2 Esdras is an apocalyptic book in some English versions of the Bible. Tradition ascribes it to Ezra, a scribe and priest of the fifth century BC, but scholarship places its composition between 70 and 218 AD.

2. ምዕ ራ ፍ 1
1 ካ ል ኣ ይ መጽ ሓ ፍ ነ ብ ዪ ኤ ስ ድ ራ ወ ዲ ሳ ር ያ ወ ዲ
ኣ ዛ ር ያ ወ ዲ ሄ ል ክ ያ ስ ወ ዲ ሳ ዳ ምያ ወ ዲ ሳ ዶ ቅ ወ ዲ
ኣ ኪ ጦብ ።
2 ወ ዲ ኣ ኪ ያ ስ ፡ ወ ዲ ፊ ን ያ ስ ፡ ወ ዲ ሄ ሊ ፡ ወ ዲ
ኣ ማር ያ ስ ፡ ወ ዲ ኣ ዚ የ ፡ ወ ዲ ማሪ ሞት ፡ ወ ዲ
ኣ ር ና ፡ ወ ዲ ዖ ዝ ያ ፡ ወ ዲ ቦ ሪ ት ፡ ወ ዲ ኣ ቢ ሰ ይ ፣
ወ ዲ ፊ ን ያ ስ ወ ዲ ኤ ል ኣ ዛ ር ፣
3 ወ ዲ ኣ ሮ ን ፡ ካ ብ ነ ገ ድ ሌ ዊ ። ኣ ብ ምድ ሪ
ሜዳ ውያ ን ፡ ኣ ብ ዘ መነ ን ግ ስ ነ ት ኣ ር ጼ ሻ ር ክ ሳ ስ
ን ጉ ስ ፋ ር ሳ ውያ ን ተ ማሪ ኻ ነ በ ረ ት ።
4 ቃ ል እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ድ ማ ከ ምዚ ኢ ሉ መጸ ኒ ።
5 ኪ ድ እ ሞ፡ ን ህ ዝ በ ይ ሓ ጢኣ ተ ኛ ተ ግ ባ ራ ቶ ም፡
ን ደ ቆ ም ድ ማ ነ ቲ ኣ ብ ል ዕ ለ ይ ዝ ገ በ ር ዎ ክ ፍ ኣ ት
ኣ ር እ ዮ ም። ን ደ ቂ ደ ቆ ም ምእ ን ቲ ኺነ ግ ሩ ።
6 ሓ ጢኣ ት ኣ ቦ ታ ቶ ም ኣ ባ ታ ቶ ም ስ ለ ዝ በ ዝ ሐ ፡ ን ዓ ይ
ረ ሲ ዖ ምኒ ፡ ን ጓ ኖ ት ኣ ማል ኽ ቲ ውን መስ ዋ እ ቲ
ገ ይ ሮ ም እ ዮ ም።
7 ኣ ነ ዶ እ ቲ ኻ ብ ምድ ሪ ግ ብ ጺ ፡ ካ ብ ቤ ት ባ ር ነ ት
ዘ ውጻ እ ክ ዎ ምዶ ኣ ይ ኰን ኩ ን ፧ ን ሳ ቶ ም ግ ና ን ቝጥዓ
ኣ ቘ ጢዖ ምኒ ፡ ን ምኽ ረ ይ ድ ማ ን ዒ ቖ ም።
8 ሽ ዑ ጸ ጕ ሪ ር እ ስ ኻ ስ ሒብ ካ ኵሉ ክ ፉ እ ኣ ብ
ል ዕ ሊ ኦ ም ደ ር በ ዮ ፣ ን ሳ ቶ ም ን ሕ ገ ይ
ኣ ይ ተ ኣ ዘ ዙ ን ፣ ግ ና ኸ ዓ ለ ወ ኛ ህ ዝ ቢ እ ዩ ።
9 ነ ቶ ም ብ ዙ ሕ ሰ ና ይ ዝ ገ በ ር ኩ ሎም ክ ሳ ዕ መዓ ስ እ የ
ክ ሓ ድ ጎ ም፧
10 ን ብ ዙ ሓ ት ነ ገ ስ ታ ት ምእ ን ታ ኦ ም ኣ ጥፊ አ ዮ ም።
ን ፈ ር ኦ ን ምስ ኣ ገ ል ገ ል ቱ ን ኩሉ ሓ ይ ሉ ን ወ ቒ ዐ ዮ ።
11 ን ዅሎም ኣ ህ ዛ ብ ኣ ብ ቅ ድ ሚኦ ም ኣ ጥፋ እ ክ ዎ ም፣
ብ ሸ ነ ኽ ምብ ራ ቕ ድ ማ ን ህ ዝ ቢ ክ ል ተ ኣ ውራ ጃ ታ ት
ጢሮ ስ ን ሲ ዶ ን ን ፋ ሕ ኣ በ ል ክ ዎ ም፣ ን ዅሎም
ጸ ላ እ ቶ ም ድ ማ ቀ ቲ ለ ዮ ም።
12 እ ምብ ኣ ር ሲ ፡ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ከ ምዚ ይ ብ ል ኣ ሎ፡
ኢ ል ካ ተ ዛ ረ ቦ ም።
13 ኣ ነ ብ ባ ሕ ሪ መሪ ሐ ኩ ም፡ ኣ ብ መጀ መር ታ ድ ማ
ዓ ብ ይ ን ውሑስ ን መሕ ለ ፊ ሂ በ ኩ ም። ሙ
ሴ መራ ሒ፡
ን ኣ ሮ ን ድ ማ ካ ህ ን ሂ በ ካ ።
14 ኣ ብ ዓ ን ዲ ሓ ዊ ብ ር ሃ ን ሂ በ ኩ ም፣ ኣ ብ
ማእ ከ ል ኩ ም ድ ማ ዓ ብ ዪ ተ ኣ ምራ ት ገ በ ር ኩ ። ግ ና ኸ
ረ ሲ ዕ ኩ ምኒ ፡ ይ ብ ል እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ።
15 እ ቲ ዅሉ ዚ ኽ እ ል እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ከ ምዚ ይ ብ ል ፡
ኳ ዃት ን ኣ ኻ ት ኩ ም ምል ክ ት ነ በ ሩ ። ን መከ ላ ኸ ሊ ኹም
ድ ን ኳ ን ሂ በ ኩ ም፣ ግ ና ኸ ኣ ብ ኡ ኣ ጉ ረ ምረ ምኩ ም፣ .
16 ን ጥፍ ኣ ት ጸ ላ እ ት ኹም ብስ መይ ኣ ይ ሰ ዓ ር ኩ ምን ፣
ክ ሳ ዕ ሎሚን ዘ ለ ኣ ለ ም ት ጉ ረ ምረ ሙኣ ለ ኹም።
17 እ ቲ ዝ ገ በ ር ኩ ል ኩ ም ጥቕ ሚ ኣ በ ይ ኣ ሎ፧ ኣ ብ
በ ረ ኻ ጥሜት ን ጽ ምእ ን ምስ ጸ ምእ ኩ ም፡ ና ባ ይ ዶ
ኣ ይ ጸ ምዑ ን ኩ ምን ።
18 “ስ ለ ምን ታ ይ ክ ት ቀ ት ለ ና ና ብ ዚ በ ረ ኻ
ዘ እ ተ ኻ ና ፧ ” ኣ ብ ዚ በ ረ ኻ ካ ብ ምሟት ን ግ ብ ጻ ውያ ን
ምግ ል ጋ ል ምሓ ሸ ና ።
19 ሽ ዑ ን ሓ ዘ ን ኩ ም ደ ን ገ ጽ ኩ ፡ ክ ት በ ል ዑ ድ ማ ማና
ሂ በ ኩ ም። ስ ለ ዚ እ ን ጌ ራ መላ እ ኽ ቲ በ ሊ ዕ ኩ ም።
20 ምስ ጸ ምእ ኩ ም፡ ነ ቲ ከ ውሒዶ ኣ ይ ቀ ን ጠጥኩ ዎ ን ፡
ማይ ውን ክ ጸ ግ ቡ ኹም ኣ ይ ፈ ሰ ስ ኩ ን ፧ ብሰ ን ኪ እ ቲ
ዋ ዒ ብ ቆ ጽ ሊ ኣ ግ ራ ብ ሸ ፊ ነ ካ ።
21 ኣ ብ ማእ ከ ል ኩ ም ፍ ር ያ ም ምድ ሪ መቐ ል ኩ ፣
ን ከ ነ ኣ ና ውያ ን ን ን ፈ ረ ዛ ውያ ን ን
ን ፍ ል ስ ጥኤ ማውያ ን ን ኣ ብ ቅ ድ ሜኹም
ኣ ውደ ቕ ክ ዎ ም፣ ካ ብ ዚ ን ላ ዕ ሊ እ ን ታ ይ
ክ ገ ብ ረ ል ኩ ም? ይ ብ ል እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ።
22 እ ቲ ዅሉ ዚ ኽ እ ል እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ከ ምዚ ይ ብ ል
ኣ ሎ፡ ኣ ብ በ ረ ኻ ን ኣ ብ ፈ ለ ግ ኣ ሞራ ውያ ን ን ምስ
ጸ ማእ ኩ ምን ን ስ መይ እ ና ጸ ረ ፍ ኩ ምን ።
23 ን ጸ ር ፊ ኹም ሓ ዊ ኣ ይ ሃ ብ ኩ ኹምን ፣ ኣ ብ ማይ
ገ ረ ብ ደ ር ቢ የ ነ ቲ ር ባ ኣ ጥዓ ምኩ ዎ ።
24 ኦ ያ እ ቆ ብ እ ን ታ ይ ክ ገ ብ ረ ካ ፧ ን ስ ኻ ይ ሁ ዳ
ኣ ይ ምተ ኣ ዘ ዝ ካ ኒ ፡ ና ብ ካ ል ኦ ት ኣ ህ ዛ ብ ክ መል ሰ ኒ
