The Book of Sirach or Ecclesiasticus is a Jewish work, originally written in Hebrew. It consists of ethical teachings, from approximately 200 to 175 BCE, written by the Judahite scribe Ben Sira of Jerusalem, on the inspiration of his father Joshua son of Sirach. Joshua is sometimes called Jesus son of Sirach or Yeshua ben Eliezer ben Sira.

2. ምዕ ራ ፍ 1
1 መቕ ድ ም ጥበ ብ የ ሱ ስ ወ ዲ ሲ ራ ክ ። ብ ሕ ግ ን
ብ ነ ብ ያ ት ን ብ ኻ ል ኦ ት ስ ጉ ምቶ ም ዝ ሰ ዓ ቡ ን
ብ ዙ ሕ ን ዓ ብ ዪ ን ነ ገ ር ተ ዋ ሂ ቡ ና እ ዩ ፣ በ ዚ
ነ ገ ር እ ዚ እ ስ ራ ኤ ል ብ ት ምህ ር ት ን ጥበ ብ ን
ክ ምስ ገ ን ዝ ግ ብ ኦ እ ዩ ። ካ ብ ኡ ድ ማ ኣ ን በ ብ ቲ
ባ ዕ ሎም ውሕ ሉ ላ ት ክ ኾ ኑ የ ድ ል ዮ ም፣ እ ቶ ም
ክ መሃ ሩ ዝ ደ ል ዩ እ ውን ነ ቶ ም ኣ ብ ደ ገ ዘ ለ ዉ
ብ ዘ ረ ባ ን ብ ጽ ሑፍ ን ክ ረ ብ ሑ ክ ኽ እ ሉ ኣ ለ ዎ ም:
ኣ ቦ ሓ ጎ ይ የ ሱ ስ ን ር እ ሱ ን ን ባ ብ ሕ ጊ ብ ዙ ሕ
ምስ ሃ በ ፣ ነ ብ ያ ት ን ካ ል ኦ ት መጻ ሕ ፍ ቲ
ኣ ቦ ታ ት ና ን ፣ ኣ ብ ኡ ድ ማ ጽ ቡ ቕ ፍ ር ዲ ረ ኺቡ ፣
ምስ ት ምህ ር ት ን ጥበ ብ ን ዝ ምል ከ ት ገ ለ ነ ገ ር
ክ ጽ ሕ ፍ ኣ ብ ገ ዛ እ ር እ ሱ እ ውን ተ ሳ ሒቡ ፤
እ ቶ ም ክ መሃ ሩ ዝ ደ ል ዩ ን ወ ል ፊ ና ይ ዚ ነ ገ ር
እ ዚ ዘ ለ ዎ ምን ፡ ብ ሕ ጊ ብ ምን ባ ር ኣ ዝ ዩ ዝ ያ ዳ
ረ ብ ሓ ምእ ን ቲ ክ ረ ኽ ቡ ኢ ዩ ። ስ ለ ዚ ብ ሞገ ስ ን
ኣ ቓ ል ቦ ን ከ ተ ን ብ ብ ዎ ን ይ ቕ ረ ክ ት ብ ሉ ል ና ን
እ ል ምነ ኩ ም። እ ቲ ብ እ ብ ራ ይ ስ ጢ እ ተ ዛ ረ በ ን
ና ብ ካ ል እ ቛ ን ቋ እ ተ ተ ር ጐ መን ፡ ሓ ደ ዓ ይ ነ ት
ሓ ይ ሊ የ ብ ሎምን እ ሞ፡ እ ዚ ጥራ ይ ዘ ይ ኰነ ስ ፡
ሕ ግ ን ነ ብ ያ ት ን ዝ ተ ረ ፈ መጻ ሕ ፍ ት ን ግ ና
ን እ ሽ ቶ ፍ ል ል ይ የ ብ ሎምን ፡ መዓ ስ
ብ ቋ ን ቋ ኦ ም እ ዮ ም ዝ ዝ ረ ቡ ። ከ መይ ሲ ፡ ኣ ብ
መበ ል ሸ ሞን ተ ን ሰ ላ ሳ ን ዓ መት ና ብ ግ ብ ጺ ምስ
መጻ እ ኩ ፡ ዩ ር ጌ ት ስ ን ጉ ስ ከ ሎ፡ ኣ ብ ኡ ድ ማ
ን እ ተ ወ ሰ ነ እ ዋ ን ምስ ጸ ን ሐ ፡ ን እ ሽ ቶ
ት ምህ ር ቲ ዘ ይ ብ ሉ መጽ ሓ ፍ ረ ኸ ብ ኩ ፡ ስ ለ ዚ
ን ዕ ኡ ን ምት ር ጓ ም ገ ለ ት ግ ሃ ት ን ጻ ዕ ር ን
ክ ገ ብ ር ኣ ዝ ዩ ኣ ድ ላ ዪ ኮ ይ ኑ ተ ሰ ሚዑ ኒ ።
ኣ ብ ቲ ቦ ታ ዓ ቢ ን ቕ ሓ ት ን ክ እ ለ ት ን ተ ጠቒ ሞም
ነ ቲ መጽ ሓ ፍ ኣ ብ መወ ዳ እ ታ ን ምብ ጻ ሕ ፣
ን ዓ ኣ ቶ ም እ ውን ኣ ቐ ሚጥዎ ም፣ ኣ ብ
ዘ ይ ት ፈ ል ጦ ሃ ገ ር ክ መሃ ሩ ፍ ቓ ደ ኛ ታ ት
ኮ ይ ኖ ም፣ ቅ ድ ሚ ሕ ጂ ብ ስ ነ -ምግ ባ ር ድ ሕ ሪ ሕ ጊ
ክ ነ ብ ሩ ተ ዳ ል ዮ ም። ጥበ ብ ኵሉ ካ ብ
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር እ ያ እ ት መጽ እ ፡ ን ዘ ለ ኣ ለ ምውን
ምስ ኡ እ ያ እ ት ነ ብ ር ።
2 ሑጻ ባ ሕ ር ን ነ ጠብ ጣብ ዝ ና ምን መዓ ል ት ታ ት
ዘ ለ ኣ ለ ምን መን ይ ቖ ጽ ር ፧
3 ቁ መት ሰ ማይ ን ስ ፍ ሓ ት ምድ ር ን መዓ ሙ
ቕ ን
ጥበ ብ ን መን ይ ፈ ል ጥ፧
4 ቅ ድ ሚ ዅሉ ጥበ ብ ተ ፈ ጢራ ፡ ምስ ት ውዓ ል
ል ቦ ና ውን ካ ብ ዘ ለ ኣ ለ ም ተ ፈ ጢራ ።
5 እ ቲ ል ዑ ል ቃ ል ኣ ምላ ኽ ፈ ል ፋ ሊ ጥበ ብ እ ዩ ።
መገ ድ ታ ታ ድ ማ ዘ ለ ኣ ለ ማዊ ት እ ዛ ዛ ት እ ዩ ።
6 ሱ ር ጥበ ብ ን መን እ ዩ ተ ገ ሊ ጹ ፧ ወ ይ ስ ነ ቲ
ጥበ ባ ዊ ምኽ ራ ዝ ፈ ለ ጠ መን ኣ ሎ፧
7 ፍ ል ጠት ጥበ ብ ን መን እ ዩ ተ ገ ሊ ጹ ፧ እ ቲ ዓ ቢ
ተ መክ ሮ ኣ ከ መን ተ ረ ዲ እ ዋ ?
8 እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ኣ ብ ዝ ፋ ኑ ተ ቐ ሚጡ፡ ሓ ደ
ለ ባ ምን ኣ ዝ ዩ ዜ ፍ ር ህ ን ኣ ሎ።
9 ፈ ጠራ ፡ ረ ኣ ያ ፡ ቈ ጸ ራ ፡ ኣ ብ ኵሉ ግ ብ ሩ ድ ማ
ኣ ፍ ሰ ሰ ላ ።
10 ከ ም ውህ በ ት ምስ ኵሉ ስ ጋ እ ያ ፣ ነ ቶ ም
ዜ ፍ ቅ ር ዎ ድ ማ ሂ ብ ዎ ም እ ዩ ።
11 ፍ ር ሃ ት እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ክ ብ ር ን ክ ብ ር ን
ሓ ጐ ስ ን ኣ ኽ ሊ ል ሓ ጐ ስ ን እ ዩ ።
12 ፍ ር ሃ ት እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ን ል ቢ የ ሐ ጕ ሶ ፡
ሓ ጐ ስ ን ሓ ጐ ስ ን ነ ዊ ሕ ዕ ድ መን ይ ህ ብ ።
13 ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ዚ ፈ ር ህ ፡ ኣ ብ መወ ዳ እ ታ
ጽ ቡ ቕ ኪ ኸ ውን እ ዩ ፡ ብ መዓ ል ቲ ሞቱ ኸ ኣ ሞገ ስ
ኪ ረ ክ ብ እ ዩ ።
14 ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ምፍ ራ ህ መጀ መር ታ ጥበ ብ
እ ዩ ፡ ምስ ምእ መና ን ከ ኣ ኣ ብ ማህ ጸ ን
ተ ፈ ጢራ ።
15 ምስ ሰ ብ ዘ ለ ኣ ለ ማዊ መሰ ረ ት ሰ ሪ ሓ ፡ ምስ
ዘ ር ኦ ም ድ ማ ክ ት ነ ብ ር እ ያ ።
16 ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ምፍ ራ ህ ምል ኣ ት ጥበ ብ
እ ዩ ፣ ን ሰ ባ ት ከ ኣ ብ ፍ ር ያ ታ ይ መል ኦ ም እ ዩ ።
17 ን ብ ዘ ላ ቤ ቶ ም ብ ጥዑ ም ነ ገ ር ት መል ኦ ፡ ነ ቲ
ኣ ከ ብ ቲ ድ ማ ብ ብ ዝ ሒኣ ት መል ኦ ።
18 ፍ ር ሃ ት እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ኣ ኽ ሊ ል ጥበ ብ እ ዩ ፣
ሰ ላ ምን ፍ ጹ ም ጥዕ ና ን ይ ዕ ምብ ብ ። ክ ል ቲ ኡ
ውህ በ ት ኣ ምላ ኽ እ ዩ ፡ ነ ቶ ም ዘ ፍ ቅ ር ዎ ድ ማ
ሓ ጐ ሶ ም የ ዕ ብ ዮ ም።
19 ጥበ ብ ብ ል ሓ ት ን ፍ ል ጠት ምር ዳ እ ን ደ ው
ት ብ ል ፡ ነ ቶ ም ኣ ጽ ኒ ዖ ም ድ ማ ን ኽ ብ ሪ
ተ ል ዕ ሎም።
20 ሱ ር ጥበ ብ ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ምፍ ራ ህ እ ዩ ፣
ጨና ፍ ራ ድ ማ ነ ዊ ሕ ዕ ድ መ እ ዩ ።
21 ፍ ር ሃ ት እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ን ሓ ጢኣ ት
ይ ድ ር ብ ዮ ፡ ኣ ብ ዘ ለ ዎ ድ ማ ን ቝጥዓ ይ መል ሶ ።
22 እ ተ ቘ ጥዐ ሰ ብ ኪ ጸ ድ ቕ ኣ ይ ክ እ ል ን እ ዩ ።
ምውጥዋ ጥ ቍጥዓ ኡ ጥፍ ኣ ቱ ኪ ኸ ውን እ ዩ ።
23 ት ዕ ግ ስ ቲ ን እ ተ ወ ሰ ነ እ ዋ ን ኪ ቕ ደ ድ ፡
ድ ሕ ሪ ኡ ኸ ኣ ሓ ጐ ስ ኪ በ ቍለ ሉ እ ዩ ።
24 ን ሱ ን ዘ ረ ባ ኡ ን እ ተ ወ ሰ ነ እ ዋ ን ኪ ሓ ብ እ
እ ዩ ፣ ከ ና ፍ ር ብ ዙ ሓ ት ድ ማ ጥበ ቡ ኪ ነ ግ ሩ
እ ዮ ም።
25 ምሳ ሌ ፍ ል ጠት ኣ ብ መዝ ገ ብ ጥበ ብ ኣ ሎ፡
ን ኣ ምላ ኽ ግ ና ን ሓ ጢኣ ተ ኛ ፍ ን ፉ ን እ ዩ ።
26 ጥበ ብ እ ን ተ ደ ሊ ኻ ፡ ት እ ዛ ዛ ት ሓ ል ው፡
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ከ ኣ ክ ህ በ ካ እ ዩ ።
27 ፍ ር ሃ ት እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ጥበ ብ ን ት ምህ ር ት ን
እ ዩ እ ሞ፡ እ ምነ ት ን ለ ውሃ ት ን ድ ማ ባ ህ ታ ኡ
እ ዩ ።
28 ድ ኻ ኽ ት ከ ውን ከ ሎኻ ን ፍ ር ሃ ት
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ኣ ይ ት ተ ኣ ማመን ፡ ብ ኽ ል ተ ል ቢ
ድ ማ ና ብ ኡ ኣ ይ ት ምጻ እ ።
29 ኣ ብ ቅ ድ ሚ ሰ ብ ምስ ሉ ይ ኣ ይ ት ኹን ፡ ነ ቲ
እ ት ዛ ረ ቦ ድ ማ ኣ ስ ተ ብ ህ ል ።
30 ን ል ብ ኻ እ ምበ ር ፡ ብ ሓ ቂ ና ብ ፍ ር ሃ ት
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ስ ለ ዘ ይ መጻ እ ካ ፡ ከ ይ ት ወ ድ ቕ ፡
ኣ ብ ል ዕ ሊ ነ ፍ ስ ኻ ውን ውር ደ ት
ከ የ ምጽ ኣ ል ካ ፡ ኣ ምላ ኽ ምስ ጢር ካ ከ ይ ፈ ለ ጠ፡
ኣ ብ ማእ ከ ል ጉ ባ ኤ ድ ማ ከ ይ ድ ር ብ የ ካ ፡
ን ር እ ስ ኻ ኣ ይ ተ ል ዕ ል ተ ን ኮ ል ዝ መል አ እ ዩ ።
ምዕ ራ ፍ 2
1 ወ ደ ይ ፡ ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ከ ተ ገ ል ግ ል እ ን ተ
መጺ እ ካ ፡ ነ ፍ ስ ኻ ን ፈ ተ ና ኣ ዳ ል ዋ ።
2 ን ል ብ ኻ ኣ ቐ ምጦ፡ ወ ት ሩ ድ ማ ተ ጻ ወ ር ፡
ብ ጊ ዜ ጸ በ ባ ውን ኣ ይ ት ቀ ላ ጠፍ ።
3 ኣ ብ መወ ዳ እ ታ ጫፍ ካ ምእ ን ቲ ኽ ት በ ዝ ሕ ፡
ተ ጣበ ቕ ፡ ኣ ይ ት ር ሓ ቕ ።
4 ኣ ብ ል ዕ ሌ ኻ ዚ መጽ እ ዘ በ ለ ዅሉ ተ ሓ ጐ ስ ፣
ና ብ ት ሑት ር ስ ቲ ምስ ተ ለ ወ ጥካ ድ ማ ተ ዓ ገ ስ ።
5 ወ ር ቂ ብ ሓ ዊ ይ ፍ ተ ን ፡ ቅ ቡ ላ ት ሰ ባ ት ድ ማ
ኣ ብ እ ቶ ን ጸ በ ባ ይ ፍ ተ ን እ ዩ ።

3. 6 ብ እ ኡ እ መን ፡ ን ሱ ኸ ኣ ኪ ረ ድ ኣ ካ እ ዩ ።
መገ ድ ኻ ብ ቕ ኑ ዕ ኣ ሰ ራ ር ሓ ፡ ኣ ብ ኡ ድ ማ
ተ ኣ መን ።
7 ኣ ቱ ም ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር እ ት ፈ ር ህ ዎ ፡ ምሕ ረ ቱ
ተ ጸ በ ዩ ። ከ ይ ት ወ ድ ቁ ድ ማ ኣ ይ ት ኺዱ ።
8 ኣ ቱ ም ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር እ ት ፈ ር ህ ዎ ፡
እ መን ዎ ። ዓ ስ ብ ኹም ድ ማ ኣ ይ ኪ ጠፍ እ ን እ ዩ ።
9 ኣ ቱ ም ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር እ ት ፈ ር ህ ዎ ፡ ሰ ና ይ ን
ና ይ ዘ ለ ኣ ለ ም ሓ ጐ ስ ን ምሕ ረ ት ን ተ ስ ፋ
ግ በ ሩ ።
10 ን ወ ለ ዶ ታ ት ጥን ቲ ር ኣ ዩ ፡ ር ኣ ዩ ። ኣ ብ
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ተ ኣ ሚኑ ፡ ተ ደ ና ጊ ሩ ዶ ይ ፈ ል ጥ፧
ወ ይ ስ ኣ ብ ፍ ር ሃ ቱ ዝ ጸ ን ሐ ፡ ተ ሓ ዲ ጉ ዶ ኣ ሎ፧
ወ ይ ስ ን መን ን ዒ ቑ ዝ ጸ ውዖ ፧
11 እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ር ህ ራ ሄ ን ምሕ ረ ት ን መሊ ኡ
ዓ ቕ ሊ ዘ ለ ዎ ን ኣ ዝ ዩ ደ ን ገ ጽ ን እ ዩ ፣ ሓ ጢኣ ት
ይ ቕ ረ ይ ቕ ረ ይ ብ ለ ል ና ፣ ብ ጊ ዜ ጸ በ ባ ድ ማ
የ ድ ሕ ን ።
12 ን ፍ ር ሃ ት ል ብ ን ድ ኻ ም ኣ እ ዳ ውን ክ ል ተ
መገ ዲ ዚ ኸ ይ ድ ሓ ጥእ ወ ይ ለ ኦ ም!
13 ወ ይ ለ እ ቲ ዝ ደ ኸ መ! ኣ ይ ኣ ምን ን እ ዩ እ ሞ፤
ስ ለ ዚ ኣ ይ ከ ላ ኸ ል ን እ ዩ ።
14 ት ዕ ግ ስ ቲ ዝ ሰ ኣ ን ኩ ም ወ ይ ለ ኹም!
