KẾT QUẢ NỘI SOI PHẾ QUẢN SINH THIẾT DƯỚI HƯỚNG DẪN CỦA SIÊU ÂM TRONG CHẨN ĐOÁN U PHỔI - TRẦN TẤN CƯỜNG & MAI XUÂN KHẨN

1. KẾT QUẢ NỘI SOI PHẾ QUẢN SINH THIẾT
DƯỚI HƯỚNG DẪN CỦA SIÊU ÂM
TRONG CHẨN ĐOÁN U PHỔI
TRần Tấn Cường
Mai Xuân Khẩn

2. ĐẶT VẤN ĐỀĐẶT VẤN ĐỀ
+ Năm 1990, siêu âm qua NSPQOM (endobronchial
ultrasound - EBUS) được ứng dụng.
+ Viện 103 - cơ sở y tế đầu tiên được trang bị EBUS.
+ Đánh giá kết quả NSPQ sinh thiết dưới hướng dẫn
của siêu âm trong chẩn đoán nguyên nhân các khối
u phổi.

3. Đối tượng NC:
+ 60 bệnh nhân u phổi.
+ Tiêu chuẩn lựa chọn đối tượng nghiên cứu:
- Lâm sàng
- X-quang ngực: khối mờ đường kính
≥10mm
- Đồng ý tham gia nghiên cứu

4. Phương pháp NC: Nội soi và ST
+ Tiến hành nội soi phế quản
+ Giữ ống soi ở vị trí nghi ngờ tổn
thương
+ Đưa đầu dò, siêu âm ở vị trí nghi ngờ
tổn thương, các hạch.
+ Tìm hình ảnh tổn thương
+ Chụp ảnh tổn thương
+ Đo kích thước tổn thương, khoảng
cách từ tổn thương đến thành phế
quản.
+ Rút bỏ đầu dò khỏi kênh sinh thiết,
đưa dụng cụ sinh thiết vào lấy mẫu
bệnh phẩm (kim 22-Gauge).

5. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬNKẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

6. Tuổi Số lượng (n=60) Tỷ lệ (%)
22- 40 12 20,0
40 – 59 17 28,3
60 – 70 16 26,7
70 - 79 15 25,0
X ±
SD
55,86 ± 15,77
Nam 40 66,7
Nữ 20 33,3
Tuổi và giới của bệnh nhân nghiên cứu

7. Khả năng phát hiện tổn thương Siêu âm qua nội soi phế quản
Số lượng Tỷ lệ
Tổn thương Không 7 11,7
Có 53 88,3
Tổng 60 100
Tổn thương
ngoại vi
Không 7 15,6
Có 38 84,4
Tổng 45 100
Khả năng phát hiện tổn thương của siêu âm qua nội soi PQ

8. Hạch rốn phổi, trung
thất
X quang CT Siêu âm nội
soi
p
Số lượng 36 30
Tỷ lệ 100,0 83,3 > 0,05
Khả năng phát hiện hạch rốn phổi, trung thất của siêu âm
qua nội soi phế quản so với chụp cắt lớp vi tính lồng ngực

9. Chao TY., Lie Ch., và cs (2006) nghiên cứu 151 bệnh nhân, tăng âm, không đồng nhất chiếm 73,8%
Hình ảnh tổn thương qua EBUS

10. Liên quan giữa bản chất khối u và hình ảnh siêu âm
qua nội soi phế quản

11. HA hạch qua EBUS
Bản chất
khối u
Tăng âm,
không đồng
nhất
Giảm âm,
đồng nhất
Giảm âm,
không đồng
nhất
Tổng
(n=30)
UTPQ
n 0 19 4 23
% 0 82,6 17,4 100
Nguyên
nhân
khác
U lao n 2 0 0 2
% 100,0 0 0 100
Viêm phổi
dạng tròn
n 0 5 0 5
% 0 100,0 0 100
Franco K-J., Nilius G. và cs (2009): hạch lympho kích thước <1cm hình tròn, ranh giới rõ, giảm âm, đồng nhất thường là di
căn ung thư. Hạch lympho ranh giới không rõ, tăng âm, không đồng nhất thường do nguyên nhân lành tính
Liên quan hình ảnh hạch rốn phổi, trung thất
với bản chất khối u

12. Số lần sinh thiết n = 49
Số mẫu bệnh
phẩm lấy được
Tỷ lệ (%)
1 28 25 89,3
2 12 22 91,7
3 5 12 80,0
Tổng 67 59 88,1
Kết quả lấy bệnh phẩm của kỹ thuật sinh thiết hút
xuyên thành phế quản dưới hướng dẫn của siêu âm qua nội soi PQ
Anindita C., Vikramji M. và cs (2012) ) nghiên cứu 321 bệnh nhân; tiến hành sinh thiết 2 lần, Se97%,
Sp92,7%.

13. Khoảng cách
EBUS-TBNA
TổngDương tính Âm tính
n % n % n %
Sát thành PQ 15 93,7 1 6,3 16 100,0
< 1 cm 16 88,8 2 21,2 18 100,0
1 – < 1,5 cm 3 60,0 2 40,0 5 100,0
≥ 1,5 cm 1 10,0 9 90,0 10 100,0
Tổng 35 71,4 14 28,6 49 100,0
Liên quan giữa khoảng cách khối u tới thành PQ
và kết quả EBUS-TBNA
Kuo CH., Lin SM. và cs (2007) tổn thương ở sát thành phế quản hiệu quả đạt 73,2%, tổn thương ở xa đầu dò siêu âm
trong giới hạn < 1,5cm hiệu quả dao động khoảng 46,3%

14. Chẩn đoán tế bào
sau EBUS_TBNA
Dương tính Âm tính Tổng
n % n %
Ung thư phế quản 35 85,4 6 14,6 41
Nguyên
nhân
khác
U lao
2 50,0 2 50,0 4
VP dang tròn
2 50,0 2 50,0 4
Tổng 39 79,6 10 20,4 49
Kết quả chẩn đoán tế bào sau sinh thiết hút xuyên thành phế quản
dưới hướng dẫn của siêu âm qua nội soi phế quản
Tournoy KG., Rintoul RC., và cs (2009): chẩn đoán tế bào sau EBUS-TBNA 77%
Akash V., Kyeongman J., và cs (2013): tỷ lệ ung thư phế quản 81,1%

15. Tai biến, biến chứng Số lượng Tỷ lệ (%)
Sôt 3 6,1
Chay máu tai chô 4 8,1
Tràn khí màng phôi 0 0
Tai biến và biến chứng của kỹ thuật EBUS-TBNA
Eberhardt R., Ernst A và cs (2009): 3% chảy máu tại chỗ, 2% tràn khí màng phổi
Hammad B., Koichi Y và cs (2012): EBUS-TBNA 38 trường hợp; 6,25% bệnh nhân chảy máu sau sinh
thiết

16. KẾT LUẬN
- Siêu âm qua NSPQ phát hiện tổn thương là 88,3%, với u ngoại vi đạt
84,4%.
- Hình ảnh thường gặp của siêu âm qua NSPQ trong ung thư phế quản là
tăng âm, không đồng nhất (72,9%).
- Phát hiện hạch rốn phổi, trung thất qua siêu âm qua NSPQ là 83,3%
(30/36).
- Kết quả lấy bệnh phẩm của kỹ thuật sinh thiết hút xuyên thành PQ dưới
hướng dẫn của siêu âm qua NSPQ: 88,1%. Sinh thiết 1 lần kết quả:89,3%.
Sinh thiết 2 lần kết quả:91,7%.
- Kết quả chẩn đoán tế bào sau sinh thiết dưới hướng dẫn của siêu âm qua
NSPQ, tỷ lệ dương tính chung79,6%, ung thư phế quản: 85,4%
- Tai biến, biến chứng: Sốt: 6,1%, chảy máu tại chỗ: 8,1%.