2nd Maccabees is a deuterocanonical book which recounts the persecution of Jews under King Antiochus IV Epiphanes and the Maccabean Revolt against him. Painting by Pierre Paul Rubens, 1634.

2. ምዕ ራ ፍ 1
1 ኣ ሕ ዋ ት ፡ እ ቶ ም ኣ ብ የ ሩ ሳ ሌ ምን ኣ ብ ምድ ሪ
ይ ሁ ዳ ን ዘ ለ ዉ ኣ ይ ሁ ድ ፡ ነ ቶ ም ኣ ሕ ዋ ት ፡ ነ ቶ ም
ኣ ብ መላ እ ግ ብ ጺ ዘ ለ ዉ ኣ ይ ሁ ድ ፡ ጥዕ ና ን
ሰ ላ ምን ይ ምነ ዩ ሎም።
2 ኣ ምላ ኽ ጸ ጋ ይ ግ በ ረ ል ኩ ም፡ ነ ቲ ምስ
ኣ ብ ር ሃ ምን ይ ስ ሃ ቅ ን ያ እ ቆ ብ ን እ ሙ
ና ት ባ ሮ ቱ
ዝ ኣ ተ ዎ ኪ ዳ ኑ ዘ ክ ር ።
3 ን ዅላ ት ኩ ም ድ ማ ብ ጽ ቡ ቕ ት ብ ዓ ት ን ፍ ቓ ደ ኛ
ሓ ሳ ብ ን ከ ተ ገ ል ግ ል ዎ ን ፍ ቓ ዱ ክ ት ገ ብ ሩ ን ል ቢ
ሃ ቡ ኹም።
4 ብ ሕ ጉ ን ት እ ዛ ዛ ቱ ን ከ ኣ ል ብ ኹም ክ ፈ ቱ ፡ ሰ ላ ም
ከ ኣ ል ኣ ኸ ል ኩ ም።
5 ጸ ሎት ኩ ም ስ ምዑ ፡ ምሳ ኻ ት ኩ ምውን ሓ ደ ኩኑ ፡
ብ ጊ ዜ ጸ በ ባ ድ ማ ፈ ጺ ምኩ ም ኣ ይ ት ሓ ድ ገ ኩ ም።
6 ሕ ጂ ድ ማ ምእ ን ታ ኹም ክ ን ጽ ሊ ኣ ብ ዚ በ ጺ ሕ ና
ኣ ለ ና ።
7 ዲ ሜጥሮ ስ ኣ ብ መበ ል ሚእ ት ን ስ ሳ ን ት ሽ ዓ ተ ን
ዓ መት ከ ም ዝ ነ ገ ሰ ፡ ን ሕ ና ኣ ይ ሁ ድ ኣ ብ ተ ን
ዓ መታ ት እ ቲ ኣ ኣ ብ ጫፍ ጸ በ ባ ፡ ያ ሶ ን ን
ጉ ጅ ል ኡ ን ካ ብ ታ ቅ ድ ስ ቲ ምድ ር ን መን ግ ስ ት ን
ካ ብ ዝ ዓ ለ ቡ ላ ጊ ዜ ኣ ት ሒዝ ና ጸ ሓ ፍ ና ል ኩ ም።
8 ነ ቲ በ ረ ን ዳ ኣ ቃ ጸ ሎ፡ ን ጹ ህ ደ ም ድ ማ
ኣ ፍ ሰ ሰ ፡ ሽ ዑ ና ብ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ጸ ለ ና ዮ ፡
ተ ሰ ማዕ ና ። መስ ዋ እ ት ን ጽ ቡ ቕ ሓ ር ጭን ድ ማ
ነ ቕ ር ብ ፡ መብ ራ ህ ቲ ወ ሊ ዕ ና ድ ማ እ ን ጌ ራ
ነ ቐ ምጥ።
9 ሕ ጂ ድ ማ በ ዓ ለ ድ ን ኳ ና ት ኣ ብ ወ ር ሒ ካ ስ ሌ ው
ከ ም እ ተ ብ ዕ ል ዎ ር ኣ ዩ ።
10 ኣ ብ መበ ል ሚእ ት ን ስ ሳ ን ሸ ሞን ተ ን ዓ መት ፡
እ ቶ ም ኣ ብ የ ሩ ሳ ሌ ምን ኣ ብ ይ ሁ ዳ ን ዝ ነ በ ሩ
ህ ዝ ብ ን ጉ ባ ኤ ን ይ ሁ ዳ ን ፡ ና ብ ኣ ሪ ስ ቶ ቡ ሎስ
ጐ ይ ታ ን ጉ ስ ቶ ለ ሜዎ ስ ፡ ካ ብ ዕ ስ ለ ቅ ቡ ኣ ት
ካ ህ ና ት ን ና ብ ... ኣ ብ ግ ብ ጺ ዝ ነ በ ሩ ኣ ይ ሁ ድ ፤
11 ኣ ምላ ኽ ካ ብ ዓ ብ ዪ ሓ ደ ጋ ስ ለ ዘ ድ ሓ ነ ና ፡ ምስ
ን ጉ ስ ከ ም እ ተ ዋ ግ አ ጌ ር ና ኣ ዚ ና ነ መስ ግ ኖ ።
12 ነ ቶ ም ኣ ብ ውሽ ጢ ቅ ድ ስ ቲ ኸ ተ ማ ዚ ዋ ግ ኡ ድ ማ
ሰ ጐ ጎ ም።
13 እ ቲ መራ ሒ፡ እ ቲ ዘ ይ ስ ዓ ር ዚ መስ ል ሰ ራ ዊ ት ን
ምስ ኡ ና ብ ፋ ር ስ ምስ ኣ ተ ወ ፡ ብ ተ ን ኮ ል ካ ህ ና ት
ና ነ ያ ኣ ብ ቤ ተ መቕ ደ ስ ና ነ ያ ተ ቐ ተ ሉ ።
14 ኣ ን ጾ ቆ ስ ኪ ምር ዓ ዋ ዚ ደ ሊ መሲ ሉ ፡ ምስ ኡ
ዝ ነ በ ሩ ኣ ዕ ሩ ኽ ቱ ን ብ ስ ም መውስ ቦ ገ ን ዘ ብ
ኪ ቕ በ ል ና ብ ታ ቦ ታ መጸ ።
15 ካ ህ ና ት ና ነ ያ ምስ ተ በ ገ ሱ ፡ ን ሱ ድ ማ ምስ
ሒደ ት ጕ ጅ ለ ና ብ ኮ ምፓስ ቤ ተ መቕ ደ ስ ምስ
ኣ ተ ወ ፡ ኣ ን ጾ ቆ ስ ምስ ኣ ተ ወ ፡ ነ ታ ቤ ተ መቕ ደ ስ
ዓ ጸ ውዋ ።
16 ማዕ ጾ ና ሕ ሲ ኸ ፊ ቶ ም፡ ከ ም ነ ጎ ዳ ኣ እ ማን
ደ ር ብ ዮ ም፡ ነ ቲ ሓ ለ ቓ መር ከ ብ ወ ቒ ዖ ም፡
ቆ ሪ ጾ ም፡ ር እ ሶ ም ወ ቒ ዖ ም ና ብ ቶ ም ኣ ብ ደ ገ
ዝ ነ በ ሩ ደ ር በ ዩ ።
17 ን ኣ ምላ ኽ ን ዘ ይ ፍ ር ሃ ት ኣ ሕ ሊ ፉ ዝ ሃ በ
ኣ ምላ ኽ ና ብ ዅሉ ይ ባ ረ ኽ ።
18 ስ ለ ዚ ሕ ጂ ን ጽ ህ ና ቤ ተ መቕ ደ ስ ኣ ብ መበ ል
ዕ ስ ራ ን ሓ ሙ
ሽ ተ ን መዓ ል ቲ ና ይ ታ ወ ር ሒ ካ ስ ሌ ው
ክ ን ሕ ል ዎ ተ ሓ ሲ ብ ና ፡ ን ስ ኻ ት ኩ ምውን ከ ም በ ዓ ል
ማሕ ደ ር ን ና ይ ... እ ቲ ሓ ዊ ፡ ነ ሚያ ስ መስ ዋ እ ቲ
ክ ቐ ር ብ ከ ሎ ዝ ተ ዋ ህ በ ና ፡ ድ ሕ ሪ ኡ ቤ ተ
መቕ ደ ስ ን መሰ ውእ ን ሰ ሪ ሑ።
19 ኣ ቦ ታ ት ና ና ብ ፋ ር ስ ምስ ተ ወ ስ ዱ ፡ እ ቶ ም ሽ ዑ
ፍ ር ሃ ት ኣ ምላ ኽ ዝ ነ በ ሮ ም ካ ህ ና ት ፡ ነ ቲ ሓ ዊ
መሰ ውኢ ብ ሕ ቡ እ ወ ሲ ዶ ም፡ ኣ ብ ጕ ድ ጓ ድ ማይ
ዘ ይ ብ ሉ ጕ ድ ጓ ድ ሓ ቢ ኦ ምዎ ፡ ኣ ብ ኡ ኸ ኣ
ኣ ጽ ኒ ዖ ም ይ ሕ ል ውዎ ነ በ ሩ ኩሎም ደ ቂ
ተ ባ ዕ ት ዮ ።
20 ድ ሕ ሪ ብ ዙ ሕ ዓ መታ ት ፡ ን ኣ ምላ ኽ ምስ ፈ ተ ዎ ፡
ነ ምያ ስ ካ ብ ን ጉ ስ ፋ ር ስ ተ ላ እ ከ ፡ ካ ብ ዘ ር ኢ
እ ቶ ም ዝ ሓ ብ እ ዎ ካ ህ ና ት ና ብ ሓ ዊ ሰ ደ ደ ፡ ምስ
ነ ገ ሩ ና ግ ና ረ ጒ ድ ማይ እ ምበ ር ሓ ዊ
ኣ ይ ረ ኸ ቡ ን ። ;
21 ሽ ዑ ኺስ ሕ ብ ዎ ን ኬ ምጽ እ ዎ ን ኣ ዘ ዞ ም።
መስ ዋ እ ቲ ምስ ተ ነ ብ ረ ድ ማ ነ ሚያ ስ ነ ቶ ም
ካ ህ ና ት ነ ቲ ዕ ን ጨይ ት ን ኣ ብ ል ዕ ሊ ኡ ዝ ተ ነ ጽ ፈ
ነ ገ ራ ት ን ምስ ቲ ማይ ክ ነ ጽ ግ ዎ ኣ ዘ ዞ ም።
22 እ ዚ ምስ ተ ገ ብ ረ ፡ እ ታ ቕ ድ ሚት ኣ ብ ደ በ ና
ተ ሓ ቢ ኣ ዝ ነ በ ረ ት ጸ ሓ ይ እ ት በ ር ቕ ሉ ግ ዜ ምስ
ኣ ኸ ለ ፡ ብ ር ቱ ዕ ሓ ዊ ተ ነ ድ ደ ፡ ነ ፍ ሲ ወ ከ ፍ ድ ማ
ተ ገ ረ መ።
23 እ ቶ ም ካ ህ ና ት ድ ማ እ ቲ መስ ዋ እ ቲ ኺውድ እ ከ ሎ
ጸ ሎት ገ በ ሩ ፡ እ ቶ ም ካ ህ ና ት ን እ ቶ ም ዝ ተ ረ ፉ
ዅሎምን ፡ ዮ ና ታ ን ጀ ሚሩ ፡ እ ቶ ም ዝ ተ ረ ፉ ድ ማ
ከ ም ነ ምያ ስ መለ ሰ ሉ ፡ እ ብ ሎም ኣ ለ ኹ።
24 እ ቲ ጸ ሎት ድ ማ ከ ምዚ ዀነ ። ኦ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ኣ ምላ ኽ ፈ ጣሪ ኩሉ ነ ገ ር ፈ ራ ህ ን
ሓ ያ ል ን ጻ ድ ቕ ን መሓ ሪ ን እ ን ኮ ን ጸ ጋ ን ን ጉ ስ
25 እ ቲ እ ን ኮ ወ ሃ ቢ ዅሉ ፡ እ ቲ እ ን ኮ ጻ ድ ቕ ን ዅሉ
ዚ ኽ እ ል ን ዘ ለ ኣ ለ ማውን ፡ ኣ ታ ን እ ስ ራ ኤ ል ካ ብ
ኵሉ ጸ በ ባ ዘ ና ገ ፍ ካ ፡ ኣ ቦ ታ ት ከ ኣ ሓ ሪ ኻ
ዝ ቐ ደ ስ ካ ዮ ም።
26 ን ብ ዘ ሎ ህ ዝ ብ ኻ እ ስ ራ ኤ ል ዚ ኸ ውን መስ ዋ እ ቲ
ተ ቐ በ ል ፡ ግ ደ ኻ ድ ማ ሓ ል ዎ ፡ ቀ ድ ሶ ውን ።
27 ነ ቶ ም ካ ባ ና ፋ ሕ ኢ ሎም ዘ ለ ዉ ኣ ኪ ብ ካ ፡ ነ ቶ ም
ኣ ብ ማእ ከ ል ኣ ህ ዛ ብ ዜ ገ ል ግ ሉ ኣ ድ ሓ ኖ ም፡
ነ ቶ ም ዚ ን ዓ ቑ ን ዚ ጽ የ ፉ ን ጠምት ዎ ም፡ ኣ ህ ዛ ብ
ከ ኣ ን ስ ኻ ኣ ምላ ኽ ና ምዃን ካ ይ ፍ ለ ጡ።
28 ነ ቶ ም ዚ ጭቁ ኑ ና ቅ ጽ ዕ ዎ ም፡ ብ ት ዕ ቢ ት ከ ኣ
በ ደ ሉ ና ።
29 ከ ምቲ ሙ
ሴ ዝ በ ሎ፡ ን ህ ዝ ብ ኻ ኣ ብ ቅ ድ ስ ቲ
ስ ፍ ራ ኻ መሊ ስ ካ ተ ኽ ሎ።
30 እ ቶ ም ካ ህ ና ት ድ ማ ና ይ ምስ ጋ ና መዝ ሙ
ር
ዘ መሩ ።
31 እ ቲ መስ ዋ እ ቲ ምስ ተ ወ ድ አ ፡ ነ ሚያ ስ ነ ቲ
ዝ ተ ረ ፈ ማይ ኣ ብ ል ዕ ሊ እ ቶ ም ዓ በ ይ ቲ ኣ እ ማን
ክ ፈ ስ ስ ኣ ዘ ዘ ።
32 እ ዚ ምስ ኰነ ፡ ሃ ል ሃ ል ታ ነ ደ ደ ፡ በ ቲ ኻ ብ
መሰ ውኢ ዚ በ ር ህ ብ ር ሃ ን ግ ና ተ ጠፍ አ ።
33 እ ዚ ጕ ዳ ይ እ ዚ ምስ ፈ ለ ጠ፡ ኣ ብ ታ እ ቶ ም
ተ መሪ ሖ ም ዝ ነ በ ሩ ካ ህ ና ት ነ ቲ ሓ ዊ ዝ ሓ ብ ኡ ላ
ቦ ታ ፡ ማይ ከ ም እ ተ ራ እ የ ፡ ነ ምያ ስ ድ ማ ነ ቲ
መስ ዋ እ ቲ ብ እ ኡ ከ ም ዘ ጽ ረ ዮ ፡ ን ን ጉ ስ ፋ ር ስ
ተ ነ ግ ሮ ።
34 ሽ ዑ እ ቲ ን ጉ ስ ነ ቲ ጕ ዳ ይ ምስ ፈ ተ ኖ ፡ ነ ታ
ቦ ታ ዓ ጽ ዩ ፡ ቀ ደ ሳ ።
35 እ ቲ ን ጉ ስ ድ ማ ብ ዙ ሕ ህ ያ ባ ት ወ ሲ ዱ ነ ቶ ም
ከ ሐ ጕ ሶ ም ዝ ደ ለ የ ህ ያ ባ ት ሃ ቦ ም።
36 ነ ምያ ስ ድ ማ ነ ዚ ነ ገ ር እ ዚ ና ፍ ታ ር ኢ ሉ
ሰ መዮ ፣ እ ዚ ኸ ኣ ክ ን ዲ ምባ ል እ ዩ ፣ ን ጽ ህ ና
እ ዩ ፣ ብ ዙ ሓ ት ሰ ባ ት ግ ና ኔ ፊ ይ ብ ሉ ዎ ።
ምዕ ራ ፍ 2
1 ኣ ብ መዛ ግ ብ ቲ እ ውን ፡ ነ ብ ዪ ኤ ር ሚ ነ ቶ ም
ተ ሰ ኪ ሞም ዝ ነ በ ሩ ፡ ከ ምቲ ዚ ግ ለ ጽ ፡ ካ ብ ቲ ሓ ዊ
ኺወ ስ ዱ ከ ም ዝ ኣ ዘ ዞ ም እ ዩ ።
2 እ ቲ ነ ብ ዪ ድ ማ ሕ ጊ ምስ ሃ ቦ ም፡ ት እ ዛ ዛ ት
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ከ ይ ር ስ ዑ ፡ ምስ ሊ ብ ሩ ር ን ወ ር ቅ ን
ምስ ስ ል ማት ን ምስ ረ ኣ ዩ ኣ ብ ኣ እ ምሮ ኦ ም
ከ ይ ጋ ገ ኣ ዘ ዞ ም።

3. 3 ሕ ጊ ኻ ብ ል ቦ ም ከ ይ ር ሕ ቕ ድ ማ ብ ኻ ል እ ከ ምዚ
ዝ ኣ መሰ ለ ዘ ረ ባ ታ ት ኣ ማኸ ሮ ም።
4 እ ቲ ነ ብ ዪ ብ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ምስ ተ ጠን ቀ ቐ ፡
ና ብ ቲ ሙ
ሴ ደ ይ ቡ ቅ ር ሲ ኣ ምላ ኽ ዝ ረ ኣ የ ሉ ከ ረ ን
ክ ወ ጽ እ ከ ሎ፡ ነ ቲ ማሕ ደ ር ን ታ ቦ ት ን ምስ ኡ
ኪ ኸ ዱ ከ ም ዝ ኣ ዘ ዘ እ ውን ኣ ብ ታ ጽ ሑፍ እ ዚ ኣ
ተ ሰ ቒ ላ ነ በ ረ ት ።
5 ኤ ር ሚ ና ብ ኡ ምስ መጸ ድ ማ፡ ድ ን ኳ ን ን ታ ቦ ት ን
መሰ ውኢ ዕ ጣን ን ኣ ን በ ረ ሉ ፡ ማዕ ጾ ዓ ጸ ወ ።
6 ገ ለ ኻ ብ ቶ ም ዝ ሰ ዓ ብ ዎ ድ ማ ነ ታ መገ ዲ ኺሕ ብ ሩ
መጹ ፣ ግ ና ኸ ኣ ይ ረ ኸ ብ ዋ ን ።
7 ኤ ር ሚ ድ ማ ነ ዚ ምስ ፈ ለ ጠ፡ ኣ ምላ ኽ ን ህ ዝ ቡ
መሊ ሱ ና ብ ምሕ ረ ት ዚ ቕ በ ሎ ግ ዜ ክ ሳ ዕ እ ታ ስ ፍ ራ
እ ቲ ኣ ኣ ይ ኪ ፍ ለ ጥን ፡ ኢ ሉ ወ ቐ ሶ ም።
8 ሽ ዑ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ነ ዚ ነ ገ ር እ ዚ ኪ ገ ል ጾ ም
እ ዩ ፣ ከ ምቲ ኣ ብ ግ ዜ ሙ
ሴ እ ተ ገ ል ጸ ን ከ ምቲ
ሰ ሎሞን እ ቲ ቦ ታ ብ ኽ ብ ሪ ኪ ቕ ደ ስ ዝ ደ ለ የ ን
ክ ብ ሪ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ን ደ በ ና ን ኪ ግ ለ ጽ እ ዩ ።
9 ን ሱ ጥበ በ ኛ ኰይ ኑ ፡ መስ ዋ እ ቲ ምውፋ ይ ን
ምዝ ዛ ም ቤ ተ መቕ ደ ስ ን ከ ም ዘ ቕ ረ በ እ ውን
ተ ነ ግ ረ ።
10 ከ ምቲ ሙ
ሴ ና ብ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ኪ ጽ ሊ ከ ሎ፡ እ ቲ
ሓ ዊ ካ ብ ሰ ማይ ወ ሪ ዱ ነ ቲ መስ ዋ እ ቲ ኣ ጥፍ ኦ ፡
ሰ ሎሞን ውን ከ ምኡ ለ መነ ፡ እ ቲ ሓ ዊ ድ ማ ካ ብ
ሰ ማይ ወ ሪ ዱ ነ ቲ ዚ ሓ ር ር መስ ዋ እ ቲ ኣ ጥፍ ኦ ።
11 ሙ
ሴ ድ ማ፡ እ ቲ መስ ዋ እ ቲ ሓ ጢኣ ት ስ ለ
ዘ ይ ብ ላ ዕ ፡ ተ ጠፍ አ ።
12 ሰ ሎሞን ድ ማ ነ ተ ን ሸ ሞን ተ መዓ ል ቲ ሓ ል ወ ን ።
13 ኣ ብ ጽ ሑፋ ት ን ሓ ተ ታ ታ ት ን ነ ሚያ ስ እ ውን
ተ መሳ ሳ ሊ ነ ገ ር ተ ጸ ብ ጺ ቡ እ ዩ ። ቤ ተ መጻ ሕ ፍ ቲ
ብ ምምስ ራ ት ድ ማ ግ ብ ሪ ነ ገ ስ ታ ት ን ነ ብ ያ ት ን
ዳ ዊ ት ን ብ ዛ ዕ ባ ቅ ዱ ስ ውህ በ ት ዝ ምል ከ ት
መል እ ኽ ት ታ ት ነ ገ ስ ታ ት ን ከ መይ ጌ ሩ ከ ም
ዝ ኣ ከ በ ።
14 ይ ሁ ዳ እ ውን ብ ተ መሳ ሳ ሊ ነ ቲ ብ ሰ ን ኪ እ ቲ
ዝ ነ በ ረ ና ውግ እ ዝ ጠፍ አ ዅሉ ኣ ኪ ቡ ምሳ ና
ይ ጸ ን ሕ ።
15 እ ምብ ኣ ር ሲ ፡ እ ን ተ ኣ ድ ል ዩ ኩ ም፡ ን ገ ሊ ኦ ም
ኺወ ስ ዱ ል ኩ ም ስ ደ ዱ ።
16 ሽ ዑ ን ጽ ህ ና ከ ነ ብ ዕ ል ቀ ሪ ብ ና ኸ ለ ና ፡
ጽ ሒፍ ና ል ኩ ም ኣ ሎና ፡ ነ ተ ን መዓ ል ት ታ ት እ ን ተ
ሓ ሊ ኹም ድ ማ ጽ ቡ ቕ ክ ት ገ ብ ሩ ኢ ኹም።
17 እ ቲ ን ዅሉ ህ ዝ ቡ ዘ ድ ሓ ነ ን ን ዅሎም ውር ሻ ን
መን ግ ስ ት ን ክ ህ ነ ት ን መቕ ደ ስ ን ዝ ሃ ቦ ም ኣ ምላ ኽ
እ ውን ተ ስ ፋ ን ገ ብ ር ።
18 ከ ምቲ ኣ ብ ሕ ጊ እ ተ መባ ጽ ዓ ና ፡ ካ ብ ዓ ብ ዪ
ጸ በ ባ ኣ ድ ሒኑ ና ፡ ነ ታ ስ ፍ ራ ውን ኣ ጽ ሪ ዩ ና እ ዩ
እ ሞ፡ ቀ ል ጢፉ ኪ ምሕ ረ ና እ ዩ ፡ ካ ብ ኵሉ ኣ ብ
ት ሕ ቲ ሰ ማይ ድ ማ ና ብ ታ ቅ ድ ስ ቲ ስ ፍ ራ ክ እ ክ በ ና
እ ዩ ።
19 ብ ዛ ዕ ባ ይ ሁ ዳ መቃ ቤ ዎ ስ ን ኣ ሕ ዋ ቱ ን ፡
ምጽ ራ ይ ዓ ባ ይ ቤ ተ መቕ ደ ስ ን ምቕ ዳ ስ
መሰ ውእ ን ፡
20 ምስ ኣ ን ጾ ኮ ስ ኤ ጲ ፋ ኔ ስ ን ኤ ውፋ ጦር ወ ዱ ን
እ ተ ገ ብ ረ ውግ ኣ ት ድ ማ፡
21 እ ቲ ኻ ብ ሰ ማይ ዝ መጸ ግ ሁ ድ ት እ ምር ት ታ ት ከ ኣ
ነ ቶ ም ስ ለ ኣ ይ ሁ ድ ነ ት ን ኽ ብ ሪ ኦ ም ተ ባ ዕ ታ ይ
ዝ ገ ብ ር ዎ ዝ ነ በ ሩ ፡ ሒደ ት ብ ምዃኖ ም፡ ን ብ ዘ ላ
ሃ ገ ር ሰ ዓ ር ዋ ፡ ን ኣ ረ ሜና ውያ ን ህ ዝ ቢ ድ ማ
ሰ ጐ ጉ ።
22 እ ታ ኣ ብ ብ ዘ ላ ዓ ለ ም እ ት ፍ ለ ጥ ቤ ተ መቕ ደ ስ
ድ ማ መሊ ሱ መል ሰ ታ ፡ ነ ታ ከ ተ ማ ሓ ራ ኣ ውጽ ኣ ፡
ነ ቲ ዚ ወ ር ድ ዝ ነ በ ረ ሕ ግ ታ ት ከ ኣ ኣ ጽ ደ ቐ ፡
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ድ ማ ብ ዅሉ ሞገ ስ ጸ ገ ሞም።
23 እ ዚ ዅሉ ፡ ብ ያ ሶ ን ብ ዓ ል ቂ ሬ ና ኣ ብ ሓ ሙ
ሽ ተ
መጻ ሕ ፍ ቲ ተ ነ ጊ ሩ ፡ ኣ ብ ሓ ደ ጥራ ዝ ክ ን ሓ ጽ ሮ
ኢ ና እ ብ ል ።
24 ነ ቲ ደ ረ ት ኣ ል ቦ ቍጽ ሪ ን ነ ቲ ኣ ብ ት ረ ኻ ታ ት
እ ቲ ዛ ን ታ ኺጥምት ዎ ዚ ደ ል ዩ ዜ ጸ ግ ሞምን
ዜ ጋ ጥምዎ ዜ ጸ ግ ሞም፡ ብ ምኽ ን ያ ት እ ቲ ጕ ዳ ይ .
