1. Cihazların Seçimi,Kullanıma
Hazırlanması Ve Teknik Özellikler
Dr.Ebru Ortaç Ersoy
Hacettepe Üniversitesi
İç Hastalıkları Yoğun Bakım
12 Kasım 2014
Olgularla Temel Mekanik Ventilasyon Kursu
2. • Yoğun bakım hastalarında cihaz seçimi
özellikle hastanın kliniğine ve kullanan
personelin deneyim ve alışkanlıklarına göre
yapılmalıdır.
3. Cihaz
seçimi
Klinik durum:
Akut
Kronik
weaning
Teknik:
Kaçak kompanzasyon
Farklı modlar
PEEP
Hastane:
Personel eğitimi
Uzmanlık
Ulaşabilirlik
Güvenlik:
internal batarya
Monitorizasyon
Alarmlar
6. OLGU – 1
• 61y, E
• Şikayeti: Uyku hali
• Hikayesi: Son 1 haftadır nefes darlığı, öksürük
şikayetlerinde artış varmış. 1 gün öncesinden
itibaren uyku hali gelişmesi nedeni ile acil
servise getirilmiş.
• Evde Bipap st cihazı mevcut
7. OLGU – 1
• Uykuya meyilli, hafif siyanotik
• TA: 100/60 mmHg, Nb: 105/dk, VI:37,2, spO2:
%82 (oksijensiz )
• LAP yok, BVD yok
• Solunum sesleri bilateral azalmış, ronküsleri
mevcut
• S1, S2 ritmik, ek ses yok, üfürüm yok
• Batında hassasiyeti yok, organomegalisi yok
• PTÖ:-/-
10. Noninvaziv pozitif basınçlı ventilasyon için
gerekli ekipman
1) Maske ve maskeyi tutan aparat
2) Ventilatör
3) Ventilatör devresi
4) Aksesuarlar
a- Oksijen sistemi
b- Nemlendirici
Uygun ventilatör seçimi
Uygun maske seçimi
Hasta ve ventilatör arasındaki uyum NIV’nin başarısını
etkiler
11.
12. İdeal maske
• Düşük ölü boşluk hacmi
• Transparan olması
• Düşük ağırlık
• Emniyetli
• Yüze az basınç oluşturan
• Disposibl veya temizlenmesi kolay
13. NAZAL MASKE
• Klostofobide faydalı
• Ölü boşluk daha az
• Aspirasyon daha az
• Balgam çıkarabilir
• Konuşabilir, yemek yiyebilir
• Tolerasyonunun daha iyi
• Nazal direnç 5 cm H2O/L/sn nin
üzerindeyse etkinliği azalır
• Ağız açık kalmamalıdır
NIMV-maske
seçimi
YÜZ MASKESİ
• Akut solunum yetmezliğinde
etkinlik açısından üstün olduğu
dakika ventilasyonu daha fazla
arttırdığı kanıtlanmıştır.
• Yüz maskelerinin saydam olması
ağızı görmek sekresyon varlığını
denetlemek açısından önemlidir.
14.
15. Nazal Maskeler
• Avantajlar
– Düşük aspirasyon riski
– Daha kolay sekresyon temizliği
– Daha az klostrofobi
– Konuşmak kolay
– Daha az ölü boşluk
• Dezavantajları
– Ağızdan kaçak
– Nazal pasajda yüksek direnç
– Nazal obstriksiyon varsa daha az etki
– Nazal irritasyon ve rinore
– Ağız kuruluğu
16.
17. Oro-Nazal Maskeler
• Avantajları
– Dispneik hastalarda daha iyi ventilasyon
• Dezavantajları
– Artmış ölü boşluk
– Yüzde basınç yaralarında artma riski
– Klostrofobi
– Artmış aspirasyon riski
– Konuşamaz ve yemek yiyemez
18. HELMET
Avantajlar
• Tolerans ve konfor daha iyi
• Deri hasarı ve göz irritasyonu yok
• Kaçak yok
• Hastalar yiyip içebilir
• Uygulanma kolaylığı
• CPAP veya PPV
• YB dışı ve Uzun kullanım
Dezavantajlar
• CO2 rebreathing artışı ?