እ የ ፡ ሕ ግ ታ ተ ይ ምእ ን ቲ ኺሕ ል ዉ ድ ማ ስ መይ
ክ ህ ቦ ም እ የ ።
25 ን ስ ኻ ት ኩ ም ሓ ዲ ግ ኩ ምኒ ፡ ኣ ነ ውን ክ ሓ ድ ገ ኩ ም
እ የ ። ጸ ጋ ክ ገ ብ ረ ል ኩ ም ምስ ደ ለ ኹም፡
ኣ ይ ምሕ ረ ኩ ምን እ የ ።
26 ኣ እ ዳ ውኩ ም ብ ደ ም ረ ኺስ ኩ ም፡ ኣ እ ጋ ር ኩ ምውን
ብ ዘ ይ ፍ ቓ ድ ቅ ት ለ ት ይ ቀ ላ ጠፉ ኢ ኹም እ ሞ፡ ምስ
ጸ ዋ ዕ ኩ ምኒ ፡ ኣ ይ ሰ ምዓ ኩ ምን እ የ ።
27 ን ገ ዛ እ ር እ ስ ኹም እ ምበ ር ፡ ከ ምቲ ን ዓ ይ
ዝ ሐ ደ ግ ኩ ምኒ ኣ ይ ኰን ኩ ምን ፡ ይ ብ ል
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ።
28 እ ቲ ዅሉ ዚ ኽ እ ል እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ከ ምዚ ይ ብ ል
ኣ ሎ፡ ከ ም ኣ ቦ ደ ቁ ፡ ከ ም ኣ ደ ኣ ዋ ል ዳ ፡ ከ ም
መጥበ ዊ ት ቈ ል ዑ ደ ቃ ዶ ኣ ይ ለ መን ኩ ኻ ን እ የ ።
29 ን ስ ኻ ት ኩ ም ህ ዝ በ ይ ምዀን ኩ ም፡ ኣ ነ ውን
ኣ ምላ ኽ ኩ ም ምዀን ኩ ። ን ስ ኻ ት ኩ ም ደ ቀ ይ እ ን ተ
ዀን ኩ ም፡ ኣ ነ ውን ኣ ቦ ኹም ምዀን ኩ ፧
30 ከ ምቲ ደ ር ሆ ን ደ ር ሆ ኣ ኣ ብ ት ሕ ቲ ኣ ኽ ና ፋ
እ ት እ ክ ቦ ፡ ኣ ነ ኣ ከ ብ ኩ ኹም፡ ሕ ጂ ግ ና እ ን ታ ይ
ክ ገ ብ ረ ል ኩ ም፧ ካ ብ ገ ጸ ይ ክ ድ ር ብ የ ካ እ የ ።
31 መስ ዋ እ ቲ ምስ ኣ ቕ ረ ብ ኩ ምለ ይ ፡ ገ ጸ ይ
ካ ባ ኻ ት ኩ ም ክ መል ስ እ የ ፡ በ ዓ ላ ት ኩ ምን ሰ ረ ታ ት
ወ ር ሕ ኹምን ግ ዝ ረ ት ኩ ምን ሓ ዲ ገ ዮ እ የ ።
32 ነ ቶ ም ሒዝ ኩ ም ዝ ቐ ተ ል ኩ ምዎ ምን
ዝ ቐ ተ ል ኩ ምዎ ምን ስ ጋ ኦ ምውን ዝ ቐ ደ ድ ኩ ምዎ ም
ባ ሮ ተ ይ ነ ብ ያ ት ለ ኣ ኽ ኩ ኹም፣ ደ ሞም ካ ብ
ኣ እ ዳ ውኩ ም ክ ሓ ት ት እ የ ፣ ይ ብ ል እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ።
33 እ ቲ ዅሉ ዚ ኽ እ ል እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ከ ምዚ ይ ብ ል
ኣ ሎ፡ ቤ ት ካ ዑ ደ ት እ ያ ፡ ከ ም ን ፋ ስ ኸ ም ዚ ስ ሕ ብ
ክ ድ ር ብ የ ካ እ የ ።
34 ደ ቅ ኹም ከ ኣ ኣ ይ ኪ ፈ ር ዩ ን እ ዮ ም። ን ት እ ዛ ዘ ይ
ን ዒ ቖ ም፡ ኣ ብ ቅ ድ መይ ክ ፉ እ ነ ገ ር ገ ይ ሮ ም እ ዮ ም
እ ሞ።
35 ኣ ባ ይ ት ኩ ም ን ዝ መጽ እ ህ ዝ ቢ ክ ህ ቦ እ የ ። ገ ና
ብ ዛ ዕ ባ ይ ዘ ይ ሰ ምዑ ኒ ፡ ኪ ኣ ምኑ ኒ እ ዮ ም።
ት እ ምር ቲ ዘ ይ ረ ኣ ኹሎም፡ ግ ና ኸ ከ ምቲ
ዝ ኣ ዘ ዝ ክ ዎ ም ኪ ገ ብ ሩ እ ዮ ም።
36 ነ ብ ያ ት ኣ ይ ረ ኣ ዩ ን ፣ ግ ና ኸ ን ሓ ጢኣ ቶ ም
ኪ ዝ ክ ሩ ን ኪ እ መኑ ን እ ዮ ም።
37 ጸ ጋ እ ቲ ዚ መጽ እ ህ ዝ ቢ እ መስ ክ ር ኣ ሎኹ፣ ደ ቆ ም
ብ ሓ ጐ ስ ይ ሕ ጐ ሱ ፣ ብዓ ይ ኒ ስ ጋ እ ኳ እ ን ተ
ዘ ይ ረ ኣ ዩ ኒ ፣ ነ ቲ ዝ ብ ሎ ዘ ለ ኹ ብ መን ፈ ስ
ይ ኣ ምኑ ኒ ።
38 ሕ ጂ ድ ማ ሓ ወ ይ እ ን ሆ ከ መይ ዝ በ ለ ክ ብ ሪ ፤ ነ ቲ
ኻ ብ ምብ ራ ቕ ዚ መጽ እ ህ ዝ ቢ ድ ማ ር አ ።
39 ኣ ብ ር ሃ ምን ይ ስ ሃ ቅ ን ያ እ ቆ ብ ን ዖ ስ ዓ ስ ን
ኣ ሞስ ን ሚክ ያ ስ ን ዮ ኤ ል ን ኣ ብ ድ ያ ስ ን ዮ ና ስ ን
መራ ሕ ቲ ክ ህ ቦ ም እ የ ።
40 ና ሆ ምን ኣ ባ ኩ ክ ን ሶ ፎ ን ያ ስ ን ኣ ጌ ዎ ስ ን
ዘ ካ ር ያ ስ ን ሚል ክ ያ ን ፡ መል ኣ ኽ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር
እ ውን ተ ባ ሂ ላ እ ት ጽ ዋ ዕ ።
ምዕ ራ ፍ 2
1 እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ከ ምዚ ይ ብ ል ኣ ሎ፡ ነ ዚ ህ ዝ ቢ እ ዚ
ካ ብ ባ ር ነ ት ኣ ውጺ አ ዮ ፡ ብባ ሮ ት ነ ብ ያ ት ከ ኣ
ት እ ዛ ዛ ተ ይ ሂ በ ዮ ም። ን ምኽ ረ ይ ን ዒ ቖ ም እ ምበ ር ፡
ኣ ይ ሰ ምዕ ዎ ን ።
2 እ ታ ዝ ወ ለ ደ ት ኣ ደ ፡ ኣ ቱ ም ደ ቀ ፡ ኪ ዱ ፡ በ ለ ቶ ም።
ኣ ነ መበ ለ ት ን ዝ ተ ደ ር በ የ ት ን እ የ እ ሞ።
3 ብሓ ጐ ስ እ የ ኣ ዕ ብ የ ኩ ም። ኣ ብ ቅ ድ ሚ
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ኣ ምላ ኽ ኩ ም ሓ ጢኣ ት ገ ይ ር ኩ ም፡ ኣ ብ

3. ቅ ድ ሚኡ ውን ክ ፉ እ ገ በ ር ኩ ም እ ሞ፡ ብ ሓ ዘ ን ን
ብ ኽ ብ ደ ት ን ኣ ጥፊ አ ኩ ም ኣ ለ ኹ።
4 ሕ ጂ ግ ና እ ን ታ ይ ክ ገ ብ ረ ል ኩ ም፧ ኣ ነ መበ ለ ት ን
ዝ ተ ደ ር በ የ ት ን እ የ ፡ ኣ ቱ ም ደ ቀ ይ ፡ ኪ ዱ ፡ ካ ብ
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ምሕ ረ ት ለ ምኑ ።
5 ኣ ነ ግ ና ኦ ኣ ቦ ይ ፡ ብ ዛ ዕ ባ እ ታ ኪ ዳ ነ ይ
ዘ ይ ት ሕ ሉ ኣ ደ እ ዞ ም ውሉ ድ እ ዚ ኣ ቶ ም ምስ ክ ር
ክ ት ከ ውን እ ጽ ውዓ ካ ኣ ለ ኹ።
6 ካ ብ ኦ ም ዘ ር ኢ ምእ ን ቲ ኸ ይ ህ ሉ ሲ ፡ ና ብ
ዕ ግ ር ግ ር ፡ ኣ ዲ ኦ ም ከ ኣ ና ብ ምር ኮ ከ ተ እ ት ዎ ም።
7 ኪ ዳ ነ ይ ን ዒ ቖ ም እ ዮ ም እ ሞ፡ ኣ ብ ማእ ከ ል ኣ ህ ዛ ብ
ይ በ ታ ተ ኑ ፡ ስ ሞም ካ ብ ምድ ሪ ይ ውገ ድ ።
8 ወ ይ ለ ኻ ፡ ኣ ሱ ር ፡ ኣ ታ ዓ መጻ ን ኣ ባ ኻ እ ት ሓ ብ እ !
