Naphtali, the eighth son of Jacob and Bilhah. The Runner. A lesson in physiology.

2. PENNOD 1
Issachar, pumed mab Jacob a Lea.
Plentyn dibechod llogi mandragorau.
Mae'n apelio am symlrwydd.
1 Copi geiriau Issachar.
2 Canys efe a alwodd ei feibion, ac a
ddywedodd wrthynt, Gwrandewch, fy
mhlant, ar eich tad Issachar;
gwrandewch ar eiriau'r hwn sy'n
annwyl gan yr Arglwydd.
3 Ganwyd fi yn bumed mab i Jacob,
yn dâl i'r mandragorau.
4 Canys fy mrawd Reuben a ddug i
mewn mandragorau o'r maes: a Rahel
a gyfarfu ag ef, ac a'i cymerth.
5 A Reuben a wylodd, ac wrth ei lais
Lea fy mam a ddaeth allan.
6 Afalau peraidd oedd y mandragorau
hyn, wedi eu cynhyrchu yng ngwlad
Haran islaw ceunant o ddwfr.
7 A Rahel a ddywedodd, Ni roddaf
hwynt i ti, ond byddant i mi yn lle
plant.
8 Canys yr Arglwydd a'm dirmygodd,
ac ni esgorais blant i Jacob.
9 Yn awr yr oedd dau afal; a Lea a
ddywedodd wrth Rahel, Digon i ti
gymryd fy ngŵr: a gymmeri di y rhai
hyn hefyd?
10 A Rahel a ddywedodd wrthi, Ti a
gei Jacob heno am fandragorau dy fab,
11 A Lea a ddywedodd wrthi, Eiddof
fi Iacob, canys gwraig ei ieuenctid
ydwyf fi.
12 A Rahel a ddywedodd, Nac
ymffrostio, ac na ofna; canys efe a'm
priododd o'th flaen di, ac er fy mwyn i
efe a wasanaethodd ein tad bedair
blynedd ar ddeg.
13 Ac oni chynyddodd crefft ar y
ddaear, a drygioni dynion ffynnu, ni
chai yn awr weled wyneb Jacob.
14 Canys nid tydi yw ei wraig ef, eithr
mewn crefft a gymmerwyd iddo yn fy
lle.
15 A'm tad a'm twyllodd, ac a'm
gwaredodd y noson honno, ac ni
adawodd i Jacob fy ngweld; oherwydd
pe bawn i yno, nid oedd hyn wedi
digwydd iddo.
16 Er hynny, am y mandragorau yr
wyf yn cyflogi Jacob i ti am un noson.
17 A Jacob a adnabu Lea, a hi a
feichiogodd ac a’m esgorodd, ac o
achos y cyflog y’m gelwid Issachar.
18 Yna yr ymddangosodd i Jacob
angel yr Arglwydd, gan ddywedyd,
Dau o blant a esgor ar Rahel, o blegit
gwrthododd hi gyd â'i gŵr, ac a
ddewisodd gyfathrach.
19 Ac oni thalasai Lea fy mam y ddau
afal er mwyn ei fintai ef, hi a fuasai yn
esgor ar wyth mab; am hyny hi a
esgorodd ar chwech, a Rahel a
esgorodd y ddwy: canys o achos y
mandragorau yr ymwelodd yr
Arglwydd â hi.
20 Canys efe a wyddai mai er mwyn
plant y mynai hi gyd-gwmni â Jacob,
ac nid er mwyn mwyniant.
21 Canys trannoeth hefyd hi a roddes i
fynu Jacob drachefn.
22 Oherwydd y mandragorau, felly y
gwrandawodd yr Arglwydd ar Rahel.
23 Canys er iddi ddymuno arnynt, ni
chai hi hwynt, eithr a'u hoffrymodd
hwynt yn nhŷ yr Arglwydd, gan eu
cyflwyno i offeiriad y Goruchaf, yr
hwn oedd y pryd hwnnw.