25 እ ቶ ም ከ ን ብ ቡ ዚ ደ ል ዩ ኺሕ ጐ ሱ ፡ እ ቶ ም ኣ ብ
ምዝ ካ ር ዚ ደ ል ዩ ኸ ኣ ቅ ሳ ነ ት ኪ ረ ኽ ቡ ፡ እ ቶ ም
ኣ ብ ኢ ዶ ም ዚ ኣ ተ ዉ ዅሎም ከ ኣ ረ ብ ሓ ምእ ን ቲ
ኺረ ኽ ቡ ፡ ተ ጠን ቂ ቕ ና ኢ ና ።
26 እ ምብ ኣ ር ሲ ነ ቶ ም ነ ዚ ዜ ሕ ምም ጻ ዕ ሪ ምሕ ጻ ር
ኣ ብ ል ዕ ሌ ና ዝ ወ ሰ ድ ና ስ ፡ ረ ሃ ጽ ን ን ቕ ሓ ት ን
እ ምበ ር ፡ ቀ ሊ ል ኣ ይ ነ በ ረ ን ።
27 ከ ምቲ ነ ቲ ድ ግ ስ ዘ ዳ ሉ ፡ ን ኻ ል ኦ ት ውን ጥቕ ሚ
ዚ ደ ሊ ዘ ይ ቀ ል ል ፡ ን ብ ዙ ሓ ት ን ምሕ ጓ ስ ግ ና ነ ዚ
ዓ ብ ዪ ቓ ን ዛ እ ዚ ብ ሓ ጐ ስ ክ ን ወ ስ ዶ ኢ ና ።
28 ን ነ ፍ ሲ ወ ከ ፍ ፍ ሉ ይ ት ኽ ክ ለ ኛ ኣ ተ ሓ ሕ ዛ
ን ደ ራ ሲ ምግ ዳ ፍ ፡ ሕ ግ ታ ት ምሕ ጻ ር ን ምኽ ታ ል
ድ ማ ምጽ ዓ ር ።
29 ከ ምቲ ዋ ና ሃ ና ጺ ሓ ድ ሽ ቤ ት ን ብ ዘ ሎ እ ቲ ህ ን ጻ
ዚ ከ ና ኸ ኖ ። እ ቲ ኼን ጽ ፎ ን ኪ ቐ ብ ኣ ን ዚ መበ ገ ሲ
ግ ና ፡ ን መጋ የ ጺ ኡ ዚ ኸ ውን ዚ ግ ብ ኦ ነ ገ ራ ት
ኪ ደ ሊ ይ ግ ባ እ ፡ ከ ምኡ ምሳ ና እ ዩ ዚ መስ ለ ኒ ።
30 ኣ ብ ኵሉ ነ ጥብ ታ ት ደ ው ምባ ል ፡ ን ነ ገ ራ ት
ብ ሰ ፊ ሑ ምሕ ላ ፍ ፡ ብ ፍ ሉ ይ ነ ገ ራ ት ምፍ ላ ጥ፡
ና ይ ቲ ቀ ዳ ማይ ደ ራ ሲ ዛ ን ታ እ ዩ ።
31 ግ ና ኸ ምሕ ጻ ር ምሕ ጻ ር ን ብ ዙ ሕ ጻ ዕ ሪ እ ቲ ዕ ዮ
ምር ሓ ቕ ን ፡ ነ ቲ ምሕ ጻ ር ዚ ገ ብ ር ይ ወ ሃ ቦ ።
32 እ ምበ ኣ ር ነ ቲ ዛ ን ታ ኣ ብ ዚ ክ ን ጅ ምሮ ኢ ና ፡
ነ ቲ ዝ ተ ባ ህ ለ ክ ን ድ ዚ ክ ን ውስ ኽ ጥራ ይ ኢ ና ፡
ነ ዊ ሕ መቕ ድ ም ምግ ባ ር ን ኣ ብ ቲ ዛ ን ታ ባ ዕ ሉ
ሓ ጺ ር ምዃን ን ዕ ሽ ነ ት እ ዩ ።
ምዕ ራ ፍ 3
1 ኣ ብ ታ ቅ ድ ስ ቲ ኸ ተ ማ ብ ዅሉ ሰ ላ ም ምስ
ተ ቐ መጠት ፡ ሕ ግ ታ ት ድ ማ ኣ ጸ ቢ ቑ ምስ ተ ሓ ለ ወ ፡
ብ ሰ ን ኪ ፍ ር ሃ ት ኣ ምላ ኽ ሊ ቀ ኻ ህ ና ት ኦ ን ያ ስ ን
ጽ ል ኢ ክ ፍ ኣ ት ን ፡
2 ኰነ ፡ እ ቶ ም ነ ገ ስ ታ ት እ ውን ከ ይ ተ ረ ፉ ነ ቲ
ቦ ታ ኣ ኽ ቢ ሮ ምዎ ፡ ነ ቲ ቤ ተ መቕ ደ ስ ድ ማ ብ ብ ሉ ጽ
ህ ያ ባ ቶ ም ኣ ዕ ብ ይ ዎ ፤
3 ሰ ሉ ቆ ስ ብ ዓ ል እ ስ ያ ካ ብ ኣ ታ ዊ ታ ቱ ን ዅሉ እ ቲ
ን ኣ ገ ል ግ ሎት እ ቲ መስ ዋ እ ቲ ዚ ኸ ውን ወ ጻ ኢ ታ ት
ተ ሸ ከ መ።
4 ሓ ደ ስ ምኦ ን ካ ብ ነ ገ ድ ብ ን ያ ም፡ ኣ መሓ ዳ ሪ
ቤ ተ መቕ ደ ስ እ ተ ገ ብ ረ ግ ና ፡ ምስ ሊ ቀ ኻ ህ ና ት
ኣ ብ ታ ኸ ተ ማ ብ ዕ ግ ር ግ ር ተ በ ታ ተ ነ ።
5 ን ኦ ን ያ ስ ክ ስ ዕ ሮ ምስ ዘ ይ ከ ኣ ለ ድ ማ፡ ና ብ
ኣ ፖ ሎን ዮ ስ ወ ዲ ት ራ ሴ ያ ፡ እ ቲ ሽ ዑ ኣ መሓ ዳ ሪ
ሴ ሎሶ ር ያ ን ፊ ን ቄ ን ነ በ ረ ።
6 እ ቲ ኣ ብ የ ሩ ሳ ሌ ም ዘ ሎ መዝ ገ ብ ደ ረ ት ኣ ል ቦ
ገ ን ዘ ብ ከ ም ዝ መል አ ፡ እ ቲ ምስ ጸ ብ ጻ ብ
መስ ዋ እ ት ታ ት ዘ ይ ተ ኣ ሳ ሰ ረ ብ ዝ ሒ ሃ ብ ቶ ም ድ ማ
ማእ ለ ያ ዘ ይ ብ ሉ ምዃኑ ን ን ዅሉ ና ብ ና ይ ን ጉ ስ
ምእ ታ ው ከ ም ዚ ከ ኣ ል ን ነ ገ ሮ ኢ ድ .
7 ኣ ፖ ሎን ዮ ስ ድ ማ ና ብ ን ጉ ስ መጺ ኡ ብ ዛ ዕ ባ እ ቲ
እ ተ ነ ግ ሮ ገ ን ዘ ብ ምስ ኣ ር ኣ ዮ ፡ ን ጉ ስ
ን ሄ ል ዮ ዶ ሮ ስ ተ ሓ ዚ ገ ን ዘ ብ ሓ ረ የ ፡ ነ ቲ
ኣ ቐ ዲ ሙ እ ተ ገ ል ጸ ገ ን ዘ ብ ኬ ምጽ ኣ ሉ ድ ማ
ት እ ዛ ዝ ሰ ደ ዶ ።
8 ብ ኡ ን ብ ኡ ሄ ሊ ዮ ዶ ሮ ስ ጕ ዕ ዞ ኡ ጀ መረ ። ኣ ብ
ት ሕ ቲ ሕ ብ ሪ ን ከ ተ ማታ ት ሴ ሎሶ ር ያ ን ፊ ን ቄ ን
ምብ ጻ ሕ ፡ ብ ሓ ቂ ግ ን ዕ ላ ማ ን ጉ ስ ን ምፍ ጻ ም
እ ዩ ።

4. 9 ና ብ የ ሩ ሳ ሌ ም ምስ በ ጽ ሐ ፡ እ ቲ ሊ ቀ ኻ ህ ና ት
እ ታ ኸ ተ ማውን ብ ስ ነ -ስ ር ዓ ት ምስ ተ ቐ በ ሎ፡
ብ ዛ ዕ ባ እ ቲ ገ ን ዘ ብ እ ን ታ ይ ከ ም እ ተ ዋ ህ ቦ
ነ ገ ሮ ፡ ስ ለ ምን ታ ይ ከ ም ዝ መጸ ድ ማ ነ ገ ሮ ፡ እ ዚ
ነ ገ ር እ ዚ ብ ሓ ቂ ከ ምኡ እ ን ተ ዀይ ኑ ኸ ኣ ሓ ተ ቶ ።
10 ሽ ዑ እ ቲ ሊ ቀ ኻ ህ ና ት ፡ ን መበ ለ ታ ት ን
ን ዘ ኽ ታ ማት ን ዚ ኸ ውን ገ ን ዘ ብ ከ ም እ ተ ቐ መጠ
ነ ገ ሮ ።
11 ገ ለ ኻ ብ ኡ ድ ማ ከ ምቲ እ ቲ እ ኩ ይ ስ ምኦ ን ዝ ሃ ቦ
ዘ ይ ኰነ ስ ፡ ና ይ ሒር ቃ ኖ ስ ወ ዲ ጦብ ያ ስ ዓ ብ ዪ
ክ ብ ሪ ዘ ለ ዎ ሰ ብ ኣ ይ ምዃኑ ፡ ብ ድ ምር ኣ ር ባ ዕ ተ
ሚእ ቲ መክ ሊ ት ብ ሩ ር ን ክ ል ተ ሚእ ቲ ወ ር ቅ ን
ነ በ ረ ።
12 ነ ቶ ም ኣ ብ ቅ ድ ስ ና እ ቲ ቦ ታ ን ኣ ብ ል ዕ ሊ ብ ዘ ላ
ዓ ለ ም ዝ ኸ በ ረ ግ ር ማን ዘ ይ ግ ሃ ስ ቅ ድ ስ ና ን ቤ ተ
መቕ ደ ስ ን ዝ ፈ ጸ መሎም፡ ከ ምዚ ዝ ኣ መሰ ለ በ ደ ል
ክ ፍ ጸ መሎም ፈ ጺ ሙዘ ይ ከ ኣ ል ምዃኑ ።
13 ሄ ሊ ዮ ዶ ሮ ስ ግ ና ብ ሰ ን ኪ እ ቲ ን ጉ ስ እ ተ ዋ ህ ቦ
ት እ ዛ ዝ ፡ ብ ዝ ዀነ ይ ኹን መገ ዲ ና ብ መዝ ገ ብ
ን ጉ ስ ኪ ኣ ቱ ኣ ለ ዎ ፡ በ ለ ።
14 በ ታ ዝ መደ በ ላ መዓ ል ቲ ድ ማ ነ ዚ ጕ ዳ ይ እ ዚ
ኺሰ ር ዓ ኣ ተ ወ ፡ ስ ለ ዚ ድ ማ ኣ ብ ብ ዘ ላ እ ታ ኸ ተ ማ
ን እ ሽ ቶ ስ ቓ ይ ኣ ይ ተ ሰ ምዓ ን ።
15 እ ቶ ም ካ ህ ና ት ግ ና ክ ዳ ውን ቲ ካ ህ ና ቶ ም
ተ ኸ ዲ ኖ ም ኣ ብ ቅ ድ ሚ መሰ ውኢ ሰ ጊ ዶ ም፡ ነ ቶ ም
ኪ ሕ ል ውዎ ም ኣ መሓ ላ ለ ፍ ዎ ም ምእ ን ቲ ኺዕ ቀ ቡ ፡
ነ ቲ ብ ዛ ዕ ባ እ ቲ ዚ ሕ ሎ ነ ገ ራ ት ሕ ጊ ዘ ውጽ አ ና ብ
ሰ ማይ ጸ ውዑ ።
16 ገ ጹ ን ምል ዋ ጥ ሕ ብ ሩ ን ነ ቲ ውሽ ጣዊ ስ ቓ ይ
ሓ ሳ ቡ ይ ገ ል ጽ ነ በ ረ እ ሞ፡ ነ ቲ ሊ ቀ ኻ ህ ና ት ኣ ብ
ገ ጹ እ ን ተ ዚ ጥምቶ ፡ ን ል ቡ ምቘ ሰ ለ ።
17 እ ቲ ሰ ብ ኣ ይ ብ ፍ ር ሃ ት ን ብ ፍ ር ሃ ት ን እ ቲ ስ ጋ
ተ ኸ ቢ ቡ ስ ለ ዝ ነ በ ረ ፡ ነ ቶ ም ዝ ጥምት ዎ
ዝ ነ በ ሩ ፡ ሕ ጂ ኣ ብ ል ቡ ከ መይ ዝ በ ለ ጓ ሂ ከ ም
ዘ ለ ዎ ተ ረ ድ ኦ ም።
18 ካ ል ኦ ት ድ ማ እ ታ ስ ፍ ራ ብ ን ዕ ቀ ት ክ ት መጽ እ
ት መስ ል ስ ለ ዝ ነ በ ረ ት ፡ ካ ብ ኣ ባ ይ ቶ ም ወ ጺ ኦ ም
ና ብ ቲ ሓ ፈ ሻ ዊ ል መና ጐ የ ዩ ።
19 እ ተ ን ኣ ን ስ ቲ ድ ማ ኣ ብ ት ሕ ቲ ኣ ፍ ል በ ን ማቕ
ተ ኸ ዲ ነ ን ኣ ብ ጐ ደ ና ታ ት ይ በ ዝ ሓ ነ በ ራ ፣ እ ተ ን
ኣ ብ ውሽ ጢ ዝ ዕ ቀ ባ ደ ና ግ ል ድ ማ ገ ሊ አ ን ና ብ ኣ ፍ
ደ ገ ታ ት ገ ሊ አ ን ና ብ መና ድ ቕ ፣ ገ ሊ አ ን ድ ማ
ብ መስ ኮ ት ይ ጥምታ ነ በ ራ ።
20 ኵሎም ድ ማ ኣ እ ዳ ዎ ም ና ብ ሰ ማይ ሒዞ ም ለ መኑ ።
21 ሽ ዑ ፡ ሓ ደ ሰ ብ ኵሉ ዓ ይ ነ ት ህ ዝ ቢ ኺወ ድ ቕ
ከ ሎ፡ ፍ ር ሃ ት ሊ ቀ ኻ ህ ና ት ኣ ብ ከ ምዚ ዝ ኣ መሰ ለ
ስ ቓ ይ እ ን ተ ዚ ር ኢ ምደ ን ግ ጸ ።
22 ሽ ዑ ነ ቲ ዅሉ ዚ ኽ እ ል ጐ ይ ታ ነ ቲ ብ ተ ኣ ማን ነ ት
እ ተ ገ ብ ረ ነ ገ ራ ት ነ ቶ ም ዝ ፈ ጸ ምዎ ውሑስ ን
ር ግ ጸ ኛ ን ኪ ኸ ውን ጸ ዊ ዖ ም።
23 ግ ና ኸ ሄ ሊ ዮ ዶ ረ ስ ነ ቲ እ ተ ኣ ዘ ዘ ፈ ጸ መ።
24 ኣ ብ ኡ ምስ ሓ ለ ውቱ ኣ ብ ዙ ር ያ መዝ ገ ብ ምስ
ተ ረ ከ በ ፡ ጐ ይ ታ መና ፍ ስ ት ን መስ ፍ ን ኵሉ
ሓ ይ ል ን ዓ ብ ዪ መግ ለ ጺ ገ በ ረ ፣ ኵሎም እ ቶ ም
ምሳ ኡ ኪ ኣ ት ዉ ዚ ሓ ስ ቡ ዅሎም ብ ሓ ይ ሊ ኣ ምላ ኽ
ተ ገ ረ ሙ
። ሰ ን ከ ል ከ ል ድ ማ ኣ ዝ የ ን ፈ ር ሁ ።
25 ሓ ደ ዜ ስ ካ ሕ ክ ሕ ተ ቐ ዳ ዳ ማይ ዘ ለ ዎ ፈ ረ ስ
ተ ራ እ የ ሎም እ ሞ፡ ብ ኣ ዝ ዩ ጽ ብ ቕ ቲ መሸ ፈ ኒ
ዝ ተ ሰ ለ መ፡ ብ ብ ር ቱ ዕ ጐ የ የ ፡ ን ሄ ሊ ዮ ዶ ረ ስ ድ ማ
ብ ቕ ድ ሚት እ ግ ሩ ወ ቕ ዖ ፡ እ ቲ ኣ ብ ፈ ረ ስ ተ ቐ ሚጡ
ዝ ነ በ ረ ድ ማ ምሉ እ መት ሓ ዚ ዘ ለ ዎ ይ መስ ል ወ ር ቂ .