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ኪ በ ጽ ሓ ኩ ም ከ ሎኸ እ ን ታ ይ
ክ ት ገ ብ ሩ ኢ ኹም፧
15 እ ቶ ም ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ዚ ፈ ር ህ ዎ ን ቓ ሉ
ኣ ይ ኪ እ ዘ ዙ ን እ ዮ ም። እ ቶ ም ዘ ፍ ቅ ር ዎ ድ ማ
መገ ዱ ይ ሕ ል ዉ።
16 እ ቶ ም ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ዚ ፈ ር ህ ዎ ፡ ን እ ኡ
ዜ ሐ ጕ ሶ ጽ ቡ ቕ ኪ ደ ል ዩ እ ዮ ም። እ ቶ ም
ዘ ፍ ቅ ር ዎ ድ ማ ብ ሕ ጊ ይ ምል ኡ ።
17 እ ቶ ም ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ዚ ፈ ር ህ ዎ ል ቦ ም
የ ዳ ል ዉ፡ ኣ ብ ቅ ድ ሚኡ ውን ነ ፍ ሶ ም የ ዋ ር ዱ ።
18 “ኣ ብ ኢ ድ ሰ ብ ደ ኣ እ ምበ ር ኣ ብ ኢ ድ
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ኣ ይ ን ወ ድ ቕ ን ኢ ና ፡ ከ ምቲ
ግ ር ማኡ ፡ ምሕ ረ ቱ እ ውን ከ ምኡ እ ዩ እ ሞ፡ ”
እ ና በ ሉ ።
ምዕ ራ ፍ 3
1 ኣ ቱ ም ደ ቀ ይ ፡ ኣ ቦ ኹም ስ ምዑ ኒ ፡ ብ ድ ሕ ሪ ኡ
ድ ማ ግ በ ር ዎ ፡ ምእ ን ቲ ክ ት ድ ሕ ኑ ።
2 እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ን ኣ ቦ ኣ ብ ል ዕ ሊ ውሉ ድ
ኣ ኽ ቢ ር ዎ እ ዩ ፣ ን ስ ል ጣን ኣ ደ ኣ ብ ል ዕ ሊ
ኣ ወ ዳ ት ኣ ጽ ኒ ዑ እ ዩ ።
3 ን ኣ ቦ ኡ ዘ ኽ ብ ር ፡ ስ ለ ሓ ጢኣ ቱ ይ ዕ ረ ቕ ።
4 እ ቲ ን ኣ ዲ ኡ ዜ ኽ ብ ር ከ ኣ ከ ም መዝ ገ ብ
ዚ እ ክ ብ እ ዩ ።
5 ን ኣ ቦ ኡ ዘ ኽ ብ ር ብ ደ ቁ ይ ሕ ጐ ስ ። ጸ ሎቱ ምስ
ገ በ ረ ድ ማ ይ ስ ማዕ እ ዩ ።
6 እ ቲ ን ኣ ቦ ኡ ዘ ኽ ብ ር ነ ዊ ሕ ዕ ድ መ ይ ረ ክ ብ ።
እ ቲ ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ዚ እ ዘ ዝ ድ ማ ን ኣ ዲ ኡ
መጸ ና ን ዒ ኪ ኸ ውን እ ዩ ።
7 እ ቲ ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ዚ ፈ ር ህ ን ኣ ቦ ኡ ኬ ኽ ብ ሮ
እ ዩ ፣ ን ወ ለ ዱ ውን ከ ም ን ጐ ይ ቶ ቱ ኬ ገ ል ግ ል
እ ዩ ።
8 ካ ባ ታ ቶ ም በ ረ ኸ ት ምእ ን ቲ ኺመጸ ካ ፡
ን ኣ ቦ ኻ ን ን ኣ ዴኻ ን ብ ቓ ል ን ብ ግ ብ ር ን
ኣ ኽ ብ ሮ ።
9 በ ረ ኸ ት ኣ ቦ ን ኣ ባ ይ ቲ ውሉ ድ የ ጽ ን ዓ ።
መር ገ ም ኣ ደ ግ ና መሰ ረ ታ ት ካ ብ ሱ ሩ
ይ ምን ጥሎ።
10 ብ ውር ደ ት ኣ ቦ ኻ ኣ ይ ት ኽ በ ር ። ውር ደ ት
ኣ ቦ ኻ ን ዓ ኻ ክ ብ ሪ ኣ ይ ኰነ ን ።
11 ክ ብ ሪ ሰ ብ ካ ብ ክ ብ ሪ ኣ ቦ ኡ እ ዩ እ ሞ። ኣ ብ
ውር ደ ት ዘ ለ ዋ ኣ ደ ድ ማ ን ውሉ ዳ ት ጸ ር ፊ እ ያ ።
12 ወ ደ ይ ፡ ን ኣ ቦ ኻ ኣ ብ ዕ ድ ሚኡ ሓ ግ ዞ ፡
ብ ህ ይ ወ ት ክ ሳ ዕ ዘ ሎውን ኣ ይ ት ሕ ዘ ኖ ።
13 ኣ እ ምሮ ኡ እ ን ተ ጠፍ አ ፡ ት ዕ ገ ስ ሉ ።
ብ ሙ
ሉ እ ሓ ይ ል ኻ ምስ ኮ ን ካ ድ ማ ኣ ይ ት ን ዓ ቖ ።
14 ረ ድ ኤ ት ኣ ቦ ኻ ኣ ይ ኪ ር ሳ ዕ ን እ ዩ ፣ ኣ ብ
ክ ን ዲ ሓ ጢኣ ት ከ ኣ ን ኺሃ ን ጸ ካ እ ዩ ዚ ውሰ ኽ ።
15 ብ መዓ ል ቲ ጸ በ ባ ኻ ኪ ዝ ከ ር እ ዩ ።
ሓ ጢኣ ት ካ ውን ከ ምቲ በ ረ ድ ኣ ብ ጽ ቡ ቕ ውዑ ይ
ኩነ ታ ት ኣ የ ር ክ ፈ ስ ስ እ ዩ ።
16 እ ቲ ን ኣ ቦ ኡ ዚ ሐ ድ ግ ከ ም ጸ ራ ፊ እ ዩ ። እ ቲ
ን ኣ ዲ ኡ ዘ ቘ ጥዐ ድ ማ ር ጉ ም እ ዩ ፡ ካ ብ
ኣ ምላ ኽ ።
17 ወ ደ ይ ፡ ብ ት ሕ ት ና ና ብ ዕ ዮ ኻ ቀ ጽ ል ። ከ ምኡ
ድ ማ በ ቲ ዝ ቕ በ ሎ ፍ ቑ ር ክ ት ከ ውን ኢ ኻ ።
18 ብ ዝ ዓ በ ኻ መጠን ፡ ብ ዝ ያ ዳ ት ሕ ት ት ብ ል ፡
ኣ ብ ቅ ድ ሚ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ድ ማ ሞገ ስ ክ ት ረ ክ ብ
ኢ ኻ ።
19 ብ ዙ ሓ ት ኣ ብ በ ረ ኽ ት ን ስ ሙ
ያ ት ን ኣ ለ ዉ፡
ምስ ጢራ ት ግ ና ን ለ ዋ ሃ ት ይ ግ ለ ጽ ።
20 ሓ ይ ሊ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ዓ ብ ዪ እ ዩ ፣ ብ ት ሑታ ት
ከ ኣ ይ ኸ ብ ር ።
21 ኣ ዝ ዩ ዜ ጸ ግ መካ ነ ገ ር ኣ ይ ት ድ ለ ፡ ነ ቲ
ል ዕ ሊ ሓ ይ ል ኻ ዚ ኸ ውን ነ ገ ር እ ውን
ኣ ይ ት ድ ለ ።
22 ነ ቲ እ ተ ኣ ዘ ዘ ካ ግ ና ፡ ነ ቲ ብ ሕ ቡ እ ዘ ሎ
ብ ዓ ይ ን ኻ ምር ኣ ይ ኣ የ ድ ል ን እ ዩ እ ሞ፡ ነ ቲ
እ ተ ኣ ዘ ዘ ካ ብ ኣ ኽ ብ ሮ ት ሕ ሰ ቦ ።
23 ካ ብ ቲ ሰ ብ ዚ ር ድ ኦ ን ላ ዕ ሊ ዚ ር ኣ የ ካ ነ ገ ር
እ ዩ እ ሞ፡ ኣ ብ ዘ የ ድ ሊ ነ ገ ር ኣ ይ ት ፍ ላ ጥ።
24 ብ ዙ ሓ ት ብ ና ይ ገ ዛ እ ር እ ሶ ም ከ ን ቱ ሓ ሳ ብ
ይ ታ ለ ሉ እ ዮ ም። ክ ፉ እ ጥር ጣረ ድ ማ ን ፍ ር ዶ ም
ኣ ፍ ሪ ስ ዎ ።
25 ብ ዘ ይ ኣ ዒ ን ቲ ብ ር ሃ ን ክ ት ጐ ድ ለ ካ ኢ ኻ ፡
እ ምብ ኣ ር ሲ ነ ቲ ዘ ይ ብ ል ካ ፍ ል ጠት
ኣ ይ ት እ መን ።
26 ድ ር ቅ ና ዘ ለ ዎ ል ቢ ኣ ብ መወ ዳ እ ታ ክ ፉ እ
እ ዩ ። እ ቲ ን ሓ ደ ጋ ዘ ፍ ቅ ር ድ ማ ብ እ ኡ ኪ ጠፍ እ
እ ዩ ።
27 ት ሪ ል ቢ ብ ሓ ዘ ን ኪ ጽ ዕ ኖ እ ዩ ። እ ቲ እ ኩ ይ
ሰ ብ ድ ማ ሓ ጢኣ ት ኣ ብ ል ዕ ሊ ሓ ጢኣ ት ክ እ ክ ብ
እ ዩ ።
28 ኣ ብ መቕ ጻ ዕ ቲ ት ዕ ቢ ተ ኛ ታ ት መፍ ት ሒ
የ ል ቦ ን ። ተ ኽ ሊ ክ ፍ ኣ ት ኣ ብ ኡ ሱ ር ሰ ዲ ዱ እ ዩ
እ ሞ።
29 ል ቢ ለ ባ ም ምሳ ሌ ኺር ድ ኦ እ ዩ ። ት ኩ ር እ ዝ ኒ
ድ ማ ድ ሌ ት ለ ባ ም ሰ ብ እ ዩ ።
30 ማይ ን ሃ ል ሃ ል ታ ሓ ዊ ኬ ጥፍ ኦ እ ዩ ። ምጽ ዋ ት
ድ ማ ን ሓ ጢኣ ት ይ ዕ ረ ቕ ።
31 እ ቲ ሰ ና ይ መጠወ ሪ ዚ መል ስ ድ ማ ነ ቲ
ብ ድ ሕ ሪ ዚ ዚ መጽ እ ይ ዝ ክ ር ። ምስ ወ ደ ቐ ድ ማ
መዕ ቆ ቢ ክ ረ ክ ብ እ ዩ ።
ምዕ ራ ፍ 4
1 ወ ደ ይ ፡ ን ድ ኻ ካ ብ መነ ባ ብ ሮ ኡ ኣ ይ ት ታ ለ ል ፡
ድ ኻ ታ ት ኣ ዒ ን ቲ ድ ማ ብ ዙ ሕ ከ ይ ጽ በ ያ ።
2 ን ዝ ጠመየ ት ነ ፍ ሲ ኣ ይ ት ሓ ዝ ን ፤ ን ሰ ብ ኣ ብ
ጭን ቀ ቱ እ ውን ኣ ይ ተ ቖ ጥዖ ።

4. 3 ነ ቲ ዚ ጭነ ቕ ል ቢ ካ ብ ዚ ን ላ ዕ ሊ ሽ ግ ር
ኣ ይ ት ውሰ ኸ ሉ ። ን ዝ ተ ጸ ገ መ ክ ት ህ ብ ድ ማ
ኣ ይ ት ደ ና ጐ ።
4 ል ማኖ እ ቶ ም መከ ራ ኣ ይ ት ነ ጽ ጉ ። ካ ብ ድ ኻ
ድ ማ ገ ጽ ካ ኣ ይ ት መል ስ ።
5 ዓ ይ ን ኻ ኻ ብ ድ ኻ ኣ ይ ት መል ስ ፣ ኪ ረ ግ መካ ውን
ኣ ጋ ጣሚ ኣ ይ ት ሃ ቦ ።
6 ብ መሪ ር ነ ፍ ሱ እ ን ተ ረ ገ መካ ፡ ጸ ሎቱ ካ ብ ቲ
ዝ ፈ ጠሮ ይ ስ ማዕ ።
7 ን ር እ ስ ኻ ፍ ቕ ሪ ማሕ በ ር ረ ኸ ብ ፡ ር እ ስ ኻ
ድ ማ ና ብ ዓ ቢ ሰ ብ ኣ ድ ግ ን ።
8 ን ድ ኻ ኣ እ ዛ ን ካ ሰ ጊ ድ ካ ፡ ብ ት ሕ ት ና
ምሕ ዝ ነ ታ ዊ መል ሲ ምሃ ብ ካ ኣ ይ ሕ ዘ ነ ካ ።
9 ነ ቲ ብ ኽ ፉ እ ዚ ሳ ቐ ካ ብ ኢ ድ እ ቲ ጨቋ ኒ
ኣ ና ግ ፎ ። ኣ ብ ፍ ር ዲ ኮ ፍ ምስ በ ል ካ ድ ማ
ኣ ይ ት ደ ክ ም።
10 ን ዘ ኽ ታ ማት ከ ም ኣ ቦ ፡ ኣ ብ ክ ን ዲ ሰ ብ ኣ ይ
ን ኣ ዲ ኦ ም ኩን ፡ ከ ምኡ ድ ማ ከ ም ወ ዲ እ ቲ ል ዑ ል
ኩን ፡ ን ሱ ድ ማ ካ ብ ኣ ዴኻ ን ላ ዕ ሊ ኬ ፍ ቅ ረ ካ
እ ዩ ።
11 ጥበ ብ ን ደ ቃ ል ዕ ል ት ብ ል ፡ ነ ቶ ም ዝ ደ ል ይ ዋ
ድ ማ ት ሕ ዞ ም።
12 እ ቲ ዘ ፍ ቅ ራ ህ ይ ወ ት የ ፍ ቅ ር ። እ ቶ ም
ኣ ን ጊ ሆ ም ዚ ደ ል ይ ዋ ድ ማ ብ ሓ ጐ ስ ኪ መል ኡ
እ ዮ ም።
13 እ ቲ ኣ ጽ ኒ ዑ ዚ ሕ ዛ ክ ብ ሪ ኪ ወ ር ስ እ ዩ ። ኣ ብ
ዝ ኣ ተ ወ ት ዘ በ ለ ድ ማ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ይ ባ ር ኽ ።
14 እ ቶ ም ዜ ገ ል ግ ል ዋ ን ቕ ድ ስ ቲ ኬ ገ ል ግ ሉ ፡
ነ ቶ ም ዜ ፍ ቅ ር ዋ ድ ማ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር የ ፍ ቅ ሮ ም
እ ዩ ።
15 እ ቲ ዚ ሰ ምዓ ን ኣ ህ ዛ ብ ይ ፈ ር ድ ፡ እ ቲ
ዚ ግ ደ ሳ ድ ማ ብ ሰ ላ ም ኪ ነ ብ ር እ ዩ ።
16 ሰ ብ ኣ ይ ን ር እ ሱ እ ን ተ ኣ ሕ ሊ ፉ ላ ፡
ይ ወ ር ሳ ። ወ ለ ዶ ኡ ድ ማ ክ ሕ ዛ እ ዩ ።
17 ብ ቐ ዳ ምነ ት ምስ ኡ ብ ጥውይ ዋ ይ መገ ድ ታ ት
ክ ት መላ ለ ስ ፡ ኣ ብ ል ዕ ሊ ኡ ፍ ር ህ ን ፍ ር ሃ ት ን
ከ ተ ምጽ ኣ ሉ ፡ ብ ተ ግ ሳ ጻ ድ ማ ከ ተ ሳ ቕ ዮ እ ያ ፡
ን ነ ፍ ሱ ድ ማ ክ ሳ ብ እ ት ውከ ል ን ብ ሕ ጋ ታ ታ
ክ ሳ ዕ እ ት ፍ ት ኖ ን ።
18 ሽ ዑ ብ ቕ ን ዕ ቲ መገ ዲ ና ብ ኡ ክ ት ምለ ስ ፡
ከ ተ ጸ ና ን ዖ ፡ ምስ ጢራ ታ ውን ክ ት ነ ግ ሮ እ ያ ።
19 እ ን ተ ተ ጋ ገ የ ግ ና ፡ ን ሳ ኽ ት ሓ ድ ጎ ፡ ና ብ
ጥፍ ኣ ቱ ድ ማ ት ህ ቦ ።
20 ነ ቲ ኣ ጋ ጣሚ ሓ ል ዎ ፡ ካ ብ ክ ፉ እ ድ ማ
ተ ጠን ቀ ቑ ። ብ ዛ ዕ ባ ነ ፍ ስ ኻ ምስ ዚ ኸ ውን ከ ኣ
ኣ ይ ት ሕ ፈ ር ።
21 ሓ ጢኣ ት ዜ ምጽ እ ነ ውሪ ኣ ሎ እ ሞ። ክ ብ ር ን
ጸ ጋ ን ዝ ኾ ነ ነ ውሪ ድ ማ ኣ ሎ።
22 ኣ ብ ል ዕ ሊ ነ ፍ ስ ኻ ሓ ደ እ ኳ ኣ ይ ት ቕ በ ል ፡
ኣ ኽ ብ ሮ ት ሓ ደ እ ኳ ኣ የ ውደ ቐ ካ ።
23 ሰ ና ይ ክ ት ገ ብ ር ኣ ጋ ጣሚ ኣ ብ ዝ ህ ል ወ ሉ
እ ዋ ን ከ ኣ ካ ብ ምዝ ራ ብ ኣ ይ ት ቑ ጠብ ፡ ጥበ ብ ካ
ድ ማ ኣ ብ ጽ ባ ቐ ኣ ኣ ይ ት ሕ ባ እ ።
24 ጥበ ብ ብ ዘ ረ ባ ክ ት ፍ ለ ጥ እ ያ እ ሞ፡
ት ምህ ር ቲ ድ ማ ብ ቓ ል መል ሓ ስ ክ ት ፍ ለ ጥ እ ያ ።
25 ን ሓ ቂ ዚ ጻ ረ ር ከ ቶ ኣ ይ ት ዛ ረ ብ ። ብ ስ ሕ ተ ት
ድ ን ቁ ር ና ኻ ግ ና ሕ ፍ ረ ት ።
26 ሓ ጢኣ ት ካ ክ ት ና ዘ ዝ ኣ ይ ት ሕ ፈ ር ።
ን መስ መር ሩ ባ ድ ማ ኣ ይ ተ ገ ድ ድ ።
27 ን ር እ ስ ኻ ኣ ብ ት ሕ ቲ ዓ ሻ ሰ ብ ኣ ይ ት ግ በ ር ።
ን ኣ ካ ል ሓ ያ ላ ት እ ውን ኣ ይ ት ቕ በ ሉ ።
28 ን ሓ ቂ ክ ሳ ዕ ሞት ተ ጋ ደ ሉ ፡ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር
ከ ኣ ምእ ን ታ ኻ ኪ ዋ ጋ እ እ ዩ ።
29 ኣ ብ መል ሓ ስ ካ ኣ ይ ት ሃ ወ ኽ ፡ ኣ ብ
ግ ብ ር ታ ት ካ ውን ኣ ይ ት ደ ና ጐ ን ኣ ይ ት ሕ መቕ ን ።
30 ኣ ብ ቤ ት ካ ከ ም ኣ ን በ ሳ ኣ ይ ት ኹን ፡ ኣ ብ
መን ጎ ባ ሮ ት ካ ውን ኣ ይ ት ኹን ።
31 ኢ ድ ካ ኽ ት ቅ በ ል ኣ ይ ት ዝ ር ግ ሕ ፡ ክ ት መል ስ
ምስ እ ት ግ ባ እ ድ ማ ኣ ይ ት ዕ ጾ ።
ምዕ ራ ፍ 5
1 ል ብ ኻ ኣ ብ ን ብ ረ ት ካ ኣ ይ ተ ቐ ምጥ።
ን ህ ይ ወ ተ ይ ይ ኣ ኽ ለ ኒ ’ውን ኣ ይ ት በ ል ።
2 ብ መገ ዲ ል ብ ኻ ክ ት መላ ለ ስ ፡ ሓ ሳ ብ ካ ን
ሓ ይ ል ኻ ን ኣ ይ ት ስ ዕ ቦ ።
3 ብ ግ ብ ረ ይ መን እ ዩ ዚ ገ ት ኣ ኒ ፧ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር
ን ት ዕ ቢ ት ካ ብ ር ግ ጽ ሕ ነ ክ ፈ ዲ እ ዩ እ ሞ።
4 ሓ ጢአ ፡ እ ን ታ ይ ጕ ድ ኣ ት ኣ ጋ ጢሙ
ኒ ፡
ኣ ይ ት በ ል ፧ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ይ ዕ ገ ስ እ ዩ እ ሞ፡
ከ ቶ ኣ ይ ክ ሓ ድ ገ ካ ን እ ዩ ።
5 ብ ዛ ዕ ባ ምት ዕ ራ ቕ ፡ ሓ ጢኣ ት ኣ ብ ል ዕ ሊ
ሓ ጢኣ ት ክ ት ውስ ኽ ብ ዘ ይ ፍ ር ሒ ኣ ይ ት ኹን ።
6 ምሕ ረ ቱ ዓ ብ ዪ እ ዩ ኣ ይ ት በ ል ። ምሕ ረ ት ን
ቍጥዓ ን ካ ባ ኡ ይ መጽ እ ፡ ቍጥዓ ኡ ውን ኣ ብ
ሓ ጥኣ ን ይ ዓ ር ፍ እ ዩ እ ሞ፡ ብ ብ ዝ ሒ ሓ ጢኣ ተ ይ
ኪ ህ ድ እ እ ዩ ።