ኣ ቱ ም ረ ሲ ኣ ን ህ ዝ ቢ ፡ ን ሶ ዶ ምን ጎ ሞራ ን
ዝ ገ በ ር ክ ዎ ዘ ክ ር ።
9 መሬ ቶ ም ኣ ብ ኵምራ ሓ ሙ
ኽ ሽ ት ን ሓ ሙ
ኽ ሽ ት ን እ ያ
ዘ ላ ፡ ነ ቶ ም ዘ ይ ሰ ምዑ ኒ እ ውን ከ ምኡ ክ ገ ብ ሮ ም
እ የ ፡ ይ ብ ል እ ቲ ዅሉ ዝ ኽ እ ል እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ።
10 እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ን ኤ ስ ድ ራ ስ ከ ምዚ ይ ብ ል ፡
ን ህ ዝ በ ይ ነ ታ ን እ ስ ራ ኤ ል ክ ህ ቦ ም ዝ ደ ሊ መን ግ ስ ቲ
የ ሩ ሳ ሌ ም ከ ም ዝ ህ ቦ ም ን ገ ሮ ም።
11 ክ ብ ረ ቶ ምውን ና ባ ይ ወ ሲ ደ ፡ ነ ዞ ም ዘ ዳ ለ ኹሎም
ዘ ለ ኣ ለ ማዊ ድ ን ኳ ና ት ክ ህ ቦ ም እ የ ።
12 ኦ ም ሕ ይ ወ ት ምእ ን ቲ ጥዑ ም ጨና ቅ ብ ኣ ት
ኪ ህ ል ዎ ም እ ዩ ። ኣ ይ ክ ጽ ዕ ሩ ን ኣ ይ ክ ደ ክ ሙ
ን
እ ዮ ም።
13 ኪ ዱ ፡ ክ ት ቅ በ ሉ ኢ ኹም፡ ምእ ን ቲ ኺሓ ጽ ራ ፡
ን ሒደ ት መዓ ል ት ታ ት ጸ ል ዩ ል ኩ ም፡ እ ታ መን ግ ስ ቲ
ድ ሮ ተ ዳ ል ያ ል ኩ ም ኣ ላ ፡ ን ቕ ሑ።
14 ሰ ማይ ን ምድ ር ን መስ ከ ሩ ። ኣ ነ ህ ያ ው እ የ እ ሞ፡
ነ ቲ ክ ፉ እ ሰ ቢ ረ ነ ቲ ጽ ቡ ቕ ፈ ጢረ ዮ እ የ እ ሞ፡
ይ ብ ል እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ።
15 ኣ ደ ይ ፡ ን ደ ቅ ኺ ሓ ቚፍ ካ ብሓ ጐ ስ ኣ ዕ ብ ዮ ም፡
ኣ እ ጋ ሮ ም ከ ም ዓ ን ዲ ኣ ጽ ኒ ዕ ካ ፡ ኣ ነ እ የ ሓ ረ የ ካ
እ ሞ፡ ይ ብ ል እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ።
16 ስ መይ ኣ ብ እ ስ ራ ኤ ል ፈ ሊ ጠ እ የ እ ሞ፡ ነ ቶ ም
ዝ ሞቱ ድ ማ ካ ብ ስ ፍ ራ ኦ ም ተ ን ሲ አ ካ ብ መቓ ብ ር
ከ ውጽ ኦ ም እ የ ።
17 ኣ ታ ኣ ደ ውሉ ድ ፡ ኣ ነ ሓ ረ የ ኪ እ የ እ ሞ፡
ኣ ይ ት ፍ ራ ህ ፡ ይ ብ ል እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ።
18 ምእ ን ቲ ረ ዲ ኤ ት ካ ነ ቶ ም ብ ተ መሳ ሳ ሊ ፍ ረ
ዝ ጸ ዓ ና ዓ ሰ ር ተ ው ክ ል ተ ኣ እ ዋ ም ዝ ቐ ደ ስ ኩ ል ካ ን
ዘ ዳ ለ ኹል ካ ን ባ ሮ ተ ይ ኤ ሳ ይ ን ኤ ር ሚን ክ ሰ ዶ ም
እ የ ።
19 ከ ምቲ ጸ ባ ን መዓ ር ን ዚ ውሕ ዝ ዓ ይ ኒ ማያ ት ፡
ከ ምኡ ውን ሾ ብ ዓ ተ ሓ ያ ል ኣ ኽ ራ ን ፡ ኣ ብ ኡ ድ ማ
ጽ ጌ ረ ዳ ን ዕ ምባ ባ ን ይ በ ቁ ል ፡ ብ እ ኡ ድ ማ ን ደ ቅ ኻ
ብ ሓ ጐ ስ ክ መል ኦ ም እ የ ።
20 ን መበ ለ ት ቅ ኑ ዕ ግ በ ር ፡ ን ዘ ኽ ታ ማት ፍ ረ ድ ፡
ን ድ ኻ ታ ት ሃ ብ ፡ ን ዘ ኽ ታ ማት ተ ኸ ላ ኸ ል ፡ ዕ ር ቃ ን
ል ብ ሲ ፡
21 ን ዝ ተ ሰ ብ ሩ ን ድ ኹማት ን ኣ ሕ ውዩ ፣ ን ሓ ን ካ ስ
ን ዘ ና ዕ ቕ ኣ ይ ት ስ ሓ ቑ ፣ ን ስ ን ኩ ላ ን ተ ኸ ላ ኸ ሉ ፣
ዕ ዉር ድ ማ ና ብ ቅ ድ ሚ ን ጹ ህ ነ ተ ይ ይ መጽ እ ።
22 ኣ ረ ጋ ውያ ን ን ን ኣ ሽ ቱ ን ኣ ብ ውሽ ጢ መና ድ ቕ ካ
ሓ ል ዎ ም።
23 ምዉታ ት ኣ ብ ዝ ረ ኸ ብ ካ ዮ ዘ በ ለ ሒዝ ካ ቀ በ ሮ ም፡
ኣ ነ ድ ማ ኣ ብ ት ን ሳ ኤ ይ ቀ ዳ ምነ ት ክ ህ በ ካ እ የ ።
24 ህ ዝ በ ይ ፡ ህ ድ ኣ ት ካ ገ ና ይ መጽ እ ኣ ሎ እ ሞ፡
ህ ድ እ ኢ ል ካ ጽ ና ሕ ፡ ዕ ረ ፍ ።
25 ኣ ታ ሕ ያ ዋ ይ መጥበ ዊ ፡ ን ደ ቅ ኻ ኣ ዕ ብ ዮ ም።
እ ግ ሮ ም ኣ ጽ ን ዑ ።
26 እ ቶ ም ዝ ሃ ብ ኩ ኻ ባ ሮ ት ግ ና ሓ ደ እ ኳ
ኣ ይ ኪ ጠፍ እ ን እ ዩ ። ካ ብ ቍጽ ሪ ካ ክ ደ ል ዮ እ የ
እ ሞ።
27 መዓ ል ቲ ጸ በ ባ ን ጭን ቀ ት ን ምስ መጸ ት ፡ ካ ል ኦ ት
ኪ በ ኽ ዩ ን ኪ ጕ ህ ዩ ን ፡ ን ስ ኻ ግ ና ክ ት ሕ ጐ ስ ን
ክ ት ብ ዝ ሕ ን ኢ ኻ እ ሞ፡ ኣ ይ ት ደ ኸ ም።
28 ኣ ህ ዛ ብ ኪ ቐ ን ኡ ኻ እ ዮ ም፣ ኣ ብ ል ዕ ሌ ኻ ግ ና ዋ ላ
ሓ ን ቲ ኪ ገ ብ ሩ ኣ ይ ክ እ ሉ ን እ ዮ ም፣ ይ ብ ል
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ።
29 ደ ቅ ኻ ሲ ኦ ል ምእ ን ቲ ኸ ይ ር እ ዩ ፡ ኣ እ ዳ ወ ይ
ኪ ሽ ፍ ና ኻ እ የ ን ።
30 ኣ ቲ ኣ ደ ፡ ምስ ደ ቅ ኺ ተ ሓ ጐ ስ ። ኣ ነ ከ ድ ሕ ነ ካ
እ የ እ ሞ፡ ይ ብ ል እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ።
31 ኣ ነ መሓ ሪ እ የ እ ሞ፡ ነ ቶ ም ደ ቂ ሶ ም ዘ ለ ዉ ደ ቅ ኻ
ዘ ክ ር ፡ ኣ ነ መሓ ሪ እ የ እ ሞ፡ ካ ብ ወ ሰ ን ምድ ሪ
ኣ ውጺ አ ክ ምሕ ሮ ም እ የ ፡ ይ ብ ል እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ዅሉ
ዝ ኽ እ ል ።
32 ዒ ላ ታ ተ ይ ይ ውሕ ዝ ፡ ጸ ጋ ይ ውን ኣ ይ ኪ ጠፍ እ ን እ ዩ
እ ሞ፡ ክ ሳ ዕ ዝ መጻ እ ኩ ን ክ ምሕ ሮ ምን ን ደ ቅ ኻ
ሓ ቚፍ ካ ዮ ም።
33 ኣ ነ ኤ ስ ድ ራ ስ ና ብ እ ስ ራ ኤ ል ክ ኸ ይ ድ ኣ ብ ከ ረ ን
ኦ ሬ ብ ት እ ዛ ዝ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ተ ቐ በ ል ኩ ። ና ባ ታ ቶ ም
ምስ መጻ እ ኩ ግ ና ፡ ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ን ዒ ቖ ምኒ ።
34 ስ ለ ዚ ድ ማ እ ብ ለ ኩ ም ኣ ለ ኹ፡ ኣ ቱ ም ት ሰ ምዑ ን
እ ት ር ድ ኡ ን ኣ ህ ዛ ብ ፡ ጓ ሳ ኹም ተ ጸ በ ዩ ፡ ና ይ
ዘ ለ ኣ ለ ም ዕ ረ ፍ ቲ ክ ህ በ ኩ ም እ ዩ ። እ ቲ ኣ ብ
መወ ዳ እ ታ ዓ ለ ም ዚ መጽ እ ቀ ሪ ቡ እ ዩ እ ሞ።
35 ና ይ ዘ ለ ኣ ለ ም ብር ሃ ን ን ዘ ለ ኣ ለ ም ኪ በ ር ሃ ል ኩ ም
እ ዩ እ ሞ፡ ን ዓ ስ ቢ መን ግ ስ ቲ ተ ዳ ለ ዉ።
