SlideShare a Scribd company logo
1 of 5
Download to read offline
Nid â'r llyfr hwn o'r gyfraith allan o'th enau; ond myfyria
ynddi ddydd a nos, fel y gwylied i wneuthur yn ôl yr hyn
oll sydd ysgrifenedig ynddi: canys yna y gwna dy ffordd yn
lewyrchus, ac yna y cei lwyddiant da. Josua 1:8
Gwyn ei fyd y dyn nid yw yn rhodio yng nghyngor yr
annuwiol, ac nid yw yn sefyll yn ffordd pechaduriaid, ac
nid yw yn eistedd yn eisteddle y gwatwarus. Ond y mae ei
hyfrydwch yn nghyfraith yr Arglwydd ; ac yn ei gyfraith y
mae efe yn myfyrio ddydd a nos. Ac efe a fydd fel pren
wedi ei blannu wrth yr afonydd dwfr, yn dwyn ei ffrwyth
yn ei dymor; ei ddeilen hefyd ni wywo; a pha beth bynnag
a wna, a lwydda. Salm 1:1-3
Y drygionus a fenthyca, ac nid yw yn talu eilwaith: ond y
cyfiawn a wna drugaredd, ac a rydd. Salm 37:21
Gwyn ei fyd yr hwn a ystyria y tlawd: yr Arglwydd a’i
gwared ef yn amser trallod. Salm 41:1
Nac ymddiried mewn gorthrymder, ac na ddaw ofer mewn
lladrad: os cynydd cyfoeth, na osod dy galon arnynt.
Salm 62:10
Amddiffyn y tlawd a’r amddifaid: gwna gyfiawnder â’r
cystuddiedig a’r anghenus. Salm 82:3
Paid ag atal daioni oddi wrth y rhai y mae'n ddyledus
iddynt, pan fyddo yn gallu dy law i'w wneud.
Diarhebion 3:27
Dos at y morgrugyn, ti sluggard; ystyria ei ffyrdd hi, a
bydd ddoeth: Yr hwn nid oes ganddo arweinydd, na
goruchwylydd, na thywysog, sydd yn darparu ei hymborth
yn yr haf, ac yn casglu ei bwyd yn y cynhaeaf. Pa hyd y
cysgi, O swrth? pa bryd y cyfodaist o'th gwsg? Eto ychydig
o gwsg, ychydig o gysgu, ychydig o blygu dwylaw i gysgu:
Felly y daw dy dlodi fel un yn teithio, a'th eisiau fel gŵr
arfog. Diarhebion 6:6-11
Efe a ddaw yn dlawd yr hwn sydd yn gwneuthur llaw llac:
ond llaw y diwyd a gyfoethoga. Diarhebion 10:4
Y neb a ymddiriedo yn ei gyfoeth, a syrth; ond y cyfiawn a
flodeuant fel cangen. Diarhebion 11:28
Llaw y diwyd a lywodraetha: ond y diog a fydd dan
deyrnged. Diarhebion 12:24
Y mae enaid y diog yn chwennych, ac nid oes ganddo ddim:
ond enaid y diwyd a fynnant. Y mae'r un sy'n ei wneud ei
hun yn gyfoethog, ac nid oes ganddo ddim: y mae'r un sy'n
ei wneud ei hun yn dlawd, ac y mae ganddo gyfoeth mawr.
Gostyngir cyfoeth trwy oferedd: ond y neb a gasgl trwy
lafur, a gynydda. Diarhebion 13:4,7,11
Yr hwn a ddirmygo ei gymydog, sydd yn pechu: ond yr
hwn a drugarhao wrth y tlawd, dedwydd yw.
Diarhebion 14:21
Ym mhob llafur y mae elw: ond at brinder yn unig y mae
siarad y gwefusau. Diarhebion 14:23
Y mae'r hwn sydd ddiog yn ei waith yn frawd i'r un sy'n
wastraff mawr. Diarhebion 18:9
Y mae'r un sy'n tosturio wrth y tlawd yn rhoi benthyg i'r
ARGLWYDD; A'r hyn a roddes efe a dalo iddo drachefn.
Diarhebion 19:17
Ni fydd y diog yn aredig oherwydd yr oerfel; am hynny efe
a erfyn yn y cynhaeaf, ac nid oes ganddo ddim. Carwch na
chwsg, rhag dyfod i dlodi; agor dy lygaid, a thi a ddigonir â
bara. Diarhebion 20:4,13
Nid at helaethrwydd yn unig y mae meddyliau y diwyd yn
tueddu ; ond o bob un sydd frysiog yn unig i eisiau.
Diarhebion 21:5
Y mae enw da yn hytrach i'w ddewis na chyfoeth mawr, a
ffafr gariadus yn hytrach nag arian ac aur.
Diarhebion 22:1
Yr hwn sydd ganddo lygad hael, a fendithir; Canys y mae
efe yn rhoddi o'i fara i'r tlodion. Diarhebion 22:9
Na fydded yn un o'r rhai sy'n taro dwylo, nac yn feichiau ar
gyfer dyledion. Os nad oes gennyt ddim i'w dalu, paham y
cymer efe dy wely oddi amdanat? Diarhebion 22:26-27
A weli di ddyn diwyd yn ei fusnes ? efe a saif o flaen
brenhinoedd; ni saif efe o flaen dynion cymedrig.
Diarhebion 22:29
Llafuria paid â bod yn gyfoethog: paid â'th ddoethineb dy
hun. A osodi dy lygaid ar yr hyn nid yw? canys y mae
cyfoeth yn sicr yn gwneyd adenydd iddynt eu hunain ;
ehedant ymaith fel eryr tua'r nef. Diarhebion 23:4-5
Euthum ar hyd maes y diog, a thrwy winllan y dyn gwag
ddeall; Ac wele, yr oedd y cwbl wedi tyfu drosodd â drain,
a danadl poethion wedi gorchuddio ei wyneb, a'i wal gerrig
wedi ei chwalu. Yna mi a welais, ac a’i hystyriais yn dda:
edrychais arno, a derbyniais gyfarwyddyd. Eto ychydig o
gwsg, ychydig o gysgu, ychydig o blygu dwylaw i gysgu:
Felly y daw dy dlodi fel un yn teithio; a'th eisiau fel gwr
arfog. Diarhebion 24:30-34
Bydd ddyfal i wybod cyflwr dy braidd, ac edrych yn dda
i'th fuchesi. Canys cyfoeth nid yw yn dragywydd: ac a bery
y goron i bob cenhedlaeth? Y mae'r gwair yn ymddangos,
a'r glaswellt tyner yn ymledu, a pherlysiau'r mynyddoedd
yn cael eu casglu. Yr ŵyn sydd am dy ddillad, a'r geifr yw
pris y maes. A bydd gennyt ddigon o laeth gafr yn fwyd, yn
fwyd i'th deulu, ac yn gynhaliaeth i'th forynion.
Diarhebion 27:23-27
Yr hwn a roddo i’r tlawd, ni bydd eisiau: ond y neb a
guddio ei lygaid, a gaiff felldith lawer. Diarhebion 28:27
Agor dy enau, barn yn gyfiawn, a dadleu achos y tlawd a'r
anghenus. Diarhebion 31:9
Y neb a garo arian, ni ddigonir ag arian; na’r hwn a garo
helaethrwydd â chynnydd: hyn hefyd sydd wagedd.
Pregethwr 5:10
Bwr dy fara ar y dyfroedd: canys wedi dyddiau lawer, ti a’i
cei. Rhoddwch ddogn i saith, ac hefyd i wyth; canys ni
wyddost pa ddrwg a fydd ar y ddaear. Yn y bore heu dy
had, ac yn yr hwyr na ddal dy law: canys ni wyddost pa un
a lwydda, naill ai hwn ai hyn, ai daioni fydd y ddau.
Pregethwr 11:1-2,6
Dysgu gwneud yn dda; ceisiwch farn, gollyngwch y
gorthrymedig, barnwch yr amddifaid, erfyniwch dros y
weddw. Eseia 1:17
Dygwch yr holl ddegwm i'r ystordy, fel y byddo ymborth
yn fy nhŷ, a phrofwch fi yn awr gyda hyn, medd Arglwydd
y lluoedd, oni agoraf i chwi ffenestri y nefoedd, a
thywalltwch fendith arnoch, fel yno ni bydd digon o le i'w
dderbyn. Malachi 3:10
Gofalwch nad ydych yn gwneuthur eich elusen ger bron
dynion, i gael eich gweled ganddynt: oni bydd i chwi ddim
gwobr gan eich Tad yr hwn sydd yn y nefoedd. Am hynny
pan wnelych dy elusen, na chanu utgorn o'th flaen, fel y
gwna'r rhagrithwyr yn y synagogau ac yn yr heolydd, fel y
caffont ogoniant dynion. Yn wir meddaf i chwi, Y mae eu
gwobr ganddynt. Ond pan wnelych elusen, na wyr dy law
aswy beth y mae dy law ddehau yn ei wneuthur: Fel y
byddo dy elusen yn y dirgel: a'th Dad yr hwn sydd yn
gweled yn y dirgel, a dâl i ti yn agored. Mathew 6:1-4
Ni ddichon neb wasanaethu dau feistr: canys naill ai efe a
gasa y naill, ac a gâr y llall; neu fel arall bydd yn gafael yn
y naill, ac yn dirmygu'r llall. Ni ellwch wasanaethu Duw a
mammon. Am hynny meddaf i chwi, Na feddyliwch am
eich einioes, beth a fwytewch, neu beth a yfwch; nac etto
am eich corph, yr hyn a wisgwch. Onid mwy yw'r bywyd
na chig, a'r corff na dillad? Wele ehediaid yr awyr: canys
nid ydynt yn hau, nac yn medi, ac nid ydynt yn casglu i
ysguboriau; eto y mae eich Tad nefol yn eu porthi hwynt.
Onid ydych chwi yn llawer gwell na hwynt-hwy? Pa un
ohonoch trwy feddwl a all ychwanegu un cufydd at ei faint?
A phaham y meddyliwch am ddillad? Ystyriwch lilïau'r
maes, sut y maent yn tyfu; nid ydynt yn llafurio, ac nid
ydynt yn nyddu: Ac eto rwy'n dweud wrthych, nad oedd
Solomon yn ei holl ogoniant wedi ei wisgo fel un o'r rhain.
Am hynny, os felly y dillada Duw laswellt y maes, yr hwn
sydd heddiw, ac yfory yn cael ei fwrw i'r ffwrn, onid mwy
o lawer y dillada efe chwi, chwi o ychydig ffydd? Am
hynny na feddyliwch, gan ddywedyd, Beth a fwytawn? neu,
Beth a yfwn ni? neu, Pa le y gwisgir ni? (Canys wedi'r holl
bethau hyn y mae'r Cenhedloedd yn eu ceisio:) oherwydd y
mae eich Tad nefol yn gwybod fod arnoch angen yr holl
