KHÓA LUẬN ĐẶC ĐIỂM TIỂU THUYẾT TRINH THÁM HIGASHINO KEIGO 5652858.pdf

1. 1
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA NGỮ VĂN

NGUYỄN LÊ PHƯƠNG TRÌNH
ĐẶC ĐIỂM TIỂU THUYẾT TRINH THÁM HIGASHINO KEIGO
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
NGÀNH CỬ NHÂN VĂN HỌC
Đà Nẵng, tháng 5/2018

2. 2
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA NGỮ VĂN

ĐẶC ĐIỂM TIỂU THUYẾT TRINH THÁM HIGASHINO KEIGO
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
NGÀNH CỬ NHÂN VĂN HỌC
Người hướng dẫn : TS. Nguyễn Phương Khánh
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Lê Phương Trình
Lớp : 14CVH2
Khóa : 2014 - 2018
Đà Nẵng, tháng 5/2018

3. 3
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Văn học luôn trên con đường vận động và phát triển không ngừng, qua từng giai đoạn,
ở mỗi tiến trình bộ mặt văn học sẽ thay đổi theo thời gian và thị hiếu đón nhận tác phẩm
của công chúng. Chính vì thế mà các tác giả luôn phấn đấu không ngừng nghỉ trong tư
duy sáng tạo văn chương nghệ thuật. Với con người hiện đại ngày hôm nay, sống trong
thời đại lý tính, luôn nhìn sự việc dưới góc nhìn của tư duy khoa học lý giải nó bằng tính
chất logic. Chính vì thế những cái bí ẩn trong cuộc sống vẫn luôn thúc đẩy sự kiếm tìm,
lật tẩy, giải minh. Thực hiện sứ mệnh đó, là động lực cho nhiều loại hình nghệ thuật khám
phá, trong đó phải kể đến thể loại trinh thám.
Ngày hôm nay, có lẽ chưa bao giờ thể loại thuộc dòng nghệ thuật đại chúng này, được
đón nhận nồng nhiệt từ phía người tiếp nhận. Thể loại trinh thám đa dạng trong các loại
hình sáng tác, từ phim, truyện tranh cho đến tiểu thuyết, đời sống của nó đều trở nên nhộn
nhịp. Hãy thử đến rạp chiếu phim, thì có lẽ bộ mặt phim trinh thám, khoa học giả tưởng
luôn được chọn lựa là thể loại “ăn khách” hàng đầu. Trong các nhà sách, thì tiểu thuyết
trinh thám luôn được xuất bản liên tục. Các loại hình văn học này gần đây đã “thức dậy”,
bắt đầu có tín hiệu quay trở lại đầy sự hấp dẫn, sau một quãng đường khá dài, từng chưa
được thật sự chú ý. Trong nhịp điệu chung của thể loại văn học trinh thám thế giới, ở châu
Á, Nhật Bản là quốc gia vớidòng trinh thám có thể nói là khá sôi động phong phú.
Hiện nay, dòng văn học trinh thám Nhật thức dậy vượt bậc với nhiều thể loại và tác
gia nổi tiếng. Nhiều tác giả, tác phẩm được dịch và bạn đọc đón nhận nồng nhiệt ở mọi
lứa tuổi, đặc biệt với bộ truyện manga Thám tử Conan của tác giả Aoyama Gosho. Gần
đây văn học trinh thám Nhật gây chú ý với tên tuổi tác gia trinh thám Higashino Keigovới
nhiều tác phẩm đoạt giải văn học danh giá, được tôn vinh là “Ông hoàng trinh thám Nhật
Bản”. Ở Việt Nam Higashino Keigo đã nhanh chóng được dịch bán hàng loạt trên các nhà
sách.

4. 4
Vì thế khi dành mối quan tâm đến dòng văn học trinh thám giả tưởng Nhật Bản, chúng
tôi lựa chọn tìm hiểu các tiểu thuyết trinh thám của tác giả Higashino Keigo với đề tài
nghiên cứu có tên sau: Đặc điểm tiểu thuyết trinh thám Higashino Keigo.
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Hòa vào dòng chảy của văn học Nhật Bản, thể loại trinh thám được coi là một trong
những nhánh chính góp phần tạo nên một dòng văn học Nhật đầy màu sắc, trong một
chỉnh thể thống nhất. Trong tiến trình lịch sử văn học Nhật, văn học trinh thám đã manh
nha vào những năm của thế kỷ XVI – XVII. Ở châu Á, Nhật Bản là quốc gia có thành tựu
rực rỡ về văn học trinh thám, dẫu nguồn gốc của văn học trinh thám xuất phát từ các nước
phương Tây, nhưng những dòng truyện trinh thám Nhật đã bắt kịp nhịp điệu chung của
thế giới, hòa vào đó với những giai điệu rất đậm màu xứ sở mặt trời mọc này, trên cái nền
của duy lí phương Tây. Ngày nay văn học trinh thám trở lại như một cơn sốt trên toàn
cầu, dòng văn học từng coi là “văn học ba xu”, “mua vui”,… đã thu hút nhiều sự quan
tâm của bạn đọc dành cho nó, sách trinh thám được phát hành rộng rãi ngày càng nhiều.
Trong quỹ đạo chung đó, thể loại trinh thám Nhật là điểm giao nổi bật giữa dòng văn duy
lí châu Á và thế giới. Trong vùng tọa độ của văn xuôi trinh thám thế giới, trinh thám Nhật
là hạt nhân cấu thành to lớn có sức ảnh hưởng rộng rãi, với nhiều bản dịch trên nhiều
quốc gia đều xuất hiện.
2.1. Về thể loại văn học trinh thám
Văn học của chúng ta đang hướng về hỗn loạn… Trong thời đại cực kỳ hỗn loạn ấy có
một thứ vẫn còn giữ, giữ một cách khiêm tốn, những giá trị truyền thồng, đó chính là
truyện trinh thám. Đó là khẳng định của Jorge Luis Borges. Bởi ông cho rằng: ta không
thể hình dung một truyện không có mở đầu, thắt mút và mở nút [8,707]. Trong bài viết
Edgar Allan Poe và truyện trinh thám, trích từ Tuyển tập Edgar Allan Poe, Jorge Luis
Borges một lần nữa khẳng định sự thật và hành trình tìm kiếm sự thật là hạt nhân truyền
thống của văn chương trinh thám.

5. 5
Nghiên cứu về truyện trinh thám ở Việt Nam có tác giả Đặng Anh Đào với công trình
Việt Nam và Phương Tây tiếp nhận trong giao thoa văn học, trong đó có bài viết bàn về
thể loại trinh thám trên toàn cầu với những nhà văn nữ nỗi tiếng trong bài viết Nữ tác giả
hiện nay và truyện trinh thám. Đầu tiên được nhắc đến là danh hiệu nữ thần tội ác đã
được các nhà phê bình đặt cho Agatha Chiristie từ trước năm tám mươi. Bài viết đã bàn
về vấn đề độc giả của truyện trinh thám, bà cho rằng truyên trinh thám hiện đại phải đối
đầu với loại độc giả thông minh có trình độ. Tác giả đưa ra quan niệm về những nguyên
tắc “khuôn vàng thước ngọc” của truyện trinh thám. Alexandre Lous coi Agatha Chiriste
như là một tác giả kiểu mẫu cho truyện trinh thám đưa ra phân tích tâm lí nhân vật đi
ngược lại với những nguyên tắc truyền thống. Tác giả đã chứng minh điều đó bằng việc
đưa ra những dẫn chứng cụ thể, nghệ thuật vẫn tồn tại trong truyện trinh thám điển hình
Shizuki Natsuki đã sử dụng kĩ thuật mới trong tác phẩm Người đàn bà ở đầu dây điện
thoại. Brigilte Aubert nữ nhà văn Pháp trong truyện Rigor Mortis sử dụng kĩ thuật đánh
lạc hướng bạn đọc trong tác phẩm của mình. Bàn về vấn đề phá vỡ các nguyên tắc truyền
thống của truyện trinh thám có nhà nghiên cứu Phùng Văn Tửu nhận xét trong công trình
Tiểu thuyết trinh thám Pháp bên thềm TK XXI: có những tiểu thuyết trinh thám chẳng ai
là nạn nhân hoặc không có ai là hung thủ, hoặc chẳng có nhân vật nào là thám tử hay cảnh
sát. Đó là nhũng tác phẩm phá đi nguyên tắc truyên thống.
Bên cạnh đó có Giáo sư Lê Huy Bắc với công trình Giả trinh thám trong tự sự hậu
hiện đại đăng trên tạp chí khoa học tháng 2 năm 2011, hay tác giả Nguyễn Chiến trong
bài viết Bản chất tội ác và sự hình thành văn học trinh thám đăng trên tạp chí văn học
nước ngoài số 1 năm 2001 đã tổng kết những thành tựu nổi bật và khẳng định những giá
trị chân chính của tiểu thuyết trinh thám.
Tạp chí sông Hương (số 234 – 08/2008) đăng tải bài viết Truyện trinh thám nhìn từ
hiện tượng. Tác giả đã chỉ ra văn học trinh thám nằm trong bốn hiện tượng văn học nổi
bật đang xảy ra trên toàn cầu “Bốn là văn học trinh thám có thêm chút tình dục và bạo
lực, tội ác và trừng phạt.” Bài viết còn đề cập đến tình hình phát triển của văn học trinh
thám trên thế giới qua nhiều đất nước như: Ở Mỹ quê hương của Edgar Allan Poe, nhiều
người quan niệm là truyện ba xu, truyện “mười xen”, hay “pulp fiction”. Tuy nhiên Mỹ

6. 6
chính là cái nôi của truyện trinh thám không quốc gia nào sánh kịp. Bài viết đưa ra một
vài tác giả điển hình của truyện trinh thám phương Tây James Mallahan, Cain với tác
phẩm Người phát thư luôn luôn bấm chuông hai lần, hay Dashiell hammelt và Raymond
chandler. Ở Pháp người ta coi đây là một dòng thứ yếu của văn học hay Roman noir (tiểu
thuyết đen), vào những năm thập niên 80 -90 của thế kỉ XX truyện trinh thám mới bắt đầu
nở rộ. Đất nước Anh quê hương của Conan Doyle bật thầy truyện trinh thám, thì có tác
giả Agathic Chiristie được mệnh danh là “nữ hoàng tội ác”, bà là nữ nhà văn đạt đỉnh cao
nghệ thuật của truyện trinh thám. Cuối bài viết, người viết đã đánh giá truyện trinh thám
vẫn luôn quyến rủ và hấp dẫn công chúng, và là niềm khát khao đổi mới của mỗi nhà văn.
Võ Thị Hà Xuân với bài viết Khởi động lại một dòng văn học bị lãng quên, đăng trên
báo Bảo vệ Pháp luật, đã đưa ra nhận xét về thể loại trinh thám phát triển mạnh ở phương
Tây, ở châu Á thể loại này như đã ngủ quên lâu nay, giờ mới thức dậy. Tác giả này đã nêu
quan niệm của mình về văn học trinh thám “vụ án là một thành tố chắc chắn mà văn học
trinh thám phải có, kết hợp cùng với các khía cạnh đời sống và tâm lý nhân vật. Trong bài
viết cũng đưa ra quan điểm của PGS. TS nhà phê bình Văn Giá tài chỉ những tình huống
cho văn học trinh thám chính là một thể loại người ta cố tình bưng bít phi tang bao che
và nhiệm vụ của nhà trinh thám là phải lật tẩy và giải minh nó.[21] Người viết đã khẳng
định về viết văn học là vô cùng khó khăn, nếu không có niềm đam mê thật sự thì ít ai có
thể theo đuổi lĩnh vực này, nhà văn Di Li nói “theo đuổi dòng văn học trinh thám không
phải là một lực chọn khôn ngoan”, vì nó là một thể loại rất kén sách.
Truyện trinh thám lên cơn sốt toàn cầu, bài viết của tác giả Hà Linh trên trang báo
mạng Giải trí VNEXPRESS.net đã khái quát lại bức tranh toàn cảnh của văn học thế giới
từ xưa đến nay. Tác giả đề cao nền văn học trinh thám Nhật, các tác phẩm văn xuôi trinh
thám Nhật Bản ngày nay đang ồ ạt đổ vào Mỹ. Trong số các quốc gia châu Á, Nhật Bản
được đánh giá là mảnh đất hứa hẹn của tiểu thuyết trinh thám, nơi phát triển rộ nhất. Vì
văn xuôi trinh thám dễ vượt qua những rào cản về ngôn ngữ và văn hóa đó là một lợi thế
lớn để được phát triển rộng rãi. Truyện trinh thám chủ yếu chỉ chú ý đến cốt truyện chứ
không phải nghệ thuật. Bài viết bàn về tầm ảnh hưởng rộng lớn của văn xuôi trinh thám
Anh – Mỹ trên thế giới, và lịch sử hình thành lâu đời của loại hình này. Ở Trung Quốc thể