36 ካ ብ ጽ ላ ሎት እ ዛ ዓ ለ ም እ ዚ ኣ ህ ደ ም፡ ሓ ጐ ስ
ክ ብ ር ኻ ተ ቐ በ ል ፡ መድ ሓ ኒ የ ይ ብ ግ ል ጺ እ ምስ ክ ር
ኣ ለ ኹ።
37 ነ ቲ እ ተ ዋ ህ በ ኩ ም ህ ያ ብ ተ ቐ በ ሉ ፡ ነ ቲ ና ብ
ሰ ማያ ዊ ት መን ግ ስ ቲ ዝ መር ሓ ኩ ም እ ና ኣ መስ ገ ን ኩ ም
ድ ማ ተ ሓ ጐ ሱ ።
38 ተ ን ሲ እ ካ ደ ው በ ል ፡ እ ን ሆ ፡ ቁ ጽ ሪ እ ቶ ም
ብ በ ዓ ል እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር እ ተ ሓ ተ ሙ
።
39 ካ ብ ጽ ላ ሎት ዓ ለ ም ዝ ረ ሓ ቑ ፡ . ክ ቡ ር ክ ዳ ን
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ድ ማ ተ ቐ ቢ ሎም።
40 ኣ ታ ጽ ዮ ን ፡ ቍጽ ሪ ካ ውሰ ድ ፡ ነ ቶ ም ሕ ጊ
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ዝ ፈ ጸ ሙጻ ዕ ዳ ክ ዳ ን ካ ድ ማ ዕ ጸ ዎ ም።
41 ቍጽ ሪ እ ቶ ም እ ት ና ፍ ቖ ም ደ ቅ ኻ ተ ፈ ጸ መ፡ እ ቲ
ኻ ብ መጀ መር ታ እ ተ ጸ ውዐ ህ ዝ ብ ኻ ምእ ን ቲ ኪ ቕ ደ ስ ፡
ሓ ይ ሊ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ለ ምን ።
42 ኣ ነ ኤ ስ ድ ራ ስ ኣ ብ ከ ረ ን ጽ ዮ ን ዓ ብ ዪ ህ ዝ ቢ
ረ ኣ ኹ፣ ኵሎም ድ ማ ብ መዝ ሙ
ር ን እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር
ኣ መስ ገ ን ዎ ።
43 ኣ ብ ማእ ከ ሎም ድ ማ ካ ብ ኵሎም ዝ ነ ውሐ ል ዕ ል
ዝ በ ለ መን እ ሰ ይ ነ በ ረ ፣ ኣ ብ ነ ፍ ሲ ወ ከ ፍ ር እ ሶ ም
ድ ማ ኣ ኽ ሊ ል ኣ ን በ ረ ፣ ዝ ያ ዳ ድ ማ ል ዕ ል ኢ ሉ
ነ በ ረ ። እ ዚ ድ ማ ኣ ዝ የ ተ ገ ረ ምኩ ።
44 ነ ቲ መል ኣ ኽ ድ ማ፡ ጎ ይ ታ ይ ፡ እ ዚ ኣ ቶ ም እ ን ታ ይ
እ ዮ ም፧
45 ን ሱ ድ ማ ከ ምዚ ኢ ሉ መለ ሰ ለ ይ ፡ እ ዚ ኦ ም እ ዮ ም
እ ቶ ም መዋ ቲ ክ ዳ ን ለ ቢ ሶ ም፡ ዘ ይ መውት ዝ ለ በ ሱ ፡
ስ ም ኣ ምላ ኽ ውን ዝ ተ ኣ መኑ ፡ ሕ ጂ ኣ ኽ ሊ ል
ተ ኸ ዲ ኖ ም፡ ስ የ ድ ማ ተ ቐ ቢ ሎም።
46 ሽ ዑ ነ ቲ መል ኣ ኽ ፡ ኣ ኽ ሊ ል ዝ ደ ፍ ኦ ምን ኣ ብ
ኣ እ ዳ ዎ ም ስ የ ዝ ህ ቦ ምን መን እ ሰ ይ እ ን ታ ይ እ ዩ ፧
47 ን ሱ ድ ማ፡ እ ቲ ኣ ብ ዓ ለ ም ዝ ተ ና ዘ ዝ ዎ ወ ዲ
ኣ ምላ ኽ እ ዩ ፡ ኢ ሉ መለ ሰ ለ ይ ። ሽ ዑ ነ ቶ ም ብ ስ ም
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ኣ ዝ ዮ ም ተ ሪ ሮ ም ደ ው ዝ በ ሉ ኣ ዝ የ
ከ መስ ግ ኖ ም ጀ መር ኩ ።
48 ሽ ዑ እ ቲ መል ኣ ኽ ፡ ኪ ድ ፡ ን ህ ዝ በ ይ እ ን ታ ይ
ዓ ይ ነ ት ነ ገ ር ን ክ ን ደ ይ ዓ ብ ዪ ተ ኣ ምራ ት
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ኣ ምላ ኽ ካ ከ ም ዝ ረ ኣ ኻ ን ን ገ ሮ ም፡
በ ለ ኒ ።

4. ምዕ ራ ፍ 3
1 ኣ ብ መበ ል ሰ ላ ሳ ዓ መት ድ ሕ ሪ ዕ ን ወ ት እ ታ ኸ ተ ማ
ኣ ብ ባ ቢ ሎን ኰን ኩ ፡ ኣ ብ ዓ ራ ተ ይ ድ ማ ተ ሸ ጊ ረ
ደ ቂ ሰ ፡ ሓ ሳ ባ ተ ይ ድ ማ ኣ ብ ል በ ይ መጸ ።
2 ምድ ረ በ ዳ ጽ ዮ ን ን ሃ ብ ቲ እ ቶ ም ኣ ብ ባ ቢ ሎን
ዚ ነ ብ ሩ ን ር ኤ ኹ።
3 መን ፈ ሰ ይ ድ ማ ብር ቱ ዕ ኰይ ኑ ፡ ነ ቲ ል ዑ ል ፍ ር ሃ ት
ዝ መል ኦ ቃ ላ ት ክ ዛ ረ ብ ጀ መር ኩ ፡ በ ል ኩ ።
4 ኦ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ግ ዝ ኣ ተ ኛ ፡ ን ምድ ሪ ን
ን ባ ዕ ል ኻ ን በ ይ ን ኻ ምስ ተ ኸ ል ካ ፡ ን ህ ዝ ቢ ውን ምስ
ኣ ዘ ዝ ካ ፡ ብ መጀ መር ታ ተ ዛ ሪ ብ ካ ።
5 ን ኣ ዳ ም ከ ኣ ብዘ ይ ነ ፍ ስ ኻ ስ ጋ ሃ ቦ ፡ እ ዚ ኸ ኣ
ስ ር ሓ ት ኣ እ ዳ ውካ እ ዩ እ ሞ፡ ት ን ፋ ስ ህ ይ ወ ት
ኣ ስ ተ ን ፈ ሰ ሉ ፡ ኣ ብ ቅ ድ ሜኻ ድ ማ ህ ያ ው ኰነ ።
6 ና ብ ታ የ ማነ ይ ቲ ኢ ድ ካ እ ተ ኸ ላ ገ ነ ት ፡ ምድ ሪ
ቕ ድ ሚቕ ድ ሚ ምቕ ራ ባ ፡ ና ብ ገ ነ ት ት መር ሖ ።
7 መገ ድ ኻ ከ ተ ፍ ቅ ር ድ ማ ኣ ዘ ዝ ካ ሉ ፡ ን ሱ ድ ማ
ጥሒሱ ፡ ብኡ ብ ኡ ድ ማ ኣ ብ ኡ ን ኣ ብ ቶ ም ኣ ህ ዛ ብ ን
ነ ገ ዳ ት ን ህ ዝ ብ ን ኣ ዝ ማድ ን ካ ብ ኡ ዝ መጹ
ወ ለ ዶ ታ ቱ ን ሞት መደ በ ።
8 ነ ፍ ሲ ወ ከ ፍ ህ ዝ ቢ ድ ማ ከ ም ፍ ቓ ዱ ይ መላ ለ ስ
ነ በ ረ ፡ ኣ ብ ቅ ድ ሜኻ ድ ማ ተ ኣ ምራ ት ይ ገ ብ ር
ነ በ ረ ፡ ት እ ዛ ዛ ት ካ ድ ማ ይ ን ዕ ቕ ነ በ ረ ።
9 ከ ም ብ ሓ ድ ሽ ምስ ግ ዜ ኣ ብ ል ዕ ሊ እ ቶ ም ኣ ብ ዓ ለ ም
ዚ ነ ብ ሩ ማይ ኣ ይ ሂ ኣ ምጺ እ ካ ኣ ጥፋ እ ካ ዮ ም።
10 ኣ ብ ነ ፍ ሲ ወ ከ ፎ ም ድ ማ፡ ከ ምቲ ሞት ን ኣ ዳ ም
ዝ ዀነ ፡ ማይ ኣ ይ ሂ ን ዚ ኣ ቶ ምውን ከ ምኡ ኰነ ።
11 ግ ና ኸ ሓ ደ ኻ ባ ታ ቶ ም ገ ዲ ፍ ካ ፡ ን ሱ ድ ማ ኖ ህ ምስ
ቤ ቱ ፡ ኵሎም ጻ ድ ቃ ን ካ ብ ኣ ቶ ም መጺ ኦ ም እ ዮ ም።
12 ኰነ ድ ማ፡ እ ቶ ም ኣ ብ ምድ ሪ ዚ ነ ብ ሩ ኺበ ዝ ሑ ምስ
ጀ መሩ ፡ ብዙ ሓ ት ውሉ ዳ ት ምስ ወ ለ ዱ ን ዓ ቢ ህ ዝ ቢ
ምስ ኰኑ ን ፡ ከ ም ብ ሓ ድ ሽ ካ ብ ቶ ም ቀ ዳ ሞት ን ላ ዕ ሊ
ፍ ር ሃ ት ኣ ምላ ኽ ዘ ለ ዎ ም ኪ ዀኑ ጀ መሩ ።
13 ኣ ብ ቅ ድ ሜኻ ብ ኸ ምዚ ኽ ፉ እ ኪ ነ ብ ሩ ኸ ለ ዉ፡
ካ ባ ታ ቶ ም ኣ ብ ር ሃ ም ዚ ብ ሃ ል ሰ ብ ኣ ይ መረ ጽ ካ ።
14 ን እ ኡ ኣ ፍ ቂ ር ካ ዮ ፡ ን እ ኡ ጥራ ይ ከ ኣ ፍ ቓ ድ ካ
ገ ሊ ጽ ካ ሉ ።
15 ዘ ር ኡ ፈ ጺ ምካ ኸ ም ዘ ይ ት ሓ ድ ጎ ድ ማ ምስ ኡ ና ይ
ዘ ለ ኣ ለ ም ኪ ዳ ን ኣ ተ ወ ሉ ።
16 ን ይ ስ ሃ ቅ ድ ማ ሃ ብ ካ ዮ ፡ ን ይ ስ ሃ ቅ ድ ማ