7 ቍጥዓ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ሃ ን ደ በ ት ኪ ወ ጽ እ እ ዩ ፡
ብ ድ ሕ ነ ት ካ ውን ክ ት ጠፍ እ ኢ ኻ ፡ ብ መዓ ል ቲ
ሕ ነ ምፍ ዳ ይ ውን ክ ት ጠፍ እ ኢ ኻ እ ሞ፡ ና ብ
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ክ ት ምለ ስ ኣ ይ ት ደ ና ጐ ፡ ካ ብ
መዓ ል ቲ ና ብ መዓ ል ቲ ውን ኣ ይ ት ደ ና ጐ ።
8 ብ መዓ ል ቲ መዓ ት ኣ ይ ጠቕ መካ ን እ ዩ እ ሞ፡
ል ብ ኻ ኣ ብ ቲ ብ ዘ ይ ግ ቡ እ ዝ ረ ኸ ብ ካ ዮ ን ብ ረ ት
ኣ ይ ት ግ በ ር ።
9 እ ቲ ድ ር ብ መል ሓ ስ ዘ ለ ዎ ሓ ጥእ ከ ምኡ እ ዩ
ዚ ገ ብ ር እ ሞ፡ ብ ዅሉ ን ፋ ስ ኣ ይ ት ነ ፍ ሑ፡ ና ብ
ኵሉ መገ ድ ታ ት ውን ኣ ይ ት ኺዱ ።
10 ኣ ብ ምስ ት ውዓ ል ካ ጽ ና ዕ ። ቃ ል ካ ድ ማ ሓ ደ
ይ ኹን ።
11 ክ ት ሰ ምዑ ቀ ል ጢፍ ኩ ም ኩኑ ፤ ህ ይ ወ ት ካ ድ ማ
ቅ ን ዕ ና ይ ኹን ፤ ብ ት ዕ ግ ስ ቲ ድ ማ መል ሲ ሃ ቡ ።
12 ምስ ት ውዓ ል እ ን ተ ኣ ል ዩ ካ ፡ ን ብ ጻ ይ ካ
መል ሰ ሉ ። እ ን ተ ዘ ይ ኮ ይ ኑ ኢ ድ ካ ኣ ብ ኣ ፍ ካ
ኣ ን ብ ር ።
13 ክ ብ ር ን ሕ ፍ ረ ት ን ይ ዛ ረ ብ ፡ መል ሓ ስ ሰ ብ
ከ ኣ ውድ ቀ ቱ እ ዩ ።
14 ኣ ብ ል ዕ ሊ ሰ ራ ቒ ር ኹስ ነ ውሪ ፡ ኣ ብ ል ዕ ሊ
ድ ር ብ መል ሓ ስ ከ ኣ ክ ፉ እ ውግ ዘ ት እ ዩ እ ሞ፡
ሕ ሹ ኽ ታ ኣ ይ ት ብ ሃ ል ፡ ብ መል ሓ ስ ካ ውን
ኣ ይ ት ደ ቀ ስ ።
15 ኣ ብ ዓ ብ ዪ ነ ገ ር ኰነ ብ ን እ ሽ ቶ ነ ገ ር
ብ ዛ ዕ ባ ዝ ዀነ ይ ኹን ነ ገ ር ኣ ይ ት ፍ ለ ጥ።
ምዕ ራ ፍ 6
1 ኣ ብ ክ ን ዲ ፈ ታ ዊ ጸ ላ ኢ ኣ ይ ት ኹን ፤ በ ዚ ኸ ኣ
ሕ ማቕ ስ ምን ሕ ፍ ረ ት ን ጸ ር ፍ ን ክ ት ወ ር ስ ኢ ኻ
እ ሞ፡ ክ ል ተ መል ሓ ስ ዘ ለ ዎ ሓ ጢኣ ተ ኛ እ ውን
ከ ምኡ እ ዩ ።
2 ብ ምኽ ሪ ል ብ ኻ ን ር እ ስ ኻ ኣ ይ ተ ዕ ብ ያ ።
ነ ፍ ስ ኻ ከ ም ብ ዕ ራ ይ በ ይ ኑ ዝ ጠፍ እ
ከ ይ ት ቕ ደ ድ ።
3 ኣ ቝጽ ል ት ኻ ኽ ት በ ል ዕ ፡ ፍ ረ ኻ ውን
ክ ት ስ እ ን ፡ ን ር እ ስ ኻ ውን ከ ም ደ ረ ቕ ገ ረ ብ
ክ ት ገ ድ ፎ ኢ ኻ ።

5. 4 እ ኩ ይ ነ ፍ ሲ ነ ቲ ዘ ለ ዎ ኼጥፍ ኦ ፡
ን ጸ ላ እ ቱ ውን ኬ ስ ሕ ቖ እ ዩ ።
5 ጥዑ ም ቛ ን ቋ ን ኣ ዕ ሩ ኽ ኬ ብ ዝ ሕ እ ዩ ፣ ጽ ሩ ይ
ዚ ዛ ረ ብ ል ሳ ን ድ ማ ሕ ያ ዋ ይ ሰ ላ ምታ ኺውስ ኽ
እ ዩ ።
6 ምስ ብ ዙ ሓ ት ብ ሰ ላ ም ኩኑ ፡ ግ ና ኸ ሓ ደ
ኣ ማኻ ሪ ሽ ሕ ጥራ ይ ይ ሃ ል ኹም።
7 ዓ ር ኪ ክ ት ረ ክ ብ እ ን ተ ደ ሊ ኻ ፡ ቅ ድ ም
መር ምሮ እ ሞ፡ ን ዕ ኡ ከ ተ መስ ግ ኖ
ኣ ይ ት ሃ ወ ኽ ።
8 ሓ ደ ሰ ብ ን ገ ዛ እ ር እ ሱ ዓ ር ኪ እ ዩ እ ሞ፡ ኣ ብ
መዓ ል ቲ ጸ በ ባ ኻ ኣ ይ ኪ ጸ ን ሕ ን እ ዩ ።
9 ሓ ደ ዓ ር ኪ ድ ማ ኣ ሎ፣ ና ብ ቅ ር ሕ ን ቲ
ተ ለ ዊ ጡ፣ ባ እ ሲ ውን ን ጸ ር ፊ ኻ ኺፈ ል ጦ እ ዩ ።
10 ከ ም ብ ሓ ድ ሽ ፡ ሓ ደ ዓ ር ኪ ኣ ብ መኣ ዲ ብ ጻ ይ
እ ዩ ፡ ብ መዓ ል ቲ ጸ በ ባ ኻ ውን ኣ ይ ክ ጸ ን ሕ ን
እ ዩ ።
11 ኣ ብ ብ ል ጽ ግ ና ኻ ግ ና ከ ም ገ ዛ እ ር እ ስ ኻ
ኪ ኸ ውን ፡ ኣ ብ ል ዕ ሊ ባ ሮ ት ካ ውን ኪ ደ ፍ ር
እ ዩ ።
12 እ ን ተ ት ሕ ት ኢ ል ካ ፡ ን ሱ ኣ ን ጻ ር ካ
ኪ ኸ ውን ፡ ካ ብ ገ ጽ ካ ውን ኪ ሕ ባ እ እ ዩ ።
13 ካ ብ ጸ ላ እ ት ኻ ተ ፈ ል የ ፡ ን ፈ ተ ውት ኻ ድ ማ
ተ ጠን ቀ ቕ ።
14 እ ሙ
ን ዓ ር ኪ ድ ል ዱ ል መከ ላ ኸ ሊ እ ዩ ፣ ከ ምዚ
ዝ በ ለ ዝ ረ ኸ በ ድ ማ መዝ ገ ብ ረ ኺቡ እ ዩ ።
15 ን እ ሙ
ን ዓ ር ኪ ዚ ገ ብ ሮ የ ል ቦ ን ፡
ል ዕ ል ና ኡ ውን ብ ዋ ጋ ዘ ይ ሽ ነ ን እ ዩ ።
16 እ ሙ
ን ዓ ር ኪ መድ ሃ ኒ ት ህ ይ ወ ት እ ዩ ። እ ቶ ም
ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ዚ ፈ ር ህ ዎ ድ ማ ኪ ረ ኽ ብ ዎ
እ ዮ ም።
17 ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ዚ ፈ ር ህ ፡ ከ ምቲ ዘ ለ ዎ ፡
ብ ጻ ዩ እ ውን ከ ምኡ ኪ ኸ ውን እ ዩ እ ሞ፡
ዕ ር ክ ነ ቱ ቕ ን ዕ ና ይ ቕ ን ዕ ።
18 ወ ደ የ ፡ ካ ብ ን እ ስ ነ ት ካ ኣ ት ሒዝ ካ
ት ምህ ር ቲ ኣ ኪ ብ ካ ፡ ክ ሳ ዕ እ ር ጋ ን ካ ጥበ ብ
ክ ት ረ ክ ብ ኢ ኻ ።
19 ካ ብ ፍ ር ያ ታ ቀ ል ጢፍ ካ ክ ት በ ል ዕ ኢ ኻ
እ ምበ ር ፡ ብ ዛ ዕ ባ ኣ ብ ዙ ሕ ክ ት ጽ ዕ ር
ኣ ይ ክ ት ጽ ዕ ር ን ኢ ኻ እ ሞ፡ ከ ም ሓ ረ ስ ት ን
እ ት ዘ ር እ ን ና ባ ኣ ን ዓ ፡ ጽ ቡ ቕ ፍ ር ያ ታ ድ ማ
ተ ጸ በ ።
20 ን ሳ ን ዘ ይ ተ ማህ ረ ኣ ዝ ያ ኣ ይ ት ጥዕ ም እ ያ ፣
እ ቲ ኣ እ ምሮ ዘ ይ ብ ሉ ምስ ኣ ኣ ይ ኪ ጸ ን ሕ ን
እ ዩ ።
21 ከ ም ሓ ያ ል እ ምኒ ፈ ተ ና ኣ ብ ል ዕ ሊ ኡ
ክ ት ድ ቅ ስ እ ያ ። ከ ይ ነ ውሐ ድ ማ ካ ብ ኡ
ክ ድ ር ብ ያ እ ዩ ።
22 ጥበ ብ ከ ም ስ ማ እ ያ እ ሞ፡ ን ብ ዙ ሓ ት
ኣ ይ ግ ለ ጽ ን እ ያ ።
23 ወ ደ ይ ፡ እ ዝ ኒ ሃ ቦ ፡ ምኽ ረ ይ ተ ቐ በ ል ፡
ምኽ ረ ይ ውን ኣ ይ ት እ በ ዮ ።
24 ኣ እ ጋ ር ካ ኣ ብ መቑ ሕ ኣ ኣ እ ቱ ፡ ክ ሳ ድ ካ ድ ማ
ኣ ብ ሰ ን ሰ ለ ታ ኣ እ ቱ ።
25 ኣ ብ መን ኵብ ካ ሰ ገ ደ ፡ ተ ጸ በ ያ ፡
ብ ማእ ሰ ር ታ ውን ኣ ይ ት ሕ ዘ ን ።
26 ብ ዅሉ ል ብ ኻ ና ብ ኣ ምጻ እ ፡ ብ ዅሉ ሓ ይ ል ኻ
ድ ማ መገ ዳ ሓ ል ዋ ።
27 ድ ለ ዩ ፡ ድ ለ ዩ ፡ ክ ት ፍ ለ ጥኩ ም እ ያ ፡ ምስ
ሓ ዝ ካ ያ ድ ማ ኣ ይ ት ኺድ ።
28 ኣ ብ መወ ዳ እ ታ ዕ ረ ፍ ታ ክ ት ረ ክ ብ ኢ ኻ እ ሞ፡
እ ዚ ኸ ኣ ና ብ ሓ ጐ ስ ካ ኪ ቕ የ ር እ ዩ ።
29 ሽ ዑ መቑ ሕ ኣ ድ ል ዱ ል መከ ላ ኸ ሊ ፡ ሰ ን ሰ ለ ታ
ድ ማ ል ብ ሲ ክ ብ ሪ ኪ ኸ ውን እ ዩ ።
30 ኣ ብ ል ዕ ሊ ኣ ስ ል ማት ወ ር ቂ ኣ ሎ፣ መት ሓ ዚ ኣ
ድ ማ ሐ ምላ ይ ሰ ን ሰ ለ ት እ ዩ ።
31 ከ ም ና ይ ክ ብ ሪ ል ብ ሲ ክ ት ለ ብ ሳ ፡ ከ ም
ኣ ኽ ሊ ል ሓ ጐ ስ ከ ኣ ኣ ብ ዙ ር ያ ኻ ኽ ት ገ ብ ራ ።
32 ወ ደ ይ ፡ እ ን ተ ደ ሊ ኻ ፡ ክ ት ምሃ ር ኢ ኻ ፡
ሓ ሳ ብ ካ እ ን ተ ተ ግ ባ ራ ዊ እ ን ተ ዄን ካ ድ ማ፡
ብ ል ቦ ና ይ ሃ ል ኻ ።
33 ምስ ማዕ እ ን ተ ፈ ቲ ኻ ፡ ምስ ት ውዓ ል
ክ ት ቅ በ ል ኢ ኻ ፡ እ ዝ ን ኻ እ ን ተ ሰ ገ ን ካ ድ ማ፡
ለ ባ ም ክ ት ከ ውን ኢ ኻ ።
34 ኣ ብ ብ ዙ ሓ ት ሽ ማግ ለ ታ ት ደ ው በ ሉ ። ምስ ቲ
ለ ባ ም ድ ማ ተ ጣበ ቑ ።
35 ን ኣ ምላ ኻ ዊ ዘ ረ ባ ዅሉ ክ ት ሰ ምዑ
ፍ ቓ ደ ኛ ታ ት ኩኑ ። ምሳ ሌ ምስ ት ውዓ ል ድ ማ
ኣ የ ምል ጠካ ።
36 ኣ ስ ተ ውዓ ሊ ሰ ብ እ ን ተ ረ ኣ ኻ ድ ማ፡ ና ብ ኡ
ምጻ እ ፡ እ ግ ር ኻ ድ ማ ደ ረ ጃ ማዕ ጾ ኡ ት ለ ብ ስ ።
37 ሓ ሳ ብ ካ ኣ ብ ስ ር ዓ ታ ት እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር
ይ ኹን ፡ ብ ት እ ዛ ዛ ቱ ውን ወ ት ሩ ኣ ስ ተ ን ት ኖ ፡
ን ሱ ን ል ብ ኻ የ ጽ ን ዓ ካ ፡ ከ ም ድ ሌ ት ካ ውን
ጥበ ብ ይ ህ በ ካ ።
ምዕ ራ ፍ 7
1 ክ ፉ እ ኣ ይ ት ግ በ ር ፡ ከ ምኡ ኸ ኣ ጕ ድ ኣ ት
ኣ ይ መጸ ካ ን እ ዩ ።
2 ካ ብ ዓ መጽ ቲ ር ሓ ቕ ፡ ኣ በ ሳ ድ ማ ካ ባ ኻ
ኺምለ ስ እ ዩ ።
3 ወ ደ ይ ፡ ኣ ብ ጐ ዳ ጕ ዲ ዓ መጻ ኣ ይ ት ዘ ር እ ፡
ሾ ብ ዓ ተ ዕ ጽ ፊ ውን ኣ ይ ት ዓ ጽ ድ ን ።
4 ካ ብ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ል ዕ ል ነ ት ኣ ይ ት ድ ለ ዩ ፡
ካ ብ ን ጉ ስ ድ ማ መን በ ር ክ ብ ሪ ኣ ይ ት ድ ለ ዩ ።
5 ኣ ብ ቅ ድ ሚ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ን ር እ ስ ኻ
ኣ ይ ት ጸ ድ ቕ ። ኣ ብ ቅ ድ ሚ ን ጉ ስ ድ ማ ብ ጥበ ብ ካ
ኣ ይ ት ምካ ሕ ።
6 ኣ በ ሳ ከ ተ ውጽ እ ስ ለ ዘ ይ ት ኽ እ ል ፡ ፈ ራ ዲ
ክ ት ኮ ኑ ኣ ይ ት ድ ለ ዩ ። ነ ቲ ኣ ብ መገ ዲ
ቅ ን ዕ ና ኻ ዕ ን ቅ ፋ ት ኰይ ኑ ፡ ን ሰ ብ ሓ ያ ል
ምእ ን ቲ ኸ ይ ት ፈ ር ህ ።
7 ን ብ ዝ ሒ ከ ተ ማ ኣ ይ ት በ ደ ል ፡ ሽ ዑ ኣ ብ
ማእ ከ ል ህ ዝ ቢ ኣ ይ ት ድ ር በ ።
8 ን ሓ ጢኣ ት ኣ ብ ል ዕ ሊ ሓ ጢኣ ት ኣ ይ ት እ ሰ ር ።
ብ ሓ ደ ኣ ይ ት ቕ ጻ ዕ ን ኢ ኻ እ ሞ።
9 ኣ ምላ ኽ ን ብ ዙ ሕ መስ ዋ እ ት ታ ተ ይ ኪ ጥምት
እ ዩ ፣ ነ ቲ ል ዑ ል ኣ ምላ ኽ ምስ ኣ ቕ ረ ብ ኩ ድ ማ
ኪ ቕ በ ሎ እ ዩ ፣ ኣ ይ ት በ ል ።
10 ጸ ሎት ካ ኽ ት ገ ብ ር ከ ሎኻ ኣ ይ ት ደ ክ ም፡
ምጽ ዋ ት ከ ኣ ኣ ይ ት ሸ ለ ል ።
11 ት ሕ ት ዝ በ ለ ን ል ዕ ል ዚ ብ ል ን ኣ ሎ እ ሞ፡
ን ሓ ደ እ ኳ ብ መሪ ር ነ ፍ ሱ ብ ን ዕ ቀ ት
ኣ ይ ት ስ ሓ ቕ ።
12 ን ሓ ውኻ ሓ ሶ ት ኣ ይ ት ሓ ስ በ ሉ ። ን ዓ ር ክ ኻ
እ ውን ከ ምኡ ኣ ይ ት ግ በ ሮ ።
13 ል ማዱ ጽ ቡ ቕ ኣ ይ ኰነ ን እ ሞ፡ ሓ ሶ ት
ኣ ይ ት ግ በ ር ።
14 ኣ ብ ብ ዙ ሓ ት ሽ ማግ ለ ታ ት ብ ዙ ሕ ቃ ላ ት
ኣ ይ ት ጠቐ ም፡ ክ ት ጽ ሊ ኸ ለ ኻ ድ ማ ብ ዙ ሕ
ኣ ይ ት ዛ ረ ብ ።
15 ነ ቲ ል ዑ ል ዝ ሰ ር ዖ ዕ ዮ ጻ ዕ ሪ ወ ይ ምሕ ራ ስ
ኣ ይ ት ጽ ላ እ ።

6. 16 ቍጥዓ ነ ዊ ሕ ከ ም ዘ ይ ጸ ን ሕ ዘ ክ ር እ ምበ ር ፡
ኣ ብ መን ጎ ብ ዙ ሓ ት ሓ ጥኣ ን ኣ ይ ት ቍጸ ር ።
17 ሕ ነ ር ኹሳ ት ሓ ውን መት ሎን እ ዩ እ ሞ፡ ኣ ዚ ኻ
ት ሕ ት በ ል ።
18 ን ፈ ታ ዊ ብ ፍ ጹ ም ን ጽ ቡ ቕ ኣ ይ ት ቐ ይ ር ።
ን ወ ር ቂ ኦ ፊ ር እ ውን እ ሙ
ን ሓ ው ኣ ይ ኰነ ን ።
19 ጸ ጋ ኣ ል ዕ ሊ ወ ር ቂ እ ዩ እ ሞ፡ ን ለ ባ ምን
ሕ ያ ዋ ይ ን ሰ በ ይ ቲ ኣ ይ ት ሕ ደ ግ ።
20 ባ ር ያ ኻ ብ ሓ ቂ ይ ዓ ዪ ኣ ሎ እ ሞ፡ ክ ፉ እ ወ ይ
ነ ቲ ምእ ን ታ ኻ ምሉ እ ብ ምሉ እ ዚ ዓ ዪ ሸ ቃ ላ ይ
ኣ ይ ት ል ምኖ ።
21 ነ ፍ ስ ኻ ን ሓ ደ ሕ ያ ዋ ይ ባ ር ያ ኣ ፍ ቅ ሮ ፡ ካ ብ
ሓ ር ነ ት ውን ኣ ይ ት ታ ለ ሎ።
22 ከ ብ ቲ ዶ ኣ ሎካ ፧ ዓ ይ ኒ ር ኣ ዮ ም፡ ን ረ ብ ሓ ኻ
እ ን ተ ዀይ ኖ ም ድ ማ ምሳ ኻ ሓ ል ዎ ም።
23 ውሉ ድ ዶ ኣ ለ ዉኻ ፧ ምሃ ሮ ም፡ ካ ብ
ን እ ስ ነ ቶ ም ኣ ት ሒዝ ካ ድ ማ ክ ሳ ዶ ም ስ ገ ዱ ።
24 ኣ ዋ ል ድ ዶ ኣ ለ ዋ ኺ፧ ን ሥጋ ኦ ም ሓ ል ዩ ፡ ኣ ብ
ል ዕ ሊ ኦ ም ተ ሓ ጐ ስ ኣ ይ ት ር አ ።
25 ን ጓ ል ካ ተ መር ዓ ዋ ፡ ከ ምኡ ድ ማ ከ ቢ ድ ነ ገ ር
ፈ ጺ ምካ ፡ ን ኣ እ ምሮ ዘ ለ ዎ ሰ ብ ኣ ይ ግ ና ሃ ባ ።
26 ከ ም ሓ ሳ ብ ካ ሰ በ ይ ቲ ዶ ኣ ሎካ ፧ ን ር እ ስ ኻ
ን ቕ ል ል ዝ በ ለ ት ሰ በ ይ ቲ ግ ና ኣ ይ ት ሕ ደ ጋ ።
27 ን ኣ ቦ ኻ ብ ምሉ እ ል ብ ኻ ኣ ኽ ብ ሮ ፡ ሓ ዘ ን
ኣ ዴኻ ውን ኣ ይ ት ረ ስ ዕ ።
28 ካ ባ ታ ቶ ም ከ ም እ ተ ወ ል ድ ካ ዘ ክ ር ። ከ መይ
ጌ ር ካ ድ ማ ነ ቲ ዝ ገ በ ሩ ል ካ ነ ገ ር ክ ት ፈ ድ ዮ ም
ት ኽ እ ል ፧
29 ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ብ ዅሉ ነ ፍ ስ ኻ ፍ ር ሆ ፡
ን ካ ህ ና ቱ ውን ኣ ኽ ብ ሮ ።
30 ነ ቲ ብ ዅሉ ሓ ይ ል ኻ ዝ ፈ ጠረ ካ ኣ ፍ ቅ ሮ ፡
ኣ ገ ል ገ ል ቱ ውን ኣ ይ ት ሕ ደ ግ ።
31 ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ፍ ር ሃ ዎ ፡ ን ኻ ህ ን ድ ማ
ኣ ኽ ብ ር ዎ ። ከ ምቲ ዝ ተ ኣ ዘ ዘ ካ ድ ማ ግ ደ ኡ
