ΕΡΥΕΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ : ΣΑΛΤΑΡΗ ΜΑΡΙΑ

1. ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗ
ΛΑΪΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
Μία εργασία στο μάθημα του
project.
Υπέυθυνη καθηγήτρια:κ. Σαλτάρη
Από τους:Ανθή Παναγιωτάκη
Θεοδόση Ντέρο
Μαρία Μαρινάκου

2. Μέρος 1ο
ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

3. ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ
Το καθαρό και διάφανο νερό συνδέθηκε με τη λατρεία του
χριστιανισμού. Είναι ο αγιασμός που φυλάμε δίπλα στο εικονοστάσι.
Με αυτό μας ραντίζει ο ιερέας στην αρχή κάθε μήνα, στην αρχή της
σχολικής χρονιάς και σε κάθε καινούργιο ξεκίνημα στη ζωή μας.
Ακόμα, είναι το νερό του Ιορδάνη, όπου βαπτίστηκε ο Χριστός
από τον Ιωάννη το Βαπτιστή,αλλά και το νερό της κολυμπήθρας,
που ξεπλένει κάθε νέο χριστιανό από το προπατορικό αμάρτημα.
Στην ορθόδοξη εκκλησία, στη γιορτή των Φώτων, το νερό
παίζει τον πρωταρχικό ρόλο στην τελετή αγιασμού των υδάτων που
γίνεται σε όλους τους ναούς. Επίσης, μετά την ταφή του νεκρού,
όσοι παρευρίσκονται πλένουν τα χέρια τους σε ένδειξη εξαγνισμού.

4. ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗΝ ΙΣΛΑΜΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑΠώς συνδέεται το νερό με τη θρησκεία;
Στο Κοράνι, το υγρό στοιχείο προϋπήρχε της δημιουργίας του κόσμου και των
ανθρώπων. Σύμφωνα με την ισλαμική θησκεία, ο Αλλάχ, έχοντας τον θρόνο του πάνω
στο νερό, δημιούργησε τη γη και τον ουρανό μέσα σε έξι ημέρες.
Ποια η σημασία του νέρου για το Ισλάμ;
Το νερό της βροχής,των ποταμών και των πηγών συμβολίζει την Αγαθότητα του Θεού.
Το πέρασμα μέσα από το νερό και η καθαριότητα αποτελούν ένα πολύ σημαντικό
στοχείο για την ισλαμική θρησκεία. Για τους πιστούς το νερό είναι πηγή ζωής,
διατήρησης και εξαγνισμού.
Ποιος ο ρόλος του νερού στην θρησκευτική λατρεία;
«Η καθαριότητα αποτελεί το ήμισυ της πίστης», πρεσβεύει ο Μωάμεθ και παροτρύνει
τους πιστούς να πλένονται, προτού προσευχηθούν κατά το διάστημα της ημέρας ή
αγγίξουν το Ιερό Κοράνι. Η καθαριότητα επιτυγχάνεται μέσα από το πλύσιμο με
καθαρό, αγνό νερό, χωρίς το τελευταίο να ανμιγνύεται με άλλα επιμέρους στοιχεία. Τη
σωματική καθαριότητα ακολουθεί μέσα από την προσευχή, η κάθαρση της ψυχής και η
εξυγίανση του πνεύματος. Οι προσευχές που γίνονται σε ακάθαρτη κατάσταση δεν
ισχύουν. Αυτό σημαίνει ότι οι Μουσουλμάνοι είναι υποχρεωμένοι να
κάνουν το τελετουργικό πλύσιμο πριν κάθε μία από τις πέντε
καθημερινές προσευχές.

5. ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΟΝ ΙΟΥΔΑΪΣΜΟ
Το νερό σαν μέσο εξαγνισμού-καθαρισμού
Στην Εβραϊκή υγειονομική νομοθεσία το νερό έπαιζε σημαντικό ρόλο στην
υγιεινή όλων των ανθρώπων. Οι ιερείς θεωρούνταν οι φύλακες της
καθαρότητας του λαού και επειδή η σωματική καθαρότητα εξισώνονταν με
την ψυχική αγνότητα, οι κανόνες υγιεινής είχαν τα
χαρακτηριστικά θρησκευτικών κανόνων και θρησκευτικών
τελετών. Οι ιερείς τηρούσαν αυστηρά όλους τους
κανονισμούς για τα λουτρά και την κάθαρση. Κατά μία
αντίληψη το πλύσιμο των χεριών πριν το γεύμα
θεωρούνταν σαν θρησκευτικό καθήκον, ενώ μετά το γεύμα σαν καθήκον
σεβασμού προς άλλα πρόσωπα ή πράγματα. Σύμφωνα με το Βιβλικό νόμο
απαγορεύεται η είσοδος των Εβραίων στο ναό χωρίς να έχουν προηγουμένως
κάνει λουτρό ή μελέτη των νόμων απαραίτητο καθήκον για κάθε Εβραίο.
Επίσης όποιος εισέρχονταν σ’ ένα σπίτι, όπου υπήρχε νεκρός, θεωρούνταν
ακάθαρτος για επτά ημέρες και έπρεπε να πλένεται την τρίτη και την έβδομη
μέρα με το «ύδωρ καθαρμού».Το ύδωρ αυτό προέρχονταν από πηγαίο νερό
με τη στάχτη από την καύση μιας κόκκινης αγελάδας με ορισμένη ποσότητα
ξύλου από κέδρο, ξύδι και μία κόκκινη κλωστή. Ακόμη έπρεπε ο ακάθαρτος να
πλένει τα ρούχα του και να κάνει λουτρό.

6. Η διάκριση μεταξύ καθαρού και ακάθαρτου στις θρησκευτικές τελετές
επεκτείνεται και στη σωματική καθαρότητα. Όποιος γίνεται ακάθαρτος (tamé),
είτε λόγω μιας κακής πράξης, είτε λόγω προσβολής του από μία μολυσματική
νόσο, μπορεί να γίνει καθαρός (tahòr)κατά τη διάρκεια ειδικών τελετών (όπως
στην περίπτωση της κάθαρσης των λεπρών, όπου το λουτρό παίζει ένα
σημαντικό ρόλο). Έτσι μέσα από τελετουργίες το ‘λουτρό καθαρότητος’,
θεμελιώδης κανονισμός σε όλη την κοινωνική ιστορία του Εβραϊκού λαού,
μετατρέπεται στο συμβολικό βάπτισμα.
Έθιμα που συνδέονται με το νερό:
•Ένα από τα έθιμα των Εβράιων το Πάσχα είναι το αλατισμένο νερό: Βουτούν
σε αυτό τα χορταρικά και λέγεται ότι το αλμυρό νερό συμβολίζει τα δάκρυα
που έχυσαν οι Ισραηλίτες στην Αίγυπτο. Σύμφωνα με ορισμένες ερμηνείες
αποτελεί και την ανάμνηση των υδάτων της Ερυθράς Θάλασσας η οποία
χωρίστηκε στα δύο για να περάσουν οι εβραίοι.
•Ένα έθιμο που συνδέεται με το θάνατο:Παλαιότερα ήταν καθιερωμένο την
στιγμή του θανάτου να αδειάζουν κάθε δοχείο με νερό στο σπίτι γιατί
πίστευαν ότι ο Άγγελος του Θανάτου μπορεί να το είχε χρησιμοποιήσει για να
καθαρίσει το ξίφος του μετά την τέλεση της αποστολής του. Μάλιστα το
συγκεκριμένο έθιμο ανήκε στον επίσημο κατάλογο της Ιεράς Εξέτασης στην
Ισπανία για να διαπιστωθεί αν ο εξεταζόμενος είναι κρυπτόεβραίος. Σε μερικά
σπίτια, αυτή η παράδοση επιζεί με το να αφήνουν το νερό να τρέχει λίγο από
μια βρύση. Σε άλλες πόλεις της Ελλάδας, όπως τον Βόλο, συνηθίζουν να
σπάνε ένα κανάτι με λίγο νερό μέσα την ώρα που ξεκινά η μεταφορά του
νεκρού στο νεκροταφείο.