ን ያ እ ቆ ብ ን ኤ ሳ ውን ሂ ብ ካ ዮ ም። ያ እ ቆ ብ ግ ና
ሓ ረ ኻ ዮ ፡ ብ ኤ ሳ ው ድ ማ ኣ ቐ መጥካ ዮ ፡ ያ እ ቆ ብ ድ ማ
ብ ዙ ሕ ህ ዝ ቢ ኰነ ።
17 ኰነ ድ ማ፡ ን ዘ ር ኡ ኻ ብ ግ ብ ጺ ምስ ኣ ውጻ እ ካ ዮ ፡
ና ብ ከ ረ ን ሲ ና ኣ ደ የ ብ ካ ዮ ም።
18 ን ሰ ማያ ት እ ና ሰ ገ ድ ካ ፡ ን ምድ ሪ ኣ ጽ ኒ ዕ ካ ያ ፡
ን ብ ዘ ላ ዓ ለ ም ኣ ን ቀ ጥቂ ጥካ ያ ፡ ን መዓ ሙ
ቕ ድ ማ
ኣ ን ቀ ጥቀ ጥካ ፡ ነ ቶ ም ኣ ብ ቲ ዘ መን ዝ ነ በ ሩ ሰ ባ ት
ድ ማ ኣ ሸ ጊ ር ካ ዮ ም።
19 ክ ብ ር ኻ ድ ማ ብ ኣ ር ባ ዕ ተ ኣ ፍ ደ ገ ፡ ብ ሓ ውን
ምን ቅ ጥቃ ጥ ምድ ር ን ን ፋ ስ ን ቁ ሪ ን ሓ ለ ፈ ። ሕ ጊ
ን ዘ ር ኢ ያ እ ቆ ብ ፡ ን ወ ለ ዶ እ ስ ራ ኤ ል ድ ማ ት ግ ሃ ት
ክ ት ህ ቦ ።
20 ግ ና ኸ ሕ ግ ኻ ኣ ባ ታ ቶ ም ፍ ረ ምእ ን ቲ ኼፍ ሪ ፡
ክ ፉ እ ል ቢ ኣ ይ ወ ሰ ድ ካ ን ።
21 እ ቲ ኽ ፉ እ ል ቢ ዝ ሓ ዘ ቐ ዳ ማይ ኣ ዳ ም በ ደ ለ እ ሞ
ተ ሰ ዓ ረ ። እ ቶ ም ካ ብ ኡ እ ተ ወ ል ዱ ዅሎም ድ ማ ከ ምኡ
ይ ኹን ።
22 በ ዚ ኸ ምዚ ድ ኻ ም ነ ባ ሪ ዀነ ። ከ ምኡ ’ውን ሕ ጊ
(ከ ምኡ ’ውን ) ኣ ብ ል ቢ ህ ዝ ቢ ምስ ጽ ል ኢ ሱር ፤ ስ ለ ዚ
እ ቶ ም ሕ ያ ዎ ት ር ሒቖ ም፡ እ ቲ ክ ፉ እ ድ ማ ጸ ን ሐ ።
23 ዘ መን ሓ ለ ፈ ፡ ዓ መታ ት ከ ኣ ተ ወ ድ አ ፡ ሽ ዑ ዳ ዊ ት
ዚ ብ ሃ ል ባ ር ያ ኣ ተ ን ሲ እ ካ ።
24 ን ስ ምካ ኸ ተ ማ ኺሃ ን ጽ ፡ ኣ ብ ኣ ድ ማ ዕ ጣን ን
መስ ዋ እ ት ን ኬ ቕ ር በ ል ካ ኣ ዘ ዝ ካ ።
25 እ ዚ ብ ዙ ሕ ዓ መት ምስ ኰነ ፡ እ ቶ ም ኣ ብ ታ ኸ ተ ማ
ዚ ነ ብ ሩ ሐ ዲ ጎ ምካ ።
26 ን ሳ ቶ ም እ ውን ክ ፉ እ ል ቢ ነ በ ሮ ም እ ሞ፡ ከ ምቲ
ኣ ዳ ምን ኵሎም ወ ለ ዶ ታ ቱ ን ዝ ገ በ ር ዎ ኣ ብ ኲሉ
ገ በ ሩ ።
27 ከ ምኡ ድ ማ ን ከ ተ ማኻ ኣ ብ ኢ ድ ጸ ላ እ ት ኻ
ኣ ረ ከ ብ ካ ያ ።
28 እ ምበ ኣ ር ሲ ኣ ብ ል ዕ ሊ ጽ ዮ ን ምእ ን ቲ
ኺግ ዝ ኡ ስ ፡ ግ ብ ሩ ደ ኣ ነ ቶ ም ኣ ብ ባ ቢ ሎን
ዚ ነ ብ ሩ ዶ ይ ሓ ይ ሽ ፧
29 ና ብ ኡ ምስ መጻ እ ኩ ፡ ቍጽ ሪ ዘ ይ ብ ሉ ፍ ር ሃ ት
ኣ ምላ ኽ ምስ ረ ኣ ኹ፡ ነ ፍ ሰ ይ ኣ ብ ዚ መበ ል ሰ ላ ሳ
ዓ መት ብ ዙ ሓ ት ገ በ ር ቲ እ ከ ይ ረ ኣ የ ት ። እ ዝ ኒ ፡
ል በ ይ ስ ለ ዝ ደ ኸ መኒ ።
30 ከ መይ ገ ይ ር ካ ሓ ጢኣ ት ከ ም ዝ ገ በ ሩ ፡ ን ገ በ ር ቲ
እ ከ ይ ከ ም ዝ ደ ሓ ን ካ ዮ ም፡ ን ህ ዝ ብ ኻ ውን ከ ም
ዘ ጥፋ እ ካ ዮ ም፡ ን ጸ ላ እ ት ኻ ውን ከ ም
ዝ ዓ ቀ ብ ካ ዮ ም፡ ከ ም ዘ ይ ገ ለ ጽ ካ ዮ ም፡ ር እ የ እ የ ።
31 እ ዛ መገ ዲ እ ዚ ኣ ከ መይ ጌ ራ ከ ም እ ት ተ ር ፍ
ኣ ይ ዝ ክ ር ን እ የ ፡ እ ምብ ኣ ር ሲ ካ ብ ባ ቢ ሎን ዶ ካ ብ
ጽ ዮ ን ይ በ ል ጹ ፧
32 ወ ይ ስ ብ ዘ ይ ካ እ ስ ራ ኤ ል ዚ ፈ ል ጠካ ህ ዝ ቢ
ኣ ሎዶ ፧ ወ ይ ስ ከ ም ያ እ ቆ ብ ኪ ዳ ና ት ካ ዝ ኣ መነ
ወ ለ ዶ ኣ የ ና ይ እ ዩ ፧
33 ግ ና ኸ ዓ ስ ቦ ም ኣ ይ ር አ ን ፣ ጻ ዕ ሮ ም ከ ኣ ፍ ረ
የ ብ ሉ ን ፣ ኣ ብ ዚ ን ኣ ብ ቲ ን ኣ ብ ኣ ህ ዛ ብ ከ ይ ደ ፣
ብ ሃ ብ ቲ ከ ም ዝ ውሕ ዙ ይ ር ኢ ኣ ለ ኹ፣ ት እ ዛ ዛ ት ካ
ግ ና ኣ ይ ሓ ስ ቡ ን ።
34 እ ምብ ኣ ር ሲ ሕ ጂ ኣ ብ ሚዛ ን ክ ፍ ኣ ት ና መዝ ኖ ፡
ነ ቶ ም ኣ ብ ዓ ለ ም ዚ ነ ብ ሩ ድ ማ ና ቶ ም መዝ ኖ ። ከ ምኡ
ድ ማ ስ ምካ ብ ዘ ይ ካ ኣ ብ እ ስ ራ ኤ ል ኣ ብ ካ ል እ ቦ ታ
ኣ ይ ክ ር ከ ብ ን እ ዩ ።
35 ወ ይ ስ እ ቶ ም ኣ ብ ምድ ሪ ዚ ነ ብ ሩ ኣ ብ ቅ ድ ሜኻ
ሓ ጢኣ ት ዘ ይ ገ በ ሩ መዓ ስ እ ዩ ፧ ወ ይ ስ ት እ ዛ ዛ ት ካ
ብ ኸ ምዚ ዝ ሓ ለ ዉ ሰ ባ ት እ ን ታ ይ እ ዮ ም፧
36 እ ስ ራ ኤ ል ብ ስ ሙ ት እ ዛ ዛ ት ካ ከ ም ዝ ሓ ለ ወ
ክ ት ረ ክ ብ ኢ ኻ ። ኣ ረ ማውያ ን ግ ና ኣ ይ ኰኑ ን ።
ምዕ ራ ፍ 4
1 እ ቲ ና ባ ይ ዝ ተ ላ እ ከ ኡ ር ያ ል ዝ ስ ሙ መል ኣ ኽ ድ ማ
መለ ሰ ለ ይ ።
2 ከ ምዚ በ ለ ድ ማ፡ ል ብ ኻ ኣ ብ ዛ ዓ ለ ም እ ዚ ኣ ር ሑቕ
ኰይ ኑ ፡ ን መገ ዲ እ ቲ ል ዑ ል ኽ ት ፈ ል ጥዶ ት ሓ ስ ብ
ኣ ሎኻ ፧
3 ሽ ዑ ኣ ነ ፡ እ ወ ጐ ይ ታ ይ ፡ በ ል ኩ ። ን ሱ ድ ማ፡
ሰ ለ ስ ተ መገ ድ ታ ት ከ ር እ የ ካ ን ሰ ለ ስ ተ ምሳ ሌ ታ ት
ኣ ብ ቅ ድ ሜኻ ከ ር እ የ ካ ን ተ ላ ኢ ኸ ኣ ለ ኹ፡ ኢ ሉ
መለ ሰ ለ ይ ።
4 ካ ብ ዚ ሓ ደ እ ን ተ ተ ነ ግ ረ ኒ ፡ እ ታ ኽ ት ር እ ዮ
እ ት ደ ሊ መገ ዲ ከ ር እ የ ካ እ የ ፡ እ ቲ እ ኩ ይ ል ቢ
ካ በ ይ ከ ም ዚ መጽ እ ከ ኣ ከ ር እ የ ካ እ የ ።
5 ኣ ነ ድ ማ፡ ጐ ይ ታ ይ ፡ ን ገ ሮ ። ሽ ዑ ን ሱ ፡ ኪ ድ ፡
ክ ብ ደ ት ሓ ዊ መዝ ነ ኒ ፡ ወ ይ ን ፋ ስ ን ፋ ስ ለ ክ ኒ ፡
ወ ይ ነ ታ ዝ ሓ ለ ፈ ት መዓ ል ቲ ደ ጊ ምካ ጸ ውዓ ኒ ፡
በ ለ ኒ ።
6 ኣ ነ ኸ ኣ ፡ ከ ምዚ ኽ ት ል ምነ ኒ ዚ ኽ እ ል እ ን ታ ይ ሰ ብ
እ ዩ ፧
7 ን ሱ ድ ማ፡ ኣ ብ ማእ ከ ል ባ ሕ ሪ ክ ን ደ ይ ዓ በ ይ ቲ
መሕ ደ ሪ ታ ት ኣ ለ ዉ፡ ወ ይ ኣ ብ መጀ መር ታ መዓ ሙ
ቕ
ክ ን ደ ይ ዓ ይ ኒ ማይ ኣ ሎ፡ ወ ይ ስ ክ ን ደ ይ ዓ ይ ኒ ማይ
ኣ ብ ል ዕ ሊ ሰ ማይ ኣ ሎ፡ ወ ይ ስ መውጽ ኢ ኣ የ ኖ ት
እ ዮ ም፡ በ ለ ኒ ። ገ ነ ት :
8 ምና ል ባ ት ፡ ና ብ መዓ ሙ
ቕ ወ ሪ ደ ፡ ና ብ ሲ ኦ ል ውን
ኣ ይ ደ የ ብ ኩ ን ፡ ና ብ ሰ ማይ ውን ኣ ይ ደ የ ብ ኩ ን ፡
ክ ት ብ ለ ኒ ት ኽ እ ል ኢ ኻ ።

5. 9 ግ ና ኸ ሕ ጂ ግ ና ብ ዛ ዕ ባ ሓ ውን ን ፋ ስ ን ብ ዛ ዕ ባ
