1. Terdapat dua jenis hidupan seni untuk makanan ikan yaitu fitoplankton dan zooplankton. Fitoplankton adalah tumbuhan seni seperti Chlorella sp manakala zooplankton adalah haiwan seni seperti Moina sp dan Artemia sp. 2. Untuk penternakan Moina sp diperlukan kolam, baja NPK, urea, air hijau, induk Moina sp dan jaring. Kaedahnya meliputi persiapan kolam dan bahan,

1. GAK 1042 : ASAS PENGHASILAN
MAKANAN HIDUP
Oleh
SURIANIM BINTIAZMI
TOPIK 5.01 : MELAKSANAKAN
PENTERNAKAN MAKANAN (HIDUPAN
SENI)

2. OBJEKTIF
Mengenalpasti jenis- jenis makanan hidup (hidupan seni) untuk
makanan ikan
Mengetahui bahan dan peralatan penternakan hidupan seni dengan
peralatan yang betul
Menerangkan kaedah penternakan hidupan seni dengan betul dan jelas

3. JENIS- JENIS MAKANAN HIDUP
(HIDUPAN SENI)
1.FITOPLANKTON ( tumbuhan seni)
Tumbuhan seni
Mempunyai klorofil
dan menjalankan
fotosintesis
Bersifat unisel (bulat &
sel tunggal) dan
multisel (berfilamen)
Contoh :
Tetraselmis chuii
Chlorella sp.
Scenedesmus sp

4. 1.FITOPLANKTON ( tumbuhan seni)

6. 2.ZOOPLANKTON ( haiwan seni)
Haiwan seni
Makan fitoplankton dan
zooplankton
Makanan utama mikroalga,
bakteria dan detritus (bahan
organik hasil reputan)
Contoh :
Moina sp
Rotifer
Infosuria
Artemia sp

7. 1.ZOOPLANKTON ( haiwan seni)

8. SPESIS LAIN ZOOPLANKTON

9. Moina. sp
Sejenis kutu air di dalam air tawar
Mempunyai 36.18% protein
Berkumpul pada waktu pagi
Berwarna kemerahan
Untuk makanan ikan berumur seawall 4 hari

10. Moina sp
Membiak dengan cara bertelur
Telur menetas menghasilkan larva
Kitar hidup antara 7-10 hari
Banyak didapati di dalam tangki najis, air kumbahan dan bekas kolam yang tinggi bahan organik

11. Moina sp
Boleh diternak dalam kolam tanah, gentian kaca, kolam simen
Perlu terlindung daripada air hujan (kerana air hujan bersifat masam)
Perlu terlindung daripada air hujan (kerana air hujan bersifat masam)

12. CARA MENTERNAK MAKANAN HIDUP
Moina sp
1. Penyediaan kolam ternakan
2. Penyediaan bahan dan peralatan
3. Penyediaan air hijau
4. Pindahkan induk moina
5. Pemberian makanan
6. Penuaian hasil
7. Pembersihan dan penyimpanan

13. 1. PENYEDIAAN KOLAM
TERNAKAN (HARI 1- PAGI)
1. Penyediaan kolam ternakan adalah
termasuk melakukan pembersihan
dasar dan dinding tangki / kolam
2. Keringkan dan jemur di bawah
cahaya matahari selama 1-2 jam
LANGKAH 1

14. 2. PENYEDIAAN BAHAN &
PERALATAN SERTA BANCUHAN
BAJA (HARI 1- PETANG)
1. Sediakan
2. Masukkan baja NPK, Urea dan air. Dedahkan pada cahaya
matahari dan pasangkan pam pengudaraan
LANGKAH 2
Bahan / peralatan
Baja NPK
Baja urea
Pam pengudaraan
Air tanpa klorin
Air hijau
Induk pemula Moina .sp
Jaring penuaian

15. 3. PENYEDIAANAIR HIJAU
(HARI KE-2 PAGI)
1. Sediakan air hijau daripada air ternakan
ikan seperti ikan tilapia, ikan keli dan ikan
haruan atau ikan puyu
2. Air hijau juga boleh diperolehi daripada
bancuhan air spirulina dan chlorella sp
yang dijual di pasaran.
3. Masukkan air hijau ke dalam tangki
penternakan Moina.sp
LANGKAH 3

16. 4. PINDAHKAN INDUK
MOINA.SP (HARI KE-3 PAGI)
1. Masukkan air bersih
2. Masukkan induk pemula Moina.sp
3. Selepas 4 hari Moina dilepaskan di dalam
tangki akan berkembangbiak
LANGKAH 4