bethau hyn. Eithr ceisiwch yn gyntaf deyrnas Dduw, a'i
gyfiawnder ef; a'r holl bethau hyn a chwanegir atoch. Paid
gan hynny â meddwl am y fory: canys y fory a feddylir am
ei bethau ei hun. Digon hyd y dydd yw ei ddrygioni.
Mathew 6:24-34
Hwythau a ddywedasant wrtho, eiddo Cesar. Yna y
dywedodd efe wrthynt, Talwch gan hynny i Gesar y pethau
sydd eiddo Cesar; ac i Dduw y pethau sydd eiddo Duw.
Mathew 22:21
Canys teyrnas nefoedd sydd megis gŵr yn teithio i wlad
bell, yr hwn a alwodd ei weision ei hun, ac a roddodd
iddynt ei eiddo ef. Ac i un y rhoddodd efe bum talent, i
arall ddwy, ac i arall un; i bob dyn yn ol ei amryw allu ; ac
ar unwaith cymerodd ei daith. Yna yr hwn oedd wedi
derbyn y pum talent a aeth, ac a fasnachodd â'r un peth, ac
a wnaeth iddynt bum talent eraill. A'r un modd yr hwn a
dderbyniasai ddau, efe hefyd a enillodd ddau eraill. Ond yr
hwn oedd wedi derbyn un, a aeth ac a gloddiodd yn y
ddaear, ac a guddiodd arian ei arglwydd. Ymhen amser
maith y mae arglwydd y gweision hynny yn dyfod, ac yn
cyfrif gyda hwynt. Ac felly yr hwn oedd wedi derbyn pum
talent a ddaeth, ac a ddug bum talent eraill, gan ddywedyd,
Arglwydd, pum talent a roddaist i mi: wele, mi a enillais yn
eu hymyl hwy bum talent yn rhagor. Dywedodd ei
arglwydd wrtho, Da iawn, was da a ffyddlon: buost
ffyddlon ar ychydig o bethau, gwnaf di yn llywodraethwr
ar lawer o bethau: dos i mewn i lawenydd dy arglwydd. Yr
hwn hefyd oedd wedi derbyn dwy dalent a ddaeth ac a
ddywedodd, Arglwydd, dwy dalent a roddaist i mi: wele,
mi a enillais ddwy dalent eraill yn eu hymyl hwynt.
Dywedodd ei arglwydd wrtho, Da iawn, was da a ffyddlon;
buost ffyddlon ar ychydig o bethau, gwnaf di yn
llywodraethwr ar lawer o bethau: dos i mewn i lawenydd
dy arglwydd. A’r hwn oedd wedi derbyn yr un dalent a
ddaeth ac a ddywedodd, Arglwydd, mi a’th wyddwn dy fod
yn ŵr caled, yn medi lle ni hauaist, ac yn casglu lle ni
welltaist: Ac a ofnais, ac a aethum ac a guddiais dy ddawn.
ar y ddaear: wele, yno y mae gennyt ti. Ei arglwydd a
attebodd ac a ddywedodd wrtho, Ti was drygionus a diog,
ti a wyddost fy mod yn medi lle ni heuais, ac yn casglu lle
na wellais: ti a ddylit gan hynny roddi fy arian at y
cyfnewidwyr, ac yna wrth fy nyfodiad mi dylwn fod wedi
derbyn fy un i gyda usuriaeth. Cymer gan hynny y dalent
oddi wrtho, a dyro i'r hwn sydd ganddo ddeg talent. Canys
i bob un sydd ganddo y rhoddir, ac efe a gaiff
helaethrwydd: ond oddi wrth yr hwn nid oes ganddo y
cymerir yr hyn sydd ganddo. A bwriwch y gwas anfuddiol
i'r tywyllwch eithaf: yno y bydd wylofain a rhincian
dannedd. Mathew 25:14-30
Canys pa les i ddyn, os efe a ennill yr holl fyd, a cholli ei
enaid ei hun? Neu beth a rydd dyn yn gyfnewid am ei enaid?
Marc 8:36-37
...Plant, mor anodd yw hi i'r rhai sy'n ymddiried mewn
cyfoeth fynd i mewn i deyrnas Dduw! Marc 10:24
A’r Iesu a eisteddodd gyferbyn â’r drysorfa, ac a welodd
fel yr oedd y bobl yn bwrw arian i’r drysorfa: a llawer o’r
cyfoethogion a fwriodd lawer i mewn. A daeth rhyw wraig
weddw dlawd, a hi a daflodd ddwy widdon i mewn, y rhai
a wna ffyrling. Ac efe a alwodd ato ei ddisgyblion, ac a
ddywedodd wrthynt, Yn wir, meddaf i chwi, y weddw
dlawd hon a fwriodd fwy i mewn, na’r rhai oll a fwriasant
i’r drysorfa: Canys y cwbl oll a fwriasant i mewn o’u
digonedd; ond hi o'i heisiau hi a fwriodd i mewn yr hyn oll
oedd ganddi, sef ei holl fywoliaeth. Marc 12:41-44
Ac efe a ddywedodd wrthynt, Gwyliwch, a gwyliwch rhag
trachwant: canys nid yw bywyd dyn yn cynnwys
helaethrwydd y pethau sydd ganddo. Ac efe a lefarodd
ddameg wrthynt, gan ddywedyd, Tir rhyw gyfoethog a
ddygodd allan yn helaeth: Ac efe a feddyliodd ynddo ei
hun, gan ddywedyd, Beth a wnaf, gan nad oes gennyf le i
roddi fy ffrwythau? Ac efe a ddywedodd, Hyn a wnaf:
tynnaf fy ysguboriau i lawr, ac adeiladaf fwy; ac yno y
rhoddaf fy holl ffrwythau a'm heiddo. A dywedaf wrth fy
enaid, Enaid, y mae gennyt lawer o nwyddau er ys llawer o
flynyddoedd; cymer esmwythdra, bwyta, yf, a bydd lawen.
Ond Duw a ddywedodd wrtho, Ynfyd, y nos hon y gofynir
dy enaid gennyt: yna pwy fydd y pethau hynny a
ddarparaist? Felly hefyd yr hwn sydd yn gosod trysor iddo
ei hun, ac nid yw yn gyfoethog i Dduw. Luc 12:15-21
Gwerthwch yr hyn sydd gennych, a rhoddwch elusen;
darparwch i chwi eich hunain sachau nad ydynt yn
heneiddio, yn drysor yn y nefoedd nad yw'n methu, lle nad
oes lleidr yn nesáu, ac na llygru gwyfyn. Canys lle mae dy
drysor, yno y bydd dy galon hefyd. Luc 12:33-34
Canys pa un ohonoch, gan fwriadu adeiladu tŵr, nid
eistedd i lawr yn gyntaf, ac nid yw'n cyfrif y gost, a oes
ganddo ddigon i'w orffen? Rhag iddo osod y sylfaen, a heb
allu ei gorphen, fod pawb a'i gwelant yn dechreu ei watwar,
gan ddywedyd, Y gŵr hwn a ddechreuodd adeiladu, ac ni
allodd orffen. Neu pa frenin, yn myned i ryfela yn erbyn
brenin arall, nid yw yn eistedd yn gyntaf, ac yn
ymgynghori a all efe â deng mil gyfarfod â'r hwn sydd yn
dyfod ag ugain mil yn ei erbyn? Neu, tra y mae y llall eto
gryn bellter i ffwrdd, y mae yn anfon llysgenad, ac yn
dymuno amodau heddwch. Felly hefyd, pwy bynnag sydd
ohonoch, nad yw'n gadael y cyfan sydd ganddo, ni all fod
yn ddisgybl i mi. Luc 14:28-33
Yna yr Iesu pan gododd ei lygaid, a gweled tyrfa fawr yn
dyfod ato, efe a ddywedodd wrth Philip, O ba le y prynwn
ni fara, i'r rhai hyn fwyta? A hyn a ddywedodd efe i’w
brofi ef: canys efe ei hun a wyddai beth a wnai efe.
Atebodd Philip ef, "Nid digon iddynt hwy werth dau can
ceiniog o fara, i bob un ohonynt gymryd ychydig." Un o'i
ddisgyblion, Andreas, brawd Simon Pedr, a ddywedodd
wrtho, Y mae yma fachgenyn a chanddo bum torth haidd, a
dau bysgodyn bach: ond beth ydynt ymhlith cynifer? A’r
Iesu a ddywedodd, Gwna i’r gwŷr eistedd. Yn awr yr oedd
llawer o wair yn y lle. Felly y gwŷr a eisteddasant, mewn
rhifedi ynghylch pum mil. A’r Iesu a gymerth y torthau; ac
wedi iddo ddiolch, efe a rannodd i'r dysgyblion, a'r
dysgyblion i'r rhai a osodasid ; a'r un modd o'r pysgod
cymaint ag y byddent. Wedi iddynt gael eu digoni, efe a
ddywedodd wrth ei ddisgyblion, Cesglwch y tameidiau
sydd yn weddill, fel na choller dim. Am hynny hwy a'u
casglasant, ac a lanwasant ddeuddeg basged o'r tameidiau
o'r pum torth haidd, y rhai oedd yn weddill i'r rhai oedd
wedi bwyta. Yna y gwŷr hynny, pan welsant y wyrth a
wnaeth yr Iesu, a ddywedasant, Hyn o wirionedd yw’r
proffwyd hwnnw oedd i ddod i’r byd. Ioan 6:5-14
A thyrfa y rhai a gredasant oedd o un galon ac o un enaid:
ac ni ddywedodd neb o’r pethau a feddai, oedd eiddo ef ei
hun; ond yr oedd ganddynt bob peth yn gyffredin. Ac â
nerth mawr a roddasant dystiolaeth i’r apostolion o
atgyfodiad yr Arglwydd Iesu: a gras mawr oedd arnynt oll.
Nid oedd ychwaith yn mysg y rhai oedd yn ddiffygiol:
canys cynnifer ag oedd yn feddianwyr tiroedd neu dai, a’u
gwerthasant hwynt, ac a ddygasant brisiau y pethau a
werthasid, Ac a’u gosodasant wrth draed yr apostolion: a
dosranwyd i bob un. yn ol fel yr oedd ei angen. A Joses, yr
hwn trwy’r apostolion a gyfenwid Barnabas, (hynny yw,
o’i ddehongli, Mab diddanwch,) Lefiad, ac o wlad Cyprus,
Wedi cael tir, a’i gwerthodd, ac a ddug yr arian, ac a’i
gosododd wrth y traed apostol. Actau 4:32
Talwch gan hynny eu holl ddyled: teyrnged i'r hwn y mae
teyrnged; arferiad i bwy arfer ; ofn i bwy ofn; anrhydedd i
bwy honour. Rhufeiniaid 13:7
Na fydded i'r hwn sydd yn dwyn ladrata mwyach: eithr yn
hytrach llafuria, gan weithio â'i ddwylo y peth sydd dda, fel
