Pengurusan kewangan dan ladang bagi perolehan asuhan

1. DAF 4323 : PENGURUSAN
KEWANGAN & LADANG
TERNAKAN
TOPIK 4
PEROLEHAN
PERINGKAT
ASUHAN
SURIANIM BINTI AZMI
Disediakan oleh

2. OBJEKTIF
1. Pelajar dapat mengenalpasti jenis- jenis sistem dalam
peringkat asuhan dengan betul
2. Pelajar dapat mengenalpasti aktiviti- aktiviti penyediaan
kolam atau tangki peringkat asuhan
3. Pelajar mampu mengenalpasti peralatan- peralatan asas
digunakan di dalam peringkat asuhan daripada penyediaan
kolam atau tangki sehingga pembungkusan benih ikan.

3. KANDUNGAN
PELAJARAN
SISTEM
Jenis –jenis sistem
yang terlibat di
peringkat asuhan
PEROLEHAN
Peralatan yang
digunakan di dalam
peringkat asuhan
AKTIVITI-AKTIVITI
Aktiviti yang terlibat
di dalam penyediaan
kolam dan penyediaan
kolam asuhan
KEPERLUAN
Kaedah pembungkusan
benih ikan dan
keperluan bahan serta
peralatan

4. Apa tu peringkat asuhan?
Asuhan bermaksud suatu fasa benih yang
akan diasuh daripada rega sehingga
mencapai saiz 5- 7.5 cm.
Kegunaannya adalah sebagai bekalan benih
bagi penternak yang ingin menternak ikan
daripada benih ke peringkat saiz pasaran.

5. 01
JENIS- JENIS
SISTEM
Terdapat beberapa jenis sistem yang boleh digunakan untuk
melakukan asuhan rega menjadi benih. Antaranya adalah kolam
tanah, kolam konkrit atau kolam simen atau tangki fiber

6. 1. KOLAM TANAH
2. KOLAM KONKRIT /
KOLAM SIMEN
JENIS KOLAM YANG SESUAI
UNTUK ASUHAN

7. 02
AKTIVITI – AKTIVITI
DALAM PENYEDIAAN
KOLAM ASUHAN

8. 1. PENGERINGAN DAN
PEMBERSIHAN KOLAM /
TANGKI
2. SANITASI DASAR KOLAM /
TANGKI
3. MENJEMUR DASAR KOLAM
4. MEMASUKKAN AIR KE DALAM
KOLAM/ TANGKI
5. MEMBAJA KOLAM / TANGKI
6. MEMERIKSA MUTU AIR
7. MEMINYAKKAN KOLAM
PENYEDIAAN
KOLAM /
TANGKI
ASUHAN

9. AKTIVITI- AKTIVITI
1. PENYEDIAAN KOLAM/
TANGKI ASUHAN
Ia perlu dilakukan dengan 100
% pengeringan selepas
penuaian.
Kolam dibersihkan dengan
rumpai dan sampah sarap dan
sisa makanan ternakan
3. MENJEMUR
DASAR KOLAM
Dasar kolam dijemur di
bawah cahaya matahari
selama 7 hari atau
sehingga merekah untuk
membasmi kuman dan
parasit.
Dasar tangki dirawat
dengan garam dan
dijemur selama 3 hari
2. SANITASI DASAR
KOLAM/ TANGKI
Pengapuran dasar kolam
dilakukan dengan abu panas.
Dasar / dinding kolam
dibersihkan dengan garam pada
kadar 10 ppt
10 gram / liter

11. KEPERLUAN BAHAN &
PERALATAN?
1. PENGERINGAN DAN
PEMBERSIHAN KOLAM / TANGKI
2. SANITASI DASAR KOLAM /
TANGKI
3. MENJEMUR DASAR KOLAM

12. AKTIVITI - AKTIVITI 4. MEMASUKKAN AIR
• Pintu air keluar (outlet) perlu
ditutup. Pasang penapis pada
salur inlet untuk halang
pemangsa.
• Masukkan air keparas diperlukan
dan buat kiraan masa untuk elak
pembaziran
5. MEMBAJA KOLAM/ TANGKI
Kolam atau tangki yang telah diisi
air hendaklah dibaja untuk
mengalakkan pertumbuhan plankton.
Baja kimia seperti Triple Super
Phosfat (TSP) digunakan
1 kg baja= 100 meter persegi

