Nhận viết luận văn Đại học , thạc sĩ - Zalo: 0917.193.864
Tham khảo bảng giá dịch vụ viết bài tại: vietbaocaothuctap.net
Download luận văn thạc sĩ ngành khoa học giáo dục với đề tài: Đánh giá năng lực giải quyết vấn đề của học sinh trong dạy học chương “Chất khí” Vật lí 10 trung học phổ thông, cho các bạn tham khảo
50000394
Sáng kiến Dạy học theo định hướng STEM một số chủ đề phần “vật sống”, Khoa họ...
Năng lực giải quyết vấn đề của học sinh trong dạy học chương “Chất khí”
1. ð I H C HU
TRƯ NG ð I H C SƯ PH M
ð NG QUANG HI N
§¸NH GI¸ N¡NG LùC GI¶I QUYÕT VÊN §Ò CñA HäC SINH§¸NH GI¸ N¡NG LùC GI¶I QUYÕT VÊN §Ò CñA HäC SINH§¸NH GI¸ N¡NG LùC GI¶I QUYÕT VÊN §Ò CñA HäC SINH§¸NH GI¸ N¡NG LùC GI¶I QUYÕT VÊN §Ò CñA HäC SINH
TRONG D¹Y HäC CH¦¥NGTRONG D¹Y HäC CH¦¥NGTRONG D¹Y HäC CH¦¥NGTRONG D¹Y HäC CH¦¥NG“ChÊt khÝChÊt khÝChÊt khÝChÊt khÝ”
vËt lvËt lvËt lvËt lýýýý 10101010 Trung häc phæ th«ngTrung häc phæ th«ngTrung häc phæ th«ngTrung häc phæ th«ng
LU N VĂN TH C SĨ GIÁO D C H C
THEO ð NH HƯ NG NGHIÊN C U
Th a Thiên Hu , năm 2017
2. i
ð I H C HU
TRƯ NG ð I H C SƯ PH M
ð NG QUANG HI N
§¸NH GI¸ N¡NG LùC GI¶I QUYÕT VÊN §Ò CñA HäC SINH§¸NH GI¸ N¡NG LùC GI¶I QUYÕT VÊN §Ò CñA HäC SINH§¸NH GI¸ N¡NG LùC GI¶I QUYÕT VÊN §Ò CñA HäC SINH§¸NH GI¸ N¡NG LùC GI¶I QUYÕT VÊN §Ò CñA HäC SINH
TRONG D¹Y HäC CH¦¥NGTRONG D¹Y HäC CH¦¥NGTRONG D¹Y HäC CH¦¥NGTRONG D¹Y HäC CH¦¥NG“ChÊt khÝChÊt khÝChÊt khÝChÊt khÝ”
vËt lvËt lvËt lvËt lýýýý 10 t10 t10 t10 trung häc phæ th«ngrung häc phæ th«ngrung häc phæ th«ngrung häc phæ th«ng
Chuyên ngành: Lí lu n và phương pháp d y h c b môn V t lí
Mã s : 60 14 0111
LU N VĂN TH C SĨ GIÁO D C H C
THEO ð NH HƯ NG NGHIÊN C U
NGƯ I HƯ NG D N KHOA H C: PGS. TS. NGUY N B O HOÀNG THANH
Th a Thiên Hu , năm 2017
3. ii
L I CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên c u
c a riêng tôi, các s li u và k t qu nghiên c u ghi
trong lu n văn là trung th c, ñư c các ñ ng tác gi
cho phép s d ng và chưa t ng ñư c công b trong
b t kỳ m t công trình nào khác.
H tên tác gi
ð ng Quang Hi n
5. 1
M C L C
Trang
Trang ph bìa ...............................................................................................................i
L i cam ñoan...............................................................................................................ii
M c l c........................................................................................................................1
Danh m c các ch vi t t t...........................................................................................4
Danh m c các b ng, bi u ñ , ñ th ............................................................................5
M ð U ....................................................................................................................7
1. Lí do ch n ñ tài......................................................................................................7
2. M c tiêu c a ñ tài ..................................................................................................9
3. Gi thuy t khoa h c ................................................................................................9
4. Nhi m v nghiên c u............................................................................................9
5. ð i tư ng nghiên c u............................................................................................10
6. Ph m vi nghiên c u...............................................................................................10
7. Phương pháp nghiên c u ñ tài...........................................................................10
8. D ki n ñóng góp m i c a ñ tài..........................................................................10
9. C u trúc c a lu n văn............................................................................................11
N I DUNG ..............................................................................................................12
CHƯƠNG 1. CƠ S LÍ LU N VÀ TH C TI N C A VI C ðÁNH GIÁ NĂNG
L C GI I QUY T V N ð C A H C SINH TRONG D Y H C V T LÍ........12
1.1. L ch s v n ñ nghiên c u .................................................................................12
1.1.1. M t s nghiên c u trên th gi i ......................................................................12
1.1.2. M t s nghiên c u Vi t Nam.......................................................................12
1.2. Ki m tra ñánh giá k t qu h c t p c a h c sinh.................................................16
1.2.1. M t s khái ni m cơ b n.................................................................................18
1.2.2. Vai trò c a ki m tra ñánh giá k t qu h c t p trong quá trình d y h c ..........17
1.3. ðánh giá k t qu h c t p theo ñ nh hư ng phát tri n năng l c c a h c sinh ....19
1.3.1. Năng l c .........................................................................................................18
1.3.2. Năng l c h c t p c a h c sinh trung h c ph thông ......................................19
1.3.3. ðánh giá k t qu h c t p theo ñ nh hư ng phát tri n năng l c c a h c sinh 23
1.4. Ho t ñ ng gi i quy t v n ñ trong d y h c V t lí .............................................32
1.4.1. Ho t ñ ng gi i quy t v n ñ c a h c sinh trong d y h c V t lí ....................32
1.4.2. Vai trò c a ho t ñ ng gi i quy t v n ñ trong d y h c V t lí .......................33
1.4.3. Quá trình gi i quy t v n ñ c a h c sinh .......................................................33
1.4.4. Nh ng ho t ñ ng cơ b n trong d y h c v t lí giúp h c sinh b c l năng l c
gi i quy t v n ñ ......................................................................................................35
6. 2
1.5. ðánh giá năng l c gi i quy t v n ñ trong d y h c V t lí ................................36
1.5.1. Khái ni m v ñánh giá năng l c gi i quy t v n ñ c a h c sinh ...................36
1.5.2. Khung năng l c gi i quy t v n ñ c a h c sinh ............................................37
1.5.3. Xây d ng tiêu chí ñánh giá năng l c gi i quy t v n ñ c a h c sinh.............39
1.5.4. Phương pháp và công c ñánh giá năng l c gi i quy t v n ñ c a h c sinh .42
1.5.5. Quy trình xây d ng b công c ñánh giá năng l c gi i quy t v n ñ c a h c
sinh trung h c ph thông...........................................................................................44
1.6. Th c tr ng ñánh giá năng l c gi i quy t v n ñ c a h c sinh trong d y h c v t
lí trư ng THPT.......................................................................................................45
1.6.1. M c ñích kh o sát ..........................................................................................45
1.6.2. ð i tư ng và th i gian kh o sát .....................................................................45
1.6.3. N i dung kh o sát ...........................................................................................46
1.6.4. Phương pháp kh o sát ....................................................................................46
1.6.5. K t qu kh o sát .............................................................................................46
K t lu n chương 1 ....................................................................................................48
CHƯƠNG 2. ðÁNH GIÁ NĂNG L C GI I QUY T V N ð C A H C
SINH TRONG D Y H C CHƯƠNG “CH T KHÍ” V T LÍ 10 TRUNG
H C PH THÔNG ................................................................................................50
2.1. T ng quan n i dung ki n th c chương "Ch t khí”.................................................50
2.1.1. C u trúc n i dung ki n th c cơ b n chương "Ch t khí" ..........................................50
2.1.2. M c tiêu d y h c chương “Ch t khí” .............................................................51
2.2. Tìm hi u th c tr ng d y h c chương: “Ch t khí” – V t lí 10 m t s trư ng
trung h c ph thông ..................................................................................................52
2.2.1. Th c tr ng d y h c c a giáo viên ..................................................................52
2.2.2. Th c tr ng h c t p c a h c sinh ....................................................................53
2.3. Nguyên nhân và hư ng kh c ph c th c tr ng trên ............................................53
2.3.1. Nguyên nhân c a th c tr ng trên ...................................................................53
2.3.2. ð xu t bi n pháp góp ph n kh c ph c th c tr ng trên .................................54
2.4. Thi t k công c ñánh giá năng l c gi i quy t v n ñ c a h c sinh trong d y
h c chương "Ch t khí" V t lí 10 trung h c ph thông..............................................54
2.4.1. ðánh giá b ng ñi m s ...................................................................................54
2.4.2. ðánh giá thông qua s n ph m h c t p c a h c sinh ......................................64
2.4.3. ðánh giá thông qua quan sát ..........................................................................73
2.5. Quy trình ñánh giá năng l c gi i quy t v n ñ .................................................82
2.5.1. Xác ñ nh m c tiêu và ñ i tư ng......................................................................82
2.5.2. L a ch n phương pháp, công c , kĩ thu t ñánh giá........................................82
2.5.3. Th c hi n ñánh giá..........................................................................................83
7. 3
K T LU N CHƯƠNG 2 .........................................................................................83
CHƯƠNG 3. TH C NGHI M SƯ PH M..........................................................85
3.1. M c ñích th c nghi m sư ph m.........................................................................85
3.2. ð i tư ng và th i gian, ñ a ñi m th c nghi m sư ph m....................................85
3.2.1. ð i tư ng c a th c nghi m sư ph m..............................................................85
3.2.2. Th i gian và ñ a ñi m th c nghi m sư ph m .................................................85
3.3. Phương pháp th c nghi m sư ph m...................................................................85
3.3.1. Phương pháp ñi u tra .....................................................................................85
3.3.2. Phương pháp quan sát .....................................................................................85
3.3.3. Phương pháp th ng kê toán h c .....................................................................85
3.3.4. Phương pháp case - study ...............................................................................86
3.3.5. Xây d ng phương th c và tiêu chí ñánh giá ..................................................86
3.4. N i dung th c nghi m sư ph m ........................................................................87
3.4.1. Tài li u th c nghi m sư ph m ........................................................................87
3.4.2. N i dung th c nghi m sư ph m .....................................................................87
3.4.3. Ch n m u th c nghi m ..................................................................................88
3.5. K t qu th c nghi m sư ph m............................................................................89
3.5.1. Phân tích ñ nh tính .........................................................................................89
3.5.2. Phân tích ñ nh lư ng ......................................................................................96
K T LU N CHƯƠNG 3..........................................................................................99
K T LU N............................................................................................................103
TÀI LI U THAM KH O ....................................................................................104
PH L C.................................................................................................................P0
8. 4
DANH M C CÁC CH VI T T T
Vi t t t Vi t ñ y ñ
DH
DHVL
ðG
ðC
GV
GQVð
HðDH
HS
KQHT
KT
KTðG
NL
PPDH
SGK
THPT
TN
TNSP
D y h c
D y h c v t lí
ðánh giá
ð i ch ng
Giáo viên
Gi i quy t v n ñ
Ho t ñ ng d y h c
H c sinh
K t qu h c t p
Ki m tra
Ki m tra ñánh giá
Năng l c
Phương pháp d y h c
Sách giáo khoa
Trung h c ph thông
Th c nghi m
Th c nghi m sư ph m
9. 5
DANH M C CÁC B NG, BI U ð , HÌNH V
B ng Trang
B ng 1.1. K t qu ñ u ra v năng l c c t lõi c a h c sinh THPT ............................19
B ng 1.2. K t qu ñ u ra v năng l c gi i quy t v n ñ c a h c sinh......................37
B ng 1.3. Rubic ñánh giá NL GQVð c a h c sinh .................................................39
B ng 1.4. Thi t k ñ ki m tra ñánh giá năng l c GQVð c a HS ...........................42
B ng 1.5. M u báo cáo..............................................................................................43
B ng 1.6. Phi u quan sát năng l c h c sinh..............................................................44
B ng 1.7. S ñánh giá năng l c GQVð c a HS .......................................................44
B ng 1.8. K t qu l y ý ki n c a GV v vi c ðG năng l c GQVð c a HS ............46
B ng 1.9. Ý ki n c a HS v vi c GV t ch c KT, ðG k t qu h c t p ...................47
B ng 2.1. C u trúc n i dung c th c a t ng bài .....................................................50
B ng 2.2. ð ki m tra tr c nghi m khách quan........................................................54
B ng 2.3. ð ki m tra d ng t lu n ..........................................................................57
B ng 2.4. Phi u ñánh giá năng l c phân tích và hi u v n ñ ...................................59
B ng 2.5. Phi u ñánh giá năng l c phát hi n gi i pháp GQVð................................61
B ng 2.6. Phi u ñánh giá năng l c v n d ng vào b i c nh, v n ñ m i...................63
B ng 3.1. Sĩ s và phân b ñi m thi ch t lư ng ñ u h c kì 2 c a nhóm l p TN,
ðC (ñã làm tròn).......................................................................................................89
B ng 3.2. Phi u quan sát năng l c c a h c sinh A ..................................................92
B ng 3.3. Phi u quan sát năng l c c a h c sinh B ...................................................93
B ng 3.4. Phi u quan sát năng l c c a h c sinh C ...................................................94
B ng 3.5. Phi u quan sát năng l c c a h c sinh D .................................................95
B ng 3.6. B ng th ng kê ñi m s (Xi) c a bài ki m tra ñánh giá năng l c GQVð
c a h c sinh sau khi TNSP........................................................................................96
B ng 3.7. B ng phân ph i t n su t............................................................................97
B ng 3.8. B ng phân ph i t n su t lũy tích c a hai nhóm........................................98
B ng 3.9. Các tham s th ng kê ...............................................................................98
B ng 3.10. Thông s th ng kê cơ b n c a hai l p ðC và TN .................................98
B ng 3.11. Ki m ñ nh gi thuy t v tr trung bình ñi m c a hai nhóm ðC và TN 100
B ng 3.12. K t qu kh o sát ý ki n c a GV ..........................................................101
Bi u ñ
Bi u ñ 3.1. ða giác v ch t lư ng h c t p c a nhóm TN và ðG..............................89
10. 6
Bi u ñ 3.2. Bi u ñ phân b ñi m bài ki m tra sau khi TNSP c a hai nhóm ðC và
TN..............................................................................................................................97
Bi u ñ 3.3. Bi u ñ phân ph i t n su t ...................................................................97
Bi u ñ 3.4. Phân ph i t n su t lu tích c a hai nhóm ðC và TN ........................978
Hình v Trang
Hình 2.1. Sơ ñ c u trúc n i dung chương “Ch t khí” .............................................51
Hình 3.1. Ki m ñ nh gi thuy t th ng kê trong SPSS...............................................99
11. 7
M ð U
1. Lí do ch n ñ tài
Xu hư ng chung c a th gi i bư c vào th k XXI là ti n hành ñ i m i m nh
m và c i cách giáo d c, nh m không ng ng nâng cao ch t lư ng ngu n nhân l c
ñáp ng s phát tri n nh y v t c a xã h i khi chuy n t n n kinh t công nghi p –
t ñ ng hóa sang n n kinh t tri th c. ð ñ m b o ñư c ñi u ñó, nh t ñ nh ph i
th c hi n thành công vi c chuy n t phương pháp d y h c n ng v truy n th ki n
th c sang d y cách h c, cách v n d ng ki n th c, rèn luy n k năng, hình thành
năng l c và ph m ch t; ñ ng th i ph i chuy n cách ñánh giá k t qu giáo d c t
n ng v ki m tra trí nh sang ki m tra, ñánh giá năng l c v n d ng ki n th c gi i
quy t v n ñ , chú tr ng ki m tra ñánh giá trong quá trình d y h c ñ có th tác
ñ ng k p th i nh m nâng cao ch t lư ng c a các ho t ñ ng d y h c và giáo d c.