y byddo ganddo i roddi i'r hwn sydd angen. Effesiaid 4:28
Gosod dy serch ar bethau sydd uchod, nid ar bethau ar y
ddaear. Colosiaid 3:2
Ond od oes neb heb ddarparu ar ei gyfer ei hun, ac yn
arbennig ar gyfer y rhai o'i dŷ ei hun, efe a wadodd y ffydd,
ac yn waeth nag anffyddlon. 1 Timotheus 5:8
Ond y mae duwioldeb gyda boddlonrwydd yn fantais fawr.
Canys ni ddygasom ni ddim i'r byd hwn, ac y mae yn sicr
na allwn ni ddwyn dim allan. A chael bwyd a dillad
byddwn yn fodlon ar hynny. 1 Timotheus 6:6-8
Canys hyd yn oed pan oeddem gyda chwi, hyn a
orchmynasom i chwi, os neb ni fynnai weithio, na bwyta.
2 Thesaloniaid 3:10
Rho elusen o'th sylwedd; a phan roddo elusen, na fydded
dy lygad yn genfigenus, ac na thro dy wyneb oddi wrth neb
tlawd, ac ni throdd wyneb Duw oddi wrthyt. Os digonedd
sydd gennyt, rho elusen yn ôl: os ychydig sydd gennyt, nac
ofna roddi yn ôl yr ychydig hwnnw: Canys yr wyt yn
gosod i ti dy hun drysor da erbyn dydd anghenraid. Am fod
elusen yn ymwared rhag angau, ac nid yw yn goddef dyfod
i dywyllwch. Canys rhodd dda yw elusen i bawb a'i rhoddo
yng ngolwg y Goruchaf. Tobit 4:7-11
Nac aros gyda thi gyflog neb, yr hwn a wnaethost ti, ond
dyro ef o law: canys os gwasanaethi Dduw, efe a dâl i ti
hefyd: gofalu fy mab, ym mhob peth a wna, a bydd ddoeth
yn dy holl ymddiddan. Dyro o'th fara i'r newynog, ac o'th
ddillad i'r rhai noethion; ac yn ôl dy helaethrwydd dyro
elusen: ac na fydded dy lygad yn genfigenus, pan roddo
elusen. Tobit 4:14,16
Mae gweddi yn dda gydag ympryd ac elusen a chyfiawnder.
Gwell ychydig â chyfiawnder na llawer ag anghyfiawnder.
Gwell rhoi elusen na dodi aur: canys elusen sydd yn
gwaredu rhag angau, ac yn glanhau pob pechod. Y rhai
sy’n arfer elusen a chyfiawnder, a lenwir â bywyd:
Tobit 12:8-9
Paid â gwangalon pan wnei dy weddi, ac nac esgeulusa
roddi elusen. Eclesiasticus 7:10
Paid â chasáu gwaith llafurus, na hwsmonaeth, a
ordeiniodd y Goruchaf. Eclesiasticus 7:15
Ofnwch yr Arglwydd, ac anrhydeddwch yr offeiriad; a
dyro iddo ei ran ef, fel y gorchmynnir i ti; y blaenffrwyth,
a'r offrwm dros gamwedd, a rhodd yr ysgwyddau, ac aberth
sancteiddhad, a blaenffrwyth y pethau sanctaidd. Beth
bynnag a gymeroch mewn llaw, cofia'r diwedd, ac ni wnei
byth o'i le. Eclesiasticus 7:31,36
Bydd gadarn yn dy gyfamod, a bydd yn gyfarwydd ynddo,
a heneiddia yn dy waith. Paid â rhyfeddu at weithredoedd
pechaduriaid; eithr ymddiried yn yr Arglwydd, ac aros yn
dy lafur: canys peth hawdd yng ngolwg yr Arglwydd yn
ddisymwth yw gwneuthur tlawd yn gyfoethog. Bendith yr
Arglwydd sydd yng ngwobr y duwiol, ac yn ddisymwth y
gwna i'w fendith ffynnu. Eclesiasticus 11:20-22
Ni ddichon daioni ddyfod i'r hwn a feddiennir bob amser
mewn drygioni, nac i'r hwn nid yw yn rhoddi elusen.
Eclesiasticus 12:3
Y mae elusen dyn fel arwydd gydag ef, a bydd yn cadw
gweithredoedd da dyn fel afal y llygad, ac yn rhoi
edifeirwch i'w feibion a'i ferched. Eclesiasticus 17:22
Coll dy arian dros dy frawd a'th gyfaill, ac na ad iddo rydu
dan garreg i'w golli. Gosod dy drysor yn ôl gorchmynion y
Goruchaf, a bydd yn dod â mwy o elw i ti nag aur. Cau
elusen yn dy ystordai: a hi a'th wared rhag pob gorthrymder.
Bydd yn rhyfela drosot yn erbyn dy elynion yn well na
tharian gadarn a gwaywffon gref. Eclesiasticus 29:10-13
Yr hwn sydd yn cadw y gyfraith, sydd yn dwyn digon o
offrymau: yr hwn a wrendy ar y gorchymyn a offrymo
heddoffrwm. Y mae'r un sy'n talu am arian yn offrymu
blawd mân; a'r hwn sydd yn rhoddi elusen, sydd yn aberthu
mawl. Y mae cilio oddi wrth ddrygioni yn beth dymunol i'r
Arglwydd; ac y mae cefnu ar anghyfiawnder yn aberth.
Nac ymddangoswch yn wag gerbron yr Arglwydd. Canys y
pethau hyn oll sydd i'w gwneuthur o achos y gorchymyn.
Offrwm y cyfiawn a wna'r allor yn dew, a'i arogl peraidd o
flaen y Goruchaf. Mae aberth dyn cyfiawn yn gymeradwy.
ac ni anghofir ei goffadwriaeth byth. Dyro ei anrhydedd â
llygad da i'r Arglwydd, ac na leiha flaenffrwyth dy ddwylo.
Yn dy holl ddoniau gwna wyneb siriol, a chysegra dy
ddegymau â llawenydd. Dyro i'r Goruchaf yn ol fel y
cyfoethogodd efe di; ac fel y cawsoch, dyro â llygad siriol.
Canys yr Arglwydd a dâl, ac a rydd i ti seithwaith cymaint.
Eclesiasticus 35:1-11
Y mae brodyr a chymorth yn erbyn amser trallod: ond
elusen a wareda fwy na hwynt ill dau. Eclesiasticus 40:24
Ganwyd y Forwyn Fair fendigedig a bythol ogoneddus, yn
tarddu o hil frenhinol a theulu Dafydd, yn ninas Nazareth,
ac a addysgwyd yn Jerusalem, yn nheml yr Arglwydd.
Joachim oedd enw ei thad, ac Anna ei mam. Roedd teulu ei
thad o Galilea a dinas Nasareth. Yr oedd teulu ei mam o
Bethlehem. Yr oedd eu bywydau yn blaen ac yn gywir yng
ngolwg yr Arglwydd, yn dduwiol a di-fai gerbron dynion.
Canys hwy a rannasant eu holl sylwedd yn dair rhan: Un o
ba rai a ymroddasant i’r deml a swyddogion y deml; un
arall a ddosbarthent yn mysg dyeithriaid, a phersonau
mewn amgylchiadau gwael ; a'r trydydd a gadwasant
iddynt eu hunain a defnyddiau eu teulu eu hunain.
Efengyl Genedigaeth Mair 1:1-4
Ac efe a ddywedodd wrthyf; Chwi a wyddoch eich bod
chwi y rhai ydych weision yr Arglwydd, yn byw yma
megis mewn pererindod; canys pell yw dy ddinas oddi
wrth y ddinas hon. Os gwyddoch, gan hynny, eich dinas yr
ydych i breswylio ynddi, paham yr ydych yma yn prynu
ystadau, ac yn darparu i chwi eich hunain danteithion, ac
adeiladau urddasol, a thai gormodol? Canys yr hwn sydd
yn darparu y pethau hyn iddo ei hun yn y ddinas hon, nid
yw yn meddwl dychwelyd i'w ddinas ei hun. O ŵr ynfyd,
ac amheus, a druenus; yr hwn nid yw yn deall fod y pethau
hyn oll yn perthyn i ddynion eraill, a'u bod dan allu un arall.
Canys Arglwydd y ddinas hon a ddywed wrthyt; Naill ai
ufuddhewch i'm cyfreithiau, neu ewch allan o'm dinas.
Beth gan hynny a wnei, yr hwn wyt yn ddarostyngedig i
gyfraith yn dy ddinas dy hun? A elli di er dy eiddo, neu am
ddim o'r pethau a ddarparaist, wadu dy gyfraith? Ond os
gwad di hynny, ac wedi hynny dychweli i'th ddinas dy hun,
ni'th dderbynir, ond oddi yno y'th waherddir. Gwel gan
hynny, fel dyn mewn gwlad arall, nad wyt yn caffael mwy
i ti dy hun na'r hyn sy'n angenrheidiol, ac yn ddigonol i ti?
a bydd barod, fel pan yr elo Duw neu Arglwydd y ddinas
hon di allan o honi, y byddo i ti wrthwynebu ei gyfraith ef,
a myned i'th ddinas dy hun; lle y byddo byw gyda phob
sirioldeb yn ol dy gyfraith dy hun heb ddim cam.
Gwyliwch gan hynny y rhai sy'n gwasanaethu Duw, a bydd
gennych ef yn eich calonnau: gwnewch weithredoedd Duw,
gan gofio ei orchmynion a'i addewidion, y rhai a addawodd;
a sicrhewch y gwna efe hwynt yn dda i chwi; os cedwch ei
orchymynion ef. Yn lle y meddiannau a brynech yn amgen,
prynwch y rhai sydd mewn diffyg oddi wrth eu
hangenrheidiau, fel y mae pob un yn gallu; cyfiawnhau y
gweddwon; barnu achos yr amddifad; a threuliwch eich
cyfoeth a'ch cyfoeth yn y cyfryw weithredoedd fel y rhai
hyn. Canys, er mwyn hyn y cyfoethogodd Duw chwi, er
mwyn ichwi gyflawni'r mathau hyn o wasanaethau. Gwell
o lawer gwneyd hyn, na phrynu tiroedd neu dai ; o
herwydd darfod pob peth o'r fath gyda'r amser presennol
hwn. Ond yr hyn a wnewch er mwyn enw yr Arglwydd,
chwi a gewch yn eich dinas, a chael llawenydd heb
dristwch nac ofn. Am hynny na chwennych gyfoeth y
cenhedloedd; canys y maent yn ddinystr i weision Duw.
Eithr masnachwch â'ch cyfoeth eich hunain, yr hwn sydd yr
ydych yn ei feddu, trwy yr hwn y cyrhaeddoch lawenydd
tragywyddol. Trydydd Llyfr Hermas 1:1-10

