lekts 4

1. АУДИТЫН ОЛОН УЛСЫН СТАНДАРТ

2. Ач холбогдол
Аудитынүйлажиллагаанынайдвартайбайдал,чанарыгхангах,түүнийшинжлэхухаанытөвшингдээшлүүлэх,эрхзүйнүндсийгбүрдүүлэхэдаудитынстандартчухалүүрэгтэй.

3. Ач холбогдол
•Аудитынажлынчанарыгсайжруулахбаталгааболдог;
•Аудитынүйлажиллагаагшинжлэхухааныүндсэндээрявуулахболомжийгбүрдүүлдэг;
•Аудитынүйлажиллагаагхэрэглэгчдэдойлгуулахадтусдэмүзүүлдэг;
•Мэргэжлийннэрхүндийгбийболгодог;
•Аудитынбайгууллага,үйлчлүүлэгчийнхоорондхэлцэлхийх, түүнийгхэрэгжүүлэх,аливаамаргаантайасуудлыгшийдвэрлэхэдголүндэслэлболдогбайна.

4. АОУС-ийн төрөл
Стандартыгхэрэглэххүрээгээрньгадаадаудитын,дотоодаудитын,аудитынбайгууллагындотоодстандартгэсэнтөрөлдхуваана.Тэдгээрийнзориулалт,бүтцийнталааравчүзье.

5. 1. Гадаадаудитынстандарт.
Энэньхараатбусаудитынболонтөр(засгийнгазар)-ийн,салбарынаудитынстандартаасбүрддэг.Хараатбусаудитынстандартньаудитынолонулсынстандарт, аудитынүндэснийстандартгэсэнтөрөлдхуваагдана.

6. Аудитынолонулсынстандартцогцшинжтэйбөгөөдбүртгэл,аудитындараахбаримтбичгүүдээсбүрддэггэжүздэг.
Үүнд:
•Бүртгэлийнолонулсынстандарт;
•Санхүүгийнтайлангийнболондагалдахбусадүйлчилгээнийолонулсынстандарт;
•Аудитынолонулсындүрэм;
•Бүртгэлийнмэргэжлийнболоннягтланбодогчдынёсзүйнолонулсындүрэм;
•Санхүүгийнтайлангийнаудитыннийтээрхүлээнзөвшөөрсөнстандарт(GAAS);
•Магадланитгэмжлэлийнстандартуудаасбүрддэг.

7. АУДИТЫН ОЛОН УЛСЫН
СТАНДАРТЫН БҮТЭЦ

8. Үүрэг, хариуцлага
“Үүрэг,хариуцлага”гэсэнхоёрдугаарбүлэгт200-299дугаарстандартхамаарна.Энэбүлэгтаудитынзарчим,ажлынчанарттавиххяналт,баримтжуулалтаасгаднааудитор, аудитынбайгууллагаболонүйлчлүүлэгчбайгууллагынудирдлагынхүлээхүүрэгхариуцлагынасуудлыгавчүзсэн.

9. Төлөвлөлт
“Төлөвлөлт”гэсэнгуравдугаарбүлэгт300- 399дугаарстандартхамаарна.Аудитынажлынтөлөвлөлт,түүнийбодитүндэслэлийгхангахзорилгоорүйлчлүүлэгчийнүйлажиллагаатайтанилцах,материаллагбайдлыгүнэлэх, материаллагийнтөвшнийасуудалбагтсан.

10. Дотоодхяналт
“Дотоодхяналт”гэсэндөрөвдүгээрбүлэгт400-499дугаарстандартхамаарна. Эрсдлийгүнэлэх,дотоодхяналтынсистеийнбүтэц,үнэлгээ,компьютерийнорчиндахьаудитынхяналтынасуудлыгавчүзсэн.

11. Аудитыннотолгоо
“Аудитыннотолгоо”гэсэнтавдугаарбүлэгт500-599дугаарстандартхамаарна.Энэбүлэгтаудитындүгнэлтийнбодитүндэслэлийгхангахынтулднотолгоогхэрхэнолжавах,нотолгооцуглуулахарга, үйлажиллагааныүндсэнзарчмуудынасуудлыгтусгасан.

12. Бусадаудитынажлыгашиглахнь
“Бусадаудитынажлыгашиглахнь”гэсэнзургадугаарбүлэгт600-699дугаарстандартхамаарна.Аудитынажилдөмнөхболондотоодаудит,шинжээчийнажлыгашиглахталаарэнэбүлэгтзаасан.

13. Аудитындүгнэлт, тайлан
“Аудитындүгнэлт,тайлан”гэсэндолдугаарбүлэгт700-799дугаарстандартхамаарна. Эндсанхүүгийнтайлангшалгасанталаархаудиторынтайлангийнстандарт, дүгнэлтийнбодитүндэслэлдхамаарахбусадмэдээллийнталаарзаасан.

14. Тусгайаудит
“Тусгайаудит”гэсэннаймдугаарбүлэгт800- 899дугаарстандартхамаарна. Үйлчлүүлэгчийнсанхүүгийнүйлажиллагааныхэтийнтөлвийнталаархмэдээллийгшалгах,тусгайзорилгобүхийаудитынтайлангхэрхэнбэлтгэхталаарзаасан.

15. 2. Дотоодаудитынстандарт.
Эньбайгууллагаасөөрийнүйлажиллагаандтавихдотоодхяналтынхарьцангуйбиедаасанхэлбэрбөгөөдулсорнуудадтүгээмэлхэрэглэгддэгтөдийгүйтэдгээрулсоронддотоодаудитынмэргэжлийнолоннийтийнбайгуулллагуудэрчимтэйүйлажиллагааявуулдаг.

16. Дотоодаудитынстандарт.
Дотоодстандартынүндсэнзорилгоньбайгууллагындотоодаудиторболонаудитынүйлажиллагаагмэргэжлийнудирдамжаархангахадчиглэгдэнэ.
Манайулсаддотоодаудитынинститутбайгуулагдаадүйлажиллагааявуулжбайгаачхарааханстандартгаргаагүйбайна.

17. 3. Аудитынбайгууллагындотоодстандарт.
Аудитынбайгууллагынүйлажиллагааныудирдамжийнболонаргазүйнүндсэнбаримтбичигболдотоодстандартмөн.

18. Аудитынбайгууллагындотоодстандарт.
Дотоодстандартаараудитынбайгууллагааудитыгтөлөвлөхөөсэхлээддүгнэлтгаргахбүхүйлажиллагааныаргазүйгболовсруулсанбайдагбөгөөдэнэнь ерөнхийстандартаднийцсэнбайхболовчөөрөөрийнөвөрмөцонцлогтойбайдагучирдотоодстандартыгбизнесийннууцгэжүздэг.

19. Дотоодстандартадтүүвэрлэлтхийх,нотолгооцуглуулах,түүнийгүнэлэх,аудитынэрсдэл, материаллагийнтөвшнийгхэрхэнтогтоохталаарөөрөөрийнаргазүйгтусгадагбөгөөдэнэньаудитыншалгалтынчанар, онолынтөвшингдээшлүүлээдзогсохгүйкомпанийннэрхүнд,өрсөлдөхчадвартнөлөөлдөг.
Аудитынбайгууллагындотоодстандарт.