- Báo cáo chính tr ð i h i ð ng toàn qu c l n th XI: “ð i m i chương
trình, n i dung, phương pháp d y và h c, phương pháp thi, ki m tra theo hư ng
hi n ñ i; nâng cao ch t lư ng toàn di n, ñ c bi t coi tr ng giáo d c lý tư ng, giáo
d c truy n th ng l ch s cách m ng, ñ o ñ c, l i s ng, năng l c sáng t o, k năng
th c hành, tác phong công nghi p, ý th c trách nhi m xã h i”.
- Ngh quy t H i ngh Trung ương 8 khóa XI v ñ i m i căn b n, toàn di n
giáo d c và ñào t o: “Ti p t c ñ i m i m nh m phương pháp d y và h c theo
hư ng hi n ñ i; phát huy tích tích c c, ch ñ ng, sáng t o và v n d ng ki n th c,
k năng c a ngư i h c; kh c ph c l i truy n th áp ñ t m t chi u, ghi nh máy
móc. T p trung d y cách h c, cách nghĩ, khuy n khích t h c, t o cơ s ñ ngư i
h c t c p nh t và ñ i m i tri th c, k năng, phát tri n năng l c. Chuy n t h c
ch y u trên l p sang t ch c hình th c h c t p ña d ng, chú ý các ho t ñ ng xã
h i, ngo i khóa, nghiên c u khoa h c. ð y m nh ng d ng công ngh thông tin và
truy n thông trong d y h c”; “ð i m i căn b n hình th c và phương pháp thi,
ki m tra và ñánh giá k t qu giáo d c, ñào t o, b o ñ m trung th c, khách quan.
Vi c thi, ki m tra và ñánh giá k t qu giáo d c, ñào t o c n t ng bư c theo các
tiêu chí tiên ti n ñư c xã h i và c ng ñ ng giáo d c th gi i tin c y và công nh n.
Ph i h p s d ng k t qu ñánh giá trong quá trình h c v i ñánh giá cu i kỳ, cu i
năm h c; ñánh giá c a ngư i d y v i t ñánh giá c a ngư i h c; ñánh giá c a nhà
12. 8
trư ng v i ñánh giá c a gia ñình và c a xã h i”.
- Lu t Giáo d c s 38/2005/QH11, ði u 28 qui ñ nh: "Phương pháp giáo d c
ph thông ph i phát huy tính tích c c, t giác, ch ñ ng, sáng t o c a HS; phù h p v i
ñ c ñi m c a t ng l p h c, môn h c; b i dư ng phương pháp t h c, kh năng làm
vi c theo nhóm; rèn luy n k năng v n d ng ki n th c vào th c ti n; tác ñ ng ñ n tình
c m, ñem l i ni m vui, h ng thú h c t p cho HS".
- Chi n lư c phát tri n giáo d c giai ño n 2011 – 2020 ban hành kèm theo
Quy t ñ nh 711/Qð-TTg ngày 13/6/2012 c a Th tư ng Chính ph ch rõ: "Ti p t c
ñ i m i phương pháp d y h c và ñánh giá k t qu h c t p, rèn luy n theo hư ng phát
huy tính tích c c, t giác, ch ñ ng, sáng t o và năng l c t h c c a ngư i h c"; "ð i
m i kỳ thi t t nghi p trung h c ph thông, kỳ thi tuy n sinh ñ i h c, cao ñ ng theo
hư ng ñ m b o thi t th c, hi u qu , khách quan và công b ng; k t h p k t qu ki m
tra ñánh giá trong quá trình giáo d c v i k t qu thi".
Như v y có th nói giáo d c ph thông nư c ta ñang th c hi n bư c chuy n
mình m nh m t chương trình giáo d c ti p c n n i dung sang ti p c n năng l c
ngư i h c, phát tri n năng l c c a ngư i h c, trong ñó năng l c phát hi n và gi i
quy t v n ñ là năng l c c n thi t phát tri n h c sinh, chu n b hành trang cho
ngư i h c ñ i di n, gi i quy t nh ng v n ñ n y sinh trong cu c s ng.
Nhi m v m i ñ i v i giáo d c là c n ph i phát tri n năng l c tư duy, năng
l c gi i quy t v n ñ , năng l c sáng t o c a h c sinh trong d y h c. Do v y công
tác ki m tra ñánh giá theo hư ng ti p c n năng l c là m t vi c làm h t s c c n thi t
và là ñòn b y ñ thúc ñ y quá trình d y h c ti p c n năng l c ñư c t t hơn.
Hi n nay, các trư ng THPT ch quan tâm ñ n ñánh giá k t thúc, coi tr ng
ki n th c ghi nh hơn là rèn kĩ năng và năng l c h c sinh. Giáo viên g n như ch
quan tâm ñ n k t qu ki m tra trong x p lo i h c l c c a h c sinh mà chưa quan
tâm nhi u ñ n ñánh giá quá trình h c t p c a h c sinh ñ phân lo i và ñ nh hư ng
vi c ñ i m i phương pháp d y c a giáo viên và phương pháp h c c a h c sinh.
ð i v i V t lí là m t b môn Khoa h c th c nghi m nên các ki n th c v t lí
g n li n v i th c ti n. Do v y n u v n d ng t t phương pháp d y h c gi i quy t
v n ñ trong d y h c V t lí s nâng cao năng l c cho HS. Giúp HS có th phát hi n
và gi i quy t các v n ñ trong quá trình h c t p và ng d ng ki n th c ñ gi i
13. 9
quy t các v n ñ trong th c ti n cu c s ng. V i nh ng ưu th ñó, phương pháp d y
h c gi i quy t v n ñ ñư c giáo viên áp d ng r ng rãi trong d y V t lí ph thông
tuy nhiên vi c ñánh giá năng l c gi i quy t v n ñ c a HS l i chưa ñư c giáo viên
quan tâm ñúng m c.
T nh ng lí do trên, tôi ñã ch n ñ tài nghiên c u: “ðánh giá năng l c gi i quy t
v n ñ c a h c sinh trong d y h c chương “Ch t khí” V t lí 10 trung h c ph thông.
2. M c tiêu c a ñ tài
V n d ng lí lu n v ki m tra, ñánh giá k t qu h c t p theo ñ nh hư ng phát tri n
năng l c c a HS ñ thi t k công c và ñ xu t quy trình t ch c ñánh giá năng
l c gi i quy t v n ñ c a HS trong d yh c chương “Ch t khí” V t lí 10 THPT.
3. Gi thuy t khoa h c
N u thi t k ñư c các công c và ñ xu t ñư c quy trình ñánh giá năng l c gi i
quy t v n ñ c a h c sinh trong d y h c chương “Ch t khí” V t lí 10 phù h p thì
s cung c p ñư c nh ng thông tin ph n h i v NL GQVð c a HS giúp giáo viên
ñi u ch nh PPDH t ñó phát tri n NL gi i quy t v n ñ và nâng cao ch t lư ng d y
h c môn V t lí cho HS THPT.
4. Nhi m v nghiên c u
- Nghiên c u cơ s lý lu n cơ b n v KTðG KQHT c a HS, chú tr ng
nghiên c u cơ s lí lu n v ðG KQHT theo ñ nh hư ng phát tri n NL h c sinh và
ðG NL GQVð c a HS trong DHVL THPT.
- Tìm hi u m t s phương pháp và k thu t ðG d a trên NL HS.
- Tìm hi u th c tr ng ðG năng l c GQVð c a HS trong DHVL m t s
trư ng THPT hi n nay.
- Tìm hi u m c tiêu d y và n i dung DH chương "Ch t khí" V t lí 10.
- Xác ñ nh các thành t năng l c GQVð, xác ñ nh các tiêu chí và thang ño
năng l c nh m xác nh n năng l c GQVð c a h c sinh trong DHVL.
- Thi t k các công c và ñ xu t quy trình ðG năng l c GQVð c a HS
trong DH chương "Ch t khí" V t lí 10.
- Ti n hành TN sư ph m nh m ki m ñ nh gi thuy t khoa h c và ðG tính
14. 10
kh thi, hi u qu c a các k t lu n ñư c rút ra t lu n văn.
5. ð i tư ng nghiên c u
Ho t ñ ng ki m tra ñánh giá năng l c gi i quy t v n ñ trong môn V t lí c a
h c sinh l p 10 THPT.
6. Ph m vi nghiên c u
- V ki n th c: Ki m tra ñánh giá năng l c gi i quy t v n ñ c a h c sinh
trong d y h c chương “ Ch t khí” V t lí l p 10, ban cơ b n.
- V ñ a bàn: Th c nghi m sư ph m trư ng THPT s 1 An Nhơn, th xã An
Nhơn, t nh Bình ð nh.
7. Phương pháp nghiên c u ñ tài
- Phương pháp nghiên c u lý lu n: Tìm hi u, nghiên c u các tài li u v các
n i dung có liên quan ñ n ñ tài lu n văn nh m h th ng hoá nh ng cơ s lý lu n v
ðG năng l c GQVð c a HS trong DH chương "Ch t khí" V t lí 10.
- Phương pháp nghiên c u th c ti n: Kh o sát th c tr ng v ðG năng l c
GQVð c a HS trong DHVL THPT.
- Phương pháp th c nghi m sư ph m: T ch c TN sư ph m các n i dung
ñã ñ xu t trong lu n văn nh m ki m nghi m tính kh thi c a ñ tài. Dùng PP th ng
kê toán h c ñ x lý các s li u thu ñư c t TN.
- Phương pháp case- study: Quan sát, theo dõi s ti n b c a m t s trư ng
h p ñi n hình trong quá trình TNSP ñ rút ra k t lu n v tính kh thi c a ñ tài.
8. D ki n ñóng góp m i c a ñ tài
8.1. V lí lu n
Góp ph n làm phong phú thêm cơ s lí lu n v ñánh giá năng l c gi i quy t
v n ñ trong d y h c V t lí.
8.2. V th c ti n
- Phân tích, ñánh giá th c tr ng c a vi c ki m tra, ñánh giá năng l c gi i
quy t v n ñ cho h c sinh trong d y h c V t lí.
- Xây d ng ñư c công c ñánh giá, thi t k quy trình và k thu t ñánh giá
năng l c gi i quy t v n ñ c a h c sinh trong d y h c chương “Ch t khí”, V t lí 10;
15. 11
n i dung lu n văn có th dùng làm tài li u tham kh o cho GV và HS trong quá trình
DHVL THPT .
9. C u trúc c a lu n văn
PH N M ð U
PH N N I DUNG
Chương 1: Cơ s lí lu n và th c ti n c a ñánh giá năng l c gi i quy t v n ñ
c a h c sinh trong d y h c V t lí.
Chương 2: ðánh giá năng l c gi i quy t v n ñ c a h c sinh trong d y h c
chương “Ch t khí” V t lí 10, ban cơ b n.
Chương 3: Th c nghi m sư ph m
PH N K T LU N
TÀI LI U THAM KH O
PH L C
16. 12
N I DUNG
CHƯƠNG 1. CƠ S LÍ LU N VÀ TH C TI N C A VI C
ðÁNH GIÁ NĂNG L C GI I QUY T V N ð C A
H C SINH TRONG D Y H C V T LÍ
1.1. L ch s v n ñ nghiên c u
1.1.1. M t s nghiên c u trên th gi i
Xu hư ng ðG m i c a giáo d c th gi i hi n nay là ðG d atheo năng l c
(Competence base assessment). Vi c KTðG k t qu h c t p hoàn toàn giao cho GV
và HS ch ñ ng, phương pháp ñánh giá ñư c s d ng ña d ng, sáng t o và linh
ho t. ðG năng l c nh m giúp GV có thông tin k t qu h c t p c a HS ñ ñi u ch nh
ho t ñ ng gi ng d y; giúp HS ñi u ch nh ho t ñ ng h c t p; giúp GV và nhà
trư ng xác nh n, x p h ng k t qu h c t p.
G n ñây, m t s qu c gia, như Anh, Ph n Lan, Australia, Canaña,…, m t s
t ch c, như AAIA ( The Association for Achievement and Improvement through
Assessment), ARC (Assessment Research Centre),... và m t s tác gi như B.
Bloom, L. Anderson, C. Cooper, S. Dierick, F. Dochy, A. Wolf, D. A. Payne, M.
Wilson, M. Singer,…, quan tâm nghiên c u v ðG năng l c. ð c bi t, trong nh ng
năm ñ u th k XXI, các nư c trong t ch c OECD (Organization for Economic
Cooperation and Development) ñã th c hi n chương trình ðG Qu c t PISA
(Programme for International Student Assessment) cho HS ph thông l a tu i 15.
PISA không ki m tra n i dung chương trình h c trong nhà trư ng ph thông mà t p
trung ðG năng l c v n d ng tri th c vào gi i quy t các tình hu ng ñ t ra trong th c
ti n.
V v n ñ ðG năng l c GQVð hi n nay ñã ñư c nhi u nhà khoa h c trên
th gi i quan tâm, như:
Tác gi Ian Robertson v i cu n sách “Problem solving”, ñ i h c Luton Anh,
ñư c công b trên Taylor & Francis e-Library, 2005 ñã ñ c p t i ba v n ñ quan
tr ng liên quan ñ n cách GQVð c a h c sinh: Làm th nào chúng ta t o ra tình
hu ng c a m t v n ñ và chi n lư c gi i quy t v n ñ áp d ng khi chúng ta không
17. 13
bi t ph i làm gì; M c ñ mà thông tin ho c k năng h c ñư c trong m t b i c nh có
th ñư c chuy n giao cho m t b i c nh khác.[37]
V n ñ ðG năng l c GQVð ñư c Jean-Paul Reeff, Anouk Zabal& Christine
Blech trình bày trong công trình “The Assessment of Problem-Solving
Competencies” d a trên nh ng k t qu t nghiên c u vi c ðG năng l c GQVð
thông qua các kì thi l n (ALL, PISA). Công trình này ñã t p trung vào th ng kê
phân tích cách th c GQVð và s phát tri n nh ng công c ñánh giá năng l c
GQVð [38]
Trong d án ATC21S [35], các tác gi ñã nghiên c u ñ xu t thang phân lo i
năng l c GQVð g m 6 m c ñ t th p ñ n cao, thích h p ño lư ng các v n ñ t
ñơn gi n ñ n ph c t p, có y u t ñ ng.
Như v y, trên th gi i v n ñ ñánh giá năng l c GQVð ñã ñư c các nhà
khoa h c, các t ch c, các trư ng ð i h c quan tâm. Nh các công trình này, chúng
ta có th nghiên c u ñ xu t thang b c ñánh giá năng l c GQVð t i Vi t Nam.
1.1.2. M t s nghiên c u Vi t Nam
Vi t Nam, nh ng ngư i ñóng góp vào lĩnh v c KT, ðG trong GD ph i k
ñ n Dương Thi u T ng [29], “Tr c nghi m và ño lư ng thành qu h c t p”; Tr n
Ki u [12], “Nghiên c u phương th c và m t s công c ñánh giá ch t lư ng giáo
d c ph thông”; Lâm Quang Thi p [28], “ðo lư ng và ñánh giá trong giáo d c”;
Hoàng ð c Nhu n và Lê ð c Phúc [18], “Cơ s lí lu n c a vi c ñánh giá ch t
lư ng h c t p c a h c sinh ph thông”; lu n án c a Bùi Th H nh Lâm [15], “Rèn
luy n kĩ năng t ñánh giá k t qu h c t p môn toán c a h c sinh Trung h c ph
thông”;… Các công trình ñã nghiên c u v v n ñ lí lu n ki m tra, ðG k t qu h c
t p c a h c sinh; ñưa ra các lí thuy t v ño lư ng thành qu h c t p; nghiên c u v
công c , phương pháp và các hình th c ñánh giá k t qu h c t p c a HS.