ሃ ቦ ። በ ዅሪ ፍ ረ ታ ት ን መስ ዋ እ ቲ በ ደ ል ን
ህ ያ ብ መን ኵብ ን መስ ዋ እ ቲ ቅ ድ ስ ና ን በ ዅሪ
ፍ ረ ቅ ዱ ሳ ን ን እ ዩ ።
32 በ ረ ኸ ት ካ ፍ ጹ ም ምእ ን ቲ ኪ ኸ ውን ሲ ፡ ኢ ድ ካ
ና ብ ድ ኻ ታ ት ዘ ር ግ ሕ ።
33 ህ ያ ብ ኣ ብ ቅ ድ ሚ ህ ያ ው ዘ በ ለ ዅሉ ጸ ጋ
ኣ ለ ዎ ። ምዉታ ት ከ ኣ ኣ ይ ት ሓ ዝ ዎ ።
34 ምስ ቶ ም ዚ በ ኽ ዩ ፡ ምስ ቶ ም ዚ ሓ ዝ ኑ ውን
ኣ ይ ት ሕ ዘ ኑ ።
35 እ ዚ ፍ ቑ ር ኪ ገ ብ ረ ካ እ ዩ እ ሞ፡ ን ሕ ሙ
ማት
ን ምብ ጻ ሕ ኣ ይ ት ደ ን ጐ ።
36 ኣ ብ ኢ ድ ካ ዝ ወ ሰ ድ ካ ዮ ዘ በ ለ መወ ዳ እ ት ኡ
ዘ ክ ር ፡ ከ ቶ ውን ኣ ይ ት ጋ ገ ።
ምዕ ራ ፍ 8
1 ኣ ብ ኢ ዱ ከ ይ ት ወ ድ ቕ ምስ ጅ ግ ና
ኣ ይ ት ተ ጋ ደ ሉ ።
2 ወ ር ቂ ን ብ ዙ ሓ ት ኣ ጥፊ ኡ ፡ ን ል ቢ
ነ ገ ስ ታ ት ውን ኣ ጥፊ እ ዎ ም እ ዩ እ ሞ፡ ምስ
ሃ ብ ታ ም ሰ ብ ኣ ይ ት በ ኣ ስ ።
3 ምስ መል ሓ ስ ዝ መል አ ሰ ብ ኣ ይ ት ባ ኣ ስ ፣ ኣ ብ
ሓ ዊ ኡ ድ ማ ዕ ን ጨይ ቲ ኣ ይ ት እ ከ ብ ።
4 ኣ ቦ ታ ት ካ ምእ ን ቲ ኸ ይ ሕ ሰ ሩ ፡ ምስ ጨካ ን
ሰ ብ ኣ ይ ት ላ ገ ጽ ።
5 ኵላ ት ና መቕ ጻ ዕ ቲ ኸ ም እ ን በ ቅ ዕ ዘ ክ ር
እ ምበ ር ፡ ካ ብ ሓ ጢኣ ት ዚ ምለ ስ ሰ ብ
ኣ ይ ት ጸ ር ፎ ።
6 ን ሰ ብ ኣ ብ እ ር ጋ ኑ ኣ ይ ት ሕ ሰ ቦ ፡ ገ ሌ ና ውን
እ ር ጋ ን ኢ ና ።
7 እ ቲ ዝ ዓ በ የ ጸ ላ ኢ ኻ ሞይ ቱ ኣ ይ ት ሕ ጐ ስ ፣
ኩላ ት ና ከ ም እ ን መውት ግ ን ኣ ይ ት ረ ስ ዕ ።
8 ብ ዛ ዕ ባ ምስ ላ ታ ቶ ም ተ ላ ለ እ ምበ ር ፡ ን ዘ ረ ባ
ለ ባ ማት ኣ ይ ት ን ዓ ቕ ፡ ካ ብ ኣ ቶ ም ት ምህ ር ት ን
ን ዓ በ ይ ቲ ሰ ባ ት ብ ኸ መይ ከ ም እ ተ ገ ል ግ ሎምን
ክ ት መሃ ር ኢ ኻ ።
9 ን ሳ ቶ ም እ ውን ካ ብ ኣ ቦ ታ ቶ ም ተ ማሂ ሮ ም
እ ዮ ም እ ሞ፡ ን ስ ኻ ውን ምስ ት ውዓ ል ክ ት መሃ ር
ኢ ኻ ፡ ከ ም ዘ ድ ሊ ድ ማ መል ሲ ክ ት ህ ብ ኢ ኻ እ ሞ፡
ዘ ረ ባ ሽ ማግ ለ ታ ት ኣ ይ ት ሕ መቕ ።
10 ብ ሃ ል ሃ ል ታ ሓ ዊ ምእ ን ቲ ኸ ይ ት ቃ ጸ ል ፡
ን ፍ ሓ ም ሓ ጥእ ኣ ይ ተ ቃ ጽ ል ።
11 ሓ ደ ጐ ዳ ኢ ሰ ብ ብ ቓ ላ ት ካ መጻ ወ ድ ያ
ኸ ይ ት ሕ ዘ ካ ፡ ብ ቝጥዓ ኣ ይ ት ተ ን ስ እ
12 ነ ቲ ካ ብ ገ ዛ እ ር እ ስ ኻ ዚ ዓ ቢ ኣ ይ ተ ለ ቅ ሖ ።
እ ን ተ ኣ ለ ቂ ሕ ካ ዮ እ ሞ፡ ከ ም ዝ ጠፍ አ ቍጸ ሮ ።
13 ዋ ሕ ስ እ ን ተ ዄን ካ ፡ ክ ት ከ ፍ ሎ ተ ጠን ቀ ቕ
እ ሞ፡ ል ዕ ሊ ሓ ይ ል ኻ ዋ ሕ ስ ኣ ይ ት ኹን ።
14 ምስ ፈ ራ ዲ ና ብ ሕ ጊ ኣ ይ ት ኺድ ። ከ ከ ም ክ ብ ሩ
ክ ፈ ር ዱ ሉ እ ዮ ም እ ሞ።
15 ከ ም ፍ ቓ ዱ ኪ ገ ብ ር እ ዩ እ ሞ፡ ብ ዕ ሽ ነ ቱ
ምስ ኡ ኽ ት ጠፍ እ ኢ ኻ እ ሞ፡ ምስ ደ ፋ ር ብ ጻ ይ
ከ ይ ት ጐ ድ ኣ ካ ፡ ኣ ብ መገ ዲ ኣ ይ ት ጐ ዓ ዝ ።
16 ደ ም ኣ ብ ቅ ድ ሚኡ ኸ ም ዘ ይ ኰነ ፡ ረ ዳ ኢ ኣ ብ
ዘ ይ ብ ሉ ድ ማ ኬ ውድ ቐ ካ እ ዩ እ ሞ፡ ምስ
እ ተ ቘ ጥዐ ሰ ብ ኣ ይ ት ጋ ደ ድ ፡ ምስ ኡ ውን ና ብ
ጽ ምዋ ኣ ይ ት ኺድ ።
17 ምስ ዓ ሻ ኣ ይ ት ማኸ ሩ ። ምኽ ሪ ክ ሕ ሉ ስ ለ
ዘ ይ ክ እ ል ።
18 ኣ ብ ቅ ድ ሚ ጓ ና ሕ ቡ እ ነ ገ ር ኣ ይ ት ግ በ ር ።
እ ን ታ ይ ከ ም ዘ ውጽ እ ኣ ይ ት ፈ ል ጥን ኢ ኻ እ ሞ።
19 ብ ብ ል ሓ ት ምእ ን ቲ ኸ ይ ፈ ድ የ ካ ፡ ን ነ ፍ ሲ
ወ ከ ፍ ል ብ ኻ ኣ ይ ት ኽ ፈ ቶ ።
ምዕ ራ ፍ 9
1 ብ ሰ በ ይ ቲ ሕ ቝፍ ኻ ኣ ይ ት ቐ ን ኣ ፡ ኣ ብ ል ዕ ሊ
ገ ዛ እ ር እ ስ ኻ ውን ክ ፉ እ ት ምህ ር ቲ
ኣ ይ ት ምህ ራ ።
2 ነ ፍ ስ ኻ ን ሰ በ ይ ቲ እ ግ ራ ኣ ብ ል ዕ ሊ ሃ ብ ት ኻ
ከ ተ ቐ ምጥ ኣ ይ ት ሃ ባ ።
3 ኣ ብ መጻ ወ ድ ያ ኣ ከ ይ ት ወ ድ ቕ ፡ ምስ ኣ መን ዝ ራ
ኣ ይ ት ራ ኸ ብ ።
4 ምስ ዜ ማሪ ት ሰ በ ይ ቲ ብ ዙ ሕ ኣ ይ ት ጠቐ ም፡
ምስ ፈ ተ ነ ታ ታ ኸ ይ ት ውሰ ድ ።
5 በ ቲ ኣ ብ ኣ ዘ ሎ ክ ቡ ር ነ ገ ር ከ ይ ት ወ ድ ቕ ፡
ን ገ ረ ድ ኣ ይ ት ጠምት ።
6 ር ስ ት ኻ ምእ ን ቲ ኸ ይ ት ስ እ ን ፡ ነ ፍ ስ ኻ
ን ኣ መን ዝ ራ ታ ት ኣ ይ ት ሃ ባ ።
7 ኣ ብ ጐ ደ ና ታ ት እ ታ ኸ ተ ማ ኣ ብ ዙ ር ያ ኻ
ኣ ይ ት ጠምት ፡ ኣ ብ ጽ ምዋ ኣ ውን ኣ ይ ት ዘ ውር ።
8 ካ ብ ጽ ብ ቕ ቲ ሰ በ ይ ቲ ኣ ዒ ን ት ኻ ኣ ር ሕ ቕ ፣
ን ጽ ባ ቐ ካ ል እ ኣ ይ ት ጠምት ። ብ ዙ ሓ ት ብ ጽ ባ ቐ
ሰ በ ይ ቲ ተ ታ ሊ ሎም እ ዮ ም እ ሞ፤ በ ዚ ኸ ኣ ፍ ቕ ሪ
ከ ም ሓ ዊ ት ነ ድ ድ ።
9 ምስ ሰ በ ይ ቲ ካ ል እ ሰ ብ ኣ ይ ፈ ጺ ምካ
ኣ ይ ት ቕ መጥ፡ ምስ ኣ ኣ ብ ሕ ቝፍ ኻ
ኣ ይ ት ቕ መጥ፡ ገ ን ዘ ብ ካ ድ ማ ምስ ኣ ኣ ብ ወ ይ ኒ
ኣ ይ ተ ጥፍ እ ። ል ብ ኻ ና ብ ኣ ከ ይ ዘ ን ብ ል ፡
ከ ምኡ ድ ማ ብ ት ምኒ ት ካ ና ብ ጥፍ ኣ ት
ከ ይ ት ወ ድ ቕ ።

7. 10 ና ይ ቀ ደ ም ዓ ር ኪ ኣ ይ ት ሕ ደ ግ ። እ ቲ ሓ ድ ሽ
ምስ ኡ ኣ ይ ወ ዳ ደ ር ን እ ዩ እ ሞ፡ ሓ ድ ሽ ዓ ር ኪ
ከ ም ሓ ድ ሽ ወ ይ ኒ እ ዩ ። ምስ ኣ ረ ገ ት ብ ታ ሕ ጓ ስ
ክ ት ሰ ት ዮ ኢ ኻ ።
11 መወ ዳ እ ታ ኡ እ ን ታ ይ ከ ም ዚ ኸ ውን
ኣ ይ ት ፈ ል ጥን ኢ ኻ እ ሞ፡ ክ ብ ሪ ሓ ጥእ
ኣ ይ ት ቐ ን እ ።
12 በ ቲ ፍ ር ሃ ት ኣ ምላ ኽ ዘ ሐ ጕ ስ ዎ ነ ገ ር
ኣ ይ ት ሕ ጐ ሱ ። ግ ና ኸ ከ ይ ተ ቐ ጽ ዑ ና ብ
መቓ ብ ሮ ም ከ ም ዘ ይ ከ ዱ ዘ ክ ር ።
13 ካ ብ ቲ ና ይ ምቕ ታ ል ስ ል ጣን ዘ ለ ዎ ሰ ብ
ኣ ር ሓ ቕ ። ከ ምኡ ኸ ኣ ን ፍ ር ሃ ት ሞት
ኣ ይ ት ጠራ ጠር ፡ ና ብ ኡ እ ን ተ መጻ እ ካ ድ ማ፡
ን ሱ ን ህ ይ ወ ት ካ ብ ቕ ጽ በ ት ከ ይ ወ ስ ዳ ፡
ኣ ይ ት በ ደ ል ፡ ኣ ብ ማእ ከ ል መጻ ወ ድ ያ ከ ም
እ ት ኸ ይ ድ ፡ ኣ ብ ውግ ኣ ት እ ታ ኸ ተ ማውን ከ ም
እ ት መላ ለ ስ ዘ ክ ር ።
14 ብ ዝ ተ ኻ እ ለ ካ መጠን ፡ ን ብ ጻ ይ ካ ገ መተ ፡
ምስ ለ ባ ማት ድ ማ ተ ማኸ ር ።
15 ዘ ረ ባ ኻ ምስ ለ ባ ማት ይ ኹን ፡ ኵሉ
ዘ ረ ባ ኻ ውን ኣ ብ ሕ ጊ እ ቲ ል ዑ ል ይ ኹን ።
16 ቅ ኑ ዓ ት ሰ ባ ት ምሳ ኻ ይ በ ል ዑ ን ይ ሰ ት ዩ ን ፤
ት ምክ ሕ ት ኻ ድ ማ ኣ ብ ፍ ር ሃ ት እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር
ይ ኹን ።
17 እ ቲ ዕ ዮ ብ ኢ ድ ሰ ራ ሕ ተ ኛ ይ ን ኣ ድ ፡ እ ቲ
ጥበ በ ኛ መራ ሒ ህ ዝ ቢ ድ ማ ብ ዘ ረ ባ ኡ ይ ን ኣ ድ ።
18 ሕ ሙ
ም መል ሓ ስ ዘ ለ ዎ ሰ ብ ኣ ብ ከ ተ ማኡ
ሓ ደ ገ ኛ እ ዩ ። እ ቲ ኣ ብ ዘ ረ ባ ኡ ብ ሃ ውሪ
ዚ ዛ ረ ብ ከ ኣ ኪ ጽ ላ እ እ ዩ ።
ምዕ ራ ፍ 10
1 ለ ባ ም ፈ ራ ዲ ን ህ ዝ ቡ ኪ ምህ ሮ ም እ ዩ ።
መን ግ ስ ቲ ለ ባ ም ሰ ብ ድ ማ ጽ ቡ ቕ ስ ር ዓ ት
ኣ ለ ዎ ።
2 ከ ምቲ ፈ ራ ዲ ህ ዝ ቢ ን ር እ ሱ ዝ ዀነ ፡
መኮ ን ና ቱ እ ውን ከ ምኡ ። እ ቲ ገ ዛ ኢ እ ታ ኸ ተ ማ
እ ን ታ ይ ዓ ይ ነ ት ሰ ብ እ ዩ እ ሞ፡ እ ቶ ም ኣ ብ ኣ
ዚ ነ ብ ሩ ዅሎም ከ ምዚ ኦ ም እ ዮ ም።
3 ዘ ይ ጥበ በ ኛ ን ጉ ስ ን ህ ዝ ቡ የ ጥፍ ኦ ም እ ዩ ።
ብ ጥን ቃ ቐ እ ቶ ም ስ ል ጣን ዘ ለ ዎ ም ግ ና እ ታ
ኸ ተ ማ ክ ት ነ ብ ረ ላ እ ያ ።
4 ሓ ይ ሊ ምድ ሪ ኣ ብ ኢ ድ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር እ ዩ
ዘ ሎ፣ ኣ ብ ግ ዚ ኡ ድ ማ ዚ ጠቅ ም ኣ ብ ል ዕ ሊ ኣ
ኺሰ ር ዓ እ ዩ ።
5 ብ ል ጽ ግ ና ሰ ብ ኣ ብ ኢ ድ ኣ ምላ ኽ ኣ ሎ፡ ክ ብ ሩ
ድ ማ ኣ ብ ር እ ሲ እ ቲ ጸ ሓ ፊ የ ን ብ ር ።
6 ብ ጻ ይ ካ ብ ዅሉ በ ደ ል ኣ ይ ት ጽ ላ እ ። ብ ጉ ድ ኣ ት
ዝ ፈ ጥር ተ ግ ባ ራ ት ድ ማ ፈ ጺ ምካ ዋ ላ ሓ ን ቲ
ኣ ይ ት ግ በ ር ።
7 ት ዕ ቢ ት ኣ ብ ቅ ድ ሚ ኣ ምላ ኽ ን ሰ ብ ን ፍ ን ፉ ን
እ ዩ ፡ ብ ኽ ል ቲ ኡ ድ ማ ኣ በ ሳ ይ ፍ ጽ ም።
8 ብ ሰ ን ኪ ዘ ይ ቅ ኑ ዕ ተ ግ ባ ራ ት ን መጉ ዳ እ ት ን
ብ ተ ን ኮ ል ዝ ረ ኸ ብ ና ዮ ሃ ብ ት ን ፡ እ ታ
መን ግ ስ ቲ ካ ብ ሓ ደ ህ ዝ ቢ ና ብ ካ ል እ ህ ዝ ቢ
ት ት ር ጐ ም።
9 ምድ ር ን ሓ ሙ
ኽ ሽ ት ን ዚ ዕ በ ስ ለ ምን ታ ይ እ ዩ ፧
ከ ምዚ ዝ በ ለ ሰ ብ ን ነ ፍ ሱ ይ ሸ ይ ጥ እ ዩ እ ሞ፡
ካ ብ ስ ሱ ዕ ዝ በ ል ጽ ክ ፉ እ ነ ገ ር የ ል ቦ ን ።
ብ ህ ይ ወ ት ከ ሎ መዓ ን ጣኡ ይ ድ ር ብ ዮ እ ዩ እ ሞ።
10 ሓ ኪ ም ነ ዊ ሕ ሕ ማም ይ ቘ ር ጾ ። እ ቲ ሎሚ ን ጉ ስ
ዝ ኾ ነ ጽ ባ ሕ ድ ማ ክ መውት እ ዩ ።
11 ሰ ብ ምስ ሞተ ፡ ረ ሳ ሕ ት ን ኣ ራ ዊ ት ን መት ሎን
ይ ወ ር ስ ።
12 መጀ መር ታ ት ዕ ቢ ት ሓ ደ ሰ ብ ካ ብ ኣ ምላ ኽ ምስ
ዝ ር ሕ ቕ ፡ ል ቡ ድ ማ ካ ብ ፈ ጣሪ ኡ ምስ ዝ ር ሕ ቕ
እ ዩ ።
13 ት ዕ ቢ ት መጀ መር ታ ሓ ጢኣ ት እ ዩ እ ሞ፡ እ ቲ
ዘ ለ ዎ ፍ ን ፉ ን ነ ገ ር ከ ፍ ስ ስ እ ዩ ፡ ስ ለ ዚ ድ ማ
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ጓ ና መዓ ት ኣ ምጺ ኡ ሎም፡ ፈ ጺ ሙ
ድ ማ ኣ ፍ ሪ ስ ዎ ም።
14 እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ዝ ፋ ና ት ት ዕ ቢ ተ ኛ ታ ት
መሳ ፍ ን ቲ ኣ ውዲ ቑ ፡ ኣ ብ ክ ን ዳ ኦ ም ድ ማ
ለ ዋ ሃ ት ኣ ቚሙ
።
15 እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ሱ ር እ ቶ ም ት ዕ ቢ ተ ኛ ታ ት
ኣ ህ ዛ ብ መን ጢሉ ፡ ነ ቶ ም ት ሑታ ት ኣ ብ
ክ ን ድ ኦ ም ተ ኺሉ ።
16 እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ን ሃ ገ ራ ት ኣ ህ ዛ ብ
ኣ ፍ ረ ሰ ን ፡ ክ ሳ ዕ መሰ ረ ታ ት ምድ ሪ ድ ማ
ኣ ጥፍ አ ን ።
17 ን ገ ሊ ኦ ም ወ ሲ ዱ ኣ ጥፍ ኦ ም፡ መዘ ከ ር ታ ኦ ም
ድ ማ ካ ብ ምድ ሪ ኣ ቋ ረ ጾ ።
18 ት ዕ ቢ ት ን ደ ቂ ተ ባ ዕ ት ዮ ፡ ካ ብ ሰ በ ይ ቲ
እ ተ ወ ል ዱ ውን ቍጥዓ ኣ ይ ተ ገ ብ ረ ሎምን ።
19 እ ቶ ም ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ዚ ፈ ር ህ ዎ ር ጉ ጽ
ዘ ር ኢ እ ዮ ም፡ እ ቶ ም ዘ ፍ ቅ ር ዎ ድ ማ ክ ቡ ር
ተ ኽ ሊ እ ዮ ም፡ እ ቶ ም ን ሕ ጊ ዘ ይ ግ ደ ሱ ድ ማ
ክ ቡ ር ዘ ር ኢ እ ዮ ም። እ ቶ ም ት እ ዛ ዛ ት ዝ ጥሕ ሱ
ድ ማ መታ ለ ሊ ዘ ር ኢ እ ዮ ም።
20 ኣ ብ መን ጎ ኣ ሕ ዋ ት እ ቲ ሓ ለ ቓ ክ ቡ ር እ ዩ ።
እ ቶ ም ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ኣ ብ ቅ ድ ሚ ኣ ዒ ን ቱ
ዚ ፈ ር ህ ዎ እ ውን ከ ምኡ እ ዮ ም።
21 ፍ ር ሃ ት እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ቅ ድ ሚ ስ ል ጣን
ምር ካ ብ ይ ኸ ይ ድ ፡ ረ ሳ ሕ ን ት ዕ ቢ ት ን ግ ና
ምጥፋ እ እ ዩ ።
22 ሃ ብ ታ ም ይ ኹን ፡ ክ ቡ ር ፡ ወ ይ ድ ኻ ፡ ክ ብ ሩ
ፍ ር ሃ ት እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር እ ዩ ።
23 ነ ቲ ምስ ት ውዓ ል ዘ ለ ዎ ድ ኻ ሰ ብ ምን ዓ ቕ
ኣ ይ ግ ባ እ ን እ ዩ ። ን ሓ ጢኣ ተ ኛ ሰ ብ ምዕ ባ ይ
እ ውን ምቹ እ ኣ ይ ኰነ ን ።
24 ዓ በ ይ ቲ ሰ ባ ት ን ፈ ራ ዶ ን ሓ ያ ላ ት ን ኪ ኽ በ ሩ
እ ዮ ም። ግ ና ኸ ካ ባ ታ ቶ ም ካ ብ ቲ
ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ዚ ፈ ር ህ ዝ ዓ ቢ የ ል ቦ ን ።