More Related Content

Similar to Welsh - Management Principles from the Bible.pdf

Similar to Welsh - Management Principles from the Bible.pdf (9)

WELSH - The Book of the Prophet Nahum.pdf
WELSH - The Book of the Prophet Nahum.pdfWELSH - The Book of the Prophet Nahum.pdf
WELSH - The Book of the Prophet Nahum.pdf
 
Welsh - Book of Baruch.pdf
Welsh - Book of Baruch.pdfWelsh - Book of Baruch.pdf
Welsh - Book of Baruch.pdf
 
Welsh - The Protevangelion.pdf
Welsh - The Protevangelion.pdfWelsh - The Protevangelion.pdf
Welsh - The Protevangelion.pdf
 
Welsh - Testament of Naphtali.pdf
Welsh - Testament of Naphtali.pdfWelsh - Testament of Naphtali.pdf
Welsh - Testament of Naphtali.pdf
 
Welsh - The Book of Prophet Zephaniah.pdf
Welsh - The Book of Prophet Zephaniah.pdfWelsh - The Book of Prophet Zephaniah.pdf
Welsh - The Book of Prophet Zephaniah.pdf
 
Welsh - Wisdom of Solomon.pdf
Welsh - Wisdom of Solomon.pdfWelsh - Wisdom of Solomon.pdf
Welsh - Wisdom of Solomon.pdf
 
Welsh - 2nd Esdras.pdf
Welsh - 2nd Esdras.pdfWelsh - 2nd Esdras.pdf
Welsh - 2nd Esdras.pdf
 
Welsh - The Epistle of Ignatius to Polycarp.pdf
Welsh - The Epistle of Ignatius to Polycarp.pdfWelsh - The Epistle of Ignatius to Polycarp.pdf
Welsh - The Epistle of Ignatius to Polycarp.pdf
 
Welsh - Prayer of Azariah.pdf
Welsh - Prayer of Azariah.pdfWelsh - Prayer of Azariah.pdf
Welsh - Prayer of Azariah.pdf
 

More from Filipino Tracts and Literature Society Inc.