3. 24 Gan hynny, pan dyfoddais fy
mhlant i fyny, mi a rodiais mewn
uniondeb calon, a mi a wneuthum yn
llafurwr i'm tad a'm brodyr, a dygais
ffrwyth o'r maes yn ôl eu tymor.
25 A'm tad a'm bendithiodd, canys efe
a welodd fy mod yn cerdded yn gywir
ger ei fron ef.
26 Ac nid oeddwn yn brysur yn fy
ngweithredoedd, nac yn genfigennus
ac yn faleisus yn erbyn fy nghymydog.
27 Ni addewais i neb, ac ni geryddais
einioes neb, gan gerdded fel y
gwneuthum mewn unplygrwydd
llygad.
28 Am hynny, pan oeddwn bymtheg ar
hugain oed, mi a gymerais i mi fy hun
wraig, canys fy llafur a dilëodd fy
nerth, ac ni feddyliais erioed am bleser
gyda merched; ond oherwydd fy llafur,
cwsg a'm gorchfygodd.
29 Llawenychodd fy nhad bob amser
yn fy nghyfreithiau, am i mi offrymu
trwy'r offeiriad i'r Arglwydd bob
blaenffrwyth; yna at fy nhad hefyd.
30 A'r Arglwydd a gynyddodd ddeng-
mil o weithiau Ei fanteision yn fy
nwylo; a hefyd Jacob, fy nhad, yn
gwybod fod Duw yn cynorthwyo fy
unigrwydd.
31 Canys yn uniawnder fy nghalon y
rhoddais i'r holl dlodion a'r
gorthrymedig bethau da y ddaear.
32 Ac yn awr, gwrandewch arnaf fi, fy
mhlant, a rhodiwch mewn
unplygrwydd eich calon, canys
gwelais ynddo yr hyn oll sydd
gymeradwy gan yr Arglwydd. '
33 Nid yw'r un fryd yn chwenychu
aur, nid yw'n gorlethu ei gymydog, nid
yw'n hiraethu am lawer o ddanteithion,
nid yw'n ymhyfrydu mewn gwisg
amrywiol.
34 Nid yw'n dymuno byw bywyd hir,
ond yn unig yn disgwyl am ewyllys
Duw.
35 Ac nid oes gan ysprydion twyll allu
yn ei erbyn ef, canys nid yw yn edrych
ar brydferthwch gwragedd, rhag iddo
lygru ei feddwl â llygredigaeth.
36 Nid oes cenfigen yn ei feddyliau, ac
ni wna un maleisus i'w enaid
ddiflannu, na gofidio gan ddymuniad
anniwall yn ei feddwl.
37 Canys y mae efe yn rhodio mewn
uniawnder enaid, ac yn gweled pob
peth mewn uniondeb calon, gan
anwybyddu llygaid drygionus trwy
gyfeiliornadau y byd, rhag gweled
gwyrdroi dim o orchmynion yr
Arglwydd.
38 Cedwch, gan hynny, fy mhlant,
gyfraith Duw, a byddwch
unplygrwydd, a rhodiwch mewn
dichellion, heb chwarae'r prysurdeb
gyda busnes eich cymydog, ond
carwch yr Arglwydd a'ch cymydog,
trugarha wrth y tlawd a'r gwan.
39 Gostyngwch eich cefn at
hwsmonaeth, a llafuriwch bob math o
hwsmonaeth, gan offrymu rhoddion i'r
Arglwydd gyda diolchgarwch.
40 Canys â blaenffrwyth y ddaear y
bendithia yr Arglwydd chwi, megis y
bendithiodd efe yr holl saint o Abel
hyd yn awr.
41 Canys ni roddir i chwi gyfran arall
nag o fraster y ddaear, yr hwn y cyfyd
ei ffrwythau trwy lafur.
42 Canys ein tad Jacob a'm
bendithiodd â bendithion y ddaear a
blaenffrwyth.

4. 43 A Lefi a Jwda a ogoneddwyd gan
yr Arglwydd, ym mysg meibion Iacob;
canys yr Arglwydd a roddes iddynt
etifeddiaeth, ac i Lefi y rhoddes efe yr
offeiriadaeth, ac i Jwda y frenhiniaeth.
44 Ac yr ydych gan hynny yn
ufuddhau iddynt, ac yn rhodio yn
unigrwydd eich tad; canys i Gad y
rhoddwyd hi i ddifetha y milwyr oedd
yn dyfod ar Israel.
PENNOD 2
1 Gwybyddwch gan hynny, fy mhlant,
mai yn yr amseroedd diwethaf y bydd
eich meibion yn ymwrthod ag
unigrwydd, ac yn glynu wrth
ddymuniad anniwall.
2 A gadael dichellion, nesa at falais ; a
chan wrthod gorchmynion yr
Arglwydd, hwy a lynant wrth Beliar.
3 A chan adael hwsmonaeth, dilynant
eu drygioni eu hunain, a hwy a
wasgarir ym mysg y Cenhedloedd, ac
a wasanaethant eu gelynion.
4 Ac a wyt ti gan hynny yn rhoddi y
gorchmynion hyn i'th blant, fel, os
pechu, y dychwelont yn gynt at yr
Arglwydd; Canys trugarog yw efe, ac
a'u gwared hwynt, i'w dwyn yn ôl i'w
gwlad.
5 Wele, felly, fel y gwelwch, yr wyf
yn gant dau ddeg chwech oed, ac nid
wyf yn ymwybodol o unrhyw bechod.
6 Heblaw fy ngwraig nid adwaenum i
neb wraig. Ni wnes i erioed buteinio
trwy ddyrchafu fy llygaid.
7 Nid yfais win, i'm harwain ar
gyfeiliorn;
8 Ni chwennychais ddim dymunol o
eiddo fy nghymydog.
9 Ni chododd Guile yn fy nghalon;
10 Nid aeth celwydd trwy fy
ngwefusau.
11 Os oedd unrhyw un mewn trallod
ymunais fy ocheneidiau â'i,
12 A rhannais fy mara i'r tlodion.
13 Mi a wneuthum dduwioldeb, fy
holl ddyddiau cadw gwirionedd.
14 Carais yr Arglwydd; yr un modd
hefyd pob dyn â'm holl galon.
15 Felly gwnewch chwithau hefyd y
pethau hyn, fy mhlant, a holl ysbryd
Beliar a ffo oddi wrthych, ac ni bydd
gweithred gwŷr annuwiol yn
arglwyddiaethu arnoch;
16 A phob bwystfil gwyllt a
ddarostyngwch, gan fod gennych gyda
chwi Dduw nefoedd a daear, a rhodio
gyda dynion mewn unplygrwydd
calon.
17 Ac wedi iddo ddywedyd y pethau
hyn, efe a orchmynnodd i'w feibion ei
ddwyn ef i fyny i Hebron, a'i gladdu
yno yn yr ogof gyda'i dadau.
18 Ac efe a estynnodd ei draed, ac a fu
farw, mewn henaint da; â phob sain
aelodau, ac â nerth yn ddi-rym, efe a
hunodd y tragywyddol gwsg.