• volume monitorizasyonu yok
• Hasta ventilator dissenkroni
19. Hangi ventilatör?
• Klinisyenin ve personelin tecrübesi
• Hastalığın tipi ve şiddeti
20. Ventilatör Seçimi
• Maske kadar
önemli değil
• Klinisyenin seçimi
• Teknik özellikleri
• Basit, taşınabilir
• Hastanın ihtiyacı
– Akut
• BIPAP ve YB ventilatörü
– Kronik
• CPAP
• BIPAP
– Basınç
– Volüm
21. Ventilatör Seçimi
• Farklı modların varlığı
• İzlem kalitesi
– Kaçak
– Asenkroni
• Kaçak kompanzasyon
mekanizması
• Performans
• Hafif-orta şiddetli
hastalar
– BIPAP cihazları
• Ağır hastalar
– Şiddetli hipoksemi
ve hiperkapni
• YB ventilatörleri,
Hastane tipi BIPAP
31. Basınç kontrollü
(PCV/PSV)
Sabit inspiratuar basınç
Değişken inspiratuar volum,
Avantaj:
Kaçak kompanzasyonu,
Daha iyi tolerasyon
Dezavantaj :
Hava yolu resistansı artışında
tidal volümdeki değişkenlik
Volume kontrollü (VCV)
Sabit inspiratuar volum,
Değişken inspiratuar basınç
Avantaj:
Hava yolu resistansı artışında sabit
volüm oluşmak
Dezavantaj:
Yüksek inspiratuar basınç,
Kaçak kompanzasyonu yok
32. Volume --basınç:
Fark yok:
• uyku kalitesinde düzelme
• kan gazlarında düzelme
Fakat:
• volüm kontrollüde yan etkiler daha fazla
Windisch et al. Respir Med 2005; 99: 52-59
33. NIMV için hasta seçimi ve pratik uygulama algoritması
Garpestad, E. et al. Chest 2007;132:711-720
34. NIV Başarısı
• Hastanın toleransı
• Hava kaçağı
• Hasta-ventilatör uyumsuzluğu
– Ventilatör
• Teknik özellikleri
– Tetikleme, siklus, rise time, hava kaçağı
kompanzasyonu, rebreathing, FiO2, monitorizasyon
– Ventilatör ayarları
Respir Care 2008; 53:1054-80
35. Invaziv
ve
Non Invaziv
Ventilasyon
arasında bir savaş
yok
Tartışılan:
• doğru seçim
• doğru hasta
• doğru zamanlama
36. OLGU 2
• ÖT, 29y kadın, sekreter, Ankara
• 1 haftadır ateş, öksürük ve balgam → Pnömoni
– Florokinolon tedavisi
• Tedavinin üçüncü gününde solunum sıkıntısında artış nedeni ile acil servise
başvurmuş
• Özgeçmiş: Özellik yok
Hasta pnömoni tanısı ile YBÜ’ye yatırıldı (APACHE 2 skoru 32)
37. OLGU 2
Fizik Muayene:
– Hasta hava açlığı içinde, ciddi solunum sıkıntısında,
aksesuar solunum kaslarını kullanmakta, ajite, oturur
pozisyonda S:40/dk
– Sat 02 %82 nazal O2 altında
– TA 97/56mmHg, nabız:127/d
– VS:38.8 0C
– Dinlemekle yaygın raller +
38. ARTERYEL KAN GAZI
pH: 7.42
pCO2: 37mmHg
pO2: 63mmHg
SatO2: %92
HCO3: 24mmol/l
p/f oranı=140
41. Entübasyon
• Oral yol tercih edilmeli,
• Geniş iç çapı olan tüpler (8 mm ve üzeri)
– Direnç azalması,
– FOB yapılabilmesi,
– Sekresyon temizliği
• Hızlı entübasyon,
• Hipotansiyona dikkat,
42. Trakeal Tüpler
• Kullanım
– Ventilasyon ve
oksijenizasyon
kontrolü
• Resistans
– Tüp çapı
– Tüp uzunluğu
43. Mod seçimi
Klinik deneyim
Kurumsal tercih
Mevcut ventilatörlerin kapasitesi
*Spontan solunum yoksa CMV
*Spontan solunum varsa A/CV
(S)IMV
PS
44. Trakeal Tüp
• Kaflar
– Valf, pilot balon
– Trakeal kapak oluşturur.