More from Filipino Tracts and Literature Society Inc. (20)

Tongan - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Tongan - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdfTongan - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Tongan - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
 
Tigrinya - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Tigrinya - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdfTigrinya - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Tigrinya - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
 
Tibetan - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Tibetan - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdfTibetan - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Tibetan - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
 
Thai - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Thai - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdfThai - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Thai - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
 
Telugu - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Telugu - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdfTelugu - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Telugu - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
 
Tatar - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Tatar - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdfTatar - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Tatar - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
 
Tamil - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Tamil - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdfTamil - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Tamil - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
 
Tajik - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Tajik - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdfTajik - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Tajik - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
 
Tahitian - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Tahitian - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdfTahitian - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Tahitian - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
 
Arabic - The Precious Blood of Jesus Christ.pptx
Arabic - The Precious Blood of Jesus Christ.pptxArabic - The Precious Blood of Jesus Christ.pptx
Arabic - The Precious Blood of Jesus Christ.pptx
 
Samoan Soul Winning Gospel Presentation - Only JESUS CHRIST Saves.pptx
Samoan Soul Winning Gospel Presentation - Only JESUS CHRIST Saves.pptxSamoan Soul Winning Gospel Presentation - Only JESUS CHRIST Saves.pptx
Samoan Soul Winning Gospel Presentation - Only JESUS CHRIST Saves.pptx
 
Tagalog - Testament of Judah the Son of Jacob.pdf
Tagalog - Testament of Judah the Son of Jacob.pdfTagalog - Testament of Judah the Son of Jacob.pdf
Tagalog - Testament of Judah the Son of Jacob.pdf
 
Swedish - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Swedish - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdfSwedish - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Swedish - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
 
Swahili - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Swahili - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdfSwahili - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Swahili - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
 
Sundanese - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Sundanese - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdfSundanese - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Sundanese - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
 
Spanish - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Spanish - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdfSpanish - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Spanish - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
 
Sotho (Sesotho) - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Sotho (Sesotho) - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdfSotho (Sesotho) - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Sotho (Sesotho) - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
 
Somali - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Somali - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdfSomali - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Somali - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
 
Slovenian - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Slovenian - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdfSlovenian - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Slovenian - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
 
Slovak - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Slovak - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdfSlovak - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
Slovak - The Epistle of Ignatius to the Philadelphians.pdf
 