7. 7
loại này đã xuất hiện khá sớm với những truyện “Giết người cướp của” có từ thế kỷ
XVIII. Nhật Bản thì ở thế kỷ XVII đã có những trang viết viết về thế giới tội ác. Vào
những năm 1920 – 1930 tiểu thuyết trinh thám thế giới bước vào thời kỳ hoàng kim đặc
biệt là Anh và Mỹ. Văn học trinh thám quan tâm nhiều đến vấn đề tội ác đời sống chính
trị tiêu biểu là văn xuôi của một số quốc gia như (Thụy Điển, Anh, Nam Phi, Italia,..).
Văn học trinh thám châu Âu bừng nỡ giữa bình minh hừng sáng, quay lại sau những
những năm tháng chôn vùi, thì ở Nhật cũng không kém nổi lên với nhiều tác giả xuất sắc
thành công vang dội Yoshida hay Highashino Keigo đều đã nhận nhứng giải thưởng danh
giá.
Một trong những yếu tố cấu thành tác phẩm trinh thám đó chính là vấn đề tội ác, sự
thật và đi giải mã sự thật, bàn về vấn đề này có bài viết Phạm trù sự thật trong tiểu thuyết
trinh thám đăng trên trang Thongtinvanhoc – giới thiệu tạp chí Mosaic – a Joumal của tác
giả Nguyễn Thị Thu Huệ. Văn học trinh thám là thể loại được xem là trò chơi, câu đố trí
tuệ, thể loại của văn học duy lí trong đó đưa ra nguyên lý “Whodunit - Ai đã làm”, qua
một vài truyện của Edgar Allan Poe và Conan Doyle. Tác giả cũng đã chứng minh nguyên
lý sự thật trong truyện trinh thám mang hình thức của một bí mật cần được khám phá
thường là tội ác nên nó biến hình theo tội ác. Truyện trinh thám đã cho ta thấy phần bóng
tối của bức tranh nhân tính con người, tiêu biểu qua các tác phẩm truyện của Edgar Allan
Poe (Vụ án đường Morgue), hay Omega Và Alpha trong Những cánh rừng vĩnh cửu.
Nhân cách con người không chỉ được tạo nên từ những khoảng sáng mà còn là những hố
đen” [22]. Truyện trinh thám chỉ ra rằng cái ác có mầm mống từ xã hội bài viết đưa ra
một số dẫn chứng trong nhiều truyện Không có hoa phong lan cho cô Blandsh, cái chết
đến từ trên trời …
2.2. Về thể loại trinh thám Nhật Bản và tác giả Higashino Keigo
Trong cuốn Tổng quan lịch sử văn học Nhật Bản, chương 32 Văn học đại chúng
Nhật Bản hiện đại (2) – Tiểu thuyết trinh thám và khoa học giả tưởng của Nguyễn Nam
Trân đã bàn về lịch sử lâu đời của dòng văn học trinh thám Nhật qua từng thời kỳ với

8. 8
nhiều tác giả tiêu biểu. Theo nghiên cứu truyện trinh thám Nhật xuất hiện trễ hơn so với
các nước khác, có ảnh hưởng nhiều từ Trung Hoa (Đường âm tủ sự) thế kỷ XVIII.
- Tiểu thuyết hình án dưới thời Edo, có tác giả Ôin Hiji Truyện xử ándưới bóng cây
anh đào 1689, bên cạnh đó còn có các truyện lừa đảo bịp bợm xuất hiện sau năm 1700.
Sự thành công của Ôin Hiji đã có sức ảnh hưởng đến các quan án và quần chúng ngưỡng
mộ, kể từ đó nhiều tác phẩm trinh thám tương tự như vậy ra đời, đến thế kỷ XIX đã có
chỗ đứng riêng biệt.
- Tiểu thuyết phóng tác dưới thời Menji về tội phạm, có tác giả Kanagaki Robun
với tác phẩm Con mụ Oden ác độc. Tiểu thuyết trinh thám kiểu Tây Âu thời Menji chủ
yếu có ảnh hưởng từ Jules Verne, Victor Hugô và Edgar Allan Poe. Cái khác của tiểu
thuyết đại chúng Nhật thời kỳ này là, ngoài sự mô phỏng tình tiết của phạm nhân hay kẻ
sống ngoài vòng pháp luât, còn có cả tâm lí nhân vật và bối cảnh nước Nhật.
- Tiểu thuyết trinh thám thời Taisô và Showa tiền kỳ, trong giai đoạn này có tác giả
Taizaki Junichinô, Yokomizo Seishi. Trong thời kỳ này văn học Nhật còn có thể loại đặc
thù về trinh thám như Torimonochô có nghĩa là hồ sơ điều tra bắt quân gian, do tầng lớp
bình dân thời Edo sử dụng, ở thể loại này có tác giả Okamotokidô.
- Về sau này ở giai đoạn thời hậu chiến tiểu thuyết trinh thám tiếp tục phát triển
mạnh, có ảnh hưởng nhiều từ phương Tây, mang màu sắc suy luận hay tiểu thuyết đen
vào những năm 1950 của Mỹ mang màu Mafia. Morimura Seiichi được xem là nhà văn
tiêu biểu của tiểu thuyết suy luận Án mạng trong tàu siêu tốc hành 1790.
Công trình này tác giả đã khẳng định được trong bộ phận văn học đại chúng Nhật
Bản thì dòng văn học trinh thám giả tưởng đã là bộ phận chính yếu, nhờ tiếp thức của các
môi thể truyền thông (massa media) và sự hình thành của văn hóa hạ tầng (subculture)
Nhật Bản.
Anne - Bayard - Sakai với bài viết Le Japan offer une Variété de genres quasi unique,
đăng trong tờ báo của nước Pháp Dossier : La Littérature Japonaise. Le Magazine
Littéraire số tháng 5/2012, được tác giả Dương Thắng dịch văn học Nhật Bản đa dạng

9. 9
trong thống nhất. Bài viết chủ yếu đặt ra vấn đề về việc dịch thuật các đầu sách Nhật Bản
trên thế giới, không chỉ được dịch trong nước văn học Nhật còn được dịch phong phú trên
nhiều quốc gia, trong đó loại hình được ưa chuộng nhiều nhất vẫn là tiểu thuyết trinh
thám đương đại. Trong bài viết tác giả nói May mắn là thể loại sách trinh thám Nhật Bản
cũng được ưu ái dịch khá nhiều ra tiếng Pháp, như một yếu tố giúp cân bằng lại tình
trạng mất cân đối trong việc lựa chọn của văn chương Nhật Bản. [28] Cuối bài viết người
viết đánh giá tổng thể chung dòng chảy văn học Nhật Bản là một thị trường văn chương
phong phú và thống nhất.
Văn học trinh thám Nhật Bản, tiếp tục phát triển sau một thời gian lặng lẽ, giờ đây
được sống lại dưới ngòi bút tài hoa của nhiều tác giả tiêu biểu, là Highashino Keigo. Ở
Việt Nam ông được bạn đọc đón nhận một cách nồng nhiệt qua nhiều tác phẩm xuất bản
gần đây với nhiều lời bình phẩm nhận xét. Bài viết Keigo Highashino ông hoàng truyện
trinh thám Nhật Bản của tác giả Nghĩa Trần đã ca ngợi vị trí của ông trong lòng độc giả
Việt Nam, những tác phẩm trinh thám của nhà văn Keigo chưa bao giờ làm độc giả thôi
hồi hộp và say mê theo dõi. Bài viết đưa ra một số nhận định về lối kể chuyện trong các
tác phẩm của Highashino Keigo Không chỉ hấp dẫn ở những tình tiết li kì, phương pháp
gây án và che dấu manh mối, truyện của Keigo còn cuốn hút người đọc bằng những mối
quan hệ chồng chéo, số phận trớ trêu của các nhân vật. [20] Tất cả những yếu tố đó tạo
nên một mê lộ hớp hồn người đọc nhẹ nhàng từ tốn. Bên cạnh đó tác giả còn đưa ra một
số tác phẩm kỳ ảo, tâm linh kỳ bí của Keigo như Bí mật của Naoko và Điều kỳ diệu của
tạp hóa Namiya.
Truyện trinh thám Highashino Keigo không chỉ là bối cảnh nước Nhật đương đại,
mà nó còn đưa bạn đọc về những năm tháng lịch sử, trong những hoài cổ kí ức của nhân
vật. Bài viết Nỗi buồn hoài cổ trong trinh thám của Highashino Keigo của tác giả Bá Đạt
đăng trên trang mạng new.zing.vn đã bàn về vấn đề này. Bài viết tác giả đánh giá số phận
con người và những góc khuất sâu thẳm trong họ và những bối cảnh truyện quay về
những năm 1970, 1980 của Nhật Bản. Tác giả đưa ra một số nhận xét về một số tác phẩm
Bạch dạ hành, Phía sau nghi can X, Điều kì diệu của tạp hóa Nayami, hầu hết các đánh
giá của Bá Đạt quy về một điểm chung trong các tác phẩm của Highashino Keigo đều có

10. 10
những khoảng thời gian nước Nhật phát triển vũ bão cái thời đó thật hay như là một từ
khóa xuất hiện thường xuyên trong các tác phẩm của ông.
Bên cạnh đó còn có rất nhiều những review về các tác phẩm của Highashino keigo
như : Richard Lim JR trong cuốn Phía Sau nghi can X cuốn tiểu thuyết độc đáo ở chỗ
ngày từ đầu nó vẽ ra toàn cảnh câu chuyện, bạn có thể dễ dàng biết ai là thủ phạm, nhưng
cách thức tội phạm của thủ phạm mới là vấn đề. Liệu bạn có dám chắc mình không sa vào
cái bẫy của tư duy logic. Hay bài viết Phía sau nghi can X : việc nào khó hơn giải toán
hay nghĩ ra bài toán của tác giả Ái Linh trên blog Bookaholic đã đi vào giải thích mê lộ
lạc lối của bạn đọc. Đi tìm cái cô đơn, cái bản thể người của nhà toán học Ishigami. Khi
những trang tiểu thuyết khép lại, cảm xúc của người đọc trở nên rối bời. Ta kinh sợ một
bộ não ưu việt đã bày ra một kế hoạch tội ác không hiểu là quá tuyệt vời hay là quá tàn
nhẫn ? Hay ta thương cảm cho cái kẻ cô đơn mà cả đam mê toán học lẫn tình yêu không
thể nào đạt tới. Chính tác phẩm này đã đưa ông đến với giải văn học Naoki danh giá của
Nhật Bản lần thứ 134, một giải thưởng lâu đời sánh ngang với giả Akutagawa tại Nhật.
Gần đây tác phẩm Hoa mộng ảo của ông vừa xuất bản ở Việt Nam cũng nhận được
nhiều review tích cực. Tác giả Hương Trà trong blog văn học nước ngoài - Văn học Nhật
Bản nhận thấy Hoa mộng ảo là một khía cạnh mới trong màu sắc trinh thám của
Highashino Keigo Ngoài vụ án là xương sống cuốn sách còn đưa người đọc sang hướng
mới đó là ý nghĩa nhân văn, giáo dục người trẻ đang loay hoay với những dự định trong
tương lai.
Nhìn tổng thể bức tranh truyện trinh thám trên thế giới gần đây được quan tâm đáng
kể, nhiều công trình bài viết đã khơi dậy một nền văn học đã ngủ quên bấy lâu nay của
nhân loại. Thế giớ đã đưa ra những lý thuyết chung cho hình mẫu truyện trinh thám, tuy
nhiên không hẳn mặc định theo lối quy phạm đó, đã có nhiều nhà văn phá cách tìm dấu
chân riêng cho mình. Ở Nhật Bản bước tiếp trên con đường văn chương trinh thám nhân
loại đã sản sinh ra những bật thầy về truyện trinh thám tiêu biểu cho những quốc gia châu
Á. Gần đây Highashino Keigo đã đã tìm được vị thế riêng cho lòng bạn đọc với những tác
phẩm trinh thám mang đậm tâm hồn Nhật Bản vừa duy lý nhưng cũng đượm yếu tố bi