• PPV kaçak oluşumunu önler
• Aspirasyon ihtimalini azaltır.
– Basınç
• Yüksek basınç
– İskemik hasara neden olur
• Düşük basınç
– Tahriş
– Aspirasyon
– Spontan extubasyon
45. Kaf basıncı
• Subglottik sekresyonların aşağıya
mikroaspirasyonunu, sızmasını ve hava
kaçağını engelleyecek kadar yüksek
• Trakeal hasar oluşturmayacak kadar düşük
• Optimal düzey: 18-25 mmHg
Am J Respir Crit Care Med Vol 176.
pp 1079–1083, 2007
46. Kaf bakımı, izlemi
• Değişik kaf basınçlarında oluşan etkiler
– > 30 mmHg: Arteriyel akım obstrüksiyonu, iskemi,
ülserasyon, stenoz
• Uzun süreli entübasyonda;
– trakea kartilaj hasarı
– trakeomalazi
– TÖF
– 20-30 mmHg: Venöz akım obstrüksiyonu, konjesyon
– < 20 mmHg: Sekresyon ve hava kaçağı,
• Sekresyonların sızmasını engellemeli,
• Hasar oluşturmamalı
– 18-25 mmHg
50. Ventilatör devrelerinin bakımı
• 22mm ID x 42" (also
available- 60", 84", or
108" long)
• 22mm ID x 6",
• 22mm x 22mm adapter
.
51. Ventilatör Devresi ve Aksesuarlarının
Değişimi
• Ventilatör devresinin periyodik olarak
değiştirilmesi gerekli değil. 48 saatten önce
değiştirilmesi VİP riskini artırır
• 7 gün ile 48 saat arasında fark yok
• Belirgin olarak kirlenme olmadığı sürece
değiştirilmemeli
• Ventilatör devresinin bütünlüğünün
bozulmaması, devrenin iç yüzünün kontamine
edilmemesi gerekli
AARC Clinical Practice Guidelines
http://www.rcjournal.com/cpgs/pdf/09.03.0869.pdf
.
53. Nemlendirme
Yapay havayolu ile ventile edilen hastalarda
inspire edilen gazlara su buharı ve ısı ilave
edilmesidir
American Association for Respiratory Care (AARC)’re göre ;
Mekanik ventilasyon uygulanan her hasta, solunum
devresinde bulunan bir ısı-nem değiştirici veya bir ısıtmalı
nemlendirici yolu ile ısıtılmış ve nemlendirilmiş hava
almalıdır.
54. Yetersiz nemlendirme
Mukus içerisindeki
nem azalır.
Akışkan tabakadaki
nem azalır.
Mukozadan ısı
kaybı olur.
Nemlendirme
Silialı epitel hücreleri
Akışkan tabaka
Jel tabaka
55. Nemlendirme
• Entübe ya da trakeostomili hastalarda
üst hava yollarının nemlendirme etkinliği
ortadan kalkar,
• Nemlendirme zorunludur,
– Isıtmalı nemlendiriciler
– Isı ve nem değiştiriciler
• (Heat Moisture Exchanger - HME)
• (Suni burun)
– Hastadan gelen ısı ve nemi tutup,
inspiryum havası ile hastaya geri verirler
58. •İnspire gaz sıcaklığı 33 ± 20C ve
en az 30 mg/L su buharı verecek
şekilde ayarlanmalıdır.