Welsh - Management Principles from the Bible.pdf

  • 1.
  • 2. Nid â'r llyfr hwn o'r gyfraith allan o'th enau; ond myfyria ynddi ddydd a nos, fel y gwylied i wneuthur yn ôl yr hyn oll sydd ysgrifenedig ynddi: canys yna y gwna dy ffordd yn lewyrchus, ac yna y cei lwyddiant da. Josua 1:8 Gwyn ei fyd y dyn nid yw yn rhodio yng nghyngor yr annuwiol, ac nid yw yn sefyll yn ffordd pechaduriaid, ac nid yw yn eistedd yn eisteddle y gwatwarus. Ond y mae ei hyfrydwch yn nghyfraith yr Arglwydd ; ac yn ei gyfraith y mae efe yn myfyrio ddydd a nos. Ac efe a fydd fel pren wedi ei blannu wrth yr afonydd dwfr, yn dwyn ei ffrwyth yn ei dymor; ei ddeilen hefyd ni wywo; a pha beth bynnag a wna, a lwydda. Salm 1:1-3 Y drygionus a fenthyca, ac nid yw yn talu eilwaith: ond y cyfiawn a wna drugaredd, ac a rydd. Salm 37:21 Gwyn ei fyd yr hwn a ystyria y tlawd: yr Arglwydd a’i gwared ef yn amser trallod. Salm 41:1 Nac ymddiried mewn gorthrymder, ac na ddaw ofer mewn lladrad: os cynydd cyfoeth, na osod dy galon arnynt. Salm 62:10 Amddiffyn y tlawd a’r amddifaid: gwna gyfiawnder â’r cystuddiedig a’r anghenus. Salm 82:3 Paid ag atal daioni oddi wrth y rhai y mae'n ddyledus iddynt, pan fyddo yn gallu dy law i'w wneud. Diarhebion 3:27 Dos at y morgrugyn, ti sluggard; ystyria ei ffyrdd hi, a bydd ddoeth: Yr hwn nid oes ganddo arweinydd, na goruchwylydd, na thywysog, sydd yn darparu ei hymborth yn yr haf, ac yn casglu ei bwyd yn y cynhaeaf. Pa hyd y cysgi, O swrth? pa bryd y cyfodaist o'th gwsg? Eto ychydig o gwsg, ychydig o gysgu, ychydig o blygu dwylaw i gysgu: Felly y daw dy dlodi fel un yn teithio, a'th eisiau fel gŵr arfog. Diarhebion 6:6-11 Efe a ddaw yn dlawd yr hwn sydd yn gwneuthur llaw llac: ond llaw y diwyd a gyfoethoga. Diarhebion 10:4 Y neb a ymddiriedo yn ei gyfoeth, a syrth; ond y cyfiawn a flodeuant fel cangen. Diarhebion 11:28 Llaw y diwyd a lywodraetha: ond y diog a fydd dan deyrnged. Diarhebion 12:24 Y mae enaid y diog yn chwennych, ac nid oes ganddo ddim: ond enaid y diwyd a fynnant. Y mae'r un sy'n ei wneud ei hun yn gyfoethog, ac nid oes ganddo ddim: y mae'r un sy'n ei wneud ei hun yn dlawd, ac y mae ganddo gyfoeth mawr. Gostyngir cyfoeth trwy oferedd: ond y neb a gasgl trwy lafur, a gynydda. Diarhebion 13:4,7,11 Yr hwn a ddirmygo ei gymydog, sydd yn pechu: ond yr hwn a drugarhao wrth y tlawd, dedwydd yw. Diarhebion 14:21 Ym mhob llafur y mae elw: ond at brinder yn unig y mae siarad y gwefusau. Diarhebion 14:23 Y mae'r hwn sydd ddiog yn ei waith yn frawd i'r un sy'n wastraff mawr. Diarhebion 18:9 Y mae'r un sy'n tosturio wrth y tlawd yn rhoi benthyg i'r ARGLWYDD; A'r hyn a roddes efe a dalo iddo drachefn. Diarhebion 19:17 Ni fydd y diog yn aredig oherwydd yr oerfel; am hynny efe a erfyn yn y cynhaeaf, ac nid oes ganddo ddim. Carwch na chwsg, rhag dyfod i dlodi; agor dy lygaid, a thi a ddigonir â bara. Diarhebion 20:4,13 Nid at helaethrwydd yn unig y mae meddyliau y diwyd yn tueddu ; ond o bob un sydd frysiog yn unig i eisiau. Diarhebion 21:5 Y mae enw da yn hytrach i'w ddewis na chyfoeth mawr, a ffafr gariadus yn hytrach nag arian ac aur. Diarhebion 22:1 Yr hwn sydd ganddo lygad hael, a fendithir; Canys y mae efe yn rhoddi o'i fara i'r tlodion. Diarhebion 22:9 Na fydded yn un o'r rhai sy'n taro dwylo, nac yn feichiau ar gyfer dyledion. Os nad oes gennyt ddim i'w dalu, paham y cymer efe dy wely oddi amdanat? Diarhebion 22:26-27 A weli di ddyn diwyd yn ei fusnes ? efe a saif o flaen brenhinoedd; ni saif efe o flaen dynion cymedrig. Diarhebion 22:29 Llafuria paid â bod yn gyfoethog: paid â'th ddoethineb dy hun. A osodi dy lygaid ar yr hyn nid yw? canys y mae cyfoeth yn sicr yn gwneyd adenydd iddynt eu hunain ; ehedant ymaith fel eryr tua'r nef. Diarhebion 23:4-5 Euthum ar hyd maes y diog, a thrwy winllan y dyn gwag ddeall; Ac wele, yr oedd y cwbl wedi tyfu drosodd â drain, a danadl poethion wedi gorchuddio ei wyneb, a'i wal gerrig wedi ei chwalu. Yna mi a welais, ac a’i hystyriais yn dda: edrychais arno, a derbyniais gyfarwyddyd. Eto ychydig o gwsg, ychydig o gysgu, ychydig o blygu dwylaw i gysgu: Felly y daw dy dlodi fel un yn teithio; a'th eisiau fel gwr arfog. Diarhebion 24:30-34 Bydd ddyfal i wybod cyflwr dy braidd, ac edrych yn dda i'th fuchesi. Canys cyfoeth nid yw yn dragywydd: ac a bery y goron i bob cenhedlaeth? Y mae'r gwair yn ymddangos, a'r glaswellt tyner yn ymledu, a pherlysiau'r mynyddoedd yn cael eu casglu. Yr ŵyn sydd am dy ddillad, a'r geifr yw pris y maes. A bydd gennyt ddigon o laeth gafr yn fwyd, yn fwyd i'th deulu, ac yn gynhaliaeth i'th forynion. Diarhebion 27:23-27 Yr hwn a roddo i’r tlawd, ni bydd eisiau: ond y neb a guddio ei lygaid, a gaiff felldith lawer. Diarhebion 28:27 Agor dy enau, barn yn gyfiawn, a dadleu achos y tlawd a'r anghenus. Diarhebion 31:9 Y neb a garo arian, ni ddigonir ag arian; na’r hwn a garo helaethrwydd â chynnydd: hyn hefyd sydd wagedd. Pregethwr 5:10
  • 3. Bwr dy fara ar y dyfroedd: canys wedi dyddiau lawer, ti a’i cei. Rhoddwch ddogn i saith, ac hefyd i wyth; canys ni wyddost pa ddrwg a fydd ar y ddaear. Yn y bore heu dy had, ac yn yr hwyr na ddal dy law: canys ni wyddost pa un a lwydda, naill ai hwn ai hyn, ai daioni fydd y ddau. Pregethwr 11:1-2,6 Dysgu gwneud yn dda; ceisiwch farn, gollyngwch y gorthrymedig, barnwch yr amddifaid, erfyniwch dros y weddw. Eseia 1:17 Dygwch yr holl ddegwm i'r ystordy, fel y byddo ymborth yn fy nhŷ, a phrofwch fi yn awr gyda hyn, medd Arglwydd y lluoedd, oni agoraf i chwi ffenestri y nefoedd, a thywalltwch fendith arnoch, fel yno ni bydd digon o le i'w dderbyn. Malachi 3:10 Gofalwch nad ydych yn gwneuthur eich elusen ger bron dynion, i gael eich gweled ganddynt: oni bydd i chwi ddim gwobr gan eich Tad yr hwn sydd yn y nefoedd. Am hynny pan wnelych dy elusen, na chanu utgorn o'th flaen, fel y gwna'r rhagrithwyr yn y synagogau ac yn yr heolydd, fel y caffont ogoniant dynion. Yn wir meddaf i chwi, Y mae eu gwobr ganddynt. Ond pan wnelych elusen, na wyr dy law aswy beth y mae dy law ddehau yn ei wneuthur: Fel y byddo dy elusen yn y dirgel: a'th Dad yr hwn sydd yn gweled yn y dirgel, a dâl i ti yn agored. Mathew 6:1-4 Ni ddichon neb wasanaethu dau feistr: canys naill ai efe a gasa y naill, ac a gâr y llall; neu fel arall bydd yn gafael yn y naill, ac yn dirmygu'r llall. Ni ellwch wasanaethu Duw a mammon. Am hynny meddaf i chwi, Na feddyliwch am eich einioes, beth a fwytewch, neu beth a yfwch; nac etto am eich corph, yr hyn a wisgwch. Onid mwy yw'r bywyd na chig, a'r corff na dillad? Wele ehediaid yr awyr: canys nid ydynt yn hau, nac yn medi, ac nid ydynt yn casglu i ysguboriau; eto y mae eich Tad nefol yn eu porthi hwynt. Onid ydych chwi yn llawer gwell na hwynt-hwy? Pa un ohonoch trwy feddwl a all ychwanegu un cufydd at ei faint? A phaham y meddyliwch am ddillad? Ystyriwch lilïau'r maes, sut y maent yn tyfu; nid ydynt yn llafurio, ac nid ydynt yn nyddu: Ac eto rwy'n dweud wrthych, nad oedd Solomon yn ei holl ogoniant wedi ei wisgo fel un o'r rhain. Am hynny, os felly y dillada Duw laswellt y maes, yr hwn sydd heddiw, ac yfory yn cael ei fwrw i'r ffwrn, onid mwy o lawer y dillada efe chwi, chwi o ychydig ffydd? Am hynny na feddyliwch, gan ddywedyd, Beth a fwytawn? neu, Beth a yfwn ni? neu, Pa le y gwisgir ni? (Canys wedi'r holl bethau hyn y mae'r Cenhedloedd yn eu ceisio:) oherwydd y mae eich Tad nefol yn gwybod fod arnoch angen yr holl bethau hyn. Eithr