Cơ sở đề lý luận về năng lực công chức tư pháp – hộ tịch cấp xã.docx

Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC
CÔNG CHỨC TƯ PHÁP – HỘ TỊCH CẤP XÃ
1.1. Công chức cấp xã và công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã
1.1.1. Khái niệm công chức cấp xã và công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã
Công chức là một khái niệm chung được sử dụng phổ biến ở nhiều quốc
gia trên thế giới. Có thể hiểu một cách chung nhất “công chức” là để chỉ những
công dân được tuyển dụng vào làm việc thường xuyên trong cơ quan nhà nước.
Khái niệm công chức ở Việt Nam được hình thành và gắn liền với sự ra
đời và phát triển của nền hành chính nhà nước. Năm 2008, Luật Cán bộ, công
chức được Quốc hội khóa XII thông qua và đưa ra khái niệm về công chức,
công chức cấp xã. Cụ thể Tại Khoản 3, Điều 4 của Luật Cán bộ, công chức năm
2008 quy định:
“Công chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức
danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Uỷ ban nhân dân cấp xã, trong biên chế và
hưởng lương từ ngân sách Nhà nước” [34].
Căn cứ theo Khoản 2, Điều 3, Chương II của Nghị định số 92/2009/NĐ
– CP, ngày 22/10/2009 của Chính phủ về chức danh, số lượng, một số chế độ
chính sách đối với cán bộ, công chức ở xã, thị trấn và những người hoạt động
không chuyên trách ở cấp xã gồm các chức danh sau:
- Trưởng công an (nơi chưa bố trí công an chính quy ).
- Chỉ huy trưởng Quân sự
- Văn phòng - Thống kê
- Địa chính – Xây dựng – Đô thị và Môi trường (đối với phường, thị
trấn) hoặc Địa chính – Nông nghiệp – Xây dựng và Môi trường (đối với xã).

9
- Tài chính – Kế toán
- Tư pháp – Hộ tịch
- Văn hóa thông tin – Lao động thương binh và xã hội
Như vậy, công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã là một trong 7 chức danh
công chức cấp xã [11].
Điều 81, Nghị định số 158/2005/NĐ-CP về đăng ký và quản lý hộ tịch
quy định về công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã như sau:
- Công chức tư pháp - hộ tịch là công chức cấp xã, giúp Uỷ ban nhân dân
cấp xã thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn trong đăng ký và quản lý hộ tịch.
Đối với những xã, phường, thị trấn có đông dân cư, số lượng công việc hộ tịch
nhiều, thì phải có cán bộ chuyên trách làm công tác hộ tịch, không kiêm nhiệm
các công tác tư pháp khác [10].
- Công chức tư pháp - hộ tịch phải có đủ các tiêu chuẩn của cán bộ, công
chức cấp xã theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức và phải có thêm
các tiêu chuẩn sau đây:
+ Có bằng tốt nghiệp trung cấp luật trở lên;
+ Được bồi dưỡng nghiệp vụ về công tác hộ tịch;
+ Chữ viết rõ ràng.
Như vậy, công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã được hiểu như sau:
“Công chức tư pháp - hộ tịch xã là công chức cấp xã, là những công dân
được tuyển dụng vào làm việc tại Ủy ban nhân dân cấp xã, có trách nhiệm tham
mưu, đề xuất các giải pháp giúp Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức điều hành
các hoạt động quản lý nhà nước ở địa phương về công tác tư pháp
- hộ tịch theo quy định trong phạm vi địa phương” [30,34].
1.1.2. Đặc điểm của công chức chức tư pháp – hộ tịch cấp xã
Công chức tư pháp - hộ tích cấp xã là những người hoạt động theo nhiệm
vụ, quyền hạn mà pháp luật quy định, phải chịu trách nhiệm trước pháp luật,
trước nhân dân địa phương và cơ quan quản lý cấp trên. Là một bộ phận quan
trọng trong công chức cấp xã nên công chức tư pháp - hộ tịch phải đáp

10
ứng các yêu cầu về phẩm chất, năng lực và trình độ theo quy định chung đối
với công chức. Đặc điểm các công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã được xác định
bởi vị trí, chức năng, nhiệm vụ, tiêu chuẩn trong tổ chức hoạt động của chính
quyền cấp xã [3].
- Về vị trí: Xét theo hệ thống thứ bậc thì chính quyền cấp xã là cấp cuối
cùng, cấp thấp nhất trong hệ thống chính quyền 4 cấp. Xét theo ngành tư pháp
thì tư pháp xã cũng là cấp cuối cùng trong hệ thống ngành tư pháp, chịu sự quản
lý về chuyên môn nghiệp vụ của phòng Tư pháp cấp huyện.
- Về chức năng, nhiệm vụ: Công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã làm công
tác chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân xã, có trách nhiệm giúp Uỷ ban nhân
dân xã quản lý Nhà nước về công tác tư pháp - hộ tịch trong phạm vi của địa
phương. Thực hiện đúng nhiệm vụ theo quy định tại Thông tư Liên tịch số
01/2009/TTLT-BTP-BNV của Bộ Tư pháp và Bộ Nội vụ ngày 28/4/2009.
- Về tổ chức hoạt động: Công chức tư pháp - hộ tịch xã được tuyển dụng
và thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về lĩnh vực tư pháp.
Công chức tư pháp - hộ tịch cấp cấp xã được tuyển dụng từ nhiều nguồn
khác nhau như: Luân chuyển công tác theo yêu cầu của tổ chức về sắp xếp nhân
sự, tuyển dụng theo chính sách thu hút, cử tuyển.
Bên cạnh những quy định riêng biệt của pháp luật thì công chức tư pháp
- hộ tịch cấp xã có những đặc điểm khác như:
Công chức Tư pháp hộ tịch cấp xã hiện nay phần lớn là người địa phương,
là những người gần dân, gắn bó với nhân dân, trực tiếp giúp ủy ban nhân dân
xã tổ chức triển khai các chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng
và Nhà nước. Chính nhờ đó công chức Tư pháp hộ tịch là những người khá am
hiểu các phong tục, tập quán, tâm lý của người dân trên địa bàn nên họ có điều
kiện đặc biệt thuận lợi để tuyên truyền, vận động, thuyết phục nhân dân thực
hiện tốt các chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước.

11
Tuy nhiên do công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã đa phần là người bản địa
nên nhiều người vừa làm công tác quản lý nhà nước tại địa phương vừa sản
xuất kinh doanh ở gia đình. Nhiều người thu nhập chính không phải từ lương,
phụ cấp mà từ kết quả sản xuất kinh doanh tại gia đình. Chính vì vậy, họ chưa
thực sự toàn tâm, toàn ý cho công việc nên hiệu quả giải quyết công việc chưa
cao. Đồng thời, họ sống cùng nhân dân địa phương, phải chịu nhiều ảnh hưởng
từ phong tục, tập quán của địa phương, từ các mối quan hệ họ hàng, dòng tộc
nên trong quá trình giải quyết công việc còn mang nặng tính tình cảm, thậm chí
nhiều trường hợp còn làm trái quy định của pháp luật.
Công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã có tính chuyên môn hóa chưa cao,
kiêm nhiệm nhiều công việc. Nhìn chung, công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã
chủ yếu là các cán bộ chuyên trách cấp xã luân chuyển sang, không qua thi
tuyển, thậm chí không có bằng cấp chuyên môn mà chủ yếu xử lý công việc
bằng kinh nghiệm thực tế. Vì vậy, trình độ năng lực của công chức tư pháp - hộ
tịch cấp xã còn nhiều hạn chế, chưa được đào tạo một cách bài bản làm cho
hiệu quả giải quyết công việc chưa cao. Đây là một vấn đề lớn đã và đang đặt
ra cho chính quyền cấp xã ở nhiều nơi phải nâng cao năng lực công chức tư
pháp - hộ tịch cấp xã để đáp ứng được yêu cầu công việc đặt ra ngày càng nhiều
và phức tạp.
1.1.3. Vị trí, vai trò của công chức chức tư pháp – hộ tịch cấp xã
Hệ thống chính quyền ở nước ta được tổ chức theo 4 cấp gồm có: trung
ương, tỉnh, huyện, xã. Trong đó, cấp xã có vị trí, vai trò hết sức quan trọng, là
nơi trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ quản lý hành chính Nhà nước trên mọi mặt
đời sống xã hội ở địa phương, đảm bảo cho các chủ trương, đường lối, chính
sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước đi vào cuộc sống [34].
Đối với chính quyền cấp xã, công chức tư pháp – hộ tịch là những người
hoạt động theo thẩm quyền được pháp luật quy định, phải chịu trách

12
nhiệm trước pháp luật, trước nhân dân địa phương và cơ quan nhà nước cấp
trên. Công chức tư pháp – hộ tịch là những người trực tiếp tổ chức triển khai
thực hiện những chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước; đưa
chủ trương, chính sách, pháp luật đó vào cuộc sống và là một bộ phận rất quan
trọng trong công chức cấp xã.
Với vị trí là một bộ phận của công tác quản lý nhà nước, do tính chất và
nhiệm vụ được giao, công chức Tư pháp – hộ tịch phải là những người am hiểu
các chính sách, pháp luật của Nhà nước, tình hình kinh tế - chính trị, văn hóa -
xã hội ở địa phương. Đồng thời, họ cũng là những người thường xuyên phải
tiếp xúc với nhân dân, trực tiếp lắng nghe những ý kiến, tâm tư, nguyện vọng
của người dân. Chính vì vậy mà công chức tư pháp – hộ tịch có vai trò hết sức
quan trọng trong việc đưa các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và
Nhà nước vào đời sống nhân dân. Thực tế đã chứng minh, nếu năng lực công
chức tư pháp – hộ tịch cấp xã tốt thì việc giải quyết những vấn đề nảy sinh từ
cấp cơ sở sẽ được hạn chế rất nhiều, tiết kiệm được thời gian, công sức và tiền
của của người dân và nâng cao uy tín cho chính quyền địa phương. Các chủ
trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước được thực hiện một cách
có hiệu quả và đi vào đời sống nhân dân. Nếu năng lực công chức tư pháp – hộ
tịch không tốt, không có đủ năng lực, trình độ, phẩm chất đạo đức thì chính
quyền cấp xã không thể vững mạnh, nhiều chủ trương, chính sách, pháp luật
của Đảng và Nhà nước có thể thực hiện kém hiệu quả. Thậm chí thực hiện sai
tinh thần chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước làm cho
tình hình địa phương trở nên bất ổn. Như vậy, năng lực của công chức tư pháp
– hộ tịch cấp xã có vai trò quyết định đến hiệu quả hoạt động của chính quyền
cấp xã nói riêng và bộ máy hành chính nhà nước nói chung.