11. 11
cảm trong hồn cách mỗi nhân vât, mỗi đức tính của con người Nhật. Tuy vậy vẫn không
có những công trình nghiên cứu về tác giả này, chủ yếu là những bài báo mà chúng tôi đã
tìm được và nêu ra, để có thể tổng quan được bức tranh trinh thám thế giới và những ảnh
hưởng của nó đếnthể loại trinh thám Nhật Bản, từ đó tìm ra được những cái riêng biệt và
phong cách truyện trinh thám Highashino Keigo qua hai tác phẩm Hoa mộng ảo, Phía sau
nghi can X.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu về những đặc điểm truyện trinh thám Higashino Keigo
trong cốt truyện, nhân vật và phương thức trần thuật.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu của đề tài là các sáng tác theo thể loại trinh thám của nhà văn
Higashino Keigo, được xuất bản ở Việt Nam, tập trung vào 2 tiểu thuyết sau đây:
- Higashino Keigo (H.M dịch), Hoa mộng ảo, Nhã Nam NXB Hội nhà văn,năm 2017.
- Higashino Keigo (Trương Thùy Lan dịch), Phía sau nghi can X, Nhã Nam NXB Hội nhà
văn,năm 2017.
4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu loại hình
- Phương pháp cấu trúc
5. Bố cục đề tài
Bố cục đề tài gồm có các phần: mở đầu, nội dung, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục.
• Phần nội dung được chia ra thành ba chương:
➢ Chương 1: Bức tranh văn học trinh thám Nhật Bản hiện đại và tác giả Higashino Keigo.
➢ Chương 2: Đặc điểm nghệ thuật tiểu thuyết trinh thám Higashino Keigo
➢ Chương 3: Giá trị nội dung tiểu thuyết trinh thám Higashino Keigo – Đằng sau những vụ án
• Phần phụ lục gồm có:
1. Danh sách các tác phẩm của Higashino được xuất bản ở Việt Nam

12. 12
2. Bảng hệ thống cốt truyện và nhân vật trong Hoa mộng ảo và Phía sau nghi can X
3. Sơ đồ “án trong án” của Hoa mộng ảo và Phía sau nghi can X
4. Sơ đồ “truyện lồng truyện”, của Hoa mộng ảo và Phía sau nghi can X
5. “Mảnh vỡ” trần thuật trong Hoa mộng ảo

13. 13
NỘI DUNG
CHƯƠNG 1:BỨC TRANH VĂN HỌC TRINH THÁM NHẬT BẢN
HIỆN ĐẠI VÀ TÁC GIẢ HIGASHINO KEIGO
1.1. Về thể loại văn học trinh thám
1.1.1. Khái niệm
Truyện trinh thám ra đời ở phương Tây trong thời gian thế kỷ XIX. Truyện trinh
thám chủ yếu nghiêng về chủ nghĩa duy lý. Truyện thường bắt đầu với những vụ án, đặc
biệt là những cái chết bí ẩn không rõ nguyên nhân. Khi đó thường xuất hiện những nhân
vật điều tra để khám phá vụ án.
Tiểu thuyết trinh thám – trong cách giải thích thuần túy nhất, là không phải tiểu
thuyết đen, tiểu thuyết phản giác hoặc tiểu thuyết li kì, giật gân, mà là tiểu thuyết về cácẩn
ngữ trong đời sống, trong đó phải có motif nổi bật là truy tìm, giải mã, liên quan đến tội
ác. Nếu kể từ tiểu thuyết mới, tính hiện đại dường như đã khước từ đi khuynh hướng trần
thuật của nó, thì tiểu thuyết trinh thám ngược lại, đã cán đáng trọn vẹn chức năng đầu tiên
và cơ bản của văn học, ở điểm là ngày nay dường như chỉ còn duy nhất các nhà văn tiểu
thuyết trinh thám là những người còn biết kể những gì một câu chuyện muốn kể.
Xuất phát từ dòng văn học đại chúng, thể loại trinh thám phát triển rộng rãi trong
đời sống xã hội, chính vì đó mà đã có nhiều quan niệm về loại hình văn học này. Nhà văn
trinh thám S.S. Van Die đã định nghĩa rằng “truyện trinh thám là một trò chơi trí tuệ”
trong đó thách thức của nhân vật thám tử và người đọc, đòi hỏi người đọc phải tư duy
logic để bám sát được mạch truyện.
Tiểu thuyết trinh thám hình sự (detective novel) được hiểu theo nghĩa chung là tiểu
thuyết bí ẩn, hư cấu trong đó nhân vật chính là một nhà nghiên cứu, hay thám tử là người
trong nghề hoặc nghiệp dư đi điều tra tội phạm, thường là những vụ án giết người.

14. 14
Theo Nguyễn Văn Chiến văn học trinh thám ra đời để phản ánh đề tài tội ác, vốn
khuấy động tâm trí người đọc suốt bao thế kỷ nay. Văn học trinh thám phản ánh được đời
sống đen tối của xã hội, là quá trình trinh sát và nhập cuộc để giải mã vụ án.
Cùng bàn về khái niệm trinh thám trong bài viết A hunger for truth and justice tác
giả Tony Watkin đã đưa ra nhận định tiểu thuyết trinh thám là một hình thức hư cấu, nó
xem xét khó nhất nơi xã hội hiện tại và đưa ra mặt tối của con người. Tội phạm là yếu tố
quyết định nên tiểu thuyết trinh thám. Là công trình nghiên về lý tính văn học trinh thám
phải đảm bảo được tính sự thật. [22]
Theo Lại Nguyên Ân tiểu thuyết trinh thám được định nghĩa rằng là một tiểu loại
của tiểu thuyết phiêu lưu. Tiểu thuyết trinh thám có hành trình của nhân vật, nhân vật là
người có nghề nghiệp điều tra khám phá bí mật còn nằm trong bóng tối. Nó là loại truyện
vụ án, truyện viết về tội phạm. Bí mật về kẻ phạm tội bao giờ cũng được giữ đến lúc cuối
cùng đảm bảo được tính cuốn hút cho người đọc. Tiểu thuyết trinh thám tập trung vào vấn
đề chính là “ai là tội phạm”, toàn bô tác phẩm là quá trình giải mã và đưa tội phạm ra ánh
sáng.
Từ điển thuật ngữ văn học Lê Bá Hán – Nguyễn khắc phi nêu ra định nghĩa:
“Truyện trinh thám là một tiểu loại của tiểu thuyết phiêu lưu. Bản thân tên gọi thể loại đó
làm nổi bật một vài đặc điểm của riêng nó. Thứ nhất nó nói lên nghề nghiệp của nhân vật
chính có thể là một thám tử hoặc là một điều tra viên gì đó, nhưng đều có bí mật là điều
tra và khám phá cái bí mật, còn nằm trong bóng tối.Thứ hai nó chứng tỏ đây là truyện vụ
án, truyện viết về tội phạm, một loại truyện rất phổ biến ở các nước phương Tây. Thứ ba
nó mách bảo người sáng tác xây dựng cốt truyện, phải giữ đến cùng những bí mật để tạo
nên sự hấp dẫn, người đọc luôn ở trạng thái căng thẳng”.[5,134]
Phạm Cao Cũng quan niệm rằng trinh thám là một loại tiểu thuyết điều tra, trong đó
nhân vật chính theo đuổi, khám phá ra các loại trộm cướp gian dâm, bắt cóc án mạng và
ai có khiếu về lĩnh vực này đều làm được, không cứ phải là thám tử nhà nước loại này
Roman Policier vad Anh gọi là Detetive story.

15. 15
Đưa ra nhiều khái niệm cụ thế như vậy để thấy rằng, mặc dù ra đời muộn những
dòng văn học trinh thám đã có chỗ đứng nhất định trong quỹ đạo chung của văn học. Cho
thấy văn học trinh thám ngày nay được quan tâm rộng rãi sau một thời gian ngủ quên với
những mặc kiến xã hội. Ngày nay trước phát triển vũ bão của thời đại lý tính, thì văn học
trinh thám tiếp tục khẳng định mình trong nhịp điệu chung của văn học thế giới. Văn học
trinh thám vẫn không ngừng vận động và phát triển theo tư duy sáng tạo của nhà văn. Vấn
đề “cái chết” được quan tâm hơn bao giờ hết và kẻ thi hành đó là ai? Đó là câu hỏi then
chốt trong mọi câu chuyện trinh thám. Phần khác khi đưa ra nhiều nhận địnhh như trên
cũng cho thấy được rằng, vượt lên trên mọi rào cản, văn học trinh thám bắt đầu có sự
cạnh tranh với các thể loại khác quá trình hoạt động với tần suất bạn đọc ngày càng nhiều.
1.1.2. Một vài đặc điểm truyện trinh thám
Văn học trinh thám hình thành và phát triển mạnh mẽ ở phương Tây. Nhắc đến thể
loại này phải nghĩ đến quê hương của Sherlocks Homes là nơi khởi đầu của loạt truyện
trinh thám vụ án bắt đầu hình thành từ đây. Sau đó phát triển mạnh mẽ ở Mỹ - quê hương
của Edgar Allan Poe với sáng tác Vụ án đường hầm Morge, tiếp tục lan san các quốc gia
như Pháp và Phần Lan. Tuy nhiên để có được một chỗ đứng như ngày hôm nay, văn học
trinh thám đã phải trải qua quá trình sàng lọc khe khắt của bạn đọc xã hội. Từng được
xem là dòng tiểu thuyết ba xu, mười xen, tiểu thuyết rẻ tiền được in trên giấy xấu (pulp
ficton) ở Mỹ, Roman Noir văn học giải trí ở Pháp.
Đặc điểm quan trọng nhất của tiểu thuyết trinh thám là phải đảm bảo được một tác
phẩm phải có sự tham dự của kẻ giết người và thám tử theo đuổi vụ án, chính vì vậy tiểu
thuyết trinh thám tập trung hành động tội ác của con người, chú trọng phân tích quá trình
gây án của nhân vật, và miêu tả chi tiết cuộc dò đua của nhân vật thám tử để truy tìm
hung thủ. Tuy nhiên cũng có quan niệm cho rằng trung tâm của tiểu thuyết trinh thám
không phải là tội ác mà là cuộc điều tra. Cũng có nhận định cho rằng trung tâm của tiểu
thuyết là cái chết, cái chết được diễn ra không hề hoang đường quá tưởng tượng, mà đó
được cấp như là một phương trình với cần đi tìm nghiệm, khi giải được nó chính là lúc
nhân vật trinh thám đưa hung thủ lộ mặt.

16. 16
Miêu tả của tiểu thuyết trinh thám không có lý do nào khác ngoài việc được là chính
nó nghĩa là sự sáng tạo là vô tận, đó là sự tự do của tiểu thuyết thông thường, ở tiểu thuyết
trinh thám không có được. Điều đó không có nghĩa các nhà văn trinh thám thiếu đi sự
tưởng tượng, mà trí tưởng tượng đó luôn hiện tồn trong tác phẩm, nhưng lại bị giới hạn
vào những điều thiết yếu nghiệm ngặt của cốt truyện và của việc giải quyết. Tiểu thuyết
trinh thám không rời xa cốt truyện mà ngay tức thì đã phải chỉ ra được câu chuyện, một
tội ác được thực hiện hoặc sẽ được thực hiện.
Nguyên lý thứ yếu trong tác phẩm trinh thám còn là vấn đề sự thật, mọi thứ trong thể
loại này đều phải được sáng tỏ, không cầu kì vòng vo, không hề có một “khoảng trống”
nào trong tác phẩm, chỉ có kẻ giết người là được giữ bí mật còn tất cả đều phải phơi bày
sạch sẽ, thông tin khách quan. Chính ở đó, theo Van Dine - nhà lí luận đầu tiên của tiểu
thuyết trinh thám - là một trong những tính chất cơ bản của thể loại: “Sự thật của vụ việc
phải luôn luôn rõ ràng, miễn là độc giả đủ khôn ngoan để nhìn thấy nó. Qua đó tôi muốn
nói rằng nếu độc giả, sau khi biết được điều giải thích về tội ác, hẳn sẽ đọc lại cuốn sách,
anh ta sẽ thấy rằng theo một nghĩa nào đó, giải pháp sờ sờ ra trước mặt anh ta, rằng tất cả
các manh mối đều thực sự nhằm hướng tới tên tội phạm; và rằng, nếu anh ta thông minh
như thám tử, bản thân anh ta sẽ có thể giải quyết được bí ẩn mà chẳng cần phải đi tới tận
chương cuối” [167,18]
Tiểu thuyết trinh thám trình bày ngay tức thì như một cuộc điều tra về sự thật. Nhưng
cái sự thật không hề tồn tại bên trên bề mặt văn bản, sự thật phụ thuộc vào quá trình giải
kiến của họ, trong một cuốn trinh thám, tất cả các sự kiện diễn biến đều được nói ra trong
sự tưởng tượng của người đọc về tư duy logic.
Chính những thành tố đó sẽ quyết định được đặc thù riêng của thể loại này từ nhân
vật cho đến cốt truyện và người kể chuyện đây là nền móng vững chắc để tạo dựng được
tác phẩm trinh thám.
Trên thế giới văn học trinh thám được biết đến muộn hơn so với những loại hình văn
học khác, nên lý thuyết đưa ra cho thể loại này vẫn còn hạn chế, chủ yếu vẫn sử dụng vào
công trình nghiên cứu những nguyên tắc viết truyện trinh thám của Todorov. Trong công