7. Προφητείες που συνδέονται με το νέρο:
•Η πρώτη προφητεία τους, αναφέρεται στην Νεκρά Θάλασσα. Παραπέμπουν
σε μια Προφητεία του Ιεζεκιήλ (47,8) που αναφέρει ότι στην εποχή του
Μεσσία τα πικρά νερά της Νεκράς Θαλλάσης θα γλυκάνουν και θα γεμίσουν
από ψάρια.
•Υπάρχει μια πρόβλεψη από τα Εβραϊκά κείμενα και το Ταλμούδ όπου η
αποξήρανση της λίμνης Kinneret είναι ένα από τα σημάδια που προμηνύουν
την έλευση του μεσσία τους. Αυτή τους την ερμηνεία την συνδέουν με τον
Προφήτη Ησαία (19, 5) και με τους Ψαλμούς (66, 6).

8. ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΟ ΒΟΥΔΙΣΜΟ
Το νερό χρησιμοποιείται στις κηδείες όπου γεμίζεται
ένα δοχείο, ώσπου να ξεχειλίσει και συμβολίζει το
πέρασμα από τον έναν στον άλλο κόσμο, όπως το νερό
ξεχειλίζει στο ποτάμι και περνάει στους ωκεανούς.
Δεδομένου ότι γεμίζει και αδειάζει πάνω από την άκρη
της λεκάνης οι μοναχοί απαγγέλουν "καθώς οι βροχές
γεμίζουν τα ποτάμια και τον ωκεανό, έτσι μπορεί να
φτάσει το ίδιο εδώ".

9. ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΟΝ ΚΟΜΦΟΥΚΙΣΜΟ
Η θρησκεία αυτή έχει διαδοθεί κυρίως στην Κίνα, στην Ιαπωνία, στην
Κορέα και στο Βιετνάμ. Τονίζει την αρχή που προσομοιάζει τον Χρυσό
Κανόνα:«Ό,τι δεν επιθυμείς για τον εαυτό σου, μην το επιβάλεις στους
άλλους.»
Οι Ιάπωνες θεωρούν ότι η γη δημιουργήθηκε από μία σταγόνα υγρής
ύλης που έπεσε από το Χάος.
Οι Κινέζοι αντιλαμβάνονται τον κόσμο σαν μια άμαξα, που γύρω της
υπάρχουν 4 θάλασσες. Ο ουρανός είναι η σκεπή της άμαξας και έχει πολλά
παώματα. Ανάμεσα στον ουρανό και τη γη βρίσκονται τα αστέρια.

10. ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΟΝ ΙΝΔΟΥΙΣΜΟ
Ο Γάγγης θεωρείται από τους Ινδούς ιερός ποταμός και του αποδίδονται
εξαιρετικές καθαρτήριες ιδιότητες. Στις όχθες του υπάρχουν ιερές πόλεις όπου
οι πιστοί πάνε να προσκυνήσουν. Οι προσκυνητές χύνουν επίσης νερό μέσα
στο Γάγγη ως προσφορά στους θεούς τους. Οι ινδουιστές το μήνα Φεβρουάριο
ή Μάρτιο γιορτάζουν την επιστροφή της άνοιξης. Τότε βγαίνουν στους
δρόμους, ανάβουν φωτιές και ραντίζουν ο ένας τον άλλο με σκόνες ή
χρωματισμένο νερό.

11. Μέρος 2ο
ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗ ΛΑΪΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

12. ΕΘΙΜΑ ΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ
Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας υπάρχουν έθιμα που κάνουν τους
ανθρώπους να πίστευουν ότι θα τους εξασφαλίσουν την υγεία και την
ευτυχία.
Το πιο γνωστό έθιμο και συγχρόνως θρησκευτική γιορτή είναι τα Θεοφάνεια,
ο αγιασμός των υδάτων. Ο ιερέας ρίχνει στο νερό τον σταυρό και οι πιστοί
βουτούν να τον πιάσουν γιατί θεωρείται ευλογία. Έτσι αγιάζονται τα ύδατα,
δηλαδή τα νερά.
Ένα άλλο έθιμο είναι το αμίλητο νερό. Το πρωί της Πρωτοχρονιάς η
νοικοκυρά σηκονόταν και πήγαινε στη βρύση να πάρει το «αμίλητο νερό».
Λέγεται έτσι γιατί δεν μιλούσε σε κανέναν ούτε όταν πήγαινε ούτε όταν
ερχόταν. Στην βρύση έριχνε ένα συτάρι ή ένα κομμάτι τυρί και έλεγε «Όπως
τρέχει το νέρο, να τρέχει το μπεργκέτι στο σπίτι σας!». Μετά γύριζε στο σπίτι
με το νερό χωρίς να βγάζει τσιμουδιά και μόλις έμπαινε στο σπίτι της έλεγε
«χρόνια πολλά!» στους δικούς της. Το αμίλητο νερότο έχυνε στις τέσσερις
γωνιές του σπιτιού «για να τρέχουν όλη τη χρονιά τα καλούδια σαν το νερό».
Μετά πραγματοποιούσαν και διάφορες μαντικές τελετές.
Οι νύφες σύμφωνα με άλλο έθιμο την επόμενη μέρα του γάμου τους
πήγαιναν να φέρουν φρέσκο νερό για το σπιτικό τους. Προτού φύγουν
έπρεπε να αφήσουν χρήματα ή ένα ψωμάκι κι εύχονταν όπως τρέχει το νερό
να τα καλά μες στο σπιτικό τους.