Tác gi Nguy n Công Khanh ñã nghiên c u v năng l c và ñánh giá năng
l c c a h c sinh trung h c ph thông, các n i dung này ñư c ñ c p ñ n trong Báo
cáo “Năng l c và ñánh giá k t qu giáo d c theo năng l c trong chương trình giáo
d c ph thông sau 2015” t i H i th o Qu c gia v ñ i m i chương trình, sách giáo
khoa, 7/2012 [13] và trong K y u c a H i th o qu c gia Hư ng t i m t xã h i h c
t p VVOB, tháng 8/2013 v “ð i m i ki m tra ñánh giá giáo d c theo cách ti p c n
năng l c” [14].
18. 14
G n ñây, nghiên c u v ñánh giá năng l c GQVð ñã ñư c tác gi Phan Anh
Tài trình bày trong công trình nghiên c u lu n án “ðánh giá năng l c gi i quy t v n
ñ c a h c sinh trong d y h c Toán l p 11 trung h c ph thông” v năng l c và
năng l c GQVð; v ðG và ðG năng l c GQVð c a h c sinh. Xác ñ nh m t s ho t
ñ ng cơ b n trong d y h c toán l p 11 THPT mà thông qua các ho t ñ ng ñó h c
sinh b c l năng l c GQVð. Bư c ñ u làm rõ th c tr ng ðG năng l c GQVð c a
h c sinh trong d y h c toán các trư ng THPT Vi t Nam hi n nay. Xác ñ nh ñư c
m c ñích và m c tiêu cơ b n ðG năng l c GQVð c a h c sinh trong d y h c toán
THPT và các thành t c a năng l c GQVð theo hư ng ti p c n quá trình GQVð.
ðưa ra phương án m i ðG năng l c GQVð c a h c sinh trong d y h c toán THPT
trên cơ s ðG các NL thành t ñã xác ñ nh. [24]
ð ng th i, có m t s lu n văn th c sĩ cũng ñã nghiên c u v v n ñ ñánh
giá năng l c GQVð trong d y h c V t lí như lu n văn th c sĩ “ ðánh giá năng l c
gi i quy t v n ñ c a h c sinh trong d y h c chương “Các ñ nh lu t b o toàn”, V t
lí 10 THPT” c a Nguy n Th Liên [30]; lu n văn th c sĩ “ ðánh giá năng l c gi i
quy t v n ñ c a h c sinh trong d y h c chương “Các ñ nh lu t b o toàn”, V t lí
10 ” c a Hoàng Th Thu Hà [32]; lu n văn th c sĩ “ ðánh giá năng l c gi i quy t
v n ñ c a h c sinh trong d y h c chương “Ch t khí” V t lí l p 10 THPT ” c a
Ngô Th Tư ng Vi [31] ... Chúng tôi th c hi n ñ tài này v i mong mu n xây d ng
m t thang ño năng l c GQVð v i các tiêu chí có giá tr và các công c ño thông
qua d y h c chương “Ch t khí”, giúp giáo viên trư ng ph thông có th ñánh giá
năng l c GQVð c a h c sinh.
1.2. Ki m tra ñánh giá k t qu h c t p c a h c sinh
1.2.1. M t s khái ni m cơ b n
1.2.1.1. Khái ni m v ki m tra
Theo t ñi n bách khoa toàn thư Vi t Nam, KT là ho t ñ ng ño, xem xét, th
nghi m ho c ñ nh c m t hay nhi u ñ c tính c a s n ph m và so sánh k t qu v i
yêu c u quy ñ nh nh m xác ñ nh s phù h p c a m i ñ c tính. Khái ni m này liên
quan nhi u hơn ñ n vi c KT s n ph m sau khi s n xu t ho c ðG k t qu GD c a
HS sau m t giai ño n so v i m c tiêu ñ ra.
Theo Peter W.Airasian [21, tr.26], “Ki m tra trên l p h c là quá trình dùng
gi y bút có h th ng và hình th c ñư c s d ng ñ thu th p thông tin v s th hi n
19. 15
kĩ năng c a h c sinh”. Bài ki m tra (15 phút, 1 ti t,…) thư ng là m t trong nh ng
công c ph bi n GV s d ng ñ thu th p thông tin, vì th bài ki m tra cũng chính
là m t cách ðG. Ngoài ra trên l p h c, GV cũng hay s d ng các cách KT quan
tr ng khác là quan sát, h i v n ñáp, ra bài t p và sưu t m bài làm c a HS.
Như v y KT là ho t ñ ng ño lư ng ñ ñưa ra các k t qu , các nh n xét, phán
quy t d a vào các thông tin thu ñư c theo công c ñã chu n b trư c v i m c ñích
xác ñ nh xem cái gì ñã ñ t ñư c, cái gì chưa ñ t ñư c, nh ng nguyên nhân,…KT
cũng là ho t ñ ng ðG. Trong GD, KT thư ng g n v i vi c tìm hi u làm rõ th c
tr ng. Các k t qu KT trên l p h c ñư c s d ng ñ ñi u ch nh k p th i ho t ñ ng
d y và h c hư ng t i m c tiêu ñã ñ t ra. KT có th th c hi n nhi u l n, trong m t
l p h c/khóa h c, KT có th thư ng xuyên hay ñ nh kỳ, k t qu c a KT ñư c s
d ng ñ ph n h i, làm các quy t ñ nh GD như ðG x p lo i, gi i trình, báo cáo, tư
v n,…
1.2.1.2. Khái ni m v ñánh giá
Khái ni m “ñánh giá” ñư c xét nhi u góc ñ r ng h p khác nhau: ðG nói
chung, ðG trong GD, ðG trong DH và ðG KQHT. Khái ni m ðG hi u theo nghĩa
chung nh t có th k ra m t s ñ nh nghĩa sau:
- Theo quan ñi m tri t h c, ðG là xác ñ nh giá tr c a s v t, hi n tư ng xã
h i, ho t ñ ng hành vi c a con ngư i tương x ng v i nh ng m c tiêu, nguyên t c,
k t qu mong ñ i hay chu n m c nh t ñ nh, t ñó b c l m t thái ñ . Nó có tính
ñ ng cơ, phương ti n và m c ñích hành ñ ng.
- Theo b ng thu t ng ñ i chi u Anh - Vi t: Thu t ng “Assessment” có
nghĩa là KTðG. ðG là quá trình thu th p thông tin hình thành nh ng nh n ñ nh,
phán ñoán v k t qu công vi c, theo nh ng m c tiêu, tiêu chu n ñã ñ ra, nh m ñ
xu t nh ng quy t ñ nh thích h p ñ c i thi n th c tr ng, ñi u ch nh nâng cao ch t
lư ng và hi u qu công vi c.
Trong GD, ðG ñư c các nhà nghiên c u ñ nh nghĩa như sau:
- ðG trong GD xu t hi n khi có m t ngư i tương tác tr c ti p hay gián ti p
v i ngư i khác nh m m c ñích thu th p và lí gi i thông tin v ki n th c, hi u bi t,
kĩ năng và thái ñ c a ngư i ñó [4].
- Xét t bình di n ch c năng, m c ñích cũng như ñ i tư ng, “ðG trong giáo
d c là quá trình thu th p và lí gi i k p th i, có h th ng các thông tin v hi n tr ng,
20. 16
kh năng hay nguyên nhân v ch t lư ng và hi u qu GD căn c vào m c tiêu GD,
làm cơ s cho vi c ñi u ch nh, b sung, hoàn thi n nh ng ch trương, bi n pháp và
hành ñ ng GD ti p theo [5].
Sơ ñ 1.1. Mô t quá trình ñánh giá [24]
1.2.1.3. K t qu h c t p và ñánh giá k t qu h c t p
KQHT (learning result), hay thành tích h c t p (achievement) ho c thành qu
h c t p là m t thu t ng chưa ñư c th ng nh t v cách g i nhưng ñư c hi u theo
nghĩa sau:
+ ðó là m c ñ thành tích mà m t HS ñ t ñư c xem xét trong m i quan h
v i công s c, th i gian ñã b ra và v i m c tiêu GD. Theo quan ni m này thì
KQHT là m c th c hi n tiêu chí (criterion).
+ ðó còn là m c ñ thành tích ñã ñ t ñư c c a m t HS so v i các b n cùng
h c. Theo quan ni m này thì KQHT là m c th c hi n chu n (norm).
Dù ñư c hi u theo nghĩa nào thì KQHT ñ u là m c ñ ñ t ñư c các m c tiêu
DH. Trong ñó, bao g m ba m c tiêu l n là ki n th c, kĩ năng và thái ñ [33].
Do v y, KQHT là m c ñ thành công trong h c t p c a HS, ñư c xem xét
trong m i quan h v i m c tiêu ñã xác ñ nh, chu n t i thi u c n ñ t và công s c,
th i gian b ra. Hay nói cách khác, KQHT là m c th c hi n các tiêu chí và các
chu n m c theo m c tiêu h c t p ñã xác ñ nh.
Hi n nay k t qu v ñánh giá KQHT c a HS ñã ñư c các chuyên gia GD trên
th gi i th ng nh t cách hi u như sau: “ðánh giá k t qu h c t p c a h c sinh là
m t quá trình thu th p, phân tích và x lí các thông tin v ki n th c, kĩ năng, thái ñ
c a h c sinh theo m c tiêu môn h c (ho c ho t ñ ng) nh m ñ xu t các gi i pháp ñ
ðánh giá Công vi c khác
ðưa ra
Quy t ñinh
Xác ñ nh
m c tiêu
Thu th p
thông tin - X lí
thông tin
ð ra bi n pháp
21. 17
th c hi n các m c môn h c (ho c ho t ñ ng) ñó”.
1.2.2. Vai trò c a ki m tra ñánh giá k t qu h c t p trong quá trình d y h c
Trong QTDH, ðG không ph i là m t ho t ñ ng ch p n i thêm vào sau bài
gi ng mà ðG ñư c th c hi n liên t c. ðánh giá KQHT c a HS cũng không ph i ch
m c ñích xem xét và KT, cũng không ph i ch d ng l i ch m bài r i ghi ñi m,...,
mà quan tr ng là s d ng nó ñ : Ch ñ o k p th i t i các cơ s , ñơn v GD th c hi n
t t m c tiêu GD; c i ti n vi c gi ng d y c a GV và nâng cao thành tích h c t p c a
HS. C th :
+ ð i v i h c sinh vi c ðG KQHT có tác d ng:
- Ch cho m i HS th y mình ñã lĩnh h i nh ng ñi u v a h c ñư c ñ n m c ñ
nào, ñã làm t t cái gì, còn m c nh ng sai sót nào và ph i làm như th nào ñ b
khuy t nh ng l h ng còn t n t i.
- Vi c KTðG KQHT m t cách chính xác, khách quan, công b ng s kích thích
ho t ñ ng h c t p c a HS m t cách tích c c, t giác, kích thích ý chí vươn lên ñ t
nh ng KQHT cao hơn, c ng c lòng t tin vào kh năng c a mình, bi t kh c ph c
tính ch quan c a mình.
- Giúp HS bư c ñ u bi t t ñánh giá KQHT c a mình.
+ ð i v i giáo viên:
- Trư c khi gi ng d y, vi c ðG giúp cho GV xác ñ nh m c tiêu h c t p; ñi u
ch nh, b sung n i dung DH cho phù h p v i ñ i tư ng; d ki n l a ch n PP, kĩ
thu t DH thích h p.
- Trong quá trình gi ng d y, ðG giúp GV ñưa ra nh ng quy t ñ nh v ñi u
khi n ho t ñ ng h c t p c a HS, v ñi u ch nh k ho ch bài gi ng.
- Sau khi gi ng d y, GV ñánh giá KQHT c a HS ñ có ñư c nh ng thông tin
nh m xác ñ nh m c ñ mà HS ñ t ñư c các m c tiêu h c t p. GV d a vào các
thông tin ph n h i ñ t ðG hi u qu gi ng d y c a chính mình, ñi u ch nh k p th i
ho t ñ ng gi ng d y cho phù h p v i m c ñích, yêu c u ñ t ra và phù h p v i trình
ñ nh n th c c a HS.
+ ð i v i CBQL giáo d c:
22. 18
Thông qua ðG, các nhà qu n lý s ra nh ng quy t ñ nh phù h p ñ ñi u ch nh
chương trình ñào t o, t ch c gi ng d y và h c t p cũng như ra các quy t ñ nh v
ðG KQHT c a HS.
1.3. ðánh giá k t qu h c t p theo ñ nh hư ng phát tri n năng l c c a h c sinh
1.3.1. Năng l c
T lâu v n ñ NL ñã ñư c nhi u nhà khoa h c, trong nhi u lĩnh v c trên th
gi i cũng như Vi t Nam quan tâm và có khá nhi u cách hi u v khái ni m “năng
l c”. Khái ni m “năng l c” cũng ñư c xác ñ nh khá rõ ràng qua các nghiên c u c a
Ph m Minh H c [10, tr.145], nh n m nh ñ n tính m c ñích và nhân cách c a NL
tác gi ñưa ra ñ nh nghĩa : “Năng l c chính là m t t h p các ñ c ñi m tâm lí c a
m t con ngư i (còn g i là t h p thu c tính tâm lí c a m t nhân cách), t h p ñ c
ñi m này v n hành theo m t m c ñích nh t ñinh t o ra k t qu c a m t ho t ñ ng
nào ñ y”. Khi vi t v m c tiêu h c t p có tính t ng h p, ñó là các m c tiêu v NL,
Lâm Quang Thi p [28, tr.107], cho r ng: “Th t ra năng l c nào ñó c a m t con
ngư i thư ng là t ng hòa c a ki n th c, kĩ năng, tình c m - thái ñ ñư c th hi n
trong m t hành ñ ng và tình hu ng c th ”. Tác gi Lương Vi t Thái [26], coi NL
là kh năng ñơn l c a cá nhân, ñư c hình thành d a trên s l p ghép các m ng ki n
th c và k năng c th .
Như v y có th phân NL thành 2 nhóm chính:
Nhóm l y d u hi u t ch t tâm lí ñ ñ nh nghĩa, ví d : "Năng l c là m t thu c
tính tích h p nhân cách, là t h p các ñ c tính tâm lí c a cá nhân phù h p v i
nh ng yêu c u c a m t ho t ñ ng xác ñ nh, ñ m b o cho ho t ñ ng ñó có k t qu ".
Nhóm l y d u hi u v các y u t t o thành kh năng hành ñ ng ñ ñ nh nghĩa,
ví d : "Năng l c là kh năng v n d ng ki n th c, kinh nghi m, kĩ năng, thái ñ và
h ng thú ñ hành ñ ng m t cách phù h p và có hi u qu trong nh ng tình hu ng
ña d ng c a cu c s ng" ho c "Năng l c là kh năng làm ch nh ng h th ng ki n
th c, kĩ năng, thái ñ và v n hành (k t n i) chúng m t cách h p lí vào th c hi n
thành công nhi m v ho c gi i quy t hi u qu v n ñ ñ t ra c a cu c s ng".