17. 17
trình này ông đề cập đến vấn đề phân dòng và cốt truyện, nhân vật trong từng loại hình.
Ông dựa vào nguyên tắc tác phẩm văn học của chủ nghĩa hình thức Nga chia văn học
trinh thám thành ba loại chính:
- Tiểu thuyết ẩn ngữ: Trong loại hình này tồn tại hai tuyến truyện, tứ nhất câu
chuyện về tội ác và câu chuyện về cuộc điều tra lý giải tội ác được diễn ra như thế
nào. Trong hai câu câu chuyện đó sẽ có một câu chuyện quan trọng được ẩn lấp đi cho
đến khúc cuối mới lộ diện, một câu chuyện trên bề mặt là câu chuyện điều tra của
thám tử.
- Tiểu thuyết đen: Trong dòng tiểu thuyết đen này, câu chuyện trinh thám được kể
trùng nhau trên bề mặt. Vấn đề được quan tâm ở đây là đề tài chuyển tải về nội dung.
Thường được kết thêm ái tình, bạo lực tội ác, sự vô lương tâm của kẻ tội phạm. Tính
bí ẩn còn còn là vai chủ đạo trong tác phẩm.
- Tiểu thuyết trinh thám phân vân hồi họp: Đây là dạng kết hợp cả hai hình thái trên,
vừa tạo cho người đọc những bí ẩn khám phá vụ án, nhưng cũng tái hiện lại bức tranh
của tiểu thuyết đen”. Trong hình thái này nhân vật được nhập cuộc tái hiện không còn
đứng ngoài khách quan, chẳng hạn như thám tử là người chịu áp lực của vụ án hoặc là
người bị nghi ngờ có tội, buộc họ phải nhập cuộc minh chứng lý giải.
Todorov cũng đưa ra những đặc điểm về đề tài cốt truyện luôn nằm trong khuôn mẫu
bị bó hẹp so với những thể loại khác. Nhà văn chuyện viết truyện trinh thám Mark
Sanderson cũng đưa ra nhận định “Tôi ngày càng thấy rằng rằng một tiểu thuyết hình sự
hấp dẫn không phải do người viết đã tạo nên những tình tiết thống thiết, hồi hộp và phức
tạp; mà nó hấp dẫn ở chỗ xây dựng được những nhân vật có thể khiến độc giả chú ý", nhà
văn Anh Mark Billingham, người nổi tiếng với seri truyện trinh thám Tom Thorne khẳng
định: "Một tiểu thuyết viết thể loại hình sự giỏi dĩ nhiên cần một ít bí quyết và mưu mẹo,
nhưng xây dựng được nhân vật mới chính là tất cả”. Cốt truyện có thể đơn tuyến hoặc đa
tuyến. Câu chuyện được kể không được đi xa vấn đề mà phải tập trung vào vụ án, cái cốt
lõi của truyện là tội phạm được xác định ở phần đầu truyện, được mô tả kĩ lưỡng, phần
đầu cũng có thể là lý do gây án. Tiếp đến điều đòi hỏi ở cốt truyện trinh thám là “phạm
trù sự thật” và câu chuyện tìm ra sự thật của nhân vật trinh thám. Trinh thám được chia ra

18. 18
nhiều thành phần, có thể là trinh thám tâm lý, trinh điều tra hình sự, trinh thám phiêu lưu,
trinh thám kinh dị, v.v… Mỗi loại sẽ tồn tại kiểu cốt truyện khác nhau, nhưng suy cho
cùng vẫn phải đảm bảo được các thành tố sau:
- Phần mở đầu: Án mạng, hoặc sự việc bí ẩn.
- Phần thắt nút: Các manh mối vụ án bắt đầu xuất hiện.
- Phần mở nút: vụ án khủng khiếp, những tình tiết bí ẩn, một sự kiện gây chấn,
yếu tố gây nhiễu (mật mã), các giả thiết và suy luận, hung thủ được xác định.
Văn học trinh thám là thể loại thách thức trí não bạn đọc, vì thế hình tượng nhân vật
trung tâm luôn được xây dựng với hình mẫu những người tài giỏi thông minh. Nhân vật
thám tử phải sắc bén nhanh nhẹn trong nghiệp vụ, thường điều tra theo hướng riêng
không kết hợp với ai. Phiêu lưu mạo hiểm có lòng can đảm, đặc biệt là phải có biệt suy
luận logic, phỏng đoán sự việc dưới cái nhìn khách quan chân thật, đưa sự việc ra đời
sống sáng tỏ. Tác phẩm văn học trinh thám có thành công hay không hoàn toàn phụ thuộc
vào nhân vật, đảm bảo được những nguyên tắc trên thì thám tử mới đủ sức để đánh đố với
bạn đọc. Nhân vật trinh thám là một trò chơi trí tuệ, được dẫn dắt với nhiều mưu mẹo,
luôn đảm bảo được khả năng quan sát, khả năng thích ứng thì mới có thể hóa giải được vụ
án. Hội tụ được các yếu tố đó thì truyện trinh thám mới có thể lôi cuốn được người đọc.
Nguyên tắc để viết truyện trinh thám, cốt truyện, lời văn bao giờ cũng phải trong suốt,
đơn giản và vô cùng dễ hiểu, để đảm bảo được tính khách quan của câu chuyện. Tzelva
Todorov đã đề ra hai mươi nguyên tác viết truyện trinh thám, các nguyên tắc ấy chủ yếu
đề cập đến việc phải đảm bảo được độ trong của tác phẩm trinh thám. “Trong truyện trinh
thám không được có ái tình hay diễn biến tâm lí nhân vật không được đi quá sâu. Mỗi
nhân vật mỗi vụ án phải đảm bảo được tính quan trọng cần thiết trong tác phẩm. Các tình
tiết, sự việc trong truyện phải được giải đáp một cách khoa học và lí trí, yếu tố hoang
đường không được xuất hiện trong tình huống truyện trinh thám. Nút thắt trong truyện
trinh thám thường rơi vào các tình huống giải mã các con chữ để tìm ra cách giải quyết,
hay hung thủ thường được xây dựng từ người thân thiết của nạn nhân, để tạo ra những bất
ngờ trong truyện.”[18]

19. 19
Với đặc điểm chung là dòng văn học đại chúng, văn học trinh thám vận động và phát
triển nhanh trong quỹ đạo chung của văn chương thế giới. Đưa là nhiều nhận định và lý
thuyết như vậy, để thấy rằng văn học trinh thám vẫn có những quy phạm riêng như những
thể loại khác. Với tính chất đặc thù càng ngày văn học trinh thám càng phát triển tích cực
không chỉ ở phương Tây mà trên cả châu Á văn học trinh thám cũng đạt nhiều thành công
đáng kể về mặt thể loại. Áp dụng lý thuyết và đặc trung của thể loại phương Tây kết hợp
với vùng văn hóa bản địa châu Á, nhiều quốc gia đã có những thành tựu nhất định trong
loại hình văn chương trinh thám hiện đại này.
1.2. Văn học trinh thám Nhật Bản hiện đại và tác giả Higashino Keigo
1.2.1. Một số tác giả trinh thám Nhật Bản hiện đại tiêu biểu
Dòng văn học trinh thám, thi hành án đã bắt xuất phát khá lâu ở Nhật Bản kể từ
thời Edo cho đến thời kỳ hậu chiến, những tác phẩm văn học có tinh thần khai phá vụ án,
điều tra kẻ cướp của giết người bắt đầu manh nha ở Nhật Bản từ sớm. Về sau thời kỳ hậu
chiến, Tiểu thuyết trinh thám Nhật tiếp tục phát triển có nhiều ảnh hưởng từ phương Tây,
mang màu sắc Mafia của Mỹ vào những năm 1950.
Edogawa Rampo (1894-1965), ông tên thật là Hirai Taro nhưng vì ngưỡng mộ nhà
văn Mỹ Edgar Allan Poe nên đã lấy bút danh từ phát âm tên tiếng Nhật của Poe. Cha đẻ
của trinh thám Nhật. Điểm đặc trưng trong truyện trinh thám của Rampo là có một bầu
không khí ma quái và rùng rợn bao trùm, tính siêu nhiên và gợi tình che lấp cái hợp lý của
điều tra trinh thám thấy nơi các tác giả Âu Mỹ cùng thời. Truyện ngắn Hai đồng xu
(Nisen dôka) của Rampo đăng trên tờ Shinseinen năm 1923 được coi là cột mốc đánh dấu
sự khởi đầu của văn học trinh thám Nhật. Địa ngục trong tấm kính (Kagami jigoku,
1926), Căn buồng đỏ (Akai heya, 1925), Chẩn đoán tâm lý (Shinri shiken, 1925). Những
tác phẩm tiêu biểu của ông đã khiến nhân vật thám tử Akechi Kogorô trở thành bất tử như
Sherlock Holmes của phương Tây.
Seishi Yokomizo (1902-1981), Yokomizo chính thức gia nhập văn đàn trinh thám
với tiểu thuyết Án mạng trong lữ quán (Honjin satsujin jiken, 1946) với nhân vật thám tử
Kindaichi Kôsuke. Nhà văn trinh thám lớn nhất thời hậu chiến. Bối cảnh truyện của

20. 20
Yokomizo bao giờ cũng là một không gian bưng bít như một hòn đảo xa, thôn xóm, nội
bộ một gia đình. Khúc hát tung cầu của ma quái (Akuma no Temariuta, 1957-59)…Gia
tộc Inugami (Inugami-ke no ichizoku, 1950-51), Thôn tám mộ (Yatsuhaka mura, 1949-
50).
Seicho Matsumoto (1909-1992), cuối những năm 50 khi truyện trinh thám suy luận
có dấu hiệu xuống dốc, nhà văn đã xuất hiện để cứu nguy. Người sáng lập dòng trinh
thám tâm lý xã hội. Matsumoto được coi là cha đẻ của truyện trinh thám tâm lý xã hội, đi
sâu vào tìm hiểu căn nguyên của tội ác và tác động của hoàn cảnh xã hội. Khuynh hướng
hiện thực phê phán và chủ nghĩa nhân bản khiến truyện của ông giữ được vị trí lâu dài
trong lòng người đọc. Đích nhắm số không (Zero no shôten, 1958), Bức tường chắn mắt
(Me no kabe, 1957), Điểm và đường (Ten to sen, 1957-58).
Seiichi Morimura (1933), ông khởi đầu nghiệp văn với tác phẩm Điểm mù của nhà
cao tầng (Kôsô no shikaku, 1969) đoạt giải Edogawa Rampo. Đỉnh cao của trinh thám xã
hội thập niên 70. Ông còn viết nhiều tác phẩm ăn khách khác như Án mạng trong tàu siêu
tốc hành (Shinkansen satsujin jiken, 1970) đã được dựng thành phim.Tuy nhiên, tác phẩm
được nói đến nhiều nhất của Morimura là Bằng chứng làm người (Ningen no shômei,
1975) nói về vụ án một thanh niên Mỹ lai đen khi đến Nhật tìm người mẹ Nhật lại bị giết
chết, vạch trần sự hủ bại của xã hội thượng lưu. Chỉ trong vòng 1 năm sau khi được phát
hành, tiểu thuyết này đã được tái bản hơn 30 lần, tổng cộng bán hơn 3 triệu bản, trở thành
hiện tượng trinh thám lớn nhất thập niên.
Soji Shimada (1948), người phục hưng trinh thám suy luận Truyện của ông đặc
trưng với những kế hoạch gây án tinh vi, độc đáo ngoài sức tưởng tượng của độc giả.
Thành công của Shimada cũng tạo ra một “làn sóng mới’’ gồm nhiều nhà văn trẻ tiếp
bước với trinh thám suy luận. Năm 1980 ông cho ra mắt quyển tiểu thuyết đầu tayTokyo
Hoàng đạo Án (Senseijutsu Satsujin Jiken) được đề cử giải Edogawa Rampo. Dù khi mới
ra mắt truyện đã vấp phải sự chỉ trích của nhiều nhà văn theo trường phái trinh thám xã
hội nhưng theo thời gian đã khẳng định đây là một tác phẩm trinh thám kinh điển Soji
Shimada (1948) Tokyo Hoàng đạo Án (Senseijutsu Satsujin Jiken). Trong những năm sau

21. 21
đó, Shimada còn tiếp tục viết những tiểu thuyết suy luận xuất sắc như Căn nhà nghiêng
(Naname Yashiki no Hanzai, 1982); Kỵ sĩ lạ mặt (Iho no Kishi, 1988)…
Về thể loại trinh thám hiện đại Nhật Bản ngày càng phong phú và đa dạng với sự
góp mặt của nhiều nhà văn nổi tiếng như Murakami với tác phẩm 3 đêm trước giao thừa,
theo đuổi dòng trinh thám hiện đại, nên tác phẩm của ông luôn có màu mới lạ, không chỉ
khai phá vụ án mà còn công kích chiều sâu đời sống con người. Những sáng tác của ông
không phải là trinh thám thuần tuý, nó mang một màu sắc riêng biệt, nó gửi gắm ở đó
thông điệp về căn bệnh vô cảm đang ăn mòn ý chí của con người ở đất nước Nhật Bản nói
chúng và xã hội nói riêng.
Trong dòng văn học trinh thám Nhật Bản còn có sự góp mặt đáng kể đến là nhà
văn nữ trinh thám Natsuto Kirino. Natsuo Kirino (sinh ngày 07 tháng mười năm 1951
tại Kanazawa, Ishikawa Prefecture) là bút danh của Mariko Hashioka, một Nhật Bản tiểu
thuyết gia và một nhân vật hàng đầu trong sự bùng nổ gần đây của nhà văn nữ của tiểu
thuyết trinh thám của Nhật Bản. Kirino bắt đầu sự nghiệp viết lách của cô vào năm 1984
khi cô lần đầu tiên sáng tác tiểu thuyết trong thể loại lãng mạn.Tuy nhiên, những loại tiểu
thuyết này không phổ biến ở Nhật Bản, vì vậy cô cảm thấy khó kiếm sống khi đang viết
chúng. Cô cũng không có niềm đam mê viết tiểu thuyết lãng mạn và muốn tập trung vào
các tác phẩm tập trung vào khía cạnh tâm lý của tội ác. Sau đó cô chuyển sự tập trung của
mình cho việc viết tiểu thuyết bí ẩn vào đầu những năm 1990. Cho đến nay, cô đã viết
nhiều bộ sưu tập truyện ngắn và nhiều tiểu thuyết,và bây giờ là một trong những nhà văn
nổi tiếng nhất của Nhật Bản. Tác phẩm để đời của bà là Out (1997), Thế giới thực (2003).
Thể loại trinh thám ở châu Á, Nhật Bản là quốc gia có thành tựu rực rỡ về nền văn
học này, với nhiều tác giả kể trên văn họa trinh thám Nhật Bản luôn trên quá trình vận
động phát triển không ngừng, tạo ra những gương mặt mới cho thể loại văn học này.
Ngày nay xu hướng thi hiếu của công chúng quay trở lại, con người bắt đầu tìm đọc xem
phim có hơi hướng kinh dị trinh thám. Với thời đại phát triển công nghệ vượt bật, đòi hỏi
tác giả trinh thám phải luôn luôn đổi mới để kịp tầm đón đợi của bạn đọc, trong tư thế đó

22. 22
nhà văn trinh thám đương đại Higashino Keigo đã thay đổi vị của món ăn trinh thám
truyền thống, bằng lối đi riêng của ông, đã được bạn đọc đón nhận nồng nhiệt.
1.2.2. Tác giả Higashino Keigo và những đóng góp cho dòng văn học trinh thám giả
tưởng Nhật Bản
Higashino Keigo là nhà văn trinh thám hàng đầu Nhật Bản hiện nay tại Nhật Bản.
Sinh năm 1958 tại Osaka, ngay từ hồi còn ngồi trên ghế nhà trường, Higashino Keigo đã
luôn yêu tích dòng văn học trinh thám, kỳ bí. Sau khi tốt nghiệp đại học Điện lực Công
Nghiệp tại Đại học Osaka, ông vào làm kĩ sư cho công ty điện Nippon Denso. Dẫu viết
văn không phải là nghiệp chính, Higashino Keigo vẫn miệt mài chau chuốt những tác
phẩm trinh thám đầu tiên của mình. Liên tiếp trong hai năm 1983 và 1984 chàng kĩ sư trẻ
được đề cử giải thưởng văn học Edogawa Rampo. Đến năm 1985 thì Higashino Keigo
giành được giải Edogawa Rampo lần thứ 31 với tác phẩm Giờ tan học khi nó ông đang ở
tuổi 27. Từ đó ông bỏ việc và theo đuổi sự nghiệp văn học tại Tokyo. Các năm sau đó,
Higashino Keigo liên tục được đề cử vô sô các giải thưởng văn học lớn. Năm 1999 ông
đạt giải Mystery Writers of Japan Inc với tiểu thuyết Điều bí mật và năm 2006 là giải
Naoki lần thứ 134 cho Phía sau nghi can X.
Ngoài trinh thám ra, Highashino Keigo còn viết về đề tài khác như kỳ bí, lãng mạn
kể cả truyện thiếu nhi. Vốn xuất thân từ kỹ sư nên ông có thể tận dụng kiến thức khoa học
của mình khi viết truyện. Những hiện tượng khoa học thông thường như ánh sáng phản
chiếu qua tấm gương mờ sương, tiếng rè nhỏ khi bật dàn âm thanh cỡ lớn, độ giãn nở của
kim loại, kỹ thuật cắt tia laze... Cách tiếp cận vấn đề của ông chưa hề bị lặp lại. Các nhân
vật luôn xuất hiện ở một mức độ vừa phải, những mâu thuẫn thường nhật, những con
người bình thường tưởng như không có gì nổi bật… tất cả đều được mô tả dưới góc nhìn
sắc sảo và độc đáo. Những vấn đề lột tả luôn đậm màu sắc nhân văn. Với mong muốn
thay đổi lối đi của truyện trinh thám truyền thống, Keigo đã thành công khi chơi nhiều trò
chơi cùng một lúc trong tác phẩm tỉnh thám của mình. Rất nhiều tác phẩm của ông đã
được chuyển thể thành phim truyền hình, phim điện ảnh và thu hút được một lượng khán

23. 23
giản lớn trên toàn châu Á. Với những thành công đó ông được mệnh danh là ông hoàng
trinh thám Nhật Bản.
Higashino Keigo là tác giả trinh thám đương đại Nhật bản được biết đến nhiều nhất
hiện nay, những tác phẩm của ông góp phần làm phong phú nền văn học trinh thám giả
tưởng Nhật Bản trên nhiều phương diện. Ông là người tiếp nối dòng truyện trinh thám
phân tích tâm lý thành công, với nhiều giải thưởng danh giá, Higashino đã mang văn học
trinh thám Nhật Bản ra toàn cầu. Tác phẩm của ông được dịch ra trên nhiều quốc gia châu
Á, và các nước phương Tây, bản dịch tiếng Anh của The Devotion of Suspect X đã được
đề cử cho giải thưởng Edgar 2012 cho tiểu thuyết hay nhất và giải thưởng Barry năm
2012 cho tiểu thuyết hay nhất lần đầu tiên.
Trong bức tranh của văn học trinh thám giả tưởng, đã được Higashino Keigo khoác
lên màu áo mới với những tác phẩm trinh thám mang hơi thở của thời đại. Vừa đậm chất
điều tra bí ẩn, nhưng cũng phản ánh rõ nét được những khía cạnh hiện tồn của đời sống,
quan tâm sâu sắc đến đời sống con người hiện đại. Mượn văn học trinh thám để khắc họa
một đất nước Nhật đa chiều, tổng thể.
Cũng như bao tác phẩm trinh thám khác, sáng tác của Higashino Keigo đều phản
ánh về cái chết con người đầy bí mật, câu chuyện luôn là quá trình điều tra của các thám
tử, đó là lối truyền thống mà bất kỳ một sản phẩm trinh thám nào cũng phải đảm bảo
được. Song tuy nhiên cũng lối đi truyền thống Higashino Keigo đã có những bước đột phá
trong thể loại trinh thám này. Ông thay đổi hoàn toàn cục diện của cấu trúc một tác phẩm
trinh thám thông thường. Tiểu thuyết trinh thám của ông phản ánh nhiều vấn đề cùng một
lúc mà vẫn không làm nhàm chán đi tính li kì bí ẩn trong tác phẩm. Luôn khiến mọi người
hồi hộp chờ đợi, tình tiết truyện được xây dựng tưởng chừng khá rời rạc không ăn khớp
đưa người đọc vào hố sâu của cái ham muốn, đến phút cuối cùng từng mảnh vỡ một được
lắp thành bức tranh hoàn thiện lúc đó mới lột tả được tội ác. Đi ngược lại với quy luật xưa
nay của thể loại trinh thám truyền thống nhân vật tội phạm kẻ giết người luôn được giữ
đến phút cuối cùng, cả câu chuyện là quá trình mô phỏng của tác giả dành cho nhân vật
thám tử. Trong sáng tác của mình Keigo đã lật ngửa con bài, ông cho tội phạm lộ diện

24. 24
ngay từ phút đầu tiên, trong truyện tồn tại hai dòng kể chuyện khác nhau, một câu chuyện
kể về quá trình che lấp của kẻ phạm tội tài ba, và một câu chuyện kể về quá trình điều tra
của các nhân vật thám tử. Kết thúc truyện luôn dẫn đưa người đọc vào những cái bẫy đầy
bất ngờ.
Nếu như tác phẩm trinh thám đơn thuần chỉ kể về câu chuyện vụ án gây tội ác giết
người, thì ở Keigo ông đã cho trinh thám giao thoa với thể loại tiểu thuyết bình thường.
Trên bề mặt là câu chuyện về vụ án, thì xung quanh đó đề cập hàng loạt đến nhiều câu
chuyện bên lề xã hội, nhưng câu chuyện không hề có tính sáo rỗng luôn có một mối quan
hệ mật thiết với những dự kiện khác.
Đánh sâu vào vấn đề con người hiện đại làm nguyên nhân gây ra tội ác, motif nhân
vật tội phạm cũng được làm lạ hóa đi. Khi đi vào khai thác bí ẩn tâm lý con người, cho
thấy nhân vật tội phạm trong xã hội hiện đại luôn xuất phát từ những chấn thương, tội
phạm là người bị dồn vào thế đường cùng buộc họ phải hành động để bảo vệ bản thân
(Phía sau nghi can X), nếu họ không hành động thì họ sẽ là người bị hại. Keigo đã xây
dựng những tình huống ít gặp trong thể loại trinh thám. Xưa nay hình mẫu tội phạm luôn
là kẻ xấu có lòng tham, hoặc là có mâu thuẫn với nhau mới dẫn đến những cái chết. Còn
trong trinh thám của Keigo tội phạm thường xuất phát từ tâm tưởng, có mục đích theo
đuổi, hoặc chỉ do hành động trong vô thức.
Góp phần đáng kể vào thể loại trinh thám giả tưởng Nhật Bản, Keigo đã đem một
cái nhìn mới đối với thể loại này. Phản ánh hiện thực bằng trinh thám, chọn đề tài sáng
tác đậm tính nhân văn thời sự, ông đã phản ánh toàn diện cuộc sống bằng thể trinh thám.
Góp phần đưa thể loại này cạnh tranh với thể loại văn học thông thường. Không chỉ mang
tính cuốn hút giải trí mà ở đây còn là ánh đèn soi rọi tận đáy của bối cảnh sống người
Nhật. Để có được thành công đó, trong những nỗ lực của ông ở thể loại này là cách kể
chuyện, khác hẳn đầy biến hóa, câu chuyện được bóc tách điệu nghệ, mỗi lớp truyện đều
đưa người đọc vào cái mê cung lạc lối của tội lỗi, của tình thương. Chính vì vậy mà ông
luôn được tôn vinh là bậc thầy truyện trinh thám Nhật Bản.

25. 25
Bên cạnh truyện trinh thám, Keigo Higashino còn sáng tác một số tiểu thuyết tâm
linh, kỳ bí. Hai tác phẩm kỳ bí của Keigo đã được phát hành ở thị trường trong nước
gồm Bí mật của Naoko và Điều kỳ diệu của tiệm tạp hóa Namiya. Dù được viết theo thể
loại truyện kỳ bí nhưng hai tác phẩm trên vẫn mang nét đặc trưng riêng của Keigo với
những tình huống lắc léo, nhiều chi tiết, mối quan hệ chồng chéo. Đôi khi, Keigo đưa vào
nhiều tình tiết phức tạp đến mức khiến độc giả phải dụng tâm suy nghĩ thấu đáo từ sự
kiện, tình huống trước khi đọc tiếp.
Có thể nói mỗi tác phẩm của Keigo Higashino là một mê cung được xây dựng
công phu với trùng điệp rào cản, cạm bẫy, lối đi. Khi lật trang sách đầu tiên, độc giả đã
chấp nhận dấn thân vào hành trình khám phá mê cung ấy mà không cần biết điều gì chờ
đợi mình ở bước đi tiếp theo. Điều này là điểm mới trong tiểu thuyết trinh thám đương
đại, mà Higashino Keigo đã thổi làn gió mới vào đây. Trước cái mê lộ của vụ án truyện
ông còn có cái kỳ bí khó hiểu như trong Bí mật của naoko, đây là câu chuyện hoàn toàn
mới về mặc hình thức cũng như nội dung đề đài phản ánh của thể loại trinh thám. Đưa sự
huyền ảo vào trong hiện thực Keigo đã đánh dậy thôi thúc ham muốn của người đọc đến
phút cuối cùng để biết được rằng rốt cuộc người Heisuke đánh mất là vợ hay là con gái
của anh ta, khi tâm hồn của người vợ đang lớn lên trong thể xác của cô con gái.
Nếu ở những tiểu thuyết trinh thám khác mang lại cho công chúng cảm giác căng
đắc trí não trong tình huống truyện, thi Higashino Keigo đã làm được nhiều hơn thế trong
tác phẩm trinh thám của mình. Ông luôn là người đi đầu trong việc khai thác những đề tài
khó, mới lạ trong thể loại trinh thám. Thể hiện một tư duy sắc xảo của con người hiện đại
thông qua hình mẫu nhân vật trinh thám, tội phạm. Ông đã góp phần đưa tiếng nói của xã
hội vào trinh thám, phản ánh một mặt đen của cuộc sống xã hội. Trung tâm của tiểu
thuyết bây giờ không còn là vụ án mạng hay là cái chết nữa, mà thông qua cái chết, vụ án
mạng đó tác giả chuyển tải điều gì. Xoáy sâu vào vấn đề khai thác tâm lý nhân vật, ông đã
chuyển giao cảm giác cho người đọc khi thưởng thức tác phẩm trinh thám. Sự thật được
lý giải logic trong phân tâm, tiểu biểu qua vụ án của Ishigami trong Phía sau nghi can X,

26. 26
hay những cú biến hóa đầy phép màu, một lối trinh thám giả tưởng trong Điều kỳ diệu của
tiệm tạp hóa Namiya.
Với văn học trinh thám thế giới có thể nói, có quá nhiều những thành tựu đáng kể
từ các bật tiền bối người đặt những viên gạch đầu tiên như Sherlocks Homer hay Edgar
Allan Poe với những tác phẩm trinh thám đã trở thành khuôn mẫu cho thể loại này. Thì
nối tiếp những bước đi đó trong bối cảnh văn học ngày hôm nay, phải kể đến nhà văn
trinh thám Nhật Bản Higashino Keigo, ông đã tiếp nhận những duy lý của phương Tây,
bộ óc khoa học được đặt vào trong bối cảnh sống hiện đại để thiết lập nên tác phẩm trinh
thám mang khuynh hướng Nhật Bản. Thế giưới của tâm linh, của cõi nhập hồn là một ẩn
số còn nhiều lớp đậy trong đời sống ngày hôm nay không tài nào có thể dễ dàng chấp
nhận được, nhưng trinh thám của Keigo đã làm được điều đó, khi xây dựng hình tượng
nhân vật Naoko và Monani. Sự nhập hộn đã thể hiện được sự đồng điệu thế giới của
người chết trong người sống, cả câu chuyện tác giả cuốn độc giả vào quá trình liệu kết
thúc tác phẩm thì người chồng này đã mất đi người thân nào vợ hay con gái? Chính
những thành công đó ông đã mang đến những cái mới cho văn học trinh thám giả tưởng
Nhật Bản, kinh dị nhưng không kinh dị, trinh thám những cũng không hẳn là trinh thám.

27. 27
CHƯƠNG 2
ĐẶC ĐIỂM NGHỆ THUẬT TIỂU THUYẾT TRINH THÁM
HIGASHINO KEIGO
2.1. Cốt truyện giải mã vụ án
Cốt truyện là hệ thống những sự kiện làm nòng cốt cho sự diễn biến các mối quan
hệ và sự phát triển của tính cách nhân vật trong tác phẩm văn học loại tự sự.
Cốt truyện trong một tác phẩm văn chương tự sự thường xét trên bình hiện hai mặt
của cơ sở vấn đề: khách quan và chủ quan. Trước hết, nhìn từ yếu tố khách quan đó là
xung đột xã hội tạo ra tính lịch sử cho cốt truyện khi nhà văn xây dựng tác phẩm. Tuy
nhiên, không thể đồng nhất những xung đột xã hội với cốt truyện mà đó còn là sự sáng tạo
mang tính cá nhân. Thông qua cốt truyện, nhà văn vừa khái quát những mâu thuẫn trong
hiện thực cuộc sống, vừa bộc phát cái tôi: tâm hồn, tình cảm, sự đánh giá chủ quan đối
với bức tranh hiện thực mà họ đang đối mặt. Chính yếu tố đó tạo nên được tính độc đáo
và sáng tạo trong quá trình tái tạo hiện thực mang màu sắc chủ quan đặc sắc.
Yếu tố cốt truyện được xem là quan trọng nhất đối với một tác phẩm văn học. Nó
là nơi khởi đầu và quyết định sự thành công hay thất bại của sự sáng tạo nghệ thuật. Nói
cách khác, nhà văn chưa thể cầm bút nếu chưa phát thảo được hướng đi cho riêng mình.
Điểm đặc biệt quan trọng hơn cả là nhà văn phải tạo ra được những xung đột đan
cài, vận động thúc đẩy chiều hướng phát triển cho tác phẩm. Đó là chế tạo ra được những
phân đoạn của cốt truyện: Dẫn dắt vấn đề, thắt nút, phát triển nội dung, đẩy mạch truyện
lên đến đỉnh điểm và mở nút kết thúc truyện. Nhưng không phải tất cả đều đi theo một
trình tự có sẵn, mỗi nhà văn sẽ dựa trên cách phân bố cốt truyện để thiết lập riêng cho
mình một mô hình hoàn toàn khác, gây ra yêu tố tò mò cho người xem, tạo cảm giác hứng
thú khi tiếp nhận.
Cốt truyện trong các sáng tác của Higashino Keigo cũng xoay quanh motif cơ bản
của thể loại trinh thám, đó là câu chuyện án mạng, truy tìm hung thủ, giải mã bí ẩn gắn
với tội ác. Tuy nhiên, vụ án và câu chuyện tiếp diễn được Keigo dàn dựng, thiết lập với

28. 28
mô hình cốt truyện riêng biệt, như các kết cấu cốt truyện lồng truyện, vụ án chồng lên vụ
án, dẫn người đọc vào những mê lộ của những bí ẩn, từ đó tạo ra được nét cuốn hút, đã
kích sự say mê từ phía người tiếp nhận trong thể loại trinh thám.
2.1.1. Truy tìm hung thủ
Trong dòng văn học thể loại trinh thám, một trong những yếu tố quan trọng hình
thành nên cốt truyện chính là những mảng tội ác, vụ án không đầu mối ban đầu và cuộc
hành trình đi giải mã nó. Tội ác bao giờ cũng được dựng nên khéo léo, để thách thức trí
tuệ của cảnh sát điều tra và thám tử. Khi cốt truyện trinh thám đảm bảo được các yếu tố
đó thì chất trinh thám mới bật rõ. Mỗi cốt truyện sẽ hoàn toàn khác, nhưng phải luôn phải
có thành phần cốt lõi là tội ác và thám tử điều tra. Trong các sáng tác của nhà văn
Higashino Keigo thì Hoa Mộng Ảo và Phía sau nghi can X là hai tác phẩm có nội dung
mang đậm tinh thần của dòng văn trinh thám. Câu chuyện chính trong tác phẩm luôn là
một vụ án mạng bí hiểm, những vụ giết người thảm khốc. Mọi dữ liệu được Keigo sắp
xếp hợp lí, tạo nên những câu chuyện mang tính bất ngờ cho bạn đọc, những vụ án được
luồn lách đánh tráo, đưa người đọc đến cái kết tưởng chừng như không tưởng, như lại vô
cùng thuyết phục với những giả thuyết sắc bén chân thật.
Với nền móng chính là giải mã tội ác, cốt truyện Hoa Mộng ảo và Phía sau nghi
can X là sự vẫy gọi, kiếm tìm của trí tuệ người đọc, luôn cố gắng đi tìm cốt truyện và kết
thúc của nó qua từng sự kiện. Mỗi tình huống đều bám vào vụ án chính của tác phẩm để
phát triển ra nhiều hướng khác nhau. Khơi dòng mạch chảy trong tác phẩm trinh thám của
Keigo, đều bắt đầu từ những vụ án mạng. Chẳng hạn, Hoa mộng ảo mở đầu là vụ án về
cái chết của Shinichi bị giết trên đường phố vào một buổi sáng do một tên sát nhân tàn
bạo (1962), tiếp tục lại là cái chết của Naoto tự tử vẫn không rõ nguyên nhân vào năm
2011, câu chuyện tiếp diễn đến chương ba là cái chết của ông nội Rino ông Akiyama
(2012) được Rino phát hiện. Hầu như cốt truyện luôn được kéo dài bằng vụ án, tiếp đến là
vụ MM được Rino và Sota tìm đến, liên quan đến chậu hoa khiên ngưu bị mất trong vườn
nhà ông Akiyama.Phía sau nghi can X cũng bắt đầu bằng vụ giết người (chồng cũ) của
mẹ con Yasuko, sau đó được anh hàng xóm, một thầy giáo dạy Toán, giúp sức phi tang
xác và đánh lạc hướng mọi điều tra của cảnh sát.

29. 29
Cái chết đã trở thành cốt lõi trung tâm của vụ án, vì vậy câu chuyện trong tác phẩm
trinh thám, thành phần nòng cốt bao giờ cùng là quá trình giải mã vụ án. Việc thiết lập cốt
truyện là quá trình sáng tạo mang bộ óc tư duy của tác giả, chọn cái chết như thế nào, tái
hiện ra sao, còn phụ thuộc vào chủ đích của tác giả? Higshino Keigo đã có những thành
công trong việc xây dựng câu chuyện trong tác phẩm của mình, cái chết được ông nhào
nặn trong sự sáng tạo đặt vào bối cảnh sống, hoàn cảnh mà cái chết được đi giải mã bởi
các thám tử là điều không hề dễ dàng gì, nhưng vì đó mà khi giải mã ra được vụ án trí tuệ
của nhân vật thám tử được đề cao, hình tượng trinh thám càng được làm rõ hơn.
Đi vào phân tích cái chết trong tác phẩm của Keigo để thấy được cốt truyện chính,
xung quanh cái chết đó là những vấn đề gì? Theo dõi xuyên suốt vụ án trong tác phẩm
theo từng chương, có khá nhiều câu chuyện đơn lẻ hình thành, nhưng cuối cùng lại được
kết dính với nhau có thể nói là ngẫu nhiên. Trong Hoa mộng ảo, khi Hayase là người tìm
ra hung thủ giết ông Akiyama là Masaya, hoa khiên ngưu được Gamo Yosuke và Iba
Takami ngăn chặn. Vụ giết chết Shinichi ở chương mở đầu chính là vụ MM được Rino và
Sota giải mã trong một quá trình dài, vụ án này liên quan đến mẹ của Sota và gia đình bên
ngoại anh, vụ Tanaka Kazunichi tại quận Meguro (5/9/1962), đây chính là nguyên do của
vụ MM, người bị giết chính là ông ngoại của Sota đứa con còn sống mẹ của Sota bây giờ
được nhà Gamo đem về nuôi. Mối then chốt ở đây được khám phá ra là do loài hoa mộng
ảo, là một loài hoa cấm có chất gây nghiện hoặc tạo ra ảo giác. Naoto vì sử dụng quá liều
nên mới rối loạn dẫn đến tự vẫn, người đàn ông sát nhân cũng do sử dụng hạt hoa khiên
ngưu trở nên điên cuồng, và Masaya giết ông Shuji cũng vì hạt của loài hoa này.
Tất cả các sự kiện đều là những cái chết bịt đầu mối, ẩn số là một loại hoa khiên
ngưu vàng quốc cấm. Vậy quá trình giải mã của các nhân vật trinh thám được diễn biến
như thế nào xung quanh các vụ án đó là câu chuyện chính được kể trong tác phẩm. Các
cái chết được kể rời rạc, nhưng cuối cùng mỗi vụ án là một mảnh lắp ghép vào bức hình
đầy đủ của tác phẩm, bức tranh về sự thật được các nhân vật giải mã với nhiều cách thức
và hoàn cảnh khác nhau. Từng lớp án một, được lột tả dưới từng câu chuyện của nhân vật,
tất cả được kết dính vào bức tranh chỉnh thể cuối cùng.

30. 30
Cốt truyện Hoa Mộng Ảo có thể xem là sự đồng hợp của nhiều câu chuyện, nhiều
dữ liệu, nhưng cuối cùng vẫn tìm đến hung thủ giết chết ông Akiyama, và ngăn chặn việc
phân tán của loài hoa khiên ngưu vàng. Tác giả đã chơi trò chơi cốt truyện, trong lối đặt
câu chuyện đa tuyến, nhưng sự kiện luôn bổ trợ qua lại cho nhau. Từng sự việc trong vụ
án đều tác động qua lại nhịp nhàng logic, tuy nhiên kết thúc ở tác phẩm của ông vẫn có
những cái ngẫu nhiên hơi đột ngột và lý do gây án đơn giản không đến mức tuyệt đối. Ví
dụ về câu chuyện về vụ án của ông Akiyama được điều tra viên Hayase, là sự móc nối của
câu chuyện mà ông Akiyama từng giúp đỡ con trai của anh. Chính vì món nợ ân tình đó,
mà anh ta đã quyết tâm tìm ra hung thủ, vụ án dường như rơi vào tình trạng bế tắc, nhưng
với tư cách của một người cha đã từng hứa với con, anh đã quay lại từ đầu. Không đi theo
một lối mòn cũ, tác phẩm của Keigo luôn dược đa dạng hóa cốt truyện.
Diễn biến cả câu chuyện người đọc cứ như sẽ thấy rằng đây là một câu chuyện rời
rạc hẳn ra, khi vụ án lại có nhiều người cùng đi khám phá, nhưng không ai chung với ai,
đến phút cuối cùng thì từng mảnh ghép đó mới lắp lại thành một bức tranh hoàn chỉnh,
sáng tỏ mọi việc, từ cái bí ẩn được lột ra trong suy luận của Gamo Yosuke và điều tra
viên Hayase và những chuyện mà Goma Sota, Rino khám phá ra được về vụ án MM liên
quan đến loài hoa khiên ngưu. Bí ẩn về vụ án làm nền móng cho tác phẩm, khi vụ án được
hóa giải cũng là lúc giá trị của tác phẩm Hoa mộng ảo được giải bày, hung thủ Masaya
được lộ diện dưới sự điều tra của Hayase kết hợp cùng với Goma Yosuke. Những ẩn về
loài hoa mộng ảo được xóa bỏ bằng những thông tin và lập luận logic, khoa học bởi
Yosuke và Iba Takami.
Cũng giống như Hoa mộng ảo, Phía sau nghi can X câu chuyện bắt đầu cũng bằng
một cái chết tạo nên vụ án mạng, tác giả đã xây dựng cái chết làm trung tâm của vụ án.
Tuy nhiên cốt truyện vụ án trong tác phẩm này còn tiến xa hơn nhiều, xung quanh cái chết
là hung thủ khác người và được đặt vào tình huống bất ngờ. Vụ án được bắt đầu bằng cái
chết của Togashi do hai mẹ con Yasuko và Misato sát hại, cái xác được phi tang dưới sự
giúp đỡ của anh hàng xóm Ishigami, vậy anh ta phi tang cái xác bằng cách nào, và làm thế
nào để đánh lạc hướng cảnh sát điều tra, vì chắc chắn cảnh sát xác định nghi can X số một
là người vợ cũ Yasako, đó chính là câu chuyện mà Keigo lôi cuốn bạn đọc vào cốt truyện

31. 31
này. Cảnh sát điều tra là Kusanagi, cùng với sự trợ giúp của người bạn là nhà vật lý
Yugawa, trong hành trình truy tìm hung thủ vô tình nhà vật lý này lại gặp anh chàng
Ishigami, hai người từng là bạn học đại học của nhau, lúc này cục diện của vụ án bắt đầu
thay đổi dần dưới tài phá án suy luận của Yugawa và khả năng dàn dựng che lắp của kẻ
phạm tội – Ishigami.
Thể loại văn học trinh thám được giới phê bình và nghiên cứu cũng dành nhiều
mối quan tâm về đặc trưng thể loại trong quy phạm sáng tác và xây dựng tác phẩm. Trong
cốt truyện trinh thám đã có nhiều nhận định đánh giá về cách xây dựng cốt truyện và hiệu
quả của nó trong việc phát triển tác phẩm, Nhà văn trinh thám Mỹ Jeffecry Deaver – với
tác phẩm Roadside Crosses từng nói “Tôi luôn chú trọng vào cốt truyện và kỷ thuật để
đảm bảo rằng độc giả sẽ tiếp tục đọc đến trang cuối cùng. Có thể xem xây dựng cốt truyện
là sự sáng tạo độc đáo của nhà văn, thể hiện một bộ óc logic trong tư duy sáng tác.” [29]
Higashino Keigo đã tạo cho các tác phẩm của mình lối cốt truyện khá bất ngờ trong việc
sắp xếp các diễn biến sự kiện, đưa người đọc vào những đường đi đầy tính hoài nghi.
Cốt truyện Phía sau nghi can X, được sắp xếp trong một tấm bản đồ dẫn người đọc
vào mê cung của tư duy logic, của những cái hố sau phạm tội, người đọc như nắm chắc
được sự việc, như cuối cùng lại phải đón nhận một kết quả khác, lúc đó mói biết được
rằng mình đã mắc phải cái bẫy khoa học đầy tính toán mà tác giả đã đang cài cho nhân
vật. Những bài toán được đặt ra từ đầu óc của thiên tài toán học Ishigami để đưa mẹ con
nhà Yasuko ra ngoài vong quay của vụ án, anh ta thiết lập tính toán một câu chuyện mới
hợp lý hoàn toàn cho cảnh sát. Bằng cách nào anh ta đã làm được điều đó? Theo dõi câu
chuyện người đọc sẽ thấy được suy luận logic của anh bạn là giáo sư vật lý Yugawa,
trong một thời gian tiếp cận với cuộc sống của Ishigasmi, anh đã nắm được những con bài
và biết được rằng anh ta đã tráo xác chết của Togashi bằng xác chết của một người khác,
vụ án không kết thúc ở đó khi Igashimi ra tự sát và tư nhận mình là kẻ giết người thay cho
Yasuko, vậy lý do nào để anh làm điều đó? Chính là tình yêu đơn phương anh dành cho
hai mẹ con này.

32. 32
Yugawa lột tả, hết bóc tách từng ẩn số một để tìm ra hung thủ, anh tham gia vào
cuộc sống sinh hoạt của Ishigami để nhận thấy sự thay đổi rõ nét trong con người này.
Chính những câu chuyện này là động lực để anh càng muốn khám phá những cái ẩn lắp bí
ẩn trong tinh thần của Ishigami. Đích đến cuối cùng của câu chuyện khi vụ án mở ra, là
nghịch cảnh đau thương của chân lý. Yugawa đã giải mã được cái chết và biết ai là hung
thủ, nhưng vẫn phải lặng mình trong đau thương nuối tiếc cho một thiên tài – Ishigami đã
cố tình đặt mình là một trong những ẩn số tội phạm quan trọng trong vụ án này. Cốt
truyện càng đọc càng cuốn hút say mê, bởi lối đi khác người, không theo một quy phạm
nào cả, Hiogashino Keigo đã làm nên những sáng tạo cho riêng mình khi cốt truyện vụ án,
có một chút hấp dẫn chạnh lòng rồi có cả những điều kì bí.
Đối ngược với Hoa mộng ảo, hung thủ phạm tội giết người được cất giấu kỹ lưỡng
đến phút cuối cùng mới được phá vỡ, thì ở Phía sau nghi can X mở đầu câu chuyện tác
giả đã lộ diện hoàn toàn hung phạm là ai và những kẻ phạm tội đã làm gì để chạy trốn
cuộc truy lùng của cảnh sát. Ngay từ đầu người đọc đã nhận biết được kẻ giết Togashi là
Misato và Yosuke, và kẻ đồng phạm là Ishigami. Bày ra sự thật nhưng chưa hẳn là sự
thật, Keigo đã đánh lừa người đọc, chất trinh thám ở câu chuyện này thể hiện là làm thế
nào để cảnh sát có thể vén được tấm màn bí mật đàng sau cái chết của Togashi. Tính chất
vụ án được kể mới đi, phơi bày nhưng che lấp, tưởng vậy mà không phải vậy là thành
công trong việc chọn lựa cốt truyện trong tác phẩm của Higashino Keigo.
Với tính chất và đặc điểm của thể loại, trinh thám là quá trình suy luận, phán đoán
có tư duy khoa học, bằng mọi giá tác giả phải sắp xếp được nhân vật phạm tội và người
phá giải. Người đọc trinh thám thường không phải lúc nào cũng chú tâm vào kẻ gây tội,
mà chỉ cuốn hút theo dõi trí tuệ của thám tử trong qua trình phá án. Nhưng trong Phía sau
nghi can X thì ngược lại người đọc, cố gắng lật giở từng trang sách tiếp theo để tìm xem
xác chết được giấu thế nào, Ishigasmi làm cách nào để đánh lừa cảnh sát. Quá trình điều
tra của nhà vật lý Yugawa bắt đầu từ đâu? Cả cốt truyện là cuộc rượt đuổi, của thám tử và
kẻ phạm tội dưới cách kể chuyện bình thản, chủ yếu là quá trình đấu tranh trong suy luận,
không hề có sự dấn thân vào mạo hiểm.

33. 33
Tạo dựng được những sự kiện, chi tiết mang tinh thần giải mã của một tác phẩm
trinh thám, Higashino Keigo đã dẫn bạn đọc, vào cuộc chơi trốn tìm, trong những mảnh
gắp tội ác có sự tàn bạo và nghĩa cử cao đẹp trong tình yêu. Là nhà văn trinh thám hiện
đại, ông đã nhìn nhận và dẫn dắt vấn đề đưa vụ án lồng ghép vào cuộc sống đời thực. Cốt
truyện giải mã vụ án, đã được ông cài đặt với nhiều dụng ý, khi vụ án kết thúc người đọc
không những thỏa mãn mà còn rơi vào vực sâu của những giây phút ray rức của hiện thực
vụ án.
2.1.2. Án trong án – truyện trong truyện
Thiết lập cốt truyện là thành phần nòng cốt nhất để dẫn đến sự thành công của tác
phẩm, với thể loại trinh thám đặt cao vai trò mang tính giải trí thu hút bạn đọc, thì việc tạo
nên cốt truyện luôn là yếu tố quan trọng. Tiểu thuyết trinh thám Keigo có lối đi cốt truyện
khác xa những tác phẩm trinh thám khác. Không đơn giản là một vụ án đơn thuần được
kể đơn tuyến. Cốt truyện trong Hoa mộng ảo và Phía sau nghi can X cũng là vụ án,
nhưng ông đã xây dựng một hình thái khác đi trong tác phẩm của mình. Ngoài vụ án lớn
là thành tố chính, đọc sáng tác của Keigo người đọc như lạc vào nhiều thế giới khác, với
cốt truyện đan lồng vào nhau, những lớp truyện nhỏ được bọc trong lớp truyện lớn. Vụ án
lớn chứa nhiều vụ án nhỏ, nó như là một ký hiệu, cứ kích vào lại xuất hiện một câu
chuyện mới. Người đọc mới bắt đầu cứ tưởng là một vụ án xuyên suốt, nhưng đọc vào lại
thấy nhiều vụ án được kể trong một lớp truyện khác, cuối cùng tất cả các vụ án đó bổ
sung tương trợ qua nhau tạo thành một bức tranh hoàn chỉnh. [Xem phụ lục 2&3]
Án chồng trong án là lối kết cấu đặc trưng trong nghệ thuật xây dựng tác phẩm của
Keigo. Người đọc Hoa mộng ảo, theo dõi sát nút các tình tiết truyện ta thấy vụ án lớn
nhất chính là cái chết của ông Akiyama và hành trình phá án của điều tra viên Hayase.
Trước những thách thức bí mật của vụ án, khi Rino nhìn thấy cảnh sát vẫn chưa thể tìm ra
cái chết của ông mình, cô đã quyết định nhập cuộc để tìm ra chân tướng sự việc, trong
hành trình này cô phối hợp cùng với Gamo Sota để khám phá ra những bí mật của Gamo
Yasuke, anh trai của Sota. Cuộc tìm kiếm này đã dẫn họ đến những vụ án khác liên quan
đến cái chết của ông Akiyama và chậu hoa mất tích là hoa khiên ngưu vàng “trong truyền
thuyết”.

34. 34
Cái mà họ khám phá ra được chính là vụ án MM, câu chuyện về vụ MM là một câu
chuyện nhỏ liên quan đến câu chuyện hoa khiên ngưu vàng. Vụ MM có tính liên quan mật
thiết đến cái chết của ông Akiyama nguyên nhân sâu xa tất cả là do hạt của loại hoa khiên
ngưu vàng. Tìm về vụ án MM thì tiếp tục một câu chuyện khác được kể đến ở đây liên
quan đến bí mật gia đình, bí mật quốc gia. Vụ MM có tên là Marilyn Monroe diễn ra vào
ngày 5/9/1962 tại quận Meguro hung thủ là do Tanaka Kazunmichi, câu chuyện được kể
là vì anh này hâm mộ ca sĩ Monroe qua mức nên khi nghe tin cô ca sĩ này qua đời đã đổ
bệnh điên dại, cầm kiếm sát thương nhiều người đi đường, trong đó số những người sát
thương đó có gia đình của Shinichi gồm ba người, chỉ còn lại đứa con gái sống sót đó
chính là bé Shimako là mẹ của Sota bây giờ. Câu chuyện được đăng trên các báo là như
vậy, nhưng thực chất đây là một vụ án liên quan đến loài hoa khiên ngưu vàng, bí mật
quốc gia này, được Gamo Yasuke kể lại. Do người này sử dụng hạt hoa khiên ngưu quá
nhiều đâm ra gây nên ảo giác dẫn đến việc hành hung như vậy trên đường phố vì không
muốn làm lộ bí mật quốc gia nên buộc cảnh sát phải nhân sự kiện ca sĩ Marilyn Monroe
mất để đăng lên lý do như vậy.
Trong cốt truyện chính là Rino và Sota đi tìm những bí ẩn khác về cái chết của ông
Shuji và chậu hoa biến mất, nhưng lại vô tình tìm đến được vụ án này, Sota vô tình khám
phá ra được bí mật của gia đình mình. Bên cạnh đó trong vụ án MM này còn liên quan
đến ca sĩ Kudo và cái chết tự sát của Naoto. Vụ án này được điều tra bởi Iba Takami và
Gamo Yosuke tuy không được đề cập vào giải quyết như thế nào, nhưng đây cũng là một
vụ án có tính liên quan đến cái chết của ông Akiyami. Chính Kudo là người đang sở hữu
số hạt hoa khiên ngưu vàng trong căn biệt thự của kẻ sát nhân 50 năm về trước, anh đã
dùng nó để tạo cảm giác thăng hoa trong âm nhạc. Kudo đã cho nó cho Naoto dùng để tìm
kiếm cảm xúc sáng tác, chính vì sử dụng quá liều nên đã dẫn đến việc tự sát. Vụ việc
Naoto tự sát mọi người vẫn cứ nghĩ là do những chấn thương trong tâm hồn, nhưng thực
chất là do loài hoa mộng ảo này, cũng vì phát hiện được điều này ông Akiyama muốn
ngăn chặn Masaya lại, nên Masaya đã giết chết ông Akiyama để bịt tất cả thông tin.
Thiết kế một mê cung với nhiều lối vào, nhưng cuối cùng tất cả dẫn đến một lối ra
trong cốt truyện là đưa ra cái chết của ông Akiyama và loài hoa khiên ngưu. Mỗi lối đi sẽ

35. 35
cho bạn nhìn thấy được một câu chuyện khác, một vụ án được tiếp diễn trong trục xoay
chính của vụ án, cứ thế chồng tầng lên nhau, khiến người đọc trở nên lạc lối, nhưng khi
cố gắng móc xích các vụ án lại với nhau thì ta thấy có sự liên kết sâu xa rất chặt chẽ,
thông tin cung cấp qua lại có tính thuyết phục. Chính vì thế mà khi chinh phục tác phẩm
của Keigo có nhiều đánh giá cao trong việc dàn dựng và bố trí cốt truyện hơn là tính sức
nặng của các yếu tố trinh thám lý giải các sự việc li kì.
Phía sau nghi can X cốt truyện cũng được dàn dựng tinh tế, hấp dẫn, lôi cuốn với ý
đồ đánh lừa bạn đọc, dẫn vào những cái kết bất ngờ trong vụ án mạng. Nếu như ở Hoa
mộng ảo là nhiều vụ án kết dính mới thành một cái kết hoàn chỉnh, thì trong Phía sau
nghi can X, ngược lại, từ cốt truyện ban đầu một vụ án, nhưng trong quá trình diễn biến tử
vụ thứ nhất lại dẫn đến vụ án thứ hai, án chồng lên án.
Trước cái chết của Togashi do mẹ con nhà Yasuko sát hại, Ishigami đã tham dự
giúp đỡ phi tang xác chết của Togashi và tìm mọi cách để cho cảnh sát đưa mẹ con nhà
Yasuko là ngoài khỏi chứng cớ ngoại phạm. Câu chuyện trên bề mặt được kể dưới sự kiện
chính theo cái chết của Togashi và quá trình điều tra của cảnh sát viên. Tuy nhiên trong
những nỗ lực tính toán của mình, Ishigami biết chắc chắn cảnh sát sẽ tìm đến nhà mẹ con
Yosuke để điều tra, anh muốn họ không hề dính líu gì đến vụ án này nữa, từ đây anh đã
hành động thiết lập bài toán khác, một bài toán không hề liên quan đến Togashi hay mẹ
con nhà Yasuko nhưng vẫn đảm bảo được cảnh sát sẽ đi theo sự tính toán của mình.
Để làm được điều đó, anh đã thực hiện một vụ án mới thay thế cho cái xác chết của
Togashi. Tiếp tục một vụ án nữa được tiếp diễn trong tư duy của Ishigami. Trong cuộc
sống của anh hình ảnh của những người vô gia cư thu vào với sự sống vô cảm, không có
một giá trị tồn tại với cuộc đời, việc họ chết đi sẽ không có ảnh hưởng gì cả. Chính vì thế
để đánh tráo xác của Togashi anh đã hợp thức hóa thành vụ án mới từ cái chết của ông kỹ
sư trong hiện trường vụ án bên bờ sông Sumida, khiến tất cả phía người đọc và người
điều tra đó là sự thật. Khi tạo dựng vụ án này, anh bắt buộc phải biến mình thành một kẻ
phạm tội, khi đó khi ra trước pháp luật anh là một kẻ phạm tội giết người thực sự, anh sẽ
tự thú và cảnh sát buộc phải chấp nhận hiện thực được thấy trước mắt.

36. 36
Tác phẩm trinh thám chỉ phản ánh được tính chất của vụ án của cái chết và quá
trình truy tìm hung thủ là điều mà ta sẽ bắt gặp ở bất kỳ cuốn trinh thám nào cũng có
được. Với trinh thám của Higashino cũng đảm bảo được điều đó, nhưng câu chuyện được
kể trong tác phẩm của ông có lẽ đi xa nhiều hơn thế. Lồng vào cốt truyện vụ án chính lại
có nhiều lớp truyện nhỏ bên trong. Với chủ đích thể hiện được tư tưởng của mình qua câu
chuyện trinh thám, Keigo đã chọn cho mình lối cốt truyện phức hợp, thực hiện nhiều cảnh
quay cùng một lúc, có thể xem đây là một kỷ xảo điện ảnh, trong lối dàn dung nhiều câu
chuyện cùng hiện lên một lúc. Cốt truyện trong Hoa mộng ảo và Phía sau nghi can X, là
sự đồng hiện của nhiều câu chuyện, nhờ thế mà ông phản ánh cả câu chuyện đời sống
trong tác phẩm trinh thám.
Cốt truyện trong tác phẩm của ông như một chiếc hộc nhiều ngăn, cứ mở ra là một
lớp chuyện mới lại xuất hiện, cuốn người đọc theo một câu chuyện mới. Kiểu cốt truyện
này trong Hoa mộng ảo được sử dụng đan xen nhiều trong các vụ án. Thứ nhất về vụ án
của ông Akiyama do cảnh sát viên Hayase điều tra, trong câu chuyện này đã được tác giả
đan lồng vào trong đó là câu chuyện về mối quan hệ của ông Akiyama và con trai của
điều viên là Yuta. Cậu chuyện về ông Akiyama giúp đỡ Yuta trong cửa hàng bách hóa
khỏi vụ vu oan cho rằng Yuta là kẻ ăn cắp. Đang trong suy luận điều tra về án, thì câu
chuyện của ông và Yuta hiện về trong suy nghĩ của Hayase, từ đây mà anh cảm thấy biết
ơn ông, và cố gắng truy tìm được hung thủ đã sát hại ông. Xung quanh câu chuyện này
còn có cả câu chuyện về gia đình của Hayase được lồng vào đây, khi những đổ vỡ của
anh về hạnh phúc gia đình, việc anh đi ngoại tình và nhận phải sự trả giá cho việc này là
anh phải rời khỏi nhà.
Xung quanh vụ án được kể chính thì Hoa mộng ảo, hiện lên nhiều câu chuyện khác
của cuộc đời từng nhân vật. Câu chuyện được bao bọc bởi nhiều lớp, tổ chức cốt truyện
có tính hình ảnh đa dạng. Câu chuyện về bơi lội của cô Rino bị dừng lại do chấn thương,
đến chuyện gia đình của Gamo Sota và những mặc cảm của anh chàng này với chính gia
đình của mình. Trong này tiếp tục xuất hiện một câu chuyện khác nữa được kể đến là câu
chuyện về sự nghiệp của nhân vật Sota với ngành điện hạt nhân.

37. 37
Cũng như Hoa mộng ảo, cốt truyện trong Phía sau nghi can X vượt xa hơn những
cốt lõi của vụ án, đó là câu chuyện con người được đang lồng trong tác phẩm. Xung
quanh vụ án về cái chết của Togashi và quá trình điều tra, thì tác phẩm còn kể đến những
câu chuyện về hôn nhân những chán chường trong đời sống của nhân vật, mà thực chất
đây là những câu chuyện có tác nhân để gây nên tội ác. Kể ngoài lề trinh thám nhưng
Keigo không để cốt truyện trở nên đơn lẻ, mà đó là sự tương giao với tính chất của vụ án.
Trong Phía sau nghi can Xcòn là câu chuyện hôn nhân của Yasuko và Togashi, chuyện
tình yêu của Kudo và Yasuko. Hơn hết là câu chuyện của nhà toán học Ishigami với
những mối hoài nghi về sự sống của mình trên cuộc đời này. Đến cuối cùng, thì cuộc đời
của Ishigami và những hố sâu trong tâm hồn được lộ ra, những điều đó đã mất đi khi anh
gặp mẹ con nhà Yasuko, chính đây mà anh muốn dành cả cuộc đời của mình cho họ.
“Trên tọa độ thế giới có hai điểm mang tên Yasuko và Misato. Đối với Ishigami điều đó
thật kỳ diệu” [10,42].
Sự dung hợp của cảm xúc và trí tuệ, đã tạo nên cho cốt truyện của Keigo mang một
phong cách rất riêng, thuần chất Nhật Bản nhưng vẫn không xa rời tính chất trinh thám.
Cốt truyện đi vào khai phá mãnh liệt thế giới tâm hồn của nhân vật Ishigami và phân tích
diễn biến tâm lý nhân vật của anh trong lúc gây án chân xác cụ thể. Không chỉ vậy cốt
truyện còn xoay quanh giải mã tinh thần con người trong xã hội, Ishigami trong trạng thái
chán chường với cuộc sống, anh cảm thấy sự tồn tại của mình là tẻ nhạt với cuộc đời, anh
chỉ đợi đến cái chết để kết liễu. Hay vấn đề về tâm lý của Hanaoko Yasuko cũng được
phân tích trong cốt truyện, khi cô không gặp may mắn trong hôn nhân gia đình, trước
những tổn thương quá lớn, cô và con gái phải tránh xa cuộc sống của Togashi, nhưng cô
vẫn tiếp tục bị đeo bám bởi gã chồng vô luân. Ở đây Keigo đã bắt đầu kể câu chuyện bằng
những suy nghĩ của nhân vật, khi khám phá được thế giới tinh thần con người, mới cho
bạn đọc thấy được rằng đây mới chính là động cơ gây án trong tác phẩm.
Cốt truyện trong Hoa mộng ảo và Phía sau nghi can X không chỉ dẫn dắt người
đọc sa vào những vụ án mạng, thích thú với những xung đột trong việc truy tìm hung thủ,
mà còn là những trăn trở suy tư về con người xã hội. Đọc tác phẩm của Keigo không còn
đơn thuần là thưởng thức một chất trinh thám truyền thống mà đó còn là sự hòa quyện của