ceisiwch yn gyntaf deyrnas Dduw, a'i gyfiawnder ef; a'r holl bethau hyn a chwanegir atoch. Paid gan hynny â meddwl am y fory: canys y fory a feddylir am ei bethau ei hun. Digon hyd y dydd yw ei ddrygioni. Mathew 6:24-34 Hwythau a ddywedasant wrtho, eiddo Cesar. Yna y dywedodd efe wrthynt, Talwch gan hynny i Gesar y pethau sydd eiddo Cesar; ac i Dduw y pethau sydd eiddo Duw. Mathew 22:21 Canys teyrnas nefoedd sydd megis gŵr yn teithio i wlad bell, yr hwn a alwodd ei weision ei hun, ac a roddodd iddynt ei eiddo ef. Ac i un y rhoddodd efe bum talent, i arall ddwy, ac i arall un; i bob dyn yn ol ei amryw allu ; ac ar unwaith cymerodd ei daith. Yna yr hwn oedd wedi derbyn y pum talent a aeth, ac a fasnachodd â'r un peth, ac a wnaeth iddynt bum talent eraill. A'r un modd yr hwn a dderbyniasai ddau, efe hefyd a enillodd ddau eraill. Ond yr hwn oedd wedi derbyn un, a aeth ac a gloddiodd yn y ddaear, ac a guddiodd arian ei arglwydd. Ymhen amser maith y mae arglwydd y gweision hynny yn dyfod, ac yn cyfrif gyda hwynt. Ac felly yr hwn oedd wedi derbyn pum talent a ddaeth, ac a ddug bum talent eraill, gan ddywedyd, Arglwydd, pum talent a roddaist i mi: wele, mi a enillais yn eu hymyl hwy bum talent yn rhagor. Dywedodd ei arglwydd wrtho, Da iawn, was da a ffyddlon: buost ffyddlon ar ychydig o bethau, gwnaf di yn llywodraethwr ar lawer o bethau: dos i mewn i lawenydd dy arglwydd. Yr hwn hefyd oedd wedi derbyn dwy dalent a ddaeth ac a ddywedodd, Arglwydd, dwy dalent a roddaist i mi: wele, mi a enillais ddwy dalent eraill yn eu hymyl hwynt. Dywedodd ei arglwydd wrtho, Da iawn, was da a ffyddlon; buost ffyddlon ar ychydig o bethau, gwnaf di yn llywodraethwr ar lawer o bethau: dos i mewn i lawenydd dy arglwydd. A’r hwn oedd wedi derbyn yr un dalent a ddaeth ac a ddywedodd, Arglwydd, mi a’th wyddwn dy fod yn ŵr caled, yn medi lle ni hauaist, ac yn casglu lle ni welltaist: Ac a ofnais, ac a aethum ac a guddiais dy ddawn. ar y ddaear: wele, yno y mae gennyt ti. Ei arglwydd a attebodd ac a ddywedodd wrtho, Ti was drygionus a diog, ti a wyddost fy mod yn medi lle ni heuais, ac yn casglu lle na wellais: ti a ddylit gan hynny roddi fy arian at y cyfnewidwyr, ac yna wrth fy nyfodiad mi dylwn fod wedi derbyn fy un i gyda usuriaeth. Cymer gan hynny y dalent oddi wrtho, a dyro i'r hwn sydd ganddo ddeg talent. Canys i bob un sydd ganddo y rhoddir, ac efe a gaiff helaethrwydd: ond oddi wrth yr hwn nid oes ganddo y cymerir yr hyn sydd ganddo. A bwriwch y gwas anfuddiol i'r tywyllwch eithaf: yno y bydd wylofain a rhincian dannedd. Mathew 25:14-30 Canys pa les i ddyn, os efe a ennill yr holl fyd, a cholli ei enaid ei hun? Neu beth a rydd dyn yn gyfnewid am ei enaid? Marc 8:36-37 ...Plant, mor anodd yw hi i'r rhai sy'n ymddiried mewn cyfoeth fynd i mewn i deyrnas Dduw! Marc 10:24 A’r Iesu a eisteddodd gyferbyn â’r drysorfa, ac a welodd fel yr oedd y bobl yn bwrw arian i’r drysorfa: a llawer o’r cyfoethogion a fwriodd lawer i mewn. A daeth rhyw wraig weddw dlawd, a hi a daflodd ddwy widdon i mewn, y rhai a wna ffyrling. Ac efe a alwodd ato ei ddisgyblion, ac a ddywedodd wrthynt, Yn wir, meddaf i chwi, y weddw dlawd hon a fwriodd fwy i mewn, na’r rhai oll a fwriasant i’r drysorfa: Canys y cwbl oll a fwriasant i mewn o’u digonedd; ond hi o'i heisiau hi a fwriodd i mewn yr hyn oll oedd ganddi, sef ei holl fywoliaeth. Marc 12:41-44 Ac efe a ddywedodd wrthynt, Gwyliwch, a gwyliwch rhag trachwant: canys nid yw bywyd dyn yn cynnwys helaethrwydd y pethau sydd ganddo. Ac efe a lefarodd ddameg wrthynt, gan ddywedyd, Tir rhyw gyfoethog a ddygodd allan yn helaeth: Ac efe a feddyliodd ynddo ei hun, gan ddywedyd, Beth a wnaf, gan nad oes gennyf le i
  • 4. roddi fy ffrwythau? Ac efe a ddywedodd, Hyn a wnaf: tynnaf fy ysguboriau i lawr, ac adeiladaf fwy; ac yno y rhoddaf fy holl ffrwythau a'm heiddo. A dywedaf wrth fy enaid, Enaid, y mae gennyt lawer o nwyddau er ys llawer o flynyddoedd; cymer esmwythdra, bwyta, yf, a bydd lawen. Ond Duw a ddywedodd wrtho, Ynfyd, y nos hon y gofynir dy enaid gennyt: yna pwy fydd y pethau hynny a ddarparaist? Felly hefyd yr hwn sydd yn gosod trysor iddo ei hun, ac nid yw yn gyfoethog i Dduw. Luc 12:15-21 Gwerthwch yr hyn sydd gennych, a rhoddwch elusen; darparwch i chwi eich hunain sachau nad ydynt yn heneiddio, yn drysor yn y nefoedd nad yw'n methu, lle nad oes lleidr yn nesáu, ac na llygru gwyfyn. Canys lle mae dy drysor, yno y bydd dy galon hefyd. Luc 12:33-34 Canys pa un ohonoch, gan fwriadu adeiladu tŵr, nid eistedd i lawr yn gyntaf, ac nid yw'n cyfrif y gost, a oes ganddo ddigon i'w orffen? Rhag iddo osod y sylfaen, a heb allu ei gorphen, fod pawb a'i gwelant yn dechreu ei watwar, gan ddywedyd, Y gŵr hwn a ddechreuodd adeiladu, ac ni allodd orffen. Neu pa frenin, yn myned i ryfela yn erbyn brenin arall, nid yw yn eistedd yn gyntaf, ac yn ymgynghori a all efe â deng mil gyfarfod â'r hwn sydd yn dyfod ag ugain mil yn ei erbyn? Neu, tra y mae y llall eto gryn bellter i ffwrdd, y mae yn anfon llysgenad, ac yn dymuno amodau heddwch. Felly hefyd, pwy bynnag sydd ohonoch, nad yw'n gadael y cyfan sydd ganddo, ni all fod yn ddisgybl i mi. Luc 14:28-33 Yna yr Iesu pan gododd ei lygaid, a gweled tyrfa fawr yn dyfod ato, efe a ddywedodd wrth Philip, O ba le y prynwn ni fara, i'r rhai hyn fwyta? A hyn a ddywedodd efe i’w brofi ef: canys efe ei hun a wyddai beth a wnai efe. Atebodd Philip ef, "Nid digon iddynt hwy werth dau can ceiniog o fara, i bob un ohonynt gymryd ychydig." Un o'i ddisgyblion, Andreas, brawd Simon Pedr, a ddywedodd wrtho, Y mae yma fachgenyn a chanddo bum torth haidd, a dau bysgodyn bach: ond beth ydynt ymhlith cynifer? A’r Iesu a ddywedodd, Gwna i’r gwŷr eistedd. Yn awr yr oedd llawer o wair yn y lle. Felly y gwŷr a eisteddasant, mewn rhifedi ynghylch pum mil. A’r Iesu a gymerth y torthau; ac wedi iddo ddiolch, efe a rannodd i'r dysgyblion, a'r dysgyblion i'r rhai a osodasid ; a'r un modd o'r pysgod cymaint ag y byddent. Wedi iddynt gael eu digoni, efe a ddywedodd wrth ei ddisgyblion, Cesglwch y tameidiau sydd yn weddill, fel na choller dim. Am hynny hwy a'u casglasant, ac a lanwasant ddeuddeg basged o'r tameidiau o'r pum torth haidd, y rhai oedd yn weddill i'r rhai oedd wedi bwyta. Yna y gwŷr hynny, pan welsant y wyrth a wnaeth yr Iesu, a ddywedasant, Hyn o wirionedd yw’r proffwyd hwnnw oedd i ddod i’r byd. Ioan 6:5-14 A thyrfa y rhai a gredasant oedd o un galon ac o un enaid: ac ni ddywedodd neb o’r pethau a feddai, oedd eiddo ef ei hun; ond yr oedd ganddynt bob peth yn gyffredin. Ac â nerth mawr a roddasant dystiolaeth i’r apostolion o atgyfodiad yr Arglwydd Iesu: a gras mawr oedd arnynt oll. Nid oedd ychwaith yn mysg y rhai oedd yn ddiffygiol: canys cynnifer ag oedd yn feddianwyr tiroedd neu dai, a’u gwerthasant hwynt, ac a ddygasant brisiau y pethau a werthasid, Ac a’u gosodasant wrth draed yr apostolion: a dosranwyd i bob un. yn ol fel yr oedd ei angen. A Joses, yr hwn trwy’r apostolion a gyfenwid Barnabas, (hynny yw, o’i ddehongli, Mab diddanwch,) Lefiad, ac o wlad Cyprus, Wedi cael tir, a’i gwerthodd, ac a ddug yr arian, ac a’i gosododd wrth y traed apostol. Actau 4:32 Talwch gan hynny eu holl ddyled: teyrnged i'r hwn y mae teyrnged; arferiad i bwy arfer ; ofn i bwy ofn; anrhydedd i bwy honour. Rhufeiniaid 13:7 Na fydded i'r hwn sydd yn dwyn ladrata mwyach: eithr yn hytrach llafuria, gan weithio â'i ddwylo y peth sydd dda, fel y byddo ganddo i roddi i'r hwn sydd angen. Effesiaid 4:28 Gosod dy serch ar bethau sydd uchod, nid ar bethau ar y ddaear. Colosiaid 3:2 Ond od oes neb heb ddarparu ar ei gyfer ei hun, ac yn arbennig ar gyfer y rhai o'i dŷ ei hun, efe a wadodd y ffydd, ac yn waeth nag anffyddlon. 