13
1.1.4. Quy định về tiêu chuẩn của công chức chức tư pháp – hộ tịch
cấp xã
Tiêu chuẩn của công chức tư pháp - hộ tịch là cơ sở để cơ quan quản lý
tuyển dụng, sử dụng, bổ nhiệm, đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và
quản lý. Đồng thời, năng lực công chức Tư pháp hộ tịch cũng được đánh giá
dựa trên các tiêu chuẩn này. Đối với công chức tư pháp - hộ tịch cần đảm bảo
được các tiêu chuẩn chung của công chức xã, phường, thị trấn được quy định
tại Điều 3, chương II nghị định số 112/2011/NĐ-CP, ngày 05/12/2011 của
Chính phủ [13]. Theo Nghị định này thì công chức xã, phường, thị trấn phải
đảm bảo các tiêu chuẩn sau:
+ Có trình độ hiểu biết về lý luận chính trị, nắm vững các chủ trương,
đường lối của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước.
+ Có năng lực tổ chức vận động nhân dân ở địa phương thực hiện có hiệu
quả chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước.
+ Có trình độ văn hóa và trình độ chuyên môn phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ,
vị trí việc làm, có đủ năng lực và sức khỏe để hoàn thành nhiệm vụ được giao.
+ Am hiểu và tôn trọng phong tục tập quán của cộng đồng dân cư trên
địa bàn công tác.
Bên cạnh đó, công chức Tư pháp hộ tịch cấp xã còn cần phải có thêm các
tiêu chuẩn cụ thể riêng được quy định tại Điều 2, Thông tư số
06/2012/TT-BNV, ngày 30/10/2012 của Bộ Nội vụ như sau:
+ Độ tuổi: Đủ 18 tuổi trở lên và không quá 35 tuổi khi được tuyển dụng
lần đầu.
+ Trình độ văn hóa: Tốt nghiệp trung học phổ thông đối với khu vực đồng
bằng, đô thị; tốt nghiệp trung học cơ sở đối với khu vực miền núi, vùng
sâu, vùng xa.

14
+ Trình độ chuyên môn: Ở khu vực đồng bằng, đô thị có trình độ trung
cấp luật trở lên và phải qua lớp bồi dưỡng về nghiệp vụ tư pháp cấp xã sau khi
được tuyển dụng, phải có kỹ năng tin học văn phòng. Ở khu vực miền núi, vùng
sâu, vùng xa tối thiểu phải được bồi dưỡng nghiệp vụ tư pháp cấp xã [3].
1.1.5. Quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của công chức chức tư pháp –
hộ tịch cấp xã
Ở cấp xã có công chức tư pháp - hộ tịch tham mưu, giúp Uỷ ban nhân dân
xã tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật.
Theo quy định của pháp luật hiện hành và thực tiễn công chức tư pháp -
hộ tịch ở cấp xã hiện nay, công chức tư pháp - hộ tịch xã có các nhiệm vụ,
quyền hạn sau:
- Giúp Uỷ ban nhân dân xã thực hiện quản lý Nhà nước về công tác
tư pháp - hộ tịch xã
Quản lý Nhà nước về công tác tư pháp là sự tác động, điều chỉnh có tổ
chức bằng quyền lực Nhà nước đối với các quá trình vận động xã hội và hành
vi hoạt động của con người để duy trì, phát triển mối quan hệ về trật tự xã hội
trong lĩnh vực pháp luật và tư pháp nhằm thực hiện các mục tiêu và nhiệm vụ
công tác tư pháp của Nhà nước đặt ra trong công cuộc xây dựng, phát triển và
bảo vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
Để giúp Uỷ ban nhân dân xã quản lý Nhà nước về công tác tư pháp, công
chức tư pháp - hộ tịch phải căn cứ vào tình hình công tác tư pháp trên địa bàn,
sự chỉ đạo của Uỷ ban nhân dân xã và hướng dẫn của cơ quan tư pháp cấp trên
để thực hiện các công việc cụ thể:
+ Xây dựng chương trình, kế hoạch công tác tư pháp dài hạn và hàng năm
của xã để trình Uỷ ban nhân dân xã phê duyệt và tổ chức thực hiện các chương
trình, kế hoạch đó. Trong chương trình cần xác định rõ mục đích, yêu cầu, nội
dung công việc, các biện pháp thực hiện, trong đó phân công trách nhiệm cụ
thể cho các tổ chức và cá nhân thực hiện.

15
+ Kiểm tra, đôn đốc các tổ chức, cá nhân được giao nhiệm vụ thực hiện
các chương trình, kế hoạch công tác tư pháp trong quá trình tổ chức thực hiện.
+ Định kỳ tổ chức giao ban, sơ kết, tổng kết công tác tư pháp ở cấp xã,
chia sẻ kinh nghiệm để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác tư pháp trong thời
gian tiếp theo. Đồng thời đề nghị cơ quan Nhà nước có thẩm quyền khen thưởng
các tổ chức, cá nhân có thành tích trong công tác ở cơ sở.
Như vậy, cùng với sự tham gia góp ý kiến của một số công chức chuyên
môn cấp xã, các tổ chức, đoàn thể quần chúng có liên quan trên địa bàn, công
chức tư pháp - hộ tịch xã có vai trò là người trực tiếp xây dựng, theo dõi, báo
cáo tình hình thực hiện các chương trình, kế hoạch công tác tư pháp.
- Giúp Uỷ ban nhân dân cấp xã trong việc soạn thảo, ban hành văn
bản pháp luật thuộc thẩm quyền.
Soạn thảo và ban hành văn bản là một hình thức hoạt động quản lý cơ bản
của các cơ quan Nhà nước. Yêu cầu của việc soạn thảo, ban hành văn bản phải
đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp, tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống văn
bản quy phạm pháp luật, đồng thời phải phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội
của đất nước cũng như của địa phương.
Để giúp Uỷ ban nhân dân xã thực hiện nhiệm vụ này, công chức tư pháp
- hộ tịch phải thực hiện các nhiệm vụ sau:
+ Nắm nhu cầu và lập kế hoạch soạn thảo, ban hành các Quyết định,
Chương trình, Kế hoạch của Uỷ ban nhân dân xã trình Chủ tịch Uỷ ban nhân
dân xã phê duyệt và tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch đó. Trực tiếp
soạn thảo, tham gia soạn thảo hoặc tham gia ý kiến đối với các dự thảo văn bản
pháp luật trước khi trình Uỷ ban nhân dân xã ban hành. Đôn đốc, theo dõi, kiểm
tra việc thực hiện các văn bản pháp luật của chính quyền xã.

16
+ Tổ chức lấy ý kiến nhân dân tham gia đóng góp vào các dự thảo văn
bản quy phạm pháp luật của Nhà nước như các Bộ luật, Luật, pháp lệnh...
theo sự chỉ đạo, hướng dẫn của cơ quan Nhà nước cấp trên.
+ Rà soát, hệ thống hoá các văn bản quy phạm pháp luật của địa phương
để phát hiện những văn bản mâu thuẫn, chồng chéo, không đảm bảo tính hợp
hiến, hợp pháp, tính đồng bộ, thống nhất. Từ đó, kiến nghị với Uỷ ban nhân dân
xã có biện pháp xử lý đối với những văn bản trái pháp luật.
+ Giúp Uỷ ban nhân dân xã chỉ đạo, hỗ trợ các thôn, cụm dân cư xây dựng
hương ước, quy ước có nội dung phong phú, thiết thực, phù hợp với quy định
của pháp luật hiện hành và chương trình, chính sách của Đảng, Nhà nước; kiểm
tra việc tổ chức thực hiện hương ước, quy ước trên địa bàn.
- Tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch tuyên truyền, phổ biến,
giáo dục pháp luật.
Pháp luật của Nhà nước là sự thể chế hoá đường lối, chính sách của Đảng,
thể hiện nguyện vọng, ý chí của nhân dân và phải được thực hiện thống nhất
trong cả nước. Để nhân dân hiểu biết, tuân thủ pháp luật và giám sát việc thực
hiện pháp luật thì phải tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Phổ biến,
giáo dục pháp luật là khâu đầu tiên của hoạt động thực thi pháp luật, là cầu nối
chuyển tải pháp luật vào cuộc sống và là biện pháp quan trọng để tăng cường
pháp chế xã hội chủ nghĩa. Giáo dục pháp luật nhằm hình thành lòng tin vào
pháp luật, thói quen và ý thức tôn trọng, tuân thủ pháp luật cho mọi công dân,
nhằm phát huy vai trò, hiệu lực của pháp luật trong công cuộc xây dựng và bảo
vệ tổ quốc.
Đối với cấp xã, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật càng có ý nghĩa đặc
biệt quan trọng. Bởi vì, xã là đơn vị cơ sở trong hệ thống hành chính của nước
ta là nơi tổ chức, triển khai thực hiện mọi chủ trương, chính sách của Đảng,
pháp luật của Nhà nước. Triển khai công tác phổ biến, giáo dục pháp luật ở cấp
xã là con đường gần dân nhất, có hiệu quả nhất để đưa pháp luật đến với cuộc
sống.

17
Theo quy định tại Hiến pháp và các văn bản pháp luật khác thì công tác
tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật là nhiệm vụ của tất cả các ngành, các
cấp, các cơ quan, đơn vị, đoàn thể, quần chúng, trong đó, công chức tư pháp -
hộ tịch đóng vai trò quan trọng. Để giúp Uỷ ban nhân dân xã thực hiện có hiệu
quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong phạm vi địa phương, công chức
tư pháp - hộ tịch xã tổ chức thực hiện các công việc sau:
+ Xây dựng chương trình, kế hoạch phổ biến, tuyên truyền, giáo dục pháp
luật theo hướng dẫn của cơ quan tư pháp cấp trên, phù hợp với đặc điểm kinh
tế - xã hội, yêu cầu và điều kiện thực tế của địa phương.
+ Tổ chức phối hợp với các Ban, tổ công tác của Uỷ ban nhân dân xã
(công an, văn hoá - thông tin,...), các đoàn thể quần chúng, trưởng thôn, tổ
trưởng tổ dân phố, tổ hoà giải, các trường học để tuyên truyền, giáo dục pháp
luật trong nhân dân.
+ Theo dõi, kiểm tra, đôn đốc thực hiện hoặc kiến nghị biện pháp phù hợp
để tổ chức thực hiện kế hoạch, điều chỉnh kế hoạch, nội dung, tạo điều kiện về cơ
sở vật chất, kinh phí, lực lượng và các điều kiện cần thiết, đảm bảo thực hiện.
+ Sơ kết, tổng kết công tác phổ biến, giáo dục pháp luật ở xã
+ Báo cáo định kỳ hoặc đột xuất về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật
với cơ quan tư pháp cấp trên, đề nghị cơ quan Nhà nước có thẩm quyền khen
thưởng các tổ chức, cá nhân có thành tích và tích cực tham gia công tác phổ
biến, giáo dục pháp luật.
- Quản lý, khai thác, sử dụng Tủ sách pháp luật ở cấp xã
Công chức tư pháp - hộ tích cấp xã với nhiệm vụ giúp Uỷ ban nhân dân
cấp xã quản lý Nhà nước về công tác tư pháp, là người trực tiếp quản lý việc
khác thác, sử dụng Tủ sách pháp luật ở cấp xã. Để thực hiện nhiệm vụ này công
chức tư pháp - hộ tịch xã cần thực hiện các công việc sau:

18
+ Thống kê đối tượng phục vụ và nhu cầu bạn đọc, xây dựng kế hoạch
và phương thức hoạt động của tủ sách.
+ Xây dựng dự toán kinh phí ban đầu, kinh phí bổ sung sách, báo, tài liệu
pháp luật hàng năm của Tủ sách pháp luật và triển khai thực hiện sau khi được
phê duyệt.
+ Xây dựng quy chế khai thác và duy trì Tủ sách pháp luật ở xã.
+ Sắp xếp, phân loại, bảo quản, giới thiệu và hướng dẫn sử dụng sách,
báo, tài liệu pháp luật theo quy định.
+ Định kỳ hàng năm kiểm kê sách báo, tài liệu pháp luật, lập báo cáo 6
tháng, hàng năm hoặc theo yêu cầu về tình hình quản lý, khai thác Tủ sách pháp
luật.
- Thực hiện việc đăng ký và quản lý hộ tịch
Đăng ký và quản lý hộ tịch có vai trò quan trọng trong công tác quản lý,
thống kê dân số và quản lý xã hội của chính quyền cấp xã. Thông qua đăng ký
và quản lý hộ tịch, Uỷ ban nhân dân cấp xã có thể theo dõi thực trạng biến động
về hộ tịch nhằm kịp thời đảm bảo các quyền và lợi ích hợp pháp của công dân,
thống kê, phân tích dân số, thu thập các thông số quan trọng về gia đình và xã
hội làm cơ sở cho việc hoạch định và xây dựng các chính sách phát triển kinh
tế - xã hội, an ninh quốc phòng, chính sách dân số và kế hoạch hoá gia đình.
Theo quy định tại nghị định số: 123/NĐ-CP ngày 15/11/2015 của Chính
Phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hộ tịch bao gồm:
- Thụ lý hồ sơ, kiểm tra, xác minh và đề xuất với Chủ tịch Uỷ ban nhân
dân cấp xã xem xét, Quyết định việc đăng ký hộ tịch theo quy định của nghị
định này.
- Thường xuyên kiểm tra và vận động nhân dân đi đăng ký kịp thời các sự
kiện hộ tịch. Đối với những khu vực người dân còn bị chi phối bởi phong tục,
tập quán hoặc điều kiện đi lại khó khăn, cán bộ tư pháp - hộ tịch phải có lịch
định kỳ đến tận nhà dân để đăng ký những sự kiện hộ tịch đã phát sinh.