ð ñánh giá NL c a m t cá nhân v m t lĩnh v c ho t ñ ng c th , c n quan
tâm ngư i ñó v các m t sau: Có ki n th c, hi u bi t v ho t ñ ng ñó ; bi t ti n
hành ho t ñ ng phù h p v i m c ñích, xác ñ nh m c tiêu c th , có PP và l a ch n
ñư c PP ho t ñ ng phù h p; ti n hành ho t ñ ng có hi u qu , ñ t ñư c m c ñích;
23. 19
ti n hành ho t ñ ng m t cách linh ho t và có k t qu trong nh ng ñi u ki n khác
nhau.
1.3.2. Năng l c h c t p c a h c sinh trung h c ph thông
ð c thù c a b c h c ph thông là n i dung GD trong nhà trư ng luôn ph i ñ m
b o tính ph thông, cơ b n và hi n ñ i. Vi c nêu hai xu hư ng ñ nh nghĩa khái ni m
NL trên cũng có giá tr ñ nh hư ng cho vi c ph i h p cách xác ñ nh m c tiêu GD,
DH khi so n các chương trình môn h c, khi ñánh giá KQHT.
D a vào ñ nh nghĩa l y d u hi u thu c tính tâm lí c a nhân cách không thu n
l i cho vi c xác ñ nh n i dung, ñánh giá KQHT b ng cách d a vào ñ nh nghĩa mô
t các y u t làm cơ s cho vi c hình thành NL như ki n th c, kĩ năng, thái ñ - giá
tr . Nh ng y u t này v n là ñ i tư ng tác ñ ng tr c ti p c a GV và HS. HS ph
thông ñư c hình thành và phát tri n NL chung và NL chuyên bi t.
* Chương trình giáo d c ph thông hình thành và phát tri n cho h c sinh THPT
nh ng năng l c c t lõi sau: [2]
- Nh ng năng l c chung ñư c t t c các môn h c và ho t ñ ng giáo d c (sau
ñây g i chung là môn h c) góp ph n hình thành, phát tri n: năng l c t ch và t
h c, năng l c giao ti p và h p tác, năng l c gi i quy t v n ñ và sáng t o;
- Nh ng năng l c chuyên môn ñư c hình thành, phát tri n ch y u thông qua
m t s môn h c nh t ñ nh: năng l c ngôn ng , năng l c tính toán, năng l c tìm hi u
t nhiên và xã h i, năng l c công ngh , năng l c tin h c, năng l c th m m , năng
l c th ch t.
B ng 1.1. K t qu ñ u ra v năng l c c t lõi c a h c sinh THPT
Nhóm năng
l c c t lõi
Năng l c chung
Năng l c t
ch và t h c
1.1. T l c : Có ý th c giúp ñ ngư i s ng l i vươn lên ñ có
l i s ng t l c.
1.2. T kh ng ñ nh và b o v quy n, nhu c u chính ñáng:
Bi t kh ng ñ nh và b o v quy n, nhu c u cá nhân phù h p v i
ñ o ñ c và pháp lu t.
1.3. T ki m soát tình c m, thái ñ , hành vi c a mình :
- ðánh giá ñư c nh ng ưu ñi m và h n ch v tình c m, c m
xúc c a b n thân; t tin, l c quan.
24. 20
- Bi t t ñi u ch nh tình c m, thái ñ , hành vi c a b n thân;
luôn bình tĩnh và có cách cư x ñúng.
- S n sàng ñón nh n và quy t tâm vư t qua th thách trong h c
t p và ñ i s ng;
- Không m c các t n n xã h i.
1.4.T ñ nh hư ng ngh nghi p :
- Nh n th c ñư c cá tính và giá tr s ng c a b n thân.
- N m ñư c nh ng thông tin chính v th trư ng lao ñ ng, v
yêu c u và tri n v ng c a các ngành ngh .
- Xác ñ nh ñư c hư ng phát tri n phù h p sau trung h c ph
thông; l p ñư c k ho ch, l a ch n h c các môn h c phù h p
v i ñ nh hư ng ngh nghi p c a b n thân.
1.5.T h c, t hoàn thi n:
- Xác ñ nh nhi m v h c t p d a trên k t qu ñã ñ t ñư c; ñ t
m c tiêu h c t p chi ti t, c th , kh c ph c nh ng m t còn h n
ch .
- ðánh giá và ñi u ch nh ñư c k ho ch h c t p; hình thành
cách h c t p riêng c a b n thân; tìm ki m, ñánh giá và l a ch n
ñư c ngu n tài li u phù h p v i các m c ñích, nhi m v h c t p
khác nhau; ghi chép thông tin b ng các hình th c phù h p,
thu n l i cho vi c ghi nh , s d ng, b sung khi c n thi t.
- T nh n ra và ñi u ch nh nh ng sai sót, h n ch c a b n thân
trong quá trình h c t p; suy ng m cách h c c a mình, rút kinh
nghi m ñ có th v n d ng vào các tình hu ng khác; bi t t
ñi u ch nh cách h c.
- Thư ng xuyên tu dư ng theo m c tiêu ph n ñ u cá nhân và
các giá tr công dân.
Năng l c giao
ti p và h p
tác
2.1. Xác ñ nh m c ñích, n i dung, phương ti n và thái ñ giao
ti p
- Xác ñ nh ñư c m c ñích giao ti p phù h p v i ñ i tư ng và ng c nh
giao ti p; d ki n ñư c thu n l i, khó khăn ñ ñ t ñư c m c ñích trong
25. 21
giao ti p.
- Bi t l a ch n n i dung, ki u lo i văn b n, ngôn ng và các phương
ti n giao ti p khác phù h p v i ng c nh và ñ i tư ng giao ti p.
- Ti p nh n ñư c các văn b n v nh ng v n ñ khoa h c, ngh thu t
phù h p v i kh năng và ñ nh hư ng ngh nghi p c a b n thân, có s
d ng ngôn ng k t h p v i các lo i phương ti n phi ngôn ng ña d ng.
- Bi t s d ng s d ng ngôn ng k t h p v i các lo i phương ti n phi
ngôn ng ña d ng ñ trình bày thông tin, ý tư ng và ñ th o lu n, l p
lu n, ñánh giá v các v n ñ trong khoa h c, ngh thu t phù h p v i kh
năng và ñ nh hư ng ngh nghi p.
- Ch ñ ng trong giao ti p; t tin và bi t ki m soát c m xúc, thái ñ khi
nói trư c nhi u ngư i.
2.2. Thi t l p, phát tri n các quan h xã h i; ñi u ch nh và
hoá gi i các mâu thu n
- Nh n bi t và th u c m ñư c suy nghĩ, tình c m, thái ñ c a
ngư i khác.
- Xác ñ nh ñúng nguyên nhân mâu thu n gi a b n thân v i
ngư i khác ho c gi a nh ng ngư i khác v i nhau và bi t cách
hoá gi i mâu thu n.
2.3. Xác ñ nh m c ñích và phương th c h p tác
Ch ñ ng ñ xu t m c ñích h p tác ñ gi i quy t m t v n ñ do
b n thân và nh ng ngư i khác ñ xu t; l a ch n hình th c làm
vi c nhóm v i quy mô phù h p v i yêu c u và nhi m v .
2.4. Xác ñ nh trách nhi m và ho t ñ ng c a b n thân
Phân tích ñư c các công vi c c n th c hi n ñ hoàn thành
nhi m v c a nhóm; s n sàng nh n công vi c khó khăn c a
nhóm.
2.5. Xác ñ nh nhu c u và kh năng c a ngư i h p tác
Qua theo dõi, ñánh giá ñư c kh năng hoàn thành công vi c c a
t ng thành viên trong nhóm ñ ñ xu t ñi u ch nh phương án
phân công công vi c và t ch c ho t ñ ng h p tác.
2.6. T ch c và thuy t ph c ngư i khác
26. 22
Theo dõi ti n ñ hoàn thành công vi c c a t ng thành viên và
c nhóm ñ ñi u hoà ho t ñ ng ph i h p; khiêm t n ti p thu s
góp ý và nhi t tình chia s , h tr các thành viên trong nhóm.
2.7. ðánh giá ho t ñ ng h p tác
Căn c vào m c ñích ho t ñ ng c a nhóm, ñánh giá ñư c m c
ñ ñ t m c ñích c a cá nhân và c a nhóm; rút kinh nghi m cho
b n thân và góp ý ñư c cho t ng ngư i trong nhóm.
2.8. H i nh p qu c t
- Có hi u bi t cơ b n v h i nh p qu c t .
- Ch ñ ng, t tin trong giao ti p v i b n bè qu c t ; bi t k t
n i v i b n bè qu c t .
- Bi t tìm ñ c tài li u nư c ngoài ph c v công vi c h c t p và
ñ nh hư ng ngh nghi p c a mình và b n bè.
3.1. Nh n ra ý tư ng m i
Bi t xác ñ nh và làm rõ thông tin, ý tư ng m i và ph c t p t
các ngu n thông tin khác nhau; bi t phân tích các ngu n
thông tin ñ c l p ñ th y ñư c khuynh hư ng và ñ tin c y c a
ý tư ng m i.
3.2. Phát hi n và làm rõ v n ñ
Phân tích ñư c tình hu ng trong h c t p, trong cu c s ng; phát
hi n và nêu ñư c tình hu ng có v n ñ trong h c t p, trong cu c
s ng.
3.3. Hình thành và tri n khai ý tư ng m i
Nêu ñư c nhi u ý tư ng m i trong h c t p và cu c s ng; suy
nghĩ không theo l i mòn; t o ra y u t m i d a trên nh ng ý
tư ng khác nhau; hình thành và k t n i các ý tư ng; nghiên c u
ñ thay ñ i gi i pháp trư c s thay ñ i c a b i c nh; ñánh giá
r i do và có d phòng.
Năng l c gi i
quy t v n ñ
và sáng t o
3.4. ð xu t, l a ch n gi i pháp
Bi t thu th p và làm rõ các thông tin có liên quan ñ n v n ñ ;
ñ xu t và phân tích ñư c m t s gi i pháp gi i quy t v n ñ ;
l a ch n ñư c gi i pháp phù h p nh t.
27. 23
3.5. Th c hi n và ñánh giá gi i pháp gi i quy t v n ñ
Bi t th c hi n và ñánh giá gi i pháp gi i quy t v n ñ ; bi t suy
ng m v cách th c và ti n trình gi i quy t v n ñ ñ ñi u ch nh
và v n d ng trong b i c nh m i.
3.6. Tư duy ñ c l p
Bi t ñ t ñư c nhi u câu h i có giá tr , không d dàng ch p nh n
thông tin m t chi u; không thành ki n khi xem xét, ñánh giá
v n ñ ; quan tâm t i các l p lu n và minh ch ng thuy t ph c;
s n sàng xem xét, ñánh giá l i v n ñ .
1.3.3. ðánh giá k t qu h c t p theo ñ nh hư ng phát tri n năng l c c a h c
sinh
1.3.3.1. ð nh hư ng ñ i m i ñánh giá k t qu h c t p theo ñ nh hư ng phát tri n
năng l c c a h c sinh
ðánh giá k t qu giáo d c các môn h c, ho t ñ ng giáo d c m i l p và sau
c p h c c n ph i:
- D a vào c vào chu n ki n th c, kĩ năng (theo ñ nh hư ng ti p c n năng
l c) t ng môn h c, ho t ñ ng giáo d c t ng môn, t ng l p; yêu c u cơ b n c n ñ t
v ki n th c, kĩ năng, thái ñ (theo ñ nh hư ng ti p c n năng l c) c a HS c a c p
h c.
- Ph i h p gi a ñánh giá thư ng xuyên và ñánh giá ñ nh kì, gi a ñánh giá
c a GV và t ñánh giá c a HS, gi a ñánh giá c a nhà trư ng và ñánh giá c a gia
ñình, c ng ñ ng.
- K t h p gi a hình th c ñánh giá b ng tr c nghi m khách quan và t lu n
nh m phát huy nh ng ưu ñi m c a m i hình th c ñánh giá này.
- Có công c ñánh giá thích h p nh m ñánh giá toàn di n, công b ng, trung
th c, có kh năng phân lo i, giúp GV và HS ñi u ch nh k p th i vi c d y và h c.
Vi c ñ i m i công tác ñánh giá k t qu h c t p môn h c c a GV ñư c th
hi n qua m t s ñ c trưng cơ b n sau:
a) Xác ñ nh ñư c m c ñích ch y u c a ñánh giá k t qu h c t p là so sánh
năng l c c a HS v i m c ñ yêu c u c a chu n ki n th c và kĩ năng (năng l c)
28. 24
môn h c t ng ch ñ , t ng l p h c, ñ t ñó c i thi n k p th i ho t ñ ng d y và
ho t ñ ng h c.
b) Ti n hành ñánh giá k t qu h c t p môn h c theo ba công ño n cơ b n là
thu th p thông tin, phân tích và x lý thông tin, xác nh n k t qu h c t p và ra quy t
ñ nh ñi u ch nh ho t ñ ng d y, ho t ñ ng h c. Y u t ñ i m i m i công ño n này
là:
(i) Thu th p thông tin: thông tin ñư c thu th p t nhi u ngu n, nhi u hình
th c và b ng nhi u phương pháp khác nhau (quan sát trên l p, làm bài ki m tra, s n
ph m h c t p, t ñánh giá và ñánh giá l n nhau,...); l a ch n ñư c nh ng n i dung
ñánh giá cơ b n và tr ng tâm, trong ñó chú ý nhi u hơn ñ n n i dung kĩ năng; xác
ñ nh ñúng m c ñ yêu c u m i n i dung (nh n bi t, thông hi u, v n d ng,...) căn c
vào chu n ki n th c, kĩ năng; s d ng ña d ng các lo i công c khác nhau (ñ ki m
tra vi t, câu h i trên l p, phi u h c t p, bài t p v nhà,...); thi t k các công c ñánh
giá ñúng k thu t (câu h i và bài t p ph i ño lư ng ñư c m c ñ c a chu n, ñáp
ng các yêu c u d ng tr c nghi m khách quan hay t lu n, c u trúc ñ ki m tra
khoa h c và phù h p,...); t ch c thu th p ñư c các thông tin chính xác, trung th c.
C n b i dư ng cho HS nh ng k thu t thông tin ph n h i nh m t o ñi u ki n cho
HS tham gia ñánh giá và c i ti n quá trình d y h c.
(ii) Phân tích và x lý thông tin: các thông tin ñ nh tính v thái ñ và năng
l c h c t p thu ñư c qua quan sát, tr l i mi ng, trình di n,... ñư c phân tích theo
nhi u m c ñ v i tiêu chí rõ ràng và ñư c lưu tr thông qua s theo dõi hàng ngày;
các thông tin ñ nh lư ng qua bài ki m tra ñư c ch m ñi m theo ñáp án/hư ng d n
ch m – hư ng d n ñ m b o ñúng, chính xác và ñáp ng các yêu c u k thu t; s l n
ki m tra, th ng kê ñi m trung bình, x p lo i h c l c,… theo ñúng quy ch ñánh giá,
x p lo i ban hành.
(iii) Xác nh n k t qu h c t p: xác nh n HS ñ t hay không m c tiêu t ng
ch ñ , cu i l p h c, cu i c p h c d a vào các k t qu ñ nh lư ng và ñ nh tính v i
ch ng c c th , rõ ràng; phân tích, gi i thích s ti n b h c t p v a căn c vào k t
qu ñánh giá quá trình và k t qu ñánh giá t ng k t, v a căn c vào thái ñ h c t p
và hoàn c nh gia ñình c th . Ra quy t ñ nh c i thi n k p th i ho t ñ ng d y c a
GV, ho t ñ ng h c c a HS trên l p h c; ra các quy t ñ nh quan tr ng v i HS (lên
29. 25
l p, thi l i, l i l p, khen thư ng,…); thông báo k t qu h c t p c a HS cho các
bên có liên quan (HS, cha m HS, h i ñ ng giáo d c nhà trư ng, qu n lý c p
trên,…). Góp ý và ki n ngh v i c p trên v ch t lư ng chương trình, sách giáo
khoa, cách t ch c th c hi n k ho ch giáo d c,...