13. - Baja dimasukkan dalam beg / guni yang
berlubang dan digantung di tepi kolam
/ tangki
- Baja akan larut dengan perlahan
- Tambahkan air hijau dan biarkan 7 hari
- Selepas 7 hari warna air akan bertukar
menjadi hijau keseluruhan dan ia
menandakan kolam / tangki kaya
dengan plankton / makanan semulajadi

15. AKTIVITI - AKTIVITI 6. MEMERIKSA MUTU AIR
• Mutu air perlu diperiksa SEBELUM
benih dilepaskan.
• Pemeriksaan dilakukan pada waktu
PAGI
• Selepas parameter mutu air
berada pada julat dinyatakan,
maka kolam atau tangki BERSEDIA
untuk menerima ikan untuk
diasuh.

16. AKTIVITI - AKTIVITI 7. MEMINYAKKAN KOLAM
• Sehari SEBELUM benih dilepaskan
kolam perlu dimintakkan untuk
menghapuskan serangga air
• Gunakan minyak dan sabun
• Masak dan sejukkan serta
tebarkan ke permukaan kolam.
• Serangga air yang bernafas akan
mati bila terkena campuran ini,

17. KEPERLUAN BAHAN &
PERALATAN?
4. MEMASUKKAN AIR KE DALAM
KOLAM/ TANGKI
5. MEMBAJA KOLAM / TANGKI
6. MEMERIKSA MUTU AIR
7. MEMINYAKKAN KOLAM

18. AKTIVITI - AKTIVITI 8. MELEPASKAN REGA
• Pelepasan rega adalah mengikut
kadar tertentu iaitu :-
Jenis ikan Kadar
perlepasan
(ekor / m3)
KOLAM TANAH
Kadar
perlepasan
(ekor / m3)
TANGKI SIMEN
Baung 10 -20 30-50
Jelawat 20 -30
Kap rumput 20 -30
Rohu 30-50
Tilapia 30-50 50-100
Patin 30-50
Keli 50-100 100-200

19. AKTIVITI - AKTIVITI 9. MASA MELEPASKAN REGA
• Masa pelepasan rega adalah :-
• Kerana suhu air tidka terlalu
tinggi dan mudah untuk melakukan
penyesuaian suhu antara air
tangki / kolam dengan bekas rega
semasa pemindahan rega
AWAL PAGI / LEWAT PETANG

20. AKTIVITI – AKTIVITI
8-10
10. KAEDAH MELEPASKAN
REGA
• Biasanya rega dibungkus dengan
plastik dan diletakkan dalam
bekas kecil.
• Pastikan bekalan pengudaraan
berterusan untuk mengelakkan
rega stress.
• Aklimitisasi dilakukan
• Sekiranya suhu air LEBIH TINGGI
dalam bekas rega TAMBAH AIS
• Sekiranya suhu air LEBIH RENDAH
tambahkan sedikit AIR PANAS
berhati2 untuk penyesuaian suhu.

21. 11. PEMBERIAN
MAKANAN
PLANKTON
• Plankton merupakan makanan semulajadi
bagi rega yang diasuh.
• Plankton memang terdapat secara
semulajadi di dalam kolam tanah hasil
daripada pembajaan.
• Plankton termasuklah fitoplankton
(tumbuhan senia) dan zooplankton (haiwan
seni).
• Plankton boleh diternak dalam tangki dan
kolam. Benih yang diasuh di dalam tangki
boleh diberikan moina / daphnia yang
dikultur dalam tangki simen
MAKANAN TAMBAHAN
1. Makanan rumusan
2. Sisa kilang
pemprosesan

22. Makanan tambahan
● Sisa kilang termasuklah
dedak (padi, gandum dan
barli), hampas kekacang
(soya dan kacang tanah),
hampas kelapa, tepung ikan
dan ubi kayu.
 Ia mengandungi protein,
karbohidrat dan lipid.
 Diperbuat daripada pengilang
makanan ternakan dalam
bentuk butiran halus atau pelet
halus.
 Ia mengandungi vitamin C dan
mineral.
Sisa kilang pemprosesan