1 Timotheus 5:8 Ond y mae duwioldeb gyda boddlonrwydd yn fantais fawr. Canys ni ddygasom ni ddim i'r byd hwn, ac y mae yn sicr na allwn ni ddwyn dim allan. A chael bwyd a dillad byddwn yn fodlon ar hynny. 1 Timotheus 6:6-8 Canys hyd yn oed pan oeddem gyda chwi, hyn a orchmynasom i chwi, os neb ni fynnai weithio, na bwyta. 2 Thesaloniaid 3:10 Rho elusen o'th sylwedd; a phan roddo elusen, na fydded dy lygad yn genfigenus, ac na thro dy wyneb oddi wrth neb tlawd, ac ni throdd wyneb Duw oddi wrthyt. Os digonedd sydd gennyt, rho elusen yn ôl: os ychydig sydd gennyt, nac ofna roddi yn ôl yr ychydig hwnnw: Canys yr wyt yn gosod i ti dy hun drysor da erbyn dydd anghenraid. Am fod elusen yn ymwared rhag angau, ac nid yw yn goddef dyfod i dywyllwch. Canys rhodd dda yw elusen i bawb a'i rhoddo yng ngolwg y Goruchaf. Tobit 4:7-11 Nac aros gyda thi gyflog neb, yr hwn a wnaethost ti, ond dyro ef o law: canys os gwasanaethi Dduw, efe a dâl i ti hefyd: gofalu fy mab, ym mhob peth a wna, a bydd ddoeth yn dy holl ymddiddan. Dyro o'th fara i'r newynog, ac o'th ddillad i'r rhai noethion; ac yn ôl dy helaethrwydd dyro elusen: ac na fydded dy lygad yn genfigenus, pan roddo elusen. Tobit 4:14,16 Mae gweddi yn dda gydag ympryd ac elusen a chyfiawnder. Gwell ychydig â chyfiawnder na llawer ag anghyfiawnder. Gwell rhoi elusen na dodi aur: canys elusen sydd yn gwaredu rhag angau, ac yn glanhau pob pechod. Y rhai sy’n arfer elusen a chyfiawnder, a lenwir â bywyd: Tobit 12:8-9 Paid â gwangalon pan wnei dy weddi, ac nac esgeulusa roddi elusen. Eclesiasticus 7:10 Paid â chasáu gwaith llafurus, na hwsmonaeth, a ordeiniodd y Goruchaf. Eclesiasticus 7:15 Ofnwch yr Arglwydd, ac anrhydeddwch yr offeiriad; a dyro iddo ei ran ef, fel y gorchmynnir i ti; y blaenffrwyth, a'r offrwm dros gamwedd, a rhodd yr ysgwyddau, ac aberth
  • 5. sancteiddhad, a blaenffrwyth y pethau sanctaidd. Beth bynnag a gymeroch mewn llaw, cofia'r diwedd, ac ni wnei byth o'i le. Eclesiasticus 7:31,36 Bydd gadarn yn dy gyfamod, a bydd yn gyfarwydd ynddo, a heneiddia yn dy waith. Paid â rhyfeddu at weithredoedd pechaduriaid; eithr ymddiried yn yr Arglwydd, ac aros yn dy lafur: canys peth hawdd yng ngolwg yr Arglwydd yn ddisymwth yw gwneuthur tlawd yn gyfoethog. Bendith yr Arglwydd sydd yng ngwobr y duwiol, ac yn ddisymwth y gwna i'w fendith ffynnu. Eclesiasticus 11:20-22 Ni ddichon daioni ddyfod i'r hwn a feddiennir bob amser mewn drygioni, nac i'r hwn nid yw yn rhoddi elusen. Eclesiasticus 12:3 Y mae elusen dyn fel arwydd gydag ef, a bydd yn cadw gweithredoedd da dyn fel afal y llygad, ac yn rhoi edifeirwch i'w feibion a'i ferched. Eclesiasticus 17:22 Coll dy arian dros dy frawd a'th gyfaill, ac na ad iddo rydu dan garreg i'w golli. Gosod dy drysor yn ôl gorchmynion y Goruchaf, a bydd yn dod â mwy o elw i ti nag aur. Cau elusen yn dy ystordai: a hi a'th wared rhag pob gorthrymder. Bydd yn rhyfela drosot yn erbyn dy elynion yn well na tharian gadarn a gwaywffon gref. Eclesiasticus 29:10-13 Yr hwn sydd yn cadw y gyfraith, sydd yn dwyn digon o offrymau: yr hwn a wrendy ar y gorchymyn a offrymo heddoffrwm. Y mae'r un sy'n talu am arian yn offrymu blawd mân; a'r hwn sydd yn rhoddi elusen, sydd yn aberthu mawl. Y mae cilio oddi wrth ddrygioni yn beth dymunol i'r Arglwydd; ac y mae cefnu ar anghyfiawnder yn aberth. Nac ymddangoswch yn wag gerbron yr Arglwydd. Canys y pethau hyn oll sydd i'w gwneuthur o achos y gorchymyn. Offrwm y cyfiawn a wna'r allor yn dew, a'i arogl peraidd o flaen y Goruchaf. Mae aberth dyn cyfiawn yn gymeradwy. ac ni anghofir ei goffadwriaeth byth. Dyro ei anrhydedd â llygad da i'r Arglwydd, ac na leiha flaenffrwyth dy ddwylo. Yn dy holl ddoniau gwna wyneb siriol, a chysegra dy ddegymau â llawenydd. Dyro i'r Goruchaf yn ol fel y cyfoethogodd efe di; ac fel y cawsoch, dyro â llygad siriol. Canys yr Arglwydd a dâl, ac a rydd i ti seithwaith cymaint. Eclesiasticus 35:1-11 Y mae brodyr a chymorth yn erbyn amser trallod: ond elusen a wareda fwy na hwynt ill dau. Eclesiasticus 40:24 Ganwyd y Forwyn Fair fendigedig a bythol ogoneddus, yn tarddu o hil frenhinol a theulu Dafydd, yn ninas Nazareth, ac a addysgwyd yn Jerusalem, yn nheml yr Arglwydd. Joachim oedd enw ei thad, ac Anna ei mam. Roedd teulu ei thad o Galilea a dinas Nasareth. Yr oedd teulu ei mam o Bethlehem. Yr oedd eu bywydau yn blaen ac yn gywir yng ngolwg yr Arglwydd, yn dduwiol a di-fai gerbron dynion. Canys hwy a rannasant eu holl sylwedd yn dair rhan: Un o ba rai a ymroddasant i’r deml a swyddogion y deml; un arall a ddosbarthent yn mysg dyeithriaid, a phersonau mewn amgylchiadau gwael ; a'r trydydd a gadwasant iddynt eu hunain a defnyddiau eu teulu eu hunain. Efengyl Genedigaeth Mair 1:1-4 Ac efe a ddywedodd wrthyf; Chwi a wyddoch eich bod chwi y rhai ydych weision yr Arglwydd, yn byw yma megis mewn pererindod; canys pell yw dy ddinas oddi wrth y ddinas hon. Os gwyddoch, gan hynny, eich dinas yr ydych i breswylio ynddi, paham yr ydych yma yn prynu ystadau, ac yn darparu i chwi eich hunain danteithion, ac adeiladau urddasol, a thai gormodol? Canys yr hwn sydd yn darparu y pethau hyn iddo ei hun yn y ddinas hon, nid yw yn meddwl dychwelyd i'w ddinas ei hun. O ŵr ynfyd, ac amheus, a druenus; yr hwn nid yw yn deall fod y pethau hyn oll yn perthyn i ddynion eraill, a'u bod dan allu un arall. Canys Arglwydd y ddinas hon a ddywed wrthyt; Naill ai ufuddhewch i'm cyfreithiau, neu ewch allan o'm dinas. Beth gan hynny a wnei, yr hwn wyt yn ddarostyngedig i gyfraith yn dy ddinas dy hun? A elli di er dy eiddo, neu am ddim o'r pethau a ddarparaist, wadu dy gyfraith? Ond os gwad di hynny, ac wedi hynny dychweli i'th ddinas dy hun, ni'th dderbynir, ond oddi yno y'th waherddir. Gwel gan hynny, fel dyn mewn gwlad arall, nad wyt yn caffael mwy i ti dy hun na'r hyn sy'n angenrheidiol, ac yn ddigonol i ti? a bydd barod, fel pan yr elo Duw neu Arglwydd y ddinas hon di allan o honi, y byddo i ti wrthwynebu ei gyfraith ef, a myned i'th ddinas dy hun; lle y byddo byw gyda phob sirioldeb yn ol dy gyfraith dy hun heb ddim cam. Gwyliwch gan hynny y rhai sy'n gwasanaethu Duw, a bydd gennych ef yn eich calonnau: gwnewch weithredoedd Duw, gan gofio ei orchmynion a'i addewidion, y rhai a addawodd; a sicrhewch y gwna efe hwynt yn dda i chwi; os cedwch ei orchymynion ef. Yn lle y meddiannau a brynech yn amgen, prynwch y rhai sydd mewn diffyg oddi wrth eu hangenrheidiau, fel y mae pob un yn gallu; cyfiawnhau y gweddwon; barnu achos yr amddifad; a threuliwch eich cyfoeth a'ch cyfoeth yn y cyfryw weithredoedd fel y rhai hyn. Canys, er mwyn hyn y cyfoethogodd Duw chwi, er mwyn ichwi gyflawni'r mathau hyn o wasanaethau. Gwell o lawer gwneyd hyn, na phrynu tiroedd neu dai ; o herwydd darfod pob peth o'r fath gyda'r amser presennol hwn. Ond yr hyn a wnewch er mwyn enw yr Arglwydd, chwi a gewch yn eich dinas, a chael llawenydd heb dristwch nac ofn. Am hynny na chwennych gyfoeth y cenhedloedd; canys y maent yn ddinystr i weision Duw. Eithr masnachwch â'ch cyfoeth eich hunain, yr hwn sydd yr ydych yn ei feddu, trwy yr hwn y cyrhaeddoch lawenydd tragywyddol. Trydydd Llyfr Hermas 1:1-10