25 ነ ቲ ለ ባ ም ባ ር ያ ፡ እ ቶ ም ሓ ራ ዘ ገ ል ግ ሉ ፡
ፍ ል ጠት ዘ ለ ዎ ግ ና ምስ ተ ሓ ደ ሰ ኣ ይ ኪ ቕ ን ዕ ን
እ ዩ ።
26 ኣ ብ ስ ራ ሕ ካ ኣ ይ ት ጠበ ቕ ። ብ ጊ ዜ ጸ በ ባ ኻ
ድ ማ ኣ ይ ት ምካ ሕ ።
27 እ ቲ ዚ ጽ ዕ ር ን ብ ዅሉ ዚ በ ዝ ሕ ን ፡ ካ ብ ቲ
ዚ ምካ ሕ ን እ ን ጌ ራ ዚ ጐ ድ ሎን ይ ሓ ይ ሽ ።
28 ወ ደ ይ ፡ ን ነ ፍ ስ ኻ ብ ት ሕ ት ና ኣ ኽ ብ ራ ፡ ከ ም
ክ ብ ራ ድ ማ ኣ ኽ ብ ራ ።
29 ነ ቲ ኣ ብ ል ዕ ሊ ነ ፍ ሱ ሓ ጢኣ ት ዚ ገ ብ ር መን
የ ጽ ድ ቖ ፧ ነ ቲ ን ህ ይ ወ ቱ ዜ ሕ ስ ር ከ መን እ ዩ
ዜ ኽ ብ ሮ ፧
30 ድ ኻ ብ ኽ እ ለ ቱ ይ ኽ በ ር ፡ ሃ ብ ታ ም ድ ማ
ብ ሃ ብ ቱ ይ ኽ በ ር ።
31 እ ቲ ብ ድ ኽ ነ ት ዚ ኽ በ ር ፡ ብ ሃ ብ ቲ ክ ን ደ ይ
ይ ኸ ብ ር ፧ እ ቲ ብ ሃ ብ ቲ ዘ ሕ ፍ ር ፡ ብ ድ ኽ ነ ት
ክ ን ደ ይ ይ በ ዝ ሕ ፧
ምዕ ራ ፍ 11
1 ጥበ ብ ን ር እ ሲ እ ቲ ት ሑት ሰ ብ ኣ ል ዒ ላ ኣ ብ
መን ጎ ዓ በ ይ ቲ ሰ ባ ት ከ ም እ ት ቕ መጥ ት ገ ብ ሮ ።

8. 2 ን ሰ ብ ብ ጽ ባ ቐ ኡ ኣ ይ ት ሞጉ ሶ ። ን ሰ ብ ከ ኣ
ብ ግ ዳ ማዊ መል ክ ዑ ኣ ይ ት ጸ ል እ ዎ ።
3 ን ህ ቢ ኣ ብ መን ጎ ከ ም ጽ ን ጽ ያ ዝ ኣ መሰ ለ
ውሑድ እ ዩ ፤ ፍ ሬ ኣ ግ ና ር እ ሲ ጥዑ ም ነ ገ ር
እ ዩ ።
4 ግ ብ ር ታ ት እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ዜ ደ ን ቕ እ ዩ ፣
ግ ብ ር ታ ቱ ድ ማ ኣ ብ ሰ ብ ተ ሓ ቢ ኡ እ ዩ እ ሞ፡
ብ ኽ ዳ ን ካ ን ክ ዳ ውን ት ኻ ን ኣ ይ ት ምካ ሕ ፡
ብ መዓ ል ቲ ክ ብ ሪ ውን ኣ ይ ተ ል ዕ ል ።
5 ብ ዙ ሓ ት ነ ገ ስ ታ ት ኣ ብ ምድ ሪ ተ ቐ ሚጦም
ኣ ለ ዉ። ሓ ሲ ቡ ዘ ይ ፈ ል ጥ ድ ማ ኣ ኽ ሊ ል ተ ኸ ዲ ኑ
ኣ ሎ።
6 ብ ዙ ሓ ት ሓ ያ ላ ት ሰ ባ ት ኣ ዝ ዮ ም ተ ሓ ሪ ዶ ም
እ ዮ ም። እ ቶ ም ክ ቡ ራ ት ድ ማ ኣ ብ ኢ ድ ካ ል ኦ ት
ሰ ባ ት ተ ዋ ሂ ቦ ም።
7 ን ሓ ቂ ቕ ድ ሚ መር ሚር ካ ኣ ይ ት ውቀ ስ ፡ ቅ ድ ም
ተ ስ ተ ውዕ ል ፡ ደ ሓ ር ከ ኣ ገ ን ሕ ።
8 ጕ ዳ ይ ከ ይ ሰ ማዕ ካ ኣ ይ ት ምለ ስ ፡ ን ሰ ብ ኣ ብ
ማእ ከ ል ዘ ረ ባ ኦ ም እ ውን ኣ ይ ት ቋ ረ ጽ ።
9 ብ ዘ የ ገ ድ ሰ ካ ነ ገ ር ኣ ይ ት ጋ ደ ሉ ። ምስ
ሓ ጥኣ ን ድ ማ ኣ ብ ፍ ር ዲ ኣ ይ ት ቕ መጥ።
10 ወ ደ ይ ፡ ብ ዙ ሕ እ ን ተ ኣ እ ተ ኻ ፡ ን ጹ ህ
ኣ ይ ክ ት ከ ውን ን ኢ ኻ እ ሞ፡ ኣ ብ ብ ዙ ሕ ነ ገ ር
ኣ ይ ት እ ቶ ። ደ ድ ሕ ሪ እ ን ተ ሰ ዓ ብ ካ ድ ማ
ኣ ይ ት ረ ኽ ቦ ን ኢ ኻ ፡ ብ ምህ ዳ ም እ ውን
ኣ ይ ክ ት ድ ሕ ን ኢ ኻ ።
11 ዚ ጽ ዕ ር ን ዚ ጭነ ቕ ን ዚ ቕ ል ጥፍ ን ፡ ኣ ዝ ዩ
ድ ሒሩ ዚ ነ ብ ር ን ኣ ሎ።
12 ከ ም ብ ሓ ድ ሽ ፡ ካ ል እ ደ ን ጓ ዪ ፡ ረ ድ ኤ ት
ዘ ድ ል ዮ ፡ ዓ ቕ ሙ ዝ ጐ ደ ሎን ድ ኽ ነ ት ዝ መል ኦ ን
ኣ ሎ። ግ ና ኸ ዓ ይ ኒ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ን ጽ ቡ ቕ
ጠመተ ቶ ፡ ካ ብ ቲ ት ሑት ስ ል ጣኑ ድ ማ ኣ ቖ መቶ ።
13 ር እ ሱ ድ ማ ካ ብ ሕ ሰ ም ኣ ል ዓ ለ ። ብ ዙ ሓ ት
ዝ ረ ኣ ይ ዎ ድ ማ ተ ገ ረ ሙ
ሉ ።
14 ብ ል ጽ ግ ና ን ጸ በ ባ ን ፡ ህ ይ ወ ት ን ሞት ን ፡
ድ ኽ ነ ት ን ሃ ብ ት ን ካ ብ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ይ መጹ ።
15 ጥበ ብ ን ፍ ል ጠት ን ምስ ት ውዓ ል ሕ ግ ን ካ ብ
ጐ ይ ታ እ ዩ ፣ ፍ ቕ ር ን መገ ዲ ሰ ና ይ ግ ብ ሪ ን
ካ ብ ኡ እ ዩ ።
16 ስ ሕ ተ ት ን ጸ ል ማት ን ምስ ሓ ጥኣ ን መጀ መር ታ
እ ዩ ነ ይ ሩ ፡ ምስ ቶ ም ብ እ ኡ ዚ ምክ ሑ ድ ማ ክ ፉ እ
ኪ ኣ ር ግ እ ዩ ።
17 ውህ በ ት እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ኣ ብ ቶ ም ፍ ር ሃ ት
ኣ ምላ ኽ ይ ነ ብ ር ፡ ሞገ ሱ ድ ማ ን ዘ ለ ኣ ለ ም
ብ ል ጽ ግ ና የ ምጽ እ እ ዩ ።
18 ብ ጥን ቃ ቐ ኡ ን ምጭብ ባ ጡን ዝ ህ ብ ት ም ኣ ሎ፡
እ ዚ ድ ማ ግ ደ ዓ ስ ቡ እ ዩ ።
19 ን ሱ ፡ “ዕ ረ ፍ ቲ ረ ኺበ ፡ ሕ ጂ ውን ካ ብ
ጥሪ ተ ይ ወ ት ሩ ክ በ ል ዕ እ የ ፡ ይ ብ ል ። ግ ና ኸ
እ ን ታ ይ ግ ዜ ከ ም ዚ መጾ ን ነ ዚ ነ ገ ራ ት እ ዚ
ን ኻ ል ኦ ት ገ ዲ ፉ ኪ መውት ከ ም ዘ ለ ዎ ን
ኣ ይ ፈ ል ጥን እ ዩ ።
20 ኣ ብ ኪ ዳ ን ካ ጽ ና ዕ ፡ ብ እ ኡ ድ ማ ተ ላ ለ ፡ ኣ ብ
ግ ብ ሪ ኻ ውን ኣ ረ ግ ።
21 ብ ግ ብ ሪ ሓ ጥኣ ን ኣ ይ ት ግ ረ ሙ
። ኣ ብ ቅ ድ ሚ
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ግ ና ብ ሃ ን ደ በ ት ድ ኻ ሃ ብ ታ ም
ምግ ባ ር ቀ ሊ ል ነ ገ ር እ ዩ እ ሞ፡
ብ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ተ ወ ከ ል ፡ ኣ ብ ጻ ዕ ሪ ኻ ውን
ጽ ና ሕ ።
22 በ ረ ኸ ት እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ኣ ብ ዓ ስ ቢ እ ቶ ም
ፍ ር ሃ ት ኣ ምላ ኽ እ ዩ ዘ ሎ፣ ሃ ን ደ በ ት ድ ማ
በ ረ ኸ ቱ ይ ዕ ምብ ብ ።
23 ካ ብ ኣ ገ ል ግ ሎተ ይ እ ን ታ ይ ይ ረ ብ ሕ ፧
ደ ሓ ር ከ እ ን ታ ይ ሰ ና ይ ነ ገ ር ክ ህ ል ወ ኒ እ ዩ ፧
24 ከ ም ብ ሓ ድ ሽ ፡ ይ ኣ ኽ ለ ኒ ፡ ብ ዙ ሕ ከ ኣ
ወ ኒ ነ ኒ ፡ ደ ሓ ር ከ እ ን ታ ይ ክ ፉ እ ክ ህ ል ወ ኒ
እ ዩ ፡ ኣ ይ ት በ ል ፧
25 ብ መዓ ል ቲ ብ ል ጽ ግ ና ምር ሳ ዕ ጸ በ ባ
ይ ኸ ውን ፡ ብ መዓ ል ቲ ጸ በ ባ ድ ማ ድ ሕ ሪ ደ ጊ ም
ምዝ ካ ር ብ ል ጽ ግ ና የ ል ቦ ን ።
26 ብ መዓ ል ቲ ሞት ን ሰ ብ ከ ም መገ ዱ ምሽ ላ ም
ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ቀ ሊ ል ነ ገ ር እ ዩ ።
27 ጸ በ ባ ና ይ ሓ ን ቲ ሰ ዓ ት ን ሰ ብ ባ ህ ታ
ይ ር ስ ዖ ፡ ኣ ብ መወ ዳ እ ታ ኡ ድ ማ ግ ብ ሩ ኺግ ለ ጽ
እ ዩ ።
28 ሰ ብ ብ ደ ቁ ይ ፍ ለ ጥ እ ሞ፡ ቅ ድ ሚ ሞቱ
ን ዝ ተ ባ ረ ኽ ሰ ብ ኣ ይ ት ፍ ረ ድ ።
29 መታ ለ ሊ ሰ ብ ብ ዙ ሕ ዕ ዮ ኣ ለ ዎ እ ሞ፡ ነ ፍ ሲ
ወ ከ ፍ ና ብ ቤ ት ካ ኣ ይ ት እ ቶ ።
30 ከ ምቲ ሻ ምብ ቆ ተ ወ ሲ ዱ ኣ ብ ጓ ጓ ዝ ቕ መጥ፡
ል ቢ ት ዕ ቢ ተ ኛ ታ ት እ ውን ከ ምኡ እ ዩ ። ከ ም
ሰ ላ ዪ ድ ማ ን ውድ ቀ ት ካ ይ ከ ታ ተ ል ።
31 ን ሱ ይ ጸ ን ሕ ፡ ን ጽ ቡ ቕ ድ ማ ና ብ ክ ፉ እ
ይ ቕ ይ ሮ ፡ ምስ ጋ ና ዝ ግ ብ ኦ ነ ገ ር ከ ኣ ኣ ብ
ል ዕ ሌ ኻ ኪ ወ ቅ ስ እ ዩ ።
32 ኵምራ ፈ ሓ ም ካ ብ ብ ል ጭታ ሓ ዊ ይ ነ ድ ድ ፡
ሓ ጢኣ ተ ኛ ድ ማ ደ ም ይ ጽ በ ።
33 ክ ፉ እ ሰ ብ ክ ፉ እ ይ ገ ብ ር እ ዩ እ ሞ፡
ተ ጠን ቀ ቑ ። ን ዘ ለ ኣ ለ ም ር ስ ሓ ት
ከ የ ውር ደ ል ካ ።
34 ጓ ና ና ብ ቤ ት ካ ተ ቐ በ ል ፡ ን ሱ ኸ ኣ
ኪ ር ብ ሸ ካ ፡ ካ ብ ገ ዛ እ ር እ ስ ኻ ውን ኪ መል ሰ ካ
እ ዩ ።
ምዕ ራ ፍ 12
1 ሰ ና ይ ምስ እ ት ገ ብ ር ን መን ከ ም እ ት ገ ብ ር
ፍ ለ ጥ። ስ ለ ዚ ስ ለ ቲ ዝ ረ ኸ ብ ካ ዮ ጥቕ ሚ
ክ ት ምስ ገ ን ኢ ኻ ።
2 ነ ቲ ፍ ር ሃ ት ኣ ምላ ኽ ሰ ና ይ ግ በ ር ፡ ዓ ስ ቢ
ድ ማ ክ ት ረ ክ ብ ኢ ኻ ። ካ ብ ኡ እ ን ተ ዘ ይ ኮ ይ ኑ
ድ ማ ካ ብ ቲ ል ዑ ል እ ዩ ።
3 ነ ቲ ወ ት ሩ ብ ኽ ፉ እ ዚ ጽ መድ ን ነ ቲ ምጽ ዋ ት
ዘ ይ ህ ብ ን ሰ ና ይ ኪ መጾ ኣ ይ ክ እ ል ን እ ዩ ።
4 ነ ቲ ፍ ር ሃ ት ኣ ምላ ኽ ሃ ቦ ፡ ን ሓ ጢኣ ተ ኛ ውን
ኣ ይ ት ረ ድ ኦ ።
5 ን ት ሑት ጽ ቡ ቕ ግ በ ሮ ፡ ን ዘ ይ ፍ ር ሃ ት ግ ና
ኣ ይ ት ሃ ቦ ፡ እ ን ጌ ራ ኻ ሒዝ ካ ኣ ይ ት ሃ ቦ ፡
ብ እ ኡ ምእ ን ቲ ኸ ይ ብ ዝ ሓ ካ ፡ እ ን ተ ዘ ይ ኰነ ስ
ብ ዅሉ እ ቲ ዚ ህ ል ወ ካ ሰ ና ይ ዕ ጽ ፊ ኽ ፉ እ
ክ ት ቅ በ ል ኢ ኻ ። ተ ገ ይ ሩ ሉ ።
6 እ ቲ ል ዑ ል ን ሓ ጥኣ ን ይ ጸ ል ኦ ም እ ዩ እ ሞ፡
ነ ቶ ም ፍ ር ሃ ት ኣ ምላ ኽ ሕ ነ ኺፈ ድ ዮ ም፡ ኣ ብ ታ
ሓ ያ ል መዓ ል ቲ መቕ ጻ ዕ ቶ ም ድ ማ ይ ሕ ል ዎ ም።
7 ን ሕ ያ ዋ ይ ሃ ቡ ፡ ን ሓ ጢኣ ተ ኛ ውን
ኣ ይ ት ረ ድ እ ዎ ።
8 ፈ ታ ዊ ኣ ብ ብ ል ጽ ግ ና ክ ፍ ለ ጥ ኣ ይ ክ እ ል ን ፡
ጸ ላ ኢ ድ ማ ኣ ብ ጸ በ ባ ክ ሕ ባ እ ኣ ይ ክ እ ል ን
እ ዩ ።
9 ብ ጽ ቡ ቕ ሰ ብ ጸ ላ እ ቲ ኪ ጕ ህ ዩ እ ዮ ም፡
ብ ጸ ገ ሙግ ና ፈ ታ ዊ ኺሓ ድ ግ እ ዩ ።
10 ን ጸ ላ ኢ ኻ ፈ ጺ ምካ ኣ ይ ት ውከ ል ፡ ከ ምቲ
ሓ ጺ ን ዝ ሓ ረ ሰ ፡ ክ ፍ ኣ ቱ እ ውን ከ ምኡ እ ዩ ።
11 ዋ ላ እ ኳ ት ሕ ት እ ን ተ በ ለ ፡ ተ ደ ፊ ኡ ውን
እ ን ተ ኸ ደ ፡ ኣ ጸ ቢ ቕ ካ ተ ጠን ቀ ቐ ሉ ን

9. ተ ጠን ቀ ቐ ሉ ን ፡ መነ ጽ ር ከ ም ዝ ደ ረ ዝ ካ ዮ
ጌ ር ካ ክ ት ኮ ኖ ኢ ኻ ፡ ሓ ረ ስ ቱ ድ ማ ምሉ እ
ብ ምሉ እ ከ ም ዘ ይ ተ ደ ምሰ ሰ ክ ት ፈ ል ጥ ኢ ኻ ።
12 ኣ ብ ጥቓ ኻ ኣ ይ ተ ቐ ምጦ፡ ን ሱ ምስ
ኣ ፍ ረ ሰ ካ ፡ ኣ ብ ክ ን ዳ ኻ ደ ው ከ ይ ብ ል ።
መን በ ር ካ ክ ሕ ዝ ከ ይ ደ ለ የ ፡ ኣ ብ መወ ዳ እ ታ
ድ ማ ቃ ለ ይ ከ ይ ት ዝ ክ ር ፡ ብ እ ኡ ድ ማ
ከ ይ ት ውጋ እ ፡ ኣ ብ የ ማን ካ ኣ ይ ት ቕ መጥ።
13 ነ ቲ ብ ተ መን እ ተ ነ ኽ ሰ መሳ ጢ፡ ወ ይ
ን እ ን ስ ሳ ዘ ገ ዳ ም ዚ ቐ ር ብ መን ይ ድ ን ግ ጸ ሉ ፧
14 እ ምበ ኣ ር ሲ ና ብ ሓ ጥእ ዚ ኸ ይ ድ ፡
ብ ሓ ጢኣ ቱ ውን ምስ ኡ ዚ ረ ክ ስ ፡ መን
ይ ድ ን ግ ጸ ሉ ፧
15 ን እ ተ ወ ሰ ነ እ ዋ ን ምሳ ኻ ይ ጸ ን ሕ ፣
ክ ት ወ ድ ቕ እ ን ተ ጀ ሚር ካ ግ ና ኣ ይ ክ ጸ ን ሕ ን
እ ዩ ።
16 ጸ ላ ኢ ብ ከ ና ፍ ሩ ጥዑ ም ይ ዛ ረ ብ ፡ ኣ ብ ል ቡ
ግ ና ከ መይ ገ ይ ሩ ና ብ ጉ ድ ጓ ድ ከ ም ዝ ድ ር ብ የ ካ
ይ ሓ ስ ብ ፡ ብ ዓ ይ ኑ ይ በ ኪ ፡ ዕ ድ ል እ ን ተ ረ ኺቡ
ግ ና ብ ደ ም ኣ ይ ጸ ግ ብ ን እ ዩ ።
17 መከ ራ እ ን ተ መጺ ኡ ካ ፡ ቅ ድ ም ኣ ብ ኡ
ክ ት ረ ኽ ቦ ኢ ኻ ። ከ ም ዝ ሕ ግ ዘ ካ ኣ ምሲ ሉ እ ኳ
እ ን ተ ዀነ ፡ ን ሱ ግ ና ኬ ሕ ድ ረ ካ እ ዩ ።
18 ር እ ሱ ክ ነ ቕ ነ ቕ ን ኣ እ ዳ ዉ ከ ጣቕ ዕ ን ብ ዙ ሕ
ሕ ሹ ኽ ክ ብ ል ን ገ ጹ ክ ቕ ይ ር ን እ ዩ ።
ምዕ ራ ፍ 13
1 እ ቲ ጕ ድ ጓ ድ ዚ ት ን ክ ፍ ብ እ ኡ ኺር ክ ስ እ ዩ ።
ምስ ት ዕ ቢ ተ ኛ ሰ ብ ሕ ብ ረ ት ዘ ለ ዎ ድ ማ ን ዕ ኡ
ይ መስ ሎ።
2 ብ ህ ይ ወ ት ከ ሎኻ ል ዕ ሊ ሓ ይ ል ኻ ኣ ይ ት ጾ ር ።
ምስ ካ ባ ኻ ዝ በ ል ጽ ን ዝ ሃ ብ ተ መን ሕ ብ ረ ት
ኣ ይ ት ሃ ሉ ፡ ድ ስ ቲ ን ድ ስ ቲ መሬ ት ን ከ መይ
ይ ሰ ማምዑ ? እ ቲ ሓ ደ ኣ ብ ል ዕ ሊ እ ቲ ሓ ደ እ ን ተ
ተ ሃ ሪ ሙ
፡ ይ ስ በ ር ።
3 ሃ ብ ታ ም ሰ ብ በ ደ ል ገ በ ረ ፡ ግ ና ኸ
የ ፈ ራ ር ሕ ፡ ድ ኻ ይ ብ ደ ል ፡ ን ሱ ውን ኪ ል ምኖ
ይ ግ ባ እ እ ዩ ።
4 ን ረ ብ ሓ ኡ እ ን ተ ዀን ካ ፡ ኪ ጥቀ መካ እ ዩ ፡
ዋ ላ ሓ ን ቲ እ ን ተ ዘ ይ ብ ል ካ ግ ና ኪ ሓ ድ ገ ካ
እ ዩ ።
5 ሓ ደ ነ ገ ር እ ን ተ ኣ ል ዩ ካ ፡ ምሳ ኻ ይ ነ ብ ር ፡
እ ወ ፡ ኪ ወ ል ደ ካ እ ዩ ፡ ብ እ ኡ ውን
ኣ ይ ኪ ሓ ዝ ን ን እ ዩ ።
6 እ ን ተ ኣ ድ ል ዩ ካ ፡ ከ ታ ል ለ ካ ፡ ፍ ሽ ኽ
ክ ብ ለ ካ ፡ ተ ስ ፋ ድ ማ ከ እ ት ወ ካ እ ዩ ። ጽ ብ ቕ ቲ
ኺዛ ረ በ ካ ፡ እ ን ታ ይ ት ደ ሊ ኣ ሎኻ ፧
7 ክ ል ተ ወ ይ ሰ ለ ስ ተ ግ ዜ ክ ሳ ዕ ዝ ነ ቅ ጸ ካ ፡