Trong ñánh giá thành tích h c t p c a HS không ch ñánh giá k t qu mà chú
ý c quá trình h c t p. ðánh giá thành tích h c t p theo quan ñi m phát tri n năng
l c không gi i h n vào kh năng tái hi n tri th c mà chú tr ng kh năng v n d ng
tri th c trong vi c gi i quy t các nhi m v ph c h p.
C n s d ng ph i h p các hình th c, phương pháp ki m tra, ñánh giá khác
nhau. K t h p gi a ki m tra mi ng, ki m tra vi t và bài t p th c hành. K t h p gi a
tr c nghi m t lu n và tr c nghi m khách quan. Hi n nay Vi t Nam có xu hư ng
ch n hình th c tr c nghi m khách quan cho các kỳ thi t t nghi p hay thi tuy n ñ i
h c. Tr c nghi m khách quan có nh ng ưu ñi m riêng cho các kỳ thi này. Tuy nhiên
trong ñào t o thì không ñư c l m d ng hình th c này. Vì như c ñi m cơ b n c a
tr c nghi m khách quan là khó ñánh giá ñư c kh năng sáng t o cũng như năng l c
gi i quy t các v n ñ ph c h p.
1.3.3.2. M c tiêu ki m tra, ñánh giá theo ñ nh hư ng phát tri n năng l c
Khi nói ñ n m c tiêu ki m tra ñánh giá, trư c h t ngư i ta nh n th y ki m
tra, ñánh giá là m t ph n không th thi u ñư c c a quá trình d y h c thì ít nh t nó
ph i vì s ti n b c a HS. Ki m tra ñánh giá vì s ti n b nghĩa là quá trình ki m
tra ñánh giá ph i cung c p nh ng thông tin ph n h i giúp HS bi t mình ti n b ñ n
ñâu, nh ng m ng ki n th c/kĩ năng nào có s ti n b , m ng ki n th c/kĩ năng nào
còn y u ñ ñi u ch nh quá trình d y và h c. Và khi nói ñ n ñánh giá là vì s ti n b
c a HS thì ñánh giá ph i làm sao ñ HS không s hãi, không b thương t n ñ thúc
d y HS n l c. ðánh giá vì s ti n b c a HS còn có nghĩa là s ñánh giá ph i di n
ra trong su t quá trình d y h c, giúp HS so sánh phát hi n mình thay ñ i th nào
trên con ñư ng ñ t m c tiêu h c t p c a cá nhân ñã ñ t ra. C n nh n th c r ng ñánh
giá là m t quá tŕnh h c t p, ñánh giá di n ra trong su t quá trình d y và h c. Không
ch GV bi t cách th c, các kĩ thu t ñánh giá HS mà quan tr ng không kém là HS
ph i h c ñư c cách ñánh giá c a GV, ph i bi t ñánh giá l n nhau và bi t t ñánh giá
k t qu h c t p rèn luy n c a chính mình. Có như v y, HS m i t ph n h i v i b n
30. 26
thân xem k t qu h c t p, rèn luy n c a mình ñ t m c nào/ñ n ñâu so v i yêu c u,
t t hay chưa t t như th nào. V i cách hi u ñánh giá y m i giúp hình thành năng
l c c a HS, cái mà chúng ta ñang r t mong mu n. ðánh giá ph i lư ng giá chính
xác, khách quan k t qu h c t p, ch ra ñư c HS ñ t ñư c m c ñ nào so v i m c
tiêu, chu n ñã ñ ra. Sau khi HS k t thúc m t giai ño n h c thì t ch c ñánh giá, ñ
GV bi t ñư c nh ng ki n th c mình d y, HS ñã làm ch ñư c ki n th c, kĩ năng
ph n nào và ph n nào còn h ng...
Do ñó, m c tiêu c a ki m tra, ñánh giá là:
- Công khai hóa nh n ñ nh v năng l c và k t qu h c t p c a m i HS, nhóm
HS và t p th l p, t o cơ h i cho HS phát tri n kĩ năng t ñánh giá, giúp HS nh n
ra s ti n b c a mình, khuy n khích ñ ng viên vi c h c t p.
- Giúp cho GV có cơ s th c t ñ nh n ra nh ng ñi m m nh và ñi m y u c a
mình, t hoàn thi n ho t ñ ng d y, phân ñ u không ng ng nâng cao ch t lư ng và
hi u qu d y h c.
Như v y, ñánh giá không ch nh m m c ñích nh n ñ nh th c tr ng và ñ nh
hư ng, ñi u ch nh ho t ñ ng c a trò mà còn ñ ng th i t o ñi u ki n nh n ñ nh ra
th c tr ng và ñi u ch nh ho t ñ ng d y c a th y.
ð xác ñ nh m c tiêu ki m tra, ñánh giá ho t ñ ng h c t p c a HS theo ñ nh
hư ng phát tri n năng l c c n nh ng chú ý sau:
- D a vào m c tiêu môn h c, m c ñích h c t p và m i quan h gi a m c tiêu
c a môn h c, m c ñích h c t p và ñánh giá ho t ñ ng h c t p.
- Căn c vào b ng năng l c chung và năng l c chuyên bi t trong h c t p môn
V t lí (ñã trình bày trên).
- ð i chi u hai căn c trên trong m t ch ñ v t lí, ñ xác ñ nh m t cách
tư ng minh m c tiêu ki m tra, ñánh giá theo ñ nh hư ng phát tri n năng l c ch
ñ ñó.
M c tiêu c a môn h c là nh ng gì HS c n ph i ñ t ñư c sau khi h c xong
môn h c, nó bao g m các thành t :
+ H th ng các ki n th c khoa h c g m c các phương pháp nh n th c;
31. 27
+ H th ng kĩ năng kĩ x o;
+ Kh năng v n d ng kiên th c vào th c t ;
+ Thái ñ , tình c m ñ i v i ngh nghi p, ñ i v i xã h i.
M c tiêu môn V t lí c p THPT ñã ñư c c th hóa trong cu n Hư ng d n th c
hi n chu n ki n th c kĩ năng môn V t lí c p THPT.
M c ñích h c t p là nh ng gì HS c n có ñư c sau khi ñã h c xong m t ñơn v
ki n th c, m t quy t c nào ñó. M c ñích h c t p có th bao g m các ph n sau ñây:
+ Lĩnh h i tri th c nhân lo i nh m ñáp ng nhu c u nh n th c v t nhiên và
xã h i;
+ Trang b ki n th c ñ ñáp ng nhu c u v thi tuy n, ngh nghi p và cu c
s ng;
+ Thu th p nh ng kinh nghi m ñ có th ñ c l p nghiên c u, ho t ñ ng sau
này.
Gi a m c tiêu c a môn h c, m c ñích h c t p và ñánh giá ho t ñ ng h c t p có
m i quan h ch t ch v i nhau. N u m c tiêu c a môn h c và m c ñích h c t p
ñư c xác ñ nh ñúng ñ n thì chúng h tr cho nhau trong vi c ñánh giá, ñ t ñư c yêu
c u ñ ra c a công vi c ñánh giá k t qu h c t p c a HS. M c tiêu c a môn h c và
m c ñích h c t p là cơ s cho vi c xác ñ nh n i dung chương trình, phương pháp,
hình th c và quy trình d y h c và h c t p. ð ng th i nó cũng là cơ s ñ ch n
phương pháp, hình th c và quy trình ñánh giá ho t ñ ng h c t p c a HS. ðánh giá
k t qu h c t p d a trên tiêu chí c a m c tiêu d y h c s nh n ñư c thông tin ph n
h i chính xác nh m b sung, hoàn thi n quá trình giáo d c.
1.3.3.3. Phương pháp và hình th c ki m tra, ñánh giá theo ñ nh hư ng phát tri n
năng l c
a) ðánh giá k t qu và ñánh giá quá trình
- ðánh giá k t qu thư ng ñư c s d ng vào khi k t thúc m t ch ñ h c t p
ho c cu i m t h c kỳ, m t năm, m t c p h c. Cách ñánh giá này thư ng s d ng
hình th c cho ñi m và nó giúp cho ngư i h c bi t ñư c kh năng h c t p c a mình.
32. 28
- ðánh giá quá trình ñư c s d ng trong su t th i gian h c c a môn h c.
Cách ñánh giá này là vi c GV ho c HS cung c p thông tin ph n h i v ho t ñ ng
h c c a ngư i h c, giúp GV ñi u ch nh ho t ñ ng d y phù h p hơn, giúp HS có
ñư c các thông tin v ho t ñ ng h c và t ñó c i thi n nh ng t n t i.Vi c ñánh giá
quá trình có ý nghĩa hơn, n u HS cùng tham gia ñánh giá chính b n thân mình vì
khi HS ñ m nh n vai trò tích c c trong vi c xây d ng tiêu chí ch m ñi m, t ñánh
giá và ñ ra m c tiêu thì t c là HS ñã s n sàng ch p nh n cách th c ñã ñư c xây
d ng ñ ñánh giá kh năng h c t p c a h .
- M t s ñ c ñi m c a ñánh giá quá trình:
+ Các m c tiêu h c t p ph i ñư c ñ ra rõ ràng, phù h p
+ Các nhi m v h c t p c n hư ng t i vi c m r ng, nâng cao ho t ñ ng h c
t p.
+ Vi c ch m ñi m ho c cung c p thông tin ph n h i ch ra các n i dung c n
ch nh s a, ñ ng th i ñưa ra l i khuyên cho các hành ñ ng ti p theo.
+ ðánh giá quá trình nh n m nh ñ n t ñánh giá m c ñ ñáp ng các tiêu chí
c a bài h c và phương hư ng c i thi n ñ ñáp ng t t hơn.
- M t s cách th c ñánh giá quá trình
+ Cách ñánh giá nhu c u c a ngư i h c
+ Cách khích l t ñ nh hư ng, như t ñánh giá, thông tin ph n h i t b n bè
và h c t p h p tác.
+ Cách giám sát s ti n b .
+ Cách ki m tra s hi u bi t.
b) ðánh giá theo chu n và ñánh giá theo tiêu chí
- ðánh giá theo tiêu chí, ngư i h c ñư c ñánh giá d a trên các tiêu chí ñã
ñ nh rõ v thành tích, thay vì ñư c x p h ng trên cơ s k t qu thu ñư c. Khi ñánh
giá theo tiêu chí, ch t lư ng thành tích không ph thu c vào m c ñ cao th p v
năng l c c a ngư i khác mà ph thu c chính m c ñ cao th p v năng l c c a
ngư i ñư c ñánh giá so v i các tiêu chí ñã ñ ra. Thông thư ng, ñánh giá theo tiêu
chí dùng ñ xác l p m c ñ năng l c c a m t cá nhân.
33. 29
- ðánh giá theo chu n là hình th c ñánh ñưa ra nh ng nh n xét v m c ñ
cao th p trong năng l c c a cá nhân so v i nh ng ngư i khác cùng làm bài thi. ðây
là hình th c ñánh giá k t h p v i ñư ng cong phân b chu n, trong ñó gi ñ nh r ng
m t s ít s làm bài r t t t, m t s r t kém, s còn l i n m kho ng gi a ñư c ñánh
giá trung bình. Bài ki m tra IQ là ví d rõ nh t v ñánh giá theo chu n, hay cách
x p lo i h c t p c a HS nư c ta hi n nay cũng là cách ñánh giá theo chu n.
- Khác v i ñánh giá theo tiêu chí, ñánh giá theo chu n thư ng t o nên m i
quan h căng th ng gi a HS v i nhau, làm gi m ñi tính h p tác trong h c t p. ðánh
giá theo chu n thư ng s d ng các câu h i TNKQ vì th khó có th ñánh giá ñư c
m t s năng l c c a HS ñã ñưa ra b ng 2, ví d như:
+ V n d ng (gi i thích, d ñoán, tính toán, ñ ra gi i pháp, ñánh giá gi i
pháp) ki n th c v t lí vào các tình hu ng th c ti n.
+ Mô t ñư c các hi n tư ng t nhiên b ng ngôn ng v t lí và ch ra các quy
lu t v t lí trong hi n tư ng ñó
+ Thu th p, ñánh giá, l a ch n và x lí thông tin t các ngu n khác nhau ñ
gi i quy t v n ñ trong h c t p v t lí
+ V n d ng s tương t và các mô hình ñ xây d ng ki n th c v t lí
+ ð xu t ñư c gi thuy t; suy ra các h qu có th ki m tra ñư c.
+ ..v..v..
M t khác, vi c ñánh giá thông qua các kỳ thi ñ u vào có tính tham chi u
chu n cho phép m t t l HS vư t qua thì ñ ng nghĩa v i vi c các tiêu chu n có th
khác nhau gi a các năm tùy thu c ch t lư ng HS thi vào. Trong khi ñó ñánh giá
theo tiêu chí không khác nhau gi a các năm, tr phi chính các tiêu chí này ñư c
thay ñ i.
c) T suy ng m và t ñánh giá
- T suy ng m và t ñánh giá là vi c HS t ñưa ra các quy t ñ nh ñánh giá v
công vi c và s ti n b c a b n thân. Hai hình th c ñánh giá này góp ph n thúc ñ y
h c t p su t ñ i, b ng cách giúp HS ñánh giá thành tích h c t p c a b n thân và c a
b n m t cách th c t , không khuy n khích s ph thu c vào ñánh giá c a GV. T
34. 30
ñánh giá r t h u ích trong vi c giúp HS nh n th c sâu s c v b n thân, nh n ra ñư c
ñi m m nh và ñi m y u c a mình. T ñó rút ra nh ng bài h c kinh nghi m thi t
th c ñ ñi u ch nh ho t ñ ng h c k p th i. Vì v y, t suy ng m, t ñánh giá c n
ñư c di n ra trong su t quá trình h c t p và ñư c s d ng như m t ph n c a ñánh
giá quá trình.
- T ñánh giá khác v i t ch m ñi m: T ch m ñi m là cho ñi m b ng cách
s d ng các tiêu chí do ngư i khác quy ñ nh. Trong khi ñó t ñánh giá là quy trình
xem xét, ph n ánh,ñ ng th i là s suy ng m v l a ch n tiêu chí.
- Trong th c ti n ñánh giá, trách nhi m cu i cùng v n thu c v GV vì GV là
ngư i ph i ñ m nh n vai trò ñi u ti t, có th ph quy t n u HS không cung c p ñ
minh ch ng ñ b tr cho s ñi m t cho mình. ð ng th i trên th c t t ñánh giá
có th k t h p v i hình th c ñánh giá ñ ng ñ ng, nên có th ñi u ti t ñi m s t
ñánh giá.
d) ðánh giá ñ ng ñ ng: ðánh giá ñ ng ñ ng là lo i hình ñánh giá trong ñó HS tham
gia vào vi c ñánh giá s n ph m công vi c c a các b n h c. Khi ñánh giá HS ph i
n m rõ n i dung mà h d ki n s ñánh giá trong s n ph m c a các b n h c.
e) ðánh giá qua th c ti n
- ðánh giá qua th c ti n ñưa ra cho HS nh ng thách th c th c t và thư ng
ñư c ñánh giá thông qua năng l c th c hi n các nhi m v trong th c ti n. Trong
d y h c v t lí s d ng hình th c ñánh giá này ñánh giá ñư c m t s năng l c c a
HS như:
+ S d ng ñư c ki n th c v t lí, kĩ năng … ñ th c hi n các nhi m v h c
t p.