እ ታ ዝ ሓ ለ ፍ ካ ላ መዓ ል ት ን ካ ብ ኡ ክ ት ፍ ለ
ዘ ይ ት ኽ እ ል ነ ገ ራ ት ን ጥራ ይ ሓ ቲ ተ ካ ኣ ለ ኹ፣ ግ ና ኸ
ብ ዛ ዕ ባ ኦ ም መል ሲ ክ ት ህ በ ኒ ኣ ይ ት ኽ እ ል ን ኢ ኻ ።
10 ን ሱ ኸ ኣ ፡ ን ገ ዛ እ ር እ ስ ኻ ን እ ቶ ም ምሳ ኻ
ዝ ዓ በ ዩ ን ፡ ክ ት ፈ ል ጥ ኣ ይ ት ኽ እ ል ን ኢ ኻ ፡ በ ለ ኒ ።
11 ሽ ዑ ዕ ት ሮ ኻ ን መገ ዲ እ ቲ ል ዑ ል ፡ ዓ ለ ም ሕ ጂ
ብ ግ ዳ ም ተ በ ላ ሽ ያ ስ ለ ዘ ላ ፡ ነ ቲ ኣ ብ ኣ ዒ ን ተ ይ
ዝ ረ አ ዘ ሎ ብ ል ሽ ውና ን ምር ዳ እ ፡ ከ መይ ጌ ራ
ክ ት ፈ ል ጥ ት ኽ እ ል ፧
12 ሽ ዑ ፡ ብ እ ከ ይ ክ ን ነ ብ ር ን መከ ራ ን ክ ን ነ ብ ር ፡
ስ ለ ምን ታ ይ ካ ብ ዘ ይ ን ፈ ል ጥሲ ፡ ፈ ጺ ምና እ ን ተ
ዘ ይ ነ በ ር ና ይ ሓ ይ ሽ ፡ በ ል ክ ዎ ።
13 ን ሱ ድ ማ ከ ምዚ ኢ ሉ መለ ሰ ለ ይ ፡ ና ብ ጫካ ና ብ
ጐ ል ጐ ል ኣ ት የ ፡ ኣ እ ዋ ም ድ ማ ተ ማኸ ሩ ።
14 ን ሱ ድ ማ፡ ን ዑ ፡ ን ባ ሕ ሪ ኣ ብ ቅ ድ ሜና ኪ ር ሕ ቕ ፡
ተ ወ ሳ ኺ ጫካ ምእ ን ቲ ኽ ን ገ ብ ረ ል ና ፡ ን ኺድ
ን ውግ እ ፡ በ ለ ።
15 ውሕ ጅ ባ ሕ ሪ እ ውን ብ ተ መሳ ሳ ሊ ተ መኺሩ ፡ ን ዑ
ደ ይ ብ ና ን ጫካ ታ ት እ ቲ ጐ ል ጐ ል ን ገ ዝ ኦ ፡ ኣ ብ ኡ
እ ውን ካ ል እ ሃ ገ ር ምእ ን ቲ ኽ ን ገ ብ ረ ል ና ፡ በ ሎ።
16 እ ቲ ሓ ዊ መጺ ኡ ኣ ጥፍ ኦ እ ሞ፡ ሓ ሳ ብ እ ቲ
ዕ ን ጨይ ቲ ን ኸ ን ቱ ኰነ ።
17 እ ቲ ሑጻ ተ ን ሲ ኡ ዓ ገ ቶ ም እ ሞ፡ ብዛ ዕ ባ ውሕ ጅ
ባ ሕ ሪ ብ ተ መሳ ሳ ሊ ሓ ሳ ብ ን ኸ ን ቱ ኰነ ።
18 ሕ ጂ ኣ ብ መን ጎ እ ዞ ም ክ ል ተ እ ን ተ ት ፈ ር ድ ፡
ን መን ከ ተ ጽ ድ ቕ ምጀ መር ካ ፧ ወ ይ ስ ን መን
ክ ት ፈ ር ዶ ፧
19 መለ ስ ኩ ሉ ፡ ምድ ሪ ን ዱ ር ተ ዋ ሂ ቡ ዎ ኣ ሎ፡
ባ ሕ ሪ ውን ን ውሕ ጅ ኡ ዚ ስ ከ መሉ ቦ ታ ኣ ለ ዎ እ ሞ፡
ክ ል ቲ ኦ ም ዝ ሓ ስ ቡ ዎ ሓ ሳ ብ ብ ሓ ቂ ዕ ሽ ነ ት እ ዩ ”
በ ል ኩ ።
20 ሽ ዑ ን ሱ ፡ ቅ ኑ ዕ ፍ ር ዲ ሂ ብ ካ ፡ ስ ለ ምን ታ ይ ግ ና
ን ር እ ስ ኻ ዘ ይ ት ፈ ር ድ ፧
21 ከ ምቲ መሬ ት ን ጫካ ፡ ባ ሕ ሪ ድ ማ ን ውሕ ጅ ታ ቱ
እ ተ ዋ ህ በ ፡ ከ ምኡ ድ ማ እ ቶ ም ኣ ብ ምድ ሪ ዚ ነ ብ ሩ
ብ ዘ ይ ካ እ ቲ ኣ ብ ምድ ሪ ዘ ሎ ካ ል እ ኪ ር ድ ኡ
ኣ ይ ክ እ ሉ ን እ ዮ ም፡ እ ቲ ኣ ብ ል ዕ ሊ ሰ ማያ ት
ዚ ነ ብ ር ድ ማ ነ ቲ ነ ገ ራ ት ጥራ ይ ኪ ር ድ ኦ ይ ኽ እ ል
እ ዩ ። ካ ብ ቁ መት ሰ ማያ ት ን ላ ዕ ሊ ዝ ኾ ኑ ።
22 ኣ ነ ድ ማ፡ ዎ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ፡ ምስ ት ውዓ ል
ክ ህ ል ወ ኒ እ ል ምነ ካ ኣ ሎኹ፡ ኢ ለ መለ ስ ኩ ።
23 ብ ዛ ዕ ባ እ ቶ ም በ ብ መዓ ል ቱ ዚ ሓ ል ፉ ና ደ ኣ
እ ምበ ር ፡ ብዛ ዕ ባ እ ቲ ል ዑ ል ነ ገ ር ክ ፈ ል ጥ
ኣ ይ ኰነ ን ፣ ማለ ት እ ስ ራ ኤ ል ን ኣ ህ ዛ ብ ጸ ር ፊ ዀይ ኑ
እ ተ ዋ ህ በ ን እ ቲ ዘ ፍ ቀ ር ካ ዮ ህ ዝ ቢ ን ምን ታ ይ እ ዩ
ተ ዋ ሂ ቡ ዘ ሎን ። ና ብ ፍ ር ሃ ት ኣ ምላ ኽ ዘ ይ ብ ሎም
ኣ ህ ዛ ብ ፡ ሕ ጊ ኣ ቦ ታ ት ና ስ ለ ምን ታ ይ ከ ም ዝ ፈ ረ ሰ ፡
እ ቲ እ ተ ጻ ሕ ፈ ኪ ዳ ን ከ ኣ ዜ ን ቱ ኰይ ኑ ።
24 ካ ብ ዓ ለ ም ድ ማ ከ ም ዕ ን ቅ ር ቢ ት ን ሓ ል ፍ ፡
ህ ይ ወ ት ና ድ ማ ምግ ራ ምን ፍ ር ሕ ን እ ያ ፡ ምሕ ረ ት
ከ ኣ ኣ ይ ን በ ቅ ዕ ን ኢ ና ።
25 እ ምበ ኣ ር ሲ ነ ቲ ብ እ ኡ እ ተ ጸ ዋ ዕ ና ሉ ስ ሙ
እ ን ታ ይ ኪ ገ ብ ረ ሉ እ ዩ ፧ ካ ብ ዚ ነ ገ ራ ት እ ዚ ሓ ቲ ተ
ኣ ለ ኹ።
26 ሽ ዑ ን ሱ ፡ ብ ዝ ያ ዳ ብ ዝ ፈ ተ ሽ ካ ዮ መጠን ፡
ብ ዝ ያ ዳ ክ ት ግ ረ ም ኢ ኻ ፡ ኢ ሉ መለ ሰ ለ ይ ። ዓ ለ ም
ክ ት ሓ ል ፍ ት ጓ የ ኣ ላ እ ሞ፡
27 እ ዛ ዓ ለ ም እ ዚ ኣ ብ ዓ መጽ ን ድ ኻ ምን መሊ ኣ እ ያ
እ ሞ፡ ነ ቲ ኣ ብ ዝ መጽ እ ግ ዜ ን ጻ ድ ቃ ን ተ ስ ፋ
እ ተ ገ ብ ረ ሉ ነ ገ ር ኪ ር ድ ኦ ኣ ይ ክ እ ል ን እ ዩ ።
28 ብ ዛ ዕ ባ እ ቲ ቲ ngs ዝ ሓ ተ ት ካ ኒ ፡ ክ ነ ግ ረ ካ እ የ ፤
እ ቲ ክ ፉ እ ተ ዘ ሪ ኡ እ ዩ ፡ ጥፍ ኣ ቱ ግ ና ገ ና
ኣ ይ መጸ ን ።
29 እ ምብ ኣ ር ሲ እ ቲ ዚ ዝ ራ እ እ ን ተ ዘ ይ ተ ገ ል በ ጠ፡
እ ቲ ክ ፉ እ እ ተ ዘ ር አ ሉ ቦ ታ ውን እ ን ተ ዘ ይ ሐ ለ ፈ ፡
እ ቲ ብ ሰ ና ይ እ ተ ዘ ር አ ኺመጽ እ ኣ ይ ክ እ ል ን እ ዩ ።
30 እ ኽ ሊ ክ ፉ እ ዘ ር ኢ ካ ብ መጀ መር ታ ኣ ብ ል ቢ ኣ ዳ ም
ተ ዘ ሪ ኡ እ ዩ ፣ ክ ሳ ዕ እ ዚ ግ ዜ እ ዚ ኸ ክ ን ደ ይ
ፍ ር ሃ ት ኣ ምላ ኽ ኣ ምጺ ኡ ፧ ጊ ዜ ምሕ ራ ድ ኽ ሳ ዕ
ዚ መጽ እ ከ ክ ን ደ ይ ኬ ፍ ሪ እ ዩ ፧
31 እ ኽ ሊ ክ ፉ እ ዘ ር ኢ ክ ን ደ ይ ዓ ብ ዪ ፍ ረ ክ ፍ ኣ ት
ከ ም ዘ ምጽ አ ሕ ጂ ብገ ዛ እ ር እ ስ ኻ ኣ ስ ተ ን ት ን ።
32 እ ተ ን ቍጽ ሪ ዘ ይ ብ ለ ን ኣ እ ዛ ን ምስ ተ ቘ ረ ጻ ፡
ክ ን ደ ይ ዝ ኣ ክ ል መሬ ት ኪ መል ኣ እ የ ን ፧
33 ሽ ዑ ፡ እ ዚ ነ ገ ር እ ዚ ብኸ መይ ን መዓ ስ ን ኪ ኸ ውን
እ ዩ ፧ ስ ለ ምን ታ ይ እ ዩ ዓ መታ ት ና ውሑድ ን ክ ፉ እ ን ?
34 ን ሱ ድ ማ ከ ምዚ ኢ ሉ መለ ሰ ለ ይ ፡ ብ ዙ ሕ ስ ለ
ዝ በ ል ጽ ካ ፡ ል ዕ ሊ ኡ ምዃን ካ ምህ ዋ ኽ ን ኸ ን ቱ እ ዩ
እ ሞ፡ ካ ብ ቲ ል ዑ ል ኣ ይ ት ቀ ላ ጠፍ ።
35 ነ ፍ ሳ ት ጻ ድ ቃ ን እ ውን ፡ “ክ ሳ ዕ መዓ ስ ከ ምዚ
ኽ ሳ ዕ መዓ ስ እ የ ” እ ና በ ሉ ብ ዛ ዕ ባ እ ዚ ነ ገ ር እ ዚ ዶ
ኣ ይ ሓ ተ ቱ ን ፧ ፍ ረ ምድ ሪ ዓ ስ ብ ና መዓ ስ ይ መጽ እ ?