26 ብ ኽ ል ተ ሸ ነ ኽ ኣ ብ ጥቓ ኡ ደ ው ዝ በ ሉ ፡ ብ ሓ ይ ሊ
ፍ ሉ ጣት ፡ ብ ጽ ባ ቐ ብ ሉ ጻ ት ን ክ ዳ ውን ቲ ጽ ቡ ቓ ት ን
ካ ል ኦ ት ክ ል ተ መን እ ሰ ያ ት ኣ ብ ቅ ድ ሚኡ
ተ ራ እ ዩ ። ወ ት ሩ ድ ማ ይ ገ ፍ ዖ ፡ ብ ዙ ሕ ድ ማ
መውቃ ዕ ቲ የ ውር ዶ ነ በ ረ ።
27 ሄ ሊ ዮ ዶ ሮ ስ ድ ማ ብ ሃ ን ደ በ ት ና ብ ምድ ሪ
ወ ደ ቐ ፡ ብ ብ ር ቱ ዕ ጸ ል ማት ከ ኣ ተ ኸ በ በ ፡ እ ቶ ም
ምስ ኡ ዝ ነ በ ሩ ግ ና ኣ ል ዒ ሎም ኣ ብ ጐ ሓ ፍ
ኣ እ ተ ውዎ ።
28 በ ዚ ኸ ምዚ ፡ እ ቲ ኣ ብ ዚ ዳ ሕ ረ ዋ ይ እ ዋ ን ብ ዓ ቢ
ባ ቡ ር ን ምስ ኵሎም ሓ ለ ውቱ ን ና ብ ቲ እ ተ ባ ህ ለ
መዝ ገ ብ መጺ ኡ ፡ ብ ኣ ጽ ዋ ሩ ኺሕ ግ ዞ ስ ለ
ዘ ይ ከ ኣ ለ ፡ ብ ግ ል ጺ ን ሓ ይ ሊ ኣ ምላ ኽ ኣ ፍ ለ ጡ።
29 ብ ኢ ድ ኣ ምላ ኽ ተ ደ ር በ የ እ ሞ፡ ብ ዘ ይ ኵሉ
ተ ስ ፋ ህ ይ ወ ት ደ ቀ ሰ ።
30 ን ሳ ቶ ም ግ ና ነ ቲ ብ ተ ኣ ምር ን ገ ዛ እ ር እ ሱ
ዘ ኽ በ ሮ ጐ ይ ታ ኣ መስ ገ ን ዎ ፡ ምእ ን ቲ ቤ ተ
መቕ ደ ስ ። ቁ ሩ ብ ቅ ድ ሚኡ ዝ ነ በ ረ ፍ ር ሕ ን
ሽ ግ ር ን ዝ መል አ ፡ እ ቲ ኩሉ ዝ ኽ እ ል ጐ ይ ታ ምስ
ተ ራ እ የ ፡ ብ ሓ ጐ ስ ን ብ ሓ ጐ ስ ን መሊ ኡ ነ በ ረ ።
31 ሽ ዑ ገ ለ ካ ብ ኣ ዕ ሩ ኽ ሄ ሊ ዮ ዶ ሮ ስ ብ ኡ ን ብ ኡ
ን ኦ ን ያ ስ ፡ ነ ቲ መን ፈ ስ ን ምሕ ዳ ግ ተ ዳ ል ዩ
ዝ ነ በ ረ ህ ይ ወ ቱ ኺህ በ ሉ ፡ ነ ቲ ል ዑ ል ኺጽ ውዖ
ለ መኑ ።
32 እ ቲ ሊ ቀ ኻ ህ ና ት ድ ማ፡ እ ቲ ን ጉ ስ ብ ኣ ይ ሁ ድ
ን ሄ ሊ ዮ ዶ ሮ ስ ገ ለ ጥል መት ከ ም እ ተ ገ ብ ረ ሉ
ኸ ይ ሓ ስ ቦ ስ ለ ዝ ጠር ጠረ ፡ ን ጥዕ ና እ ቲ ሰ ብ ኣ ይ
መስ ዋ እ ቲ ኣ ቕ ረ በ ።
33 እ ቲ ሊ ቀ ኻ ህ ና ት ኪ ዕ ረ ቕ ከ ሎ፡ እ ቶ ም
ብ ተ መሳ ሳ ሊ ክ ዳ ን ዝ ለ በ ሱ መን እ ሰ ያ ት
ተ ራ እ ዮ ም፡ ኣ ብ ጥቓ ሄ ሊ ዮ ዶ ሮ ስ ደ ው ኢ ሎም፡
“ጐ ይ ታ ምእ ን ቲ ር እ ሱ ህ ይ ወ ት ስ ለ ዝ ሃ በ ካ ፡
ን ኦ ን ያ ስ ሊ ቀ ኻ ህ ና ት ዓ ብ ዪ ምስ ጋ ና ሃ ቦ ።
34 ካ ብ ሰ ማይ ከ ም እ ተ ገ ረ ፍ ካ ምስ ረ ኣ ኻ ፡ ነ ቲ
ብ ር ቱ ዕ ሓ ይ ሊ ኣ ምላ ኽ ን ዅሉ ሰ ብ ን ገ ሮ ። እ ዚ
ቓ ላ ት እ ዚ ምስ ተ ዛ ረ ቡ ድ ማ፡ ደ ጊ ም
ኣ ይ ተ ራ እ ዩ ን ።
35 ሄ ል ዮ ዶ ሮ ስ ድ ማ ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር መስ ዋ እ ቲ
ምስ ኣ ቕ ረ በ ፡ ነ ቲ ህ ይ ወ ቱ ዘ ድ ሓ ነ ድ ማ ዓ ቢ
መብ ጽ ዓ ምስ ኣ ተ ወ ፡ ን ኦ ን ያ ስ ድ ማ ሰ ላ ም ምስ
በ ለ ፡ ምስ ሰ ራ ዊ ቱ ና ብ ን ጉ ስ ተ መል ሰ ።
36 ሽ ዑ ፡ ነ ቲ ብ ዓ ይ ኑ ዝ ረ ኣ ዮ ግ ብ ሪ እ ቲ ዓ ብ ዪ
ኣ ምላ ኽ ን ዅሉ ሰ ብ መስ ከ ረ ሎም።
37 እ ቲ መሊ ሱ ና ብ የ ሩ ሳ ሌ ም ኪ ለ ኣ ኽ ዚ ኽ እ ል
ን ጉ ስ ሄ ል ዮ ዶ ሮ ስ ከ ኣ ፡ በ ለ ።
38 ጸ ላ ኢ ወ ይ ጠላ ም እ ን ተ ኣ ል ዩ ካ ፡ ና ብ ኡ
ስ ደ ዶ ፡ ምስ ህ ይ ወ ቱ እ ን ተ ኣ ምሊ ጡ ድ ማ ጽ ቡ ቕ
ጌ ር ካ ተ ገ ሪ ፍ ካ ክ ት ቅ በ ሎ ኢ ኻ ፡ ኣ ብ ታ ቦ ታ
እ ቲ ኣ ብ ዘ ይ ጥር ጥር ። ፍ ሉ ይ ሓ ይ ሊ ኣ ምላ ኽ
ኣ ሎ።
39 እ ቲ ኣ ብ ሰ ማይ ዚ ነ ብ ር ፡ ኣ ዒ ን ቱ ና ብ ታ ስ ፍ ራ
ይ ጥምታ እ ሞ ይ ከ ላ ኸ ለ ላ ። ነ ቶ ም ኪ ጐ ድ እ ዋ
ዚ መጹ ድ ማ ይ ሃ ር ሞምን የ ጥፍ ኦ ምን እ ዩ ።
40 ብ ዛ ዕ ባ ሄ ሊ ዮ ዶ ሮ ስ ን ምሕ ላ ው መዝ ገ ብ ን ድ ማ
በ ዚ ኸ ምዚ ወ ደ ቐ ።
ምዕ ራ ፍ 4
1 እ ዚ ኣ ቐ ዲ ምና ብ ዛ ዕ ባ ኡ ዝ በ ል ና ዮ ስ ምኦ ን
እ ዚ ፡ ን ገ ን ዘ ብ ን ን ሃ ገ ሩ ን ጠላ ም ስ ለ
ዝ ነ በ ረ ፡ ን ኦ ን ያ ስ ን ሄ ሊ ዮ ዶ ሮ ስ ከ ም ዘ ፍ ር ሖ ን
ሰ ራ ሕ ተ ኛ እ ዚ ክ ፉ እ እ ዚ ን ከ ም ዝ ዀነ ጌ ሩ
ጸ ለ መ።
2 በ ዚ ኸ ምዚ ኸ ኣ ፡ ን ከ ተ ማ ዚ ግ ብ ኦ ፡ ን ህ ዝ ቡ
ዚ ለ ዓ ዓ ል ፡ ብ ሕ ግ ታ ት ኣ ዝ ዩ ዚ ቐ ን እ ፡ ከ ዳ ዕ
ኪ ብ ሎ ደ ፈ ረ ።
3 ጽ ል ኦ ም ኣ ዝ ዩ ምስ በ ጽ ሐ ግ ና ፡ ብ ሓ ደ ኻ ብ
ጕ ጅ ለ ስ ምኦ ን ቅ ት ለ ት ተ ፈ ጸ መ።
4 ኦ ን ያ ስ ሓ ደ ገ ኛ እ ዚ ባ እ ሲ እ ዚ ምስ ረ ኣ የ ፡
ኣ ፖ ሎን ዮ ስ ኣ መሓ ዳ ሪ ሴ ሎሶ ር ያ ን ፊ ን ቄ ን ከ ም

5. ዝ ዀነ ድ ማ ከ ም እ ተ ቘ ጥዐ ፡ ኽ ፍ ኣ ት ስ ምኦ ን ውን
ከ ም ዘ ዕ በ ዮ ።
5 ና ብ ን ጉ ስ ዝ ኸ ደ ፡ ን ደ ቂ ዓ ዱ ኪ ኸ ስ ስ
ዘ ይ ኰነ ስ ፡ ን ዅሎም፡ ብ ህ ዝ ብ ን ብ ሕ ታ ውን ፡
ጽ ቡ ቕ ኰይ ኑ ደ ለ የ ።
6 እ ቲ ሃ ገ ረ ስ ቕ ክ ብ ል ከ ም ዘ ይ ከ ኣ ል ረ ኣ የ ፣
ስ ምኦ ን ድ ማ ን ጉ ስ እ ን ተ ዘ ይ ረ ኣ ዮ ዕ ሽ ነ ቱ
ይ ገ ድ ፎ ።
7 ሰ ሉ ቆ ስ ምስ ሞተ ግ ና ፡ ኤ ጲ ፋ ኔ ስ እ ተ ባ ህ ለ
ኣ ን ጾ ቆ ስ ነ ታ መን ግ ስ ቲ ምስ ሓ ዘ ፡ ያ ሶ ን ሓ ው
ኦ ን ያ ስ ሊ ቀ ኻ ህ ና ት ኪ ኸ ውን ብ ሕ ቡ እ ጻ ዕ ረ ።
8 ን ን ጉ ስ ብ ኣ ማላ ድ ነ ት ሰ ለ ስ ተ ሚእ ት ን ስ ሳ ን
መክ ሊ ት ብ ሩ ር ፡ ካ ብ ካ ል እ እ ቶ ት ድ ማ ሰ ማን ያ
መክ ሊ ት መብ ጽ ዓ ሃ ቦ ።
9 ብ ዘ ይ ካ እ ዚ ፡ ን ኣ ካ ላ ዊ ምን ቅ ስ ቓ ስ ን
ን መን እ ሰ ያ ት ብ ባ ህ ሊ ኣ ህ ዛ ብ ን ን ምስ ል ጣን ን
ፍ ቓ ድ እ ን ተ ረ ኺቡ ፡ ተ ወ ሳ ኺ ሚእ ት ን ሓ ምሳ ን
ኪ ምድ ቦ ፡ ብ ዛ ዕ ባ የ ሩ ሳ ሌ ም ድ ማ ብ ... ስ ም
ኣ ን ጾ ክ ያ ውያ ን ።
10 እ ቲ ን ጉ ስ ግ ዝ ኣ ቱ ምስ ሃ ቦ ፡ ኣ ብ ኢ ዱ ድ ማ
ምስ ኣ ተ ወ ፡ ብ ኡ ብ ኡ ን ህ ዝ ቡ ና ብ ግ ሪ ኽ
ኣ ምጽ ኦ ።
11 ነ ቲ ን ኣ ይ ሁ ድ ብ ፍ ሉ ይ ሞገ ስ ዝ ተ ዋ ህ ቦ ም
ን ጉ ሳ ዊ መሰ ላ ት ድ ማ ብ ዮ ሃ ን ስ ኣ ቦ ኤ ውፖ ለ ሞስ
ዝ ተ ዋ ህ ቦ ም ን ጉ ሳ ዊ መሰ ላ ት ድ ማ ወ ሲ ዱ ሎም።
ነ ቶ ም ከ ም ሕ ጊ ዝ ዀኑ መን ግ ስ ታ ት ድ ማ ኣ ውዲ ቑ ፡
ነ ቲ ሕ ጊ ዚ ጻ ረ ር ሓ ድ ሽ ል ምድ ታ ት ኣ ምጽ አ ።
12 ኣ ብ ት ሕ ቲ እ ቲ ግ ምቢ ብ ሓ ጐ ስ ና ይ ል ምምድ ቦ ታ
ሃ ነ ጸ ፣ ነ ቶ ም ሹ ማምን ቲ መን እ ሰ ያ ት ድ ማ ኣ ብ
ት ሕ ቲ ኡ ኣ እ ተ ዎ ም፣ ቆ ቢ ዕ ከ ኣ ገ በ ረ ሎም።
13 እ ቲ ሊ ቀ ካ ህ ና ት ዘ ይ ኰነ ፡ ያ ሶ ን ፡ እ ቲ
ፍ ር ሃ ት ኣ ምላ ኽ ዘ ይ ብ ሉ ሕ ሱ ም፡ ል ዕ ል ዝ በ ለ
ል ቦ ና ግ ሪ ኻ ውያ ን ን ኣ ረ ማዊ ስ ነ -ምግ ባ ር ን
ከ ምዚ ኰነ ።
14 እ ቶ ም ካ ህ ና ት ድ ሕ ሪ ደ ጊ ም ኣ ብ መሰ ውኢ
ን ኸ ገ ል ግ ሉ ት ብ ዓ ት ስ ለ ዘ ይ ነ በ ሮ ም፡ ን ቤ ተ
መቕ ደ ስ ብ ምን ዓ ቕ ን ነ ቲ መስ ዋ እ ቲ ሸ ለ ል
ብ ምባ ል ን ፡ ጸ ወ ታ ዲ ስ ቆ ስ ምስ ጸ ውዖ ም፡ ኣ ብ
ቦ ታ ኣ ካ ላ ዊ ምን ቅ ስ ቓ ስ ካ ብ ቲ ዘ ይ ሕ ጋ ዊ ኣ በ ል
ክ ካ ፈ ሉ ተ ጓ የ ዩ ።
15 ካ ብ ኵሉ ን ላ ዕ ሊ ክ ብ ሪ ግ ሪ ኻ ውያ ን ይ ፈ ት ዉ
እ ምበ ር ፡ ብ ኽ ብ ሪ ኣ ቦ ታ ቶ ም ኣ ይ ኰኑ ን ።
16 በ ዚ ምኽ ን ያ ት እ ዚ ኸ ኣ ፡ ጸ ላ እ ቶ ምን ፈ ዳ ይ ን
ኪ ዀኑ ነ በ ሮ ም እ ሞ፡ ል ምዶ ም ብ ት ግ ሃ ት
ዚ ስ ዕ ቡ ፡ ብ ዅሉ ኸ ኣ ኪ መስ ሉ ዝ ደ ለ ዩ እ ዮ ም።
17 ሕ ግ ታ ት ኣ ምላ ኽ ብ ምጻ ር ክ ፍ ኣ ት ምግ ባ ር
ቀ ሊ ል ነ ገ ር ኣ ይ ኰነ ን ፣ እ ታ እ ት ቕ ጽ ል ዘ መን
ግ ና ነ ዚ ነ ገ ር እ ዚ ክ ት ነ ግ ር እ ያ ።
18 እ ቲ ኣ ብ ነ ፍ ሲ ወ ከ ፍ ዓ መት እ ምነ ት ዚ ጥቀ መሉ
ዝ ነ በ ረ ጸ ወ ታ ኣ ብ ጢሮ ስ ምስ ተ ገ ብ ረ ፡ እ ቲ
ን ጉ ስ ኣ ብ ኡ ነ በ ረ ።
19 እ ዚ ጸ ጋ ዘ ይ ብ ሉ ያ ሶ ን ፡ ካ ብ የ ሩ ሳ ሌ ም
ፍ ሉ ያ ት ል ኡ ኻ ት ኣ ን ጾ ክ ያ ውያ ን ሰ ደ ደ ፡ ሰ ለ ስ ተ
ሚእ ቲ ድ ራ ክ ም ብ ሩ ር ተ ሰ ኪ ሞም ና ብ መስ ዋ እ ቲ
ሄ ር ኩ ለ ስ ክ ወ ስ ዱ ፡ እ ቶ ም ተ ሰ ከ ምቲ ብ ሩ ር
እ ውን ከ ይ ተ ረ ፉ ነ ቲ መስ ዋ እ ቲ ክ ህ ብ ዎ
ዘ ይ ግ ባ እ ስ ለ ዝ መስ ሎም፡ እ ቲ መስ ዋ እ ቲ
ክ ኸ ውን እ ምበ ር ምቹ እ ስ ለ ዘ ይ ነ በ ረ ን ኻ ል እ
ክ ፍ ሊ ታ ት ዝ ተ ሓ ዝ አ እ ዩ ።
20 እ ዚ ገ ን ዘ ብ እ ዚ ሽ ዑ ፡ ብ ዛ ዕ ባ እ ቲ ላ ኣ ኺ፡
ን መስ ዋ እ ቲ ሄ ር ኩ ለ ስ ተ መዘ ዘ ፤ ብ ሰ ን ኪ እ ቶ ም
ተ ሰ ከ ምቲ ግ ና ኣ ብ ምግ ባ ር ጋ ሊ ይ ውዕ ል ነ በ ረ ።
21 ኣ ፖ ሎን ዮ ስ ወ ዲ ምነ ስ ቴ ዎ ስ ን ን ጉ ስ
ቶ ለ ሜዎ ስ ፊ ሎሜቶ ር ኣ ብ ዘ ውዲ ን ምቕ ማጥ ና ብ
ግ ብ ጺ ምስ ተ ላ እ ከ ፡ ኣ ን ጾ ቆ ስ ን ጉ ዳ ያ ቱ ጽ ቡ ቕ
ጌ ሩ ከ ም ዘ ይ ጽ ሎ ስ ለ እ ተ ረ ድ ኦ ፡ ን ር እ ሱ
ድ ሕ ን ነ ቱ ኣ ዳ ለ ወ ፡ ብ ድ ሕ ሪ ኡ ና ብ ዮ ፓ መጸ ፡
ካ ብ ኡ ድ ማ ና ብ የ ሩ ሳ ሌ ም መጸ :
22 ኣ ብ ኡ ድ ማ ብ ያ ሶ ን ን ብ ከ ተ ማን ብ ኽ ብ ሪ
ተ ቐ በ ል ዎ ፡ ብ ሽ ግ ን ብ ዓ ቢ ጭድ ር ታ ን ኣ ተ ወ ፡
ብ ድ ሕ ሪ ኡ ድ ማ ምስ ሰ ራ ዊ ቱ ና ብ ፊ ን ቄ ከ ደ ።
23 ድ ሕ ሪ ሰ ለ ስ ተ ዓ መት ፡ ያ ሶ ን ነ ቲ ገ ን ዘ ብ ና ብ
ን ጉ ስ ኪ ወ ስ ዶ ን ገ ለ ኣ ድ ላ ዪ ነ ገ ራ ት ኪ ሓ ስ ቦ ን
ነ ቲ ኣ ቐ ዲ ሙ እ ተ ጠቕ ሰ ሓ ው ስ ምኦ ን ን ሜላ ዎ ስ
ለ ኣ ኾ ።
24 ን ሱ ግ ና ና ብ ቅ ድ ሚ ን ጉ ስ ምስ ኣ ዕ በ ዮ ፡
ብ ኽ ቡ ር መል ክ ዕ ሓ ይ ሉ ምስ ኣ ዕ በ ዮ ፡ ካ ብ ያ ሶ ን
ብ ሰ ለ ስ ተ ሚእ ቲ መክ ሊ ት ብ ሩ ር እ ና ሰ ውአ ፡
ክ ህ ነ ት ን ር እ ሱ ረ ኸ ቦ ።
25 ን ሱ ኸ ኣ ቍጥዓ ጨካ ን ጃ ን ዳ ፡ ቍጥዓ ኣ ራ ዊ ት
ኣ ራ ዊ ት ን እ ምበ ር ፡ ን ሊ ቀ ክ ህ ነ ት ዝ በ ቅ ዕ
ነ ገ ር ኣ የ ምጽ አ ን ፡ ት እ ዛ ዝ ን ጉ ስ ሒዙ መጸ ።
26 ሽ ዑ ፡ እ ቲ ን ሓ ዉ ዘ ዳ ኸ መ ያ ሶ ን ፡ ብ ኻ ል እ
ተ ደ ፊ ኡ ፡ ና ብ ሃ ገ ር ዓ ሞና ውያ ን ኪ ሃ ድ ም
ተ ገ ደ ደ ።
27 ሚኒ ላ ዎ ስ ድ ማ ስ ል ጣን ረ ኸ በ ፣ ብ ዛ ዕ ባ እ ቲ
ን ን ጉ ስ እ ተ መባ ጽ ዖ ገ ን ዘ ብ ግ ና ፣ ሶ ስ ት ራ ቲ ስ
እ ቲ ሓ ለ ቓ እ ቲ ሓ ወ ል ቲ እ ኳ እ ን ተ ጠለ ቦ ፣ ጽ ቡ ቕ
ስ ር ዓ ት ኣ ይ ወ ሰ ደ ሉ ን ።
28 ምእ ካ ብ ል ምድ ታ ት ን ዕ ኡ እ ዩ ነ ይ ሩ ። ስ ለ ዚ
ክ ል ቲ ኦ ም ኣ ብ ቅ ድ ሚ ን ጉ ስ ተ ጸ ውዑ ።
29 ሚኒ ላ ዎ ስ ድ ማ ኣ ብ ክ ን ድ ኡ ን ሊ ሲ ማኮ ስ ሓ ዉ
ኣ ብ ክ ህ ነ ት ሓ ዲ ጉ ዎ ። ሶ ስ ት ራ ቶ ስ ድ ማ ነ ቲ
ኣ መሓ ዳ ሪ ቆ ጵ ሮ ሳ ውያ ን ዝ ነ በ ረ ክ ራ ተ ስ ከ ደ ።
30 እ ዚ ነ ገ ር እ ዚ እ ና ተ ፈ ጸ መ ከ ሎ፡ ነ ታ
ኣ ን ጾ ኮ ስ እ ት በ ሃ ል ሰ በ ይ ቲ ን ጉ ስ ስ ለ
እ ተ ዋ ህ በ ፡ ካ ብ ታ ር ሴ ስ ን ማሎስ ን ዓ መጹ ።
31 ሽ ዑ ፡ እ ቲ ን ጉ ስ ነ ቲ ጕ ዳ ያ ት ን ምህ ዳ እ
ብ ታ ህ ዋ ኽ መጸ ፣ ን ኣ ን ድ ሮ ኒ ከ ስ ዚ በ ሃ ል ስ ል ጣን
ዘ ለ ዎ ሰ ብ ኣ ይ ከ ኣ ምክ ት ሉ ገ ዲ ፍ ዎ ።
32 ምኔ ላ ዎ ስ ግ ና ጊ ዜ ኸ ም ዝ ረ ኸ በ መሲ ል ዎ ፡ ካ ብ