17. 5. PEMBERIAN
MAKANAN(HARI KE-3 – KE-7)
1. Masukkan air bancuhan makanan
2. Air bancuhan makanan termasuklah air
hijau, air beras, air sisa organik seperti air
tahi lembu, tahi ayam, tahi burung puyuh
LANGKAH 5

18. 6. PENUAIAN HASIL (HARI KE-
7)
Terdapat 2 cara mengutip hasil iaitu :
1. Menggunakan tangguk/ jaring penuai
2. Mengeringkan tangki dan moina dituai dengan
menggunakan net halus di saluran air keluar.
LANGKAH 6

19. 7. PEMBERSIHAN HASIL DAN
PENYIMPANAN (HARI KE-7)
1. Moina.sp yang dituai perlu dicuci dengan air bersih
tanpa klorin bagi mengelakkan kotoran dan
jangkitan kepada ternakan
2. Moina.sp yang telah bersih boleh diberikan terus
kepada anak benih ikan
3. Lebihan tuaian boleh disimpan di dalam tangki
sementara yang dipasang pam pengudaraan bagi
membolehkan ia terus hidup
4. Ia perlu diberikan makanan air hijau setiap hari
5. Lebihan tuaian tersebut juga boleh disejuk beku
untuk kegunaan seterusnya.
LANGKAH 7

20. HASILTUAIAN/
PENYIMPANAN
■ MOINA CUBE/ MOINA
TUBE
- Bertahan lebih 3 bulan
- Inovasi oleh Jabatan
Perikanan
■ MOINA HIDUP
- Hidup antara 3-4 hari
sahaja

21. PEMBUNGKUSAN
HASILTUAIAN
Moina.sp

22. KAEDAH
PEMBUNGKUSAN
MOINA.SP (HIDUP)
Peralatan pembungkusan
makanan ternakan :-
a.Plastik
b.Air
c.Bekas
d.Oksigen
HIDUP
1. Plastik berukuran 4x 12 disediakan dan
diisi dengan air
2.Timbang Moina.sp dan masukkan
ke dalam plastik menggunakan
droplet / sudu
3. Masukkan oksigen dan ikat
menggunakan getah

23. KAEDAH
PEMBUNGKUSAN
MOINA.SP (BEKU)
Tatacara membungkus
makanan ternakan seperti :
1. Kenalpasti kaedah
pembungkusan
2. Kenalpasti peralatan
pembungkusan yang perlu
digunakan
3. Kenalpasti masa untuk
pembungkusan
4. Kenalpasti kuantiti setiap
pembungkusan ( liter atau gram)
BEKU
Sumber: Jabatan Perikanan FRI Gelami

24. PELABELAN
HASIL
TUAIAN
Moina.sp

25. Jenis
• Jenis pelabelan adalah mengikut kreativiti pengeluar
• Label selalunya mengandungi jenis kutu air (samaada Moina.sp, Daphnia.sp,Artemia.sp),
kandungan nutrisi, nama dan alamat pembekal, kegunaan dan tarikh pengeluaran.
Kuantiti
• Kuantiti Moina.sp dinilai daripada berapa anggaran induk Moina.sp jika dibungkus secara
hidup
• Manakala beku, kuantiti hanya dinilai daripada berapa kiub yang dipek.
Berat
• Bergantung kepada jenis hidup atau beku
• Beku selalunya lebih murah (anggaran 50g = RM5.00)
• Hidup lebih mahal (anggaran 50g = RM10.00)
Tarikh tuaian
• Tarikh sangat penting bagi mengetahui tarikh pengeluaran dan luput produk
• Setiap jenis pembungkusan samada beku, hidup , dipek tanpa vakum atau bervakum
mempunyai jangka hayat yang berbeza.

26. SOALAN 1
Senaraikan 2 jenis hidupan
seni yang kita pelajari hari ini
beserta 2 contoh?

27. SOALAN 2
Nyatakan 3 bahan dan peralatan
di dalam penternakan Moina.sp

28. SOALAN ARASTINGGI…
Huraikan bagaimana penternakan
Moina.sp dilaksanakan?

29. RINGKASA
N ISI
PELAJARAN
HARI INI…

30. SUMBER RUJUKAN
1. NOTA KSKV KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
2. MODUL WIM BPLTV
3. GAMBAR – KOLEKSI PERIBADI GURU DAN JABATAN
PERIKANAN MALAYSIA FRI GELAMI, JELEBU