+ V n d ng ki n th c v t lí, kĩ năng vào các tình hu ng th c ti n (gi i thích,
d ñoán, tính toán, ñ ra gi i pháp, th c hi n gi i pháp, ñánh giá gi i pháp … ).
+ Thu th p, ñánh giá, l a ch n và x lí thông tin t các ngu n khác nhau ñ
gi i quy t v n ñ trong h c t p v t lí.
+ Thu th p, ñánh giá, l a ch n và x lí thông tin t các ngu n khác nhau ñ
gi i quy t v n ñ trong h c t p v t lí.
+ L a ch n và s d ng các công c toán h c phù h p trong h c t p v t lí.
35. 31
+ Mô t ñư c c u t o, nguyên t c ho t ñ ng c a các thi t b kĩ thu t,công
ngh
+ So sánh và ñánh giá ñư c - dư i khía c nh v t lí- các gi i pháp kĩ thu t
khác nhau v m t kinh t , xã h i và môi trư ng.
+ S d ng ñư c ki n th c v t lí ñ ñánh giá và c nh báo m c ñ an toàn c a
thí nghi m, c a các v n ñ trong cu c s ng và c a các công ngh hi n ñ i.
+ Nh n ra ñư c nh hư ng c a v t lí lên các m i quan h xã h i và l ch s .
- ðánh giá qua th c ti n giúp ñánh giá m t t p h p các kĩ năng. ðây là hình
th c ñánh giá kh năng h c t p c a HS ñáng tin c y b i vì nó không ph thu c vào
m t phương pháp ñánh giá duy nh t, m t khác HS ñư c ñánh giá r t nhi u kĩ năng
qua các tình hu ng khác nhau. ðánh giá qua th c ti n cho th y có ñi m m nh và
ñi m y u c a m i cá nhân. Hình th c ñánh giá này mang tính ch t ñánh giá quá
trình nên thúc ñ y vi c h c c a HS có ñ ng l c và hi u qu .
f) M t s phương pháp ki m tra, ñánh giá ho t ñ ng h c t p truy n th ng
+ Phương pháp dùng l i (v n ñáp, ki m tra mi ng)
* Phương pháp dùng l i là cách th c GV ñưa ra cho HS l n lư t m t s câu
h i và HS tr l i tr c ti p v i GV. Thông qua câu tr l i, GV ñánh giá m c ñ lĩnh
h i tài li u h c t p c a HS.
* Phương pháp dùng l i ñư c s d ng t t c các giai ño n c a quá trình
d y h c.
* Phương pháp dùng l i giúp GV d dàng n m b t ñư c tư tư ng, cách suy
lu n c a HS ñ k p th i u n n n nh ng sai sót, ñ ng th i giúp HS nh lâu tài li u
nh trình bày qua ngôn ng c a mình, m nh d n phát bi u ý ki n,luy n t p kh
năng di n ñ t ý tư ng ñư c chính xác,suy nghĩ phán ñoán nhanh chóng, rèn kĩ năng
ng x . Tuy nhiên, phương pháp dùng l i có m t s h n ch :áp d ng ki m tra cho
c l p m t nhi u th i gian, mà ý ki n c a m t s HS thì không ph i l ý ki n chung
c l p. Các câu h i phân ph i cho các HS không ñ ng ñ u.
+ Phương pháp dùng gi y bút (ki m tra vi t)
* Phương pháp dùng gi y bút là cách th c HS làm nh ng bài ki m tra vi t
trong nh ng kho ng th i gian khác nhau tùy theo yêu c u c a môn h c.
36. 32
* Phương pháp dùng gi y bút thư ng ñư c s d ng ñ ki m tra ñ nh kỳ theo
yêu c u chương trình môn h c.
* Phương pháp dùng gi y bút giúp GV trong m t th i gian ng n có th ki m
tra toàn th HS trong l p v m t s n i dung môn h c, do ñó ñánh giá ñư c trình ñ
chung c a HS trong l p và t ng HS, ñ k p th i ñi u ch nh ho t ñ ng d y. ð ng
th i giúp HS có ñ th i gian suy nghĩ ñ tr l i và bi u ñ t b ng ngôn ng c a
chính mình.H n ch c a phương pháp này là khó ñ m b o tính chính xác n u không
ñư c t ch c ki m tra m t cách nghiêm túc, khó có ñi u ki n ñ ñánh giá kĩ năng
th c hành, thí nghi m, cách s d ng công ngh thông tin…
+ Phương pháp ki m tra th c hành
* Phương pháp ki m tra th c hành là cách th c HS làm nh ng bài ki m tra
có tính ch t th c hành như: ño ñ c, làm thí nghi m, ch t o các mô hình, thi t b kĩ
thu t… trên l p, trong phòng thí nghi m, xư ng trư ng trư ng và ngoài thiên
nhiên.
* Phương pháp ki m tra th c hành dùng ñ ki m tra kĩ năng, kĩ x o th c
hành, không ñơn thu n ki m tra kĩ năng bi t th c hi n m t cái gì ñó mà còn ki m
tra kĩ năng v n d ng ki n th c v t lí vào cu c s ng.
* Phương pháp ki m tra th c hành là phương pháp h u hi u ñ dánh giá kĩ
năng, kĩ x o v thí nghi m và v n d ng ki n th c v t lí vào cu c s ng. Tuy nhiên,
khi áp d ng c a phương pháp này là thi u cơ s v t ch t, thi t b thí nghi m và
ngu n nhân l c (GV) tham gia ki m tra ñánh giá HS.
1.4. Ho t ñ ng gi i quy t v n ñ trong d y h c V t lí
1.4.1. Ho t ñ ng gi i quy t v n ñ c a h c sinh trong d y h c V t lí
Ho t ñ ng GQVð c a HS trong DHVL là nh ng ho t ñ ng di n ra khi HS
ñ ng trư c nh ng Vð ñó là nh ng câu h i, bài toán v t lí c n ph i gi i quy t, h
ph i tìm hi u, suy nghĩ ñ nh n di n Vð; tìm cách và sáng t o ñ gi i quy t nh ng
Vð ñó; k t qu là các em lĩnh h i ñư c tri th c và h c ñư c cách t khám phá.
Khi HS ph i t l c ph i GQVð h c t p, h g p nh ng khó khăn ngăn c n
h t i ñích. Khó khăn này chính là cái thúc ñ y ho t ñ ng tìm tòi c a h . ð gi i
quy t ñư c Vð, HS không ch ñơn gi n tái hi n nh ng ñi u ñã lĩnh h i ñư c dư i
hình th c kinh nghi m, mà b t bu c ph i bi n ñ i n i dung ho c PP s d ng nh ng
37. 33
ñi u ñã lĩnh h i ñư c, nghĩa là ph i tìm tòi sáng t o.
Lúc ñ u nh ng ki n th c còn mang tính khách quan, sau khi HS ti p thu và
ý th c ñư c “v n ñ ” (ñó là các mâu thu n gi a trình trình ñ ki n th c và kĩ năng
ñã có v i yêu c u ti p thu ki n th c m i và kĩ năng m i) thì nó bi n thành cái ch
quan và t n t i trong ý nghĩ c a HS dư i d ng “bài toán nh n th c” hay “v n ñ h c
t p”. Mu n cho mâu thu n khách quan bi n thành mâu thu n ch quan thì ph i t
ch c ñư c nh ng tình hu ng ñưa ch th vào trong quan h gi a cái ñã cho và cái
yêu c u c n ñ t t i, ñó g i là “tình hu ng có v n ñ ”. ð ñưa HS vào tình hu ng có
Vð, ph i kích thích ñư c nhu c u nh n th c c a h , gây ñư c h ng thú nh n th c
và ni m tin có th nh n th c ñư c. Ti p ñó, GV hư ng d n HS t GQVð. B ng con
ñư ng ñó không nh ng HS thu ñư c ki n th c, kĩ năng, kĩ x o m i mà h còn ñư c
rèn luy n NL t l c nh n th c và phát tri n ñư c NL sáng t o.
1.4.2. Vai trò c a ho t ñ ng gi i quy t v n ñ trong d y h c V t lí
M i n i dung ki n th c V t lí mà HS ñư c h c ñ u liên h m t thi t v i
nh ng ho t ñ ng nh t ñ nh. ðó là nh ng ho t ñ ng ñư c ti n hành trong quá trình
hình thành và v n d ng ki n th c ñó. Ho t ñ ng nh n th c c a HS trong DHVL,
theo hư ng GQVð tương ñ ng v i ho t ñ ng GQVð. Do ñó, có th chia ho t ñ ng
này theo các giai ño n: Phát bi u và làm rõ Vð; ñ xu t và ch n l a gi i pháp; th c
hi n và ðG gi i pháp GQVð. giai ño n ñ u và giai ño n cu i, ho t ñ ng GQVð
thư ng ñư c b t ñ u b i tư duy tr c giác. Trong quá trình GQVð, ñòi h i cách tư
duy phê phán, cách ti p c n sáng t o ñ ñ t k t qu tìm tòi, xác minh Vð, ñ ng th i
ñòi h i cách tư duy lôgic. Như v y, ho t ñ ng GQVð là s ph c h p c a nhi u thao
tác tư duy
1.4.3. Quá trình gi i quy t v n ñ c a h c sinh
Nghiên c u ho t ñ ng GQVð t góc ñ ñánh giá NL, tôi ñ nh hình c u trúc
quá trình GQVð g m các giai ño n sau:
Giai ño n 1. Phát bi u và làm rõ v n ñ :
1. Phân tích tình hu ng có v n ñ
2. Phát hi n v n ñ
3. Bi u ñ t v n ñ
ðây là giai ño n ñ t HS vào tình hu ng có Vð, m c ñích chính c a giai
ño n này là: Làm xu t hi n trư c HS nh ng mâu thu n nh n th c, giúp HS xác ñ nh
38. 34
rõ nhi m v nh n th c và ti p nh n nó, t c là t o nhu c u nh n th c HS; kích
thích HS h ng thú nh n th c sao cho các em ph n kh i, s n sàng GQVð m t
cách liên t c. ð t HS trư c nh ng khó khăn v a s c, nh ng khó khăn này khi n các
em ph i căng óc ra suy nghĩ gi i quy t nhưng không ñư c khó quá d làm m t tư
tư ng c a HS. Khó khăn có th gi i quy t ñư c s c ng c ni m tin c a HS. Khi
phát hi n ñư c Vð, HS xác ñ nh tr ng thái kh i ñ u và m c tiêu Vð; xác ñ nh ñư c
các khó khăn trong ho t ñ ng t tr ng thái kh i ñ u Vð ñ ñ t ñư c m c tiêu c a
Vð. Nh n bi t Vð, d ng Vð, tìm d ki n c a v n ñ t c là hi u nh ng thông tin
Vð cung c p (hay còn g i là gi thi t ñ i v i Vð) và yêu c u c n gi i quy t c a
Vð (còn g i là k t lu n ñ i v i Vð) ñ t ñó phát bi u Vð.
HS tr l i m t lo t các câu h i: ðương nhiên câu h i ñ u tiên, ñây có ph i
là Vð hay không? Nh ng thông tin nào Vð ñã cho/ñã có? Vð yêu c u tìm cái gì?
ðâu là ñi u ki n c a Vð? ði u ki n có mâu thu n không? Có th vi t ñi u ki n
thành công th c hay không?...
Giai ño n 2. ð xu t và l a ch n gi i pháp:
Các công vi c ch y u trong giai ño n này là:
1. Thu th p thông tin liên quan ñ n v n ñ
2. ð xu t các gi i pháp
3. L a ch n gi i pháp
M c ñích c a giai ño n này là: ðưa HS vào con ñư ng t l c, khai thác tri
th c. Phân tích quan h gi a d ki n và yêu c u c a Vð. Xu t hi n các liên tư ng,
sàng l c các liên tư ng; d ñoán và suy di n; tái hi n và huy ñ ng các ki n th c, kĩ
năng có liên quan. Th c hi n các thao tác tư duy, tách ra ñư c các b ph n, nh n
bi t các ñ c ñi m, nhìn khái quát Vð; làm cho HS quen d n v i PP khoa h c trong
nghiên c u GQVð.
ð ñ xu t ñư c các gi i pháp thì HS ph i: Xây d ng gi thuy t và ki m
ch ng gi thuy t. Các câu h i ñ t ra ñ HS tr l i: ðã g p Vð này chưa? Hay ñã
g p Vð này dư i d ng khác? Hãy th nghĩ t i Vð nào có liên quan ñã gi i quy t và
có th s d ng PP ñó cho Vð này không? ðã s d ng h t các d ki n c a Vð
chưa? Các d ki n ñã ñ ñ GQVð hay chưa? Hình v ñúng chưa? Có th di n ñ t
Vð b ng hình th c khác không? Nh ng ki n th c c n s d ng ñ GQVð, c n huy
ñ ng thêm ki n th c nào?...
39. 35
HS d ñoán, suy di n hình thành gi i pháp GQVð. N u kh ng ñ nh, HS
ch n gi i pháp và th c hi n bư c trong giai ño n 3; n u không kh ng ñ nh, HS
quay tr l i các bư c trong giai ño n 1.
Giai ño n 3. Th c hi n và ñánh giá gi i pháp GQVð
Các công vi c ch y u c a giai ño n này là:
1. Trình bày gi i pháp
2. ðánh giá gi i pháp
3. Nh n th c và v n d ng phương pháp hành ñ ng vào b i c nh m i
Sau khi tìm ñư c gi i pháp GQVð, s p x p trình t th c hi n, trình bày
gi i pháp. HS t v n: L p lu n ch t ch chưa? Trình bày khoa h c, lôgic, h p lí
chưa? m i bư c th c hi n, HS thư ng xuyên ki m tra t ng phép bi n ñ i, rà soát
k t qu ; ch công nh n nh ng ñi u th t rõ ràng và ñã ñư c tính toán th t c n th n.
Phân tích v tính ñúng ñ n, t i ưu c a phương th c GQVð, nhìn th y
nh ng m t ñư c và chưa ñư c trong ki n th c, kĩ năng c a mình. ðưa ra gi i pháp
khác. Nh n th c và v n d ng PP hành ñ ng vào b i c nh m i (Nêu Vð tương t
ho c Vð t ng quát c a Vð ñã gi i quy t).
Câu h i ñ t ra: Gi i pháp ñúng chưa? K t qu có ñúng không? Vì sao?
T ng bư c trong quá trình GQVð, vi c tính toán ñã ñúng chưa? ðã xét ñ y ñ các
trư ng h p chưa?
HS th c hi n các n i dung và t tr l i các câu h i trong m i giai ño n c a
quá trình GQVð. Qua ho t ñ ng GQVð trong m i giai ño n năng l c GQVð c a
HS ñư c b c l . Khi g p khó khăn, chư ng ng i, câu h i l i xu t hi n ñ HS tìm
cách tr l i. (HS cũng có th t ñ t ra các câu h i cho t ng Vð c th ).
1.4.4. Nh ng ho t ñ ng cơ b n trong d y h c v t lí giúp h c sinh b c l năng
l c gi i quy t v n ñ
1.4.4.1. Ho t ñ ng tư duy, suy lu n logic
Vð bi u th b i m t h th ng nh ng m nh ñ , câu h i “chưa có PP có tính
thu t toán ñ gi i ñáp câu h i ho c th c hi n yêu c u ñ t ra”. PP GQVð là cách
th c gi i quy t Vð ñó. PP có th ñư c tích lũy trong quá trình h c t p, nghiên c u
và t kinh nghi m s ng. Mu n th c hi n PP này, HS b t bu c ph i tư duy v bài
toán V t lí, m i liên h gi a các d ki n ñ ng th i ph i có suy lu n logic m i có th
phát hi n Vð và ñ xu t các gi i pháp GQVð.