36 ነ ዚ ነ ገ ር እ ዚ ኡ ር ያ ል ሊ ቀ መላ እ ኽ ቲ ድ ማ፡
ን ዓ ለ ም ብሚዛ ን መዚ ኑ ዋ እ ዩ እ ሞ፡ ብ ዝ ሒ ዘ ር ኢ
ኣ ባ ኻ ት ኩ ም ምስ ተ መል አ ፡ ኢ ሉ መለ ሰ ሎም።
37 ነ ቲ ዘ መን ብ መጠን እ ዩ ለ ኪ ዕ ዎ ። ብቑ ጽ ሪ ድ ማ
ነ ቲ ዘ መን ቈ ጸ ሮ ። እ ቲ ዝ ተ ባ ህ ለ መለ ክ ዒ ክ ሳ ብ
ዝ ፍ ጸ ም ድ ማ ኣ የ ን ቀ ሳ ቕ ሶ ምን ኣ የ ነ ቓ ቕ ሖ ምን
እ ዩ ።
38 ሽ ዑ ኣ ነ ድ ማ፡ ኦ እ ቲ ዚ ገ ዝ እ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ፡
ኵላ ት ና ብፍ ር ሃ ት ኣ ምላ ኽ ዘ ይ ምል ኣ ት ኢ ና ፡ ኢ ለ
መለ ስ ኩ ሉ ።
39 ምእ ን ታ ና ከ ኣ ፡ ብሰ ን ኪ ሓ ጢኣ ት እ ቶ ም ኣ ብ
ምድ ሪ ዚ ነ ብ ሩ ፡ መደ ቀ ሲ ጻ ድ ቃ ን ኣ ይ ምል እ ን እ ዩ ።
40 ን ሱ ድ ማ ከ ምዚ ኢ ሉ መለ ሰ ለ ይ ፡ ና ብ ሓ ን ቲ
ጥን ስ ቲ ሰ በ ይ ቲ ኪ ድ እ ሞ፡ ት ሽ ዓ ተ ወ ር ሒ ምስ
መል አ ት ሕ ተ ታ ፡ ማህ ጸ ና ነ ቲ ሕ ር ሲ ደ ጊ ም ኣ ብ
ውሽ ጣ እ ን ተ ኽ ት ሕ ዞ ፡ ሕ ተ ታ ።
41 ኣ ነ ኸ ኣ ፡ ኣ ይ ፋ ል ን ፡ ጐ ይ ታ ይ ፡ እ ዚ ኸ ም
ዘ ይ ት ኽ እ ል ፡ በ ል ኩ ። ን ሱ ድ ማ፡ ኣ ብ መቓ ብ ር
ክ ፍ ል ታ ት ነ ፍ ሳ ት ከ ም ማህ ጸ ን ሰ በ ይ ቲ እ የ ን ፡
በ ለ ኒ ።
42 ከ ምቲ እ ት ሓ ር ስ ሰ በ ይ ቲ ኻ ብ ኣ ድ ላ ይ ነ ት ሕ ር ሲ
ን ኸ ተ ምል ጥ እ ት ጓ የ ፡ እ ዘ ን ቦ ታ ታ ት እ ዚ ኣ ተ ን
እ ውን ነ ቲ እ ተ ዋ ህ በ ን ነ ገ ራ ት ን ምድ ሓ ን ይ ጓ የ ያ ።
43 ካ ብ መጀ መር ታ ፡ እ ን ሆ ፡ እ ቲ ኽ ት ር እ ዮ
እ ት ደ ሊ ፡ ኪ ን ገ ር ካ እ ዩ ።
44 ሽ ዑ ኣ ነ ድ ማ፡ ኣ ብ ቅ ድ ሜኻ ሞገ ስ እ ን ተ
ረ ኸ ብ ኩ ፡ እ ን ተ ተ ኻ ኢ ሉ ፡ ብ ቑ ዕ እ ን ተ ዀይ ነ
ድ ማ፡ በ ል ኩ ።
45 እ ምብ ኣ ር ሲ ፡ ካ ብ ቲ ዝ ሓ ለ ፈ ወ ይ ስ ካ ብ ቲ
ዚ መጽ እ ዚ ሓ ል ፍ ዚ በ ዝ ሕ እ ን ተ ሎ ኣ ር እ የ ኒ ።
46 ሕ ሉ ፍ እ ፈ ል ጥ እ የ ፡ ዚ መጽ እ ግ ና ኣ ይ ፈ ል ጥን
እ የ ።
47 ን ሱ ድ ማ፡ ብ የ ማና ይ ሸ ነ ኽ ደ ው በ ል ፡ ኣ ነ ድ ማ
ነ ቲ ምሳ ሌ ክ ገ ል ጸ ል ካ እ የ ፡ በ ለ ኒ ።
48 ደ ው ኢ ለ ድ ማ ር ኤ ኹ፡ እ ን ሆ ድ ማ ውዑ ይ ዝ ነ ድ ድ
መጥሓ ን ኣ ብ ቅ ድ መይ ሓ ለ ፈ ፡ ኮ ነ ድ ማ እ ቲ
ሃ ል ሃ ል ታ ምስ ሓ ለ ፈ ጠመት ኩ ፡ እ ን ሆ ድ ማ እ ቲ ት ኪ
ስ ቕ ኢ ሉ ጸ ን ሐ ።
49 ብድ ሕ ሪ እ ዚ ፡ ማይ ዝ መል አ ደ በ ና ኣ ብ ቅ ድ መይ
ሓ ለ ፈ ፡ ብ ህ ቦ ብ ላ ድ ማ ብዙ ሕ ዝ ና ም ኣ ውረ ደ ። እ ቲ
ህ ቦ ብ ላ ዊ ዝ ና ብ ምስ ሓ ለ ፈ ድ ማ እ ቶ ም ነ ጠብ ጣባ ት
ስ ቕ ኢ ሎም ጸ ን ሑ።
50 ሽ ዑ ን ሱ ፡ ን ር እ ስ ኻ ሕ ሰ ብ ። ከ ምቲ ዝ ና ም ካ ብ
ነ ጠብ ጣብ ዝ በ ዝ ሕ ፡ ሓ ዊ ድ ማ ካ ብ ት ኪ ዝ ዓ ቢ ፤ እ ቲ
ነ ጠብ ጣብ ን ት ክ ን ግ ና ድ ሕ ሪ ት ይ ተ ር ፍ ፡ ስ ለ ዚ
እ ቲ ዝ ሓ ለ ፈ ብዝ ሒ ዝ ያ ዳ ሓ ለ ፈ ።

6. 51 ሽ ዑ ጸ ለ ኹ፡ ክ ሳ ዕ እ ቲ ግ ዜ እ ቲ ብህ ይ ወ ት
ክ ነ ብ ር ይ ኽ እ ል ይ መስ ለ ካ ፧ ወ ይ ስ በ ተ ን
መዓ ል ት ታ ት እ ቲ ኣ እ ን ታ ይ ኪ ኸ ውን እ ዩ ፧
52 ን ሱ ድ ማ ከ ምዚ ኢ ሉ መለ ሰ ለ ይ ፡ ብዛ ዕ ባ እ ቲ
ዝ ሓ ተ ት ካ ኒ ምል ክ ታ ት ብኸ ፊ ል ክ ነ ግ ረ ካ እ ኽ እ ል
እ የ ፡ ብ ዛ ዕ ባ ህ ይ ወ ት ካ ግ ና ከ ር እ የ ካ
ኣ ይ ለ ኣ ኽ ኩ ን ። ኣ ነ ኣ ይ ፈ ል ጦን እ የ እ ሞ።
ምዕ ራ ፍ 5
1 ግ ና ኸ ከ ም ዚ መጽ እ ምል ክ ታ ት ፡ እ ን ሆ ፡ እ ቶ ም ኣ ብ
ምድ ሪ ዚ ነ ብ ሩ ብ ብ ዝ ሒ ኪ ውሰ ዱ ፡ መገ ዲ ሓ ቂ ውን
ኪ ሕ ባ እ ፡ እ ታ ምድ ሪ ድ ማ መኻ ን እ ምነ ት ኪ ት ከ ውን
እ ያ ፡ መዓ ል ት ታ ት ኪ መጻ እ የ ን ።
2 ኣ በ ሳ ግ ና ል ዕ ሊ እ ቲ ሕ ጂ እ ት ር እ ዮ ዘ ለ ኻ ወ ይ
ካ ብ ነ ዊ ሕ እ ዋ ን ዝ ሰ ማዕ ካ ዮ ኺዓ ቢ እ ዩ ።
3 እ ታ ሕ ጂ ሱ ር ኽ ት ህ ል ዋ እ ት ር እ ያ ዘ ለ ኻ ምድ ሪ
ድ ማ፡ ብ ሃ ን ደ በ ት ክ ት ጠፍ እ ክ ት ሪ ኣ ኢ ኻ ።
4 እ ቲ ል ዑ ል ብ ህ ይ ወ ት እ ን ተ ሂ ቡ ካ ግ ና ፡ ጸ ሓ ይ
ብ ለ ይ ቲ ብሃ ን ደ በ ት ከ ም እ ት በ ር ህ ፡ ወ ር ሒ ድ ማ
ብ መዓ ል ቲ ሰ ለ ስ ተ ሳ ዕ ከ ም እ ት በ ር ቕ ድ ሕ ሪ
ሳ ል ሳ ይ መለ ኸ ት ክ ት ር ኢ ኢ ኻ ።
5 ካ ብ ዕ ን ጨይ ቲ ደ ም ኪ ነ ድ ድ ፡ እ ምኒ ድ ማ ድ ምጹ
ኺህ ብ ፡ እ ቲ ህ ዝ ቢ ድ ማ ኪ ር በ ሽ እ ዩ ።
6 ነ ቶ ም ኣ ብ ምድ ሪ ዚ ነ ብ ሩ ዘ ይ ጽ በ ይ ዎ ኸ ኣ ኪ ገ ዝ እ
እ ዩ ፣ ኣ ዕ ዋ ፍ ከ ኣ ብሓ ባ ር ኪ ሃ ድ ማ እ የ ን ።
7 ባ ሕ ሪ ሶ ዶ ማዊ ዓ ሳ ኺድ ር ቢ ፡ ብለ ይ ቲ ድ ማ ብ ዙ ሓ ት
ዘ ይ ፈ ል ጥዎ ጫውጫው ከ ስ ምዕ እ ዩ ፡ ኵላ ቶ ም ግ ና
ድ ምጹ ኺሰ ምዑ እ ዮ ም።
8 ኣ ብ ብዙ ሕ ቦ ታ ታ ት እ ውን ህ ውከ ት ኪ ኸ ውን እ ዩ ፣