ቤ ተ መቕ ደ ስ ገ ለ ኣ ቕ ሑ ወ ር ቂ ሰ ሪ ቑ ፡ ገ ሊ ኡ
ን ኣ ን ድ ሮ ኒ ከ ስ ሃ ቦ ፡ ገ ሊ ኡ ድ ማ ና ብ ጢሮ ስ ን
ኣ ብ ከ ባ ቢ ኡ ኣ ብ ዘ ለ ዋ ከ ተ ማታ ት ን ሸ ጦ።
33 ኦ ን ያ ስ ር ግ ጽ ምዃኑ ምስ ፈ ለ ጠ፡ ገ ን ሖ ፡
ና ብ ታ ኣ ብ ጥቓ ኣ ን ጾ ክ ያ እ ት ር ከ ብ ዳ ፍ ነ ኣ ብ
እ ት ር ከ ብ መቕ ደ ስ ድ ማ ሰ ሓ በ ።
34 ስ ለ ዚ ድ ማ ምኔ ላ ዎ ስ ን ኣ ን ድ ሮ ኒ ኮ ስ ፈ ሊ ዩ
ን ኦ ን ያ ስ ኣ ብ ኢ ዱ ከ እ ት ዎ ጸ ለ የ ። ን ሱ ተ ኣ ሚኑ
ብ ተ ን ኮ ል ና ብ ኦ ን ያ መጸ ፡ የ ማነ ይ ቲ ኢ ዱ
ብ ማሕ ላ ሃ ቦ ። ብ እ ኡ እ ኳ እ ን ተ ተ ጠር ጠረ ፡
ካ ብ ታ መቕ ደ ስ ኪ ወ ጽ እ ኣ እ መኖ ፡ ፍ ት ሒ
ከ ይ ሓ ሰ በ ድ ማ ብ ኡ ን ብ ኡ ዓ ጸ ዎ ።
35 በ ዚ ምኽ ን ያ ት እ ዚ ፡ ኣ ይ ሁ ድ ጥራ ይ
ዘ ይ ኰነ ስ ፡ ብ ዙ ሓ ት ካ ብ ካ ል ኦ ት ኣ ህ ዛ ብ
እ ውን ፡ በ ቲ ዘ ይ ፍ ት ሓ ዊ ቅ ት ለ ት እ ቲ ሰ ብ ኣ ይ
ኣ ዝ ዮ ም ተ ቘ ጥዑ ፡ ኣ ዝ ዮ ም ከ ኣ ሓ ዘ ኑ ።
36 እ ቲ ን ጉ ስ ካ ብ ከ ባ ቢ ቂ ል ቅ ያ ምስ ተ መል ሰ
ድ ማ፡ እ ቶ ም ኣ ብ ታ ኸ ተ ማ ዝ ነ በ ሩ ኣ ይ ሁ ድ ን ገ ለ
ካ ብ ቶ ም ነ ቲ ሓ ቂ ዚ ጸ ል ኡ ግ ሪ ኻ ውያ ን ን ፡
ኦ ን ያ ስ ብ ዘ ይ ምኽ ን ያ ት ስ ለ እ ተ ቐ ት ለ ፡
ኣ ማረ ሩ ።
37 ስ ለ ዚ ፡ ኣ ን ጾ ቆ ስ ብ ሰ ን ኪ እ ቲ ዝ ሞተ
ል ቦ ና ኡ ን ት ሕ ት ና ዝ መል ኦ ን ኣ ካ ይ ዳ ፡ ካ ብ ል ቡ
ሓ ዘ ነ ፡ ደ ን ገ ጸ ፡ በ ኸ የ ።
38 ብ ቝጥዓ ተ ቓ ጺ ሉ ድ ማ፡ ብ ኡ ን ብ ኡ
ኣ ን ድ ሮ ኒ ኮ ስ ነ ቲ ሐ ምላ ይ ክ ዳ ውን ቱ ኣ ል ዒ ሉ ፡
ክ ዳ ውን ቱ ቀ ደ ደ ፡ ና ብ ታ ኣ ብ ል ዕ ሊ ኦ ን ያ ስ
ፍ ር ሃ ት ኣ ምላ ኽ ዘ ይ ፈ ጸ መላ ቦ ታ ድ ማ ብ ብ ዘ ላ
እ ታ ኸ ተ ማ መር ሖ ፡ ኣ ብ ኡ ድ ማ ነ ቲ ር ጉ ም ቀ ታ ሊ
ቀ ተ ሎ። በ ዚ ኸ ኣ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር መቕ ጻ ዕ ቱ ፡
ከ ምቲ ዝ ግ ብ ኦ ዓ ስ ቢ ሃ ቦ ።

6. 39 ብ ፍ ቓ ድ ሚኒ ላ ዎ ስ ብ ሊ ሲ ማኮ ስ ኣ ብ ታ ኸ ተ ማ
ብ ዙ ሕ መስ ዋ እ ቲ መስ ዋ እ ቲ ምስ ተ ገ ብ ረ ፡ ፍ ረ ኣ
ድ ማ ና ብ ወ ጻ ኢ ምስ ተ ዘ ር ግ ሐ ፡ እ ቶ ም ህ ዝ ቢ ኣ ብ
ል ዕ ሊ ሊ ሲ ማኮ ስ ተ ኣ ከ ቡ ፡ ድ ሮ ብ ዙ ሓ ት ኣ ቕ ሓ
ወ ር ቂ ተ ሰ ኪ ሞም ነ በ ሩ ።
40 እ ቲ ተ ራ ህ ዝ ቢ ተ ን ሲ ኡ ብ ቝጥዓ ምስ ተ መል አ ፡
ሊ ሲ ማኮ ስ ኣ ስ ታ ት ሰ ለ ስ ተ ሽ ሕ ሰ ባ ት ኣ ዕ ጢቑ ፡
መጀ መር ታ ዓ መጽ ከ ቕ ር ብ ጀ መረ ። ሓ ደ ኣ ውራ ነ ስ
መራ ሒ ኮ ይ ኑ ፡ ብ ዓ መታ ት ኣ ዝ ዩ ዝ ሓ ለ ፈ ሰ ብ ፡
ብ ዕ ሽ ነ ት ድ ማ ካ ብ ኡ ዝ ን እ ስ ኣ ይ ነ በ ረ ን ።
41 ሽ ዑ ፈ ተ ነ ሊ ሲ ማኮ ስ ምስ ረ ኣ ዩ ፡ ገ ሊ ኦ ም
ኣ እ ማን ፡ ገ ሊ ኦ ም በ ት ሪ ፡ ገ ሊ ኦ ም ድ ማ
ብ ኣ ጻ ብ ዕ ዝ ቑ ጸ ር ሓ መድ ወ ሲ ዶ ም፡ ን ዅሎም ኣ ብ
ል ዕ ሊ ሊ ሲ ማኮ ስ ን ነ ቶ ም ኣ ብ ል ዕ ሊ ኦ ም
ዝ ደ ፍ ኡ ን ደ ር በ ዩ ።
42 በ ዚ ኸ ምዚ ን ብ ዙ ሓ ት ኻ ባ ታ ቶ ም ኣ ቝሰ ሉ ፡
ን ገ ሊ ኦ ም ከ ኣ ና ብ መሬ ት ወ ቒ ዖ ም፡ ን ዅሎም ድ ማ
ብ ሓ ይ ሊ ሃ ደ ሙ
፡ እ ን ተ እ ቲ ሸ ፋ ቱ ቤ ተ
ክ ር ስ ት ያ ን ግ ና ኣ ብ ጐ ድ ኒ መዝ ገ ብ ቀ ተ ል ዎ ።
43 በ ዚ ጕ ዳ ያ ት እ ዚ ድ ማ ኣ ብ ል ዕ ሊ ሚኒ ላ ዎ ስ ክ ሲ
ተ ቐ ረ በ ።
44 እ ቲ ን ጉ ስ ና ብ ጢሮ ስ ምስ መጸ ፡ ካ ብ ሰ ኔ ት
ዝ ተ ላ እ ኩ ሰ ለ ስ ተ ሰ ባ ት ኣ ብ ቅ ድ ሚኡ
ተ ማሕ ጸ ኑ ።
45 ምኔ ላ ዎ ስ ግ ና ሕ ጂ ተ ፈ ሪ ድ ዎ ስ ለ ዝ ነ በ ረ ፡
ን ቶ ለ ሚ ወ ዲ ዶ ሪ ሜነ ስ ን ን ጉ ስ እ ን ተ ኣ ህ ድ ኦ ፡
ብ ዙ ሕ ገ ን ዘ ብ ከ ም ዝ ህ ቦ ቃ ል ኣ ተ ወ ሉ ።
46 ቶ ለ ሚ ድ ማ ነ ቲ ን ን ጉ ስ ኣ የ ር ከ ም ዚ ወ ስ ድ
ገ ይ ሩ ና ብ ሓ ደ መጋ ረ ጃ ምስ ወ ሰ ዶ ፡ ካ ል እ ሓ ሳ ብ
ኰነ ።
47 ን ሱ ን ሚኒ ላ ዎ ስ ካ ብ ቲ ክ ስ ታ ት ኣ ና ገ ፎ ፡ ን ሱ
ጠን ቂ እ ቲ ዅሉ ዕ ግ ር ግ ር እ ኳ እ ን ተ ነ በ ረ ፡
ነ ቶ ም ጕ ዳ ዮ ም እ ን ተ ዚ ነ ግ ሩ ፡ እ ወ ፡ ኣ ብ ቅ ድ ሚ
እ ስ ክ ን ያ ውያ ን ን ጹ ሃ ት ምዀኑ ነ ይ ሮ ም፡ ድ ኻ ታ ት
ሰ ባ ት ድ ማ ን ሞት ፈ ረ ዶ ም .
48 በ ዚ ኸ ምዚ እ ቶ ም ን ከ ተ ማን ን ህ ዝ ብ ን
ን ቕ ዱ ሳ ት ኣ ቕ ሑን ዚ ስ ዕ ብ ዎ ዝ ነ በ ሩ ፡ ነ ዊ ሕ
ከ ይ ጸ ን ሑ ዘ ይ ፍ ት ሓ ዊ መቕ ጻ ዕ ቲ ተ ቐ በ ሉ ።
49 ስ ለ ዚ ፡ እ ቶ ም ሰ ብ ጢሮ ስ እ ውን በ ቲ እ ኩ ይ
ተ ግ ባ ር እ ቲ ጽ ል ኢ ኦ ም፡ ብ ኽ ብ ሪ ከ ም ዚ ቕ በ ር
ገ በ ሩ ።
50 ከ ምኡ ድ ማ ብ ስ ስ ዐ እ ቶ ም ስ ል ጣን ዝ ነ በ ሮ ም
ሚኒ ላ ዎ ስ ብ ኽ ፍ ኣ ት እ ና ወ ሰ ኸ ን ን ዜ ጋ ታ ት ዓ ቢ
ከ ዳ ዕ እ ና ኾ ነ ን ገ ና ኣ ብ ስ ል ጣን ጸ ን ሐ ።
ምዕ ራ ፍ 5
1 ኣ ብ ታ ግ ዜ እ ቲ ኣ ኣ ቢ ሉ ኣ ን ጾ ኮ ስ ን ኻ ል ኣ ይ
ግ ዜ ና ብ ግ ብ ጺ ኣ ዳ ለ ወ ።
2 ሽ ዑ ኰነ ድ ማ፡ ኣ ብ ብ ዘ ላ እ ታ ኸ ተ ማ፡
ን ኣ ስ ታ ት ኣ ር ብ ዓ መዓ ል ቲ ፡ ፈ ረ ሰ ኛ ታ ት ከ ም
ጕ ጅ ለ ወ ተ ሃ ደ ራ ት ፡ ካ ብ ጨር ቂ ወ ር ቂ
ተ ኸ ዲ ኖ ም፡ ወ ን ጭፍ ተ ዓ ጢቖ ም ኣ ብ ኣ የ ር ኪ ጐ ዩ
ተ ራ እ ዩ ።
3 ጭፍ ራ ፈ ረ ሰ ኛ ታ ት ድ ማ ተ ሰ ሪ ዖ ም፡ ን ሓ ድ ሕ ዶ ም
እ ና ተ ራ ኸ ቡ ን እ ና ተ ጓ የ ዩ ን ፡ ብ ዋ ል ታ ታ ት ን
ብ ብ ዝ ሒ ፒ ክ ስ ን ፡ ኣ ስ ያ ፍ እ ና ሰ ሓ ቡ ን
ብ ፍ ላ ጻ ታ ት እ ና ደ ር በ ዩ ን ብ ወ ር ቂ ስ ል ማት ን
ብ ዅሉ ዓ ይ ነ ት መት ሓ ዚ ታ ት ን እ ና ተ ራ ኸ ቡ ን
እ ና ተ ጓ የ ዩ ን ።
4 ስ ለ ዚ ፡ እ ቲ ግ ል ጸ ት ና ብ ሰ ና ይ ምእ ን ቲ
ኺምለ ስ ፡ ነ ፍ ሲ ወ ከ ፍ ሰ ብ ይ ጽ ሊ ነ በ ረ ።
5 ኣ ን ጾ ቆ ስ ከ ም ዝ ሞተ ጌ ሩ ና ይ ሓ ሶ ት ወ ረ ምስ
ተ ሰ ምዐ ፡ ያ ሶ ን እ ን ተ ወ ሓ ደ ሽ ሕ ሰ ብ ሒዙ ፡
ሃ ን ደ በ ት ነ ታ ኸ ተ ማ ወ ረ ራ ። እ ቶ ም ኣ ብ መና ድ ቕ
ዝ ነ በ ሩ ድ ማ ተ መሊ ሶ ም፡ እ ታ ኸ ተ ማ ድ ማ ኣ ብ
መወ ዳ እ ታ ተ ታ ሕ ዘ ት ፡ ምኔ ላ ዎ ስ ና ብ ቲ ሓ ወ ል ቲ
ሃ ደ መ።
6 ያ ሶ ን ግ ና ን ዜ ጋ ታ ቱ ብ ዘ ይ ምሕ ረ ት ቀ ተ ሎም፣
መዓ ል ቲ ን ዓ ኣ ቶ ም ካ ብ ሃ ገ ሩ ምር ካ ቡ ን ዕ ኡ
ኣ ዝ ያ ዘ ይ ሕ ጉ ስ መዓ ል ቲ ምዃና ከ ይ ሓ ሰ በ ፤
ጸ ላ እ ቱ እ ምበ ር ፡ ነ ቶ ም ዝ ሰ ዓ ሮ ም ደ ቂ ዓ ዱ ከ ም
ዘ ይ ኮ ኑ መሲ ል ዎ ።
7 ግ ና ኸ እ ዚ ዅሉ ግ ና ስ ል ጣነ ኣ ይ ረ ኸ በ ን ፣ ኣ ብ
መወ ዳ እ ታ ግ ና ብ ዓ ስ ቢ ኽ ድ ዓ ት ሕ ፍ ረ ት
ተ ቐ በ ለ ፣ መሊ ሱ ድ ማ ና ብ ሃ ገ ር ዓ ሞና ውያ ን
ሃ ደ መ።
8 ኣ ብ መወ ዳ እ ታ እ ምበ ኣ ር ፡ ኣ ብ ቅ ድ ሚ ኣ ሬ ታ ስ
ን ጉ ስ ዓ ረ ብ ተ ኸ ሲ ሱ ፡ ካ ብ ከ ተ ማ ና ብ ከ ተ ማ
እ ና ሃ ደ መ፡ ብ ዅሉ ሰ ብ እ ና ሰ ጐ ጎ ፡ ከ ም ሓ ዲ ግ
ሕ ጊ ተ ጸ ሊ ኡ ፡ ከ ም ቅ ሉ ዕ ጸ ላ ኢ ድ ማ ብ ፍ ን ፉ ን
ተ መል ሰ ሃ ገ ሩ ን ደ ቂ ዓ ዱ ን ፡ ና ብ ግ ብ ጺ
ተ ደ ር በ የ ።
9 በ ዚ ኸ ምዚ እ ቲ ን ብ ዙ ሓ ት ካ ብ ሃ ገ ሮ ም
ዘ ባ ረ ሮ ም ኣ ብ ዓ ዲ ጓ ና ጠፍ አ ፣ ና ብ
ላ ቄ ዲ ሞና ውያ ን ተ መሊ ሱ ፣ ብ ዘ መድ ኣ ዝ ማዱ
ረ ድ ኤ ት ኪ ረ ክ ብ ሓ ሰ በ ።
10 እ ቲ ን ብ ዙ ሓ ት ን ዘ ይ ተ ቐ ብ ሩ ዘ ውደ ቐ ድ ማ
ዚ ሓ ዝ ነ ሉ ፡ ዋ ላ ሓ ደ ጽ ን ዓ ት ቀ ብ ሪ ፡ ወ ይ ምስ
ኣ ቦ ታ ቱ መቓ ብ ር ኣ ይ ነ በ ሮ ን ።
11 እ ዚ እ ተ ፈ ጸ መ ና ብ መኪ ና ን ጉ ስ ምስ መጸ ፡
ይ ሁ ዳ ዓ መጸ ት መሲ ል ዎ ፡ ብ ቝጥዓ ካ ብ ግ ብ ጺ ምስ
ወ ጸ ፡ ነ ታ ከ ተ ማ ብ ሓ ይ ሊ ኣ ጽ ዋ ር ወ ሰ ዳ ።
12 ን ሰ ቡ ውግ ኣ ቱ ድ ማ ነ ቶ ም ዝ ረ ኸ ብ ዎ ም
ከ የ ሕ ር ቑ ፡ ነ ቶ ም ና ብ ኣ ባ ይ ቲ ዝ ድ ይ ቡ ድ ማ
ክ ቐ ት ል ዎ ም ኣ ዘ ዞ ም።
13 በ ዚ ኸ ምዚ ፡ ን ኣ ሽ ቱ ን ዓ በ ይ ት ን ምቕ ታ ል ፡
ሰ ብ ኡ ት ን ኣ ን ስ ት ን ቈ ል ዑ ን ምቕ ታ ል ፡ ደ ና ግ ል ን
ዕ ሸ ላ ት ን ምቕ ታ ል ኰነ ።
14 ኣ ብ ውሽ ጢ ሰ ለ ስ ተ መዓ ል ቲ ድ ማ ስ ሳ ን ሽ ሕ
ሰ ባ ት ጠፍ ኡ ፣ ካ ብ ዚ ኦ ም ኣ ር ብ ዓ ሽ ሕ ኣ ብ ቲ
ውግ እ ተ ቐ ተ ሉ ። ካ ብ ዝ ተ ቐ ት ሉ ድ ማ ዘ ይ ውሕ ዱ
ዝ ተ ሸ ጡ።
15 ግ ና ኸ በ ዚ ኣ ይ ዓ ገ በ ን ፡ ና ብ ታ ኣ ብ ኵላ ዓ ለ ም
እ ት ቕ ደ ስ ኣ ዝ ያ ቅ ድ ስ ቲ ቤ ተ መቕ ደ ስ ከ ም ዝ ኣ ቱ
ተ ገ ረ መ። ምኔ ላ ዎ ስ ፡ እ ቲ ን ሕ ግ ታ ት ን ን ሃ ገ ሩ ን
ከ ዳ ዕ ፡ መራ ሒኡ ብ ምዃኑ ፤
16 ነ ተ ን ቅ ዱ ሳ ት ኣ ቕ ሑ ብ ር ኹሳ ት ኣ እ ዳ ው
ወ ሲ ዱ ፡ ነ ቲ ብ ኻ ል ኦ ት ነ ገ ስ ታ ት ነ ቲ ቦ ታ
ን ምዕ ባ ይ ን ክ ብ ር ን ክ ብ ር ን ዝ ተ ወ ፈ የ ነ ገ ራ ት
ድ ማ ብ ር ኹሳ ት ኣ እ ዳ ው እ ና ሰ ሓ በ ፡ ሃ ቦ ።
17 ኣ ን ጾ ቆ ስ ኣ ብ ኣ እ ምሮ ኡ ኣ ዝ ዩ ት ዕ ቢ ተ ኛ ስ ለ
ዝ ነ በ ረ ፡ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ብ ሰ ን ኪ ሓ ጢኣ ት እ ቶ ም
ኣ ብ ታ ኸ ተ ማ ዚ ነ ብ ሩ ን እ ተ ወ ሰ ነ እ ዋ ን ከ ም
እ ተ ቘ ጥዐ ፡ ስ ለ ዚ ድ ማ ኣ ዒ ን ቱ ና ብ ቲ ቦ ታ ከ ም
ዘ ይ ነ በ ረ ት ኣ ይ ሓ ሰ በ ን ።
18 ቅ ድ ም ብ ብ ዙ ሕ ሓ ጢኣ ት እ ን ተ ዘ ይ ተ ጠቕ ለ ሉ ፡
እ ዚ ሰ ብ ኣ ይ እ ዚ ምስ መጸ ብ ኡ ን ብ ኡ ተ ገ ሪ ፉ ፡
ከ ምቲ ን ጉ ስ ሰ ሉ ቆ ስ ን ጉ ስ መዝ ገ ብ ክ ር ኢ
ዝ ለ ኣ ኾ ሄ ል ዮ ዶ ሮ ስ ካ ብ ት ዕ ቢ ቱ ተ መሊ ሱ ።
19 ግ ና ኸ ፡ ኣ ምላ ኽ ን ህ ዝ ቢ ምእ ን ቲ እ ቲ ስ ፍ ራ
ኣ ይ ሓ ረ የ ን ፡ ነ ቲ ር ሑቕ ቦ ታ ምእ ን ቲ እ ቲ ህ ዝ ቢ
ኢ ሉ እ ዩ ሓ ረ የ ።
20 ስ ለ ዚ እ ቲ ኣ ብ ቲ ህ ዝ ቢ ዘ ጋ ጠመ መከ ራ
ምሳ ታ ቶ ም እ ተ ኻ ፈ ለ ስ ፍ ራ ባ ዕ ሉ ፡ ብ ድ ሕ ሪ ኡ
በ ቲ ኻ ብ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር እ ተ ላ እ ከ ጥቕ ሚ
ተ ዘ ራ ረ በ ፡ ከ ምቲ ብ ቝጥዓ እ ቲ ዅሉ ዚ ኽ እ ል
እ ተ ሓ ድ ገ ፡ ከ ም ብ ሓ ድ ሽ እ ቲ ዓ ብ ዪ
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ተ ዓ ሪ ቑ ፡ ብ ኹሉ ክ ብ ሪ ተ ተ ኺሉ ።
21 ኣ ን ጾ ቆ ስ ሽ ሕ ን ሸ ሞን ተ ሚእ ት ን መክ ሊ ት ካ ብ
ቤ ተ መቕ ደ ስ ምስ ኣ ውጽ አ ፡ ነ ታ ምድ ሪ ብ እ ግ ሪ
ክ ት ጐ ዓ ዝ ፡ ን ባ ሕ ሪ ውን ብ እ ግ ሩ ክ ት ሓ ል ፍ ኢ ሉ

7. ብ ት ዕ ቢ ቱ ብ ት ዕ ቢ ት ና ብ ኣ ን ጾ ክ ያ ከ ደ ፡
ት ዕ ቢ ት ሓ ሳ ቡ ከ ምዚ ነ በ ረ ።
22 ኣ ብ የ ሩ ሳ ሌ ም ድ ማ ፊ ል ጶ ስ ን ሃ ገ ሩ
ፍ ሪ ጅ ያ ዊ ን ካ ብ ቲ ኣ ብ ኡ ዘ ቐ መጦ ብ ዝ ያ ዳ
ባ ር ባ ራ ዊ ሥነ ምግ ባ ር ን ፡ ኣ ብ የ ሩ ሳ ሌ ም
ኣ መሓ ደ ር ቲ ገ ደ ፈ ።
23 ኣ ብ ጋ ሪ ዚ ም ድ ማ ኣ ን ድ ሮ ኒ ቆ ስ ፤ ብ ዘ ይ ካ ዚ
ድ ማ ካ ብ ኩሎም ዝ ኸ ፍ አ ኣ ብ ል ዕ ሊ ዜ ጋ ታ ት ከ ቢ ድ
ኢ ዱ ዝ ጸ ዓ ነ ምኔ ላ ዎ ስ ኣ ብ ል ዕ ሊ ደ ቂ ዓ ዱ
ኣ ይ ሁ ድ ክ ፉ እ ኣ ተ ሓ ሳ ስ ባ ዝ ነ በ ሮ ።
24 ነ ቲ ፍ ን ፉ ን መራ ሒ ጕ ጅ ለ ኣ ፖ ሎን ዮ ስ ድ ማ
ዕ ስ ራ ን ክ ል ተ ን ሽ ሕ ሰ ራ ዊ ት ሒዙ ለ ኣ ኾ ፡
ን ዅሎም እ ቶ ም ኣ ብ ዕ ድ ሚኦ ም ዝ ነ በ ሩ
ኺቐ ት ሎም፡ ነ ተ ን ኣ ን ስ ት ን ነ ተ ን ን ኣ ሽ ቱ ን
ድ ማ ኪ ሸ ጠን ኣ ዘ ዞ ።
25 ን ሱ ና ብ የ ሩ ሳ ሌ ም መጺ ኡ ፡ ሰ ላ ም መሲ ሉ ፡
ን ኣ ይ ሁ ድ ቅ ድ ስ ቲ መዓ ል ቲ ኺሕ ል ዉ ኸ ሎ፡ ክ ሳ ዕ
ቅ ድ ስ ቲ መዓ ል ቲ ሰ ን በ ት ዓ ገ በ ፡ ን ሰ ቡ ድ ማ
ክ ዕ ጠቑ ኣ ዘ ዞ ም።
26 ነ ቶ ም ሰ ን በ ት ን ምብ ዓ ል ዝ ኸ ዱ ዂሎም ድ ማ
ቀ ተ ሎም፡ ኣ ጽ ዋ ር ሒዞ ም ኣ ብ ታ ኸ ተ ማ እ ና ጐ የ ዩ
ድ ማ ብ ዙ ሓ ት ህ ዝ ቢ ቀ ተ ሎም።
27 ይ ሁ ዳ መቃ ቤ ዎ ስ ግ ና ምስ ካ ል ኦ ት ት ሽ ዓ ተ
ሰ ባ ት ወ ይ ኣ ብ ከ ባ ቢ ኡ ና ብ በ ረ ኻ ሰ ሓ በ ፡
ምስ ቶ ም ኣ ብ ቲ ብ ከ ላ ምእ ን ቲ ኸ ይ ተ ኻ ፈ ሉ ፡
ምስ ቶ ም ብ ቐ ጻ ሊ ኣ ት ክ ል ቲ ዚ በ ል ዑ ጭፍ ራ ኡ ፡
ከ ም ኣ ገ ባ ብ ኣ ራ ዊ ት ኣ ብ ኣ ኽ ራ ን ተ ቐ መጠ።
ምዕ ራ ፍ 6
1 ድ ሕ ር ዚ ነ ዊ ሕ ከ ይ ጸ ን ሐ ን ጉ ስ ን ኣ ይ ሁ ድ ካ ብ
ሕ ጊ ኣ ቦ ታ ቶ ም ኪ ር ሕ ቁ ን ከ ም ሕ ግ ታ ት ኣ ምላ ኽ
ኪ ነ ብ ሩ ን ኪ ግ ድ ዶ ም ሓ ደ ኣ ረ ጊ ት ሰ ብ ኣ ይ ካ ብ
ኣ ቴ ን ስ ለ ኣ ኸ ።
2 ነ ታ ኣ ብ የ ሩ ሳ ሌ ም እ ት ር ከ ብ ቤ ተ መቕ ደ ስ
ኼብ ክ ላ ፡ ቤ ተ መቕ ደ ስ ጁ ፒ ተ ር ኦ ሎምፒ ዮ ስ ድ ማ
ክ ት ብ ል ዋ ። ከ ምኡ ’ውን ኣ ብ ጋ ሪ ዚ ም፡ ና ይ
ጁ ፒ ተ ር ተ ሓ ላ ቒ ጓ ኖ ት ፡ ከ ምቲ ኣ ብ ቲ ቦ ታ
ዝ ነ ብ ሩ ዝ ምነ ይ ዎ ።
3 ምምጻ እ እ ዚ ኽ ፍ ኣ ት እ ዚ ን ህ ዝ ቢ ዜ ጕ ህ ን
ዜ ጕ ህ ን ነ በ ረ ።
4 እ ታ ቤ ተ መቕ ደ ስ ብ ኣ ህ ዛ ብ ብ ዕ ግ ር ግ ር ን
ብ ታ ሕ ጓ ስ ን መሊ ኣ ነ በ ረ ት ፣ ን ሳ ቶ ም ምስ
ኣ መን ዝ ራ ታ ት ይ ዘ ውሩ ነ በ ሩ ፣ ኣ ብ ዙ ር ያ
ቅ ዱ ሳ ት ቦ ታ ታ ት ድ ማ ምስ ኣ ን ስ ቲ ይ ዛ ረ ቡ
ነ በ ሩ ፣ ብ ዘ ይ ካ እ ዚ ኸ ኣ ዘ ይ ፍ ቓ ድ ነ ገ ር
የ ምጽ ኡ ነ በ ሩ ።
5 እ ቲ መሰ ውኢ እ ውን ሕ ጊ ዚ ኽ ል ክ ሎ ር ኹስ
ነ ገ ራ ት መሊ ኡ ነ በ ረ ።
6 ሓ ደ ሰ ብ መዓ ል ት ታ ት ሰ ን በ ት ወ ይ ጥን ታ ዊ ጾ ም
ኪ ሕ ሉ ፡ ወ ይ ኣ ይ ሁ ዳ ዊ ምዃነ ይ ፈ ጺ ሙ ኺገ ል ጽ
ኣ ይ ፍ ቀ ድ ን ነ በ ረ ።
7 በ ታ ን ጉ ስ እ ተ ወ ል ደ ላ መዓ ል ቲ ድ ማ ኣ ብ ነ ፍ ሲ
ወ ከ ፍ ወ ር ሒ ካ ብ ቲ መስ ዋ እ ቲ ኺበ ል ዑ ብ መሪ ር
ተ ገ ዲ ዶ ም ይ መጹ ነ በ ሩ ። ጾ ም ባ ኮ ስ ምስ ተ ፈ ጸ መ
ድ ማ ኣ ይ ሁ ድ ዕ ን ጨይ ቲ ሒዞ ም ና ብ ባ ኮ ስ ብ ሰ ል ፊ
ክ ኸ ዱ ተ ገ ደ ዱ ።
8 ኣ ብ ጎ ረ ባ ብ ቲ ከ ተ ማታ ት ኣ ህ ዛ ብ ድ ማ ብ ና ይ
ቶ ለ ሜያ ሓ ሳ ብ ኣ ን ጻ ር ኣ ይ ሁ ድ ኣ ዋ ጅ ወ ጸ ።
9 ምስ ስ ነ -ምግ ባ ር ኣ ህ ዛ ብ ኪ መሳ ሰ ል ዘ ይ ደ ለ የ
ድ ማ ይ ቕ ተ ል ። ሽ ዑ ሓ ደ ሰ ብ ነ ዚ ሕ ጂ ዘ ሎ ሕ ሰ ም
ር እ ዩ ክ ኸ ውን ይ ኽ እ ል እ ዩ ።
10 ክ ል ተ ኣ ን ስ ቲ ፡ ደ ቀ ን ዝ ገ ዘ ራ ፡ ኣ ምጺ አ ን
ነ በ ራ ። ን ሳ ቶ ም ድ ማ ብ ግ ል ጺ ኣ ብ ዙ ር ያ እ ታ
ኸ ተ ማ ምስ ዞ ር ዎ ፡ እ ቶ ም ዕ ሸ ላ ት ኣ ጥባ ቶ ም
ኣ ረ ኪ ቦ ም፡ ር እ ሶ ም ኰይ ኖ ም ካ ብ መን ደ ቕ
ኣ ውደ ቕ ዎ ም።
11 ካ ል ኦ ት ድ ማ ብ ፊ ል ጶ ስ ምስ ረ ኸ ብ ዎ ፡ መዓ ል ቲ
ሰ ን በ ት ብ ሕ ቡ እ ን ምሕ ላ ው ኣ ብ ጥቓ ኦ ም ና ብ
በ ዓ ት ታ ት ዝ ጐ የ ዩ ፡ ን ኽ ብ ሪ እ ታ ኣ ዝ ያ ቅ ድ ስ ቲ
መዓ ል ቲ ን ር እ ሶ ም ክ ሕ ግ ዙ ሕ ሊ ና ስ ለ ዝ ገ በ ሩ ፡
ኵሎም ብ ሓ ን ሳ ብ ተ ቓ ጸ ሉ ።
12 ነ ቶ ም ነ ዛ መጽ ሓ ፍ እ ዚ ኣ ዘ ን ብ ቡ ድ ማ፡ ነ ዚ
መቕ ጻ ዕ ቲ እ ዚ ን ህ ዝ ብ ና ዚ ኸ ውን መቕ ጻ ዕ ቲ
እ ምበ ር ፡ ን ጥፍ ኣ ት ኣ ይ ኰነ ን ኪ ፈ ር ድ ዎ
እ ምበ ር ፡ በ ዚ መዓ ት እ ዚ ተ ስ ፋ ኸ ይ ቈ ር ጹ
እ ል ምኖ ም ኣ ሎኹ።
13 እ ኩ ያ ት ገ በ ር ቲ ብ ኡ ን ብ ኡ ኪ ቕ ጽ ዑ ደ ኣ
እ ምበ ር ፡ ነ ዊ ሕ መከ ራ ምስ ዘ ይ ቅ ጽ ዑ ፡ ምል ክ ት
እ ቲ ዓ ብ ዪ ሕ ያ ውነ ቱ እ ዩ ።
14 ከ ምቲ ን ኻ ል ኦ ት ኣ ህ ዛ ብ ፡ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ና ብ
ምል ኣ ት ሓ ጢኣ ቶ ም ክ ሳ ዕ ዚ በ ጽ ሑ፡ ብ ት ዕ ግ ስ ቲ
ዚ ቐ ጽ ዖ ም ኣ ህ ዛ ብ ፡ ከ ምኡ ኣ ይ ገ ብ ረ ና ን እ ዩ ።
15 ኣ ብ ጥር ዚ ሓ ጢኣ ት ምስ በ ጽ ሐ ፡ ድ ሕ ሪ ኡ ሕ ነ ና
ምእ ን ቲ ኸ ይ ፈ ድ የ ል ና ።
16 ስ ለ ዚ ኸ ኣ ምሕ ረ ቱ ካ ባ ና ፈ ጺ ሙ ኣ ይ ስ ሕ ብ ን
እ ዩ ፡ ብ ጸ በ ባ እ ኳ እ ን ተ ቀ ጽ ዐ ፡ ን ህ ዝ ቡ ግ ና
ፈ ጺ ሙኣ ይ ሓ ድ ጎ ን እ ዩ ።
17 እ ዚ እ ተ ዛ ረ ብ ና ዮ ግ ና ን መጠን ቀ ቕ ታ ይ ኹን ።
ሕ ጂ ድ ማ ብ ውሑድ ቃ ላ ት ና ብ ቲ ምእ ዋ ጅ ና ይ ቲ
ጉ ዳ ይ ክ ን መጽ እ ኢ ና ።
18 ኣ ል ኣ ዛ ር ፡ ሓ ደ ኻ ብ ቶ ም ቀ ን ዲ ጸ ሓ ፍ ቲ ፡
ኣ ረ ጊ ት ሰ ብ ኣ ይ ፡ ጽ ቡ ቕ ገ ጹ ድ ማ ኣ ፉ ኺኸ ፍ ት ን
ስ ጋ ሓ ሰ ማ ኺበ ል ዕ ን ተ ገ ደ ደ ።
19 ን ሱ ግ ና ብ ኸ ምዚ ዝ ኣ መሰ ለ ፍ ን ፉ ን ነ ገ ር
ተ ለ ኺዩ ካ ብ ምን ባ ር ብ ኽ ብ ሪ ምሟት መሪ ጹ ፡
ተ ፍ ኡ ፡ ብ ፍ ቓ ዱ ድ ማ ና ብ ስ ቓ ይ መጸ ።
20 እ ቶ ም ን ፍ ቕ ሪ ህ ይ ወ ት ኪ ጥዕ ም
ዘ ይ ፍ ቀ ደ ሎም፡ ኣ ን ጻ ር ከ ምዚ ዝ ኣ መሰ ለ ነ ገ ር
ጐ ሊ ሖ ም ኪ ቐ ር ቡ ቘ ሪ ጽ ኩ ም፡ ከ ምቲ ኪ መጽ እ
ዚ ግ ብ ኣ ኩ ም።
21 እ ቶ ም ነ ቲ እ ኩ ይ ድ ግ ስ ዚ ምል ከ ቱ ግ ና ፡ በ ቲ
ምስ ቲ ሰ ብ ኣ ይ ዝ ነ በ ሮ ም ና ይ ቀ ደ ም ሌ ላ ፡
ን ጐ ድ ኒ ገ ዲ ፎ ሞ፡ ካ ብ ቲ ኺጥቀ መሉ ዚ ፍ ቀ ደ ሉ
ስ ጋ ኣ ምጺ ኡ ኸ ም ዜ ምጽ ኦ ለ መን ዎ ። ካ ብ ቲ ን ጉ ስ
ዝ ተ ኣ ዘ ዘ መስ ዋ እ ቲ ዝ ተ ወ ስ ደ ስ ጋ በ ሊ ዑ ፤
22 ከ ምኡ ብ ምግ ባ ሩ ድ ማ ካ ብ ሞት ኪ ና ገ ፍ ፡ በ ቲ
ምስ ኦ ም ዝ ነ በ ረ ና ይ ቀ ደ ም ዕ ር ክ ነ ት ድ ማ ሞገ ስ
ኪ ረ ክ ብ ።
23 ን ሱ ግ ና ብ ጥን ቃ ቐ ን ዕ ድ ሚኡ ን ብ ሉ ጽ ነ ት
ጥን ታ ዊ ዓ መታ ቱ ን ክ ብ ሪ ና ይ ቲ ዝ በ ጽ ሖ ሓ ምላ ይ
ር እ ሱ ን ካ ብ ህ ጻ ን ኣ ት ሒዙ ኣ ዝ ዩ ቅ ን ዕ ና
ዝ መል ኦ ት ምህ ር ቱ ን ፡ ወ ይ ብ ዝ ያ ዳ ነ ቲ
ዝ ተ ቐ ደ ሰ ቅ ዱ ስ ሕ ግ ን ... ብ እ ግ ዚ ኣ ብ ሔር
ዝ ተ ዋ ህ በ ፡ ስ ለ ዚ ድ ማ ብ ኡ ኡ መለ ሰ ፡ ብ ኡ ብ ኡ
ድ ማ ና ብ መቓ ብ ር ክ ሰ ድ ድ ዎ ፈ ቐ ደ ሎም።
24 ብ ዘ የ ገ ድ ስ ዕ ድ መና ኣ ይ ኰነ ን እ ዩ በ ለ ፣
ብ ዙ ሓ ት መን እ ሰ ያ ት ኣ ል ኣ ዛ ር ወ ዲ ስ ሳ ን
ዓ ሰ ር ተ ን ዓ መት ምስ ኰነ ሕ ጂ ና ብ ጓ ና ሃ ይ ማኖ ት
ከ ም ዝ ኸ ደ ይ መስ ሎም።
25 ስ ለ ዚ ድ ማ ብ ግ ብ ዝ ነ ተ ይ ን ሒደ ት ግ ዜ ን ቅ ሩ ብ
ህ ሞት ን ክ ነ ብ ሩ ዝ ደ ል ዩ ን ብ ኣ ይ ይ ታ ለ ሉ ፣ ኣ ነ
ድ ማ ን እ ር ጋ ነ ይ ር ስ ሓ ት ይ ረ ክ ብ ፣ ፍ ን ፉ ን ድ ማ
እ ገ ብ ሮ ።
26 ግ ና ኸ ሕ ጂ ኻ ብ መቕ ጻ ዕ ቲ ሰ ብ እ ን ተ
ተ ና ገ ፍ ኩ ፡ ካ ብ ኢ ድ እ ቲ ዅሉ ዚ ኽ እ ል ፡
ብ ህ ይ ወ ት ኣ ይ ኰነ ን ኣ ይ ሞተ ን ኩ ን ።
27 ስ ለ ዚ ሕ ጂ ነ ዛ ህ ይ ወ ት እ ዚ ኣ ብ ሰ ብ ኣ ይ
እ ና ለ ወ ጥኩ ፡ ዕ ድ መይ ዝ ጠል ቦ ሰ ብ ከ ር እ ያ
እ የ ።

8. 28 ነ ቶ ም መን እ ሰ ያ ት ድ ማ ምእ ን ቲ ክ ቡ ር ን
ቅ ዱ ስ ን ሕ ግ ታ ት ብ ፍ ታ ው ብ ት ብ ዓ ት ክ ሞቱ ፍ ሉ ጥ
ኣ ብ ነ ት ግ ደ ፎ ም። እ ዚ ቃ ል እ ዚ ምስ ተ ዛ ረ በ ድ ማ
ብ ኡ ብ ኡ ና ብ ቲ ስ ቓ ይ ከ ደ ።
29 እ ቶ ም ነ ቲ ሰ ና ይ ድ ሌ ት ኪ ቕ ይ ር ዝ መር ሕ ዎ
ዝ ነ በ ሩ ፡ እ ቲ ኣ ቐ ዲ ሙ እ ተ ጠቕ ሰ ዘ ረ ባ ታ ት
ከ ምቲ ዝ ሓ ሰ ብ ዎ ፡ ካ ብ ተ ስ ፋ ዝ ቖ ረ ጸ ኣ እ ምሮ
ስ ለ ዝ መጸ ፡ ቅ ሩ ብ ቅ ሩ ብ ና ብ ጽ ል ኢ ኣ እ ተ ውዎ ።
30 ብ መግ ረ ፍ ቲ ኪ መውት ምስ ተ ዳ ለ ወ ግ ና ፡ “ካ ብ
ሞት ክ ድ ሕ ን እ ኳ እ ን ተ ዀን ኩ ፡ ሕ ጂ ብ መግ ረ ፍ ቲ
ብ ስ ጋ ይ ብ ር ቱ ዕ ቃ ን ዛ ከ ም ዝ ጻ ወ ር ፡ ነ ቲ ቅ ዱ ስ
ፍ ል ጠት ዘ ለ ዎ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ግ ሁ ድ እ ዩ ” በ ለ ፦
ብ ነ ፍ ስ ግ ና ነ ዚ መከ ራ እ ዚ ብ ምስ ቓ ይ ይ ዓ ግ ብ
ኣ ለ ኹ፣ ን ዕ ኡ ስ ለ ዝ ፈ ር ሖ ።
31 በ ዚ ኸ ኣ እ ዚ ሰ ብ ኣ ይ እ ዚ ን ሞቱ ኣ ብ ነ ት ና ይ
ክ ቡ ር ት ብ ዓ ት ን መዘ ከ ር ታ ጽ ቡ ቕ ግ ብ ሪ ን
ገ ዲ ፉ ፡ ን መን እ ሰ ያ ት ጥራ ይ ዘ ይ ኰነ ስ ፡ ን ዅሉ
ህ ዝ ቡ ሞተ ።
ምዕ ራ ፍ 7
1 ኰነ ድ ማ፡ ሾ ብ ዓ ተ ኣ ሕ ዋ ት ምስ ኣ ዲ ኦ ም
ተ ታ ሕ ዙ ፡ ብ ዘ ይ ሕ ጊ ን ጉ ስ ድ ማ ስ ጋ ሓ ሰ ማ
ኺጥዕ ሙተ ገ ዲ ዶ ም፡ ብ መግ ረ ፍ ት ን ብ መግ ረ ፍ ት ን
ተ ሳ ቐ ዩ ።
2 ሓ ደ ኻ ብ ቶ ም ፈ ለ ማ እ ተ ዛ ረ ቡ ግ ና ከ ምዚ በ ለ ፡
ካ ባ ና እ ን ታ ይ ክ ት ል ምኖ ወ ይ ክ ት መሃ ር ት ደ ሊ ፧
ሕ ግ ታ ት ኣ ቦ ታ ት ና ካ ብ ምጥሓ ስ ክ ን መውት
ድ ሉ ዋ ት ኢ ና ።
3 ሽ ዑ እ ቲ ን ጉ ስ ብ ቝጥዐ ፡ ጣውላ ታ ት ን
ሻ ምብ ቆ ታ ት ን ኪ ውዕ ዩ ኣ ዘ ዘ ።
4 ብ ኡ ን ብ ኡ ምስ ሃ ረ መ፡ መል ሓ ስ እ ቲ ፈ ለ ማ
እ ተ ዛ ረ በ ኺቝረ ጽ ፡ እ ቶ ም ዝ ተ ረ ፉ ኣ ሕ ዋ ቱ ን
ኣ ዲ ኡ ን እ ና ጠመቱ ፡ ጫፍ ኣ ካ ላ ት ስ ጋ ኡ ኺቘ ር ጽ
ኣ ዘ ዘ ።
5 ብ ዘ ሎ ኣ ካ ላ ቱ ስ ን ኩ ል ምስ ኰነ ፡ ብ ህ ይ ወ ት
ከ ሎ ና ብ ሓ ዊ ኣ ምጺ ኡ ኣ ብ ጣውላ ኺጥበ ስ ኣ ዘ ዞ ፡
ተ ን ፋ ስ እ ቲ ጣውላ ን ብ ዙ ሕ ቦ ታ ስ ለ እ ተ በ ታ ተ ነ
ድ ማ፡ ን ሓ ደ ኣ ማኸ ር ዎ ። ካ ል እ ምስ ታ ኣ ደ ብ ወ ዲ
ተ ባ ዕ ታ ይ ክ መውት ከ ምዚ እ ና በ ለ ።
6 እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ኣ ምላ ኽ ይ ጥምተ ና ኣ ሎ፡ ብ ሓ ቂ
ድ ማ ኣ ባ ና የ ጸ ና ን ዓ ና ኣ ሎ፡ ከ ምቲ ሙ
ሴ ኣ ብ
ገ ጾ ም ዝ መስ ከ ረ መዝ ሙ
ሩ ፡ ብ ባ ሮ ቱ ድ ማ
ኪ ጸ ና ን ዕ እ ዩ ።
7 ብ ድ ሕ ሪ እ ዚ ቍጽ ሪ እ ዚ እ ቲ ቐ ዳ ማይ ምስ ሞተ ፡
ነ ቲ ኻ ል ኣ ይ መላ ገ ጺ ኺገ ብ ሩ ሉ ኣ ምጽ እ ዎ ፡
ብ ጸ ጕ ሪ ቘ ር በ ት ር እ ሱ ምስ ኣ ውጽ እ ዎ ድ ማ፡ ኵሉ
ቕ ጽ ዓ ት ከ ይ ተ ቐ ጽ ዕ ካ ፡ ክ ት በ ል ዕ ዶ ት ደ ሊ ፡
ኢ ሎም ሓ ተ ት ዎ ። ነ ፍ ሲ ወ ከ ፍ ኣ ካ ል ስ ጋ ኻ ?
8 ን ሱ ግ ና ብ ቛ ን ቋ ኡ ፡ ኣ ይ ፋ ል ን ኢ ሉ
መለ ሰ ። ስ ለ ዚ ን ሱ እ ውን ከ ምቲ ቀ ዳ ማይ ስ ቓ ይ
ብ ስ ር ዓ ት ተ ቐ በ ለ ።
9 ኣ ብ መወ ዳ እ ታ ት ን ፋ ስ ምስ በ ጽ ሐ ድ ማ፡ ን ስ ኻ
ከ ም ቁ ጥዐ ካ ብ ዚ ሕ ጂ ዘ ሎ ህ ይ ወ ት ተ ውጽ ኣ ና ፡
ን ጉ ስ ዓ ለ ም ግ ና ነ ቶ ም ምእ ን ቲ ሕ ግ ታ ቱ ዝ ሞት ና
ና ብ ዘ ለ ኣ ለ ማዊ ህ ይ ወ ት ኬ ተ ን ስ ኣ ና እ ዩ ።
10 ብ ድ ሕ ሪ ኡ እ ቲ ሳ ል ሳ ይ መላ ገ ጺ ገ በ ረ ፡ ምስ
ተ ደ ለ የ ድ ማ፡ መል ሓ ሱ ኣ ውጽ አ ፡ ቀ ል ጢፉ ድ ማ
ኣ እ ዳ ዉ ብ ተ ባ ዕ ታ ይ ዘ ር ጊ ሑ።
11 ብ ት ብ ዓ ት ድ ማ፡ እ ዚ ኣ ቶ ም ካ ብ ሰ ማይ
ረ ኺበ ዮ ም። ብ ሰ ን ኪ ሕ ግ ታ ቱ ድ ማ ይ ን ዕ ቖ ም
ኣ ለ ኹ፤ ካ ብ ኡ ድ ማ ከ ም ብ ሓ ድ ሽ ክ ቕ በ ሎም ተ ስ ፋ
እ ገ ብ ር ።
12 እ ቲ ን ጉ ስ ን እ ቶ ም ምስ ኡ ዝ ነ በ ሩ ን ፡ እ ቲ
መን እ ሰ ይ ነ ቲ ቓ ን ዛ ታ ት ዋ ላ ሓ ን ቲ ስ ለ
ዘ ይ ገ መቶ ፡ ብ ት ብ ዓ ት ተ ገ ረ ሙ
።
13 እ ዚ ሰ ብ ኣ ይ እ ዚ ውን ምስ ሞተ ፡ ነ ቲ ራ ብ ዓ ይ
ብ ተ መሳ ሳ ሊ ዜ ሳ ቕ ይ ዎ ን ቐ ን ጥጥጥዎ ን ነ በ ሩ ።
14 ኪ መውት ምስ ተ ዳ ለ ወ ድ ማ ከ ምዚ በ ለ ፡ ብ ሰ ባ ት
ተ ቐ ቲ ል ካ ፡ ብ እ ኡ ክ ት ን ስ እ ካ ብ ኣ ምላ ኽ ተ ስ ፋ
ምጽ ባ ይ ጽ ቡ ቕ እ ዩ ፡ ን ስ ኻ ግ ና ና ብ ህ ይ ወ ት
ት ን ሳ ኤ ኣ ይ ክ ት ህ ል ወ ካ ን እ ዩ ።
15 ብ ድ ሕ ሪ ኡ ነ ቲ ሓ ሙ
ሻ ይ ኣ ምጺ ኦ ም ድ ማ
ጨፍ ጨፍ ዎ ።
16 ሽ ዑ ና ብ ን ጉ ስ ጠመተ ፡ ኣ ብ ል ዕ ሊ ሰ ብ ስ ል ጣን
ኣ ሎካ ፡ ት በ ላ ሾ ኢ ኻ ፡ ዝ ደ ለ ኻ ዮ ት ገ ብ ር ። ገ ና
ህ ዝ ብ ና ብ ኣ ምላ ኽ ከ ም ዝ ተ ደ ር በ የ ኣ ይ ት ሕ ሰ ብ ፤
17 ግ ና ኸ ቝሩ ብ ጸ ኒ ሕ ካ ፡ ነ ቲ ዓ ብ ዪ ሓ ይ ሉ ፡
ን ዓ ኻ ን ን ዘ ር እ ኻ ን ከ መይ ጌ ሩ ከ ም ዘ ሳ ቕ የ ካ ን
ር አ ።
18 ብ ድ ሕ ሪ ኡ ድ ማ ነ ቲ ሻ ድ ሻ ይ ኣ ምጽ እ ዎ ፣ ን ሱ
ድ ማ ክ መውት ተ ዳ ል ዩ ከ ሎ፣ ኣ ብ ል ዕ ሊ ኣ ምላ ኽ ና
ሓ ጢኣ ት ስ ለ ዝ ገ በ ር ና እ ዚ ኣ ብ ክ ን ዲ ገ ዛ እ
ር እ ስ ና ን ሳ ቐ ኣ ሎና እ ሞ፣ ብ ዘ ይ ምኽ ን ያ ት
ኣ ይ ት ታ ለ ሉ ፣ ስ ለ ዚ ተ ኣ ምራ ት ተ ገ ይ ሩ ል ና ኣ ሎ፣
በ ለ ።
19 ን ስ ኻ ግ ና ነ ቲ ምስ ኣ ምላ ኽ ክ ት ቃ ለ ስ ኢ ድ ካ
ሒዝ ካ ፡ ከ ይ ተ ቐ ጽ ዕ ካ ኸ ም እ ተ ምል ጥ
ኣ ይ ት ሕ ሰ ብ ።
20 እ ታ ኣ ደ ግ ና ል ዕ ሊ ዅሉ ድ ን ቂ ነ በ ረ ት ፡ ክ ብ ሪ
ዝ ኽ ሪ ድ ማ ት ግ ብ ኣ ነ በ ረ ት ፡ ምኽ ን ያ ቱ ኣ ብ
ውሽ ጢ ሓ ን ቲ መዓ ል ቲ ሸ ውዓ ተ ደ ቃ ክ ቕ ተ ሉ ምስ
ረ ኣ የ ት ፡ ብ ሰ ን ኪ እ ቲ ብ ጐ ይ ታ ዝ ነ በ ራ ተ ስ ፋ
ብ ት ብ ዓ ት ወ ለ ደ ት ።
21 እ ወ ፡ ን ነ ፍ ሲ ወ ከ ፎ ም ብ ቛ ን ቋ ኣ ፡ ብ ት ብ ዓ ት
መና ፍ ስ ቲ መሊ ኣ ቶ ም ት ምዕ ዶ ም ነ በ ረ ት ።
ን ሰ በ ይ ቲ ዊ ሓ ሳ ባ ታ ድ ማ ብ ና ይ ወ ዲ ተ ባ ዕ ታ ይ
ከ ብ ዲ ኣ ን ቀ ሳ ቒ ሳ ፡ በ ለ ቶ ም።
22 ከ መይ ጌ ር ኩ ም ና ብ ማህ ጸ ነ ይ ከ ም ዝ መጻ እ ኩ ም
ክ ነ ግ ረ ኩ ም ኣ ይ ክ እ ል ን እ የ ፣ ኣ ነ ት ን ፋ ስ
ወ ይ ስ ህ ይ ወ ት ኣ ይ ሃ ብ ኩ ኹምን ፣ ኣ ካ ል ነ ፍ ሲ
ወ ከ ፍ ኩ ምውን ኣ ነ ኣ ይ ኰን ኩ ን ።
23 እ ቲ ን ወ ለ ዶ ሰ ብ ዝ ፈ ጠረ ፡ መጀ መር ታ ኵሉ
ዝ ፈ ለ ጠ ፈ ጣሪ ዓ ለ ም ግ ና ፡ ሕ ጂ ን ር እ ስ ኹም ስ ለ
ሕ ግ ታ ቱ ር እ ስ ኹም ስ ለ ዘ ይ ት ሓ ስ ቡ ፡ ብ ና ይ
ገ ዛ እ ር እ ሱ ምሕ ረ ቱ መሊ ሱ ት ን ፋ ስ ን ህ ይ ወ ት ን
ከ ም ዚ ህ በ ኩ ም ዘ ጠራ ጥር ኣ ይ ኰነ ን ። ምኽ ን ያ ት .
24 ኣ ን ጾ ኮ ስ ፡ እ ቲ ን እ ሽ ቶ ብ ህ ይ ወ ት ከ ሎ፡
ን ር እ ሱ ዝ ን ዕ ቕ መሲ ል ዎ ፡ ጸ ር ፊ ዝ መል ኦ ዘ ረ ባ
ምዃኑ ስ ለ ዝ ጠር ጠሮ ፡ ብ ቓ ላ ት ጥራ ይ
ዘ ይ ኰነ ስ ፡ ሃ ብ ታ ምን ሕ ጉ ስ ን ከ ም ዝ ገ ብ ሮ
ብ ማሕ ላ እ ውን ኣ ረ ጋ ገ ጸ ሉ ። ሰ ብ ፡ ካ ብ ሕ ጊ
ኣ ቦ ታ ቱ እ ን ተ ዚ ምለ ስ ፤ ከ ምኡ ’ውን ከ ም ዓ ር ኩ
ከ ም ዝ ወ ስ ዶ ፡ ኣ ብ ጉ ዳ ያ ት ድ ማ ከ ም ዝ ኣ ምኖ ።
25 እ ቲ ጐ በ ዝ ኪ ሰ ምዖ ምስ ዘ ይ ደ ለ የ ግ ና ፡ ን ጉ ስ
ን ኣ ዲ ኡ ጸ ዊ ዑ ፡ ነ ቲ መን እ ሰ ይ ህ ይ ወ ቱ ኼድ ሕ ን
ክ ት መኽ ሮ ኣ ማኸ ራ ።
26 ብ ብ ዙ ሕ ቃ ላ ት ምስ ኣ ማኸ ራ ፡ ን ወ ዳ ከ ም
እ ት መኽ ሮ ቃ ል ኣ ተ ወ ት ሉ ።
27 ን ሳ ግ ና ና ብ ኡ ሰ ገ ደ ት ፡ ነ ቲ ጨካ ን ጃ ን ዳ
ብ ን ዕ ቀ ት እ ና ሰ ሓ ቐ ት ፡ ብ ቛ ን ቋ ዓ ዳ በ ዚ ኸ ምዚ
ተ ዛ ረ በ ት ። ኦ ወ ደ ይ ት ሽ ዓ ተ ወ ር ሒ ኣ ብ
ማህ ጸ ነ ይ ዝ ወ ለ ድ ኩ ኻ ፡ ከ ምዚ ዝ በ ለ ሰ ለ ስ ተ
ዓ መት ዝ ሃ በ ካ ፡ ዘ ዕ በ የ ካ ፡ ክ ሳ ብ እ ዚ ዕ ድ መ
እ ዚ ዘ ዕ በ የ ካ ፡ ሽ ግ ር ት ምህ ር ቲ ዝ ተ ጻ ወ ረ ካ
ይ ድ ን ግ ጸ ለ ይ ።
28 ወ ደ ይ ፡ ን ሰ ማይ ን ምድ ር ን ኣ ብ ኣ ዘ ሎ ዅሉ ን
ጠሚት ካ ፡ ኣ ምላ ኽ ካ ብ ዘ ይ ነ በ ረ ከ ም ዝ ፈ ጠሮ ም
ኣ ስ ተ ውዕ ል ፡ እ ል ምነ ካ ኣ ሎኹ። ወ ዲ ሰ ብ ድ ማ
ከ ምኡ ተ ፈ ጢሩ ።
29 ን ኣ ሕ ዋ ት ካ ብ ቑ ዕ ስ ለ ዝ ዀን ኩ ፡ ምስ
ኣ ሕ ዋ ት ካ ብ ምሕ ረ ት መሊ ሰ ምእ ን ቲ ኽ ቅ በ ል

9. ሞት ካ ውሰ ድ እ ምበ ር ፡ ነ ዚ መሳ ቐ ዪ
ኣ ይ ት ፍ ራ ሕ ።
30 ገ ና እ ዚ ቓ ላ ት እ ዚ እ ና ተ ዛ ረ በ ት ከ ላ ፡ እ ቲ
መን እ ሰ ይ ፡ ን መን ት ጽ በ ዩ ፧ ት እ ዛ ዝ ን ጉ ስ
ኣ ይ ክ እ ዘ ዝ ን እ የ ፡ ነ ቲ ብ ሙ
ሴ ን ኣ ቦ ታ ት ና
ዝ ተ ዋ ህ በ ት እ ዛ ዝ ሕ ጊ ግ ና ክ እ ዘ ዝ እ የ ።
31 ን ስ ኻ ኣ ብ ል ዕ ሊ እ ብ ራ ውያ ን ኵሉ ኽ ፍ ኣ ት
ዝ ፈ ጸ ምካ ፡ ካ ብ ኢ ድ ኣ ምላ ኽ ኣ ይ ክ ት ድ ሕ ን
ኢ ኻ ።
32 ብ ምኽ ን ያ ት ሓ ጢኣ ት ና ን ሳ ቐ ኣ ሎና ።
33 ህ ያ ው እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ስ ለ መቕ ጻ ዕ ት ና ን
መእ ረ ምታ ና ን ቝሩ ብ እ ኳ እ ን ተ ተ ቘ ጥዐ ና ፡ ምስ
ባ ሮ ቱ ግ ና መሊ ሱ ሓ ደ ኪ ኸ ውን እ ዩ ።
34 ግ ና ኸ ፡ ኣ ታ ፍ ር ሃ ት ኣ ምላ ኽ ዘ ይ ብ ሉ ሰ ብ ን
ካ ብ ኵሎም ረ ሲ ኣ ን ን ፡ ኢ ድ ካ ኣ ብ ል ዕ ሊ ባ ሮ ት
ኣ ምላ ኽ ኣ ል ዒ ል ካ ፡ ብ ዘ ይ ምኽ ን ያ ት
ኣ ይ ት ል ዕ ል ፡ ብ ዘ ይ ተ ረ ጋ ገ ጸ ተ ስ ፋ እ ውን
ኣ ይ ት ን በ ን ።
35 ገ ና ካ ብ ፍ ር ዲ እ ቲ ዅሉ ዚ ር ኢ ዅሉ ዚ ኽ እ ል
ኣ ምላ ኽ ኣ የ ምለ ጥካ ን ።
36 እ ቶ ም ሕ ጂ ሓ ጺ ር ቃ ን ዛ ዘ ጋ ጠሞም ኣ ሕ ዋ ት ና ፡
ኣ ብ ት ሕ ቲ ኪ ዳ ን ኣ ምላ ኽ ና ይ ዘ ለ ኣ ለ ም ህ ይ ወ ት
ሞይ ቶ ም እ ዮ ም እ ሞ፡ ን ስ ኻ ግ ና ብ ፍ ር ዲ ኣ ምላ ኽ
ብ ት ዕ ቢ ት ካ ፍ ት ሓ ዊ መቕ ጻ ዕ ቲ ክ ት ቅ በ ል ኢ ኻ ።
37 ኣ ነ ግ ና ከ ም ኣ ሕ ዋ ተ ይ ፡ ን ኣ ምላ ኽ ቀ ል ጢፉ
ን ህ ዝ ብ ና ኪ ምሕ ር እ ና ለ መን ኩ ፡ ስ ጋ ይ ን
ህ ይ ወ ተ ይ ን ምእ ን ቲ ሕ ግ ታ ት ኣ ቦ ታ ት ና እ ቕ ር ብ ።
ን ሱ በ ይ ኑ ኣ ምላ ኽ ምዃኑ ድ ማ ብ ስ ቓ ይ ን መዓ ት ን
ክ ት ና ዘ ዝ ፤
38 ኣ ባ ይ ን ኣ ብ ኣ ሕ ዋ ተ ይ ን እ ቲ ብ ፍ ት ሒ ኣ ብ
ል ዕ ሊ ህ ዝ ብ ና ዚ መጽ እ ቍጥዓ እ ቲ ዅሉ ዚ ኽ እ ል
ምእ ን ቲ ኼቋ ር ጽ ።
39 እ ቲ ን ጉ ስ ተ ቘ ጢዑ ፡ ካ ብ ኵሎም ዝ ገ ደ ደ
ኣ ረ ከ ቦ ፡ ከ ም እ ተ ላ ገ ጸ ድ ማ ኣ ጸ ቢ ቑ ወ ሰ ዶ ።
40 እ ዚ ሰ ብ ኣ ይ እ ዚ ድ ማ ብ ዘ ይ ር ኽ ሰ ት ሞተ ፣ ኵሉ
ውክ ል ኑ ድ ማ ኣ ብ ጐ ይ ታ ገ በ ረ ።
41 ደ ሓ ር ከ ኣ ድ ሕ ሪ እ ቶ ም ኣ ደ እ ታ ኣ ደ ሞተ ት ።
42 ብ ዛ ዕ ባ እ ቲ ና ይ ጣኦ ት ኣ ምል ኾ በ ዓ ላ ት ን
ብ ዛ ዕ ባ እ ቲ ብ ር ቱ ዕ ስ ቓ ይ ን ምዝ ራ ብ እ ዚ ሕ ጂ
ይ ኣ ክ ል ።
ምዕ ራ ፍ 8
1 ሽ ዑ ይ ሁ ዳ መቃ ቤ ዎ ስ ን እ ቶ ም ምስ ኡ ዝ ነ በ ሩ ን
ብ ሕ ቡ እ ና ብ ተ ን ኸ ተ ማታ ት ከ ይ ዶ ም፡ ን ኣ ዝ ማዶ ም
ጸ ዊ ዖ ም፡ ነ ቶ ም ኣ ብ ሃ ይ ማኖ ት ኣ ይ ሁ ድ ዝ ነ በ ሩ
ዅሎም ወ ሰ ዱ ፡ ሽ ዱ ሽ ተ ሽ ሕ ኣ ቢ ሎም ድ ማ ኣ ከ ቡ ።
2 ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ድ ማ ነ ቲ ብ ዅሉ እ ተ ረ ገ ጸ ህ ዝ ቢ
ኺጥምቶ ጸ ዊ ዖ ም። ከ ምኡ ውን ነ ታ ብ ዘ ይ ፍ ር ሃ ት
ኣ ምላ ኽ ዝ ረ ከ ሰ ት ቤ ተ መቕ ደ ስ ይ ድ ን ግ ጸ ላ ፤
3 ነ ታ ኣ ዝ ያ እ ተ በ ላ ሸ ወ ት ን ምስ መሬ ት ኽ ት ገ ብ ሮ
ድ ሉ ውት ን ኸ ተ ማ ኺድ ን ግ ጸ ላ ። ነ ቲ ዘ እ ውየ ሉ
ደ ም ድ ማ ስ ምዑ ፡
4 ነ ቲ ክ ፉ እ ምሕ ራ ድ ን ዘ ይ ጐ ድ ኡ ዕ ሸ ላ ት ን ነ ቲ
ኣ ብ ል ዕ ሊ ስ ሙ እ ተ ገ ብ ረ ጸ ር ፍ ን ዘ ክ ር ። ኣ ብ
ል ዕ ሊ እ ኩ ያ ት ጽ ል ኢ ኡ ከ ም ዜ ር ኢ ድ ማ።
5 መቃ ቤ ዎ ስ ጕ ጅ ለ ኡ ምስ ሓ ዘ ፡ ቍጥዓ
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ና ብ ምሕ ረ ት ተ ቐ የ ረ እ ሞ፡
ኣ ህ ዛ ብ ኪ ጻ ወ ሮ ኣ ይ ከ ኣ ለ ን ።
6 ስ ለ ዚ ኸ ኣ ከ ይ ተ ፈ ለ ጠ መጸ ፡ ከ ተ ማታ ት ን
ከ ተ ማታ ት ን ኣ ቃ ጸ ለ ፡ ነ ተ ን ኣ ዝ የ ን ዝ በ ዝ ሓ
ቦ ታ ታ ት ድ ማ ኣ ብ ኢ ዱ ኣ ተ ወ ፡ ን ጸ ላ እ ቱ ድ ማ
ስ ዒ ሩ ሃ ደ ሞም።
7 ግ ና ኸ ን ኸ ምዚ ዝ ኣ መሰ ለ ብ ሕ ታ ዊ ፈ ተ ነ ታ ት ነ ታ
ለ ይ ቲ ብ ፍ ሉ ይ ተ ጠቒ ሙ
ላ ፣ ፍ ረ ቅ ድ ስ ና ኡ ኣ ብ
ኩሉ ቦ ታ ታ ት ተ ዘ ር ግ ሐ ።
8 ፊ ል ጶ ስ እ ዚ ሰ ብ ኣ ይ እ ዚ በ ብ ቝሩ ብ እ ና ወ ሰ ኸ
ኸ ም ዝ ኸ ደ ፡ ነ ገ ራ ት ድ ማ ብ ዝ ያ ዳ እ ና ሰ ሰ ነ ምስ
ረ ኣ የ ፡ ን ጉ ዳ ይ ን ጉ ስ ዝ ያ ዳ ሓ ገ ዝ ኪ ገ ብ ር ና ብ
ቶ ለ ሜዎ ስ ኣ መሓ ዳ ሪ ሴ ሎሶ ር ያ ን ፊ ን ቄ ን ጸ ሓ ፈ ።
9 ሽ ዑ ብ ኡ ን ብ ኡ ን ኒ ቃ ኖ ር ወ ዲ ፓት ሮ ክ ሎስ ሓ ደ
ኻ ብ ቶ ም ፍ ሉ ያ ት ኣ ዕ ሩ ኽ ቱ ሓ ረ የ ፡ ን ብ ዘ ሎ
ወ ለ ዶ ኣ ይ ሁ ድ ካ ብ ሱ ሩ ኼጥፍ እ ፡ ካ ብ ኵሎም
ኣ ህ ዛ ብ ኣ ብ ት ሕ ቲ ኡ ካ ብ ዕ ስ ራ ሽ ሕ ዘ ይ ውሕ ዱ
ሒዙ ለ ኣ ኾ ። ምስ ኡ ድ ማ ኣ ብ ጉ ዳ ይ ውግ እ ዓ ቢ
ተ መክ ሮ ዝ ነ በ ሮ ጎ ር ጅ ያ ስ ካ ፕ ቴ ን እ ውን
ተ ጸ ን በ ረ ።
10 ኒ ቃ ኖ ር ድ ማ፡ ነ ቲ ን ጉ ስ ን ሮ ማውያ ን
ኪ ኸ ፍ ሎም ዝ ነ በ ሮ ክ ል ተ ሽ ሕ መክ ሊ ት ኪ ኸ ፍ ል ፡
ነ ቶ ም ምሩ ኻ ት ኣ ይ ሁ ድ ክ ሳ ዕ ክ ን ድ ዚ ዝ ኣ ክ ል
ገ ን ዘ ብ ኪ ረ ክ ብ ተ በ ገ ሰ ።
11 ስ ለ ዚ ኸ ኣ ብ ኡ ብ ኡ ና ብ ተ ን ኣ ብ ገ ማግ ም ባ ሕ ሪ
ዚ ር ከ ባ ከ ተ ማታ ት ለ ኣ ኸ ፣ ነ ቶ ም ምሩ ኻ ት
ኣ ይ ሁ ድ ከ ም ዚ ሽ የ ጡ ኣ በ ሰ ረ ፣ ብ ሓ ደ መክ ሊ ት
ድ ማ ስ ሳ ን ዓ ሰ ር ተ ን ሬ ሳ ታ ት ከ ም ዚ ህ ል ዎ ም ድ ማ
ቃ ል ኣ ት ዩ ፣ እ ቲ ኻ ብ ዅሉ ዚ ኽ እ ል ኣ ምላ ኽ
ዚ ስ ዕ ብ ሕ ነ ምፍ ዳ ይ ከ ይ ተ ጸ በ የ ።
12 ብ ዛ ዕ ባ ምምጻ እ ኒ ቃ ኖ ር ና ብ ይ ሁ ዳ ምስ
ተ ነ ግ ረ ፡ እ ቶ ም ምስ ኡ ዝ ነ በ ሩ ሰ ራ ዊ ት ከ ም
ዝ ቐ ረ ቡ ምስ ኣ ፍ ለ ጦም።
13 እ ቶ ም ዝ ፈ ር ሁ ን ኣ ብ ፍ ት ሒ ኣ ምላ ኽ
ዘ ይ ኣ መኑ ን ሃ ዲ ሞም፡ ን ር እ ሶ ም ኣ መሓ ላ ለ ፉ ።
14 ካ ል ኦ ት ድ ማ ነ ቲ ዝ ተ ረ ፎ ም ዅሉ ሸ ይ ጦም፡
ቅ ድ ሚ ምት እ ኽ ኻ ቦ ም ብ እ ኩ ይ ኒ ቃ ኖ ር እ ተ ሸ ጡ፡
ን ጐ ይ ታ ኼድ ሕ ኖ ም ለ መኑ ።
15 ምእ ን ቲ ር እ ሶ ም እ ን ተ ዘ ይ ኰይ ኑ ግ ና ፡ በ ቲ
ምስ ኣ ቦ ታ ቶ ም ዝ ኣ ተ ዎ ኪ ዳ ን ን ምእ ን ቲ እ ቲ
እ ተ ጸ ውዑ ሉ ቅ ዱ ስ ን ክ ቡ ር ን ስ ሙ
ን እ ዩ ።
16 መቃ ቤ ዮ ስ ከ ኣ ን ሰ ቡ ና ብ ቍጽ ሪ ሽ ዱ ሽ ተ ሽ ሕ
ጸ ዊ ዑ ፡ ብ ጸ ላ ኢ ፍ ር ሂ ኸ ይ ወ ቕ ዑ ፡ ነ ቶ ም ብ ጌ ጋ
ዚ መጹ ኣ ህ ዛ ብ ድ ማ ከ ይ ፈ ር ሁ ፡ ኣ ማኸ ሮ ም።
ብ ተ ባ ዕ ታ ይ ክ ቃ ለ ስ ግ ና ፣ .
17 ነ ቲ ኣ ብ ቅ ድ ስ ቲ ስ ፍ ራ ብ ዘ ይ ፍ ት ሓ ዊ መገ ዲ
ዝ ገ በ ር ዎ ጕ ድ ኣ ት ን ኣ ብ ታ ኸ ተ ማ ዘ ላ ገ ጽ ዎ
ጨካ ን ኣ ተ ሓ ሕ ዛ ን ኣ ብ ቅ ድ ሚ ኣ ዒ ን ቶ ም
ኬ ቕ ር ቡ ፡ ን መን ግ ስ ቲ ኣ ቦ ታ ቶ ም ከ ኣ ምር ሓ ቕ ።
18 ን ሳ ቶ ም ከ ኣ ፡ ኣ ብ ኣ ጽ ዋ ሮ ምን ብ ት ብ ዓ ቶ ምን
ይ ውከ ሉ እ ዮ ም እ ሞ፡ በ ሎ። እ ምነ ት ና ግ ና ኣ ብ ቲ
ብ ሓ ደ ድ ምጺ ነ ቶ ም ኣ ን ጻ ር ና ዝ መጹ ን ን ብ ዘ ላ
ዓ ለ ምን ክ ድ ር ብ ዮ ም ዝ ኽ እ ል ል ዑ ል እ ዩ ።
19 ብ ዘ ይ ካ ዚ ፡ ኣ ቦ ታ ቶ ም እ ን ታ ይ ሓ ገ ዝ ከ ም
ዝ ረ ኸ ቡ ን ኣ ብ ት ሕ ቲ ሰ ና ክ ሬ ብ ሚእ ት ን ስ ሳ ን
ሓ ሙ
ሽ ተ ን ሽ ሕ ምስ ጠፍ ኡ ብ ኸ መይ ከ ም ዝ ደ ሓ ኑ ን
ኣ ዘ ን ተ ወ ሎም።
20 ብ ዛ ዕ ባ እ ቲ ኣ ብ ባ ቢ ሎን ምስ ሰ ብ ገ ላ ት ያ
ዝ ገ በ ር ዎ ውግ እ ፡ ብ ድ ምር ሸ ሞን ተ ሽ ሕ ጥራ ይ
ምስ ኣ ር ባ ዕ ተ ሽ ሕ መቄ ዶ ን ያ ውያ ን ና ብ ን ግ ዲ
ከ ም ዝ መጹ ፡ መቄ ዶ ን ያ ውያ ን ድ ማ ተ ደ ና ጊ ሮ ም፡
እ ቶ ም ሸ ሞን ተ ሽ ሕ ሚእ ት ን ዕ ስ ራ ን ሽ ሕ ከ ም
ዘ ጥፍ ኡ ን ነ ገ ሮ ም ብ ሰ ን ኪ እ ቲ ካ ብ ሰ ማይ
ዝ ረ ኸ ብ ዎ ሓ ገ ዝ ፡ ስ ለ ዚ ድ ማ ብ ዙ ሕ ምር ኮ
ተ ቐ በ ሉ ።
21 በ ዚ ቓ ላ ት እ ዚ ደ ፊ ሩ ፡ ምእ ን ቲ ሕ ግ ን ሃ ገ ር ን
ኪ መውት ድ ሉ ው ምስ ገ በ ረ ፡ ሰ ራ ዊ ቱ ኣ ብ
ኣ ር ባ ዕ ተ መቐ ለ ።
22 ምስ ቶ ም ኣ ሕ ዋ ቱ ፡ መራ ሕ ቲ ነ ፍ ሲ ወ ከ ፍ
ጭፍ ራ ፡ ምስ ስ ምኦ ን ን ዮ ሴ ፍ ን ዮ ና ታ ን ን
ተ ጸ ን ቢ ሩ ፡ ነ ፍ ሲ ወ ከ ፎ ም ዓ ሰ ር ተ ው ሓ ሙ
ሽ ተ
ሚእ ቲ ሰ ብ ኡ ት ሃ ቦ ም።
23 ን ኤ ል ኣ ዛ ር ድ ማ ነ ታ ቅ ድ ስ ቲ መጽ ሓ ፍ ከ ን ብ ባ
ሸ ሞ፡ እ ዚ ቓ ል ሓ ላ ዊ ምስ ሃ ቦ ም ድ ማ፡ ረ ድ ኤ ት

10. ኣ ምላ ኽ ። ባ ዕ ሉ ነ ታ ቀ ዳ መይ ቲ ባ ን ድ
እ ና መር ሐ ፣
24 ብ ሓ ገ ዝ እ ቲ ዅሉ ዚ ኽ እ ል ድ ማ ን ል ዕ ሊ ት ሽ ዓ ተ
ሽ ሕ ጸ ላ እ ቶ ም ቀ ተ ሉ ፡ ን መብ ዛ ሕ ት ኦ ም ሰ ራ ዊ ት
ኒ ካ ኖ ር ከ ኣ ኣ ቝሰ ሉ ን ኣ ሰ ና ኺሎምን ፡ ን ዅሎም
ድ ማ ሃ ደ ሙ
።
25 ነ ቲ ኪ ዕ ድ ጎ ም ዝ መጸ ገ ን ዘ ቦ ም ሒዞ ም ድ ማ
ኣ ር ሒቖ ም ሰ ጐ ጎ ም፡ ግ ዜ ስ ኢ ኖ ም ግ ና ተ መል ሱ ።
26 ቅ ድ ሚ ሰ ን በ ት ዝ ነ በ ረ ት መዓ ል ቲ እ ያ ነ ይ ራ ፣
ስ ለ ዚ ደ ጊ ም ኪ ስ ዕ ብ ዎ ም ኣ ይ ደ ለ ዩ ን ።
27 ስ ለ ዚ ዕ ጥቆ ም ኣ ኪ ቦ ም ን ጸ ላ እ ቶ ም ምስ
ዘ መቱ ፡ ኣ ብ ከ ባ ቢ ሰ ን በ ት ተ ጸ ምዱ ፡ ነ ቲ ክ ሳ ዕ
እ ታ መዓ ል ቲ እ ቲ ኣ ዝ ዓ ቀ ቦ ም እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ፡
ን ሱ ድ ማ መጀ መር ታ ምሕ ረ ት ኣ ብ ል ዕ ሊ ኦ ም
ዝ ፈ ስ ሰ ሉ ዝ ነ በ ረ ፡ ኣ ዝ ዩ ውዳ ሴ ን ምስ ጋ ና ን
ይ ህ ቡ ነ በ ሩ ።
28 ድ ሕ ሪ ሰ ን በ ት ድ ማ፡ ካ ብ ቲ ምር ኮ ን ስ ን ኩ ላ ን
ን መበ ለ ታ ት ን ዘ ኽ ታ ማት ን ምስ ሃ ቡ ፡ ነ ቲ ተ ረ ፍ
ኣ ብ ነ ን ሕ ድ ሕ ዶ ምን ን ባ ሮ ቶ ምን መቐ ል ዎ ።
29 እ ዚ ምስ ተ ገ ብ ረ ፡ ሓ ባ ራ ዊ ል መና ምስ
ኣ ቕ ረ ቡ ፡ ነ ቲ መሓ ሪ ጐ ይ ታ ምስ ባ ሮ ቱ
ን ዘ ለ ኣ ለ ም ኪ ዕ ረ ቕ ለ መን ዎ ።
30 ካ ብ ቶ ም ምስ ጢሞቴ ዎ ስ ን ባ ኪ ዴስ ን ዝ ነ በ ሩ ፡
ምስ ኦ ም ዝ ተ ዋ ግ ኡ ፡ ል ዕ ሊ ዕ ስ ራ ሽ ሕ ቀ ተ ሉ ፡
ብ ቐ ሊ ል ድ ማ በ ረ ኽ ት ን ዕ ር ዲ ን ረ ኸ ቡ ፡ ኣ ብ
ነ ን ሕ ድ ሕ ዶ ም ድ ማ ብ ዙ ሕ ምር ኮ መቓ ቐ ሉ ፡ ነ ቶ ም
ስ ን ኩ ላ ን ዘ ኽ ታ ማት ን መበ ለ ታ ት ን ድ ማ ገ በ ሩ ።
ኣ ረ ጋ ውያ ን እ ውን ምስ ገ ዛ እ ር እ ሶ ም ብ ምር ኮ
ማዕ ረ እ ዮ ም።
31 ዕ ጥቆ ም ምስ ኣ ከ ቡ ድ ማ፡ ን ዅሉ ብ ጥን ቃ ቐ ኣ ብ
ምቹ እ ቦ ታ ታ ት ኣ ቐ መጥዎ ፡ ነ ቲ ዝ ተ ረ ፈ ምር ኮ
ድ ማ ና ብ የ ሩ ሳ ሌ ም ኣ ቐ መጥዎ ።
32 ነ ቲ ምስ ጢሞቴ ዎ ስ ዝ ነ በ ረ ን ን ኣ ይ ሁ ድ
ብ ብ ዙ ሕ መገ ዲ ዘ ሕ ር ቖ ምን እ ኩ ይ ሰ ብ ፊ ላ ር ከ ስ
ቀ ተ ል ዎ ።
33 ብ ዘ ይ ካ ዚ ፡ ኣ ብ ሃ ገ ሮ ም ን ዓ ወ ት በ ዓ ለ ኣ ብ
ዘ ብ ዕ ሉ ሉ እ ዋ ን ፡ ነ ታ ና ብ ቅ ዱ ሳ ን ደ ጌ ታ ት ሓ ዊ
ዘ እ ተ ወ ት ካ ሊ ስ ቴ ነ ስ ፡ ና ብ ሓ ን ቲ ን እ ሽ ቶ ቤ ት
ሃ ዲ ማ፡ ኣ ቃ ጸ ል ዋ ። ስ ለ ዚ ድ ማ ብ ኽ ፍ ኣ ቱ
ዝ ኸ ውን ዓ ስ ቢ ተ ቐ በ ለ ።
34 እ ን ተ እ ቲ ን ኣ ይ ሁ ድ ኪ ዕ ድ ግ ሽ ሕ ነ ጋ ዶ
ዘ ምጽ አ ኣ ዝ ዩ ር ኹስ ኒ ቃ ኖ ር ።
35 ን ሱ ብ ሓ ገ ዝ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ብ ኣ ታ ቶ ም ወ ረ ደ ፣
ብ ዛ ዕ ባ ኦ ም ድ ማ ይ ን እ ስ ። ክ ቡ ር ክ ዳ ውን ቱ
ለ ቢ ሱ ፡ ጭፍ ራ ኡ ድ ማ ፈ ን ዩ ፡ ሰ ራ ዊ ቱ ስ ለ
ዝ ጠፍ አ ፡ ከ ም ሃ ዳ ሚ ባ ር ያ ብ ማእ ከ ላ ይ ምድ ሪ
ኣ ቢ ሉ ና ብ ኣ ን ጾ ክ ያ መጸ ።
36 በ ዚ ኸ ምዚ ፡ እ ቲ ን ሮ ማውያ ን ኣ ብ የ ሩ ሳ ሌ ም
ብ ማረ ኽ ቲ ኣ ቢ ሉ ን ሮ ማውያ ን ግ ብ ሮ ም ጽ ቡ ቕ
ገ ይ ሩ ኺገ ብ ሮ ም ዝ ወ ሰ ደ ፡ ኣ ይ ሁ ድ ኪ ዋ ግ ኣ ሎም
ኣ ምላ ኽ ከ ም ዘ ለ ዎ ምን ፡ ስ ለ ዚ ኸ ኣ ነ ቲ ዚ ስ ዕ ብ
ሕ ግ ታ ት ስ ለ ዚ ኽ ተ ሉ ፡ ኪ ጕ ዳ እ ከ ም ዘ ይ ክ እ ሉ ፡
ኣ ብ ደ ገ ነ ገ ረ ኢ ሉ ሃ ቦ ም።
ምዕ ራ ፍ 9
1 ኣ ብ ቲ ግ ዜ እ ቲ ኣ ቢ ሉ ኣ ን ጾ ኮ ስ ብ ውር ደ ት ካ ብ
ሃ ገ ር ፋ ር ስ መጸ
2 ና ብ ታ ፐ ር ሰ ፖ ሊ ስ እ ት በ ሃ ል ኸ ተ ማ ኣ ት ዩ ፡ ነ ታ
ቤ ተ መቕ ደ ስ ኪ ዘ ምታ ን ነ ታ ኸ ተ ማ ኪ ሕ ዛ ን
ይ ኸ ይ ድ ነ በ ረ ። በ ዚ ድ ማ እ ቶ ም ብ ብ ረ ቶ ም
ክ ከ ላ ኸ ሉ ዝ ጎ ዩ ዝ ነ በ ሩ ህ ዝ ቢ ሃ ዲ ሞም፤ ከ ምኡ
ድ ማ ኮ ነ ፡ ኣ ን ጾ ቆ ስ ካ ብ ቶ ም ነ በ ር ቲ ተ ሃ ዲ ሙ
ብ ሕ ፍ ረ ት ተ መል ሰ ።
3 ና ብ ኤ ክ ባ ታ ነ ምስ መጸ ፡ ን ኒ ቃ ኖ ር ን
ጢሞቴ ዎ ስ ን እ ን ታ ይ ከ ም ዘ ጋ ጠሞም ወ ረ
ተ ሰ ምዖ ።
4 ድ ሕ ሪ ኡ ብ ሕ ር ቃ ን ምሕ ባ ጥ። ነ ቲ በ ቶ ም
ከ ምህ ድ ም ዝ ገ በ ሩ ዎ ውር ደ ት ኣ ብ ል ዕ ሊ ኣ ይ ሁ ድ
ሕ ነ ክ ፈ ዲ ሓ ሰ በ ። ስ ለ ዚ ኸ ኣ ነ ቲ ሰ ረ ገ ላ ኡ
ብ ዘ ይ ምቁ ራ ጽ ኪ ዝ ውር ን ነ ቲ ጕ ዕ ዞ ኺሰ ድ ድ ን
ኣ ዘ ዞ ፣ ፍ ር ዲ ኣ ምላ ኽ ሕ ጂ ይ ስ ዕ ቦ ነ በ ረ ። ና ብ
የ ሩ ሳ ሌ ም መጺ ኡ ና ይ ኣ ይ ሁ ድ መቓ ብ ር ከ ም
ዝ ገ ብ ራ ብ ት ዕ ቢ ት ከ ምዚ ኢ ሉ ተ ዛ ሪ ቡ ነ በ ረ ።
5 እ ቲ ዅሉ ዚ ኽ እ ል እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ኣ ምላ ኽ
እ ስ ራ ኤ ል ግ ና ብ ዘ ይ ፍ ወ ስ ን ዘ ይ ር አ ን መዓ ት
ወ ቕ ዖ ፡ ወ ይ ነ ዚ ቓ ላ ት እ ዚ ምስ ተ ዛ ረ በ ፡
መፍ ት ሒ ዘ ይ ብ ሉ ቃ ን ዛ መዓ ን ጣ፡ ኣ ብ ውሽ ጡ ድ ማ
ብ ር ቱ ዕ ስ ቓ ይ መጸ ።
6 ን መዓ ን ጣ ካ ል ኦ ት ሰ ባ ት ብ ብ ዙ ሕ ን ብ ዘ ገ ር ምን
ስ ቓ ይ ኣ ሳ ቐ የ እ ዩ እ ሞ፡ እ ዚ ኸ ኣ ኣ ዝ ዩ ፍ ት ሓ ዊ
እ ዩ ።
7 ግ ና ኸ ካ ብ ምጅ ሃ ር ሓ ደ እ ኳ ኣ የ ቋ ረ ጸ ን ፡
ግ ና ኸ ብ ት ዕ ቢ ት መሊ ኡ ፡ ኣ ብ ል ዕ ሊ ኣ ይ ሁ ድ
ብ ቝጥዓ ኡ ሓ ዊ እ ና ኣ ተ ን ፈ ሰ ፡ ነ ቲ ጕ ዕ ዞ ኸ ኣ
ኪ ቕ ል ጥፍ ኣ ዘ ዘ ፡ ኰነ ግ ና ብ ዓ መጽ ተ ሰ ኪ ሙካ ብ
ሰ ረ ገ ላ ኡ ወ ደ ቐ ; ስ ለ ዚ ኸ ኣ ኵሉ ኣ ካ ላ ት ኣ ካ ላ ቱ
ኣ ዝ ዩ ተ ጐ ሃ የ ።
8 ከ ምዚ ኸ ኣ እ ቲ ቍሩ ብ ኣ ቐ ዲ ሙን ማዕ በ ል ባ ሕ ሪ
ክ እ ዝ ዝ ኢ ሉ ዝ ሓ ሰ በ ፡ (ካ ብ ኵነ ታ ት ሰ ብ ን ላ ዕ ሊ
ኣ ዝ ዩ ት ዕ ቢ ተ ኛ እ ዩ ነ ይ ሩ ) ነ ቶ ም ነ ዋ ሕ ቲ
ኣ ኽ ራ ን ድ ማ ብ ሚዛ ን ክ ምዝ ኖ ም፡ ሕ ጂ ኣ ብ መሬ ት
ተ ደ ር ብ ዩ ፡ ኣ ብ መራ ሒ ፈ ረ ስ ተ ሰ ኪ ሙ ፣ ን ዅሉ
እ ቲ ግ ሁ ድ ሓ ይ ሊ ኣ ምላ ኽ እ ና ገ ለ ጸ ።
9 ስ ለ ዚ መት ሎ ካ ብ ስ ጋ እ ዚ እ ኩ ይ ሰ ብ ኣ ይ
ተ ላ ዒ ሎም፡ ብ ጓ ህ ን ቃ ን ዛ ን ኪ ነ ብ ር ከ ሎ፡
ስ ጋ ኡ ወ ደ ቐ ፡ ር ኽ ሰ ት ጨና ኡ ድ ማ ን ብ ዘ ሎ
ሰ ራ ዊ ቱ ጫውጫው ኣ በ ሎ።
10 እ ቲ ቍሩ ብ ኣ ቐ ዲ ሙ ና ብ ከ ዋ ኽ ብ ቲ ሰ ማይ
ክ በ ጽ ሕ ከ ም ዝ ኽ እ ል ዝ ሓ ሰ በ ሰ ብ ኣ ይ ድ ማ፡ ነ ቲ
ዘ ይ ጽ ወ ር ጨና ኡ ክ ስ ከ ም ሓ ደ እ ኳ ኣ ይ ከ ኣ ለ ን ።
11 እ ምብ ኣ ር ሲ ፡ በ ዚ ተ ሳ ቕ ዩ ፡ እ ቲ ዓ ብ ዪ
ት ዕ ቢ ቱ ሓ ዲ ጉ ፡ ብ መግ ረ ፍ ቲ ኣ ምላ ኽ ን ር እ ሱ
ኺፈ ል ጥ ጀ መረ ፣ ቃ ን ዛ ኡ ድ ማ ኣ ብ ነ ፍ ሲ ወ ከ ፍ
ህ ሞት እ ና ወ ሰ ኸ ኸ ደ ።
12 ን ሱ ባ ዕ ሉ ጨና ኡ ኺጸ ን ዕ ምስ ዘ ይ ከ ኣ ለ ፡ እ ዚ
ቓ ላ ት እ ዚ ፡ ን ኣ ምላ ኽ ምግ ዛ እ ግ ቡ እ እ ዩ ፡
መዋ ቲ ሰ ብ ከ ኣ ኣ ምላ ኽ እ ን ተ ዀይ ኑ ብ ዛ ዕ ባ
ገ ዛ እ ር እ ሱ ብ ት ዕ ቢ ት ከ ይ ሓ ስ ብ ፡ ከ ምዚ በ ለ ።
13 እ ዚ እ ኩ ይ ሰ ብ እ ዚ ፡ ሕ ጂ ደ ጊ ም ኪ ምሕ ሮ
ዘ ይ ደ ሊ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ከ ምዚ ኢ ሉ መብ ጽ ዓ ሉ ።
14 ነ ታ ቅ ድ ስ ቲ ኸ ተ ማ (ና ታ ምስ መሬ ት ኼን ጽ ፋ ን
ና ይ ሓ ባ ር መቓ ብ ር ኪ ገ ብ ራ ን ብ ታ ህ ዋ ኽ ዚ ኸ ይ ድ
ዝ ነ በ ረ ) ሓ ራ ኣ ውጽ ኣ ።
15 ብ ዛ ዕ ባ እ ቶ ም ኣ ዕ ዋ ፍ ን ኣ ራ ዊ ት ን ኪ ብ ላ ዕ
ምስ ደ ቆ ም ኪ ድ ር በ ዩ እ ምበ ር ፡ ክ ሳ ዕ ኪ ቕ በ ር
ብ ቑ ዓ ት ኣ ይ ኰኑ ን ኢ ሉ ዝ ፈ ረ ዶ ም ኣ ይ ሁ ድ ፡
ን ዅሎም ምስ ደ ቂ ኣ ቴ ን ስ ማዕ ረ ይ ገ ብ ሮ ም
ነ በ ረ ።
16 ነ ታ ቕ ድ ሚ ዘ መሰ ላ ቅ ድ ስ ቲ ቤ ተ መቕ ደ ስ ድ ማ
ብ ጽ ቡ ቕ ውህ በ ት ይ ስ ል ሞ፡ ን ዅሉ እ ቲ ቅ ዱ ሳ ት
ኣ ቕ ሑ ድ ማ ብ ብ ዙ ሕ ካ ል እ ይ መል ሶ ፡ ካ ብ
ኣ ታ ዊ ታ ቱ ድ ማ ነ ቲ መስ ዋ እ ቲ ዚ ኸ ውን ኽ ፍ ሊ ት
ይ ኸ ፍ ል ።
17 እ ወ ፡ ን ሱ ባ ዕ ሉ ኣ ይ ሁ ዳ ዊ ኰይ ኑ ፡ ኣ ብ ብ ዘ ላ
ዓ ለ ም ሓ ሊ ፉ ሓ ይ ሊ ኣ ምላ ኽ ኪ እ ውጅ እ ዩ ።
18 በ ዚ ዅሉ ግ ና ጸ በ ባ ቱ ኣ የ ቋ ረ ጸ ን ፣ ፍ ት ሓ ዊ
ፍ ር ዲ ኣ ምላ ኽ ኣ ብ ል ዕ ሊ ኡ በ ጽ ሖ ፣ ስ ለ ዚ
ብ ጥዕ ና ኡ ተ ስ ፋ ቆ ሪ ጹ ፣ ነ ታ ብ መል ክ ዕ ል መና
ዝ ሓ ዘ ት ደ ብ ዳ በ ን ኣ ይ ሁ ድ ብ ኸ ምዚ ጸ ሓ ፈ ሎም።

11. 19 ኣ ን ጾ ኮ ስ ን ጉ ስ ን ኣ መሓ ዳ ሪ ን ፡ ነ ቶ ም
ሕ ያ ዎ ት ኣ ይ ሁ ድ ደ ቂ ዓ ዱ ብ ዙ ሕ ሓ ጐ ስ ን ጥዕ ና ን
ብ ል ጽ ግ ና ን ይ ምነ የ ሎም።
20 ን ስ ኻ ት ኩ ምን ደ ቅ ኹምን ጽ ቡ ቕ እ ን ተ
ዄን ኩ ም፡ ጕ ዳ ያ ት ኩ ምውን እ ን ተ ዕ ግ በ ት ኩ ም
እ ን ተ ዀይ ኑ ፡ ተ ስ ፋ ይ ኣ ብ ሰ ማይ ስ ለ ዘ ሎኒ ፡
ን ኣ ምላ ኽ ኣ ዝ የ እ የ ዘ መስ ግ ኖ ።
21 ኣ ነ ግ ና ድ ኹም እ የ ነ ይ ረ ፣ እ ን ተ ዘ ይ ኰነ ስ
ክ ብ ረ ት ካ ን ሰ ና ይ ፍ ቓ ድ ካ ን ካ ብ ፋ ር ስ ተ መሊ ሰ
ብ ኸ ቢ ድ ሕ ማም ምስ ተ ወ ሰ ድ ኩ ብ ሕ ያ ውነ ት
ምዘ ከ ር ኩ ፣ ን ሓ ባ ራ ዊ ድ ሕ ነ ት ኵሉ ምሕ ላ ይ
ኣ ድ ላ ዪ ኮ ይ ኑ ረ ኣ ኹ።
22 ካ ብ ዚ ሕ ማም እ ዚ ን ኸ ምል ጥ ዓ ብ ዪ ተ ስ ፋ ሒዘ
እ ምበ ር ፡ ን ጥዕ ነ ይ ከ ይ ተ ኣ ማመን ኩ ።
23 ኣ ቦ ይ እ ውን እ ን ተ ዀነ ፡ በ ታ ጊ ዜ እ ቲ ሰ ራ ዊ ት
መሪ ሑ ና ብ በ ረ ኽ ቲ ሃ ገ ራ ት ከ ም ዘ እ ተ ወ
ሓ ሰ ብ ኩ ። ተ ካ ኢ መዚ ዙ ፣ .
24 እ ዚ ኸ ኣ ፡ ብ ዘ ይ ት ጽ ቢ ት ዝ ዀነ ይ ኹን ነ ገ ር
እ ን ተ ወ ደ ቐ ፡ ወ ይ ዘ ሕ ዝ ን ብ ስ ራ ት እ ን ተ
መጺ ኡ ፡ እ ቶ ም ኣ ብ ታ ሃ ገ ር እ ቲ ሃ ገ ር ን መን ከ ም
እ ተ ረ ፈ ፈ ሊ ጦም፡ ከ ይ ጭነ ቑ ።
25 ሕ ጂ ውን እ ቶ ም መሳ ፍ ን ቲ ዶ ባ ት ን ጎ ረ ባ ብ ት ን
መን ግ ስ ተ ይ ከ መይ ጌ ሮ ም ዕ ድ ላ ት ከ ም ዝ ጽ በ ዩ ን
እ ቲ ፍ ጻ መ እ ን ታ ይ ከ ም ዝ ጽ በ ዩ ን ኣ ስ ተ ብ ህ ል ።
ኣ ነ ን ወ ደ ይ ኣ ን ጾ ኮ ስ ን ጉ ስ ገ ይ ረ ዮ ኣ ለ ኹ፡
ነ ቲ ብ ዙ ሕ ግ ዜ ና ብ በ ረ ኽ ቲ ኣ ውራ ጃ ታ ት ክ ድ ይ ብ
ከ ለ ኹ ን ብ ዙ ሓ ት ካ ባ ኻ ት ኩ ም ዘ መሓ ላ ለ ፍ ክ ዎ ን
ዘ መስ ገ ን ኩ ሉ ን እ የ ። ነ ዚ ዝ ጸ ሓ ፍ ኩ ሉ ከ ምዚ
ዝ ስ ዕ ብ ።
26 ስ ለ ዚ ነ ቲ ብ ሓ ፈ ሻ ኡ ን ብ ፍ ሉ ይ ን
ዝ ገ በ ር ኩ ል ኩ ም ጥቕ ሚ ክ ት ዝ ክ ሩ ን ነ ፍ ሲ ወ ከ ፍ
ሰ ብ ገ ና ን ዓ ይ ን ን ወ ደ ይ ን እ ሙ
ን ክ ኸ ውን እ ጽ ሊ
ኣ ሎኹን እ ል ምነ ኩ ምን ።
27 ን ሱ ሓ ሳ በ ይ ተ ረ ዲ ኡ ን ባ ህ ግ ታ ት ኩ ም
ብ ጽ ቡ ቕ ን ብ ጸ ጋ ን ከ ም ዚ ምል ከ ት ኣ ሚነ እ የ ።
28 በ ዚ ኸ ምዚ እ ቲ ቀ ታ ሊ ን ጸ ራ ፍ ን ፡ ከ ምቲ
ን ኻ ል ኦ ት ሰ ባ ት ዚ ል ምኖ ኣ ዝ ዩ መከ ራ ምስ
ተ ቐ በ ለ ፡ ኣ ብ ኣ ኽ ራ ን ኣ ብ እ ት ር ከ ብ ጓ ና ሃ ገ ር
ብ ሕ ሱ ም ሞት ሞተ ።
29 እ ቲ ምስ ኡ ዝ ዓ በ የ ፊ ል ጶ ስ ድ ማ ሬ ስ ኡ ሒዙ
ከ ደ ፣ ን ሱ እ ውን ን ወ ዲ ኣ ን ጾ ኮ ስ ፈ ሪ ሑ ና ብ
ግ ብ ጺ ና ብ ቶ ለ ሜዎ ስ ፊ ሎሜቶ ር ከ ደ ።
ምዕ ራ ፍ 10
1 መቃ ቤ ዎ ስ ን ጉ ጅ ል ኡ ን ፡ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር
እ ና መር ሖ ም፡ ነ ታ ቤ ተ መቕ ደ ስ ን ነ ታ ከ ተ ማን
መለ ሱ ።
2 ነ ቶ ም ኣ ህ ዛ ብ ኣ ብ ቲ ጐ ደ ና ዝ ሃ ነ ጽ ዎ ም
መሰ ውኢ ታ ት ን ን ቤ ተ ጸ ሎት ን ግ ና ኣ ፍ ረ ስ ዎ ም።
3 ነ ቲ ቤ ተ መቕ ደ ስ ኣ ጽ ሪ ዮ ም ድ ማ ካ ል እ መሰ ውኢ
ገ በ ሩ ፡ ኣ እ ማን እ ና ወ ቕ ዑ ድ ማ ሓ ዊ ኣ ውጽ ኡ ፡
ድ ሕ ሪ ክ ል ተ ዓ መት ድ ማ መስ ዋ እ ቲ ኣ ቕ ረ ቡ ፡
ዕ ጣን ን መብ ራ ህ ት ን እ ን ጌ ራ ን ድ ማ ኣ ን በ ሩ ።
4 እ ዚ ምስ ኰነ ፡ ተ ደ ፊ ኦ ም፡ ደ ጊ ም ና ብ ከ ምዚ
ዝ ኣ መሰ ለ ጸ በ ባ ከ ይ ኣ ት ዉ ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር
ለ መን ዎ ። ደ ጊ ሞም እ ን ተ ሓ ጢኦ ም ግ ና ን ሱ ባ ዕ ሉ
ብ ምሕ ረ ት ክ ቐ ጽ ዖ ም፡ ነ ቶ ም ጸ ር ፍ ት ን
ኣ ረ ሜና ውያ ን ን ኣ ህ ዛ ብ ድ ማ ከ ይ ወ ሃ ቦ ም።
5 በ ታ እ ቶ ም ጓ ኖ ት ነ ታ ቤ ተ መቕ ደ ስ ዘ ር ከ ስ ዋ
መዓ ል ቲ ፡ በ ታ መዓ ል ቲ እ ቲ ኣ ፡ ኣ ብ ታ ወ ር ሒ
መበ ል ዕ ስ ራ ን ሓ ሙ
ሽ ተ ን መዓ ል ቲ ፡ ን ሳ ድ ማ
ካ ስ ሉ ፡ ከ ም ብ ሓ ድ ሽ ተ ነ ጽ ሐ ት ።
6 ኣ ብ ኣ ኽ ራ ን ን ጕ ድ ጓ ድ ን ከ ም ኣ ራ ዊ ት ኰለ ል
ክ ብ ሉ ከ ለ ዉ፡ ነ ዊ ሕ ከ ይ ጸ ን ሑ በ ዓ ል ማሕ ደ ር
ከ ም ዘ ካ የ ዱ እ ና ዘ ከ ሩ ፡ ከ ም በ ዓ ል ድ ን ኳ ና ት ፡
ነ ተ ን ሸ ሞን ተ መዓ ል ቲ ብ ሓ ጐ ስ ይ ሕ ል ዋ ነ በ ሩ ።
7 ስ ለ ዚ ድ ማ ጨና ፍ ር ን ጽ ቡ ቓ ት ጨና ፍ ር ን
ስ የ ታ ት ን ተ ሸ ኪ ሞም ነ ቲ ቦ ታ ኡ ኣ ብ ምን ጻ ህ
ጽ ቡ ቕ ዓ ወ ት ዝ ሃ ቦ ም መዝ ሙ
ር ዘ መሩ ሉ ።
8 በ ብ ዓ መቱ እ ተ ን መዓ ል ት ታ ት ብ ዘ ሎ ህ ዝ ቢ
ኣ ይ ሁ ድ ኪ ሕ ል ዋ ፡ ብ ሓ ባ ራ ዊ ስ ር ዓ ት ን ኣ ዋ ጅ ን
ኣ ቘ ሙ
።
9 መወ ዳ እ ታ እ ቲ ኤ ጲ ፋ ነ ስ ዚ ብ ሃ ል ኣ ን ጾ ኮ ስ ድ ማ
እ ዚ ነ በ ረ ።
10 ሕ ጂ ኸ ኣ ፡ ብ ዛ ዕ ባ እ ቲ ወ ዲ እ ዚ እ ኩ ይ ሰ ብ ኣ ይ
ዝ ነ በ ረ ኣ ን ጾ ኮ ስ ኤ ውፋ ጦር ፡ መዓ ት ውግ ኣ ት
ን ሓ ጺ ር እ ዋ ን ኣ ኪ ብ ና ክ ን ነ ግ ር ኢ ና ።
11 ና ብ ኣ ኽ ሊ ል ምስ በ ጽ ሐ ፡ ን ሓ ደ ሊ ስ ያ ስ ኣ ብ
ጕ ዳ ያ ት መን ግ ስ ቱ ኣ ቐ መጦ፡ ኣ ብ ቀ ሎሶ ር ያ ን
ፊ ን ቄ ን ከ ኣ ሓ ለ ቓ ኣ መሓ ዳ ሪ ኡ ገ ይ ሩ ሸ ሞ።
12 እ ቲ ማክ ሮ ን ዚ ብ ሃ ል ቶ ለ ሜዎ ስ ሲ ፡ ን ኣ ይ ሁ ድ
በ ቲ እ ተ ገ ብ ረ ሎም በ ደ ል ኣ ብ ክ ን ዲ ፍ ት ሒ
ኺገ ብ ረ ሎም ስ ለ ዝ መረ ጸ ፡ ምስ ኦ ም ሰ ላ ም
ኪ ገ ብ ር ጻ ዕ ሪ ገ በ ረ ።
13 ምስ ኣ ዕ ሩ ኽ ን ጉ ስ ኣ ብ ቅ ድ ሚ ኤ ጶ ጥሮ ስ ምስ
ተ ኸ ሰ ሰ ፡ ካ ብ ቆ ጵ ሮ ስ ስ ለ ዝ ወ ጸ ፡ ፊ ሎሜቶ ር
ድ ማ ኣ መሓ ላ ሊ ፉ ሉ ና ብ ኣ ን ጾ ኮ ስ ኤ ጲ ፋ ን ዮ ስ
ምስ ከ ደ ፡ ኣ ብ ክ ቡ ር ቦ ታ ከ ም ዘ ይ ነ በ ረ ምስ
ረ ኣ የ ፡ ኣ ዝ ዩ ተ ስ ፋ ቆ ረ ጸ ፣ ን ር እ ሱ መር ዚ ኡ
ከ ም ዝ ሞተ ይ ገ ል ጽ ።
14 ጎ ር ግ ያ ስ ኣ መሓ ዳ ሪ እ ቲ ጐ ል ጐ ል ምስ ኰነ
ግ ና ፡ ወ ተ ሃ ደ ራ ት ይ ቘ ጽ ረ ፡ ምስ ኣ ይ ሁ ድ ድ ማ
ወ ት ሩ ውግ እ ይ ምግ ብ ነ በ ረ ።
15 በ ዚ ኸ ምዚ ድ ማ፡ ኢ ዱ ሜያ ውያ ን ነ ተ ን ኣ ዝ የ ን
ጽ ዑ ቓ ት ዕ ስ ለ ታ ት ኣ ብ ኢ ዶ ም ምስ ኣ ተ ዉ፡
ን ኣ ይ ሁ ድ ተ ታ ሒዞ ም፡ ነ ቶ ም ካ ብ የ ሩ ሳ ሌ ም
እ ተ ሰ ጐ ጉ ድ ማ ተ ቐ በ ል ዎ ም፡ ን ውግ እ ኪ ምግ ቡ
ተ በ ገ ሱ ።
16 እ ቶ ም ምስ መቃ ቤ ዮ ስ ዝ ነ በ ሩ ለ መኑ ፡
ን ኣ ምላ ኽ ከ ኣ ረ ዳ ኢ ኦ ም ኪ ኸ ውን ለ መኑ ። ስ ለ ዚ
ድ ማ ኣ ብ ል ዕ ሊ ዕ ር ድ ታ ት ኢ ዱ ሜያ ውያ ን ብ ዓ መጽ
ጎ የ ዩ ።
17 ኣ በ ር ቲ ዖ ም መጥቃ ዕ ቲ እ ና ገ በ ሩ ድ ማ፡ ነ ቲ
ዕ ስ ለ ሰ ዓ ሩ ፡ ን ዅሎም እ ቶ ም ኣ ብ መን ደ ቕ
ዚ ዋ ግ ኡ ድ ማ ዓ ገ ብ ዎ ም፡ ን ዅሎም ኣ ብ ኢ ዶ ም
ዝ ወ ደ ቑ ድ ማ ቀ ተ ል ዎ ም፡ ካ ብ ዕ ስ ራ ሽ ሕ
ዘ ይ ውሕ ዱ ድ ማ ቀ ተ ሉ ።
18 ካ ብ ት ሽ ዓ ተ ሽ ሕ ዘ ይ ውሕ ዱ ገ ሊ ኦ ም ድ ማ ነ ቲ
ከ በ ባ ን ምድ ጋ ፍ ዚ ጥዕ ም ኵሉ ዓ ይ ነ ት ነ ገ ራ ት
ሒዞ ም ና ብ ክ ል ተ ኣ ዝ የ ን ድ ል ዱ ላ ት ሓ ድ ግ ታ ት
ሃ ዲ ሞም።
19 መቃ ቤ ዎ ስ ን ስ ምኦ ን ን ዮ ሴ ፍ ን ዛ ኬ ዎ ስ ን
ነ ቶ ም ምስ ኡ ዝ ነ በ ሩ ን ኪ ኸ ብ ብ ዎ ም ዝ ኣ ኽ ሉ
ሓ ዲ ጉ ና ብ ተ ን ረ ድ ኤ ቱ ዝ ያ ዳ ዘ ድ ል ዮ ም ቦ ታ ታ ት
ከ ደ ።
20 እ ቶ ም ምስ ስ ምኦ ን ዝ ነ በ ሩ ድ ማ ብ ስ ስ ዐ
ተ መሪ ሖ ም፡ ብ ገ ሊ ኦ ም ካ ብ ቶ ም ኣ ብ ቲ ዕ ር ዲ
ዝ ነ በ ሩ ኣ እ መኖ ም፡ ሰ ብ ዓ ሽ ሕ ድ ራ ክ ም
ወ ሲ ዶ ም፡ ገ ሊ ኦ ም ድ ማ ኣ ምለ ጡ።
21 መቃ ቤ ዎ ስ እ ቲ እ ተ ገ ብ ረ ምስ ተ ነ ግ ሮ ም ግ ና ፡
ነ ቶ ም ኣ መሓ ደ ር ቲ እ ቲ ህ ዝ ቢ ጸ ዊ ዑ ፡ ነ ቶ ም
ኣ ሕ ዋ ቶ ም ብ ገ ን ዘ ብ ሸ ይ ጦም፡ ን ጸ ላ እ ቶ ም ከ ኣ
ሓ ራ ኣ ውጺ ኦ ምዎ ም ኢ ሎም ከ ሰ ሶ ም።
22 ነ ቶ ም ጠላ ማት ኰይ ኖ ም እ ተ ረ ኽ ቡ ድ ማ
ቀ ተ ሎም፣ ብ ኡ ብ ኡ ድ ማ ነ ተ ን ክ ል ተ ሓ ወ ል ቲ
ወ ሰ ደ ን ።
23 ኣ ብ ኢ ዱ ብ ዘ ለ ዎ ዅሉ ኣ ጽ ዋ ር ጽ ቡ ቕ ዓ ወ ት ምስ
ረ ኸ በ ድ ማ፡ ኣ ብ ተ ን ክ ል ተ መት ሓ ዚ ል ዕ ሊ ዕ ስ ራ
ሽ ሕ ቀ ተ ለ ።