ብ መግ ቡ ኼሕ ፍ ረ ካ እ ዩ ፣ ኣ ብ መወ ዳ እ ታ ኸ ኣ
ብ ን ዕ ቀ ት ክ ስ ሕ ቐ ካ እ ዩ ፣ ምስ ረ ኣ የ ካ ድ ማ
ይ ሓ ድ ገ ካ ፣ ር እ ሱ ድ ማ ክ ነ ቕ ነ ቐ ካ እ ዩ ።
8 ብ ታ ሕ ጓ ስ ካ ከ ይ ት ታ ለ ል ን ከ ይ ት ወ ር ድ ን
ተ ጠን ቀ ቕ ።
9 ብ ጅ ግ ና እ ን ተ ተ ዓ ደ መካ ፡ ር እ ስ ኻ ስ ሓ ብ ፡
ን ሱ ድ ማ ብ ዝ ያ ዳ ኺዕ ድ መካ እ ዩ ።
10 ን ድ ሕ ሪ ት ከ ይ ት ምለ ስ ፡ ኣ ብ ል ዕ ሊ ኡ
ኣ ይ ት ጸ ቕ ጦ። ከ ይ ት ረ ስ ዕ ፡ ኣ ብ ር ሑቕ ደ ው
ኣ ይ ት በ ል ።
11 ብ ብ ዙ ሕ ዘ ረ ባ ኺፍ ት ነ ካ ፡ ፍ ሽ ኽ
እ ና በ ለ ውን ምስ ጢር ካ ኼውጽ ኣ ካ እ ዩ እ ሞ፡
ብ ዘ ረ ባ ኡ ማዕ ረ ኣ ይ ት ግ በ ር ፡ ብ ዙ ሕ
ቃ ላ ቱ ውን ኣ ይ ት እ መን ።
12 ን ሱ ግ ና ብ ጭካ ነ ቃ ላ ት ካ ኺእ ክ ብ እ ዩ ፣
ኪ ጐ ድ ኣ ካ ን ኣ ብ ቤ ት ማእ ሰ ር ቲ ኬ እ ት ወ ካ ን
ከ ኣ ኣ ይ ምሕ ር ን ።
13 ብ ስ ግ ኣ ት ምግ ል ባ ጥካ ት መላ ለ ስ ኢ ኻ እ ሞ፡
ተ ዓ ዘ ብ ፡ ተ ጠን ቀ ቕ ፡ ነ ዚ ነ ገ ር እ ዚ ምስ
ሰ ማዕ ካ ፡ ኣ ብ ድ ቃ ስ ካ ተ በ ራ በ ር ።
14 ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ብ ዘ ሎ ህ ይ ወ ት ካ ኣ ፍ ቅ ሮ ፡
ምእ ን ቲ ምድ ሓ ን ካ ድ ማ ጸ ውዖ ።
15 ኣ ራ ዊ ት ዘ በ ለ ዅሉ ን ብ ጻ ዩ የ ፍ ቅ ር ፡ ነ ፍ ሲ
ወ ከ ፍ ድ ማ ን ብ ጻ ዩ የ ፍ ቅ ሮ ።
16 ኵሉ ስ ጋ ብ ዓ ይ ነ ቱ ይ ተ ሓ ባ በ ር ፡ ሰ ብ ድ ማ
ምስ ከ ማኡ ይ ጣበ ቕ ።
17 ዝ ብ ኢ ምስ ቲ ገ ን ሸ ል እ ን ታ ይ ሕ ብ ረ ት
ኣ ለ ዎ ፧ ስ ለ ዚ እ ቲ ሓ ጥእ ምስ ቶ ም
ኣ ምላ ኻ ውያ ን ።
18 ኣ ብ መን ጎ ጅ ብ ን ከ ል ብ ን እ ን ታ ይ ስ ምምዕ
ኣ ሎ፧ ኣ ብ መን ጎ ሃ ብ ታ ማት ን ድ ኻ ታ ት ን ከ
እ ን ታ ይ ሰ ላ ም ኣ ሎ፧
19 ከ ምቲ ኣ ድ ጊ በ ረ ኻ ኣ ብ በ ረ ኻ ግ ዳ ይ ኣ ን በ ሳ
ዝ ዀነ ፡ ከ ምኡ ድ ማ ሃ ብ ታ ማት ን ድ ኻ
ይ በ ል ዕ ዎ ።
20 ት ዕ ቢ ተ ኛ ታ ት ን ት ሕ ት ና ከ ም ዚ ጸ ል እ ዎ ፡
ሃ ብ ታ ማት ከ ኣ ን ድ ኻ ይ ጸ ል እ ዎ ።
21 ክ ወ ድ ቕ ዝ ጀ መረ ሃ ብ ታ ም ብ ፈ ተ ውቱ ይ ሕ ዞ ፡
ድ ኻ ግ ና ብ ፈ ተ ውቱ ይ ድ ር በ ።
22 ሃ ብ ታ ም ምስ ወ ደ ቐ ፡ ብ ዙ ሓ ት ሓ ገ ዝ ቲ
ኣ ለ ዉዎ ፡ ዘ ይ ን ገ ር ነ ገ ር ይ ዛ ረ ብ ፡ ሰ ባ ት
ግ ና የ ጽ ድ ቕ ዎ ፡ እ ቲ ድ ኻ ሸ ተ ት ኢ ሉ ፡ ን ሳ ቶ ም
እ ውን ገ ን ሕ ዎ ። ብ ል ቦ ና ተ ዛ ረ በ ፡ ቦ ታ ውን
ክ ህ ል ዎ ኣ ይ ከ ኣ ለ ን ።
23 ሃ ብ ታ ም ኪ ዛ ረ ብ ከ ሎ፡ ነ ፍ ሲ ወ ከ ፍ መል ሓ ሱ
ይ ሕ ዝ እ ሞ፡ እ ን ሆ ፡ ነ ቲ ዚ ብ ሎ፡ ና ብ ደ በ ና
የ ውድ ቕ ዎ ፡ እ ቲ ድ ኻ እ ን ተ ተ ዛ ረ በ ግ ና ፡ እ ዚ
እ ን ታ ይ እ ዩ ፧ እ ን ተ ሰ ን ከ ል ከ ል ድ ማ
ን ምግ ል ባ ጥ ክ ሕ ግ ዙ እ ዮ ም።
24 ሃ ብ ቲ ነ ቲ ሓ ጢኣ ት ዘ ይ ብ ሉ ሰ ና ይ እ ዩ ፣
ድ ኽ ነ ት ድ ማ ኣ ብ ኣ ፍ ር ኹሳ ት ክ ፉ እ እ ዩ ።
25 ል ቢ ሰ ብ ብ ጽ ቡ ቕ ይ ኹን ብ ኽ ፉ እ ገ ጹ
ይ ቕ ይ ር ፡ ሕ ጉ ስ ል ቢ ድ ማ ሕ ጉ ስ ገ ጽ ይ ገ ብ ር ።
26 ሕ ጉ ስ ገ ጽ ምል ክ ት ና ይ ቲ ኣ ብ ብ ል ጽ ግ ና ዘ ሎ
ል ቢ እ ዩ ። ካ ብ ምሳ ሌ ታ ት ምር ካ ብ ድ ማ ኣ ድ ካ ሚ
ጻ ዕ ሪ ኣ እ ምሮ እ ዩ ።
ምዕ ራ ፍ 14
1 ብ ብ ዝ ሒ ሓ ጢኣ ት ዘ ይ ተ ወ ግ አ ብ ኣ ፉ ዘ ይ ሰ ሓ በ
ሰ ብ ብ ጹ እ እ ዩ ።
2 ሕ ል ና ኡ ዘ ይ ፈ ረ ዶ ፡ ካ ብ ተ ስ ፋ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር
ዘ ይ ወ ደ ቐ ድ ማ ብ ጹ እ እ ዩ ።
3 ሃ ብ ቲ ን ገ ዛ እ ኣ ይ ጥዕ ምን እ ዩ ፡ ቀ ና ኢ ኸ
ብ ገ ን ዘ ብ እ ን ታ ይ ይ ገ ብ ር ፧
4 እ ቲ ን ነ ፍ ሱ ኣ ታ ሊ ሉ ዚ እ ክ ብ ፡ ን ኻ ል ኦ ት
ይ እ ክ ብ ፣ ን ብ ረ ቱ ብ ና ዕ ቢ ኼጥፍ እ እ ዩ ።
5 እ ቲ ን ር እ ሱ ክ ፉ እ ፡ ን መን እ ዩ ሰ ና ይ
ኪ ኸ ውን ፧ ን ብ ረ ቱ ኣ ይ ሕ ጐ ስ ን እ ዩ ።
6 ካ ብ ቲ ን ር እ ሱ ዚ ቐ ን እ ዝ ኸ ፍ እ የ ል ቦ ን ።
እ ዚ ድ ማ ዓ ስ ቢ ክ ፍ ኣ ቱ እ ዩ ።
7 ሰ ና ይ እ ን ተ ገ በ ረ ድ ማ ብ ዘ ይ ፍ ቓ ዱ
ይ ገ ብ ሮ ። ኣ ብ መወ ዳ እ ታ ድ ማ ክ ፍ ኣ ቱ ክ እ ውጅ
እ ዩ ።
8 ቀ ና እ ሰ ብ ክ ፉ እ ዓ ይ ኒ ኣ ለ ዎ ። ገ ጹ
ይ መል ስ ፡ ን ሰ ብ ውን ይ ን ዕ ቕ ።

10. 9 ስ ሱ ዕ ዓ ይ ኒ ብ ግ ደ ኡ ኣ ይ ጸ ግ ብ ን እ ዩ ።
ኣ በ ሳ እ ኩ ይ ድ ማ ን ነ ፍ ሱ የ ነ ቅ ጻ ።
10 እ ኩ ይ ዓ ይ ኒ እ ን ጌ ራ ኡ ይ ቐ ን እ ፣ ኣ ብ መኣ ዱ
ድ ማ ረ ሳ ሕ እ ዩ ።
11 ወ ደ የ ፡ ከ ም ዓ ቕ ምኻ ን ር እ ስ ኻ ጽ ቡ ቕ
ግ በ ር ፡ ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ድ ማ መስ ዋ እ ቱ ሃ ቦ ።
12 ሞት ከ ም ዘ ይ ነ ውሕ ፡ ኪ ዳ ን መቓ ብ ር ውን ከ ም
ዘ ይ ተ ነ ግ ረ ካ ዘ ክ ር ።
13 ቅ ድ ሚ ሞት ካ ን ፈ ታ ዊ ኻ ጽ ቡ ቕ ግ በ ር ፡ ከ ም
ዓ ቕ ምኻ ድ ማ ኢ ድ ካ ዘ ር ጊ ሕ ካ ሃ ቦ ።
14 ን ር እ ስ ኻ ነ ታ ጽ ብ ቕ ቲ መዓ ል ቲ
ኣ ይ ት ታ ለ ል ፡ እ ቲ ሰ ና ይ ት ምኒ ት ውን
ኣ ይ ት ሕ ለ ፈ ካ ።
15 ጸ በ ባ ኻ ን ኻ ል እ ዶ ኣ ይ ት ገ ድ ፎ ን ኢ ኻ ፧
ጻ ዕ ር ኻ ድ ማ ብ ዕ ጫክ ምቀ ል ?
16 ሃ ብ ፡ ውሰ ድ ፡ ን ነ ፍ ስ ኻ ድ ማ ቀ ድ ሳ ። ኣ ብ
መቓ ብ ር ጥዑ ም ምግ ቢ ኣ ይ ደ ል ን እ ዩ እ ሞ።
17 እ ቲ ኪ ዳ ን ካ ብ መጀ መር ታ ፡ ሞት ክ ት መውት
ኢ ኻ እ ሞ፡ ኵሉ ስ ጋ ከ ም ክ ዳ ን ይ ኣ ር ግ ።
18 ከ ምቲ ኣ ብ ረ ጒ ድ ኦ ም ዘ ሎ ለ ምለ ም
ኣ ቝጽ ል ቲ ፡ ገ ሊ ኡ ይ ወ ድ ቕ ፡ ገ ሊ ኡ ድ ማ
ይ በ ቍል ። ወ ለ ዶ ስ ጋ ን ደ ምን ከ ምኡ እ ዩ ፡ እ ቲ
ሓ ደ ይ ውዳ እ ፡ ሓ ደ ድ ማ ይ ውለ ድ ።
19 ግ ብ ሪ ዘ በ ለ ዅሉ ይ በ ስ ብ ስ ን ይ ውዳ እ ን
እ ዩ ፣ እ ቲ ሰ ራ ሕ ተ ኛ ኡ ውን ምስ ኡ ይ ኸ ይ ድ ።
20 እ ቲ ብ ጥበ ብ ሰ ና ይ ዘ ስ ተ ን ት ን ፡
ብ ኣ እ ምሮ ኡ ውን ብ ዛ ዕ ባ ቅ ዱ ስ ነ ገ ር ዚ መክ ር
ሰ ብ ብ ጹ እ እ ዩ ።
21 እ ቲ ን መገ ዳ ብ ል ቡ ዚ ሓ ስ ብ ፡ ኣ ብ
ምስ ጢራ ታ ውን ምስ ት ውዓ ል ይ ህ ል ዎ ።
22 ከ ም ደ ድ ሕ ሪ ደ ድ ሕ ሪ ኣ ደ ድ ሕ ሪ ኣ ኺድ ፡ ኣ ብ
መገ ዳ ውን ድ ቃ ስ ።
23 እ ቲ ብ መስ ኮ ታ ዚ እ ምት ኣ ብ ኣ ፍ ደ ገ ኣ ውን
ይ ስ ማዕ ።
24 እ ቲ ኣ ብ ጥቓ ቤ ታ ዚ ሓ ድ ር ፡ ኣ ብ መና ድ ቓ
እ ውን መት ሓ ዚ ይ ኣ ስ ር ።
25 ኣ ብ ጥቓ ኣ ድ ን ኳ ኑ ይ ተ ኽ ል ፡ ጽ ቡ ቕ ነ ገ ር
ኣ ብ ዘ ለ ዎ መሕ ደ ሪ ድ ማ ይ ሓ ድ ር ።
26 ን ደ ቁ ኣ ብ ት ሕ ቲ መጽ ለ ሊ ኣ የ ቐ ምጦም፡ ኣ ብ
ት ሕ ቲ ጨና ፍ ራ ድ ማ ይ ሓ ድ ር ።
27 ብ እ ኣ ኻ ብ ዋ ዒ ይ ሽ ፈ ን ፣ ኣ ብ ክ ብ ራ ድ ማ
ኪ ነ ብ ር እ ዩ ።
ምዕ ራ ፍ 15
1 እ ቲ ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ዚ ፈ ር ህ ሰ ና ይ ኪ ገ ብ ር
እ ዩ ፣ እ ቲ ፍ ል ጠት ሕ ጊ ዘ ለ ዎ ድ ማ ኪ ረ ኽ ባ
እ ዩ ።
2 ከ ም ኣ ደ ድ ማ ክ ት ቅ በ ሎ፡ ከ ም ድ ን ግ ል
ዝ ተ መር ዓ ወ ት ሰ በ ይ ቲ ድ ማ ክ ት ቅ በ ሎ።
3 ብ ና ይ ምስ ት ውዓ ል እ ን ጌ ራ ክ ት ምግ ቦ ፡ ማይ
ጥበ ብ ድ ማ ክ ት ሰ ት ዮ እ ያ ።
4 ኣ ብ ል ዕ ሊ ኣ ይ ጸ ን ሕ ፡ ኣ ይ ክ ን ቀ ሳ ቐ ስ ን
እ ዩ ። ኣ ብ ኣ ድ ማ ይ ውከ ል ፡ ኣ ይ ክ ሕ ፈ ር ን
እ ዩ ።
5 ካ ብ ጎ ረ ባ ብ ቱ ል ዕ ል ከ ተ ብ ሎ፡ ኣ ብ ማእ ከ ል
እ ቲ ኣ ኼባ ድ ማ ኣ ፉ ክ ት ከ ፍ ት እ ያ ።
6 ሓ ጐ ስ ን ኣ ኽ ሊ ል ሓ ጐ ስ ን ኪ ረ ክ ብ እ ዩ ፣ ን ሳ
ድ ማ ና ይ ዘ ለ ኣ ለ ም ስ ም ከ ተ ውር ሶ እ ያ ።
7 ዓ ያ ሹ ሰ ባ ት ግ ና ኣ ይ ኪ በ ጽ ሑዋ ፡ ሓ ጥኣ ን
ከ ኣ ኣ ይ ኪ ር እ ይ ዋ ን እ ዮ ም።
8 ካ ብ ት ዕ ቢ ት ር ሒቓ እ ያ እ ሞ፡ ሓ ሰ ውቲ ሰ ባ ት
ኪ ዝ ክ ር ዋ ኣ ይ ክ እ ሉ ን እ ዮ ም።
9 ምስ ጋ ና ኣ ብ ኣ ፍ ሓ ጢኣ ተ ኛ ኻ ብ
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ኣ ይ ለ ኣ ኾ ን እ ዩ እ ሞ፡ ጽ ቡ ቕ
ኣ ይ ኰነ ን ።
10 ውዳ ሴ ብ ጥበ ብ ኪ ዝ ረ ብ እ ዩ እ ሞ፡
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ኬ ሰ ስ ዓ እ ዩ ።
11 ነ ቲ ን ሱ ዚ ጸ ል ኦ ኽ ት ገ ብ ር ኣ ይ ግ ባ እ ን እ ዩ
እ ሞ፡ ብ ጐ ይ ታ እ የ ዝ ወ ደ ቕ ኩ ፡ ኣ ይ ት በ ል ።
12 ሓ ጢኣ ተ ኛ ኣ የ ድ ል ዮ ን እ ዩ እ ሞ፡ ን ሱ
ኣ ጋ ጊ ዩ ኒ ፡ ኣ ይ ት በ ል ።
13 እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ን ዅሉ ፍ ን ፉ ን ነ ገ ር
ይ ጸ ል ኦ ። እ ቶ ም ን ኣ ምላ ኽ ዚ ፈ ር ሁ ድ ማ
ኣ ይ ፈ ት ውዎ ን እ ዮ ም።
14 ን ሱ ባ ዕ ሉ ካ ብ መጀ መር ታ ን ሰ ብ ፈ ጠረ ፡ ኣ ብ
ኢ ድ ምኽ ሩ ድ ማ ገ ዲ ፍ ዎ ።
15 እ ን ተ ደ ሊ ኻ ፡ ት እ ዛ ዛ ት ክ ት ሕ ሉ ን ቅ ቡ ል
ተ ኣ ማን ነ ት ክ ት ፍ ጽ ምን ።
16 ኣ ብ ቅ ድ ሜኻ ሓ ውን ማይ ን ኣ ን ቢ ሩ ል ካ ኣ ሎ፡
ኢ ድ ካ ዘ ር ጊ ሕ ካ ኽ ት ደ ል ዮ ።
17 ኣ ብ ቅ ድ ሚ ሰ ብ ህ ይ ወ ት ን ሞት ን ኣ ሎ፤ ከ ምኡ
እ ን ተ ዀይ ኑ ኸ ኣ ኪ ወ ሃ ቦ እ ዩ ።
18 ጥበ ብ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ዓ ብ ዪ እ ዩ ፣ ብ ሓ ይ ሊ
ኸ ኣ ሓ ያ ል እ ዩ ፣ ን ዅሉ ውን ይ ር ኢ ።
19 ኣ ዒ ን ቱ ድ ማ ና ብ ቶ ም ዚ ፈ ር ህ ዎ ይ ጥምታ ፣
ን ዅሉ ግ ብ ሪ ሰ ብ ከ ኣ ይ ፈ ል ጥ እ ዩ ።
20 ን ሓ ደ እ ኳ እ ከ ይ ኪ ገ ብ ር ኣ ይ ኣ ዘ ዘ ን ፡
ን ሓ ደ እ ኳ ሓ ጢኣ ት ኪ ገ ብ ር ፍ ቓ ድ ኣ ይ ሃ ቦ ን ።
ምዕ ራ ፍ 16
1 ብ ዙ ሓ ት ዘ ይ ጠቕ ሙ ውሉ ዳ ት ኣ ይ ት ምነ ዩ ፡
ብ ዘ ይ ፍ ር ሃ ት ኣ ምላ ኽ ውን ኣ ይ ት ሕ ጐ ሱ ።
2 ዋ ላ እ ኳ እ ን ተ ተ በ ዝ ሑ፡ ፍ ር ሃ ት
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ምሳ ታ ቶ ም እ ን ተ ዘ ይ ኰይ ኑ ፡
ብ ኣ ታ ቶ ም ኣ ይ ት ሕ ጐ ሱ ።
3 ካ ብ ሽ ሕ ጻ ድ ቕ ይ በ ል ጽ እ ዩ እ ሞ፡ ኣ ብ
ህ ይ ወ ቶ ም ኣ ይ ት ውከ ል ፡ ብ ብ ዝ ሖ ም እ ውን
ኣ ይ ት ኽ በ ር ። ብ ዘ ይ ውሉ ድ ምሟት ድ ማ
ይ ሓ ይ ሽ ፡ ካ ብ ፍ ር ሃ ት ኣ ምላ ኽ ዘ ይ ብ ሎም
ምህ ላ ው።
4 እ ታ ኸ ተ ማ በ ቲ ምስ ት ውዓ ል ዘ ለ ዎ ክ ት መል እ
እ ያ ፡ ኣ ዝ ማድ ረ ሲ ኣ ን ግ ና ቀ ል ጢፉ ኺጠፍ እ
እ ዩ ።
5 ከ ምዚ ዝ ኣ መሰ ለ ብ ዙ ሕ ብ ዓ ይ ነ ይ ር እ የ ፡
እ ዝ ነ ይ ድ ማ ካ ብ ዚ ዝ ዓ ቢ ነ ገ ር ሰ ሚዓ ።
6 ኣ ብ ማሕ በ ር ር ኹሳ ት ሓ ዊ ኪ ነ ድ ድ እ ዩ ። ኣ ብ
ዓ ማጺ ህ ዝ ቢ ድ ማ ቍጥዓ ሓ ዊ ይ ነ ድ ድ ።
7 ነ ቶ ም ብ ሓ ይ ሊ ዕ ሽ ነ ቶ ም ዝ ወ ደ ቑ ኣ ረ ግ ቶ ት
ግ ዙ ፋ ት ኣ ይ ተ ረ ፈ ን ።
8 ነ ታ ሎጥ እ ተ ሰ ደ ደ ላ ስ ፍ ራ እ ውን
ኣ ይ ምሓ ረ ላ ን ፣ ብ ት ዕ ቢ ቶ ም ግ ና ጸ ሊ እ ዎ ም
እ ዩ ።
9 ነ ቶ ም ብ ሓ ጢኣ ቶ ም እ ተ ወ ስ ዱ ህ ዝ ቢ ጥፍ ኣ ት
ኣ ይ ደ ን ግ ጸ ሎምን ።
10 እ ቶ ም ብ ት ሪ ል ቦ ም እ ተ ኣ ከ ቡ ሽ ዱ ሽ ተ ሚእ ቲ
ሽ ሕ እ ግ ረ ኛ ታ ት እ ውን ።
11 ኣ ብ ማእ ከ ል እ ቲ ህ ዝ ቢ ሓ ደ ተ ሪ ር ክ ሳ ዱ