19
- Công chức tư pháp - hộ tịch phải chịu trách nhiệm trước Uỷ ban nhân
dân cấp xã về những sự kiện hộ tịch phát sinh trên địa bàn xã, phường, thị trấn
mà không được đăng ký.
- Sử dụng các loại sổ hộ tịch, biểu mẫu hộ tịch theo quy định của Bộ Tư pháp;
- Tổng hợp tình hình và thống kê chính xác số liệu hộ tịch để Uỷ ban nhân
dân cấp xã báo cáo Uỷ ban nhân dân cấp huyện theo định kỳ 6 tháng và hàng
năm;
- Tuyên truyền, phổ biến, vận động nhân dân chấp hành các quy định
của pháp luật về hộ tịch;
- Giữ gìn, bảo quản, lưu trữ sổ hộ tịch và giấy tờ hộ tịch; khi thôi giữ
nhiệm vụ phải bàn giao đầy đủ cho người kế nhiệm.
- Thực hiện việc chứng thực thuộc thẩm quyền của Uỷ ban nhân dân
cấp xã
Theo quy định tại nghị định số: 79/2007/NĐ-CP ngày 18 tháng 5 năm
2007 của Chính phủ về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính,
chứng thực chữ ký, thẩm quyền chứng thực của Uỷ ban nhân dân cấp xã bao
gồm:
+ Thực hiện cấp bản sao từ sổ gốc,
+ Chứng thực bản sao từ bản chính các giấy tờ, văn bản bằng tiếng Việt,
+ Chứng thực chữ ký trong các giấy tờ, văn bản bằng tiếng việt
+ Chứng thực các việc khác theo quy định của pháp luật.
Theo đó, công chức tư pháp - hộ tịch tổ chức triển khai thực hiện nhiệm
vụ, tiếp nhận, thẩm tra hồ sơ chứng thực theo đúng trình tự, thủ tục và điều kiện
theo quy định của pháp luật, nhằm từng bước chuyển giao các hợp đồng, giao
dịch cho các tổ chức hành nghề công chứng, thực hiện theo đúng tinh thần của
Luật Công chứng, góp phần bảo đảm an toàn pháp lý cho các hợp đồng giao
dịch của cá nhân, tổ chức. Ngoài ra, công chức tư pháp - hộ tịch xã còn thực
hiện chế độ báo cáo, thống kê số liệu về chứn thực định kỳ 6 tháng và hàng năm
theo đúng quy định của pháp luật.

20
- Hướng dẫn, quản lý hoạt động của các tổ hoà giải ở cơ sở
Tổ hoà giải ở cơ sở là tổ chức tự quản của nhân dân được thành lập ở thôn,
xóm, bản, ấp, tổ dân phố và các cụm dân cư khác để thực hiện hoặc tổ chức
thực hiện việc hoà giải. Hoà giải ở cơ sở là việc hướng dẫn, giúp đỡ, thuyết
phục các bên tranh chấp đạt được thoả thuận, tự nguyện giải quyết với nhau
những việc vi phạm pháp luật và tranh chấp nhỏ nhằm giữ gìn đoàn kết trong
nội bộ nhân dân, củng cố, phát huy những tình cảm và đạo lý truyền thống tốt
đẹp trong gia đình và cộng đồng dân cư, phòng ngừa, hạn chế vi phạm pháp
luật, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội trong cộng đồng dân cư.
Theo quy định tại nghị định số: 160/NĐ-CP ngày 18 tháng 10 năm 1999
của Chính phủ, công chức tư pháp - hộ tịch giúp Uỷ ban nhân dân trong công
tác hoà giải cơ sở, có trách nhiệm thực hiện các công việc sau:
+ Tham mưu giúp Uỷ ban nhân dân xã về xây dựng các tổ hoà giải,
Quyết định công nhận, miễn nhiệm tổ trưởng và tổ viên tổ hoà giải.
+ Thực hiện việc bồi dưỡng nghiệp vụ hoà giải, cung cấp tài liệu nghiệp vụ
cho tổ hoà giải ở địa phương theo sự hướng dẫn của cơ quan tư pháp cấp trên.
+ Sơ kết, tổng kết công tác hoà giải của Tổ hoà giải ở địa phương, báo cáo
công tác hoà giải với Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn và cơ quan tư pháp
cấp trên; tổ chức thi đua, khen thưởng công tác hoà giải ở địa phương.
Bên cạnh đó, công chức tư pháp - hộ tịch còn được Uỷ ban nhân dân xã
giao cho nhiệm vụ trực tiếp hoà giải các mâu thuẫn, tranh chấp phát sinh ở địa
phương khi:
+ Các bên tranh chấp không đồng ý để tổ hoà giải tiến hành hoà giải mà
đưa thẳng việc tranh chấp lên Uỷ ban nhân dân xã và yêu cầu hoà giải.
+ Các vụ tranh chấp mà tổ hoà giải không hoà giải thành và hai bên
đương sự yêu cầu Uỷ ban nhân dân xã giải quyết.

21
+ Các vụ việc do Toà án nhân dân cấp huyện chuyển đến. Đó là các vụ
việc mà nhân dân trực tiếp đưa đơn đến Toà án nhân dân cấp huyện nhưng Toà
án thấy còn khả năng hoà giải được ở xã và được các bên đương sự chấp thuận
thì Toà án nhân dân cấp huyện chuyển về xã để hoà giải.
- Tổ chức phối hợp với cơ quan thi hành án dân sự trong công tác thi
hành án dân sự trên địa bàn theo quy định của pháp luật
Thi hành án là hoạt động cụ thể của các cơ quan, tổ chức và công dân theo
một trình tự, thủ tục do pháp luật quy định, nhằm đưa ra những nội dung được
Quyết định (phán quyết) trong các bản án, Quyết định của Toà án hoặc các
Quyết định khác theo quy định của pháp luật được thực hiện trong thực tế để
đảm bảo lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tập thể và của
công dân.
Trong lĩnh vực thi hành án dân sự, công chức tư pháp - hộ tịch xã chỉ tham
gia với tư cách là cơ quan chuyên môn giúp Uỷ ban nhân dân cung cấp tổ chức
phối hợp thi hành án dân sự và thực hiện những công việc sau:
+ Tổ chức phối hợp với các cơ quan hữu quan, tổ chức kinh tế, tổ chức xã
hội, đoàn thể quần chúng, tổ dân phố, tổ an ninh và các cơ quan, tổ chức, cá
nhân khác trong việc thi hành án.
+ Đôn đốc thi hành án đối với các vụ việc có giá trị không quá 500.000
đồng dưới sự chỉ đạo hướng dẫn của cơ quan thi hành án (theo Chỉ thị số
20/2001/CT-TTg ngày 11/9/2001 của Thủ tướng chính phủ).
+ Cung cấp địa chỉ, tài liệu, điều kiện về thu nhập, tài sản của người phải
thi hành án cho cơ quan thi hành án.
+ Cử đại diện đến chứng kiến, tham gia cưỡng chế thi hành án hoặc xử
lý tang vật, tài sản có liên quan đến việc thi hành án.
+ Tạo điều kiện thuận lợi bố trí địa điểm, chỗ làm việc để cơ quan thi hành
án triệu tập đương sự đến làm việc và những công việc khác theo quy định.

22
+ Thông báo, niêm yếu công khai các văn bản, giấy tờ về thi hành án.
+ Giáo dục, thuyết phục, động viên người phải thi hành án tự nguyện thi hành.
+ Xác minh điều kiện thi hành án về tài sản của người phải thi hành án
- Giúp Uỷ ban nhân dân xã thực hiện một số việc về quốc tịch thuộc
thẩm quyền theo quy định pháp luật.
Ngày 13 tháng 11 năm 2008, Luật Quốc tịch Việt Nam số: 24/2008/QH12
được ban hành tiếp tục kế thừa các quy định của Luật Quốc tịch Việt Nam năm
1998 và các văn bản hướng dẫn thi hành, đồng thời mở rộng các nội dung liên
quan quản lý Nhà nước về quốc tịch đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài
và đăng ký quốc tịch Việt Nam, bãi bỏ nguyên tắc một quốc tịch, nới lỏng các điều
kiện xin nhập, trở lại quốc tịch Việt Nam nhằm tạo điều kiện cho người Việt Nam
định cư ở nước ngoài có quốc tịch Việt Nam, tránh tình trạng người Việt Nam định
cư ở nước ngoài không có quốc tịch.
Thông qua công tác quản lý và đăng ký hộ tịch,công chức tư pháp - hộ
tịch có nhiệm vụ giúp Uỷ ban nhân dân xã quản lý các loại giấy tờ liên quan
đến nhân thân của mỗi người, chứng minh nguồn gốc xuất thân của mỗi cá
nhân. Đồng thời phối hợp với các cơ quan có liên quan trong việc xác minh tính
chính xác và trung thực của các hồ sơ đăng ký, xin nhập quốc tịch... theo yêu
cầu của các cơ quan có liên quan.
- Thực hiện rà soát, thống kê nhu cầu giúp đỡ pháp luật, các vướng
mắc của đối tượng được trợ giúp pháp lý
Công chức tư pháp - hộ tịch chủ động tham mưu, đề xuất với Uỷ ban nhân
dân xã phối hợp chặt chẽ với các Trung tâm trợ giúp pháp lý để tham gia thực
hiện trợ giúp pháp lý cho người nghèo và các đối tượng chính sách theo quy
định của pháp luật, cụ thể:

23
+ Tuyên truyền, giải thích về các tổ chức quản lý và hoạt động trợ giúp
pháp lý của Nhà nước để cung cấp cho người dân những hiểu biết cần thiết về
trợ giúp pháp lý.
+ Tham mưu với Uỷ ban nhân dân xã cấp cho các đối tượng trợ giúp
pháp lý các giấy tờ cần thiết để xuất trình với tổ chức trợ giúp pháp lý, giải
quyết các kiến nghị do tổ chức trợ giúp pháp lý chuyển đến.
+ Tham gia làm cộng tác viên cho trung tâm trợ giúp pháp lý, phối hợp
với trung tâm trợ giúp pháp lý trong các hoạt động trợ giúp pháp lý lưu động
ở cơ sở hoặc trong các vụ việc trợ giúp pháp lý cụ thể ở cơ sở; thống kê đối
tượng, nhu cầu trợ giúp và giới thiệu, hướng dẫn đối tượng tới các trung tâm để
được hưởng trợ giúp pháp lý, cung cấp các văn bản pháp luật, thông tin pháp
luật cho nhân dân khi có nhu cầu, thông tin về các hoạt động pháp luật để người
dân quan tâm, theo dõi, đóng góp khi cần thiết.
+ Thực hiện trợ giúp pháp lý cho người nghèo, đối tượng chính sách tại
nơi tiếp dân của Uỷ ban nhân dân theo sự hướng dẫn của trung tâm trợ giúp
pháp lý, lồng ghép trợ giúp pháp lý trong các lĩnh vực thuộc chức năng, nhiệm
vụ của tư pháp - hộ tịch xã như: chứng thực, quản lý hộ tịch, thi hành án,...
1.2. Năng lực của công chức tư pháp – hộ tịch cấp xã
1.2.1. Một số quan niệm về năng lực
Năng lực là một từ ngữ rất trìu tượng, khó định lượng và có rất nhiều quan
điểm khác nhau [38,39].
Theo quan điểm của những nhà tâm lý học năng lực là tổng hợp các đặc
điểm, thuộc tính tâm lý của cá nhân phù hợp với yêu cầu đặc trưng của một
hoạt động nhất định nhằm đảm bảo cho hoạt động đó đạt hiệu quả cao. Các
năng lực hình thành trên cơ sở các tư chất tự nhiên của cá nhân nơi đóng vai trò
quan trọng. Năng lực của con người không phải hoàn toàn do tự nhiên mà có,
phần lớn do công tác, do tập luyện mà có (Khoa học công nghệ, 2010).

24
Theo từ điển Tiếng Việt thông dụng của NXB Giáo dục (tái bản năm 2009)
thì năng lực là khả năng làm việc tốt [38].
Theo từ điển Tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học (NXB Hồng Đức 2010)
Năng lực được hiểu là khả năng điều kiện chủ quan hoặc tự nhiên sẵn có, phẩm
chất tâm lý và sinh lý tạo cho con người khả năng hoàn thành một loại hoạt
động nào đó với chất lượng cao [39].
Theo thuật ngữ Hành chính (Hà Nội, 2002, trang 118, Viện nghiên cứu
hành chính) năng lực là khả năng về thể chất và trí tuệ của cá nhân con người
hoặc khả năng của một tập thể có tổ chức tự tạo lập và thực hiện được các hành
vi xử sự của mình trong các quan hệ xã hội nhằm thực hiện được các mục tiêu,
nhiệm vụ do mình đề ra hoặc do Nhà nước hay chủ thể khác với kết quả tốt nhất
[40].
Có nhiều người thường đồng nhất năng lực với trình độ, bằng cấp, tuy
nhiên thực tế thì nó chỉ là một điều quan trọng để hình thành năng lực, là cơ sở
để có được năng lực. Năng lực của một người còn phụ thuộc vào kỹ năng trong
thực tế và thái độ trong công việc của người đó.
Nói một cách tổng quát thì năng lực của con người là tổng hoà những điều
kiện, những nhân tố chủ quan tiềm năng bên trong con người cùng tham gia
vào công việc giải quyết, để xử lý một tình huống và để thực hiện một nhiệm
vụ cụ thể trong một môi trường xác định. Nói cách khác năng lực là khả năng
sử dụng các tài sản, tiềm lực của con người như kiến thức, kỹ năng và các phẩm
chất khác để đạt được các mục tiêu cụ thể trong một điều kiện xác định. Khả
năng đó là quá trình biến tiềm năng của người đó như kiến thức, kỹ năng và các
phẩm chất để đạt được mục tiêu đã định trước.
Năng lực của cán bộ, công chức nói chung luôn gắn với mục đích tổng
thể, với chiến lược phát triển của tổ chức và phải gắn với lĩnh vực, điều kiện cụ
thể. Năng lực liên quan chặt chẽ đến quá trình làm việc, phương pháp làm

25
việc hiệu quả và khoa học công nghệ. Yêu cầu năng lực sẽ thay đổi khi tình
hình công việc và nhiệm vụ thay đổi. Vì vậy, năng lực làm việc của cán bộ,
công chức hay còn gọi là năng lực thực thi trong hoạt động quản lý hành chính
Nhà nước của cán bộ, công chức là khả năng của cán bộ, công chức để hoàn
thành nhiệm vụ được giao trong điều kiện, hoàn cảnh nhất định.
Năng lực của công chức tư pháp - hộ tịch là khả năng sử dụng các kiến
thức, tiềm năng của bản thân để đạt được các mục tiêu cụ thể.
Năng lực của công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã thể hiện ở năng lực thực
thi công vụ của công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã trong quá trình làm công tác
quản lý hành chính Nhà nước về lĩnh vực tư pháp. Đó là kiến thức, là những kỹ
năng, những hành vi, cách ứng xử của công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã cần
có để thực thi công việc được giao.
1.2.2. Năng lực thực thi công vụ
Trên thực tế cuộc sống hàng ngày của chúng ta, năng lực gồm có nhiều
dạng biểu hiện khác nhau về hình thức, nhưng về bản chất nó là khả năng của
một cá nhân phải có mới có thể hoàn thành tốt công việc nào đó. Năng lực được
chuẩn hoá và áp dụng cho mọi chức danh công việc tại tổ chức, đảm bảo phù
hợp với giá trị cốt lõi, văn hoá và đặc thù tính chất công việc. Tuy nhiên, năng
lực không mang tính chung chung mà khi nói đến năng lực là nói đến năng lực
thuộc về một làm việc nào đó như: năng lực hoạt động chính trị trong hoạt động
chính trị, năng lực giảng dạy trong hoạt động giảng dạy, năng lực thực thi công
vụ trong hoạt động quản lý hành chính Nhà nước,.... Năng
lực của cán bộ, công chức nói chung và năng lực của công chức tư pháp - hộ
tịch nói riêng không phải là năng lực bất biến, được sử dụng trong mọi hoàn
cảnh, môi trường. Ở thời điểm hay môi trường này, năng lực được thể hiện,
phát huy tác dụng, nhưng ở thời điểm khác thì cần phải có năng lực khác. Mỗi
thời kỳ, mỗi hoàn cảnh, môi trường khác nhau đặt ra yêu cầu về năng lực

26
khác nhau. Người có năng lực tổ chức trong kháng chiến không có nghĩa là có
năng lực tổ chức sản xuất kinh doanh, dịch vụ giỏi trong điều kiện phát triển
kinh tế hàng hoá thị trường, cũng không có nghĩa là người đó cũng có khả năng
trở thành một cán bộ tư pháp giỏi. Ở bài luận văn này, đề cập đến năng lực thực
thi công vụ của công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã trong quá trình làm công tác
quản lý hành chính Nhà nước về lĩnh vực tư pháp.
Như vậy, năng lực thực thi công vụ có thể được định nghĩa như sau: Năng
lực thực thi công vụ là những gì mà người công chức Nhà nước cần phải có
(kiến thức, kỹ năng, thái độ, hành vi) và biết kết hợp sử dụng chúng một cách
thành thạo trong quá trình thực thi công việc do Nhà nước giao, đạt kết quả tốt
nhất [2,29].
Nói đến năng lực thực thi công vụ của công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã
là nói đến khả năng thực tế giải quyết công việc, khả năng sử dụng các công cụ
như chính sách, pháp luật và các phương tiện quản lý của công chức tư pháp -
hộ tịch cấp xã nhằm đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ được Uỷ ban nhân dân xã
giao cho một cách có hiệu quả.
Theo đó, năng lực thực thi công vụ của công chức tư pháp - hộ tịch cấp
xã được xác định thông qua:
- Kiến thức của công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã cần phải có để có thể
hoàn thành công việc được giao.
- Những kỹ năng của công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã cần phải có để
giải quyết tốt nội dung công việc được giao.
- Những hành vi, cách ứng xử của công chức tư pháp - hộ tịch xã cần có
để thực thi công việc được giao.
- Sự kết hợp của ba nhóm yếu tố trên trong quá trình thực thi công vụ để
đạt được kết quả theo yêu cầu.

27
Thực tế cho thấy, một công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã đòi hỏi phải có
kiến thức, kỹ năng, các hành vi, cách ứng xử tốt. Có như vậy mới có thể làm
tốt được công việc chuyên môn. Đối với công chức tư pháp - hộ tịch xã thì kiến
thức chuyên môn về pháp luật (trung cấp luật trở lên) là yêu cầu phải có và rất
cần thiết, nhưng chưa thể chuyển thành năng lực nếu không biết vận dụng kiến
thức đó vào công tác quản lý hành chính Nhà nước trong lĩnh vực tư pháp. Nếu
một cử nhân luật, có hiểu biết, có kiến thức sâu rộng về pháp luật nhưng không
biết vận dụng và biến những kiến thức đó thành kỹ năng trong quá trình làm
công tác quản lý hành chính Nhà nước trong làm việc tư pháp thì sẽ không đạt
được hiệu quả thực thi công vụ tốt. Nếu một công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã
có trình độ trung cấp luật nhưng họ có kỹ năng, có cách ứng xử tốt thì họ sẽ đạt
được hiệu quả cao trong quá trình làm công tác quản lý hành chính Nhà nước
trong lĩnh vực tư pháp. Do vậy, bằng cấp mới chỉ thể hiện kiến thức, chưa thành
năng lực nếu chưa chuyển được thành cách thức để làm tốt công việc.
1.3. Các yếu tố cấu thành năng lực của công chức tư pháp - hộ tịch
cấp xã
1.3.1. Kiến thức của công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã
Công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã là nguồn lực giúp cho hệ thống quản
lý hành chính cấp cơ sở có thể vận hành và hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ
được giao. Chính vì vậy, công chức tư pháp - hộ tịch phải tổng hợp được các
kiến thức và trình độ chuyên môn nghiệp vụ, học vấn, lý luận chính trị. Đó là
một trong những điều kiện tiên quyết bảo đảm cho việc thực thi công vụ đạt kết
quả tốt. Cụ thể:
- Về trình độ học vấn: là mức độ tri thức của công chức đạt được thông
qua hệ thống giáo dục. Đây là yếu tố cơ bản và là yêu cầu tối thiếu đối với
mọi công chức, nó thể hiện trình độ, khả năng tổng hợp của công chức tư