23. Kadar
pemberian
makanan

24. Kadar
 Kadar pemberian adalah
10% daripada berat
badan.
 Kaedah cuba jaya
 Beri sedikit demi
sedikit
 Rekod jumlah yang
diberikan
 Ulangi selama 1 MINGGU
Teknik
1. Cara tabur
- Tabur di tempat yang
ditandakan.
2. Dulang makanan
- Dulang makanan (feeding tray)
diperbuat daripada jaring plastik
halus, raga plastik atau anyaman
buluh atau rotan.
10 %
TEKNIK

25. Dulang
makanan
1. Makanan dalam bentuk sebuk
diadun dengan air
2. Kepalkan seperti bola
3. Letakkan dalam dulang
4. Gantung dulang di permukaan
air
5. Makanan akan hancur
perlahan- lahan dan benih
akan makan melalui lubang-
lubang kecil dulang tersebut.

26. Pemantauan
kesihatan
benih

27. Pemantauan
kesihatan
benih
Parasit
Penyakit
bintik putih
Penyakit
insang
Reput sirip Whirling
disease
Penternak perlu mengetahui jenis- jenis
penyakit yang disebabkan oleh beberapa
vektor seperti parasit dan kuman. Antaranya
adalah :-
Kuman
Heamaragic
septicernia Sleeping
sickness

29. RAWATAN
Rawatan parasit
Rawatan Dipterex Rawatan garam
 Kadar : 2.0 – 5.0 ppm
 Bancuhan ubat dengan air
dan sembur ke permukaan
air kolam
 Kadar 10 -20 ppt
 Tabur garam kasar terus ke
dalam kolam / tangki
 Biarkan 2 jam dan
masukkan air baru.
Rawatan jangkitan kuman
Antibiotik Vitamin
 Tambah antibiotik dalam
makanan
 Antibiotik akan masuk
dalam tisu ikan dan
membentuk antibodi untuk
melawan penyakit
 Tambah vitamin C dalam
makanan
 Vitamin C akan membentuk
sistem pertahanan dalaman
untuk melawan penyakit
 Vitamin akan menjadikan
ikan bertambah sihat dan
mengurangkan stress.
KAWALAN PENYAKIT
 Penyediaan kolam- pastikan kerja- kerja
penyediaan kolam mengikut prosedur yang
ditetapkan. Kolam yang pernah dijangkiti
penyakit perlu dirawat menggunakan kapur
dan bahan kimia yang dibenarkan.
 Pastikan mutu air pada tahap yang
memuaskan untuk mengelakkan faktor stress
 Pastikan setiap kolam / tangki mempunyai
sistem inlet dan outlet secara individu bagi
mengelakkan jangkitan.
 Pastikan makanan yang diberikan bermutu,
berkhasiat dan mencukupi serta tidak rosak
 Pastikan tiada agen- agen pembawa penyakit
berada di dalam kolam/ tangki seperti burung
/ siput.

30. Pengurusan
musuh

31. Musuh ternakan

32. Cara kawalan musuh
Serangga air
• Kaedah pengawalan dengan
meminyakkan kolam menggunakan
campuran sabun dan minyak
masak atau menggunakan
Dipterex pada kadar 2- 5 ppm.
Burung
 Pagar kawsan kolam /
tangki dengan jaring
nylon untuk mengelakkan
burung menyerang benih.
 Pastikan air kolam /
tangki sentiasa hijau
untuk menghalang
pandangan burung.
Ikan pemangsa
 Kaedah pengawalan dengan
memasang jaring halus pada
inlet untuk elakkan telur dan
benih ikan pemangsa tidak
masuk ke kolam.
 Pasang tangguk untuk
menghapuskan ikan besar.
Ular dan belut
o Bersihkan kawasan kolam / tangki agar ular
tidak dapat bersembunyi.
o Semua lubang di dasar dan tebing kolam
perlu dikapur dengan rapi agar ular dan
belut mati bila terkena kapur

33. Kutipan hasil

34. Kutipan hasil
Kaedah kutipan
hasil
a. Memukat benih
b. Mengeringkan kolam/ tangki

35. Memukat
benih
Benih dipukat menggunakan pukat tarik
bermata halus atau hapa
Jumlah ikan yang ditangkap bergantung
kepada pesanan pelanggan.
Ikan akan dipukat sehingga 90% dan kemudian
air dibuang dan kolam dikeringkan