ሓ ዊ ድ ማ ብዙ ሕ ግ ዜ መሊ ሱ ኺለ ኣ ኽ እ ዩ ፣ ኣ ራ ዊ ት
በ ረ ኻ ድ ማ ቦ ታ ኦ ም ኪ ቕ ይ ሩ እ ዮ ም፣ ወ ር ሓ ዊ
ጽ ግ ያ ት ዘ ለ ወ ን ኣ ን ስ ቲ ድ ማ ኣ ራ ዊ ት ኪ ወ ል ዳ
እ የ ን ።
9 ኣ ብ ቲ ጥዑ ም ማይ ጨው ኪ ር ከ ብ እ ዩ ፣ ኵሎም
ኣ ዕ ሩ ኽ ድ ማ ን ሓ ድ ሕ ዶ ም ኪ ጠፍ ኡ እ ዮ ም። ሽ ዑ
ብ ል ሒ ይ ሕ ባ እ ፡ ምስ ት ውዓ ል ድ ማ ና ብ ሕ ቡ እ ክ ፍ ሉ
ይ ስ ሕ ብ ።
10 ብብ ዙ ሓ ት ኪ ድ ለ ዩ ፡ ግ ና ኸ ኣ ይ ኪ ረ ኽ ቡ ን እ ዮ ም፡
ሽ ዑ ዓ መጽ ን ዘ ይ ምግ ታ እ ን ኣ ብ ምድ ሪ ኺበ ዝ ሕ
እ ዩ ።
11 ሓ ን ቲ ሃ ገ ር ን ኻ ል እ ሃ ገ ር ውን ፡ ን ሰ ብ ጻ ድ ቕ
ዝ ገ ብ ሮ ጽ ድ ቂ ኸ ይ ዱ ዶ ት hrough you? ኣ ይ ፋ ል ን ድ ማ
ክ ብ ል እ ዩ ።
12 ሰ ባ ት ብ ተ መሳ ሳ ሊ ጊ ዜ ተ ስ ፋ ኪ ገ ብ ሩ እ ዮ ም፣
ሓ ደ እ ኳ ኣ ይ ኪ ረ ኽ ብ ዎ ን እ ዮ ም፣ ኪ ጽ ዕ ሩ እ ዮ ም፣
መገ ዶ ም ግ ና ኣ ይ ኪ ሰ ስ ኑ ን እ ዮ ም።
13 ከ ምዚ ዝ ኣ መሰ ለ ምል ክ ታ ት ከ ር እ የ ካ ሓ ዲ ገ
ኣ ለ ኹ። ደ ጊ ምካ እ ን ተ ጸ ለ ኻ ፡ ከ ም ሕ ጂ ውን እ ን ተ
በ ኺኻ ፡ መዓ ል ት ታ ት ውን እ ን ተ ጾ ምካ ፡ ካ ብ ኡ ዝ ዓ ቢ
ነ ገ ር ክ ት ሰ ምዕ ኢ ኻ ።
14 ሽ ዑ ተ በ ራ በ ር ኩ ፡ ኣ ብ ብ ዘ ሎ ኣ ካ ላ ተ ይ ድ ማ
ብ ር ቱ ዕ ፍ ር ሃ ት ሓ ለ ፈ ፡ ኣ እ ምሮ ይ ድ ማ ረ በ ሸ ፡
ክ ሳ ብ ዝ ደ ኸ መ።
15 እ ቲ ምሳ ይ ክ ዛ ረ በ ኒ ዝ መጸ መል ኣ ኽ ድ ማ ሓ ዘ ኒ ፡
ኣ ጸ ና ን ዓ ኒ ፡ ኣ ብ እ ግ ረ ይ ድ ማ ኣ ን በ ረ ኒ ።
16 ኣ ብ ታ ካ ል አ ይ ቲ ለ ይ ቲ ድ ማ፡ ሳ ል ቲ ኤ ል ሓ ለ ቓ
ህ ዝ ቢ ፡ ኣ በ ይ ኔ ር ካ ፧ ስ ለ ምን ታ ይ ከ ገ ጽ ካ ክ ሳ ዕ
ክ ን ድ ዚ ዝ ኸ በ ደ ፧
17 እ ስ ራ ኤ ል ኣ ብ ምድ ሪ ምር ኮ ኦ ም ከ ም
እ ተ ዋ ህ በ ካ ዶ ኣ ይ ት ፈ ል ጥን ኢ ኻ ፧
18 እ ምብ ኣ ር ሲ ፡ ከ ምቲ መጓ ሰ ኡ ኣ ብ ኢ ድ ጨካ ና ት
ኣ ዛ ብ እ ዚ ሐ ድ ግ ጓ ሳ ፡ እ ን ጌ ራ ብ ል ዑ ፡
ኣ ይ ት ሕ ደ ግ ና ።
19 ሽ ዑ ፡ ካ ባ ይ ኪ ድ ፡ ኣ ይ ት ቐ ር በ ኒ ፡ በ ል ክ ዎ ።
ን ሱ ድ ማ ነ ቲ ዝ በ ል ክ ዎ ሰ ሚዑ ካ ባ ይ ከ ደ ።
20 ከ ምኡ ድ ማ ከ ምቲ ኡ ር ያ ል መል ኣ ኽ ዝ ኣ ዘ ዘ ኒ
እ ና ሓ ዘ ን ኩ ን እ ና በ ኸ ኹን ሾ ብ ዓ ተ መዓ ል ቲ ጾ ምኩ ።
21 ድ ሕ ሪ ሾ ብ ዓ ተ መዓ ል ቲ ድ ማ፡ ሓ ሳ ብ ል በ ይ ከ ም
ብ ሓ ድ ሽ ኣ ዝ ዩ ጐ ረ መኒ ።
22 ነ ፍ ሰ ይ ድ ማ መን ፈ ስ ምስ ት ውዓ ል ሐ ለ ወ ት ፡ ከ ም
ብ ሓ ድ ሽ ድ ማ ምስ ቲ ል ዑ ል ክ ዛ ረ ብ ጀ መር ኩ ።
23 በ ለ ድ ማ፡ ዎ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ፡ ካ ብ ኵሉ ኣ ግ ራ ብ
ምድ ር ን ካ ብ ኵሉ ኣ እ ዋ ምን ፡ ሓ ን ቲ ወ ይ ኒ ጥራ ይ
ኢ ኻ መሪ ጽ ካ ።
24 ካ ብ ኵለ ን ሃ ገ ራ ት ብዘ ላ ዓ ለ ም ድ ማ ሓ ን ቲ
ጕ ድ ጓ ድ ሓ ረ ኻ ካ ፡ ካ ብ ኵሉ ዕ ምባ ባ ታ ታ ድ ማ ሓ ን ቲ
ዕ ን በ ባ ።
25 ካ ብ ኵሉ መዓ ሙ
ቕ ባ ሕ ሪ ድ ማ ሓ ደ ሩ ባ መሊ እ ካ ፡
ካ ብ ኵለ ን ዝ ተ ሃ ን ጻ ከ ተ ማታ ት ድ ማ ን ጽ ዮ ን
ን ር እ ስ ኻ ቀ ዲ ስ ካ ያ ።
26 ካ ብ ኵለ ን እ ተ ን ዝ ተ ፈ ጥራ ኣ ዕ ዋ ፍ ድ ማ ሓ ን ቲ
ር ግ ቢ ሰ መኻ ካ ፡ ካ ብ ኵለ ን እ ተ ን ዝ ተ ፈ ጥራ ከ ብ ቲ
ድ ማ ሓ ን ቲ በ ጊ ዕ ኣ ዳ ለ ኻ ል ካ ።
27 ካ ብ ኵሎም ብዙ ሓ ት ህ ዝ ብ ታ ት ከ ኣ ሓ ደ ህ ዝ ቢ
ረ ኺብ ካ ል ካ ፣ ነ ዚ እ ተ ፍ ቀ ር ካ ዮ ህ ዝ ቢ እ ዚ ድ ማ
ብ ዅሉ ዚ ቕ በ ል ሕ ጊ ሂ ብ ካ ሉ ።
28 ሕ ጂ ድ ማ፡ ኦ ጐ ይ ታ ፡ ስ ለ ምን ታ ይ ነ ዚ ሓ ደ ህ ዝ ቢ
እ ዚ ን ብ ዙ ሓ ት ኣ ሕ ሊ ፍ ካ ሂ ብ ካ ዮ ፧ ኣ ብ ሓ ደ ሱ ር
ከ ኣ ን ኻ ል ኦ ት ኣ ዳ ለ ኻ ፡ ስ ለ ምን ታ ይ ከ ነ ቲ ሓ ደ
ህ ዝ ብ ኻ ኣ ብ ብዙ ሓ ት ፋ ሕ ኣ ቢ ል ካ ዮ ፧
29 እ ቶ ም ን መብ ጽ ዓ ኻ እ ተ ጻ ረ ሩ ፡ ኪ ዳ ና ት ካ ውን
ዘ ይ ኣ መኑ ፡ ረ ጊ ጾ ሞ እ ዮ ም።
30 ን ህ ዝ ብ ኻ ኣ ዝ ዩ እ ን ተ ጸ ሊ እ ካ ፡ ብኢ ድ ካ
ክ ት ቀ ጽ ዖ ም ይ ግ ባ እ እ ዩ ።
31 እ ዚ ቓ ላ ት እ ዚ ምስ ተ ዛ ረ ብ ኩ ፡ እ ቲ ቕ ድ ሚ ለ ይ ቲ
ዝ መጸ ኒ መል ኣ ኽ ና ባ ይ ተ ላ እ ከ ።
32 ን ሱ ኸ ኣ ፡ ስ ምዓ ኒ ፡ ኣ ነ ውን ክ ምህ ረ ካ እ የ ፡
በ ለ ኒ ። ነ ቲ ዝ ብ ሎ ዘ ለ ኹ ስ ምዑ ፡ ኣ ነ ድ ማ ብዝ ያ ዳ
ክ ነ ግ ረ ካ እ የ ።
33 ኣ ነ ድ ማ፡ ጐ ይ ታ ይ ፡ ተ ዛ ረ ብ ። ሽ ዑ ን ሱ ፡
ምእ ን ቲ እ ስ ራ ኤ ል ኢ ል ካ ኣ ዚ ኻ ት ጭነ ቕ ኣ ለ ኻ ፡
ነ ቲ ህ ዝ ቢ ካ ብ ቲ ዝ ፈ ጠሮ ዶ ት በ ል ጽ ት ፈ ት ዎ ኢ ኻ ፧
34 ኣ ነ ድ ማ፡ ኣ ይ ፋ ል ን ፡ ጐ ይ ታ ይ ፡ መገ ዲ እ ቲ
ል ዑ ል ን ምፍ ላ ጥን ን ገ ለ ፍ ር ዱ ን ምድ ላ ይ ን
እ ና ጸ ዓ ር ኩ ፡ ል ጓ መይ ