬ ‫در‬‫ت‬‫ﺧداﺳ‬ ‫ﺎن‬‫ﻣ‬
‫ﺧوﯾﺷﺗ‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫اﯾن‬ ‫و‬ ‫ﺷود‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫آﺷﮑﺎر‬! ‫ﺳوﻓﯾﺎ‬ ‫و‬ ‫ﺣﮑﻣت‬ ‫و‬ ‫ﺑﺎﺷد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫ﻋﻠم‬ ‫ﮐﻠﯽ‬ ‫ﺑﺳﺗر‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﺳت‬ ‫ن‬
‫و‬ ‫وﻣﺗﻧﺎﻗض‬ ‫ﮐﺛﯾر‬ ‫ﺻورت‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ای‬ ‫واﻗﻌﮫ‬ ‫آن‬‫ﮑﺎر‬‫آﺷ‬ ‫را‬ ‫ده‬‫واﺣ‬ ‫ﻖ‬‫ﺣ‬ ‫آن‬ ‫و‬ ‫ﺎزد‬‫ﺑ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﮓ‬‫رﻧ‬ ‫وﺟود‬ ‫ﻧﺎھﻣﺎھﻧﮓ‬‫ﺎزد‬‫ﺳ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬
‫ﻧ‬ ‫وان‬‫ﻋﻧ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫س‬‫ادرﯾ‬ ‫و‬ ‫د‬‫اﻧ‬ ‫وده‬‫ﺑ‬ ‫ﯽ‬‫اﻟﮭ‬ ‫ﺎی‬‫اﻧﺑﯾ‬ ‫ران‬‫ﮔ‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫ﻧﺧﺳﺗﯾن‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﺳت‬ ‫واﺿﺢ‬ ‫ﭘس‬ .‫اﺳت‬ ‫ﺗﻘوی‬ ‫ھﻣﺎﻧﺎ‬‫ﺎﻣ‬‫ﭘﯾ‬ ‫ﺗﯾن‬‫ﺧﺳ‬‫ﺑر‬
‫ﭘس‬‫و‬ ‫ﺑرد‬ ‫ﻣردم‬ ‫ﺳوی‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫را‬ ‫ﻋﻠم‬ ‫اﯾن‬ ‫آدم‬ ‫ﺣﺿرت‬ ‫از‬‫واژ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫را‬ ‫وﺟود‬ ‫ﻋﺎﻟم‬ ‫ﮐل‬ ‫آورد‬ ‫ﻣﯾﺎن‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﺳﺧن‬ ‫آن‬ ‫از‬‫ﺧ‬ ‫ﯾﺎ‬ ‫ﷲ‬ ‫ه‬‫ﺎ‬‫ﯾ‬ ‫و‬ ‫دا‬
‫اھور‬‫ا‬‫ﻋﻠ‬ ‫ھر‬ ‫ﻧﯾز‬ ‫و‬ ‫ﻣﻌﻧوﯾﺗﯽ‬ ‫و‬ ‫ﻣﻌﻧﺎ‬ ‫و‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫ھر‬ ‫ﮐﻠﯾد‬ ‫ﺷﺎه‬ ‫ﻣﺛﺎﺑﮫ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫واژه‬ ‫اﯾن‬ ‫و‬ ‫ﻧﻣود‬ ‫ﺗﻌﺑﯾر‬ ‫ﯾﮭو‬ ‫و‬‫ﺣﮑﻣﺗﯽ‬ ‫و‬ ‫م‬‫د‬‫س‬ ‫ﺗر‬‫دﺳ‬ ‫ر‬
‫ا‬ ‫ﺧﻼﻗﯾت‬ ّ‫ﺳر‬ ‫اﻟﺑﺗﮫ‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﮔرﻓت‬ ‫ﻗرار‬ ‫ﺑﺷری‬ ‫ﻋﺎﻣﮫ‬‫درت‬‫ﻗ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫وط‬‫ﻣﻧ‬ ‫واژه‬ ‫ﯾن‬‫د‬‫ﻗ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫واژه‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫ادای‬‫ﺗ‬ ‫رت‬‫ﺣ‬‫وا‬‫ﻋﻧ‬ ‫ت‬‫ن‬
.‫ﺷود‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﻣﻔﮭوم‬ ‫ﯾﻘﯾن‬ ‫ﯾﺎ‬ ‫اﯾﻣﺎن‬

8. ٨
‫راد‬‫اﻓ‬ ‫در‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﯽ‬‫ازﻟ‬ ‫واژه‬ ‫ﺎرﺑردی‬‫ﮐ‬ ‫وﻻت‬‫ﻣﺣﺻ‬ ‫ری‬‫ﺑﺷ‬ ‫ﺎن‬‫زﺑ‬ ‫و‬ ‫ش‬‫داﻧ‬ ‫و‬ ‫ﺎﻧﯽ‬‫ﻣﻌ‬ ‫و‬ ‫ﺎرف‬‫ﻣﻌ‬ ‫ل‬‫ﮐ‬ ‫ﻊ‬‫واﻗ‬ ‫در‬ ‫ﭘس‬‫و‬‫ﻊ‬‫ﺟواﻣ‬
‫ود‬‫وﺟ‬ ‫ﺎﻟم‬‫ﻋ‬ ‫راز‬ ‫رﯾن‬‫ﺑزرﮔﺗ‬ ‫ﺑﻠﮑﮫ‬ ‫و‬ ‫رازوار‬ ‫ﺣﻘﯾﻘت‬ ‫اﯾن‬ .‫دارد‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﯾت‬ ‫طﺑﯾﻌﯽ‬ ‫ﺑطور‬‫ﺎب‬‫ﮐﺗ‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫رﯾت‬‫ﺑﺷ‬ ‫و‬»ّ‫ر‬‫ﺳ‬‫واژه‬«‫ﮫ‬‫ﺑ‬
.‫اﯾم‬ ‫داده‬ ‫ﻗرار‬ ‫ﺑﺣث‬ ‫ﻣورد‬ ‫ﺗﻔﺻﯾل‬
‫واژه‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫ﺟز‬ ‫ﭼﯾزی‬ ‫زﺑﺎن‬ ‫ﻗﻠﻣرو‬ ‫ﮐل‬ ‫ﮐﻼم‬ ‫ﯾﮏ‬ ‫در‬»‫دا‬‫ﺧ‬«‫ﮐ‬ ‫ﺎﻧطور‬‫ھﻣ‬ ‫ت‬‫ﻧﯾﺳ‬ ( .....‫و‬ ‫اوم‬ ،‫و‬‫ھ‬ ،‫)ﷲ‬‫ھﺳ‬ ‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫ل‬‫ﮐ‬ ‫ﮫ‬‫ﺗﯽ‬
.‫ﺑﺎﺷد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ازﻟﯽ‬ ‫واژه‬ ‫اﯾن‬ ‫ﺗﺄﺧﯾر‬ ‫ﻣﺛﺎﺑﮫ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ھم‬
‫ﭼﯿﺴﺖ‬ ‫ﻓﻠﺴﻔﻪ‬‫؟‬
‫و‬ ‫درﺟﮫ‬ ‫و‬ ‫ﻧوع‬ ‫از‬ ‫اﺳت‬ ‫ﻋﺑﺎرت‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬.‫دارد‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﻣﯾل‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﻧدﯾﺷﮫ‬ ‫از‬ ‫ﮐﯾﻔﯾﺗﯽ‬ ‫و‬ ‫ﺷدت‬
‫ﻗﻠﻣرو‬ ‫ھﺳﺗﯽ‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﺷوﯾم‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﻣﺗذﮐر‬»‫ﺗﺄﺧﯾر‬«‫ﺣ‬ ‫ﺗﯽ‬‫ھﺳ‬ ‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ .‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ﻧزد‬ ‫در‬ ‫ﺑﻠﮑﮫ‬ ‫ﺧود‬ ‫ﺑﺧودی‬ ‫ﻧﮫ‬ ‫اﺳت‬‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﯽ‬‫ﻘﯾﻘﺗ‬
‫اﻧﺑ‬ ‫ﻧﯾز‬ ‫ﻓﻼﺳﻔﮫ‬ ‫ﻧﺧﺳﺗﯾن‬ ‫ﭘس‬ .‫ﺑﺷرﯾت‬ ‫ﺑرای‬ ‫از‬ ‫ذاﺗش‬ ‫ﻣﻌﻧﺎی‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫و‬ ‫ﺗﺣﻘﻖ‬ ‫در‬ ‫اﺳت‬ ‫اﻓﺗﺎده‬ ‫ﺗﺄﺧﯾر‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﮐﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﯽ‬‫اﻟﮭ‬ ‫ﯾﺎی‬‫د‬‫اﻧ‬ ‫وده‬.
‫ﻣو‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬ ‫ﮔﺷﺗﻧد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺟﮭﺎﻧﯽ‬ ‫رﺳﺎﻟت‬ ‫ﺻﺎﺣب‬ ‫ﺷدﻧد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫ﺻﺎﺣب‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬ ‫رﺳﯾدﻧد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬ ‫ﻏﺎﯾت‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫آﻧﺎن‬‫دﻧد‬‫ﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﻖ‬‫ﻓ‬
. ..... ‫و‬ ‫ﷲ‬ ، ‫ﯾﮭو‬ ، ‫اوم‬ ،‫اھورا‬ ‫ھﻣﭼون‬ ‫ﺳﺎزﻧد‬ ‫ای‬ ‫واژه‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫را‬ ‫اﻓﺗﺎده‬ ‫ﺗﺄﺧﯾر‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫ﮐﮫ‬‫ﺗﺑ‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫اﯾن‬‫د‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫ل‬‫ﮐ‬ ‫ﯾل‬
‫ﻧﯾز‬ ‫ازل‬ ‫در‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ھﻣﺎﻧطور‬ ‫اﺳت‬ ‫ﮐﻠﻣﮫ‬ ‫ﯾﮏ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ھﺳﺗﯽ‬‫ﻧﺑ‬ ‫ﮐﻠﻣﮫ‬ ‫ﯾﮏ‬ ‫ﺟز‬‫و‬‫و‬ ‫د‬‫ھﺳﺗ‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫ﮐل‬ ‫و‬ ‫ﺑود‬ ‫ﺧدا‬ ‫ﮐﻠﻣﮫ‬ ‫آن‬‫ﮐ‬ ‫آن‬ ‫ﺗﺟﻠﯽ‬ ‫ﯽ‬‫ﻠﻣﮫ‬
‫و‬ ‫ﺷد‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ،‫ازﻟﯽ‬ ‫ﮐﻠﻣﮫ‬ ‫آن‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬ .‫اﺳت‬ ‫ﺑوده‬‫و‬ ‫ود‬‫ﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﮐﻠﻣﮫ‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫دوﺑﺎره‬ ‫آﺧرش‬ ‫در‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫اﯾن‬‫ﺗﺄوﯾ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬‫در‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ل‬
‫و‬ ‫ﻧﻣﺎﯾد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫رخ‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬ ‫ﻏﺎﯾت‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫ﮐﺎرﮔﺎه‬ ‫وﺟودش‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﺳﺎزد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺻوﻓﯽ‬ ‫ﯾﺎ‬ ‫و‬ ‫ﺳوف‬ ‫ﺟﻣﺎل‬ ‫را‬ ‫ﻓﯾﻠﺳوف‬‫ھ‬‫ﺳ‬‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺗﯽ‬
‫ﺟﮭ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﺗﺑدﯾل‬ ‫را‬ ‫ﺧود‬ ‫ﻧﺎم‬ ،‫ﺧداوﻧد‬ ‫واﻗﻊ‬ ‫در‬ .‫ﺷود‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺗﺑدﯾل‬ ‫ازﻟﯽ‬ ‫واژه‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫وﺟودش‬ ‫در‬ ‫ھﺳﺗﯽ‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬‫ﻧﻣ‬ ‫ﺗﯽ‬‫ھﺳ‬ ‫ﺎن‬‫و‬ ‫ود‬
‫ﺳﺎزد‬ ‫ﮐﻠﻣﮫ‬ ‫ﯾﮏ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﺗﺑدﯾل‬ ‫و‬ ‫ﺑﺎزﮔرداﻧد‬ ‫واژه‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫دوﺑﺎره‬ ‫را‬ ‫ھﺳﺗﯽ‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫اﯾن‬ ‫ﺑﺎﯾد‬ ‫اﻧﺳﺎن‬‫و‬‫ﺗﺄ‬ ‫اﯾن‬.‫اﺳت‬ ‫وﯾل‬
‫د‬ ‫در‬ ‫اﺳت‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫ﮐﺎرﺧﺎﻧﮫ‬ ‫ﺑﺷری‬ ‫اﻧدﯾﺷﮫ‬ ‫و‬ ‫ذھن‬ ً‫ﻼ‬‫اﺻ‬‫ﻣﻌ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﻣﺎده‬ ‫ﺗﺑدﯾل‬ ‫ﮐﺎرﺧﺎﻧﮫ‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬ .‫ﮔوﻧﺎﮔون‬ ‫رﺟﺎت‬‫در‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﻧﺎﺳت‬‫ھﺎ‬ ‫واژه‬
‫ﻣﺗﺑﺎدر‬‫و‬‫ﺑﻘ‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﺑﺎﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫زﻣﺎن‬ ‫اﺳﯾر‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬ ‫اﺳت‬ ‫ﺗﺄﺧﯾر‬ ‫ﻗﻠﻣرو‬ ‫اﻧﺳﺎن‬ ‫ذھن‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﯾﻧﺳت‬ ‫ﻋﻠﺗش‬ ‫و‬ .‫ﺷود‬ ‫ﻣﯽ‬‫ر‬‫ﻋﺻ‬ ‫وره‬‫ﺳ‬ ‫ل‬،
.‫ﺑﺎﺷد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺗﺄﺧﯾر‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫ﺧﺳران‬ ‫اﯾن‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫ﺧﺳران‬ ‫در‬ ً‫ﺎ‬‫ﺗﻣﺎﻣ‬
‫ا‬ ‫در‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫ﮔﯽ‬ ‫ﻣﺎﻧده‬ ‫ﻋﻘب‬ ‫و‬ ‫ﺗﺄﺧﯾر‬ ‫ﺑﺳﺗر‬ ،‫زﻣﺎن‬‫ﺑ‬ ‫ژه‬‫وﯾ‬ ‫ط‬‫ﻓﻘ‬ ‫واﻗﻌﮫ‬ ‫اﯾن‬ ‫و‬ .‫اﺳت‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫در‬ ‫اﻧﺳﺎن‬ ‫و‬ ‫ﻧﺳﺎن‬‫ﺑ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ر‬‫ﺷ‬.‫س‬
.‫اﺳت‬ ‫ﻣﺗذﮐر‬ (‫)زﻣﺎن‬ ‫دھر‬ ‫ﺳوره‬ ‫در‬ ‫اﻣر‬ ‫اﯾن‬ .‫اﺳت‬ ‫ﺗﺄﺧﯾر‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫ﺧود‬ ‫ﻧﺳﯾﺎن‬ ‫اﯾن‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫ﻧﺳﯾﺎن‬ ‫ﻣوﺟب‬ ‫زﻣﺎن‬
‫ﺎن‬‫ھﻣ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫آوری‬ ‫ﺎد‬‫ﯾ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫اﯾن‬ ‫و‬ ‫ﻧﯾﺳت‬ ‫آوری‬ ‫ﯾﺎد‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﻗدرت‬ ‫ﺟز‬ ‫ﭼﯾزی‬ ‫ﻣﻌﻧﺎﺟوﺋﯽ‬ ‫ﻗدرت‬ ‫و‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫واﻗﻊ‬ ‫در‬»‫ر‬‫ذﮐ‬«‫ﮓ‬‫ﻓرھﻧ‬ ‫در‬
‫ﻗرآن‬‫ﺧروج‬ ‫ﻗدرت‬ ‫اﺳت‬‫در‬ .‫ﮔوﻧﺎﮔون‬ ‫درﺟﺎت‬ ‫در‬ ‫اﺳت‬ ‫زﻣﺎن‬ ‫از‬ ‫اﻧﺳﺎن‬‫آوردن‬ ‫ﺎد‬‫ﯾ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﺎت‬‫درﺟ‬ ‫و‬ ‫اﻧواع‬ ‫ﺑﺷری‬ ‫اﻧدﯾﺷﮫ‬ ‫واﻗﻊ‬
‫ول‬‫دﺧ‬ ‫و‬ ‫ور‬‫ﺣﺿ‬ ‫رو‬‫ﻗﻠﻣ‬ ‫و‬ ‫ﺎن‬‫زﻣ‬ ‫د‬‫ﻣوﻟ‬ ‫ت‬‫ذھﻧﯾ‬ ‫و‬ ‫ﮫ‬‫اﻧدﯾﺷ‬ ‫ﯾن‬‫ھﻣ‬ ‫ﺣﺎل‬ ‫ﻋﯾن‬ ‫در‬ ‫و‬ .‫اﺳت‬‫رو‬‫ﻗﻠﻣ‬ ‫ز‬‫ﻧﯾ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫در‬ ‫ﺎن‬‫زﻣ‬
‫ﺗﺄوﯾ‬ ‫ود‬‫ﺧ‬ ‫ﮫ‬‫ﻧ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﻋﺷﻖ‬ ‫ﻗﻠﻣرو‬ ‫ﺑﺷری‬ ‫ذھن‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬ .‫ﻓﻠﺳﻔﯾدن‬‫رخ‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ب‬‫ﻗﻠ‬ ‫در‬ ‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫دۀ‬‫واﺣ‬ ‫ل‬‫ﺗﺄوﯾ‬ ‫ﮫ‬‫واﻗﻌ‬ .‫ل‬
‫ب‬‫طﺎﻟ‬ ‫د‬‫ﺗواﻧ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫داﮐﺛر‬‫ﺣ‬ ‫ن‬‫ذھ‬ .‫ﯽ‬‫ذھﻧ‬ ‫ﮫ‬‫ﻧ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﻗﻠﺑﯽ‬ ‫اﻣر‬ ‫ﯾﮏ‬ ‫ﺣﮑﻣت‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬ .‫ﺑﺎﺷد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ادراک‬ ‫ﻗوه‬ ‫ﻣطﻠﻖ‬ ‫ﻗﻠﻣرو‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﻣﯾدھد‬

9. ٩
‫و‬ .‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ب‬‫ﻗﻠ‬ ‫از‬ ‫م‬‫ھ‬ ‫ﯽ‬‫ذھﻧ‬ ‫ﺎدآوری‬‫ﯾ‬ ‫درت‬‫ﻗ‬ ‫ﺑﻠﮑﮫ‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫ﻗﻠب‬ (‫)ذﮐر‬ ‫ﯾﺎدآوری‬ ‫ﮐﻣﺎل‬ ‫ﺑﻧﺎﺑراﯾن‬ .‫آن‬ ‫ﺻﺎﺣب‬ ‫ﻧﮫ‬ ‫و‬ ‫ﺑﺎﺷد‬ ‫ﺣﮑﻣت‬
‫ﯾﺎدآو‬ ‫ﮐﻣﺎل‬‫در‬ ‫د‬‫ﻧﻣﺎﯾ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫رخ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫اﺳت‬ ‫واﺣده‬ ‫وﺟود‬ ‫و‬ ‫ظﮭور‬ ‫و‬ ‫ﺣﺿور‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫ری‬‫ﺎل‬‫ﮐﻣ‬ ‫س‬‫ﭘ‬ .‫ل‬‫ﮐﺎﻣ‬ ‫وﻓﯽ‬‫ﺻ‬ ‫و‬ ‫ﯾم‬‫ﺣﮑ‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬
‫و‬ ‫واﺣده‬ ‫وﺟود‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫دﯾدار‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬‫و‬ ‫د‬‫ﺑﺎﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﮐﺑﯾر‬ ‫ﻣﻌراج‬ ‫و‬ ‫ﷲ‬ ‫ﻟﻘﺎء‬ ‫ﻣﻘﺎم‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫اﯾن‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫ازﻟﯽ‬ ‫واژه‬ ‫ﺻﺎﺣب‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫دﯾدار‬
‫ﺑﺳ‬ ‫وف‬‫ﻓﯾﻠﺳ‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ﺎﻣﯽ‬‫ﻧ‬ ‫ﺎﺣب‬‫ﺻ‬ . ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺎ‬‫ﻣﻌﻧ‬ ‫ورت‬‫ﺻ‬ ‫ﺎ‬‫ﺑ‬ ‫دﯾدار‬ ‫واﻗﻌﮫ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﮫ‬‫ﻣرﺣﻠ‬ ‫را‬ ‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﺧواﻧ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ودش‬‫ﺧ‬ ‫وی‬
‫و‬ ‫د‬‫ﮐﻧ‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﻣﻌﻧﺎ‬ ‫ﺑراﯾش‬ ‫ﻣرﺣﻠﮫ‬‫ﺎ‬‫اﻣ‬ ‫و‬ .‫ﺗن‬‫ﺧوﯾﺷ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫در‬ ‫د‬‫دھ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﺎت‬‫ﻧﺟ‬ ‫ﺄﺧﯾر‬‫ﺗ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫او‬‫م‬‫وای‬‫ﭘﯾﺷ‬ ‫ﺎﻧﯽ‬‫اﻧﺳ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ﺎن‬‫زﻣ‬
‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫رﺳﺗﮫ‬ ‫ﺗﺄﺧﯾر‬ ‫از‬ ‫زﯾرا‬ ‫ﺑﺎﺷد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫اﯾن‬ ‫ﺟﻣﺎل‬ ‫ﺧود‬ (‫زﻣﺎن‬ ‫در‬ ‫ﻧﮫ‬ ) ‫اﺳت‬ ‫زﻣﺎن‬ ‫ﺑر‬ ‫و‬ ‫زﻣﺎن‬‫را‬ ‫او‬ ‫ﻣردﻣﺎن‬ ‫ﻣﺎﺑﻘﯽ‬ ‫ﻟذا‬
‫زﻣﺎ‬ ‫آﺧر‬ ‫در‬.‫د‬‫ﮐﻧﻧ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫دﯾدار‬ ‫ن‬»‫ﮑﺎر‬‫آﺷ‬ ‫ﺎم‬‫اﻣ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫در‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ز‬‫ﻣﺗﻣرﮐ‬ ‫ﺗﯽ‬‫ھﺳ‬ ‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫ل‬‫ﮐ‬«‫رآن‬‫ﻗ‬–‫ر‬‫ﻧظ‬ ‫ﺎﻧﮕر‬‫ﺑﯾ‬ ‫ﻼم‬‫ﮐ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬
.‫ﺑﺷرﯾت‬ ‫ﻧزد‬ ‫در‬ ‫ﺟﮭﺎﻧﯾﺎن‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫ﮐﺎﻧون‬ (‫ﮐﺎﻣل‬ ‫)ﺻوﻓﯽ‬ ‫اﻣﺎم‬ ‫وﺟود‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬ .‫ﻣﺎﺳت‬
‫ﺟﮫﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﻠﺴﻔﻪ‬:
‫اﺳت‬ ‫واﺿﺢ‬ ‫ﭘس‬‫ﻧﺑﺎﺷد‬ (‫وآﺧر‬ ‫اول‬ )‫ﻣﻌﺎد‬ ‫و‬ ‫ﻣﺑدأ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﻋﺷﻖ‬ ‫و‬ ‫ﺑﺎور‬ ‫دارای‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ای‬ ‫اﻧدﯾﺷﮫ‬‫ﯽ‬‫ﯾﻌﻧ‬ ‫ت‬‫ﻧﯾﺳ‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﯽ‬‫ت‬‫ﻧﯾﺳ‬ ‫وی‬‫ﻣﻌﻧ‬
‫ﯾﭻ‬‫ھ‬ ‫دارای‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ﺎدی‬‫ﻣ‬ ‫ﯽ‬‫ﺗﻐﯾﯾراﺗ‬ ‫ﯾر‬‫اﺳ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺎطﻠﯽ‬‫ﺑ‬ ‫ردش‬‫ﮔ‬ ‫ﺎر‬‫دﭼ‬ ‫و‬ ‫دارد‬‫ﻧ‬ ‫ﺣرﮐﺗﯽ‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬ ‫ﻧدارد‬ ‫ﺳﻣﺗﯽ‬ ‫زﯾرا‬‫ﻣﻌﻧ‬ ‫و‬ ‫ذات‬‫ﺎﺋﯽ‬
.‫ﻧﯾﺳت‬
‫ﺟ‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫اﯾن‬ ‫و‬ ‫ﻣﯾﮑﻧد‬ ‫ﺟﺳﺗﺟو‬ ‫را‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫اﺑدﯾت‬ ‫و‬ ‫ازﻟﯾت‬ ‫و‬ ‫وﻣﻌﺎد‬ ‫ﻣﺑدأ‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﺳت‬ ‫ذھن‬ ‫از‬ ‫وﺿﻌﯾﺗﯽ‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬ ‫ﭘس‬‫ﺎ‬‫ﻣﻌﻧ‬ ‫ﺗﺟوی‬‫ﺳ‬‫ی‬
‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬ ‫ﭘس‬ .‫اﺳت‬ ‫ﺟﮭﺎن‬‫ﺟﮭﺎن‬ ‫ﺑرای‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﻣﻌﻧﺎ‬ ‫ﺑدﯾن‬ ‫ﺗوﺣﯾدی‬ .‫ﺟﮭﺎﻧﯽ‬ ‫ھم‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫ﺗوﺣﯾدی‬ ‫ھم‬ ‫ذاﺗش‬ ‫در‬‫ھ‬‫و‬ ‫دف‬‫ذ‬‫و‬ ‫د‬‫واﺣ‬ ‫اﺗﯽ‬
‫د‬‫ﺟوﯾ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﺎ‬‫ھ‬ ‫ده‬‫ﭘدﯾ‬ ‫ﮫ‬‫ھﻣ‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫ده‬‫واﺣ‬ ‫ذات‬ ‫و‬ ‫دف‬‫ھ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ﻣﻌﻧﺎ‬ ‫ﺑدﯾن‬ ‫ﺟﮭﺎﻧﯽ‬ ‫و‬ ‫ﺟوﯾد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫را‬ ‫واﺣد‬ ‫ﺧﺎﻟﻘﯽ‬‫ﺎ‬‫ﺟﮭ‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬ ‫و‬‫را‬ ‫ن‬
‫و‬ ‫د‬‫واﺣ‬ ‫ری‬‫اﻣ‬ ‫ودن‬‫ﺑ‬ ‫ﺎﻧﯽ‬‫ﺟﮭ‬ ‫و‬ ‫ﺑودن‬ ‫ﺗوﺣﯾدی‬ ‫ﭘس‬ .‫ﻣﯾﺧواھد‬ ‫و‬ ‫ﻧﮕرد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫واﺣد‬ ‫اﻣری‬‫وا‬‫ﺧ‬ .‫ت‬‫اﺳ‬ ‫د‬‫واﺣ‬ ‫ﺎﺋﯽ‬‫ﻣﻌﻧ‬‫ﯾن‬‫ﭼﻧ‬ ‫ھش‬
.‫اﺳت‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬ ‫ذاﺗﯽ‬ ‫ﻣوﺿوع‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫ﯾﮕﺎﻧﮫ‬ ‫ﺟﮭﺎﻧﯽ‬
‫ﯾو‬ ‫واژه‬ ‫در‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬‫ﻧ‬‫ﺎی‬‫ﻣﻌﻧ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫اش‬ ‫ﺎﻧﯽ‬»‫ت‬‫ﺣﻘﯾﻘ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﻖ‬‫ﻋﺷ‬«‫دأ‬‫ﻣﺑ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫ﻋﻠ‬ ‫و‬ ‫ذات‬ ‫و‬ ‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫ﻖ‬‫ﺣ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﻖ‬‫ﻋﺷ‬ ‫ﺎ‬‫ھﻣﺎﻧ‬‫و‬‫و‬ ‫ﺎد‬‫ﻣﻌ‬
‫واه‬‫ﺧ‬ ‫و‬ ً‫ﺎ‬‫ذاﺗ‬ ‫ز‬‫ﻧﯾ‬ ‫وم‬‫ﻋﻠ‬ ‫دارﯾم‬‫ﻧ‬ ‫دی‬‫ﺗوﺣﯾ‬ ‫ﻏﯾر‬ ‫و‬ ‫ﺧداﺋﯽ‬ ‫ﻏﯾر‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬ ‫ﭘس‬ .‫ﺟﮭﺎن‬ ‫ﺧدای‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫ﻣﻌﻧﺎی‬‫و‬‫ﺎﺧو‬‫ﻧ‬‫ا‬‫دا‬ ‫ه‬‫رای‬
‫ﭼ‬ ‫ﺑر‬ ‫ھم‬ ‫ﺑﺷر‬ ‫ﭘﻧﺟﮕﺎﻧﮫ‬ ‫ﺣواس‬ ‫و‬ ‫ھوش‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ھﻣﺎﻧطور‬ ‫اﺳت‬ ‫ذاﺗﯽ‬ ‫ﭼﻧﯾن‬ ‫دارای‬ ‫اﻧدﯾﺷﮫ‬ ‫زﯾرا‬ ‫ھﺳﺗﻧد‬ ‫ذاﺗﯽ‬ ‫ﭼﻧﯾن‬‫ﻋ‬ ‫ﯽ‬‫ذاﺗ‬ ‫ﻧﯾن‬‫ل‬‫ﻣ‬
‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫د‬‫ﭘدﯾ‬ ‫را‬ ‫ﮫ‬‫اﻧدﯾﺷ‬ ‫ﺗر‬‫ﺑﺳ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﻣﯾﮑﻧ‬‫ود‬‫ﺧ‬ ‫ﺎ‬‫ﺑ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﯽ‬‫ﮐﺳ‬ ‫وف‬‫ﻓﯾﻠﺳ‬ .‫آورد‬–‫ذا‬ ‫ﯾن‬‫ﭼﻧ‬ ‫ر‬‫ﺑ‬ ‫ﺎﺑش‬‫اﻧﺗﺧ‬ ‫و‬ ‫ﺎھﯽ‬‫آﮔ‬‫ﺎﺋﯽ‬‫ﻣﻌﻧ‬ ‫و‬ ‫ت‬
‫و‬ ‫ﻋﻠت‬ ‫و‬ ‫اﺳﺎس‬ ‫را‬ ‫ﺗوﺣﯾد‬ ‫اﯾن‬ ‫و‬ ‫ﻣﯾﮑﻧد‬ ‫زﻧدﮔﯽ‬.‫دھد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﻗرار‬ ‫ﺧود‬ ‫ﺣﯾﺎت‬ ‫ھدف‬
‫دﯾﻦ‬ ‫ﺟﮫﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﻠﺴﻔﮥ‬:
‫و‬.‫ری‬‫دﯾﮕ‬ ‫ﺣﻖ‬ ‫ھر‬ ‫از‬ ‫ﺑﯾش‬ ‫ﺑﺟوﯾد‬ ‫ھم‬ ‫را‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫در‬ ‫ﺧود‬ ‫ﺗوﺣﯾدی‬ ‫ﺣﻖ‬ ‫ﺑﺎﯾد‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫از‬ ‫ﻋﻧﺻری‬ ‫ﺧود‬ ‫ﻧﯾز‬ ‫ﻓﯾﻠﺳوف‬ ‫اﻣﺎ‬
‫او‬ ‫ﺟﺳﺗﺟوی‬‫وا‬ ‫ﺣﻖ‬ ‫ﺑرای‬ ‫او‬ ‫ﺟﺳﺗﺟوی‬ ‫ﻣﻌﻠول‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫از‬ ‫واﺣدی‬ ‫ﻣﻌﻧﺎی‬ ‫ﺑرای‬‫ﺣ‬‫ﺧ‬ ‫ده‬‫و‬‫ﺗن‬‫ﯾﺷ‬‫ﯽ‬‫راھ‬ ‫او‬ ‫س‬‫ﭘ‬ .‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫در‬

10. ١٠
‫رﺳﯾد‬ ‫ﺑرای‬ ‫روﺷﯽ‬ ‫و‬‫ا‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ن‬‫ﯾن‬‫دﯾن‬ ‫زﯾرا‬ ‫اﺳت‬ ‫ﺟوﺋﯽ‬ ‫دﯾن‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫اﯾن‬ ‫و‬ ‫ﮐﻧد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺟﺳﺗﺟو‬ ‫را‬ ‫ﺧوﯾش‬ ‫ﺟﮭﺎﻧﯽ‬ ‫واﺣده‬ ‫ﺣﻖ‬ ‫و‬ ‫ﻣﻌﻧﺎ‬
‫ر‬‫ﻏﯾ‬ ‫ﻔﮫ‬‫ﻓﻠﺳ‬ ‫ﮫ‬ ‫ﮐ‬ ‫ﺎﻧطور‬‫ھﻣ‬ ‫ت‬‫ﻧﯾﺳ‬ ‫ن‬‫ﻣﻣﮑ‬ ‫ﯽ‬‫دﯾﻧ‬ ‫ر‬‫ﻏﯾ‬ ‫ﻔﮫ‬‫ﻓﻠﺳ‬ ‫ﮫ‬ ‫ﮐ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑدﯾﻧﮕوﻧ‬ ‫و‬ .‫ت‬‫اﺳ‬ ‫راه‬ ‫ﺎی‬‫ﻣﻌﻧ‬ ‫ﮫ‬ ‫ﺑ‬ ‫آن‬ ‫ﯽ‬‫ﻋرﺑ‬ ‫ظ‬‫ﻟﻔ‬ ‫در‬
‫واژه‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ھم‬ ‫ﻻﺗﯾن‬ ‫زﺑﺎن‬ ‫در‬ .‫ﻧﯾﺳت‬ ‫ﻣﻣﮑن‬ ‫ھم‬ ‫ﺗوﺣﯾدی‬Religion‫د‬ ‫اﺳت‬ ‫دﯾن‬ ‫ﻣﻌﻧﺎی‬ ‫ﺑﮫ‬‫ﺗن‬‫ﭘﯾوﺳ‬ ‫ﺎی‬‫ﻣﻌﻧ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﻟﻐت‬ ‫رﯾﺷﮫ‬ ‫ر‬
‫از‬ ‫را‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ﯽ‬‫راھ‬ .‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ن‬‫دﯾ‬ ‫ﺎم‬‫اﺣﮑ‬ ‫ﺎن‬‫ھﻣ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ﺎد‬‫اﺗﺣ‬ ‫و‬ ‫ﺎق‬‫اﻟﺣ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫رای‬‫ﺑ‬ ‫ﯽ‬‫راھ‬ ‫و‬ .‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫دوﺑﺎره‬
‫ﻌﯾت‬‫وﺿ‬ ‫ﺗﯾن‬‫ﻧﺧﺳ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ود‬‫ﻣوﺟ‬ ‫ﻌﯾت‬‫وﺿ‬ ‫رﯾن‬‫آﺧ‬ ‫از‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬ ‫ﻣﯾرﺳﺎﻧد‬ ‫وﺟود‬ ‫و‬ ‫اﺟﻣﺎع‬ ‫و‬ ‫اﺗﺣﺎد‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﻣوﺟودﯾت‬ ‫و‬ ‫ﻓردﯾت‬ ‫و‬ ‫اﻧﻔﮑﺎک‬
‫ﮐﮫ‬ ‫ﺑﯾﻧﯾم‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﭘس‬ .‫ﻣﯾرﺳﺎﻧد‬ ‫وﺟود‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ت‬‫اﻟوھﯾ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ر‬‫ﻣﻧﺟ‬ ‫ل‬‫ﺗﺄوﯾ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫اﺳت‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫در‬ ‫ﺧوﯾﺷﺗن‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫روش‬ ‫و‬ ‫راه‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫دﯾن‬
‫داﺋﯽ‬‫ﺧ‬ .‫وﯾش‬‫ﺧ‬ ‫در‬ ‫ﺧدا‬ ‫ﯾﺎﻓﺗن‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬ ‫ﺷود‬‫در‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫ﻖ‬‫ﺣ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫ﻖ‬‫ﺣ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬‫و‬ ‫ل‬‫ﺗﺄوﯾ‬ ‫ل‬‫ﻣﺣ‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ﯽ‬‫ﯾﻌﻧ‬ .‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬
.‫اﺳت‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫در‬ ‫ﺧدا‬ ‫ﺗﺣوﯾل‬
‫ﻣﺑدأ‬ ‫و‬ ‫ذات‬ ‫ﺑﺳوی‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫راھﯽ‬ : ‫اﺳت‬ ‫دﯾن‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬ ‫اﺳت‬ ‫واﺣد‬ ‫راھﯽ‬ ‫ھﺳﺗﯽ‬ ‫ﺟﮭﺎن‬‫رھﻧ‬ ‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫ﺧﺎﻟﻖ‬ ‫و‬ ‫ﻋﻠت‬ ‫و‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ون‬‫و‬ .‫ود‬‫ﺷ‬
‫و‬ ‫ھﺎ‬ ‫ﻧﺷﺎﻧﮫ‬ ‫ﻣﺛﺎﺑﮫ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ھم‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫ﻣوﺟودات‬‫راه‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫ﺧواھد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬ ‫و‬ .‫ھﺳﺗﻧد‬ ‫راه‬ ‫اﯾن‬ (‫)آﯾﺎت‬ ‫ﻋﻼﺋم‬‫ر‬‫و‬ ‫د‬‫ﮐﻧ‬ ‫ف‬‫ﮐﺷ‬ ‫ا‬‫آداب‬
‫ﻓﻧون‬ ‫و‬ ‫ﻋﻠوم‬ ‫و‬ .‫را‬ ‫ﭘﯾﻣﺎﺋﯽ‬ ‫راه‬ ‫اﺑزارھﺎی‬ ‫و‬ ‫آورد‬ ‫ﭘدﯾد‬ ‫را‬ ‫راه‬ ‫اﯾن‬ ‫در‬ ‫ﺳﻠوک‬‫ھ‬‫اﯾن‬ ‫رزق‬ ‫و‬ ‫ﺗوﺷﮫ‬ ‫ره‬ ‫م‬‫ﻣﯽ‬ ‫را‬ ‫ﺳﻔر‬‫ﺳ‬.‫ﺎزﻧد‬
‫ﭘس‬»‫ﻓﻠ‬‫دﯾن‬ ‫ﺟﮭﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳﻔﮫ‬«‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬ ‫واژه‬ ‫ﺳﮫ‬ ‫از‬ ‫ﻣﺗﺷﮑل‬ ‫ﮐﮫ‬‫دا‬‫اﺑﺗ‬ ‫و‬ ‫ﯽ‬‫ﮐﻠ‬ ‫ل‬‫ﺗﺄوﯾ‬ ‫در‬ ‫د‬‫ﺑﺎﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫دﯾن‬ ‫و‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫و‬‫ﺎﯾش‬‫ھ‬ ‫واژه‬ ‫ﺋﯽ‬
‫ﺎی‬‫ﻣﻌﻧ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﻔﮫ‬‫ﻓﻠﺳ‬ : ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺣﯽ‬‫واﺿ‬ ‫ﻣﻌﻧﺎی‬ ‫ﺑﯾﺎﻧﮕر‬»‫ت‬‫ﺣﻘﯾﻘ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﻖ‬‫ﻋﺷ‬) «‫و‬ (‫ﺎﻧﯽ‬‫ﯾوﻧ‬ ‫ظ‬‫ﻟﻔ‬ ‫ﮏ‬‫ھرﻣﻧوﺗﯾ‬ ‫ل‬‫ﺗﺄوﯾ‬ ‫در‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬
‫ﯽ‬‫ازﻟ‬ ‫دأ‬‫ﻣﺑ‬ ‫از‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ﺗﯽ‬‫ھﺳ‬ ‫ﻋﺎﻟم‬ ‫ﻣﻌﻧﺎی‬»‫ده‬‫ﺷ‬ ‫ده‬‫ﺟﮭﺎﻧ‬«‫ده‬‫ﺷ‬ ‫ﺎب‬‫ﭘرﺗ‬ ) ‫ت‬‫اﺳ‬‫ﺎی‬‫ﻣﻌﻧ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫م‬‫ھ‬ ‫ن‬‫دﯾ‬ ‫و‬ (‫ت‬‫اﺳ‬»‫ر‬‫اه‬«‫ظ‬‫ﻟﻔ‬ ‫در‬
‫ﻣﻌﻧﺎی‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫و‬ ‫ﻋرﺑﯽ‬»‫ﻣﺑدأ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫رﺟﻌت‬«‫ﺣﻘﯾﻘت‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﻋﺷﻖ‬ : ‫ﻣﻌﻧﺎﺳت‬ ‫اﯾن‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫ﻣﺗرادف‬ ً‫ﺎ‬‫ﺟﻣﻌ‬ ‫آن‬ ‫ﻻﺗﯾن‬ ‫ﻟﻔظ‬ ‫در‬‫ﮐ‬ ‫ھﺳﺗﯽ‬ ‫ﻋﺎﻟم‬‫از‬ ‫ﮫ‬
.‫ﺑﺎﺷد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﻣﺑدأ‬ ‫اﯾن‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﺑﺎزﮔﺷت‬ ‫راه‬ ‫ﺟﺳﺗﺟوی‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫ﺷده‬ ‫ﭘرﺗﺎب‬ ‫ﺧود‬ ‫ازﻟﯽ‬ ‫ﻣﺑدأ‬
‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫را‬ ‫ﮐﺗﺎب‬ ‫اﯾن‬ ‫ﻋﻧوان‬ ً‫ﻻ‬‫اﺟﻣﺎ‬ ‫ﻣﻘدﻣﮫ‬ ‫اﯾن‬ ‫در‬.‫ﻧﻣودﯾم‬

11. ١١
٢-‫وﺟﻮد‬ ‫ﺧﺪا‬ ‫آﯾﺎ‬‫د‬‫ارد؟‬
‫و‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ر‬‫دﯾﮕ‬ ‫ﺎی‬‫ھ‬ ‫ده‬‫اﯾ‬ ‫ﮫ‬‫ھﻣ‬ ‫ﺎدر‬‫ﻣ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑﻠﮑ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ر‬‫ﺑﺷ‬ ‫ﺎی‬‫ھ‬ ‫اﯾده‬ ‫ﺗرﯾن‬ ‫ﻗدﯾم‬ ‫ﺧدا‬ ،‫ﺑﺎور‬ ‫و‬ ‫اﯾده‬ ‫ﯾﮏ‬ ‫ﺑﻌﻧوان‬‫ل‬‫اﻟﻌﻠ‬ ‫ت‬‫ﻋﻠ‬‫ر‬‫ھ‬
‫ﺑﺎورھ‬ ‫ت‬‫ﻏﺎﯾ‬ ‫و‬ ‫ھﺎ‬ ‫اﯾده‬ ‫آﺧرﯾن‬ ‫ﻧﯾز‬ ‫و‬ ‫ﺑﺎﺷد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺗﺧﯾل‬ ‫و‬ ‫ﺗﻔﮑر‬ ‫ﻗوه‬ ‫اﻧﮕﯾزه‬ ‫و‬ ‫اﺻل‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫ﺑﺎور‬ ‫و‬ ‫اﻧدﯾﺷﮫ‬‫س‬‫ﭘ‬ .‫ت‬‫ﺎﺳ‬»‫ﺧ‬‫دا‬«
‫ﻣوﺿ‬ ‫وان‬‫ﺑﻌﻧ‬‫ﺑ‬ ‫و‬ ‫ت‬ ‫اﺳ‬ ‫ای‬ ‫ﮫ‬ ‫اﻧدﯾﺷ‬ ‫ر‬‫ھ‬ ‫ر‬ ‫آﺧ‬ ‫و‬ ‫اول‬ ‫و‬ ‫ﺄﺧﯾر‬‫ﺗ‬ ‫و‬ ‫ل‬‫ﺗﺄوﯾ‬ ‫ﯽ‬ ‫ﯾﻌﻧ‬ ‫ﺎد‬‫ﻣﻌ‬ ‫و‬ ‫دأ‬‫ﻣﺑ‬ ، ‫ﮫ‬ ‫اﻧدﯾﺷ‬ ‫از‬ ‫وﻋﯽ‬‫ﺄ‬‫ﻣﻧﺷ‬ ‫ﮫ‬ ‫ﻠﮑ‬‫ھ‬‫ر‬
‫ﺋ‬‫ﻣﺳ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ .‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﮫ‬‫اﻧدﯾﺷ‬ ‫از‬ ‫وﻋﯽ‬‫ﻣوﺿ‬‫ﻠ‬‫و‬ ‫ﯽ‬‫ذاﺗ‬ ‫و‬ ‫زی‬‫ﻏرﯾ‬ ‫ری‬‫اﻣ‬ ‫ﮫ‬‫اﺳ‬ ‫ﺗﮫ‬‫ﺳرﺷ‬ ‫ﺎن‬‫ﺟ‬ ‫وھره‬‫ﺟ‬ ‫در‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫د‬‫ﺑﺎﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ری‬‫ﻓط‬‫و‬ ‫ت‬
‫و‬ ‫ده‬‫اﯾ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﻣﻧوط‬ ‫ھم‬ ‫ﭘﻧﺟﮕﺎﻧﮫ‬ ‫ﺣواس‬ ‫و‬ ‫ھوش‬ ‫ﻋﻣﻠﮑرد‬‫ﺎ‬‫ﺟ‬ ‫ﺎور‬‫ﺑ‬ ‫ﮏ‬‫ﯾ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ .‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺎور‬‫ﺑ‬‫و‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ودی‬‫وﺟ‬ ‫و‬ ‫ﻧﯽ‬‫ﺑ‬‫آن‬ ‫دون‬
‫ﻣوﺟ‬ ‫ر‬‫ھ‬ ‫ت‬ّ‫ﯾ‬‫ﭼﯾز‬ .‫د‬‫ﻧﻣﺎﯾ‬ ‫ﺎس‬‫اﺣﺳ‬ ‫و‬ ‫درک‬ ‫د‬‫واﺣ‬ ‫زی‬‫ﭼﯾ‬ ‫وان‬‫ﺑﻌﻧ‬ ‫ﻊ‬‫واﻗ‬ ‫ﺎﻟم‬‫ﻋ‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫ﭼﯾزی‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﻧﯾﺳت‬ ‫ﻗﺎدر‬ ‫اﻧﺳﺎن‬‫زد‬‫ﻧ‬ ‫در‬ ‫ودی‬
ً‫ﻼ‬‫ﺛ‬‫ﻣ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ﺎﺑﯾم‬‫درﯾ‬ ‫واﻧﯾم‬‫ﺗ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﺎ‬‫ﻣ‬ ‫ر‬‫اﮔ‬ ‫ﯽ‬‫ﯾﻌﻧ‬ .‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺑﺷر‬ ‫ﺟﺎن‬ ‫در‬ ‫ﺧدا‬ ‫ذاﺗﯽ‬ ‫اﯾده‬ ‫از‬ ‫ﺑرﺧﺎﺳﺗﮫ‬ ‫ﺑﺷری‬ ‫ﺣواس‬‫ل‬‫ﻣﻘﺎﺑ‬ ‫در‬‫ﻣ‬‫ﮏ‬‫ﯾ‬ ‫ﺎ‬
‫آ‬ ‫ﯾﮏ‬ ‫ﯾﺎ‬ ‫و‬ ‫ﮐوه‬ ‫ﯾﮏ‬ ‫ﯾﺎ‬ ‫و‬ ‫درﺧت‬‫ﮐﮫ‬ ‫اﺳت‬ ‫دﻟﯾل‬ ‫ﺑدان‬ ‫دارد‬ ‫ﻗرار‬ ‫دم‬»‫ﺎﻧﮕﯽ‬‫ﯾﮕ‬«‫در‬ ‫ﯽ‬‫ذاﺗ‬ ‫ده‬‫اﯾ‬ ‫ﮏ‬‫ﯾ‬ ‫وان‬‫ﺑﻌﻧ‬‫ﺟ‬‫ﺎ‬‫ﻣ‬ ‫ﺗﯽ‬‫ھﺳ‬ ‫و‬ ‫ﺎن‬
‫و‬ ‫دارد‬ ‫ﺣﺿور‬‫ﭼ‬ ‫ر‬‫ھ‬ ‫ﻖ‬‫ﺧﻠ‬ ‫درت‬‫ﻗ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﮫ‬‫ﯾﮕﺎﻧ‬ ‫ودی‬‫وﺟ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﻣرﺑوط‬ ‫ﯾﮕﺎﻧﮕﯽ‬ ‫اﯾن‬‫ﻣ‬ ‫ﺎ‬‫ﻣ‬ ‫واس‬‫ﺣ‬ ‫و‬ ‫وش‬‫ھ‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫زی‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣﮑ‬
‫ﻣﯾ‬‫در‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫آن‬ ‫ھر‬ ‫و‬ ‫ﺳﺎزد‬‫و‬ ‫ﺷود‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺧﻠﻖ‬ ‫ﻣﺎ‬ ‫ﻣﻘﺎﺑل‬‫در‬ ‫ﺧﻠﻘت‬ ‫اﯾن‬‫ود‬‫ﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﻊ‬‫واﻗ‬ ‫ﺎ‬‫ﻣ‬ ‫وش‬‫ھ‬ ‫و‬ ‫ﺟﺎن‬‫ﺎ‬‫ﻣ‬ ‫و‬‫ﮐﺎر‬‫ت‬‫ﺧﻠﻘ‬ ‫ﮫ‬‫ﺧﺎﻧ‬
.‫ﺟﮭﺎﻧﯾم‬
‫ﺑ‬ ‫دال‬ ‫دارد‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫زی‬‫ﭼﯾ‬ ‫ون‬‫ﭼ‬ ‫ﯽ‬‫ﯾﻌﻧ‬ .‫ﺎﻣﯾم‬‫ﻧ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ود‬‫اﻟوﺟ‬ ‫ب‬‫واﺟ‬ ‫را‬ ‫او‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ب‬‫واﺟ‬ ‫ری‬‫اﻣ‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫س‬‫ﭘ‬‫ود‬‫وﺟ‬ ‫ر‬
‫ﻣوﺟود‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫وﺟود‬ ‫ﮔوھره‬ ‫آن‬ ‫ﺧودش‬ ‫ﺧدا‬ ‫و‬ ‫ﺧداﺳت‬‫ا‬‫ﺧد‬ ‫ون‬‫ﭼ‬ ‫ﯽ‬‫وﻟ‬ .‫وﻧد‬‫ﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣﺗﺟﻠ‬ ‫و‬ ‫ث‬‫ﻣﻧﺑﻌ‬ ‫او‬ ‫وﺟود‬ ‫از‬ ‫ت‬‫از‬ ‫د‬‫اوﻧ‬
‫را‬ ‫ھﺳﺗﯽ‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫ﻣﺎ‬ ‫ادراک‬ ‫و‬ ‫ﺣواس‬ ‫و‬ ‫ھوش‬ ‫طرﯾﻖ‬‫را‬ ‫ﺧود‬ ‫ھﺳﺗﯾم‬ ‫او‬ ‫ﺧﻠﻘت‬ ‫ﮐﺎرﮔﺎه‬ ‫ﻣﺎ‬ ‫و‬ ‫ﮐﻧد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺧﻠﻖ‬ ‫آن‬ ‫ھر‬‫ﯾﺎ‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺧدا‬‫ﺑﯾم‬
‫رد‬‫ﮔﯾ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫او‬ ‫ﺎی‬‫ﺟ‬ ‫ر‬‫ﺑ‬ ‫را‬ ‫ود‬‫ﺧ‬ ‫و‬ ‫ود‬‫ﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ر‬‫ﻣﻧﮑ‬ ‫را‬ ‫ﺎﻟﻖ‬‫ﺧ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ر‬‫ﺑﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ذاﺗ‬ ‫ر‬‫ﮐﻔ‬ ‫ﻋﻠت‬ ‫اﯾن‬ ‫و‬ ‫ﮐﺎﻓرﯾم‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬‫ﺎ‬‫اﻧﺳ‬ ‫را‬‫زﯾ‬‫ن‬
.‫اوﺳت‬ ‫ﻋرش‬ ‫اﻧﺳﺎن‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫اﻧﺳﺎن‬ ‫در‬ ‫ﺧدا‬ ‫و‬ ‫ﺧداﺳت‬ ‫ﺟﺎﻧﺷﯾن‬
‫و‬ ‫ﺣواس‬ ‫و‬ ‫اﻧدﯾﺷﮫ‬‫ذ‬ ‫ﻣﻌﻠول‬ ً‫ﺎ‬‫ﺗﻣﺎﻣ‬ ‫ﺑﺷری‬ ‫ادراک‬‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫ﺑﺷر‬ ‫ﺟﺎﻧﯽ‬ ‫ﯾﮕﺎﻧﮫ‬ ‫و‬ ‫ﭘﻧداری‬ ‫ﯾﮕﺎﻧﮫ‬ ‫ات‬‫ﻟذا‬»‫ﯾﮕﺎﻧ‬‫ﮫ‬«‫دﯾ‬ ‫ﯽ‬‫ﯾﮑ‬ ‫و‬‫دن‬
‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫ﻣﺗرادف‬ ‫اﻣری‬ ‫ﺑودن‬ ‫ﯾﮑﯽ‬ ‫و‬ ‫داﺷﺗن‬ ‫وﺟود‬ .‫اﺳت‬ ‫ﻣوﺟودات‬ ‫واﺣد‬ ،‫ﺧدا‬ .‫ﺧداﺳت‬ ‫وﺟود‬ ‫ﺑر‬ ‫دال‬ ‫ﭼﯾزی‬ ‫ھر‬‫ﺎن‬‫ھﻣ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬
‫دا‬ ‫ﯽ‬ ‫ﯾﻌﻧ‬ ‫ت‬ ‫اﺳ‬ ‫ﺎﺑﯽ‬ ‫ﯾ‬ ‫ود‬ ‫وﺟ‬ ‫و‬ ‫ﯽ‬ ‫ﻓﮭﻣ‬ ‫ز‬ ‫ﭼﯾ‬ ‫و‬ ‫ﺎﻧﮕﯽ‬ ‫ﯾﮕ‬ ‫ور‬ ‫ﻧ‬ ‫دارای‬ ‫ﺎن‬ ‫اﻧﺳ‬ ‫و‬ ‫ت‬ ‫اﺳ‬ ‫زی‬ ‫ﭼﯾ‬ ‫ر‬ ‫ھ‬ ‫در‬ ‫دا‬ ‫ﺧ‬ ‫ﯽ‬ ‫ذاﺗ‬ ‫ﺎی‬‫ﻣﻌﻧ‬‫رای‬‫ور‬ ‫ﻧ‬
‫ﺗﺎﺑﺎﻧﻧ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ر‬‫ﺑ‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﮔﯾرﻧ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫ﻣوﺟودﯾت‬ ‫و‬ ‫وﺟود‬ ‫و‬ ‫ﻧور‬ ‫اﯾن‬ ‫دﯾﮕر‬ ‫ﻣوﺟودات‬ .‫ﺧداﺳت‬‫اﻧ‬ ‫ﯽ‬‫ﯾﻌﻧ‬ .‫د‬‫ﺎن‬‫ﺳ‬
‫و‬ ‫اول‬.‫اﺳت‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫ﺗﺄﺧﯾر‬ ‫و‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬ ‫اﺳت‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫آﺧر‬
‫در‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﺎدر‬‫ﻗ‬ ‫د‬‫ﺗوﺣﯾ‬ ‫ﯽ‬‫ذاﺗ‬ ‫درک‬ ‫و‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫وﺟود‬ ‫ﺑدون‬ ‫و‬ ‫ﺧداﺳت‬ ‫وﺟود‬ ‫ﺑرای‬ ‫ﮐﺎﻓﯽ‬ ‫و‬ ‫ﻻزم‬ ‫دﻟﯾل‬ ‫اﻧﺳﺎن‬ ‫ﺧود‬ ‫ﭘس‬‫زی‬‫ﭼﯾ‬ ‫ﯾﭻ‬‫ھ‬ ‫ک‬
‫ا‬‫دﯾدﺗرﯾن‬‫ﺷ‬ ‫دارای‬ ‫ﺎﻧﮭﺎ‬‫اﻧﺳ‬ ‫رﯾن‬‫ﺗ‬ ‫م‬‫ﻓﮭ‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫ﺧداﺳ‬ ‫ﺎن‬‫ھﻣ‬ ‫ﺑﺷری‬ ‫ھر‬ ‫در‬ ‫وﺟود‬ ‫اﺣﺳﺎس‬ .‫ﻧﯾﺳت‬ ‫ﺧودش‬ ‫ﺟﻣﻠﮫ‬ ‫ز‬‫ﺎس‬‫اﺣﺳ‬
‫و‬ ‫وﺟودﻧد‬.‫ﻣﺣض‬ ‫ھﺳﺗﯽ‬ ‫ﻋﺎﺷﻘﺎن‬ ،‫ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻧد‬ ‫اﯾﻧﺎن‬ ‫و‬ ‫ھﺳﺗﻧد‬ ‫دارا‬ ‫را‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫ﺟوﺷش‬ ‫ﻗدرﺗﻣﻧدﺗرﯾن‬
‫ﺑدو‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫ﺧوﯾﺷﺗن‬ ‫ﺑرای‬ ‫ﺑﺷر‬ ‫وﺟودی‬ ‫آرﻣﺎن‬ ‫ﻋﯾن‬ ‫اﺳت‬ ‫ﻗﺎﺋل‬ ‫ﺧدا‬ ‫ﺑرای‬ ‫ﺑﺷر‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﺻﻔﺎﺗﯽ‬ ‫و‬ ‫ﺗﻌﺎرﯾف‬‫و‬ ‫ﯽ‬‫ذاﺗ‬ ‫آرﻣﺎن‬ ‫ﭼﻧﯾن‬ ‫ن‬
‫ر‬‫ﺑﺷ‬ ‫در‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ور‬‫ﺣﺿ‬ ‫ر‬‫ﺑ‬ ‫دال‬ ‫د‬‫ﻣﯾدھ‬ ‫ﻧﺳﺑت‬ ‫ﺧدا‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﺑﺷر‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﻣطﻠﻘﯽ‬ ‫ﺻﻔﺎت‬ ‫ھﻣﮫ‬ .‫ﻧﯾﺳت‬ ‫ﺧود‬ ‫وﺟود‬ ‫اﺣﺳﺎس‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﻗﺎدر‬ ‫ﻏرﯾزی‬

12. ١٢
‫ذره‬ ‫ل‬‫ﻋﻣ‬ ‫و‬ ‫اراده‬ ‫رو‬‫ﻗﻠﻣ‬ ‫در‬ ‫ود‬‫ﺧ‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﺑﺷری‬ ،‫ﺷود‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﻣﻣﮑن‬ ‫ﺑﺷر‬ ‫ادراک‬ ‫در‬ ‫ﻣطﻠﻘﯽ‬ ‫ارزﺷﮭﺎی‬ ‫ﭼﻧﯾن‬ ‫ﭼﮕوﻧﮫ‬ ‫وﮔرﻧﮫ‬ ‫اﺳت‬
‫ﭼ‬ .‫ﻧﯾﺳت‬ ‫دارا‬ ‫را‬ ‫اﻗﺗدار‬ ‫و‬ ‫ﺻﻔﺎت‬ ‫اﯾن‬ ‫از‬ ‫ای‬‫و‬ !‫ر‬‫ﺑﺷ‬ ‫در‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ور‬‫ﺣﺿ‬ ‫ود‬‫ﺧ‬ ‫ت؟‬‫ھﺳ‬ ‫داﺋﯽ‬‫ﺧ‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﺳت‬ ‫آﻣوﺧﺗﮫ‬ ‫ﺑﺷر‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﮐﺳﯽ‬ ‫ﮫ‬
!‫ر‬‫ﺑﺷ‬ ‫در‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ور‬‫ﺣﺿ‬ ‫ود‬‫ﺧ‬ ‫د؟‬‫ﮐﻧ‬ ‫ﺎر‬‫اﻧﮑ‬ ‫را‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ﮫ‬‫آﻣوﺧﺗ‬ ‫ﺑﺷر‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﮐﺳﯽ‬ ‫ﭼﮫ‬ ‫ﻧﯾز‬ً‫ﺎ‬‫ﻣطﻠﻘ‬ ‫ری‬‫اﻣ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫ﺎﻟم‬‫ﻋ‬ ‫رای‬‫ﺑ‬ ‫د‬‫ﺧداوﻧ‬
‫و‬ ‫ﺟﻧﮓ‬ ‫ﻣﺣﺗﺎج‬ ‫ﺧوﯾش‬ ‫ﮐﺎﻓراﻧﮫ‬ ‫وﺟود‬ ‫اﺣﺳﺎس‬ ‫و‬ ‫اﺛﺑﺎت‬ ‫ﺑرای‬ ‫ھم‬ ‫ﮐﺎﻓران‬ ‫ﺣﺗﯽ‬ .‫اﺳت‬ ‫ﻣوﺟود‬ ‫واﺟب‬ ‫ﺗﻧﮭﺎ‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫واﺟب‬‫ﯽ‬‫ﻧﻔ‬
.‫ھﺳﺗﻧد‬ ‫ﺧدا‬‫و‬ .‫ﻔﺎت‬‫ﺻ‬ ‫از‬ ‫را‬‫ﻣﺑ‬ ً‫ﺎ‬‫ﻣطﻠﻘ‬ ‫ﺑودﻧﯽ‬ ‫اﺳت‬ ‫ﻣﺣض‬ ‫ﺑودن‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫ﺧدا‬‫م‬‫ھ‬ ‫ﺎﺑودی‬‫ﻧ‬ ‫س‬‫ﭘ‬ .‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺎﺑودن‬‫ﻧ‬ ‫ﺎ‬‫ﺑ‬ ‫رادف‬‫ﻣﺗ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬
‫ﺧد‬‫ا‬‫و‬ ‫ﺑود‬ ،‫ﺧدا‬ .‫دارد‬ ‫وﺟود‬ ‫ﻣﺎدی‬ ‫ھﺳﺗﯽ‬ ‫ﺗﺎ‬ ‫ﮐﺎﻣل‬ ‫ﻧﺎﺑودی‬ ‫از‬ ‫ﺧدا‬ ‫ﭘس‬ .‫اﺳت‬ ‫واﺟب‬ ‫و‬ ‫ﻻزم‬ ‫ﺧدا‬ ‫ھم‬ ‫ﻧﺎﺑودن‬ ‫ﺑرای‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬ .‫ﺳت‬
‫ﯾﻌ‬ ‫اﺳت‬ ‫ﯾﮑﯽ‬ ‫ﺧدا‬ ‫ﻧﺑود‬ ‫و‬ ‫ﺑود‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫ﭼﯾزی‬ ‫ھر‬ ‫ﻧﺑود‬‫ر‬‫ﺑﺷ‬ ‫رای‬‫ﺑ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ت‬‫اﯾﻧﺳ‬ ‫و‬ ‫ﻧﯾﺳت‬ ‫ھم‬ ‫ﺑودن‬ ‫ﻣﺣﺗﺎج‬ ‫ﺣﺗﯽ‬ ‫ﺧود‬ ‫ﺧداوﻧد‬ ‫ﻧﯽ‬
‫و‬ .‫ت‬‫اﺳ‬ ‫وق‬‫ﻣﺧﻠ‬ ‫از‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ﺎزی‬‫ﻧﯾ‬ ‫ﯽ‬‫ﺑ‬ ‫ﺑر‬ ‫دال‬ ‫اﯾن‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫اﻟﺳوﯾﮫ‬ ‫اﻣری‬ ‫آﮔﺎھﺎﻧﮫ‬ ‫ﺑﺎور‬ ‫و‬ ‫اﻧدﯾﺷﮫ‬ ‫ﻗﻠﻣرو‬ ‫در‬ ‫ﺧدا‬ ‫ﻧﺑود‬ ‫و‬ ‫ﺑود‬ ‫ھم‬
‫ﻧ‬ ‫ﯽ‬‫ﺑ‬ ‫د‬‫ﺑﺎﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ودش‬‫ﺧ‬ ‫از‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ﺎزی‬‫ﻧﯾ‬ ‫ﯽ‬‫ﺑ‬ ‫ر‬‫ﺑ‬ ‫دال‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫رده‬‫ﮐ‬ ‫ﺎز‬‫ﻧﯾ‬ ‫ﯽ‬‫ﺑ‬ ‫ودش‬‫ﺧ‬ ‫از‬ ‫ھم‬ ‫را‬ ‫ﺑﺷر‬ ‫ﺣﺗﯽ‬ ‫ﺧداوﻧد‬‫از‬ ‫ﺎزی‬‫ﯾ‬
‫ود‬‫ﺧ‬ ‫را‬‫زﯾ‬ ‫دارد‬‫ﻧ‬ ‫ﺎت‬‫اﺛﺑ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﺎزی‬‫ﻧﯾ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﮫ‬‫اﻧدﯾﺷ‬ ‫از‬ ‫وﻋﯽ‬‫ﻣوﺿ‬ ‫ﺎ‬‫ﺗﻧﮭ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫و‬ .‫ﺧداﺳت‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫وﺟود‬ ‫زﯾرا‬ .‫داﺷﺗن‬ ‫وﺟود‬
‫ﺑر‬ ‫دال‬ ‫ﺑﺷر‬ ‫اﻧدﯾﺷﮫ‬ ‫ﺟرﯾﺎن‬‫وﺟود‬‫و‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫ﯽ‬‫ﻧﻔ‬ ‫د‬‫ﻣﺗرﺻ‬ ‫ای‬ ‫ﮫ‬‫اﻧدﯾﺷ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ﺎه‬‫آﻧﮕ‬ ‫ل‬‫دﻟﯾ‬ ‫ھﻣﯾن‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫و‬ .‫ﺧداﺳت‬ ‫ﺑر‬ ‫دال‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬ ‫اﺳت‬
‫و‬ ‫ﮔردد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺟﻧون‬ ‫دﭼﺎر‬ ‫ﺷود‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺧدا‬ ‫اﻧﮑﺎر‬‫را‬ ‫ﺻﺎﺣﺑش‬‫ر‬ ‫و‬ ‫راه‬ ‫ﺑﮫ‬‫و‬‫ﻣﺎﻟﯾﺧوﻟﯾﺎﺋﯽ‬ ‫ش‬‫ﻣﯾ‬ ‫ﺗﻼ‬‫ﻣﺑ‬ ‫ﻋذاﺑﮭﺎ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫و‬ ‫اﻧدازد‬ ‫ﻣﯽ‬.‫د‬‫ﮑﻧ‬
‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ﺎن‬‫آﻧ‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬ ‫و‬ .‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺎل‬‫ﻣﺣ‬ ً‫ﺎ‬‫ﻣطﻠﻘ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫رده‬‫ﮐ‬ ‫ﺎر‬‫اﻧﮑ‬ ‫م‬‫ھ‬ ‫را‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫د‬‫ﮐﻧ‬ ‫ﺎر‬‫اﻧﮑ‬ ‫ﺧوﯾش‬ ‫وﺟود‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﺑﺗواﻧد‬ ‫ﮐﺳﯽ‬ ‫اﮔر‬ ‫زﯾرا‬
.‫ﮐﻧﻧد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺗﺻدﯾﻖ‬ ‫را‬ ‫او‬ ‫ﺑﺎﻻﺧره‬ ‫ﺷدت‬ ‫ﺑﮭﻣﺎن‬ ‫ﭘردازﻧد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺧدا‬ ‫اﻧﮑﺎر‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﺗر‬ ‫ﺟدی‬ ‫و‬ ‫ﺷدﯾدﺗر‬
‫اﻧﺳﺎن‬‫ﺑ‬ ‫اﮔر‬‫د‬‫اﻧدﯾﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ت‬‫ﻧﯾﺳ‬ ‫ودش‬‫ﺧ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫د‬‫ﻓﮭﻣ‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺑوﺿوح‬ ‫ﺑﺎﺷد‬ ‫داﺷﺗﮫ‬ ‫ﻧظﺎرت‬ ‫و‬ ‫اﺣﺎطﮫ‬ ‫ﺧوﯾﺷﺗن‬ ‫ر‬‫و‬‫ودش‬‫ﺧ‬
‫ﭘ‬ ‫ﺧود‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫اﺣﺳﺎس‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﻧﯾﺳت‬ ‫ﺧودش‬ ‫و‬ ‫ﺳﺎزد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺑﺎرز‬ ‫را‬ ‫ﻓﻌﻠﯽ‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﻧﯾﺳت‬ ‫ﺧودش‬ ‫و‬ ‫ﮐﻧد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫اراده‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﻧﯾﺳت‬‫آور‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫دﯾد‬‫د‬
‫ﻣﯾراﻧ‬ ‫وﻣﯽ‬ ‫ﮐﻧد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﭘﯾر‬ ‫و‬ ‫آورد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫دﻧﯾﺎ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫را‬ ‫ﺧود‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﻧﯾﺳت‬ ‫ﺧودش‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ھﻣﺎﻧطور‬‫ﺧداﺳ‬ ‫ﮐﯾﺳت؟‬ ‫اﯾن‬ ‫ﭘس‬ .‫د‬‫ودش‬‫ﺧ‬ ‫ﭘس‬ !‫ت‬
‫ﻧﯾ‬ ‫اﯾن‬ ‫و‬ !‫ﻣﺣض‬ ‫ﺑودن‬ !‫ﻣﺣض‬ ‫وﺟود‬ ‫ﻓﻘط‬ ‫اﺳت؟‬ ‫ﺧودش‬ ‫از‬ ‫ﭼﯾزی‬ ‫ﭼﮫ‬ ‫ﻣﺧﻠوق‬ ‫اﯾن‬ ‫آﯾﺎ‬ ‫و‬ !‫ﺧداﺳت‬ ‫ﻣﺧﻠوق‬ ‫ﭼﯾﺳت؟‬‫ود‬‫ﺧ‬ ‫ز‬
‫ﻌ‬‫وﺿ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫م‬‫ھ‬ ‫دم‬‫ﻋ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫ﺎ‬‫اﻣ‬ ‫و‬ .‫ت‬‫اﺳ‬ ‫دم‬‫ﻋ‬ ‫و‬ ‫دارد‬‫ﻧ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ً‫ﻼ‬‫اﺻ‬ ‫ود‬‫ﺧ‬ ‫ﺑﺧودی‬ ‫اﻧﺳﺎن‬ ‫ﭘس‬ .‫اﺳت‬ ‫ذات‬ ‫ﺧداﺳت‬ ‫ﺧود‬‫از‬ ‫ل‬‫ﻗﺑ‬ ‫ﯽ‬
‫ﻧﯾز‬ ‫اﺳت‬ ‫ﺷدن‬ ‫ﺧﻠﻖ‬ ‫و‬ ‫آﻣدن‬ ‫ﺑوﺟود‬‫ﺧود‬.‫ود‬‫ﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫درک‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺗﮫ‬‫داﺷ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫ھم‬ ‫آدم‬ ‫از‬ ‫ﻗﺑل‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﺧداﺳت‬‫و‬‫ﮫ‬‫آﻧﮑ‬ ‫ﺎ‬‫اﻣ‬
‫ﺗن‬‫ﻧداﺷ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫د‬‫ﺗواﻧ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﮫ‬‫ﭼﮕوﻧ‬ ‫ﻧدارد‬ ‫وﺟود‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﭼﯾزی‬ ‫زﯾرا‬ !‫ﺧداﺳت‬ ‫ﮐﯾﺳت؟‬ ‫ﮐﻧد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫درک‬ ‫ھم‬ ‫را‬ ‫ﻋدم‬ ‫ﺣﺗﯽ‬‫را‬ ‫ود‬‫ﺧ‬‫م‬‫ھ‬
!‫ﮐﻧد‬ ‫درک‬
‫ز‬‫ﭼﯾ‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ز‬‫ﺟ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ﯾم‬‫ﮐﻧ‬ ‫درک‬ ‫را‬ ‫ﺧدا‬ ‫ﺗواﻧﯾم‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫آﻧﯽ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﺧودﺷﻧﺎﺳﯽ‬ ‫ﻗﻠﻣرو‬ ‫در‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﺑﯾﻧﯾم‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﭘس‬‫س‬‫ﭘ‬ .‫ت‬‫ﻧﯾﺳ‬ ‫ی‬‫ا‬‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ز‬‫ﺟ‬ ‫ر‬‫ﮔ‬
‫ود‬‫ﺧ‬ ‫را‬‫زﯾ‬ ‫د‬‫ﺑﺎﺷ‬ ‫ﺗﮫ‬‫داﺷ‬ ‫ﺎت‬‫اﺛﺑ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﻧﯾﺎزی‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﺳت‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫ﺑرﺗر‬ ‫ﺧدا‬ ‫ﭘس‬ ‫ﺧداﺳت‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫وﺟود‬ ‫و‬ ‫ﻧدارد‬ ‫وﺟود‬‫ﺟ‬‫ﺎت‬‫اﺛﺑ‬ ‫ﺎن‬‫رﯾ‬‫ﺎ‬‫ﯾ‬
‫د‬‫ﮐﻧ‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫درک‬ ‫ﻣﺗﻔﺎوت‬ ‫روش‬ ‫دو‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﻗﻠﻣرو‬ ‫دو‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫ﺧدا‬ ‫و‬ ‫ﺧداﺳت‬ ‫وﺟود‬ ‫از‬ ‫ای‬ ‫ﻧﺷﺎﻧﮫ‬ ‫و‬ ‫ای‬ ‫ﺟﻠوه‬ ‫ھم‬ ‫ﻧﻔﯽ‬:‫ت‬‫ﺧﻠﻘ‬ ‫از‬ ‫ل‬‫ﻗﺑ‬
!‫ﺧﻠﻘت‬ ‫از‬ ‫ﺑﻌد‬ ‫و‬
‫ﭼرا‬ ً‫ﻼ‬‫اﺻ‬ ‫و‬‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ت‬‫اﯾﻧﺳ‬ ‫ﺎج‬‫ﻣﺣﺗ‬ ‫را‬‫ﭼ‬ ‫ﻧدارد‬ ‫وﺟود‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﭼﯾزی‬ .‫ﻧدارد‬ ‫وﺟود‬ ‫ﺧدا‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﮐﻧد‬ ‫ﺛﺎﺑت‬ ‫ﺑﺎﯾد‬ ‫اﻧﺳﺎن‬‫ﻋ‬‫ﺷ‬ ‫ﺎت‬‫اﺛﺑ‬ ‫دﻣش‬.‫ود‬
! ‫ﻋدم‬ ِ ‫وﺟود‬ : ‫ﻧﯾﺳت‬ ‫وﺟود‬ ‫دﻟﯾل‬ ‫ﺧود‬ ‫اﺛﺑﺎت‬ ‫اﯾن‬ ‫آﯾﺎ‬
‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫د‬‫ﭼﻧ‬ ‫ر‬‫ھ‬ ‫د‬‫ﮔﻧﺟ‬ ‫ﯽ‬‫ﻧﻣ‬ ‫ود‬‫ﻧﺑ‬ ‫و‬ ‫ود‬‫ﺑ‬ ‫رو‬‫ﻗﻠﻣ‬ ‫در‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ﭘس‬ .‫ﻧدارد‬ ‫وﺟود‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﺳت‬ ‫ﻣوﺟودی‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫وﺟود‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﺳت‬ ‫ﻋدﻣﯽ‬ ‫ﺧدا‬
‫ﺗﻧﮭﺎ‬ ‫ﻧﺑود‬ ‫و‬ ‫ﺑود‬‫ﻣﺎ‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﺳت‬ ‫راھﯽ‬‫ﺑﮫ‬ ‫ھﻧوز‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﻓﯾﻠﺳوﻓﯽ‬ ‫اﻧدﯾﺷﮫ‬ ‫وﻟﯽ‬ ‫اﺳت‬ ‫ﻧﺑود‬ ‫و‬ ‫ﺑود‬ ‫از‬ ‫ﺑرﺗر‬ ‫ﺧدا‬ .‫ﮐﻧد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫آﺷﻧﺎ‬ ‫ﺧدا‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫را‬

13. ١٣
‫ﺳو‬‫ﻓ‬‫ود‬‫وﺟ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫را‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺎدر‬‫ﻗ‬ ‫داﮐﺛر‬‫ﺣ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ده‬‫ﻧﺷ‬ ‫ﺻوﻓﯽ‬ ‫و‬ ‫ﻧرﺳﯾده‬ ‫ﯾﺎ‬‫ﻧ‬ ‫ﺎت‬‫اﺛﺑ‬‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ری‬‫ﮐﻔ‬ ‫ت‬‫ﻏﺎﯾ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫د‬‫ﻣﺎﯾ‬
‫ﻣﯾ‬‫و‬ ‫ﮔردد‬ ‫ﺳوﻓﯾﺎ‬ ‫ﻣﻘدﻣﮫ‬ ‫ﺗواﻧد‬.‫آورد‬ ‫ﺑﺑﺎر‬ ‫ﯾﻘﯾن‬ ‫ﺣﻖ‬
‫اﺳت‬ ‫ﻣﻌرﻓت‬ ،‫ﺧدا‬.‫اﺳت‬ ‫ﻋدم‬ ‫ﻋﯾن‬ ‫ﺑﺷر‬ ‫ذھﻧﯽ‬ ‫ادراک‬ ‫ﻗﻠﻣرو‬ ‫در‬ ‫وﺟود‬ ‫ﻧور‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫وﺟود‬ ‫ﻧور‬ ‫ھم‬ ‫ﻣﻌرﻓت‬ ‫و‬
‫د‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ر‬‫اﮔ‬ .‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ود‬‫ﻧﺑ‬ ‫و‬ ‫ود‬‫ﺑ‬ ‫ﮫ‬‫راﺑط‬ ‫ﯾن‬‫ﻋ‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫و‬ ‫ﺧدا‬ ‫راﺑطﮫ‬ .‫ﯾﮑدﯾﮕرﻧد‬ ‫ﺟﺎﻧﺷﯾن‬ ‫اﻧﺳﺎن‬ ‫و‬ ‫ﺧدا‬‫و‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ارد‬‫ود‬‫ﺟ‬
‫ﺻوﻓﯽ‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫ﺧدا‬ .‫ﺑﺎﻟﻌﮑس‬ ‫و‬ ‫ﻧدارد‬‫ﻧ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫وﻓﯽ‬‫ﺻ‬ ‫آن‬ ‫را‬‫زﯾ‬ ‫د‬‫ﻣﯾزﻧ‬ ‫ﺎاﻟﺣﻖ‬‫اﻧ‬ ‫ﮐوس‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫دارد‬ ‫وﺟود‬‫آﻧﮕ‬ .‫دارد‬‫ﺎ‬‫اﻧﺳ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ﺎه‬‫ﻧﯽ‬
‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ﮐرد‬ ‫ﻧﺎﺑود‬ ‫را‬ ‫ﺧود‬‫از‬‫و‬ ‫ود‬‫ﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﺎن‬‫ﻋﯾ‬ ‫ودش‬‫وﺟ‬‫در‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫و‬ .‫ردد‬‫ﮔ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ود‬‫ﻣوﺟ‬‫ﺟ‬‫ر‬‫و‬‫ﻧ‬ ‫و‬ ‫ﯽ‬‫ﺧودﺷﻧﺎﺳ‬ ‫ﺎن‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻣﻌرﻓ‬ ‫ر‬
.‫ﮐﻧد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫وﻋﯾﺎن‬ ‫ﻧﺷﺎﻧد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺧوﯾﺷﺗن‬ ‫ﺟﺎی‬ ‫ﺑر‬ ‫را‬ ‫ﺧدا‬ ‫و‬ ‫ﺷود‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﻧﺎﺑود‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﺳت‬ ‫ﻧﻔس‬
‫آ‬ ‫ﺎده‬‫ﻣ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ﺎﻧطور‬‫ھﻣ‬ .‫ت‬‫اوﺳ‬ ‫ﺎی‬‫ﻣﻌﻧ‬ ‫م‬‫ھ‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫ﺧداﺳ‬ ‫ﺎده‬‫ﻣ‬ ‫ﮫ‬‫ﻣﺛﺎﺑ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﺻوﻓﯽ‬ ‫ﯾﮏ‬‫ﺧ‬‫اوﻟ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫ر‬‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ش‬
‫ﻣﯾ‬‫و‬ .‫ود‬‫ﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﺎ‬‫ﻣﻌﻧ‬ ‫ﯾن‬‫ﻋ‬ ‫ﺎده‬‫ﻣ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﻣﯾرﺳ‬ ‫م‬‫ﺑﮭ‬ ‫ر‬‫آﺧ‬ ‫و‬ ‫اول‬ ‫ل‬‫ﮐﺎﻣ‬ ‫وﻓﯽ‬‫ﺻ‬ ‫ﮏ‬‫ﯾ‬ ‫در‬ .‫ﺑﺎﺷد‬‫ت‬‫اﺳ‬ ‫د‬‫ﻣوﺣ‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬‫ﮐ‬‫و‬ ‫ود‬‫ﺑ‬ ‫ﮫ‬
.‫اﺳت‬ ‫ﺑرﮔذﺷﺗﮫ‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫رﻓﺗﮫ‬ ‫ﻓراﺗر‬ ‫وﺟود‬ ‫از‬ ‫او‬ ‫زﯾرا‬ ‫اﺳت‬ ‫ﯾﮑﯽ‬ ‫ﻧﺑودش‬
‫ﻧﺎﺑو‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﻣﺣﮑوم‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬ ‫ﺧداﺳت‬ ‫ﺑﯽ‬ ‫و‬ ‫ﻧﯾﺳت‬ ‫ﺧدا‬ ‫اﺳت‬ ‫ﺧود‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﺑﻣﯾزاﻧﯽ‬ ‫اﻧﺳﺎن‬‫ﺎن‬‫ھﻣ‬ ‫ﺎﺑودی‬‫ﻧ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫دی‬‫ﺧ‬‫ﯽ‬‫ﯾﻌﻧ‬ .‫ت‬‫داﺳ‬
‫ﯽ‬‫طﺑﯾﻌ‬ ‫س‬‫ﭘ‬ . ‫ود‬‫ﺧ‬ ‫دام‬‫اﻧﮭ‬ ‫رو‬‫ﻗﻠﻣ‬ ‫در‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫و‬ .‫ت‬‫ﺧودﯾ‬ ‫رو‬‫ﻗﻠﻣ‬ ‫در‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ﺎﺑودی‬‫ﻧ‬ ‫ﺎن‬‫ھﻣ‬ ‫دا‬‫ﺧ‬‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬
‫ﮐ‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ﻌﻔﺗرﯾن‬‫ﻣﺳﺗﺿ‬ ‫و‬ ‫ﺗﻧد‬‫ھﺳ‬ ‫او‬ ‫ور‬‫ظﮭ‬ ‫رف‬‫ظ‬ ‫ﻌﻔﯾن‬‫ﻣﺳﺗﺿ‬ ‫و‬ ‫ود‬‫ﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﭘﯾدا‬ ‫ﺑﺷر‬ ‫اﺳﺗﺿﻌﺎف‬ ‫ﻗﻠﻣرو‬ ‫در‬ ‫ﺧداوﻧد‬‫ز‬‫ﺟ‬ ‫ﯽ‬‫ﺳ‬
‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫را‬‫زﯾ‬ .‫ت‬‫ﻧﯾﺳ‬ ‫ل‬‫ﮐﺎﻣ‬ ‫ﺻوﻓﯽ‬‫و‬ ‫ر‬‫ﻓﻘ‬ ‫رو‬‫ﻗﻠﻣ‬ ‫در‬‫ﺧ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫ﺎد‬‫ﯾ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﯽ‬‫ﯾﻌﻧ‬ ‫د‬‫اﻓﺗ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ﺎد‬‫ﯾ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫اش‬ ‫ﺎﺋﯽ‬‫ﺗﻧﮭ‬‫و‬ ‫د‬‫اﻓﺗ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ود‬
‫آ‬ ‫و‬ .‫را‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ﯽ‬‫ﯾﻌﻧ‬ ‫د‬‫ﯾﺎﺑ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫را‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ود‬‫ﺧ‬ ‫ﺎﺑودی‬‫ﻧ‬ ‫رو‬‫ﻗﻠﻣ‬ ‫در‬ ‫اﻧﺳﺎن‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬ .‫ﮐﻧد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫وﺟود‬ ‫اﺣﺳﺎس‬‫او‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ﺎه‬‫ﻧﮕ‬‫را‬
‫ﺧ‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫دوﺳﺗﯽ‬ ‫ﻗﻠﻣرو‬ ‫اﯾن‬ ‫و‬ ‫ﺷود‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﻧﯾﺎز‬ ‫ﺑﯽ‬ ‫ﺧدا‬ ‫از‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬ ‫ﮔردد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﻧﯾﺎز‬ ‫ﺑﯽ‬ ‫وﺟود‬ ‫از‬ ‫ﯾﺎﻓت‬‫ﺗﯽ‬‫دوﺳ‬ .‫داﺳت‬‫ﺑ‬‫ود‬‫ﻧﺑ‬ ‫و‬ ‫ود‬‫را‬‫ﭼ‬ !
. ‫ﺑراﺑر‬ ‫ﻧﮫ‬ ‫اﻟﺑﺗﮫ‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫ﯾﮑﯽ‬ ‫ﻧﺑود‬ ‫و‬ ‫ﺑود‬ ‫ﺑراﺳﺗﯽ‬ ‫ﮐﮫ‬
‫اﻣﺎ‬ ‫و‬‫وﺟود‬ ‫ﻋدم‬ ‫ﯾﺎ‬ ‫و‬ ‫وﺟود‬‫ﺧ‬‫ﺧود‬ ‫ﻟﺣﺎظ‬ ‫از‬ ‫دا‬–‫ﮐ‬ ‫اﺳت‬ ‫دﮔر‬ ‫اﻣری‬ ‫ذھﻧﯽ‬ ‫ﺣﺿور‬ ‫و‬ ‫ﻣﻧطﻘﯽ‬ ‫ادراک‬ ‫و‬ ‫آﮔﺎھﯽ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ژه‬‫وﯾ‬ ‫ﮫ‬
.‫ﺑﺎﺷد‬ ‫ﻣﯽ‬
‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫واﻗﻌﮫ‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫ﺑﺷری‬ ‫ﻧﻔس‬ ‫ﻣﻌرﻓت‬ ‫ﻗﻠﻣرو‬ ‫در‬ ‫ﺧدا‬ ‫ﺣﺿور‬ ‫و‬ ‫وﺟود‬»‫ﺧود‬«‫و‬ ‫اﺳت‬‫ﯾ‬ ‫و‬ ‫ﺧدا‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﺧود‬ ‫ﺗﺣوﯾل‬‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ظﮭور‬ ‫ﺎ‬
.‫ﺧود‬ ‫از‬
‫ﻗﻠﻣ‬ ‫در‬ ‫س‬‫ﻧﻔ‬ ‫ت‬‫ﻣﻌرﻓ‬ ‫را‬‫زﯾ‬ .‫ود‬‫ﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﺣﺎﺿر‬ ‫ﺧدا‬ ‫ﺷود‬ ‫واﺿﺢ‬ ‫او‬ ‫ﻣﻌرﻓت‬ ‫ﻧزد‬ ‫در‬ ‫ﮐﺳﯽ‬ ‫ھر‬ ‫ﺧود‬ ‫آﺧرﯾن‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ھرﮔﺎه‬‫و‬ ‫ﺎل‬‫ﺣ‬ ‫رو‬
‫ﻣﻌ‬ ‫ﯽ‬‫ﯾﻌﻧ‬ .‫ود‬‫ﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫دا‬‫ﭘﯾ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫ازﻟﯾت‬ ‫و‬ ‫ﮔردد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﻣﻧﺟر‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﺳت‬ ‫وﺟود‬ ‫وﺿﻌﯾت‬ ‫آﺧرﯾن‬ ‫و‬ ‫اﮐﻧوﻧﯾت‬‫در‬ ‫س‬‫ﻧﻔ‬ ‫ت‬‫رﻓ‬
‫اﺳت‬ ‫ﻗﻠب‬ ‫ﻣﻌرﻓت‬ ‫ﻣرﺣﻠﮫ‬.‫ﻧﻣﺎﯾد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﻣﺣﻘﻖ‬ ‫را‬ ‫ﮐﺎﻣل‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫ﮐﮫ‬
‫و‬ ‫اﻓﮑﺎر‬ ‫و‬ ‫ﺣﺎﻻت‬ ‫ﻟﺣظﮫ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﻟﺣظﮫ‬ ‫در‬ ‫داﻧﺎﺋﯽ‬ ‫اﯾن‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫وﺟود‬ ‫ﺧدا‬ ‫داﻧد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﮐﺳﯽ‬‫در‬ ‫و‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ر‬‫ﺣﺎﺿ‬ ‫اش‬ ‫اراده‬ ‫و‬ ‫ﺎل‬‫اﻋﻣ‬
‫و‬ ‫ﺟزء‬ ‫ھر‬ِ ‫ود‬‫ﺧ‬ ‫و‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ !‫دا‬‫ﺧ‬ ‫و‬ ‫ود‬‫ﺧ‬ :‫د‬‫ﺑﺎﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ودش‬‫ﺧ‬ ‫ﺎ‬‫ﺑ‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ﺎروﺋﯽ‬‫روﯾ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫ﯾﺎﺑد‬ ‫ﻧﻣﯽ‬ ‫او‬ ‫اراده‬ ‫و‬ ‫ﺧدا‬ ‫ﺟز‬ ‫وﺟودش‬ ‫ﮐل‬
‫رو‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫اﯾن‬ !‫ﺧدا‬‫ن‬‫اﯾ‬ .‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ردش‬‫ﮔ‬ ‫در‬ ً‫ا‬‫ﺗﻣر‬‫ﻣﺳ‬ ‫ت‬‫ﺧﻼﻓ‬ ‫ن‬‫واﯾ‬ ‫د‬‫ﯾﮑدﯾﮕرﻧ‬ ‫ﯾن‬‫ﺟﺎﻧﺷ‬ ‫ﺎدم‬‫دﻣ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫و‬ ‫دم‬‫ﻋ‬ ‫ﺎروﺋﯽ‬‫ﯾ‬

14. ١٤
‫ﻘﯽ‬‫ﻋﺷ‬ ‫ﯾن‬‫ﭼﻧ‬ ‫در‬ ‫ز‬‫ﺟ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ت‬‫اﻟوھﯾ‬ ‫ﯾن‬‫ﻋ‬ ‫ﻖ‬‫ﻋﺷ‬ ‫ﺎ‬‫اﯾﻧﺟ‬ ‫در‬ .‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﻖ‬‫ﻋﺷ‬ ‫راز‬ ‫ﺎن‬‫ھﻣ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ .‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﻧﺑود‬ ‫و‬ ‫ﺑود‬ ‫دوﺳﺗﯽ‬ ‫ھﻣﺎن‬
‫ﮐﻣﺎل‬ ‫و‬ ‫روﺷﻧﯽ‬ ‫اﯾن‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫را‬ ‫واﻗﻌﮫ‬ ‫اﯾن‬ ‫روﻣﯽ‬ ‫ﻣوﻻی‬ ‫ﭼون‬ ‫ھﯾﭼﮑس‬ ‫و‬ .‫ﺷود‬ ‫ﻧﻣﯽ‬ ‫ﺷﻧﺎﺧﺗﮫ‬ ‫ﺧداوﻧد‬: ‫ﮐﮫ‬ ‫اﺳت‬ ‫ﻧﮑرده‬ ‫ﺑﯾﺎن‬
‫ﻣﻧ‬ ‫ﺗو‬ ‫ھم‬ ‫ﺗوﺋﯽ‬ ‫ﺗو‬ ‫ھم‬ ‫و‬ ‫ﻣﻧم‬ ‫ﻣن‬ ‫ھم‬ ‫ﻣﻧﯽ‬ ‫ﺗو‬ ‫ﻧﯽ‬ ‫ﺗوﺋﯽ‬ ‫ﺗو‬ ‫ﻧﯽ‬ ‫و‬ ‫ﻣﻧم‬ ‫ﻣن‬ ‫ﻧﯽ‬‫ﯽ‬
‫ﻣﻧم‬ ‫ﻣن‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﻋﺟﺑم‬ ‫ﮐﺎﻧدر‬ ‫ﺧﺗﻧﯽ‬ ‫ﻧﮕﺎر‬ ‫ای‬ ‫ﭼﻧﺎﻧم‬ ‫ﺗو‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫ﻣن‬‫ﯾﺎ‬‫ﺗ‬.‫ﻣﻧﯽ‬ ‫و‬
: ‫ﮔوﯾم‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫دﮔر‬ ‫ﺑﯾﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫را‬ ‫واﻗﻌﮫ‬ ‫اﯾن‬ ‫ﻣن‬ ‫و‬
‫ﺧداوﻧدا‬‫ﻧﺑودم‬ ‫و‬ ‫ﺑود‬ ‫ﻣﻌﻧﯽ‬ ‫ﺑدﯾدم‬ ‫آزﻣودم‬ ‫را‬ ‫ﺧودم‬
‫ﻧﺑودم‬ ‫ﻣن‬ ‫ھﺳﺗﯽ‬ ‫ﺗو‬ ‫ﺑودم‬ ‫ھﻣﮫ‬ ‫ھﺳﺗﯽ‬ ‫ﺳودای‬ ‫اﯾن‬ ‫در‬ ‫دﯾدم‬ ‫ﻋﺟب‬
‫ﻗﺑ‬ ‫دای‬‫ﺧ‬ ‫ﺎروﺋﯽ‬‫روﯾ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫د‬‫ﺗوﺣﯾ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫ﻣﻌرﻓ‬ ‫رو‬‫ﻗﻠﻣ‬ ‫در‬ ‫آﺧر‬ ‫ﺣرف‬ ‫اﯾن‬ .‫ﺧداﺳت‬ ‫ﺷﻧﺎﺳد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫را‬ ‫ﺧود‬ ‫آﻧﮑﮫ‬‫ت‬‫ﺧﻠﻘ‬ ‫از‬ ‫ل‬
‫و‬ ‫ﻋﺎﻟم‬‫ﺧدای‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫اﺳت‬ ‫آدم‬.‫آن‬ ‫از‬ ‫ﺑﻌد‬»‫آﻓرﯾ‬ ‫را‬ ‫ﺎن‬‫ﺟﮭﺎﻧﯾ‬ ‫و‬ ‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫ﺎﻧم‬‫ﺑﺷﻧﺎﺳ‬ ‫را‬ ‫ود‬‫ﺧ‬ ‫ﺗم‬‫داﺷ‬ ‫ت‬‫دوﺳ‬ ‫ون‬‫ﭼ‬.‫دم‬«‫دﯾ‬‫ﺣ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬‫ث‬
‫آدم‬ ‫ﺷﻧﺎﺧت‬ ‫را‬ ‫او‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﻋدﻣﯽ‬ ‫و‬ ‫ﺑﺷﻧﺎﺳﺎﻧد‬ ‫ﻋدم‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫را‬ ‫ﺧود‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﺧواﺳت‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺧداوﻧد‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﺳت‬ ‫آن‬ ‫ﺑر‬ ‫دال‬ ‫ﻗدﺳﯽ‬‫و‬ ‫ﺷد‬‫ﺧﻠﯾﻔ‬.‫او‬ ‫ﮫ‬
‫ﺑود‬ ‫او‬ ‫ﺳﺎﯾﮫ‬ ‫ﻧﯾز‬ ‫ﻋدم‬.‫از‬ ‫ﮫ‬‫اﻟﺑﺗ‬ ‫ﺎﯾﮫ‬‫ﺳ‬ ‫اﯾن‬ ‫و‬ ‫ﺷﻧﺎﺳﺎﻧد‬ ‫اش‬ ‫ﺳﺎﯾﮫ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫را‬ ‫ﺧود‬ ‫او‬‫ز‬ ‫ود‬‫ﺑ‬ ‫ﻖ‬‫ﻣطﻠ‬ ‫ت‬‫ظﻠﻣ‬ ‫ﻧس‬‫ﺟ‬‫اﻟﺷ‬ ‫ت‬‫ﺗﺣ‬ ‫را‬‫ﯾ‬‫ﻌﺎع‬
‫ﺑوف‬ ‫در‬ ‫ھداﯾت‬ ‫ﺻﺎدق‬ ‫ﻣﻌروف‬ ‫ﺳﺧن‬ ‫ﯾﺎد‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫اﯾﻧﺟﺎ‬ ‫در‬ .‫ﺑود‬ ‫ﭘروردﮔﺎر‬ ‫وﺟود‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﺑود‬ ‫آﻣده‬ ‫ﭘدﯾد‬ ‫ﻣطﻠﻖ‬ ‫ﻧور‬‫ﮐ‬‫ﯾ‬‫اﻓﺗ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ور‬‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫م‬
‫و‬ ‫ﮐﻧد‬ ‫ﻣﻌرﻓﯽ‬ ‫اش‬ ‫ﺳﺎﯾﮫ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫را‬ ‫ﺧودش‬ ‫ﻣﯾﺧواﺳت‬‫ﻟ‬.‫ﺷد‬ ‫ھم‬ ‫ﺷﺎﯾد‬ ‫و‬ ‫ﻧﺷد‬ ‫ﻣوﻓﻖ‬ ‫ﯽ‬
‫ﺑﮫ‬ ‫ﻣوﺳوم‬ ‫ﻋرﻓﺎﻧﯽ‬ ‫ﻋﺷﻖ‬ ‫ﺗﻌﺎﺑﯾر‬ ‫در‬ ‫ﺳﺎﯾﮫ‬ ‫اﯾن‬»‫زﻟف‬«‫و‬»‫ﮔﯾﺳ‬‫و‬«.‫اﺳت‬
‫ﺧراﺑم‬ ‫ﺣﺎل‬ ‫اﯾن‬ ‫از‬ ‫ﻣﯾﺧواھﯽ‬ ‫ﭼﮫ‬ ‫رﺑﺎﺑم‬ ‫ﺗﺎر‬ ‫ﺑود‬ ‫زﻟﻔوﻧت‬ ‫دو‬
‫ﺑﺧواﺑم‬ ‫آﺋﯽ‬ ‫ﺷب‬ ‫ﻧﯾﻣﮫ‬ ‫ھر‬ ‫ﭼرا‬ ‫ﻧداری‬ ‫ﯾﺎری‬ ‫ﺳر‬ ‫ﻣﺎ‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﺗو‬
‫ﺑزر‬ ‫از‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫طﺎھر‬ ‫ﺑﺎﺑﺎ‬ ‫دوﺑﯾﺗﯽ‬ ‫اﯾن‬‫ﮔ‬‫ﻣﻧط‬ ‫ﺗرﯾن‬ ‫ﺳﺎده‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫واﻗﻌﮫ‬ ‫ﮐل‬ ‫ﺑﯾﺎﻧﮕر‬ ‫اﺳت‬ ‫ﺗوﺣﯾد‬ ‫و‬ ‫ﻣﻌرﻓت‬ ‫وادی‬ ‫ﺎن‬‫ا‬ ‫ﻣﻣﮑن‬ ‫ﻖ‬‫ﺳت‬‫در‬ ‫ﮐﮫ‬
.‫اﺳت‬ ‫ﻧظﯾر‬ ‫ﺑﯽ‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫ﮐل‬ ‫در‬ ‫ﺧود‬ ‫ﻧوع‬
‫و‬ ‫ﮐﻧد‬ ‫ﻓﮑر‬ ‫ﺗواﻧد‬ ‫ﻧﻣﯽ‬ ‫اﻧﺳﺎن‬ ‫ﺑﺎﺷد‬ ‫ﻧداﺷﺗﮫ‬ ‫وﺟود‬ ‫ﺧداوﻧد‬ ‫اﮔر‬‫درﯾﺎﻓ‬ ‫و‬ ‫درک‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﺎدر‬‫ﻗ‬ ‫م‬‫ھ‬ ‫ﮫ‬‫ﭘﻧﺟﮕﺎﻧ‬ ‫ﺣواس‬‫ت‬‫ﻧﯾﺳ‬ ‫زی‬‫ﭼﯾ‬ ‫ت‬‫و‬
.‫ﻧدارد‬ ‫وﺟود‬ ‫ﭼﯾزی‬ ‫ﺑﺎﺷد‬ ‫ﻧداﺷﺗﮫ‬ ‫وﺟود‬ ‫ﺧدا‬ ‫اﮔر‬ ‫ﭘس‬ .‫داﺷت‬ ‫ﻧﺧواھد‬ ‫وﺟود‬ ‫ﭼﯾزی‬ ‫ﻟذا‬
‫ﻣوﺟودات‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﺳت‬ ‫ای‬ ‫واﻗﻌﮫ‬ ‫ﺗﻔﮑر‬‫ا‬ ‫ﺎی‬‫ﻣﻌﻧ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫دﯾل‬‫ﺗﺑ‬ ‫ﺎده‬‫ﻣ‬ ‫ﯽ‬‫ﯾﻌﻧ‬ .‫وﻧد‬‫ﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ض‬‫ﻣﺣ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬‫ردد‬‫ﮔ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﯽ‬‫زﻟ‬
‫)ﻣوﺟودات‬ ‫ھﺎ‬ ‫ﯾﮏ‬ ‫ﻣﺟﻣوﻋﮫ‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬‫ﮫ‬‫اﻟﺑﺗ‬ ‫دﯾل‬‫ﺗﺑ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫ﺎن‬‫ﺟرﯾ‬ ‫در‬ ‫و‬ .‫ت‬‫ﺧداﺳ‬ ‫ﺎن‬‫ھﻣ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫وﻧد‬‫ﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫د‬‫واﺣ‬ ‫وﺟود‬ ‫ﯾﮏ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﺗﺑدﯾل‬ (
‫و‬ ‫ﯽ‬‫ﻓﻧ‬ ‫و‬ ‫ﯽ‬‫ﻋﻠﻣ‬ ‫ﻗﺎﻧون‬ ‫و‬ ‫داﻧش‬ ‫و‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬ ‫ھزاران‬‫ﻧﮭ‬ ‫ﮫ‬‫ﻣرﺣﻠ‬ ‫در‬ ‫ﯽ‬‫ﺟﻣﻠﮕ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫د‬‫ﻧﻣﺎﯾ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫رخ‬ ‫ﯽ‬‫اﺧﻼﻗ‬ ‫و‬ ‫ﺎﻋﯽ‬‫اﺟﺗﻣ‬‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﺎﺋﯽ‬
‫و‬ ‫ون‬‫ﭼ‬ ‫ﯽ‬‫ﺑ‬ ‫و‬ ‫ﻋﻠت‬ ‫ﺑﯽ‬ ‫وﺟودی‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﻣﯾرﺳﻧد‬‫و‬ ‫رﯾن‬‫ﺗ‬ ‫د‬‫ﻧﻘ‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫در‬ ‫ر‬‫ﺗﻔﮑ‬ ‫ﺎﺑراﯾن‬‫ﺑﻧ‬ .‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺎﻧون‬‫ﻗ‬ ‫و‬ ‫ده‬‫ﻗﺎﻋ‬ ‫ر‬‫ھ‬ ‫وق‬‫ﻓ‬ ‫و‬ ‫را‬‫ﭼ‬
‫ﺎرت‬‫ﻧظ‬ ‫ر‬‫ھ‬ ‫در‬ ‫ت‬‫ﺣﻘﯾﻘ‬ ‫اﯾن‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫ﺧدا‬ ‫از‬ ً‫ﺎ‬‫ذاﺗ‬ ‫ﻧﯾز‬ ‫ﻓﮑر‬ ‫ﺟرﯾﺎن‬ ‫و‬ ‫ﺗﻔﮑر‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫اراده‬ ‫اﯾﻧﮑﮫ‬ ‫و‬ .‫ﺧداﺳت‬ ‫وﺟود‬ ‫دﻟﯾل‬ ‫ﺗرﯾن‬ ‫واﺿﺢ‬

15. ١٥
‫ﺗ‬‫ﺑراﺳ‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﺷود‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫وﺗﺻدﯾﻖ‬ ‫ﻓﮭم‬ ‫ﺑوﺿوح‬ ‫ذھن‬ ‫ﺑر‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑﻠﮑ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺎرج‬‫ﺧ‬ ‫ور‬‫ﻓﮑ‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫اراده‬ ‫از‬ ً‫ﺎ‬‫ﻣطﻠﻘ‬ ‫ردن‬‫ﮐ‬ ‫ر‬‫ﻓﮑ‬ ‫ﯽ‬
.‫ﻣﻧد‬‫داﻧﺷ‬ ‫و‬ ‫ﻣﻧد‬‫اﻧدﯾﺷ‬ ‫ﮫ‬‫ﻧ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﮫ‬‫اﻧدﯾﺷ‬ ‫رای‬‫ﻣﺟ‬ ‫و‬ ‫رف‬‫ظ‬ ‫و‬ ‫ود‬‫ﺷ‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫اﻧدﯾﺷﯾده‬»‫ﺗم‬‫ھﺳ‬ ‫س‬‫ﭘ‬ ‫ﻧم‬‫ﻣﯾﮑ‬ ‫ر‬‫ﻓﮑ‬ ‫ن‬‫ﻣ‬«‫رﯾن‬‫ﺑزرﮔﺗ‬
‫در‬ ‫آﻧﮑﮫ‬ ‫زﯾرا‬ ‫ﻧﯾﺳﺗم‬ ‫ﭘس‬ ‫ﮐﻧم‬ ‫ﻧﻣﯽ‬ ‫ﻓﮑر‬ ‫ﻣن‬ : ‫ﮐﮫ‬ ‫اﯾﻧﺳت‬ ‫اﻣر‬ ‫واﻗﻌﯾت‬ .‫اﺳت‬ ‫ﺷده‬ ‫ﻣرﺗﮑب‬ ‫دﮐﺎرت‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﺳت‬ ‫ﻓﻠﺳﻔﯽ‬ ‫ﺣﻣﺎﻗت‬‫ﻣن‬
‫ﯽ‬‫ﯾﻌﻧ‬ .‫ت‬‫ﺧداﺳ‬ ‫ور‬‫ﺣﺿ‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫اﻧدﯾﺷﮫ‬ ‫ﺣﺿور‬ .‫اﺳت‬ ‫اﻧﺳﺎن‬ ‫در‬ ‫ﺧدا‬ ‫ﺣﺿور‬ ‫ﺑر‬ ‫دال‬ ‫اﻧدﯾﺷﮫ‬ ‫ﺟرﯾﺎن‬ ‫ﯾﻌﻧﯽ‬ .‫ﺧداﺳت‬ ‫ﻣﯾﮑﻧد‬ ‫ﻓﮑر‬
! ‫وﺟود‬ ‫روی‬ ‫رودر‬ ‫ﻋدم‬ : ‫ﺧداﺳت‬ ‫وﺟود‬ ‫و‬ ‫اﻧﺳﺎن‬ ‫ﻋدم‬ ‫ﺑر‬ ‫دال‬ ‫ﺑﻠﮑﮫ‬ ‫اﻧﺳﺎن‬ ‫وﺟود‬ ‫ﺑر‬ ‫دال‬ ‫ﻧﮫ‬ ‫اﻧﺳﺎن‬ ‫در‬ ‫ﻓﮑر‬ ‫ﺣﺿور‬
‫و‬ ‫دم‬‫ﻋ‬ ‫ﺎروﺋﯽ‬‫روﯾ‬‫وﻻ‬‫ﻣﻌﻘ‬ ‫از‬ ‫م‬‫اﻋ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ادراک‬ ‫و‬ ‫ﮫ‬ ‫اﻧدﯾﺷ‬ ‫د‬‫ﻣوﻟ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬‫ف‬ ‫ﻋواط‬ ‫و‬ ‫ﺎت‬‫ﻣﺣﺳوﺳ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫و‬‫ﺎ‬‫ﺗ‬ ‫راﻗﺎت‬‫اﺷ‬‫رﺣد‬‫ﺳ‬
. ‫ﷲ‬ ‫ﻟﻘﺎء‬ ‫و‬ ‫ﺷﮭود‬
‫و‬ ‫ﮑﻧد‬‫ﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫وﺟود‬ ‫ﻧور‬ ‫اﻟﺷﻌﺎع‬ ‫ﺗﺣت‬ ‫ﻋدم‬ ‫ظﻠﻣت‬‫ادراک‬ ‫و‬ ‫ﮫ‬‫اﻧدﯾﺷ‬ ‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫ﺎن‬‫ھﻣ‬ ‫ﺎت‬‫ﺧراﺑ‬ ‫و‬ ‫ﯽ‬‫ﻓروﭘﺎﺷ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬‫د‬‫ﺎت‬‫درﺟ‬ ‫ر‬
.‫دوﺳﺗﯽ‬ ‫ﻣﻘﺎم‬ ‫ﺗﺎ‬ ‫اوﺳت‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫اﺗﺣﺎد‬ ‫و‬ ‫ﺧدا‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫دﯾدار‬ ‫ﮐﻣﺎﻟش‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﺳت‬ ‫ﮔوﻧﺎﮔون‬
‫ود‬‫ﺧ‬ ‫از‬ ‫ﻣﻌﺿﻠﮫ‬–‫ﺎﻧﮕﯽ‬‫ﺑﯾﮕ‬‫ﻣﮭﻣﺗ‬ ‫از‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫ت‬‫ﻣﻌﻧﺎﺳ‬ ‫دان‬‫ﺑ‬ ‫و‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫در‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ور‬‫ﺣﺿ‬ ‫و‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫ل‬‫دﻻﺋ‬ ‫رﯾن‬‫ﮐ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ﮫ‬
‫ودش‬‫ﺧ‬ ‫زی‬‫ﭼﯾ‬ ‫ﯾﭻ‬‫ھ‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﻣﯾﮑﻧد‬ ‫درک‬ ‫ﺑوﺿوح‬ ‫ھم‬ ‫ﻣوﺟودات‬ ‫ﺳﺎﺋر‬ ‫و‬ ‫ﺑﯾرون‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫ﻣﺷﺎھده‬ ‫در‬ ‫اﻧﺳﺎن‬ .‫ﻧﯾﺳت‬ ‫ﺧودش‬‫ﻧ‬‫ت‬‫ﯾﺳ‬
‫و‬ ‫ﮐون‬ ‫و‬ ‫ﺗﻐﯾﯾر‬ ‫ﮔردش‬ ‫ﻓﮭم‬ ‫در‬ ‫ﺧﺎﺻﮫ‬‫ﻓﺳﺎد‬‫ﻣﻌﻧ‬ ‫ﯾﭻ‬‫ھ‬ ‫در‬ .‫ﺎﺑودی‬‫ﻧ‬ ‫و‬ ‫ﺗﺑﺎھﯾﮭﺎ‬ ‫ﻓﮭم‬ ‫در‬ ‫ﺧﺎﺻﮫ‬ ‫و‬ .‫ھﺎ‬ ‫ﭘدﯾده‬‫ﻣ‬ ‫ون‬‫ھﻣﭼ‬ ‫ﺎﺋﯽ‬‫رگ‬
‫دﯾد‬‫ﺷ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ودات‬‫ﻣوﺟ‬ ‫ﺗﯽ‬‫ﻧﯾﺳ‬ ‫در‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ﺗﯽ‬‫ھﺳ‬ ‫ﯽ‬‫ﯾﻌﻧ‬ .‫ود‬‫ﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻧﻣ‬ ‫درک‬ ‫ﺎء‬‫ﯾﺷ‬ ‫ن‬‫ﻣ‬ ‫ﻼق‬‫ﺧ‬ ‫وان‬‫ﺑﻌﻧ‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ﺣﺿور‬ ،‫ﻧﯾﺳﺗﯽ‬ ‫و‬‫و‬ ‫ﺗرﯾن‬
‫ﻣﻧ‬ ‫ﻧﺎﭘذﯾرﺗرﯾن‬ ‫اﺟﺗﻧﺎب‬‫ط‬‫ﻧﯾﺳﺗﯽ‬ ‫و‬ ‫ﻣرگ‬ ‫درک‬ ‫در‬ ‫اﻣﺎ‬ ‫و‬ .‫ﻧﯾﺳت‬ ‫اﺳﺗدﻻل‬ ‫ﻣﺣﺻول‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﻣﻧطﻘﯽ‬ .‫ﺷود‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺑﺎرز‬ ‫ﻖ‬‫اﺳ‬ ‫ﺧوﯾﺷﺗن‬‫ت‬
‫اﻣ‬ ‫ھﻣﭼون‬ ‫ﺧدا‬ ‫ﺣﺿور‬ ‫ﮐﮫ‬‫ر‬‫اﻟوﺟ‬ ‫واﺟب‬ ‫ی‬‫و‬‫ا‬ ‫ﺎ‬‫ﺗ‬ ‫د‬‫ﮐﻧ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﺎﺋﯽ‬‫ﺧودﻧﻣ‬ ‫دی‬‫ﺑرھ‬ ‫ﯽ‬‫ﺣﺗﻣ‬ ‫و‬ ‫دی‬‫اﺑ‬ ‫ﺎﺑودی‬‫ﻧ‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫ﺎن‬‫ﻧﺳ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ .‫د‬‫ﺎﻧ‬
‫ﺧ‬ ‫ور‬‫ﺣﺿ‬ ،‫ﺎ‬‫ﺑﻼﯾ‬ ‫در‬ ‫ل‬‫دﻟﯾ‬ ‫ﯾن‬‫ھﻣ‬ ‫ﺑﮫ‬ .‫ﺑدھد‬ ‫ﺟﺎن‬ ‫ﺗواﻧد‬ ‫ﻧﻣﯽ‬ ‫و‬ ‫ﻧﯾﺳت‬ ‫ﻣرگ‬ ‫ﭘذﯾرش‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﻗﺎدر‬ ‫اﻣری‬ ‫ﭼﻧﯾن‬ ‫ﺑدون‬‫درﺧﺷ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫دا‬.‫د‬
‫ﻓﻘ‬ ‫ذﯾرش‬‫ﭘ‬ ‫ﺋﻠﮫ‬‫ﻣﺳ‬ ‫ﺗﺄوﯾل‬ ‫و‬ ‫ﺣﮑﻣت‬ ‫ﻗﻠﻣرو‬ ‫در‬ ‫دﻟﯾل‬ ‫ھﻣﯾن‬ ‫ﺑﮫ‬ .‫ﺧودﺧداﺳت‬ ‫ﺑﻠﮑﮫ‬ ‫و‬ ‫ﺧداﺳت‬ ‫ﻋرش‬ ‫ﻧﯾﺳﺗﯽ‬ ، ‫ﮔوﺋﯽ‬‫ﺎﺋﯽ‬‫ﺗﻧﮭ‬ ‫و‬ ‫ر‬
‫از‬ ‫ﺟﮭﺎن‬ ‫در‬‫را‬ ‫ﺗﻧﮭﺎﺋﯽ‬ ‫و‬ ‫ﻓﻘر‬ ‫آﻧﮑﮫ‬ .‫اﺳت‬ ‫واﺟب‬ ‫اﺻول‬‫ﻊ‬‫واﻗ‬ ‫در‬ ‫د‬‫ﮐﻧ‬ ‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﺎب‬‫اﻧﺗﺧ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﺎر‬‫اﺧﺗﯾ‬‫ر‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫دا‬‫ﺑﺧ‬ ‫وی‬‫ر‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﮐﻧ‬‫ا‬
‫در‬ ‫ﻧﯾﺳﺗﯽ‬ ‫ﺗﺟرﺑﮫ‬ ‫و‬ ‫درک‬ ‫ﻗﻠﻣرو‬ ‫ﺗﻧﮭﺎﺋﯽ‬ ‫و‬ ‫ﻓﻘر‬ ‫زﯾرا‬ ‫ﮐﻧد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫اﻧﺗﺧﺎب‬.‫اﺳت‬ ‫ﻣراﺗب‬
‫در‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ور‬‫وﺣﺿ‬ ‫ذاﺗﯽ‬ ‫ﺧداﭘرﺳﺗﯽ‬ ‫ﺑر‬ ‫دﯾﮕری‬ ‫ﻋﻠت‬ ‫اﻧﺳﺎن‬ ‫ﻏرﯾزی‬ ‫ﭘرﺳﺗﯽ‬ ‫ﻧﯾﺳﺗﯽ‬ ً‫ﻼ‬‫واﺻ‬‫ﺎ‬‫ﺻ‬ ‫ول‬‫ﺑﻘ‬ .‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫دق‬‫داﯾت‬‫ھ‬
.‫ﮐرد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫اﺧﺗراع‬ ‫آﻧرا‬ ‫ﺑﺷر‬ ‫ﺑود‬ ‫ﻧﻣﯽ‬ ‫ﻣرگ‬ ‫اﮔر‬‫ﮔراﯾش‬ ‫ھﻣﺎن‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫ﻣدھوﺷﯽ‬ ‫و‬ ‫ﻣﺳﺗﯽ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫اﻧﺳﺎن‬ ‫ﻏرﯾزی‬ ‫ﮔراﯾش‬‫ﺑ‬‫ﻧﯾز‬ ‫ﻓﻧﺎﺳت‬ ‫ﮫ‬
.‫اﺳت‬ ‫ذاﺗﯽ‬ ‫ﭘرﺳﺗﯽ‬ ‫ﺧدا‬ ‫ﺣﺿور‬ ‫ﺑر‬ ‫دﯾﮕری‬ ‫دﻟﯾل‬
‫ﻣﺎﺗرﯾﺎﻟﯾﺳ‬ ‫ﯽ‬‫ﺣﺗ‬ .‫ت‬‫ﺧداﺳ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫ر‬‫ﺑ‬ ‫ری‬‫دﯾﮕ‬ ‫ل‬‫دﻟﯾ‬ ‫ز‬‫ﻧﯾ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫و‬ .‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ده‬‫ﻧﺷ‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫ر‬‫ﻣﻧﮑ‬ ً‫ا‬‫د‬‫ﺟ‬ ‫ﯾﭼﮑس‬‫ھ‬ ‫وز‬‫ھﻧ‬‫و‬ ‫ﺎ‬ ‫ھ‬ ‫ت‬
‫ھ‬ ‫ھﺎ‬ ‫ﻧﯾﮭﯾﻠﯾﺳت‬‫ﻣﺳ‬ ‫ﺑر‬ ‫ﺣداﮐﺛر‬ ‫م‬‫ﺋﻠ‬‫ﺎ‬‫اﻧﮑ‬ ‫ﮭﺎﻣت‬‫ﺷ‬ ‫ﯾﭼﮑس‬‫ھ‬ ‫و‬ .‫د‬‫اﻧ‬ ‫ﺗﮫ‬‫داﺷ‬ ‫ﺎداﺗﯽ‬‫اﻧﺗﻘ‬ ‫ذاھب‬‫ﻣ‬ ‫آداب‬ ‫و‬ ‫ﻼق‬‫اﺧ‬ ‫ﮫ‬‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫ر‬‫را‬
‫ﺎدر‬‫ﻗ‬ ‫ودش‬‫ﺧ‬ ‫س‬‫ﮐ‬ ‫ﯾﭻ‬‫ھ‬ ‫و‬ ‫وده‬‫ﺑ‬ ‫ﯽ‬‫ﻧﻣﺎﯾﺷ‬ ‫و‬ ‫ﯽ‬‫ﺳﯾﺎﺳ‬ ‫و‬ ‫ﺟداﻟﯽ‬ ‫و‬ ‫ﺗﺻﻧﻌﯽ‬ ‫اﻣری‬ ‫ﻓﻘط‬ ‫داﺷﺗﮫ‬ ‫ھم‬ ‫اﮔر‬ ‫و‬ ‫اﺳت‬ ‫ﻧداﺷﺗﮫ‬‫ﺎر‬‫اﻧﮑ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬
.‫اﺳت‬ ‫ﻧﺑوده‬ ‫ﺧدا‬
‫ﮐﺗﺎب‬ ‫در‬ ‫ﻣﺎ‬»‫واژه‬ ّ‫ﺳر‬«‫ﺑ‬ ‫زﺑﺎن‬ ‫ﮐﮫ‬ ‫اﯾم‬ ‫داده‬ ‫ﻧﺷﺎن‬ ‫ﺑوﺿوح‬‫ذاﺗ‬ ‫ﺷری‬ً‫ﺎ‬‫واژه‬ ‫از‬ ‫ﺗﮫ‬‫ﺑرﺧﺎﺳ‬»‫دا‬‫ﺧ‬«‫ورت‬‫ﺑﺻ‬ ‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ت‬‫اﺳ‬ ‫وده‬‫ﺑ‬
ّ‫م‬‫ا‬ ‫ﮫ‬‫ﻣﺛﺎﺑ‬ ‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﮫ‬‫اوﻟﯾ‬ ‫ﺎظ‬‫اﻟﻔ‬ ‫ن‬‫اﯾ‬ ‫و‬ ‫ده‬‫ﺷ‬ ‫ﺎدر‬‫ﺻ‬ ‫ری‬‫ﺑﺷ‬ ‫ره‬‫ﺣﻧﺟ‬ ‫از‬ ‫طﺑﯾﻌﯽ‬ ‫اﻟﻔﺎظﯽ‬‫ﮫ‬‫ﮐ‬ ‫ﺎﻟﮭم‬‫اﻣﺛ‬ ‫و‬ ‫اوم‬ ،‫و‬‫ھ‬ ‫ل‬‫ﻣﺛ‬ ‫ﺗﻧد‬‫ھﺳ‬ ‫ﺎت‬‫اﻟﮑﻠﻣ‬
.‫اﺳت‬ ‫ﮐودﮐﺎن‬ ‫ﮔوﯾش‬ ‫در‬ ‫اﻟﻔﺎظ‬ ‫ﻧﺧﺳﺗﯾن‬