28
pháp - hộ tịch trên mọi lĩnh vực. Hạn chế về trình độ học vấn sẽ làm hạn chế
đến khả năng tiếp thu, lĩnh hội đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách,
pháp luật của Nhà nước. Từ đó, dẫn đến việc tuyên truyền phổ biến, tổ chức,
triển khai pháp luật trong nhân dân cũng hạn chế. Trên thực tế, trình độ học vấn
được biểu hiện trên những văn bằng: tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ
thông...
- Về trình độ chuyên môn nghiệp vụ: Là mức độ về sự hiểu biết, về
những kiến thức, kỹ năng của mỗi người công chức trong một ngành nghề, một
lĩnh vực nhất định. Đối với công chức tư pháp - hộ tịch thì trình độ chuyên môn
đóng vai trò quan trọng nhất, vì đây là những kiến thức liên quan tới pháp luật,
gắn liền trực tiếp tới quyền lợi của nhân dân. Hiện nay tuyển dụng cán bộ, công
chức nói chung và công chức tư pháp - hộ tịch nói riêng chủ yếu dựa vào trình
độ chuyên môn. Bên cạnh đó, công chức tư pháp - hộ tịch xã phải qua lớp bồi
dưỡng nghiệp vụ tư pháp cấp xã sau khi được tuyên dụng. Có như vậy họ mới
hiểu được nhiệm vụ, quyền hạn và nghĩa vụ của mình đối với công tác tư pháp
trong hoạt động của Uỷ ban nhân dân cấp xã, đồng thời trang bị các kỹ năng cơ
bản về nghiệp vụ tư pháp, kỹ năng xử lý công việc và giao tiếp với nhân dân.
- Về trình độ ngoại ngữ và tin học: Đây cũng là một yếu tố cần thiết trong
điều kiện hội nhập hiện nay để công chức tư pháp - hộ tịch thu thập và quản lý
thông tin có hiệu quả, ứng dụng vào quá trình đăng ký và quản lý hộ tịch...
- Về trình độ lý luận chính trị: phản ánh mức độ tri thức về những vấn
đề cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Công chức tư
pháp - hộ tịch cần phải hiểu được mình đang sống trong chế độ xã hội nào để
vận dụng tốt lý luận chính trị vào thực tiễn cuộc sống, vào công việc, góp phần
nâng cao hiệu quả thực thi công vụ của công chức tư pháp - hộ tịch, tạo niềm
tin cho nhân dân.

29
1.3.2. Mức độ thành thạo các kỹ năng trong giải quyết công việc của
công chức tư pháp - hộ tịch xã
Kỹ năng là khả năng vận dụng khéo léo, thành thạo những kiến thức và
kinh nghiệm thu được trên thực tế, làm chủ khả năng, áp dụng các kỹ thuật,
phương pháp và công cụ để giải quyết công việc, nó là cách thức đặc biệt để
tiến hành công việc.
Kỹ năng là tiêu chí quan trọng để đánh giá năng lực công chức khi thực
thi nhiệm vụ. Kỹ năng là giai đoạn trung gian giữa tri thức và kỹ xảo trong quá
trình nắm vững một phương thức hành động. Khi kỹ năng trở nên thuần thục,
nhuần nhuyễn đạt đến khả năng nắm bắt được tâm lý của đối tượng quản lý thì
kỹ năng đó trở thành nghệ thuật. Khí đó, kỹ năng là khả năng nghề nghiệp,
chuyên môn kỹ thuật của người có năng lực, có kinh nghiệm trong làm việc,
thực hiện nhiệm vụ có kết quả tốt trong lĩnh vực chuyên môn được phân công.
Đối với công chức tư pháp - hộ tịch xã thì cần phải có những kỹ năng nhất định
để thực hiện nhiệm vụ như: kỹ năng thu thập, tổng hợp, phân tích và đánh giá
thông tin; kỹ năng thực hiện, áp dụng pháp luật; kỹ năng phối hợp; kỹ năng viết
báo cáo; kỹ năng soạn thảo văn bản; kỹ năng lắng nghe; kỹ năng thuyết phục;
kỹ năng thuyết trình; kỹ năng tiếp dân và thành thạo các nghiệp vụ cụ thể.
Ở mỗi một nhóm nhiệm vụ cụ thể, công chức tư pháp - hộ tịch xã sử dụng
linh hoạt các kỹ năng, nghiệp vụ khác nhau để thực thi công vụ một cách tốt
nhất. Cụ thể:
- Đối với nhiệm vụ giúp Uỷ ban nhân dân xã soạn thảo và ban hành văn
bản quản lý theo quy định của pháp luật; giúp Uỷ ban nhân dân xã tổ chức lấy
ý kiến nhân dân đối với dự án luật, pháp lệnh theo kế hoạch của Uỷ ban nhân
dân và hướng dẫn của cơ quan cấp trên, đòi hỏi công chức tư pháp - hộ tịch xã
phải có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, kinh nghiệm, kỹ năng thu thập, tổng

30
hợp, phân tích và đánh giá thông tin; khả năng phát hiện vấn đề, tổng kết thực
tiễn để đưa ra dự thảo các văn bản phù hợp, theo đúng quy định của pháp luật.
Để thực hiện tốt điều này công chức tư pháp - hộ tịch xã phải nắm vững đường
lối chính sách của Đảng, các quy định pháp luật hiện hành của Nhà nước và
nhiệm vụ, quyền hạn của Uỷ ban nhân dân xã ban hành hoặc đề nghị cơ quan
có thẩm quyền ban hành kịp thời, có tính khả thi cao và đáp ứng được yêu cầu
quản lý của địa phương. Đồng thời cần phải có kỹ năng về soạn thảo văn bản
để các văn bản được ban hành đúng thể thức, đúng thẩm quyền, nội dung phù
hợp, đảm bảo tính đồng bộ thống nhất của hệ thống pháp luật.
- Đối với nhiệm vụ tổ chức chương trình, kế hoạch phổ biến, giáo dục
pháp luật; quản lý, khai thác, sử dụng Tủ sách pháp luật ở xã đòi hỏi công chức
tư pháp - hộ tịch xã phải trau dồi các kỹ năng diễn đạt, trình bày, giải
thích, thuyết trình, tổng hợp vấn đề và nắm bắt tốt các nội dung, tinh thần của
văn bản pháp luật... Đồng thời, phải tham mưu giúp Uỷ ban nhân dân thực hiện
các nhiệm vụ trên. Làm tốt những điều đó, công chức tư pháp - hộ tịch xã không
những phát huy vai trò là người báo cáo viên pháp luật trực tiếp mà còn tham
mưu cho Uỷ ban nhân dân xã trong việc phối hợp với các tổ chức đoàn thể ở
địa phương, xây dựng kế hoạch và tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật
trong nhân dân để nhân dân hiểu và thực hiện theo pháp luật, phát huy quyền
làm chủ của nhân dân đối với cơ quan tư pháp trong công cuộc cải cách tư pháp.
Đối với nhóm nhiệm vụ trong lĩnh vực hành chính tư pháp như thực hiện
việc đăng ký và quản lý hộ tịch, chứng thực... đòi hỏi công chức tư pháp - hộ
tịch xã phải thành thạo trong các nghiệp vụ cụ thể từ việc tiếp dân đến thụ lý
hồ sơ và giải quyết hồ sơ. Công chức tư pháp - hộ tịch xã phải kiểm tra tính
chính xác, tính hợp pháp của các loại giấy tờ trong hồ sơ trước khi đề xuất, trình
Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xem xét, giải quyết. Đối với mỗi một thủ tục

31
hành chính tư pháp, công chức tư pháp - hộ tịch xã cần phải xác định được thẩm
quyền thuộc cấp nào, trình tự, thủ tục thực hiện ra sao, việc giải quyết và hướng
dẫn người dân trong từng trường hợp như thế nào,... Để làm tốt nhiệm vụ này
phụ thuộc rất nhiều vào kỹ năng thực hiện, áp dụng pháp luật; kỹ năng giải
quyết công việc của công chức tư pháp - hộ tịch xã. Nó đòi hỏi công chức tư
pháp - hộ tịch xã phải nắm chắc luật pháp, các quy định, chính sách đồng thời
khi áp dụng trong mỗi trường hợp, mỗi công việc cụ thể phải đảm bảo áp dụng
đúng, có tính sáng tạo trong việc đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà
nước và nhân dân.
Ngoài những kỹ năng đó, công chức tư pháp - hộ tịch cũng cần phải có
kinh nghiệm. Kinh nghiệm thực tiễn là yếu tố quan trọng của năng lực. Bởi vì,
năng lực của con người được hình thành và phát triển thông qua hoạt động thực
tiễn. Trong nhiều trường hợp, kinh nghiệm lại có ý nghĩa quyết định đến sự
thành công hay thất bại của công việc. Kinh nghiệm ở đây là kinh nghiệm hoạt
động thực tiễn, được đánh giá bằng thời gian và công việc mà cá nhân đã trải
nghiệm, bao gồm sự hiểu biết chung của cá nhân về con người và xã hội, về
hành vi ứng xử, về lối sống, đặc biệt là những kinh nghiệm xử lý, tiến hành
những gì liên quan đến công việc mà cá nhân đảm trách. Nhờ có kinh nghiệm
mà công chức tư pháp - hộ tịch xã xử lý tốt hơn các tình huống, công việc, tránh
được những sai sót đã từng vấp phải trước đó, chủ động, tự tin trong cách giải
quyết công việc được giao.
1.3.3. Thái độ ứng xử, cách thức thực thi công việc của công chức tư
pháp - hộ tịch
Công chức tư pháp - hộ tịch xã là người thay mặt cho Nhà nước thực thi
công vụ, phục vụ nhân dân ở địa phương. Do tính chất và nhiệm vụ được giao,
công chức tư pháp - hộ tịch xã phải thường xuyên tiếp xúc với dân, trực tiếp
lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của nhân dân, giải quyết công việc mà dân

32
yêu cầu. Chính vì vậy, để đảm bảo cho việc thực thi nhiệm vụ, công chức tư
pháp - hộ tịch xã phải có thái độ ứng xử, lựa chọn cách thức phù hợp, đạt kết
quả tốt nhất thông qua ngôn ngữ, hành vi giao tiếp và ứng xử với nhân dân.
Đối với hoạt động giao tiếp với nhân dân: Đây là hoạt động giao tiếp giữa
công chức với công dân nhằm thực thi công vụ Nhà nước. Hoạt động này đòi
hỏi công chức tư pháp - hộ tịch xã phải thành thạo trong kỹ năng tiếp dân, kỹ
năng lắng nghe, giải thích và thuyết phục. Không phải công dân nào cũng có
khả năng trình bày những vấn đề và thực hiện đầy đủ các thủ tục theo quy định
của pháp luật. Vì vậy, trong quá trình tiếp dân, công chức tư pháp - hộ tịch phải
biết lắng nghe để nắm rõ nội dung thông tin, ý kiến, yêu cầu, tâm tư, nguyện
vọng của người dân. Từ đó tư vấn, giải thích, hướng dẫn rõ ràng, cụ thể về
những quy định có liên quan đến công việc và hướng dẫn người dân làm các
thủ tục, trình tự thực hiện các thủ tục đó một cách tốt nhất. Việc hạn chế trong
khả năng giao tiếp của công chức với dân có thể dẫn tới nhiều vấn đề phát sinh
như: gây cảm giác khó chịu cho người dân đến liên hệ công tác,...
Những điều đó có ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả thực thi công việc của công
chức tư pháp - hộ tịch xã.
Đối với hành vi ứng xử với nhân dân: Hoạt động của công chức tư pháp
- hộ tịch chủ yếu tại công sở, nơi trực tiếp diễn ra mối quan hệ giữa Nhà nước
với công dân, tổ chức. Để đảm bảo đúng bản chất của Nhà nước là phục vụ
nhân dân, công chức tư pháp - hộ tịch xã phải có hành vi ứng xử phù hợp. Nó
thể hiện ở thái độ, tác phong, cách ăn nói, lắng nghe... Trong quá trình tiếp dân
thì công chức tư pháp - hộ tịch xã trước hết phải có thái độ kính trọng, lễ phép,
không hách dịch, nhũng nhiễu, gây khó khăn, phiền hà cho dân. Khi thực hiện
nhiệm vụ, luôn nhã nhặn, tận tuỵ phục vụ nhân dân, đảm bảo đúng trình tự, hủ
tục và thời gian giải quyết công việc của dân, không được từ chối thực hiện
những công việc thuộc phạm vi trách nhiệm của mình. Tôn trọng

33
nhân dân, giải quyết kịp thời những vướng mắc, đơn thư khiếu nại, tố cáo của
dân. Người có thái độ ứng xử phù hợp, biết chia sẻ và quyết đoán sẽ giải quyết
công việc được nhanh chóng và thấu tình đạt lý.
1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực của công chức tư pháp - hộ
tịch cấp xã
1.4.1. Nhóm yếu tố khách quan ảnh hưởng đến năng lực của công chức tư
pháp - hộ tịch cấp xã
- Các thức tuyển dụng công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã
Đây được coi là nhân tố đầu tiên, ảnh hưởng đến năng lực của cán bộ,
công chức nói chung và công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã nói riêng. Kinh
nghiệm thực tế cho thấy rằng việc lựa chọn, tuyển chọn công chức đúng tiêu
chuẩn, khách quan thì sẽ xây dựng được những công chức tư pháp - hộ tịch cấp
xã có trình độ, năng lực và ngược lại. Theo Nghị định số 112/2011/ND-CP,
ngày 05/12/2011 của Chính phủ “Về công chức xã, phường, thị trấn” thì công
chức tư pháp - hộ tịch cấp xã được tuyển dụng thông qua 02 hình thức là xét
tuyển và thi tuyển. Trước hết, việc tuyển dụng công chức cấp xã phải căn cứ
vào yêu cầu nhiệm vụ, tiêu chuẩn chức danh và số lượng công chức cấp xã theo
từng chức danh được Ủy ban nhân dân tỉnh giao. Ủy ban nhân dân cấp xã có
trách nhiệm xây dựng kế hoạch tuyển dụng công chức cấp xã hàng năm theo
từng chức danh, báo cáo Ủy ban nhân dân cấp huyện để phê duyệt và tổ chức
tuyển dụng. Căn cứ số lượng người đăng ký dự tuyển, Chủ tịch Ủy ban nhân
dân cấp huyện quyết định việc thành lập Hội đồng thi tuyển hoặc Hội đồng xét
tuyển (Hội đồng tuyển dụng). Trường hợp không thành lập Hội đồng tuyển
dụng thì Phòng Nội vụ cấp huyện báo cáo Sở Nội vụ cấp tỉnh, sau khi có ý kiến
thống nhất của Sở Nội vụ, Phòng Nội vụ cấp huyện giúp Chủ tịch Ủy ban nhân
dân cấp huyện thực hiện việc tuyển dụng công chức cấp xã. Ngoài ra, Chủ tịch
Ủy ban nhân dân cấp huyện được xem xét, tiếp nhận

34
không qua thi tuyển đối với các trường hợp đặc biệt như: Người tốt nghiệp đại
học loại giỏi trở lên ở trong nước và đạt loại khá trở lên ở nước ngoài có chuyên
môn, nghiệp vụ phù hợp với chức danh công chức cần tuyển dụng; Người có
trình độ đào tạo từ đại học trở lên, có ít nhất 05 năm công tác (không kể thời
gian tập sự, thử việc) trong ngành, lĩnh vực cần tuyển, đáp ứng được ngay yêu
cầu của chức danh công chức cấp xã cần tuyển dụng. Như vậy ủy ban nhân dân
cấp xã và cấp huyện có vai trò hết sức quan trọng trong công tác tuyển dụng
công chức. Nếu 02 cơ quan này phối hợp nhịp nhàng với nhau trong việc xây
dựng kế hoạch tuyển dụng và tiến hành tuyển dụng một cách khách quan, công
tâm thì sẽ tuyển dụng được công chức cấp xã nói chung và công chức tư pháp
hộ tịch nói riêng khá đảm bảo về mặt năng lực, đáp ứng được yêu cầu nhiệm
vụ đặt ra. Và ngược lại, nếu 02 cơ quan này không thực sự khách quan, công
tâm trong công tác tuyển dụng thì sẽ ảnh hưởng rất lớn đến năng lực của công
chức tư pháp hộ tịch được tuyển dụng, công chức tư pháp hộ tịch được tuyển
dụng sẽ không đảm bảo về mặt năng lực thực thi nhiệm vụ [13].
- Chính sách về đào tạo, bồi dưỡng công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã
Chính sách đào tạo, bồi dưỡng có ảnh hưởng trực tiếp đến việc nâng cao
trình độ của công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã.
Đào tạo, bồi dưỡng là con đường duy nhất để nâng cao trình độ kiến thức
trong điều kiện công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã bị thiếu hụt về kiến thức như
hiện nay. Mặc dù trình độ của công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã hiện nay còn
hạn chế, nhưng nếu được quan tâm, đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên thì họ sẽ
có chuyên môn vững, đáp ứng tiêu chuẩn. Mặt khác, đào tạo, bồi dưỡng cũng
góp phần nâng cao hiệu quả thực thi công vụ, nâng cao giá trị, chuẩn mực đạo
đức nghề nghiệp của bản thân công chức.

35
Tuy nhiên, chế độ, chính sách đào tạo phải phù hợp, thống nhất, tránh
lãng phí trong đào tạo và sau khi đào tạo.
- Các chính sách đãi ngộ đối với công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã
Các chính sách đãi ngộ là một yếu tố có ảnh hưởng không nhỏ đến năng
lực thực thi công vụ của công chức tư pháp - hộ tịch. Nếu các chính sách đãi
ngộ được thực hiện đúng và phù hợp nó có thể thúc đẩy, tạo động lực để họ
phát huy hết khả năng của mình trong việc thực hiện nhiệm vụ và ngược lại.
Trong các chính sách đãi ngộ có thể kể đến một số chính sách như: chính sách
về tiền lương, chính sách thi đua khen thưởng, chính sách thu hút và đãi ngộ
nhân tài,....
Chính sách về tiền lương, phụ cấp:
Chính sách về tiền lương, phụ cấp cho cán bộ, công chức là một vấn đề
phức tạp đang được bàn luận rất nhiều trong các cuộc họp của Chính phủ bởi
nó được coi là chính sách "xương sống" để nâng cao năng lực cũng như thu hút
và giữ chân được các nguồn nhân lực chất lượng cao vào làm việc trong khu
vực công. Công chức tư pháp - hộ tịch xã cũng vậy hầu như nguồn thu chính
của họ không phải là từ lương, phụ cấp do ngân sách Nhà nước chi trả. Bởi
lương, phụ cấp hàng tháng của họ thấp, thậm chí không đủ chi trả cho những lo
toan của cuộc sống. Vì vậy, họ phải kiếm thêm việc để làm hoặc tham gia sản
xuất, kinh doanh để tăng thu nhập. Họ không thể chú tâm vào công việc trong
khi còn phải lo cơm áo gạo tiền, những thứ thiết yếu để tồn tại thì vấn đề nâng
cao năng lực là việc khó khăn. Dẫn đến năng lực, công việc chuyên môn không
được chú trọng, hiệu quả thực thi công vụ không cao. Chính vì vậy, muốn nâng
cao được năng lực của công chức tư pháp - hộ tịch xã cần phải chú trọng đến
chính sách tiền lương, phụ cấp cho họ.
Chính sách thi đua khen thưởng:

36
Công tác thi đua khen thưởng là công tác quan trọng không chỉ ở trong
khu vực công mà còn cả đối với khu vực tư nhân. Khen thưởng, kỷ luật là nhằm
tạo động lực để cán bộ, công chức phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ, cần phải có
các hình thức khen thưởng kịp thời, xứng đáng với thành tích họ đã đạt được.
Đối với người công chức Tư pháp – hộ tịch xã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ
có nhiều hình thức khen thưởng như: Tặng Kỷ niệm chương, Huy hiệu, bằng
khen, Giấy khen,… Kèm theo đó là những phần thưởng vật chất nhất định xứng
đáng với công sức họ đã lao động, cống hiến. Tuy nhiên, bên cạnh các hình
thức khen thưởng, cũng cần phải quy định rõ những chế tài nghiêm khắc đối
với công chức tư pháp – hộ tịch xã suy thoái về phẩm chất chính trị, quan liêu,
cửa quyền, sách nhiễu người dân và có hành vi vi phạm pháp luật. Việc khen
thưởng, kỷ luật kịp thời, xứng đáng góp phần không nhỏ trong việc nâng cao
năng lực của công chức tư pháp hộ tịch cấp xã.
Chính sách thu hút nhân tài:
Chính sách thu hút cán bộ trẻ về công tác tại cơ sở đang là một bước đi
mới trong công cuộc cải cách hành chính ở nước ta. Nổi bật là Dự án thí điểm
tuyển chọn 600 trí thức trẻ ưu tú, có trình độ đại học tăng cường về làm Phó
Chủ tịch UBND xã thuộc 62 huyện nghèo (nay là 64 huyện nghèo) đã được
Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 26/1/2011 (Quyết định số 170/QĐ-TTg).
Đảng bộ Hà Nội cũng quyết định lựa chọn khoảng 1000 sinh viên đã tốt nghiệp
các trường đại học để bồi dưỡng nghiệp vụ công tác xây dựng Đảng, công tác
kiểm tra, công tác tuyên giáo,… bổ sung cho 577 xã, phường, thị trấn trên địa
bàn thành phố. Ngoài ra, trong những năm gần đây, nhiều tỉnh cũng đã ban
hành các chính sách để thu hút sinh viên về công tác tại cơ sở như: Thành phố
Đà Nẵng, thành phố Thanh Hoá, tỉnh Hưng Yên, Hải Dương, Bắc Ninh,... Đây
là một cán bộ, công chức trẻ có năng lực, trình độ, nhạy bén trong tiếp cận các
vấn đề. Nếu cán bộ, công chức trẻ này được đào tạo, bồi

37
dưỡng và bố trí một cách khéo léo đan xen với các cán bộ, công chức có nhiều
kinh nghiệm khi thực hiện nhiệm vụ sẽ phát huy được tối đa năng lực của họ,
nâng cao hiệu quả công việc. Đây là một chính sách có tác dụng không nhỏ đến
việc nâng cao năng lực của công chức nói chung và công chức tư pháp hộ tịch
cấp xã nói riêng.
Ngoài ra, để thu hút, giữ chân được những người tài làm công tác tư pháp
- hộ tịch ở cơ sở, lãnh đạo ủy ban nhân dân cấp xã phải làm tốt công tác quy
hoạch cán bộ, công chức. Đối với những người có năng lực, trình độ cần xem
xét để quy hoạch làm việc ở các vị trí cao hơn. Đồng thời, phải quy hoạch công
chức kế cận để đảm bảo không tạo khoảng trống khi luân chuyển vị trí.
- Điều kiện cơ sở vật chất và phương tiện làm việc
Cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ công việc là một trong những yếu
tố trực tiếp và khá quan trọng ảnh hưởng tới kết quả công việc, khả năng thực
hiện nhiệm vụ của công chức. Trang thiết bị là phương tiện vật chất để phục vụ
quá trình đổi mới phương pháp làm việc, giúp cho người công chức thực hiện
có hiệu quả mục tiêu đề ra. Trong điều kiện đầy đủ về trang thiết bị và kinh phí
hoạt động người công chức tư pháp hộ tịch xã sẽ có điều kiện học tập, khai thác
thông tin, chủ động trong công việc tốt hơn đem lại hiệu quả cao, tiết kiệm chi
phí, thời gian, công sức,... Ngược lại, với điều kiện làm việc không đảm bảo về
trang thiết bị và kinh phí hoạt động bị hạn chế thì sẽ ảnh hưởng tới tâm lý cán
bộ, công chức, không có điều kiện thể hiện khả năng, năng lực của cá nhân dẫn
tới kết quả công việc không cao, không đảm bảo chất lượng cũng như tiến độ
công việc.
Trước một thực tế là công việc của người công chức tư pháp hộ tịch cấp
xã ngày càng gia tăng cả về khối lượng và mức độ phức tạp thì việc bố trí kinh
phí hoạt động và tạo điều kiện về cơ sở vật để họ có thể thực hiện có ảnh

38
hưởng lớn đến hiệu quả công việc. Hiện nay, phần lớn công việc của người
công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã đều được thực hiện trên máy tính công tác
quản lý hộ tịch, nhận và chuyển văn bản qua thư điện tử, cập nhật thông tin và
các văn bản luật mới,... Tuy nhiên, nhiều xã có hệ thống máy tính đã cũ, không
kết nối mạng internet,... nên không thể đảm bảo cho người công chức tư pháp -
hộ tịch xã hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao. Công tác quản lý hộ tịch
được thực hiện thủ công bằng sổ sách trong khi khối lượng công việc ngày càng
gia tăng làm cho công việc bị tồn đọng, quá hạn; công tác chuyển và nhận văn
bản truyền thống tốn nhiều thời gian đi lại ảnh hưởng đến năng suất công việc;...
Kinh phí hoạt động cũng là một trong những khó khăn của công chức tư
pháp - hộ tịch. Thực tế cho thấy kinh phí công tác hạn hẹp đã phần nào hạn chế
tính chủ động của công chức tư pháp - hộ tịch trong quá trình triển khai các
hoạt động như tham gia hỗ trợ công tác hoà giải; phổ biến, giáo dục pháp luật,...
Các tủ sách pháp luật nghèo nàn, lạc hậu, các văn bản luật cũ kỹ không thể áp
dụng vào thực tế,...
Chính vì vậy, để nâng cao năng lực của công chức tư pháp - hộ tịch thì
cũng cần phải đảm bảo cho họ điều kiện tốt nhất về cơ sở vật chất và kinh phí
hoạt động.
1.4.2. Nhóm yếu tố chủ quan ảnh hưởng đến năng lực của công chức tư
pháp - hộ tịch cấp xã
Các nhân tố chủ quan ảnh hưởng tới chất lượng công chức tư pháp cấp
xã bao gồm các nhân tố sau:
- Tinh thần trách nhiệm trong công tác Trách nhiệm trong công tác của
công chức tư pháp là việc công chức phải làm trong thực thi công vụ. Trách
nhiệm công vụ là một khái niệm mang tính chất chính trị, đó là việc cán bộ,
công chức tự ý thức về quyền và nhiệm vụ được phân công cũng như bổn

39
phận phải thực hiện các quyền và nhiệm vụ đó. Trách nhiệm trong hoạt động
công vụ của công chức có mối quan hệ chặt chẽ với kết quả hoạt động công vụ.
Kết quả công vụ và trách nhiệm công vụ tạo nên hiệu lực, hiệu quả của các cơ
quan, tổ chức. Hai nhân tố này luôn có mối quan hệ biện chứng với nhau.
- Ý thức tổ chức kỷ luật của công chức tư pháp cấp xã ý thức tổ chức kỷ
luật của công chức tư pháp cấp xã thể hiện qua việc công chức phải thực hiện
tốt các nội dung công việc: chấp hành và sử dụng có hiệu quả thời giờ làm việc
theo quy định của pháp luật, nội quy, quy định của cơ quan, đơn vị, tổ chức;
không sử dụng thời giờ làm việc vào việc riêng; không đi muộn về sớm, không
chơi games trong giờ làm việc; không uống rượu bị trước, trong giờ làm việc,
kể cả vào bữa ăn giữa hai ca trong ngày làm việc và ngày trực; Phải có mặt
đúng giờ tại công sở theo giờ hành chính hoặc theo quy định cụ thể của cơ quan,
tổ chức, đơn vị
1.5. Tính tất yếu phải nâng cao năng lực của công chức tư pháp - hộ
tịch cấp xã
Trong công cuộc đổi mới đất nước cùng tiến trình hội nhập quốc tế đặt ra
yêu cầu to lớn và cấp bách về xây dựng công chức cấp cơ sở nói chung và công
chức tư pháp - hộ tịch cấp xã nói riêng đủ phẩm chất và năng lực, góp đáp ứng
ngày càng cao sự nghiệp xây dựng đất nước trong thời kỳ mới. Vì vậy, nâng
cao năng lực thực thi công vụ của công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã là yêu cầu
tất yếu khách quan nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý cũng như nhằm
đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra trong giai đoạn hiện nay bởi các lý do sau:
- Thứ nhất, xuất phát từ vị trí, vai trò của công chức tư pháp - hộ tịch xã
Công chức tư pháp - hộ tịch xã là những người gần dân nhất, sát dân
nhất, họ chính là những người hàng ngày tiếp xúc trực tiếp với nhân dân, nắm

40
bắt tâm tư nguyện vọng của nhân dân, giải quyết công việc mà nhân dân đề
nghị. Trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình, họ chính là những người
truyền đạt tinh thần của hệ thống pháp luật tới nhân dân, thuyết phục, vận động
nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật
của Nhà nước thông qua giải quyết các công việc có liên quan tới quyền và lợi
ích của nhân dân. Bên cạnh đó, công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã là cầu nối
giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân, giữa trung ương và địa phương. Đặc biệt,
trong giai đoạn hiện nay, đất nước ta tiến hành xây dựng Nhà nước pháp quyền
và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, việc phân cấp quản lý càng tăng thẩm
quyền cho cơ sở. Công chức tư pháp - hộ tịch xã được giao nhiệm vụ nhiều
hơn. Do đó, đòi hỏi họ phải thường xuyên nâng cao trình độ, kiến thức, kỹ năng,
thái độ, hành vi hay nói cách khác là phải nâng cao năng lực thực thi công vụ
thì mới đảm bảo thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
- Thứ hai, nâng cao năng lực công chức tư pháp - hộ tịch xã nhằm
khắc phục những yếu kém hiện có của công chức tư pháp - hộ tịch xã
Mặc dù có nhiều đổi mới trong công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng
lực, trình độ cho công chức tư pháp - hộ tịch xã, nhưng thực tế hiện nay công
chức tư pháp - hộ tịch xã chưa được bồi dưỡng những kiến thức phù hợp với
xu thế phát triển của đất nước, chưa có điều kiện để rèn luyện những năng lực
cần thiết, chưa được trang bị những phương pháp mới, đặc biệt là nghiệp vụ tư
pháp, về pháp luật, kỹ thuật và nghiệp vụ hành chính.
Thông tư liên tịch số 01/2009/TTLT - BTP - BNV ngày 28 tháng 4 năm
2009 của Bộ Tư Pháp, Bộ Nội Vụ đã dành một chương về tư pháp cấp xã, quy
định về nhiệm vụ, quyền hạn của tư pháp - hộ tịch xã. Theo đó, nhiệm vụ, quyền
hạn của tư pháp - hộ tịch xã đã tăng và nặng nề hơn trước nhiều, đòi hỏi công
chức tư pháp - hộ tịch xã phải được đào tạo, nâng cao năng lực chuyên môn,
đặc biệt là năng lực thực thi pháp luật. Tuy nhiên, trên thực tế

41
hiện nay công chức tư pháp - hộ tịch xã trình độ chuyên môn còn hạn chế, tinh
thần trách nhiệm chưa cao, có phần hạn chế cả về phẩm chất và năng lực, trình
độ chuyên môn, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng phục vụ nhân dân, có
chỗ có nơi còn có những biểu hiện gây phiền hà, tiêu cực, ảnh hưởng đến uy tín
của chính quyền cơ sở, làm giảm lòng tin của nhân dân.
Trong thực tiễn giải quyết công việc, do nhiều nguyên nhân chủ quan và
khách quan, năng lực pháp luật của công chức tư pháp - hộ tịch xã còn nhiều
hạn chế, bộc lộ một số yếu kém trong quá trình áp dụng pháp luật. Đây là một
trong những yếu tố gây trở ngại cho sự phát triển kinh tế - xã hội của địa
phương. Nhằm mục đích đóng góp hiệu quả cho quá trình đổi mới hệ thống
pháp luật, công chức tư pháp - hộ tịch xã phải được đào tạo, nâng cao năng lực
thực thi pháp luật. Họ phải là người có nghiệp vụ giỏi, có trình độ chính trị, đạo
đức, trách nhiệm và tinh thần tận tụy trong công việc. Đây chính là những điều
kiện cơ bản để họ giải quyết được khối lượng công việc theo quy định của pháp
luật, đồng thời giúp quá trình cải cách hệ thống pháp luật thành công, góp phần
thực hiện thắng lợi công cuộc công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước, hội nhập
kinh tế thế giới và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Vì vậy,
nâng cao năng lực cho công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã là vấn đề mang tính
tất yếu, cấp thiết để quản lý một cách có hiệu quả trong xu thế hội nhập và đáp
ứng yêu cầu quản lý trong thời kỳ đổi mới của chính quyền cơ sở.
- Thứ ba, nâng cao năng lực công chức tư pháp - hộ tịch xã để tiến
đến hoàn thành nhiệm vụ cải cách tư pháp
Cùng với công cuộc cải cách hành chính, cải cách tư pháp cũng là một
trong những chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước hiện nay, chủ trương này
thể hiện rõ nét qua nghị quyết 08/NQ-TW ngày 02/01/2002 của Bộ Chính trị
"Về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới", xác định:
"Nghiên cứu việc xã hội hoá một số hoạt động bổ trợ tư pháp". Tiếp đó

42
là nghị quyết số 49 - NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị về chiến lược
Cải cách tư pháp đến năm 2020 định hướng nhiệm vụ hoàn thiện các chế định
bổ trợ tư pháp: "Xây dựng nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, dân chủ, nghiêm
minh, bảo vệ công lý, từng bước hiện đại, phục vụ nhân dân, phụng sự Tổ quốc
Việt Nam xã hội chủ nghĩa, hoạt động tư pháp mà trọng tâm là hoạt động xét
xử được tiến hành có hiệu quả và hiệu lực cao". Đây là cơ sở cho việc củng cố,
kiện toàn bộ máy. nâng cao năng lực công chức tư pháp - hộ tịch xã, đáp ứng
yêu cầu, mục tiêu, nhiệm vụ đặt ra trong chiến lược cải cách tư pháp.
- Thứ tư, nâng cao năng lực công chức tư pháp - hộ tịch xã xuất phát
từ yêu cầu xây dựng nền hành chính hiện đại, mang tính chuyên nghiệp
Chương trình tổng thể cải cách hành chính của Nhà nước ban hành kèm
theo Quyết định số 136/2001/QĐ-TTg đã xác định mục tiêu "Xây dựng công
chức có số lượng, cơ cấu hợp lý, chuyên nghiệp, hiện đại, tuyệt đại bộ phận
công chức có phẩm chất tốt và đủ năng lực thi hành công vụ, tận tụy phục vụ
sự nghiệp phát triển đất nước và phục vụ nhân dân".
Để thực hiện mục tiêu đó, vấn đề hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn chức
công chức tư pháp - hộ tịch xã làm cơ sở để quy hoạch, tuyển dụng, quản lý và
số lượng công chức tư pháp - hộ tịch xã là yêu cầu đặt ra trong đổi mới nâng
cao năng lực công chức tư pháp - hộ tịch xã đáp ứng yêu cầu cải cách hành
chính, cải cách tư pháp.
Xây dựng công chức tư pháp - hộ tịch xã giỏi về chuyên môn nghiệp vụ,
thành thục trong kỹ năng là tiêu chí đánh giá tính chuyên nghiệp, tính chuyên
môn hoá của công chức tư pháp - hộ tịch xã, kết hợp với việc ứng dụng công
nghệ, kỹ thuật hiện đại để giải quyết công việc đạt được năng suất và hiệu quả
trong điều kiện, môi trường luôn vận động, đổi mới. Nâng cao năng lực thực
thi công vụ của công chức tư pháp - hộ tịch xã là một trong những nhân tố

43
quan trọng góp phần tiến tới xây dựng nền hành chính hiện đại, mang tính
chuyên nghiệp, đáp ứng những yêu cầu, thách thức đặt ra khi chúng ta thực hiện
cải cách tổng thể nền hành chính Nhà nước.
1.6. Kinh nghiệm nâng cao năng lực của cán bộ công chức cấp xã ở
một số địa phương
1.6.1. Kinh nghiệm của tỉnh Bắc Giang
Nhằm nâng cao chất lượng CBCC cấp xã của tỉnh, thời kỳ qua, các cấp
ủy ở Bắc Giang luôn chú trọng công tác rèn luyện CBCC cơ sở với nhiều cách
làm sáng tạo và cụ thể:
Một là, khắc phục những khâu yếu kém, nhất là về con người, nhằm tập
trung đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cơ sở đáp ứng yêu cầu phát triển sản xuất, nâng
cao chất lượng giáo dục, đào tạo, xây dựng nông thôn mới. Điển hình là Tân
Yên, từ một huyện trung du nghèo, sau 4 năm có nhiều thay đổi lớn. Song hành
cùng những thay đổi này có dấu ấn của CBCC cấp cơ sở. Năm 2010, trong số
262 cán bộ chuyên trách, chỉ có 20 người trình độ đại học, 120 người chưa qua
đào tạo, chiếm gần 46%; trong 202 công chức, trình độ đại học có 47 người, 12
người chưa qua đào tạo. Sự bất cập này là căn nguyên khiến nhiều mục tiêu
phát triển kinh tế - xã hội đặt ra trước đó khó hoàn thành. Nâng cao chất lượng
nguồn nhân lực, để vẫn ấy mà tạo được chuyển biến, Đảng ủy- HĐND- UBND
huyện Tân Yên đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, trước hết là bồi dưỡng
chuyên môn, nghiệp vụ cho CBCC, theo hướng yếu lĩnh vực nào, bồi dưỡng
lĩnh vực đó. Huyện ủy có giải pháp mới, yêu cầu các xã, thị trấn cử CBCC tham
gia bồi dưỡng ba tháng, mỗi tuầ học ba ngày tại các phòng, ban, cơ quan của
huyện. Các ngày còn lại, CBCC về xã, thị trấn thực hành, ứng dụng ngay kiến
thức, kỹ năng được bồi dưỡng theo phân công công tác. Thủ trưởng các cơ
quan, đơn vị thực hiện chế độ nhận xét, đánh giá hàng

44
tháng đối với cán bộ đến bồi dưỡng. Với chương trình này, đã có gần 200 cán
bộ, công chức cấp xã được học việc. Thực tế khẳng định, hầu hết số cán bộ
được tập huấn, bồi dưỡng đều áp dụng được các kiến thức, kỹ năng học vào
công việc hằng ngày. Hai là, cần hoàn thiện các kỹ năng của CBCC trong công
tác chuyên môn: điểm yếu của cán bộ chủ chốt cấp cơ sở là khả năng nắm bắt,
ra quyết định xử lý tình huống, các vấn đề mới nảy sinh trong tiến trình đô thị
hóa, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nhất là khi luân chuyển CBCC xã chuyển sang
công tác mới sẽ gặp không ít lúng túng: kỹ năng thuyết trình, điều hành cuộc
họp, đến xử lý văn bản...
Thông qua các lớp bồi dưỡng theo chức danh do Huyện ủy tổ chức tr ong hai
tuần học, thảo luận, thực hành trên lớp, cùng việc tự học hỏi, nghiên cứu, CBCC
tự tin trên diễn đàn, trong giải quyết các tình huống ở cơ sở. Ba là, cần hướng
về cơ sở, giúp đào tạo CBCC tại chỗ, tăng cường kinh nghiệm thực tiễn cho cán
bộ lãnh đạo, quản lý, hướng tới đạt chuẩn toàn diện. Tỉnh ủy Bắc Giang đẩy
mạnh công tác luân chuyển cán bộ từ cấp huyện về cơ sở và ngược lại. Thực tế
cho thấy, trong số 43 cán bộ cấp huyện được luân chuyển về cơ sở giữ chức vụ
lãnh đạo, quản lý đều đã tận dụng được lợi thế chuyên môn, vận dụng sáng tạo
trong công việc, tạo sự gắn kết với cơ sở. Phần lớn cán bộ luân chuyển là người
trẻ, năng động, có triển vọng, phát huy được khả năng tại cơ sở; góp phần tạo
nguồn cán bộ trước mắt và lâu dài. Cũng như nhiều địa phương khác, Bắc Giang
còn nhiều việc phải bàn trong chuẩn hóa cán bộ, công chức; tron g lựa chọn
ngành học, bố trí, sử dụng CBCC sau đào tạo; xây dựng chương trình bồi dưỡng
sao cho thật sự hiệu quả, không hình thức, tránh lãng phí, từng bước phấn đấu
nâng tầm CBCC cơ sở, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị ở
địa phương.
1.6.2. Kinh nghiệm của huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh

45
Thứ nhất, về công tác đào tạo trung cấp chuyên môn cho các chức danh.
Từ năm 2003, huyện Gia Bình xác định cán bộ, công chức hành chính cấp
huyện trở lên về cơ bản đã có trình độ đại học, cao đẳng và trung học chuyên
nghiệp nên không đặt vấn đề mở các lớp đào tạo trung cấp chuyên môn hay đào
tạo đại học cho đối tượng này, mà trọng tâm là đào tạo trình độ trung cấp chuyên
môn trở lên cho cán bộ, công chức xã, thị trấn nhằm đáp ứng tiến trình cải cách
hành chính giai đoạn 2010-2015 và các năm tiếp theo. Huyện ủy, ủy ban nhân
dân huyện Gia Bình, đã chỉ đạo Trung tâm bồi dưỡng chính trị, Trung tâm giáo
dục thường xuyên huyện phối hợp, liên kết với các trường đại học, cao đẳng và
trung học chuyên nghiệp mở các lớp trung cấp chuyên môn cho số cán bộ, công
chức xã, thị trấn có trình độ văn hoá trung học phổ thông nhưng chưa có trình
độ trung cấp đã được xếp vào các chức danh quy định tại Nghị định số
121/2003/NĐ-CP ngày 21/10/2003 của Chính phủ về chế độ chính sách đối với
cán bộ, công chức xã, thị trấn.
Thứ hai, về công tác bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước cho cán bộ, công
chức hành chính và cán bộ, công chức xã, thị trấn. UBND huyện xác định đây là
nhiệm vụ thường xuyên nhằm cập nhật kiến thức quản lý nhà nước cho cán bộ,
công chức nói chung cũng như cán bộ, công chức cấp xã nói riêng. Mặt khác bồi
dưỡng kiến thức quản lý nhà nước để cán bộ, công chức hoàn thiện các tiêu chuẩn
của ngạch, của chức danh đang đảm nhận theo quy định.
Thứ ba, về đào tạo kỹ năng làm việc. Thực tế hiện nay đào tạo ở các trường
đại học, cao đẳng và trung học chuyên nghiệp các kỹ năng về quản lý hành
chính nhà nước chưa hoàn toàn đáp ứng yêu cầu công việc tại các cơ quan hành
chính nhà nước của cán bộ, công chức, viên chức. Nhận thức được vấn đề này,
năm 2008 và những năm tiếp theo huyện Gia Bình hướng vào bồi dưỡng một
số kỹ năng cho cán bộ, công chức nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý,
trước mắt tập trung vào những cán bộ hoặc bộ phận tiếp xúc

46
nhiều với dân và tổ chức. Các kỹ năng nói trên giúp cho cán bộ, công chức từ
việc lập kế hoạch, xác định mục tiêu, tổ chức thực hiện kế hoạch, kiểm tra đánh
giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ đến giao tiếp hành chính với nhân dân, với
đồng nghiệp và với cấp trên để từ đó có trách nhiệm cải tiến lề lối làm việc,
nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
1.6.3. Huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh
Thứ nhất, Đẩy mạnh việc tuyên truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức
đối với cán bộ, công chức và trách nhiệm của các cấp, các ngành trong việc đào
tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã.
Làm tốt công tác tuyên truyền để cán bộ, công chức nâng cao nhận thức
trách nhiệm trong việc tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ, cập nhật
thông tin đáp ứng yêu cầu vị trí đang đảm nhận. Đông thời, UBND các cấp xây
dựng kế hoạch hoặc chương trình hành động cụ thể để tổ chức thực hiện công
tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã.
Thứ hai, Làm tốt công tác quy hoạch, tuyển dụng, bố trí sử dụng cán bộ,
công chức cấp xã một các hợp lý.
Tổ chức rà soát, đánh giá chất lượng cán bộ, công chức cấp xã. Trên cơ
sở đó xây dựng quy hoạch bố trí sử dụng, đào tạo bồi dưỡng từng chức danh
cán bộ, công chức ở từng xã, thị trấn. Hàng năm tiến hành rà soát, bổ sung quy
hoạch cho các chức danh cán bộ, công chức. Đưa công tác đánh giá cán bộ,
công chức ở cấp xã đi vào nề nếp, gắn quy hoạch với đào tạo, bồi dưỡng và bố
trí, sử dụng. Tổ chức tốt việc tuyển dụng, bổ nhiệm mới đối với cán bộ, công
chức cấp xã phải đáp ứng tiêu chuẩn chuyên môn theo chức danh quy định. Rà
soát, xây dựng kế hoạch tuyển dụng, bổ nhiệm thay thế những cán bộ, công
chức chưa có bằng chuyên môn mà tuổi cao, năng lực yếu. Không bố trí cán
bộ, tuyển dụng công chức cấp xã không đạt chuẩn về chuyên môn.

Cơ sở đề lý luận về năng lực công chức tư pháp – hộ tịch cấp xã.docx

Cơ sở đề lý luận về năng lực công chức tư pháp – hộ tịch cấp xã.docx

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Cơ sở đề lý luận về năng lực công chức tư pháp – hộ tịch cấp xã.docx

Similar to Cơ sở đề lý luận về năng lực công chức tư pháp – hộ tịch cấp xã.docx (20)

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 🥳🥳 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 ❤❤

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 🥳🥳 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 ❤❤ (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Cơ sở đề lý luận về năng lực công chức tư pháp – hộ tịch cấp xã.docx