እ ን ተ ሎ፡ ምሕ ረ ት ን ቍጥዓ ን ምስ ኡ እ ዩ እ ሞ፡
ከ ይ ተ ቐ ጽ ዐ እ ን ተ ኣ ምለ ጠ ዜ ገ ር ም እ ዩ ።
ይ ቕ ረ ኺብ ሃ ል ፡ ቅ ሳ ነ ት ከ ፍ ስ ስ ሓ ያ ል እ ዩ ።
12 ምሕ ረ ቱ ዓ ብ ዪ ኸ ም ዝ ዀነ ፡ ምእ ራ ሙ
ውን
ከ ምኡ እ ዩ ፡ ን ሰ ብ ከ ም ግ ብ ሩ ይ ፈ ር ዶ

11. 13 ሓ ጢኣ ተ ኛ ምስ ምር ኮ ኡ ኣ የ ምል ጥን ፡
ት ዕ ግ ስ ቲ ፍ ር ሃ ት ኣ ምላ ኽ ውን ኣ ይ ኪ ሕ ለ ል ን
እ ዩ ።
14 ነ ፍ ሲ ወ ከ ፍ ከ ም ግ ብ ሩ ኺረ ክ ብ እ ዩ እ ሞ፡
ን ዅሉ ግ ብ ሪ ምሕ ረ ት መገ ዲ ሃ ብ ዎ ።
15 እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ን ፈ ር ኦ ን ምእ ን ቲ
ኸ ይ ፈ ል ጦ፡ እ ቲ ሓ ያ ል ግ ብ ሩ ኣ ብ ዓ ለ ም
ምእ ን ቲ ኺፍ ለ ጥ፡ ኣ ት ሪ ር ዎ ።
16 ምሕ ረ ቱ ን ዅሉ ፍ ጡር ይ ግ ለ ጽ ። ን ብ ር ሃ ኑ
ድ ማ ካ ብ ጸ ል ማት ብ ጽ ኑ ዕ ፈ ሊ ዩ ዎ ኣ ሎ።
17 ካ ብ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ክ ሕ ባ እ እ የ ፡
ኣ ይ ት በ ል ፡ ካ ብ ላ ዕ ሊ ዶ ዚ ዝ ክ ረ ኒ ኣ ሎ፧ ኣ ብ
መን ጎ ብ ዙ ሓ ት ሰ ባ ት ኣ ይ ክ ዝ ከ ር ን እ የ ፡
ነ ፍ ሰ ይ ኣ ብ መን ጎ ከ ምዚ ዝ ኣ መሰ ለ ደ ረ ት
ኣ ል ቦ ቁ ጽ ሪ ዘ ለ ዎ ም ፍ ጥረ ታ ት እ ን ታ ይ እ ያ ፧
18 እ ን ሆ ፡ ሰ ማይ ን ሰ ማያ ት ሰ ማያ ት ን ፡
ዓ ሚቝን ምድ ር ን ኣ ብ ኣ ዘ ሎ ዅሉ ን ፡ ን ሱ ምስ
በ ጽ ሖ ኪ ን ቀ ሳ ቐ ስ እ ዩ ።
19 ኣ ኽ ራ ን ን መሰ ረ ታ ት ምድ ር ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር
ምስ ረ ኣ ዮ ም፡ ብ ራ ዕ ራ ዕ ይ ና ወ ጹ ።
20 ነ ዚ ነ ገ ር እ ዚ ብ ግ ቡ እ ኪ ሓ ስ በ ሉ ዚ ኽ እ ል
ል ቢ የ ል ቦ ን ፡ መን ከ መገ ድ ታ ቱ ኪ ጠን ሶ
ዚ ኽ እ ል ፧
21 መብ ዛ ሕ ት ኡ ግ ብ ሩ ተ ሓ ቢ ኡ እ ዩ እ ሞ፡ ሓ ደ
እ ኳ ኺር እ ዮ ዘ ይ ክ እ ል ህ ቦ ብ ላ እ ዩ ።
22 ግ ብ ሪ ፍ ት ሑ መን እ ዩ ኺእ ውጅ ዚ ኽ እ ል ፧
ወ ይ ስ መን ክ ጻ ወ ሮ ም ይ ኽ እ ል ? ኪ ዳ ኑ ር ሑቕ
እ ዩ እ ሞ፡ ፈ ተ ና ዅሉ ድ ማ ኣ ብ መወ ዳ እ ታ እ ዩ ።
23 እ ቲ ምስ ት ውዓ ል ዝ ደ ለ ዮ ን ኸ ን ቱ ነ ገ ር
ይ ሓ ስ ብ ፡ ዓ ሻ ስ ዝ ጋ ገ ድ ማ ዕ ሽ ነ ት ይ ሓ ስ ብ ።
24 ወ ደ ይ ስ ምዓ ኒ ፡ ፍ ል ጠት ከ ኣ ተ ማሃ ር ፡
ን ቓ ላ ተ ይ ድ ማ ብ ል ብ ኻ ምል ክ ት ግ በ ር ።
25 ት ምህ ር ቲ ብ ሚዛ ን ከ ር ኢ እ የ ፡ ፍ ል ጠቱ ድ ማ
ብ ል ክ ዕ ክ ነ ግ ሮ እ የ ።
26 ግ ብ ር ታ ት እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ካ ብ መጀ መር ታ
ብ ፍ ር ዲ ይ ፍ ጸ ም፡ ካ ብ ዝ ሰ ር ሖ ጊ ዜ ኣ ት ሒዙ
ድ ማ ነ ቲ ኽ ፋ ሉ ይ ገ ብ ሮ ነ በ ረ ።
27 ን ግ ብ ር ታ ቱ ን ዘ ለ ኣ ለ ም ኣ ስ ሊ ሙ
፡ ኣ ብ ኢ ዱ
ድ ማ ሓ ለ ቓ ኦ ም ክ ሳ ዕ ኲሉ ወ ለ ዶ ኣ ሎ፡
ኣ ይ ጽ ዕ ሩ ን ኣ ይ ደ ኽ ሙ
ን ፡ ካ ብ ግ ብ ሩ እ ውን
ኣ ይ ቋ ረ ጹ ን ።
28 ካ ባ ታ ቶ ም ሓ ደ እ ኳ ን ኻ ል እ ዚ ዓ ግ ቶ
የ ል ቦ ን ፡ ን ቃ ሉ ውን ከ ቶ ኣ ይ ክ እ ዘ ዙ ን
እ ዮ ም።
29 ብ ድ ሕ ሪ እ ዚ ፡ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ን ምድ ሪ
ጠመታ ፡ ብ በ ረ ኸ ቱ ድ ማ መል ኣ ።
30 ን ገ ጹ ብ ዅሉ ዓ ይ ነ ት ህ ያ ው ፍ ጥረ ት ሸ ፈ ኖ ።
መሊ ሶ ም ድ ማ ና ብ ኣ ክ ምለ ሱ እ ዮ ም።
ምዕ ራ ፍ 17
1 እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ን ሰ ብ ካ ብ ምድ ሪ ፈ ጢሩ መሊ ሱ
ና ብ ኣ ለ ወ ጦ።
2 ሒደ ት መዓ ል ት ን ሓ ጺ ር ግ ዜ ን ኣ ብ ል ዕ ሊ እ ቲ
ኣ ብ ኡ ዘ ሎ ስ ል ጣን ን ሃ ቦ ም።
3 ብ ገ ዛ እ ር እ ሶ ም ብ ሓ ይ ሊ ሀ ቦ ም፡ ከ ም ምስ ሉ
ድ ማ ገ በ ሮ ም።
4 ፍ ር ሃ ት ሰ ብ ድ ማ ኣ ብ ል ዕ ሊ ዅሉ ስ ጋ
ኣ ን በ ረ ፡ ኣ ብ ል ዕ ሊ ኣ ራ ዊ ት ን ኣ ዕ ዋ ፍ ን
ግ ዛ እ ሃ ቦ ።
5 ን ሓ ሙ
ሽ ተ ስ ር ሒታ ት እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ጥቕ ሚ
ተ ቐ በ ሉ ፣ ኣ ብ ሻ ድ ሻ ይ ድ ማ ምስ ት ውዓ ል
ሃ ቦ ም፣ ኣ ብ ሻ ብ ዓ ይ ዘ ረ ባ ድ ማ ተ ር ጓ ሚ
ምሕ ሳ ባ ቱ ኣ መሓ ላ ለ ፈ ሎም።
6 ምኽ ር ን መል ሓ ስ ን ኣ ዒ ን ት ን ኣ እ ዛ ን ን ል ብ ን
ን ኺር ድ ኡ ሃ ቦ ም።
7 ብ ፍ ል ጠት ምስ ት ውዓ ል መሊ እ ዎ ም፡ ጽ ቡ ቕ ን
ክ ፉ እ ን ድ ማ ኣ ር ኣ ዮ ም።
8 ዕ ብ የ ት ግ ብ ሩ ምእ ን ቲ ኼር እ ዮ ም፡ ኣ ዒ ን ቱ
ና ብ ል ቦ ም ኣ ን በ ረ ።
9 ግ ብ ር ታ ቱ ብ ኣ እ ምሮ ምእ ን ቲ ኺነ ግ ሩ ፡
ብ ተ ኣ ምራ ቱ ን ዘ ለ ኣ ለ ም ኪ ምክ ሑ ሃ ቦ ም።
10 እ ቶ ም ሕ ሩ ያ ት ድ ማ ነ ቲ ቅ ዱ ስ ስ ሙኬ መስ ግ ኑ
እ ዮ ም።
11 ብ ዘ ይ ካ እ ዚ ፍ ል ጠት ፡ ሕ ጊ ህ ይ ወ ት ከ ኣ
ር ስ ቲ ሀ ቦ ም።
12 ምስ ኦ ም ና ይ ዘ ለ ኣ ለ ም ኪ ዳ ን ኣ ተ ወ ፡
ፍ ር ድ ታ ቱ ድ ማ ኣ ር ኣ ዮ ም።
13 ኣ ዒ ን ቶ ም ግ ር ማ ክ ብ ሩ ረ ኣ ያ ፡ ኣ እ ዛ ኖ ም
ከ ኣ ነ ቲ ክ ቡ ር ድ ምጹ ሰ ምዐ ኦ ።
14 ን ሱ ድ ማ፡ ካ ብ ኵሉ ዓ መጽ ተ ጠን ቀ ቑ ። ነ ፍ ሲ
ወ ከ ፍ ከ ኣ ብ ዛ ዕ ባ ብ ጻ ዩ ት እ ዛ ዝ ሃ ቦ ።
15 መገ ድ ታ ቶ ም ወ ት ሩ ኣ ብ ቅ ድ ሚኡ ኣ ሎ፣ ካ ብ
ኣ ዒ ን ቱ ውን ኣ ይ ክ ሕ ባ እ ን እ ዩ ።
16 ነ ፍ ሲ ወ ከ ፍ ካ ብ ን እ ስ ነ ቱ ኣ ት ሒዙ ን እ ከ ይ
ተ ዋ ሂ ቡ እ ዩ ። ን ር እ ሶ ም ድ ማ ስ ጋ ዊ ል ቢ ኣ ብ
ክ ን ዲ እ ምኒ ክ ገ ብ ሩ ኣ ይ ከ ኣ ሉ ን ።
17 ኣ ብ ምምቕ ቓ ል ኣ ህ ዛ ብ ብ ዘ ላ ምድ ሪ ኣ ብ
ል ዕ ሊ ዅሉ ህ ዝ ቢ ሓ ደ ገ ዛ ኢ ኣ ቐ መጠ።
እ ስ ራ ኤ ል ግ ና ግ ደ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር እ ዩ ።
18 በ ዅሪ ውላ ዱ ኰይ ኑ ፡ ብ ተ ግ ሳ ጽ ይ ምግ ቦ ፡
ብ ር ሃ ን ፍ ቕ ሩ ብ ምሃ ብ ከ ኣ ኣ ይ ሓ ድ ጎ ን ።
19 ስ ለ ዚ ኵሉ ግ ብ ር ታ ቶ ም ከ ም ጸ ሓ ይ ኣ ብ
ቅ ድ ሚኡ እ ዩ ፣ ኣ ዒ ን ቱ ኸ ኣ ወ ት ሩ ና ብ
መገ ድ ታ ቶ ም ይ ጥምታ እ የ ን ።
20 ኵሉ ሓ ጢኣ ቶ ም ግ ና ኣ ብ ቅ ድ ሚ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር
እ ዩ እ ምበ ር ፡ ሓ ደ እ ኳ ኻ ብ ዘ ይ ጻ ድ ቕ
ተ ግ ባ ራ ቶ ም ካ ብ ኡ ኣ ይ ተ ሰ ወ ረ ን ።
21 እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ግ ና ጸ ጋ ብ ምግ ባ ሩ ን
ኣ ሰ ራ ር ሓ ኡ ስ ለ ዝ ፈ ለ ጠን ፡ ኣ ይ ሐ ደ ጎ ምን
እ ምበ ር ኣ ይ ሐ ደ ጎ ምን ኣ ይ ሐ ደ ጎ ን ።
22 ምጽ ዋ ት ሰ ብ ከ ም ምል ክ ት እ ዩ እ ሞ፡ ነ ቲ
ሰ ና ይ ግ ብ ሪ ሰ ብ ከ ም ኣ ፕ ል ዓ ይ ኒ ይ ሕ ል ዎ ፡
ን ኣ ወ ዳ ቱ ን ኣ ዋ ል ዱ ን ከ ኣ ን ስ ሓ ይ ህ ቦ ም።
23 ብ ድ ሕ ሪ ኡ ተ ን ሲ ኡ ኪ ሽ ል ሞም፡ በ ደ ሎም ድ ማ
ኣ ብ ር እ ሶ ም ኪ ኸ ፍ ሎም እ ዩ ።
24 ነ ቶ ም ዝ ተ ነ ስ ሑ ግ ና ክ ምለ ሱ ፈ ቐ ደ ሎም፡
ነ ቶ ም ብ ት ዕ ግ ስ ቲ ዝ ደ ኸ ሙድ ማ ኣ ጸ ና ን ዖ ም።
25 ና ብ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ተ መለ ስ ፡ ሓ ጢኣ ት ካ ኸ ኣ
ሓ ዲ ግ ካ ፡ ጸ ሎት ካ ኣ ብ ቅ ድ ሚ ገ ጹ ግ በ ር ፡
በ ደ ል ድ ማ ይ ውሕ ድ ።
26 ን ሱ ኻ ብ ጸ ል ማት ና ብ ብ ር ሃ ን ጥዕ ና
ኺመር ሓ ካ እ ዩ እ ሞ፡ ና ብ ቲ ል ዑ ል ተ መለ ስ ፡
ካ ብ ኣ በ ሳ ውን ር ሓ ቕ ።
27 ኣ ብ ክ ን ዲ እ ቶ ም ብ ህ ይ ወ ት ዘ ለ ዉን
ዜ መስ ግ ኑ ን ፡ ነ ቲ ል ዑ ል ኣ ብ መቓ ብ ር
ዜ መስ ግ ን መን እ ዩ ፧
28 ምስ ጋ ና ካ ብ ምዉታ ት ከ ም ዘ ይ ነ በ ረ
ይ ጠፍ እ ፡ ህ ያ ዋ ን ን ጥዑ ያ ት ን ል ቢ
ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ኬ መስ ግ ን ዎ እ ዮ ም።
29 ምሕ ረ ት እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ኣ ምላ ኽ ና ን ነ ቶ ም
ብ ቕ ድ ስ ና ና ብ ኡ ዚ ምለ ሱ ር ህ ራ ሄ ኡ ን ክ ን ደ ይ
ዓ ብ ዪ እ ዩ !
30 ወ ዲ ሰ ብ ዘ ይ መውት ስ ለ ዘ ይ ኰነ ፡ ኵሉ ኣ ብ
ሰ ብ ኪ ኸ ውን ኣ ይ ክ እ ል ን እ ዩ ።

12. 31 ካ ብ ጸ ሓ ይ ዝ በ ር ህ እ ን ታ ይ እ ዩ ፧ ብ ር ሃ ና
ግ ና ይ ጠፍ እ እ ዩ ። ስ ጋ ን ደ ምን ድ ማ ክ ፉ እ
ክ ሓ ስ ቡ እ ዮ ም።
32 ን ሓ ይ ሊ ብ ራ ኸ ሰ ማይ ይ ር ኢ ። ኵሎም ሰ ባ ት
ከ ኣ ምድ ር ን ሓ ሙ
ኽ ሽ ት ን ጥራ ይ እ ዮ ም።
ምዕ ራ ፍ 18
1 ን ዘ ለ ኣ ለ ም ዝ ነ ብ ር ን ዅሉ ብ ሓ ፈ ሻ ፈ ጢሩ
እ ዩ ።
2 እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር በ ይ ኑ ጻ ድ ቕ እ ዩ ፣ ብ ዘ ይ ካ
ን ሱ ካ ል እ የ ል ቦ ን ።
3 ን ሱ ን ዓ ለ ም ብ ጨጉ ሪ ኢ ዱ የ መሓ ድ ር ፡ ኵሉ
ድ ማ ፍ ቓ ዱ ይ እ ዘ ዝ ፡ ን ሱ ን ጉ ስ ኵሉ እ ዩ እ ሞ፡
ብ ሓ ይ ሉ ን ቕ ዱ ስ ነ ገ ራ ት ካ ብ ር ኹስ ይ መቕ ሎ።
4 ን መን እ ዩ ተ ግ ባ ራ ቱ ኪ ነ ግ ር ስ ል ጣን
ሂ ብ ዎ ፧ ነ ቲ ውር ዙ ይ ተ ግ ባ ራ ቱ ኸ መን
ይ ፈ ል ጥ፧
5 ሓ ይ ሊ ግ ር ማኡ መን እ ዩ ዚ ቍጽ ሮ ፧
ምሕ ረ ቱ ውን መን ይ ነ ግ ሮ ፧
6 ብ ዛ ዕ ባ ተ ኣ ምራ ት ግ ብ ር ታ ት እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር
ግ ና ካ ባ ታ ቶ ም ሓ ን ቲ እ ኳ ኣ ይ ውሰ ደ ሎም፡ ዋ ላ
ሓ ን ቲ እ ውን ኣ ይ ግ በ ረ ሎም፡ ምድ ረ -
ባ ሕ ሪ ኡ ውን ኣ ይ ኰነ ን ።
7 ሰ ብ ምስ ገ በ ረ ፡ ሽ ዑ ይ ጅ ምር ። ምስ ገ ደ ፈ
ድ ማ ሽ ዑ ይ ጠራ ጠር ።
8 ሰ ብ እ ን ታ ይ እ ዩ ፡ ን ምን ታ ይ ከ የ ገ ል ግ ል ፧
ጽ ቡ ቕ ና ቱ እ ን ታ ይ እ ዩ ፡ ክ ፉ እ ከ እ ን ታ ይ
እ ዩ ፧
9 ብ ዝ ሒ መዓ ል ት ታ ት ሓ ደ ሰ ብ ኣ ይ እ ን ተ በ ዝ ሐ
ሚእ ቲ ዓ መት እ ዩ ።
10 ከ ም ነ ጠብ ጣብ ማይ ና ብ ባ ሕ ሪ ፡ ምስ ሑጻ ውን
ከ ም እ ምኒ ጸ ጸ ር ። ሽ ሕ ዓ መት ክ ሳ ብ
መዓ ል ት ታ ት ዘ ለ ኣ ለ ም እ ውን ከ ምኡ ።
11 ስ ለ ዚ ኣ ምላ ኽ ይ ዕ ገ ሰ ሎም፡ ምሕ ረ ቱ ድ ማ
የ ፍ ስ ሰ ሎም።
12 መወ ዳ እ ታ ኦ ም ክ ፉ እ ምዃኑ ረ ኣ የ ን
ተ ረ ድ ኦ ን ። ስ ለ ዚ ር ህ ራ ሄ ኡ ኣ ባ ዝ ሐ ።
13 ምሕ ረ ት ሰ ብ ን ብ ጻ ዩ እ ዩ ። ምሕ ረ ት
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ግ ና ኣ ብ ኵሉ ስ ጋ እ ዩ ዘ ሎ፡ ከ ም
ጓ ሳ መጓ ሰ ኡ ይ ገ ን ሕ ፡ ይ ሕ ብ ሕ ብ ፡ ይ ምህ ር ን
ይ መል ስ ን እ ዩ ።
14 ነ ቶ ም ተ ግ ሳ ጽ ዚ ቕ በ ሉ ን ን ፍ ር ዱ ብ ት ግ ሃ ት
ዚ ደ ል ዩ ን ይ ምሕ ሮ ም እ ዩ ።
15 ወ ደ የ ፡ ነ ቲ ሰ ና ይ ተ ግ ባ ር ካ ኣ ይ ት ጸ ር ፎ ፡
ዝ ዀነ ይ ኹን ነ ገ ር ክ ት ህ ብ ከ ለ ኻ ውን
ዘ የ ሐ ጕ ስ ቃ ላ ት ኣ ይ ት ጠቐ ም።
16 እ ቲ ጠሊ ዶ ነ ቲ ዋ ዒ ኣ ይ ገ ብ ሮ ን እ ዩ ፧ ከ ምኡ
ድ ማ ቃ ል ካ ብ ህ ያ ብ ይ በ ል ጽ ።
17 እ ን ሆ ፡ ካ ብ ህ ያ ብ ሓ ደ ቃ ል ዶ ኣ ይ በ ል ጽ ን ፧
ክ ል ቲ ኦ ም ግ ና ምስ ሓ ደ ጸ ጋ ዘ ለ ዎ ሰ ብ እ ዮ ም።
18 ዓ ሻ ብ ሕ ር ቃ ን ይ ገ ን ሖ ፡ ህ ያ ብ ቀ ና እ ድ ማ
