Ομαδική εργασία για τη Λογοτεχνία Α Λυκείου Τα φύλα στη Λογοτεχνία

1. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
1
Τα βάσανα των γυναικών
Πατέρας στο σπίτι
Μια εργασία των μαθητριών της Α’ Λυκείου:
Αθανασάκου Αλίκη
Αρόν Αντελίνα
Ασημάκη Βαρβάρα
Βλάχου Παναγιώτα
Γορανίτη Θεοδώρα

2. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
2
Με λίγα λόγια…
Σε μια φτωχή συνοικία της Αθήνας διαδραματίζονται τα
ακόλουθα γεγονότα. Ένα μικρό παιδάκι ντυμένο με κουρέλια
παρακαλά τον μπακάλη της γειτονιάς να στάξει λίγο λάδι στο
ποτήρι, λέγοντας ότι δεν υπάρχει πατέρας στο σπίτι. Όπου και
να πήγαινε έλεγε πως ήταν ορφανό από πατέρα, διότι ο πατέρας
του προτίμησε την αγκαλιά μιας άλλης γυναίκας αντί της
μητέρας του. Μάρτυρας των γεγονότων αυτών, ο ίδιος ο
συγγραφέας που του πρόσφερε μια πεντάρα, επειδή το
λυπήθηκε που ζητιάνευε. Στην συνέχεια ο συγγραφέας έμαθε
την ιστορία του μικρού από τον φίλο του, τον παντοπώλη. Το
παιδί είχε πέντε αδέρφια, ο πατέρας του μέθυσος, τεμπέλης και
ξυλουργός και η μητέρα του έραβε πουκάμισα. Ζούσαν από το
μικρό εισόδημα της μητέρας, διότι ο πατέρας ότι και να έπαιρνε
τα ξόδευε σε ποτό. Καθώς τα μέλη της οικογένειας πλήθαιναν
όλο και πιο πολύ η οικονομική κατάσταση γινόταν όλο και
χειρότερη μέχρι που η μητέρα αναγκάστηκε να δώσει την
ραπτομηχανή της για να πληρώσει την γέννα του μωρού της.
Παράλληλα εκμεταλλεύοντας την κατάσταση αυτή ο
κουμπάρος τους, πλούσιος, νέος και όμορφος άνδρας έκανε
πολλές τακτικές επισκέψεις φέρνοντας δώρα και τρόφιμα και η
μητέρα αναγκαζόταν να τα δέχεται. Μετά από σκηνές
ζηλοτυπίας ο πατέρας έφυγε μαζί με μια παλιά του φιλενάδα.
Έτσι η μάνα με πέντε παιδιά, χωρίς δουλειά και φαγητό έμεινε
μόνη της, χωρίς ‘ΠΑΤΕΡΑ ΝΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΕΙ’.

3. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
3

4. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
4
1.Ποιές πληροφορίες αντλείται από το κείμενο για την θέση της γυναίκας
στην Αθηναϊκή κοινωνία στα τέλη του 19ου
αιώνα;
Σύμφωνα με το κείμενο του Παπαδιαμάντη, η γυναίκα στα τέλη του 19
ου αιώνα ήταν κατώτερη, την υποτιμούσαν συνεχώς, και αναγκαζόταν
να αποδεχτεί τον παθητικό ρόλο και την εξάρτηση από την κυριαρχία
των ανδρών. Ζούσε κάτω από αντίξοες συνθήκες όμως, παρόλα αυτά δεν
έπαυε να ενδιαφέρεται για την οικογένεια της και ιδιαίτερα για τα παιδιά
της και είχε την αποκλειστική ανατροφή τους. Ο ρόλος της στο σπίτι
ήταν να καθαρίζει, να μαγειρεύει και να φροντίζει το νοικοκυριό έχοντας
τα πάντα σε τάξη. Παράλληλα, αναγκαζόταν να δουλεύει, ενώ
μεγάλωνε τα παιδιά της, αφού δεν είχε βοήθεια από τον σύζυγο της και
δυστυχώς δεν μπορούσε να αντιδράσει. Γενικά, η γυναίκα θεωρούνταν
υπηρέτρια και νταντά χωρίς δικαιώματα και μόνο με υποχρεώσεις,
έχοντας πάντα την ευθύνη για οτιδήποτε συνέβαινε στο σπίτι και στην
οικογένεια.

5. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
5
..Επιπλέον Πληροφορίες για την γυναίκα μετά τα τέλη του 19ου
αιώνα..έως και σήμερα..
 Ελεύθερες με ίσα δικαιώματα με τους άνδρες.
 Οικονομικά ανεξάρτητες.
 Δυνατότητα επιλογής συντρόφου
 Συμμετοχή στην πολιτική
Αρχικά οι γυναίκες πάλεψαν για το θέμα της ισότητας. Η ηθική και η
κοινωνική απελευθέρωση των γυναικών πραγματοποιήθηκε. Η γυναίκα
άρχισε να εισβάλλει στις επιστήμες, να αποκτά το δικαίωμα της ψήφου
και να ανεβαίνει στα δημόσια αξιώματα, ακόμα και στα κυβερνητικά.

6. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
6
Επιπλέον πληροφορίες για τους άνδρες..σήμερα..
Όσον αφορά το ρόλο των ανδρών σήμερα, ο παραδοσιακός τους ρόλος,
ως αρχηγοί της οικογένειας έχει ανατραπεί. Οι άνδρες σήμερα έχουν
χάσει την ισχύ της δύναμής τους. Σήμερα ο άνδρας αναλαμβάνει το ρόλο
του πατέρα στην ανατροφή των παιδιών του.
Και οι δύο γονείς πλέον συνεισφέρουν το ίδιο στην οικογένεια.

7. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
7
2.Να χαρακτηρίσετε την ηρωίδα του κειμένου επισημαίνοντας τα
αντίστοιχα χωρία του κειμένου.
Η ηρωίδα του κειμένου αρχικά μπορεί να χαρακτηριστεί ως γενναία και
εργατική, γιατί πάντα βρίσκει τρόπο να ανταπεξέλθει σε όλες τις
δυσκολίες που αντιμετωπίζει, αυτή και η οικογένεια της, χωρίς τον
πατέρα. Ακόμα πρόκειται για μια πολύ αφοσιωμένη μητέρα, γιατί δεν
αφήνει την οικογένεια της εκτεθειμένη και προσπαθεί σκληρά ώστε να
έχει ένα εισόδημα για να μπορεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες των
ανήλικων παιδιών της. Μπορεί επίσης να χαρακτηριστεί ως
υπομονετική, διότι παρόλο τις δυσκολίες που είχε, ήταν αναγκασμένη να
αντιμετωπίζει, την άσχημη και ταπεινωτική συμπεριφορά των γειτόνων,
χωρίς αντίδραση στις προσβολές που δεχόταν, προς το πρόσωπο της.
Τέλος είναι απελπισμένη, γιατί δεν έχει αρκετούς οικονομικούς πόρους
και τα παιδιά της δεν έχουν σε καθημερινή βάση τροφή και άλλες
απαραίτητες ανάγκες.

8. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
8
3.Να εντοπίσετε στοιχεία του ήθους των ανδρών του κειμένου
βασιζόμενοι και σε χωρία του κειμένου. Να επικεντρώσετε στον
σύζυγο.
Με βάση το κείμενο, ο πατέρας παρουσιάζεται φυγόπονος, μέθυσος και
βίαιος, απέναντι στην γυναίκα και τα παιδιά του. Δεν διστάζει πολλές
φορές να χειροδικήσει επάνω τους. Τους στερεί το φαγητό, σπαταλώντας
τα χρήματα για τις διάφορες ασωτίες του. Είναι ιδιαίτερα ζηλιάρης και
γκρινιάρης, απέναντι στη γυναίκα του και φυσικά είναι άπιστος σύζυγος
και ανεύθυνος οικογενειάρχης, αφού δεν τον ενδιαφέρει το μέλλον και
το καλό της οικογένειάς του.

9. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
9
4. Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στο νησί της Σκιάθου, στις
4 Μαρτίου 1851. Καταγόταν από πολύτεκνη οικογένεια, όπου
αποτελούνταν από εννιά παιδιά, και τα δύο είχαν απεβιώσει σε πολύ
μικρή ηλικία Γονείς του ήταν ο Αδαμάντιος Εμμανουήλ, ο οποίος ήταν
γόνος ναυτικής οικογένειας και ιερέας του νησιού. Μητέρα του ήταν η
Αγγελική, το γένος Μωραΐτη, με καταγωγή από αρχοντική οικογένεια
του Μυστρά. Εξοικειώθηκε από πολύ νωρίς με τα εκκλησιαστικά
πράγματα, την θρησκευτική ατμόσφαιρα, τις λειτουργίες, τα εξωκκλήσια
και την ήσυχη ζωή του νησιωτικού περίγυρου. Επίσης στην Σκιάθο
έμαθε τα πρώτα του γράμματα, έπειτα συνέχισε το σχολείο, στο
γυμνάσιο Χαλκίδας, αλλά δεν το ολοκλήρωσε και ύστερα γύρισε στην
πατρίδα του. Το 1874 γράφτηκε στην Φιλοσοφική σχολή, όπου
παρακολούθησε κάποια φιλολογικά μαθήματα, αλλά λόγω της
οικονομικής του κατάστασης , δεν κατάφερε να ολοκληρώσει τις
σπουδές του.

10. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
10
Έργα
Μυθιστορήματα:
 Η Γυφτοπούλα (1884)
 Η Μετανάστις (1880)
 Οι έμποροι των εθνών (1883)
Νουβέλες:
 Η φόνισσα (1903)
 Τα ρόδινα ακρογιάλια (1908)
 Χρήστος Μηλιόνης (1885)
Διηγήματα:
 Η Γλυκοφιλούσα (1894)
 Η φωνή του δράκου (1904)
 Μια ψυχή (1891)
 Το Χριστόψωμο (1887)
Ποιήματα:
 Προς τη μητέρα μου (1880)
 Το ωραίον φάσμα (1895)
 Στην Παναγιά τη Σαλονικιά (1908)
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης απεβίωσε από πνευμονία, στις 3
Ιανουαρίου 1911, στην Σκιάθο.
Μ.Δ. Εξαιρετική δουλειά

11. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
11