•Su seviyesi yakından izlenmelidir
•Isı alarmı 30-370Cayarlanmalıdır.
59. Isıtmalı nemlendirici dezavantajları
• Fazla nemlendirmeye bağlı
– Mukosiliyer aktivitede azalma
– Akciğer mekaniklerinde bozulma
• Surfaktan aktivitesinde azalma
• İçlerindeki sıcak ve nemli ortam mikroorganizmalar için uygun bir
üreme ortamı
• 24 saatte bir değiştirilmelidir
– bu da önemli bir iş gücü gerektirir
60. Isı-nem değiştiriciler(HME)
• Hasta ile Y parçası arasına yerleştirilirler
• Ekspiryum havası ile atılan ısı ve nem
higroskopik filtreyi ısıtır ve buğu suyunu
filtrede bırakır
• İnspirasyonda ters yöndeki gaz HME’den
geçerek, sıcaklığı ve nemi hastaya verir
61.
62. HME dezavantajları
– Solunum işinde artış.
– Ölü boşlukta artış.
– PCO2 ve dakika ventilasyonunda
artma
– Hava yolu oklüzyon riski artışı
– Aerosol ilaçların ulaşma zorluğu
63. HME kontrendikasyonları
•Koyu, kanlı sekresyon
•Vücut ısısı < 32 °C
•Spontan dakika ventilasyonu > 10 L/min.
•Ekspire edilen tidal volüm, inspire edilenin % 70’inden
daha az ise (kaçağı olanlar)
64. Öneriler
• Artifisyel hava yolu olan ve mekanik ventilasyon uygulanan
hastalara optimal nemlendirme uygulanmalıdır
• Yetersiz nemlendirme kadar, aşırısı da zararlıdır
• Genellikle 5. güne kadar HME yeterlidir.
• Sekresyonların değerlendirmesine göre araçlar arası değiştirme
yapılmalıdır
• İnfeksiyon açısından anlamlı düzeyde fark yoktur
• Aktif ve pasif humidifierler kesinlikle birlikte kullanılmamalıdırlar
65. NIV-Nemlendirme
Tartışmalı….Üst havayolları açık
• Ağız solunumu
• Kuru ve soğuk hava(YBÜ ventilatörleri)
• Maske kaçağı
• Ağız kuruluğu
• Havayollarında kuruma-rezistans artışı
• Sekresyonlarda kuruma-zor entübasyon
• Hasta konforunda ve uyumunda azalma
Intensive Care Med. 2002;28
71. Öneriler- Nebulizer uygulamasında optimal teknik
• Hastanın bronkodilator ihtiyacı belirlenir
• Havayolu aspirasyonu yapılır
• 4-6 ml ilaç nebülizere konulur
• Jet nebülizer inspiratuvar kola ventilatör ile ıstıcılı
nemlendirici arasına bağlanır, gaz akım hızı 6-8l/dk
• UN,MN inspiratuvar kola Y konnektörüne 15 cm
uzağa bağlanır
• Isı nem değiştirici nemlendirici devreden kaldırılır.
72.
73. Öneriler-ÖDİ uygulaması
• Bronkodilator ihtiyacı
• Havayolu aspirasyonu
• Odacık inspiratuvar kola Y
konnektörüne 15 cm uzağa
• Isı nem değiştirici çıkarılır
• ÖDİ cihazı sallanır ve elle ısıtılır.
• ÖDİ inspirasyon başında verilir.
• Her ilaç dozu arasında 15sn
beklenmeli
Salbutamol
2.5mg nebul: 400mcg(4 puff)
74.
75.
76. “Mekanik ventilasyon bir sanattır”
Hiçbir ventilasyon şeklinin diğerine
üstünlüğü gösterilememiştir!