ኣ ዒ ን ቲ ይ በ ል ዕ ።
19 ቅ ድ ሚ ምዝ ራ ብ ካ ተ ማሃ ር ፡ ስ ጋ ውን
ተ ጠቐ ም፡ እ ን ተ ሓ ሚምካ ድ ማ።
20 ቅ ድ ሚ ፍ ር ዲ ን ር እ ስ ኻ መር ምር ፡ ብ መዓ ል ቲ
ጸ በ ባ ድ ማ ምሕ ረ ት ክ ት ረ ክ ብ ኢ ኻ ።
21 ቅ ድ ሚ ምሕ ማምካ ት ሕ ት ፣ ብ ግ ዜ ሓ ጢኣ ት ውን
ን ስ ሓ ኣ ር ኢ ።
22 መብ ጽ ዓ ኻ ኣ ብ ግ ዚ ኡ ን ኸ ይ ት ፍ ጽ ም
ዝ ዓ ግ ተ ካ እ ኳ እ ን ተ ዀነ ፡ ምእ ን ቲ ኽ ት ጸ ድ ቕ
ከ ኣ ክ ሳ ዕ ሞት ኣ ይ ት ደ ና ጐ ።
23 ቅ ድ ሚ ምጽ ላ ይ ካ ፡ ን ር እ ስ ኻ ተ ዳ ሎ። ከ ም
ሓ ደ ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ዚ ፍ ት ኖ ኣ ይ ት ኹን ።
24 ብ ዛ ዕ ባ እ ቲ ኣ ብ መወ ዳ እ ታ ዚ መጽ እ ቍጥዓ ን
ነ ቲ ገ ጹ ዚ መል ሰ ሉ ግ ዜ ሕ ነ ምፍ ዳ ይ ን ሕ ሰ ቡ ።
25 ምስ ጸ ገ ብ ካ ፡ ን ጊ ዜ ጥሜት ዘ ክ ር ፡ ሃ ብ ታ ም
ምስ ኮ ን ካ ድ ማ ብ ዛ ዕ ባ ድ ኽ ነ ት ን ድ ኽ ነ ት ን
ሕ ሰ ብ ።
26 ካ ብ ን ግ ሆ ኽ ሳ ዕ ምሸ ት እ ቲ ግ ዜ ይ ቕ የ ር ፡
ኵሉ ድ ማ ኣ ብ ቅ ድ ሚ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ቀ ል ጢፉ
ይ ፍ ጸ ም።
27 ጥበ በ ኛ ብ ዅሉ ይ ፈ ር ህ ፡ ብ መዓ ል ቲ ሓ ጢኣ ት
ድ ማ ካ ብ በ ደ ል ይ ጥን ቀ ቕ ፡ ዓ ሻ ግ ና ግ ዜ
ኣ ይ ሕ ሉ ን እ ዩ ።
28 ል ቦ ና ዘ ለ ዎ ዘ በ ለ ዅሉ ን ጥበ ብ ይ ፈ ል ጥ፡
ነ ቲ ዝ ረ ኸ ባ ድ ማ ኪ ውድ ሶ እ ዩ ።
29 እ ቶ ም ብ ዘ ረ ባ ምስ ት ውዓ ል ዝ ነ በ ሮ ም፡
ን ባ ዕ ሎም ለ ባ ማት ኰኑ ፡ ጽ ቡ ቕ ምሳ ሌ ታ ት ከ ኣ
ኣ ፍ ሰ ሱ ።
30 ካ ብ ሸ ውሃ ት ካ ተ ቖ ጠብ እ ምበ ር ፡ ደ ድ ሕ ሪ
ት ምኒ ት ካ ኣ ይ ት ኺድ ።
31 ን ነ ፍ ስ ኻ ዘ ሐ ጕ ሳ ት ምኒ ት እ ን ተ ሂ ብ ካ ያ ፡
ነ ቶ ም ዚ ጸ ር ፉ ኻ ጸ ላ እ ት ኻ መስ ሓ ቕ
ክ ት ገ ብ ረ ካ እ ያ ።
32 ብ ብ ዙ ሕ ሓ ጐ ስ ኣ ይ ት ሕ ጐ ሱ ፡ ብ ዋ ጋ ኡ ውን
ኣ ይ ት ተ ኣ ስ ሩ ።
33 ኣ ብ ቦ ር ሳ ኻ ዋ ላ ሓ ን ቲ ኣ ብ ዘ ይ ብ ል ካ ሉ
እ ዋ ን ፡ ምስ ተ ለ ቃ ሕ ካ ለ ማኒ ኣ ይ ት ግ በ ር ፡
ን ህ ይ ወ ት ካ ውን ክ ት ሕ ብ ሕ ብ ኢ ኻ እ ሞ፡
ክ ት ዘ ራ ረ ብ ኢ ኻ ።
ምዕ ራ ፍ 19
1 A ብ ስ ኽ ራ ን እ ተ ዋ ህ በ ጻ ዕ ራ ም ሰ ብ
ኣ ይ ሃ ብ ት ምን ፡ ን ን እ ሽ ቶ ነ ገ ራ ት ዚ ን ዕ ቕ
ድ ማ በ ብ ቝሩ ብ ይ ወ ድ ቕ ።
2 ወ ይ ን ን ኣ ን ስ ት ን ን ሰ ብ ብ ል ቦ ና ኪ ወ ድ ቁ
እ ዮ ም፡ እ ቲ ምስ ኣ መን ዝ ራ ታ ት ዚ ጣበ ቕ ከ ኣ
ለ ባ ም ኪ ኸ ውን እ ዩ ።
3 ዕ ን ቅ ር ቢ ታ ት ን መት ሎን ር ስ ቲ ኪ ዀኑ ዎ
እ ዮ ም፣ ደ ፋ ር ከ ኣ ኪ ውሰ ድ እ ዩ ።
4 እ ቲ ምስ ጋ ና ዚ ህ ውኽ ፡ ፈ ኲስ እ ዩ ። እ ቲ
ሓ ጢኣ ት ዚ ገ ብ ር ድ ማ ን ነ ፍ ሱ ኺበ ድ ላ እ ዩ ።
5 ብ ኽ ፍ ኣ ት ዚ ሕ ጐ ስ ይ ፍ ረ ድ ፡ እ ቲ ን ደ ስ ታ
ዚ ቃ ወ ም ግ ና ን ህ ይ ወ ቱ ኣ ኽ ሊ ል ይ ድ ር ብ ያ ።
6 መል ሓ ሱ ኪ ገ ዝ እ ዚ ኽ እ ል ብ ዘ ይ ባ እ ሲ
ይ ነ ብ ር ። እ ቲ ምዝ ራ ብ ዝ ጸ ል እ ድ ማ ክ ፍ ኣ ት
ይ ውሕ ድ ።
7 ነ ቲ እ ተ ነ ግ ረ ካ ን ኻ ል እ ኣ ይ ት ለ ማመድ ፡
ካ ብ ዚ ዝ ኸ ፍ አ ድ ማ ከ ቶ ኣ ይ ክ ት መጸ ካ ን እ ዩ ።
8 ን ፈ ታ ዊ ይ ኹን ን ጸ ላ ኢ ፡ ብ ዛ ዕ ባ ህ ይ ወ ት
ካ ል ኦ ት ሰ ባ ት ኣ ይ ት ዛ ረ ብ ። ብ ዘ ይ በ ደ ል
እ ን ተ ኽ ኢ ል ካ ድ ማ ኣ ይ ት ግ ለ ጾ ም።
9 ሰ ሚዑ ካ ን ተ ዓ ዚ ቡ ካ ን እ ዩ እ ሞ፡ ጊ ዜ ምስ
ኣ ኸ ለ ኸ ኣ ኪ ጸ ል ኣ ካ እ ዩ ።
10 ቃ ል እ ን ተ ሰ ሚዕ ካ ፡ ምሳ ኻ ይ ሞት ። ደ ፋ ር
ከ ኣ ኣ ይ ክ ፈ ን ጀ ረ ካ ን እ ዩ ።
11 ዓ ሻ ከ ም ጓ ል ሕ ር ሲ ሰ በ ይ ቲ ብ ቓ ል ይ ወ ል ድ ።
12 ከ ም ፍ ላ ጻ ኣ ብ ምዕ ጉ ር ቲ ሰ ብ ዚ ለ ግ ስ ፡ ቃ ል
ኣ ብ ውሽ ጢ ከ ብ ዲ ዓ ሻ ውን ከ ምኡ እ ዩ ።
13 ን ዓ ር ክ ኻ ማዕ ዶ ፡ ን ሱ ዘ ይ ገ በ ሮ ክ ኸ ውን
ይ ኽ እ ል እ ዩ ፡ እ ን ተ ገ በ ሮ ድ ማ ደ ጊ ም
ኣ ይ ገ ብ ሮ ።

13. 14 ን ፈ ታ ዊ ኻ ማዕ ዶ ፡ ን ሱ ዘ ይ በ ለ ይ ኸ ውን ፡
እ ን ተ ነ በ ሮ ድ ማ፡ ደ ጊ ሙከ ይ ዛ ረ ቦ ።
15 ን ፈ ታ ዊ ኻ ማዕ ዶ ፡ ብ ዙ ሕ ግ ዜ ጸ ለ መ እ ዩ
እ ሞ፡ ን ዅሉ ጽ ውጽ ዋ ይ ኣ ይ ት እ መን ።
16 ኣ ብ ዘ ረ ባ ኡ ዚ ስ ሕ ት ኣ ሎ፣ ካ ብ ል ቡ ግ ና
ኣ ይ ኰነ ን ። ብ መል ሓ ሱ ዘ ይ በ ደ ለ ከ መን እ ዩ ፧
17 ን ብ ጻ ይ ካ ቕ ድ ሚ ምፍ ር ራ ሕ ካ ኣ ማዕ ድ ዮ ።
ከ ይ ተ ቖ ጥዕ ካ ድ ማ ን ሕ ጊ ል ዑ ል ቦ ታ ሃ ቦ ።
18 ፍ ር ሃ ት እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ቀ ዳ መይ ቲ ስ ጕ ምቲ
እ ያ ፡ ጥበ ብ ድ ማ ፍ ቕ ሩ ት ረ ክ ብ ።
19 ፍ ል ጠት ት እ ዛ ዛ ት እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ት ምህ ር ቲ
ህ ይ ወ ት እ ዩ ፣ እ ቶ ም ን ዕ ኡ ዘ ሐ ጕ ሶ ም ዚ ገ ብ ሩ
ድ ማ ፍ ረ እ ታ ዘ ይ ት መውት ኦ ም ኪ ቕ በ ሉ እ ዮ ም።
20 ፍ ር ሃ ት እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ኵሉ ጥበ ብ እ ዩ ። ኣ ብ
ኲሉ ጥበ ብ ድ ማ ምፍ ጻ ም ሕ ጊ ፡ ፍ ል ጠት ኩሉ
ዝ ኽ እ ል ምዃኑ ድ ማ ኣ ሎ።
21 ባ ር ያ ን ጐ ይ ታ ኡ ፡ ከ ም ዝ ደ ለ ኻ ዮ
ኣ ይ ገ ብ ር ን እ የ ፡ እ ን ተ በ ሎ። ብ ድ ሕ ሪ ኡ እ ኳ
እ ን ተ ገ በ ሮ ፡ ነ ቲ ዚ ምግ ቦ የ ቘ ጥዖ ።
22 ፍ ል ጠት ክ ፍ ኣ ት ጥበ ብ ኣ ይ ኰነ ን ፡ ምኽ ሪ
ሓ ጥኣ ን ከ ኣ ብ ል ሓ ት ኣ ይ ኰነ ን ።
23 ክ ፍ ኣ ት ኣ ሎ፡ ን ሱ ድ ማ ፍ ን ፉ ን እ ዩ ። ጥበ ብ
ዝ ጐ ደ ሎ ዓ ሻ ድ ማ ኣ ሎ።
24 እ ቲ ን እ ሽ ቶ ኣ እ ምሮ ዘ ለ ዎ ን ን ኣ ምላ ኽ
ዚ ፈ ር ህ ን ፡ ካ ብ ቲ ብ ዙ ሕ ጥበ ብ ዘ ለ ዎ ን ሕ ጊ
ል ዑ ል ዚ ጥሕ ስ ን ይ በ ል ጽ ።
25 ብ ል ጽ ቲ ተ ን ኮ ል ኣ ሎ፡ ን ሱ ድ ማ ዘ ይ ፍ ት ሓ ዊ
እ ዩ ። ፍ ር ዲ ን ኺግ ለ ጽ ዚ ምለ ስ ድ ማ ኣ ሎ፤ ኣ ብ
ፍ ር ዲ ዘ ጽ ድ ቕ ለ ባ ም ሰ ብ ድ ማ ኣ ሎ።
26 ሓ ደ ረ ሲ እ ሰ ብ ኣ ይ ኣ ሎ፡ ብ ጓ ሂ ር እ ሱ
ተ ን ጠል ጢሉ ። ብ ውሽ ጡ ግ ና ተ ን ኮ ል መሊ ኡ
እ ዩ ፣ .
27 ገ ጹ ደ ር ብ ዩ ፡ ከ ም ዘ ይ ሰ ምዐ ጌ ሩ ፡ ኣ ብ
ዘ ይ ፍ ለ ጠሉ ፡ ከ ይ ፈ ለ ጥካ ኽ ፉ እ ኪ ገ ብ ረ ል ካ
እ ዩ ።
28 ብ ሕ ጽ ረ ት ሓ ይ ሊ ሓ ጢኣ ት እ ን ተ ተ ዓ ን ቀ ፈ ፡
ኣ ጋ ጣሚ ምስ ረ ኸ በ ግ ና ክ ፉ እ ኪ ገ ብ ር እ ዩ ።
29 ሰ ብ ምስ ረ ኸ ብ ካ ዮ ፡ ብ መል ክ ዑ ፡
ምስ ት ውዓ ል ዘ ለ ዎ ድ ማ ብ ገ ጹ ይ ፍ ለ ጥ።
30 ኣ ከ ዳ ድ ና ሰ ብ ኣ ይ ን ካ ብ መጠን ን ላ ዕ ሊ
ሰ ሓ ቕ ን ምጉ ዓ ዝ ን ፡ እ ን ታ ይ ምዃኑ ይ ሕ ብ ር ።
ምዕ ራ ፍ 20
1 ዘ ይ ግ ቡ እ መግ ና ሕ ቲ ኣ ሎ፡ ከ ም ብ ሓ ድ ሽ ፡
ሓ ደ ሰ ብ መል ሓ ሱ ይ ሕ ዝ ፡ ለ ባ ምውን እ ዩ ።
2 ብ ሕ ቡ እ ካ ብ ምቝጣዕ ፡ ምግ ሳ ጽ ኣ ዝ ዩ
ይ ሓ ይ ሽ ፡ በ ደ ሉ ዚ ና ዘ ዝ ከ ኣ ካ ብ ጕ ድ ኣ ት
ይ ዕ ቀ ብ ።
3 ምስ ተ ገ ን ሕ ካ ፡ ን ስ ሓ ምግ ላ ጽ ክ ን ደ ይ
ጽ ቡ ቕ እ ዩ ! ከ ምኡ ድ ማ ብ ፍ ቓ ድ ካ ሓ ጢኣ ት
ከ ተ ምል ጥ ኢ ኻ ።
4 ከ ምቲ ስ ሉ ብ ን ድ ን ግ ል ን ምጥፋ እ ዚ ገ ብ ሮ
ት ምኒ ት እ ዩ ። እ ቲ ብ ዓ መጻ ፍ ር ዲ ዚ ፍ ጽ ም
እ ውን ከ ምኡ እ ዩ ።
5 ሓ ደ ስ ቕ ዚ ብ ል ፡ ጥበ በ ኛ ውን ዚ ር ከ ብ ኣ ሎ፡
እ ቲ ኻ ል እ ድ ማ ብ ብ ዙ ሕ ዘ ረ ባ ይ ጽ ላ እ ።
6 ሓ ደ ሰ ብ ክ ምል ሰ ሉ ስ ለ ዘ ይ ክ እ ል ፡ መል ሓ ሱ
ይ ሕ ዝ ፡ ገ ሊ ኡ ድ ማ ጊ ዜ ኡ ፈ ሊ ጡ ስ ቕ ይ ብ ል ።
7 ጥበ በ ኛ ኣ ጋ ጣሚ ኽ ሳ ዕ ዚ ር ኢ መል ሓ ሱ
ይ ሕ ዞ ፡ ተ ዛ ራ ባ ይ ን ዓ ሻ ን ግ ና ጊ ዜ
ኣ ይ ግ ድ ሶ ን እ ዩ ።
8 እ ቲ ብ ዙ ሕ ዘ ረ ባ ዚ ዛ ረ ብ ኪ ጽ የ ፍ እ ዩ ። እ ቲ
ብ እ ኡ ስ ል ጣን ን ር እ ሱ ዚ ሕ ዝ ከ ኣ ኪ ጽ ላ እ
እ ዩ ።
9 ኣ ብ ክ ፉ እ ነ ገ ር ጽ ቡ ቕ ዓ ወ ት ዝ ረ ክ ብ ሓ ጥእ
ኣ ሎ፤ ና ብ ክ ሳ ራ ዝ ቕ የ ር መኽ ሰ ብ ድ ማ ኣ ሎ።
10 ዘ ይ ጠቕ መካ ውህ በ ት ኣ ሎ። ዓ ስ ቡ ድ ማ ዕ ጽ ፊ
ዝ ኾ ነ ውህ በ ት ኣ ሎ።
11 ብ ምኽ ን ያ ት ክ ብ ሪ ውር ደ ት ኣ ሎ፤ ካ ብ
ት ሕ ት ና ር እ ሱ ዘ ል ዕ ል ድ ማ ኣ ሎ።
12 ብ ቝሩ ብ ብ ዙ ሕ ዚ ዕ ድ ግ ፡ ሾ ብ ዓ ተ ዕ ጽ ፊ
ዚ መል ሶ ውን ኣ ሎ።
13 ጥበ በ ኛ ብ ቓ ላ ቱ ፍ ቑ ር ይ ገ ብ ሮ ፡ ጸ ጋ ዓ ያ ሹ
ግ ና ኪ ፈ ስ ስ እ ዩ ።
14 ውህ በ ት ዓ ሻ ምስ ረ ኸ ብ ካ ጽ ቡ ቕ
ኣ ይ ገ ብ ረ ል ካ ን እ ዩ ። ኣ ብ ክ ን ዲ ሓ ደ ብ ዙ ሕ
ነ ገ ር ኪ ቕ በ ል ይ ጽ በ እ ዩ እ ሞ፡ ነ ቲ ብ ድ ሌ ቱ
ዚ ቐ ን እ ኣ ይ ኰነ ን ።
15 ሒደ ት ይ ህ ብ ፡ ብ ዙ ሕ ድ ማ ይ ጸ ር ፍ ። ከ ም
ኣ ውያ ት ኣ ፉ ይ ኸ ፍ ት ፤ ሎሚ የ ለ ቅ ሕ ፡
ጽ ባ ሕ ውን ከ ም ብ ሓ ድ ሽ ኪ ል ምኖ እ ዩ ፡ ከ ምዚ
ዝ በ ለ ብ ኣ ምላ ኽ ን ሰ ብ ን ኪ ጽ ላ እ እ ዩ ።
16 ዓ ሻ ፡ ኣ ዕ ሩ ኽ የ ብ ለ ይ ን ፡ ብ ዅሉ ሰ ና ይ
ተ ግ ባ ራ ተ ይ ምስ ጋ ና የ ብ ለ ይ ን ፡ እ ቶ ም
እ ን ጌ ራ ይ ዚ በ ል ዑ ድ ማ ይ ጽ ረ ፉ ኒ ፡ ይ ብ ል ።
17 ክ ን ደ ይ ጊ ዜ ን ክ ን ደ ይ ን ኪ ስ ሕ ቕ እ ዩ !
እ ን ታ ይ ከ ም ዘ ለ ዎ ብ ግ ቡ እ ኣ ይ ፈ ል ጥን እ ዩ
እ ሞ። ከ ም ዘ ይ ነ በ ሮ ድ ማ ኩሉ ሓ ደ እ ዩ ።
18 ኣ ብ ጽ ር ግ ያ ኻ ብ ብ ል ሓ ስ ምሕ ን ባ ስ
ይ ሓ ይ ሽ ፡ ስ ለ ዚ ውድ ቀ ት ረ ሲ ኣ ን ቀ ል ጢፉ
ኪ መጽ እ እ ዩ ።
19 ወ ቕ ቲ ዘ ይ ብ ሉ ጽ ውጽ ዋ ይ ወ ት ሩ ኣ ብ ኣ ፍ
እ ቶ ም ዘ ይ ለ ባ ማት ኪ ኸ ውን እ ዩ ።
20 ጥበ ባ ዊ ፍ ር ዲ ካ ብ ኣ ፍ ዓ ሻ ምስ ወ ጸ
ይ ን ጸ ግ ። ኣ ብ ግ ዚ ኡ ኣ ይ ክ ዛ ረ ቦ ን እ ዩ እ ሞ።
21 ብ ስ ኽ ለ ት ሓ ጢኣ ት ዚ ዓ ግ ት ኣ ሎ፡ ምስ
ኣ ዕ ረ ፈ ግ ና ኣ ይ ኪ ጭነ ቕ ን እ ዩ ።
22 ብ ሕ ፍ ረ ት ን ነ ፍ ሱ ዜ ጥፍ እ ፡ ሰ ብ
ብ ምቕ ባ ል ውን ን ር እ ሱ ዚ ግ ል ብ ጥ ኣ ሎ።
23 ሕ ፍ ረ ት ን ፈ ታ ዊ ኡ ተ ስ ፋ ዚ ህ ቦ ፡
ን ኸ ን ቱ ውን ጸ ላ ኢ ኡ ዚ ገ ብ ሮ ኣ ሎ።
24 ሓ ሶ ት ኣ ብ ሰ ብ ር ኹስ ረ ሳ ሕ እ ዩ ፣ ግ ና ኸ
ኣ ብ ኣ ፍ ዘ ይ ተ ማህ ረ ወ ት ሩ እ ዩ ዘ ሎ።
25 ካ ብ ሓ ሶ ት ዝ ለ መደ ሰ ብ ሰ ራ ቒ ይ ሓ ይ ሽ ፡
ክ ል ቲ ኦ ም ግ ና ጥፍ ኣ ት ር ስ ቲ ይ ዀኑ ።
26 ባ ህ ር ይ ሓ ሳ ዊ ዜ ሕ ፍ ር እ ዩ ፣ ሕ ፍ ረ ቱ ድ ማ
ወ ት ሩ ምስ ኡ እ ዩ ።
27 ጥበ በ ኛ ብ ቓ ላ ቱ ን ር እ ሱ የ ኽ ብ ር ፡
ምስ ት ውዓ ል ዘ ለ ዎ ድ ማ ን ዓ በ ይ ቲ ሰ ባ ት
የ ሐ ጕ ሶ ም።
28 እ ቲ ን ምድ ሩ ዚ ሓ ር ስ ኵምራ ኡ ኼብ ዝ ሕ እ ዩ ፣
እ ቲ ን ዓ በ ይ ቲ ዚ ሐ ጕ ስ ከ ኣ ብ ሰ ሪ ኣ በ ሳ ይ ቕ ረ
ይ ረ ክ ብ ።
29 ህ ያ ባ ት ን ውህ በ ት ን ን ዓ ይ ኒ ለ ባ ም
የ ዕ ውር ፡ ክ ገ ን ሖ ዘ ይ ክ እ ል ድ ማ ኣ ፉ
ይ ዓ ግ ቶ ።
30 ሕ ቡ እ ጥበ ብ ን እ ተ ኣ ከ በ መዝ ገ ብ ን ፡
ብ ኽ ል ቲ ኡ እ ን ታ ይ ረ ብ ሓ ኣ ለ ዎ ፧
31 ካ ብ ጥበ ቡ ዚ ሓ ብ እ ሰ ብ ፡ ዕ ሽ ነ ቱ ዚ ሓ ብ እ
ይ በ ል ጽ ።
32 ካ ብ ቲ ብ ዘ ይ መራ ሒ ህ ይ ወ ቱ ዚ መር ሕ ፡
ን ጐ ይ ታ ን ምድ ላ ይ ዘ ድ ሊ ት ዕ ግ ስ ቲ ይ በ ል ጽ ።