13. Άλλο έθιμο που γινόταν παλιά στην Φλώρινα λεγόταν το «σιδερένιο νερό».
Αυτό γινόταν τα χαράματα της Πρωτοχρονιάς. Ο νοικοκύρης του σπιτιού
πήγαινε στη βρύση του χωριού. Αού πλενόταν, έπαιρνε μία πέτρα μικρή και
την έπλενε καλά στη βρύση. Στην συνέχεια, γύριζε σπίτι και τους έβρεχε με
ένα κλωνάρι και την πέτρα λέγοντας «Όλοι του χρόνου γεροί σαν τη πέτρα
τη μικρή!».
Σε κάποιες πάλι περιοχές που επικρατούσε ανομβρία και οι σοδειές
κινδύνευαν να χαθούν οι άνθρωποι έκαναν ένα αστείο έθιμο. Ένας
άνθρωπος ντυνόταν με πρασινάδες και φύλλα. Μετά τον έδεναν με ένα
σκοινί και τον γυρνούσαν στις γειτονιές του χωριού. Οι χωρικοί τον
ακολουθούσαν και τον κατάβρεχαν με κανάτια νερό που έριχναν πάνω στις
φτέρες της «Μπαρμπαρούσας», έτσι ονόμαζαν τον μασκαρεμένο άνθρωπο
που συμβόλιζε το νερό της βροχης που θα έπεφτε να ποτίσει τα δένδρα και
τα χωράφια. Καθώς γύριζαν τα δρομάκια του χωριου τραγουδούσαν:
«Μπαρμπαρούσα περπατεί
το Θεό παρακαλεί
για να ρίξει μια βροχή
για να γίνουνε τα στάρια
να γεμίσουνε τα αμπάρια»

14. ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ
1. Μπήκε το νερό στ' αυλάκι.
2. Μοιάζουν σαν δυο σταγόνες νερό.
3. Κουβαλάει νερό με κόσκινο.
4. Έκανε μια τρύπα στο νερό.
5. Θα πούμε το νερό νεράκι.
6. Η αλήθεια πλέει σαν το λάδι στο νερό.
7. Στάλα τη στάλα το νερό τρυπάει το λιθάρι.

15. ΑΙΝΙΓΜΑΤΑ ΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ
1. Όταν πλυθώ, λερώνεται.
2. (το νερό)
3. Πάει, πάει και πίσω δε γυρνάει.
4. (το ποτάμι)
5. Από ψηλά πέφτει και δε γκρεμίζεται, πέφτει και δε ραγίζεται.
6. (η βροχή)
7. Πάπλωμα παπλωματίζει, πέφτει κάτω και μουγκρίζει.
8. (τα κύματα της θάλασσας)
9. Απ’ τον ουρανό πέφτει και δε ραγίζει και σε μια στάλα νερό λιώνει.
10. (το χιόνι)
11. Όλα τα σβήνει το νερό, κι εμένα μόν' ανάβει.
12. (ο ασβέστης)
13. Χιλιοτρύπητο λαγήνι που σταλιά νερό δε χύνει.
14. (το σφουγγάρι)
15. Άλογο τετράλογο, τετραπαλουκωμένο, σαράντα πέταλα φορεί κι εις το νερό κυλιέται.
16. (ο νερόμυλος)
17. Θάλασσα είναι, νερό δεν έχει, βουνό είναι, χώμα δεν έχει, κάμπος είναι, χόρτα δεν έχει, πόλη
είναι, σπίτια δεν έχει.
18. (ο χάρτης)
19. Θάλασσα χωρίς νερό, και πόλεις δίχως σπίτια.
20. (ο ουρανός)
21. Καράβι χιλιοτρύπητο νερό παγ’ όπου θέλει.
22. (ο σπόγγος)
23. Κούφιος έλατος δροσιά γιομάτος.
24. (το βαρέλι με νερό)

16. ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
Το πλατανιώτικο νερό
Να 'χα νερό απ' τον πλάτανο
κρασί απ' την κολώνα
να 'χα και την αγάπη μου
να τη φιλώ στο στόμα.
Το πλατανιώτικο νερό
Γιατρεύει κάθε πόνο
κι όποιος το πιει παντρεύεται
Σαμιωτοπούλα μόνο.
Σαμιώτικο γλυκό κρασί
θα πιω για να μεθύσω
στην ξενιτιά που βρίσκομαι
να μη σε λησμονήσω.

17. Ποταμέ, τζάνεμ ποταμέ μου
Ποταμέ, τζάνε ποταμέ μου
ποταμέ, ποταμέ όταν γεμίζεις
και βαρείς και βαρείς και κυματίζεις.
Πάρε με, τζάνε ποταμέ μου
πάρε με, πάρε με στα κύματά σου
στα βεργό-, στα βεργογυρίσματά σου.
Να με πας, τζάνε ποταμέ μου
να με πας, να με πας τη δύση δύση
μεσ' στ' Αλή, μεσ' στ' Αλή Πασά τη βρύση.
Που 'ρχονται, τζάνε ποταμέ μου
που 'ρχονται, που 'ρχονται τα κοριτσάκια
για νερό, για νερό με τα σταμνάκια.
Που 'ρχονται, τζάνε ποταμέ μου
που 'ρχονται, που 'ρχονται ξανθιές και πλένουν
μαυρομά-, μαυρομάτες και λευκαίνουν.
Να 'ρχεται, τζάνε ποταμέ μου
να 'ρχεται, να 'ρχεται κι αδελφή μου
να μου πλέ-, να μου πλένει το μαντήλι.
Να μου πλε-, τζάνε ποταμέ μου
να μου πλε-, να μου πλένει το μαντήλι
με τα δα-, με τα δάκρυα που χύνει.

18. Κώστα μ' τα χιόνια λιώσανε
"Κώστα μ' τα χιόνια λιώσανε",
τα πουλιά του λένε
"ορέ και συ Κώστα μου χάθηκες,
στα ξένα τόσα χρόνια.
Ορέ Κώστα μου λένε,
να σ' αρνηθώ.
Κώστα μου λέν' να σ' αρνηθώ,
μα γώ δε σ' απαρνιέμαι.

19. Γερακίνα
Κίνησε η Γερακίνα,
για νερό κρύο να φέρει.
ντρουμ[...]
Κι έπεσε μες στο πηγάδι,
κι έβγαλε φωνή μεγάλη.
ντρουμ[ …]
Κι έτρεξε ο κόσμος όλος,
κι έτρεξα κι εγώ ο καημένος.
ντρουμ[ …]
Γερακίνα, θα σε βγάλω
και γυναί- γυναίκα θα σε πάρω.
ντρουμ[ …]

20. Σαν πας Μαλάμω μ' για νερό
Σαν πας Μαλά-, Μαλά-, Μαλάμω μου
σαν πας Μαλάμω μ’ για νερό,
σαν πας Μαλάμω για νερό,
κι εγώ στη βρύση καρτερώ.
Να σου τσακί-, Μαλά-, Μαλάμω μου,
να σου τσακίσω το σταμνί,
να σου τσακίσω το σταμνί,
να πας στη μάνα σου αδειανή.
Κι αν σε ρωτή- Μαλά-, Μαλάμω μου
κι αν σε ρωτήσει η μα-, η μάνα σου,
κι αν σε ρωτήσει η μα-, η μάνα σου
-Μαλάμω που είναι η στα-, η στάμνα σου.
-Μάνα μου πα-, μάνα μου παραπάτησα,
μάνα μου παραπάτησα και το σταμνί το τσα-, το τσάκισα.
https://youtu.be/g
pXynphnL_w

21. Της Καλαμάτας το νερό
Στης Καλαμάτας το νερό
πουλί μου Καλαματιανό
έχει έμορφα κορίτσια
διαλεχτά σαν κεπαρίσσια
πάγω κι εγώ να πιω νερό
πουλί μου Καλαματιανό
τ' άλογό μου να ποτίσω
μαύρα μάτια ν' αντικρίσω
μου πέφτει το μαντήλι μουνερο
καημό πο' ΄χει τ' αχείλι μου
αχ, το χρυσοκεντημένο
το όνομά μου είναι γραμμένο
μέρες μού το κεντούσανε
κι όλο το τραγουδούσανε
αχ, δυο έμορφα κοράσια
σαν του Μάη τα κεράσια
η μια κεντάει αετό
έβγα πουλί μου να σε ιδώ
και η άλλη περιστέρι
θέλω να την κάνω ταίρι.
https://www.youtu
be.com/watch?v=l
7t0ggakHkc

22. Το ξεροστεριανό νερό
Άντες αμάν αμάν
Το ξεροστεριανό νερό
λένε πως έχει αβδέλλες,
άντες αμάν αμάν
μα κείνο το μαργιόλικο
βγάζει όμορφες κοπέλες.
Αμάν, για πες μου ποιος σου τα 'πλεξε
τα φρύδια σου γαϊτάνι,
αμάν, να δώσω 'γώ τα πλεχτικά
να τα 'χομε ομάδι.
https://youtu.b
e/IiLyiW-ewfI

23. Ένα νερό κυρα - Βαγγελιώ
Ένα νερό κυρά Βαγγελιώ
ένα νερό κρύο νερό
κι από πούθε κατεβαίνει
Βαγγελιώ μου παινεμένη.
Από γκρεμό κυρά Βαγγελιώ
από γκρεμό γκρεμίζεται
σε περιβολάκι μπαίνει
Βαγγελιώ μου παινεμένη.
Ποτίζει δε-, κυρά Βαγγελιώ
ποτίζει δέντρα και κλαδιά
αχ ποτίχει λεμονίτσες
γεια χαρά σας κοπελίτσες!
Ποτίζει και κυρά Βαγγελιώ
ποτίζει κι ένα αγιόκλημα.
Αχ που κάνει το σταφύλι
σαν της Βαγγελιώς τα χείλη.

24. Θάλασσα πλατιά
Θάλασσα πλατιά
Μαγκούφα ξενητειά
Θάλασσα βαρεί το κύμα
Σ’ αγαπώ μα μου ‘ναι κρίμα
Θάλασσα πλατιά
Αγάπη μου παλιά
Θάλασσα βαρεί τον άμμο
Σ ‘αγάπω μα τι να κάνω
Έχω μια μηλιά
Και μια πορτοκαλιά
Που ανθίζει και φουντώνει
Παλικαράκια μαραζώνει
Σε γυαλό γυαλό
Ψαράκια κυνηγώ
Σε γυαλό γυαλό γυρίζω
Κοριτσάκια τριγυρίζω
https://youtu.be/Pf_
Nm1eUOvM

25. ΠΗΓΕΣ:
el.wikipedia.org
www.ainigmata.gr
http://katchiot.blogspot.gr/
hydrologies.wordpress.com
http://www.xorio.gr/
http://arcadia.ceid.upatras.gr/
http://dim-rizou.pel.sch.gr/
http://microkosmos.uoa.gr/
https://sites.google.com/site/enasynnephogematognose/
http://alliotikathriskeytika.blogspot.gr/
http://cohen.gr/
www.tovima.gr
www.agioskosmas.gr
http://www.slideshare.net/
https://kyriakoulopoulos.files.wordpress.com/
http://samakos9.blogspot.gr/
http://omothimadon.gr/
http://xromata.com/
http://filonoi.gr/
http://eugpapanikolaou.blogspot.gr/
https://sites.google.com/site/lykmworldreligions/
http://blogs.sch.gr/dimstnik/
http://www.geotriseis.com/
http://flashnews.gr/
http://kosmaser.pblogs.gr/
http://gr.anawalls.com/
http://www.neoastro.gr/
http://www.stontoixo.com/
http://gr.depositphotos.com/

26. ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ
ΓΙΑ ΤΗΝ
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!