40. 36
V i m t Vð c th , n u có ñư c tư duy và suy lu n logic thì HS thu n l i
ti n hành nhi u ho t ñ ng tìm tòi, khám phá phát hi n gi i pháp GQVð.
1.4.4.2. Ho t ñ ng liên tư ng và t ng h p ki n th c
S phát tri n nh n th c là quá trình tích lũy các m i liên tư ng. S lư ng
các m i liên tư ng và s linh ho t khi liên tư ng trong h c v t lí là m t trong nh ng
cơ s ñ phân ñ nh trình ñ nh n th c, phân ñ nh năng l c GQVð c a HS.
Trong V t lí, s liên tư ng gi a tình hu ng ñư c xét và kho “lưu tr ” các
“d li u” ñã có HS ph thu c vào c u trúc c a tình hu ng và kh i lư ng các d
li u HS tích lũy ñư c. Ho t ñ ng liên tư ng các m i quan h , t ch c t ng h p ki n
th c ñã h c trong ti n trình ho t ñ ng nh m phát hi n ra m i quan h gi a các d
ki n c a bài toán ñ phát hi n gi i pháp GQVð.
Quá trình h c t p, HS ñã tích lũy ñư c v n ki n th c, kĩ năng nh t ñ nh.
Trư c m t Vð c n gi i quy t, HS c n t ng h p ki n th c, kĩ năng ñã tích lũy ñư c
ñ GQVð ñ t ra. ði u ñó ph thu c nhi u vào kh năng ch n l c c a HS.
Ho t ñ ng liên tư ng và t ng h p ki n th c c a m i HS là khác nhau. Cùng
gi i quy t m t Vð, có ngư i liên tư ng và t ng h p ñư c nhi u ñ nh lu t, khái
ni m, công th c,…, và nhi u thao tác tư duy giúp h GQVð nhanh và t t hơn. Trái
l i, do NL y u, ki n th c, kĩ năng tích lũy không ñư c bao nhiêu, ñ i v i nh ng HS
này, vi c liên tư ng và t ng h p ki n th c ít th m chí là không có, t t nhiên h s
g p nhi u khó khăn khi GQVð.
1.5. ðánh giá năng l c gi i quy t v n ñ trong d y h c V t lí
1.5.1. Khái ni m v ñánh giá năng l c gi i quy t v n ñ c a h c sinh
ðG năng l c GQVð c a HS là quá trình GV thu th p thông tin, tìm minh
ch ng; phân tích các thông tin, minh ch ng ñã thu th p ñư c; nh n bi t m c ñ
năng l c GQVð c a HS; có nh ng nh n xét, quy t ñ nh v năng l c GQVð, ph n
h i cho HS, nhà trư ng, gia ñình k t qu ðG; t ñó có bi n pháp b i dư ng, rèn
luy n năng l c GQVð cho HS.
Năng l c GQVð c a HS ñư c hình thành và phát tri n trong ho t ñ ng
GQVð. Do v y, ðG năng l c GQVð c a HS là ðG nh ng thành t c a năng l c
GQVð. Vi c thu th p thông tin, tìm minh ch ng ñ ðG năng l c GQVð c a HS
ñư c th c hi n thông qua nh ng bi u hi n c a ho t ñ ng GQVð. Quan sát quá
trình GQVð, nghiên c u s n ph m GQVð c a HS, quá trình v n ñáp gi a GV và
41. 37
HS khi GQVð. GV ñ i chi u (HS t ñ i chi u) v i nh ng tiêu chí ñã xác ñ nh ñ
ðG m c ñ NL c a HS.
1.5.2. Khung năng l c gi i quy t v n ñ c a h c sinh
B ng 1.2. K t qu ñ u ra v năng l c gi i quy t v n ñ c a h c sinh
Thành t Ch s hành vi
Phân tích tình hu ng
Phát hi n v n ñPhát hi n và làm rõ v n ñ
Bi u ñ t v n ñ
Thu th p thông tin có liên quan ñ n v n ñ
ð xu t các gi i pháp
ð xu t và l a ch n gi i
pháp
L a ch n gi i pháp phù h p
Th c hi n gi i pháp
ðánh giá gi i phápTh c hi n và ñánh giá gi i
pháp gi i quy t v n ñ Nh n th c và v n d ng phương pháp hành ñ ng
vào b i c nh m i
1.5.2.1. Phát hi n và làm rõ v n ñ
NL phát hi n và làm rõ Vð g m các NL thành ph n: Phân tích tình hu ng
và phát hi n Vð; bi u ñ t Vð, toán h c hóa Vð;… Phát hi n và làm rõ ñư c Vð có
vai trò r t quan tr ng trong quá trình GQVð. Nhi u HS không gi i quy t ñư c Vð
vì không phát hi n và làm rõ ñư c Vð.
- Phân tích tình hu ng và phát hi n Vð: M t tình hu ng ñ t ra, trư c h t
HS ph i phát hi n tình hu ng ñó ñ i v i mình có ph i là Vð hay không b ng cách
phân tích tình hu ng ñó. M t s ki u tình hu ng có Vð như: Tình hu ng ñ t bi n,
tình hu ng b t ng , tình hu ng xung ñ t, tình hu ng bác b , tình hu ng l a ch n,...
N u là Vð thì nó thu c d ng nào là bài t p ch ng minh, bài t p tìm tòi, hay bài t p
th c thành,…
- Bi u ñ t v n ñ : Sau khi ñã nh n d ng HS ph i nghiên c u kĩ ñ bi u ñ t
Vð: Nêu ñư c d ki n (gi thi t), yêu c u (k t lu n) c a Vð, v hình, vi t ñi u ki n
dư i d ng công th c (n u c n). Bi t tóm t t Vð (ñôi khi dùng hình v , mô hình).
- Toán h c hóa v n ñ V t lí: Các bài t p V t lí luôn luôn g n k t ch t ch
v i th c ti n và gi i quy t các Vð do th c ti n cu c s ng ñ t ra. Tuy nhiên ñ gi i
các bài toán V t lí này không nh ng HS ph i có tri th c V t lí mà HS c n trau d i
42. 38
NL gi i toán h c: Chuy n ñ i bài toán V t lí v hình th c, ñ i tư ng, hi n tư ng
c a Vð có liên quan ñ n toán h c.
1.5.2.2. ð xu t và l a ch n gi i pháp
NL ñ xu t và l a ch n gi i pháp bao g m các thành ph n: D ñoán và suy
di n; k t n i ki n th c, kĩ năng ñã có và tri th c c n tìm ñ GQVð;…
- D ñoán và suy di n: Trong h c V t lí, HS GQVð năng l c d ñoán và
suy di n c a h ñư c b c l . ð ng trư c m t Vð, HS bi t xem xét, nghiên c u và
d ñoán gi i pháp GQVð. HS mò m m, th m t s trư ng h p, t ñó hình thành d
ñoán. D ñoán ñó là cơ s ñ HS suy di n, phát hi n gi i pháp GQVð. Tuy nhiên,
ñi u d ñoán không ph i bao gi cũng gi i quy t ñúng ñ n Vð ñ t ra. ð có ñư c
gi i pháp ñúng GQVð hoàn ch nh, HS c n ph i KT l i ñi u d ñoán tránh sa vào
“ngõ c t” trong quá trình GQVð.
- T ng h p ki n th c, kĩ năng ñã có và tri th c c n tìm ñ GQVð
Sau khi tìm hi u kĩ Vð, HS phân tích và x lí các thông tin c a Vð; ti n
hành trích xu t, gi i mã các thông tin s t o ra m t s “sơ ñ ” thích h p trong b
nh . HS k t n i các thông tin c a Vð v i các thông tin ñư c lưu tr trong sơ ñ
hi n có, m t s sơ ñ ñư c l a ch n. N u không tìm th y ñư c sơ ñ phù h p, m t
sơ ñ t ng quát hơn s ñư c kích ho t. B ng cách này, các t ch c và cơ c u c a
các sơ ñ ñư c lưu tr cho phép các ki n th c liên quan ñư c tìm th y trong b
nh . Các em th c hi n các thao tác phân tích các y u t , t ng h p các thông tin c a
Vð; d ñoán, liên tư ng k t n i tri th c c n tìm v i ki n th c, kĩ năng ñã có ñó có
th là Vð tương t , Vð có liên quan, Vð t ng quát, Vð ñ c bi t,…, c a Vð c n
gi i quy t. Dùng suy lu n v t lí, bi n ñ i toán h c (n u c n thi t) HS phát hi n ñư c
gi i pháp GQVð.
1.5.2.3. Th c hi n và ñánh giá gi i pháp gi i quy t v n ñ
NL th c hi n và ðG gi i pháp GQVð bao g m các thành ph n: Trình bày
gi i pháp GQVð, phát hi n gi i pháp khác, nh n th c và v n d ng PP hành ñ ng
vào b i c nh m i,…
- Trình bày gi i pháp GQVð: Xác ñ nh quy trình ñ th c hi n gi i pháp
GQVð bao g m n i dung các công vi c c n th c hi n và trình t ñ th c hi n các
công vi c ñó theo nh ng quy t c lôgic, rõ ràng. HS xác l p ñư c quy trình th c hi n
gi i pháp GQVð ñúng ñ n, h s ñi ñúng hư ng GQVð, không b sót công vi c
43. 39
c n thi t, nhi u khi b sót m t công vi c nào ñó s không gi i quy t ñư c Vð ho c
gi i quy t không ñ y ñ các yêu c u Vð ñ t ra. N u không xác l p ñư c quy trình
th c hi n gi i pháp GQVð; có th d n ñ n GQVð lu n qu n, m t th i gian, không
ñem l i hi u qu . Trong khi di n ñ t gi i pháp GQVð, HS ti n hành ki m tra tính
lôgic, ch t ch và s ñúng ñ n c a m i bư c, t ng phép tính, t ng chi ti t. Di n ñ t
gi i pháp GQVð m t cách tương ñ i chi ti t, lôgic và ch t ch , ng n g n, chính
xác.
- Phát hi n gi i pháp khác: ðG vi c ch n l a gi i pháp, công c phù h p
hay chưa? Gi i pháp ñã ch n là t i ưu hay còn h n ch gì? Còn gi i pháp nào hay
hơn không? Trong quá trình GQVð, câu h i t nhiên luôn n y sinh là: Vð này có
liên quan ñ n m t Vð nào khác hay không? Qua các ho t ñ ng liên tư ng, chuy n
hóa ñ i tư ng,…, làm rõ m i liên h gi a Vð c n gi i quy t và Vð ñã có gi i pháp
gi i quy t. T ñó, có th s d ng khía c nh nào ñó c a Vð này, phát hi n gi i pháp
khác GQVð.
- Nh n th c và v n d ng phương pháp hành ñ ng vào b i c nh m i: v n ñ
ñ t ra ñã ñư c gi i quy t; n u thay ñ i, thêm, b t ñi u ki n,…, có th d n ñ n m t
Vð m i hay không? Câu h i này g i ý cho HS ý tư ng sáng t o. HS bi t v n d ng
sáng t o các tri th c thu nh n ñư c ñ tìm ra Vð m i và gi i quy t ñư c Vð ñó.
Tìm ñư c m t bài toán v t lí m i v a b ích l i v a có th gi i ñư c, không ph i là
vi c d , c n ph i có kinh nghi m, s trư ng, may m n.
1.5.3. Xây d ng tiêu chí ñánh giá năng l c gi i quy t v n ñ c a h c sinh
Có th d a trên quá trình GQVð c a HS ñ xây d ng tiêu chí ðG năng l c
GQVð c a HS. Căn c trên các tiêu chí v hành vi ñ i v i các thành t c a năng
l c GQVð chúng ta có th xây d ng rubric ðG năng l c GQVð g m các tiêu chí
sau:
B ng 1.3. Rubric ñánh giá NL GQVð c a h c sinh
M c ñ bi u hi nThành t
năng l c
GQVð
C p ñ 1 C p ñ 2 C p ñ 3
Phân tích và
hi u ñúng
v n ñ (nh n
Không nh n d ng
ñư c b t kì y u t
nào liên quan t i
Ch nêu ñư c m t s
các y u t liên quan t i
v n ñ nhưng m c
Nêu ñư c t t c các
y u t liên quan v n
ñ (nêu ñư c t t c
44. 40
d ng v n ñ ) v n ñ (không hi u
ñ bài yêu c u,
không nh n di n
ñư c tình hu ng),
(kí hi u là H1)
ñ ñơn gi n (li t kê
ñư c nh ng cái ñã bi t
và nh ng cái tìm
nhưng chưa nêu ñư c
m i quan h gi a các
ñ i lư ng ho c nêu
chưa ñ y ñ các ñ i
lư ng), (kí hi u H2)
các ñ i lư ng ñã bi t,
chưa bi t và m i liên
h c a các ñ i
lư ng), (kí hi u H3)
ðưa ra gi i
pháp ñ gi i
quy t v n ñ
(Thi t l p k
ho ch
GQVð)
Không l p ñư c k
ho ch gi i quy t
v n ñ ho c l p
ñư c k ho ch
nhưng k ho ch
hoàn toàn không có
hi u qu (gi i b sai
m t vài ý d n ñ n
sai c bài ho c gi i
sai bài toán), (kí
hi u G1)
L p ñư c k ho ch
nhưng k ho ch ch
gi i quy t ñư c m t
ph n c a v n ñ (Có
th bi t cách gi i
nhưng tính toán sai
ho c gi i sai m t ph n
c a bài toán), (kí hi u
G2)
L p ñư c k ho ch
và gi i quy t ñư c
hoàn toàn v n ñ
(ðưa ra l i gi i
ñúng, gi i quy t v n
ñ thuy t ph c), (kí
hi u G3)
L p lu n v n
ñ
Không có l p lu n
bài toán, không
khái quát ñư c
cách gi i quy t bài
toán t ng th , (kí
hi u L1)
Khái quát hóa gi i
pháp nhưng l p lu n
chưa ñ y ñ , dùng t
ng t i nghĩa, (kí hi u
L2)
Khái quát ñ y ñ gi i
pháp, l p lu n ch t
ch , logic, (kí hi u
L3)
ðánh giá gi i
pháp
Không ñánh giá
ñư c gi i pháp ñưa
ra là ñúng hay sai,
(kí hi u là ð1)
Có ñánh giá gi i pháp
nhưng không ñ xu t
ñư c gi i pháp m i,
(kí hi u là ð2)
ðánh giá ñư c và
ñưa ra ñư c các gi i
pháp gi i quy t v n
ñ khác nhau, (kí
hi u ð3)
V n d ng
vào b i c nh,
Không m r ng
ñư c bài toán m i,
Nêu ñư c bài toán m i
nhưng không nêu m i
Nêu ñư c bài toán
m i tương t và nêu
45. 41
v n ñ m i
(m r ng
không gian
v n ñ )
(kí hi u là V1) liên h ñư c v i bài
toán cũ ho c không
ñưa ra ñư c gi i pháp
gi i quy t v n ñ v i
bài toán m i, (kí hi u
V2)
ñư c m i liên h v i
bài toán cũ, nêu ñư c
phương pháp gi i
quy t bài toán, (kí
hi u là V3)
B ng quy ñ i thang ñi m như sau:
TT Thành t năng l c GQVð M c ñ ði m T ng
ñi m
H1 0
H2 1
1 Phân tích và hi u ñúng v n ñ (nh n
d ng v n ñ )
H3 2
2
G1 0
G2 1
2 ðưa ra gi i pháp ñ gi i quy t v n ñ
(Thi t l p k ho ch GQVð)
G3 2
2
L1 0
L2 1
3 L p lu n v n ñ
L3 2
2
ð1 0
ð2 1
4 ðánh giá gi i pháp
ð3 2
2
V1 0
V2 1
5 V n d ng vào b i c nh, v n ñ m i
(m r ng không gian v n ñ )
V3 2
2
H c sinh có các m c ñ ñ t ñư c v năng l c gi i quy t v n ñ như sau:
- M c 3 : H c sinh có năng l c gi i quy t v n ñ t t là ñ t t 8,0 ñi m tr lên
và yêu c u thành t năng l c 1,2,3,4 ph i ñ t t 2 ñi m tr lên.
- M c 2: H c sinh có năng l c gi i quy t v n ñ trung bình n u ñ t t 5,0
ñi m ñ n dư i 8,0 ñi m và yêu c u thành t năng l c 1,2,3 ph i ñ t t 2 ñi m tr
lên.
46. 42
- M c 1: H c sinh không có năng l c gi i quy t v n ñ ho c năng l c gi i
quy t v n ñ y u kém n u ñi m dư i 5,0 ñi m ho c hi u sai v n ñ , không ñưa ra
ñư c gi i pháp gi i quy t v n ñ .
1.5.4. Phương pháp và công c ñánh giá năng l c gi i quy t v n ñ c a h c sinh
1.5.4.1. ðánh giánăngl cgi iquy tv nñ thôngquañi ms c ah c sinh
ðánh giá năng l c GQVð c a h c sinh trong d y h c V t lí b ng ñi m s
tham gia tr c ti p vào ñánh giá k t qu h c toán c a h c sinh, h tr cho vi c ñánh
giá KQHT c a HS sát v i trình ñ “th c” c a các em. Giúp GV n m ñư c ch t
lư ng d y h c m t cách c th và chính xác hơn, t ñó ñưa ra bi n pháp phù h p ñ
ñi u ch nh nâng cao hi u qu d y h c. B n thân HS và gia ñình bi t ñư c trình ñ
“th c” c a HS, t ñó hư ng t i và thúc ñ y h c sinh h c ti n b hơn.
GV thi t k bài KT g m nh ng câu h i yêu c u HS ph i l p lu n ñ phát
hi n và GQVð, nh t là nh ng bài toán t ng h p yêu c u ph i hi u sâu, r ng ki n
th c ho c nh ng bài toán th c có g n v i th c ti n yêu c u HS ph i liên h , sâu
chu i ki n th c ñã h c. Như v y GV nên dùng bài ki m tra t lu n v i các bài toán
g n nhi u v i th c ti n. GV có th thi t k ph n bài làm theo m t m u yêu c u HS
ph i th hi n rõ năng l c GQVð.
Ph n ñ ki m tra và phi u tr l i có th thi t k như sau:
47. 42
B ng 1.4. Thi t k ñ ki m tra ñánh giá năng l c GQVð c a HS
Thông qua ñi m s này và qua nhi u bài ki m tra GV có th ðG ñư c năng
l c GQVð c a HS m t cách t ng th ho c có th ðG t ng thành t năng l c
GQVð c a HS.
1.5.4.2. ðánh giá năng l c gi i quy t v n ñ thông qua s n ph m h c t p c a h c
sinh
M t trong nh ng phương pháp ðG chu n xác năng l c GQVð c a HS là
thông qua các s n ph m h c t p như các d án h c t p, các báo cáo ti u lu n.
GV giao cho HS th c hi n báo cáo v m t Vð trong h c t p ho c trong th c
ti n và yêu c u báo cáo theo m u g m các thành t c a năng l c GQVð.
M u có th thi t k như sau:
B ng 1.5. M u báo cáo
ð KI M TRA
MÔN.....................
Th i gian:...............................................................
H và tên h c sinh: ................................................
L p ........................................................................
I. Ph n ñ bài
II. Ph n bài làm
1. Ph n 1: Hi u v n ñ (Em ghi rõ em hi u v n ñ trong ñ bài như th nào, nêu rõ
ñây là d ng bài nào, các d ki n ñã cho là gì và bài toán yêu c u gì)?
2. Ph n 2: Gi i pháp th c hi n (Em nêu rõ các bư c và nh ng ki n th c dùng ñ
gi i quy t v n ñ trong ñ bài trên)?
3. Ph n 3: L p lu n logic (Em hãy trình bày l i gi i c a v n ñ trên)?
4. Ph n 4: ðánh giá gi i pháp (Em có nh n xét gì v bài làm c a mình và v n ñ
nêu trong ñ bài, em hãy nêu cách trình bày khác n u có)?
5. Ph n 5: V n d ng vào tính hu ng m i (Em hãy nêu m t v n ñ tương t v n ñ
trên và cách gi i quy t)?
48. 43
Căn c vào báo cáo c a HS n p, GV có th ðG ñư c năng l c GQVð c a
HS ñó và ñưa ra nh ng nh n xét và cách th c ñi u ch nh PPDH.
1.5.4.3. Phương pháp ñánh giá năng l c gi i quy t v n ñ thông qua quan sát c a
giáo viên (thông qua h sơ)
Có th s d ng PP case - study ñ th c hi n ðG năng l c GQVð thông qua
quan sát c a GV.
Bư c 1: Thông báo cho GV gi ng d y và GV d gi bi t v tiêu chí ðG
năng l c GQVð.
Bư c 2: GV gi ng d y so n giáo án và th c hi n ti n trình lên l p theo d y
h c theo PP nêu và gi i quy t v n ñ . Trong quá trình d y c n ñưa ra Vð c th ,
yêu c u HS phân tích và ñưa ra gi i pháp th c hi n; nh n xét cách gi i c a các b n
và ñưa ra l i gi i m i cũng như yêu c u HS nêu lên bài toán ho c Vð tương t .
Bư c 3: T ch c d y và ti n hành quan sát HS.
Có th cùng m t gi h c quan sát nhi u HS nhưng nhi u thành t năng l c
GQVð khác nhau. Quá trình quan sát HS ñư c ti n hành nhi u l n trong nhi u gi
h c và ghi thành nh t kí. Dùng k t qu quan sát ñư c ñ ðG k t qu năng l c
GQVð c a HS.
Có th thi t k phi u quan sát năng l c GQVð c a HS như sau:
BÁO CÁO
Tên ch ñ : ............................................................................................................
1. Em hi u v ch ñ này như th nào?
2. ð gi i quy t ñư c v n ñ trong ch ñ này em ñ xu t gi i pháp h u hi u nào?
3. Em hãy vi t m t báo cáo kho ng 15 - 30 dòng nói v vi c gi i quy t v n ñ
ñươc nêu trong ch ñ trên?
4. Em có nh n xét gì v ch ñ em ñư c giao và em g p khó khăn gì trong quá
trình gi i quy t v n ñ này? Em có th ñ xu t thêm m t vài gi i pháp mà theo
em v n gi i quy tñư c v nñ trên hi u qu ?
5. Ch ñ trên có liên quan ñ n các v n ñ khác trong cu c s ng và h c t p
c a em như th nào?
49. 44
B ng 1.6. Phi u quan sát năng l c c a h c sinh
M u nh t kí v năng l c GQVð c a HS trong tu n, trong tháng như sau:
B ng 1.7. S ñánh giá năng l c GQVð c a HS
1.5.5. Quy trình xây d ng b công c ñánh giá năng l c gi i quy t v n ñ c a
h c sinh trung h c ph thông
Vi c ñánh giá năng l c GQVð c a HS THPT c n tuân theo quy trình g m 8
bư c sau:
- Bư c 1. Xác ñ nh m c ñích, yêu c u ñánh giá.
PHI U QUAN SÁT NĂNG L C C A H C SINH
H và tên h c sinh :...........................................................................
Ngư i quan sát :................................................................................
Ph n quan sát :
Năng l c gi i quy t v n ñTh ,
ngày
Tên bài
h c/v n
ñ
quan
sát
Hi u
v n ñ
ð
xu t
gi i
pháp
L p
lu n
ðánh
giá gi i
pháp
V n
d ng
tình
hu ng
m i
ði m
t ng,
x p
lo i
Nh n xét c a ngư i quan sát:
S ðÁNH GIÁ NĂNG L C GI I QUY T V N ð C A H C SINH
L p : ………………………
Năm h c : …………………
STT H tên h c sinh Tháng .... Tháng..... Tháng..... Tháng....
50. 45
GV c n xác ñ nh m c ñích ðG năng l c GQVð c a HS ph n ki n th c
nào? C n ðG h c sinh NL v n d ng ki n th c gi i quy t các bài toán V t lí hay
c n ðG h c sinh NL v n d ng ki n th c gi i quy t v n ñ th c ti n.
- Bư c 2. Xác ñ nh ñ i tư ng c n ñánh giá
GV c n xác ñ nh ñ i tư ng ðG là HS l p nào, trình ñ nào? Và ñ c ñi m
HS như th nào, c n phân lo i HS chuyên, HS l p ch n, HS khá gi i … ñ có th
thi t k rubic ñánh giá cho phù h p v i ñ i tư ng HS
- Bư c 3. L a ch n phương pháp ñánh giá.
GV c n l a ch n các phương pháp ðG ñ xây d ng b công c ðG phù h p
v i hình th c ðG ñó.
- Bư c 4 : Xác ñ nh các ñi u ki n (ñ KT, ðG)
GV c n xác ñ nh các ñi u ki n ñ t ch c ðG, v cơ s v t ch t h t ng
phòng h c; l a ch n các cơ s v t ch t phù h p v i t ng lo i hình ðG.
- Bư c 5 : Biên so n công c ñánh giá (b câu h i và ñ thi).
GV c n xác ñ nh các ch ñ ðG, c n xây d ng các tình hu ng có v n ñ yêu
c u HS ph i gi i quy t sau ñó căn c hình th c ðG ñ xây d ng b công c cho
phù h p.
- Bư c 6: Ti n hành ki m tra, thu th p thông tin.
- Bư c 7 : Phân tích thông tin thu ñư c.
- Bư c 8 : Nh n xét công c ñánh giá, k t lu n và ra quy t ñ nh v k t qu
h c t p c a HS.
1.6. Th c tr ng ñánh giá năng l c gi i quy t v n ñ c a h c sinh trong d y
h c v t lí trư ngTHPT
ð tìm hi u kĩ hơn v th c tr ng ðG năng l c GQVð c a HS hi n nay
chúng tôi s ti n hành kh o sát các GV và HS các trư ng THPT thông qua các
phi u ñi u tra và ph ng v n tr c ti p, k t qu thu ñư c:
1.6.1. M c ñích kh o sát
Tìm hi u th c tr ng ðG năng l c GQVð c a HS và s c n thi t c a ho t
ñ ng ðG năng l c GQVð trong DHVL trư ng THPT hi n nay.
1.6.2. ð i tư ng và th i gian kh o sát
- ð i tư ng: Tôi ch n m u nghiên c u m t s l p t i các trư ng THPT S
1 An Nhơn, THPT S 2 An Nhơn và THPT S 3 An Nhơn trên ñ a bàn t nh Bình
51. 46
ð nh. T ng s phi u kh o sát th c tr ng kho ng trên 70 phi u ñư c phát cho các
ñ i tư ng g m CBQL, GV d y v t lí và HS c a ba trư ng.
- Th i gian kh o sát: Tháng 3 năm 2016.
1.6.3. N i dung kh o sát
Tìm hi u nh n th c c a CBQL, GV và HS v ðG năng l c GQVð c a HS.
ð ng th i tìm hi u th c tr ng ðG năng l c GQVð và s c n thi t c a ho t ñ ng
ðG năng l c GQVð c a HS l p 10 trong DHVL trư ng THPT hi n nay.
1.6.4. Phương pháp kh o sát
Dùng phi u kh o sát theo hình th c tr c nghi m (ph l c 1 và 2); ti n hành
ph ng v n CBQL, GV và HS; quan sát thông qua d gi . ð ng th i tôi s d ng PP
nghiên c u nh ng tài li u liên quan ñ n th c tr ng ðG trư ng THPT hi n nay
1.6.5. K t qu kh o sát
1.6.5.1. ð i v i CBQL và GV ( t ng 22 giáo viên)
a) Ý ki n c a GV v vi c th c hi n ñánh giá KQHT c a HS trong quá trình
h c ngoài yêu c u c a nhà trư ng.
- Có 6 GV ý ki n cho r ng: Thư ng xuyên
- Có 11 GV ý ki n cho r ng: Th nh tho ng
- Có 5 GV ý ki n cho r ng: Không
b) Ý ki n c a GV v vi c t ch c ñánh giá NL GQVð c a HS trong quá
trình DH môn V t lí và hình th c KT.
B ng 1.8. K t qu l y ý ki n c a GV v vi c ðG năng l c GQVð c a HS
Hình th c Thư ng xuyên Th nh tho ng Không bao gi
Thông qua các bài ki m tra 60,0 % 40,0% 0%
Thông qua quan sát 50,0 % 30,0% 20,0%
Thông qua các s n ph m h c t p
c a h c sinh
0% 0% 100%
Thông qua d án h c t p 30,0% 50,0% 20,0%
c) Quan ñi m c a GV v t ch c ðG năng l c GQVð c a HS trong m i ti t
h c trên l p:
- Có 60,0% ý ki n cho r ng: R t c n thi t
- Có 20,0% ý ki n cho r ng: C n thi t
- Có 10,0% ý ki n cho r ng: Chưa c n thi t
52. 47
- Có 10,0% ý ki n cho r ng: Không c n thi t
d) Th i ñi m th c hi n ðG năng l c GQVð c a HS trong DH V t lí
trư ng THPT:
- Có 30,0% ý ki n cho r ng: Trong quá trình DH m i bài h c
- Có 60,0% ý ki n cho r ng: K t thúc m i bài h c
- Có 40,0% ý ki n cho r ng: Sau m i ph n, ho c m i chương trong SGK.
- Có 20,0% ý ki n cho r ng: ð u năm h c
- Có 20,0% ý ki n cho r ng: Gi a h c kì
- Có 20,0% ý ki n cho r ng: Cu i năm h c
- Có 0,0% ý ki n cho r ng: Cu i c p h c
Qua ñi u tra và ph ng v n GV, chúng tôi bư c ñ u k t lu n:
ða s GV nh n th c ñúng v ðG năng l c GQVð, th y ñư c s c n thi t
c a vi c ñánh giá NL GQVð c a HS trong DH V t lí trư ng THPT; nhưng GV
thi u s quan tâm ñ n NL c a HS, chưa th c hi n ðG năng l c GQVð c a HS, ch
d ng l i làm sao HS n m ñư c ki n th c, rèn luy n ñư c kĩ năng v n d ng ki n
th c ñ gi i các bài t p v t lí, chưa chú ý ñ n hình thành và phát tri n năng l c
GQVð c a HS trong DH V t lí.
1.6.5.2. ð i v i h c sinh (t ng có 100 HS ñư c ñi u tra):
a) Ý ki n c a HS v vi c GV t ch c KT, ðG k t qu h c t p:
B ng 1.9. Ý ki n c a HS v vi c GV t ch c KT, ðG k t qu h c t p:
Hình th c
Thư ng
xuyên
Th nh
tho ng
Không
bao
gi
Bài ki m tra t lu n theo hình th c gi i các bài t p 70,0% 30,0% 0,0%
Bài ki m tra tr c nghi m 75,0% 25,0% 0,0%
Bài ki m tra yêu c u tr l i và tìm phương án gi i
quy t m t v n ñ c th trong cu c s ng ho c trong lí
thuy t
35,0% 45,0% 20,0%
Bài ki m tra dư i d ng m t s n ph m giao v nhà
ho c làm t i l p
0,0% 30,0% 70,0%
Bài ki m tra thông qua d án h c t p 0,0% 0,0% 100,0%