36. Memukat
benih
Benih akan ditangkap sehingga habis
Benih yang ditangkap akan ditempatkan di tangki
simpanan dan dibiarkan tanpa makanan selama 1 hari
untuk mengosongkan perut ikan.
Tangki simpanan perlu dialirkan air bersih dan
diberi pengudaraan

37. Mengeringkan kolam
1.Kaedah ini
digunakan
apabila hampir
kesemua ikan
telah ditangkap.
3.Tangki dikeringkan
dan ikan
dikumpulkan di
outlet (pintu air
keluar)
5.Ikan tersebut
akan
dipindahkan ke
tangki simpanan
untuk dijual.
2.Kaedah ini lebih
sesuai untuk
tangki asuhan
yang kecil
4.Ikan akan
berkumpul di
dalam pukat
yang dipasang
pada pintu air
keluar.

38. Kadar hidup

39. Kadar hidup:-
Pengurusan
yang
dijalankan
antara 60-
80% Boleh
ditingkatkan
dengan
penggunaan
teknologi
canggih &
penambahan
input

40. Anak benih yang dikutip
disimpan di dalam tangki
simpanan selama 24 jam
TANPA makanan
Tujuannya adalah
untuk
mengosongkan
perut ikan dari
makanan.
Kaedah ini penting
kerana semasa benih
berada dalam
perjalanan, ia tidak
akan mencemarkan air
dengan najis dan
menyebabkan
kematian ikan yang
tinggi
Benih- benih
yang tidak
dilakukan CFF
ini akan mudah
mati dalam
perjalanan.
Benih akan diletakkan
dalam tangki simpanan
dan diberikan air bersih
yang mengalir serta
dipasang alat
pengudaraan dan
bekalan oksigen.

41. MENGANGGAR BENIH IKAN:-
Untuk
menentukan
bilangan
ikan yang
dipesan,
kerja- kerja
penganggar
an benih
dilakukan
Biasanya
satu bekas
kecil
digunakan
untuk
menganggar
benih ikan.
Lakukan
pensampelan
menggunakan
bekas kecil dan
kira satu
persatu,
jumlahkan serta
rekodkan

42. MENGANGGAR BENIH IKAN:-
Ulangi
proses
tersebut 3
kali dan
ambil purata.
Hitung
jumlah
bekas dan
darabkan
dengan nilai
purata.
Anggaran
jumlah yang
diperlukan oleh
pelanggan
dapat
ditentukan
dengan mudah.

43. Rawatan benih
1.Ikan yang
ditangkap
menggunakan
pukat selalunya
akan mengalami
sedikit
kecederaan
3.Ubat ini akan
menutupi luka dan
menghindarkan
jangikitan kuman.
5.Rawatan ini tidak
akan
menyebabkan
ikan stress
atau mati.
2.Kecederaan ini
perlu dirawat
menggunakan
Acriflavin pada
kadar 2.0 ppm
atau garam dengan
kadar 3-5 ppt.
4.Luka tersebut akan pulih
dalam beberapa hari.
Rawatan yang dilakukan
semasa benih dalam tangki
simpanan/ beg pembungkusan

44. Benih ikan yang hendak diedarkan
kepada pelanggan akan dibungkus
dengan beg plastik. Beg plastik yang
berukuran 50cm x 90 cm biasanya
digunakan di dalam membungkus benih
ikan.
Masukkan 1/ 3 beg plastik dengan
Masukkan 300 - 500 ekor benih, sedikit air
batu untuk mengawal suhu air
Masukkan 2/ 3 bahagian dengan oksigen
Bungkusan diikat dengan ikatan ”C” dan diikat
dengan getah
Letakkan bungkusan ke dalam van / lori
untuk diedarkan.

45. PEMBUNGKUSAN
Benih yang sedia untuk dituai, dikutip dan
dikumpulkan menggunakan pukat
Benih ditangkap dan dilakukan pensampelan untuk
menganggar benih serta dimasukkan ke dalam plastik
Gas oksigen dipam di dalm beg plastik dan diikat dengan
gelang getah secara ikatan ”C”.

46. SOALAN?
REFLEKSI?

47. 1. Pengeringan kolam
Bahan /
peralatan
Unit Harga / unit
(RM)
Jumlah
Pam air 1.5
hp
1
2. Sanitasi kolam
Kapus abu
panas 1kg/
5m3
2
3m x 4 m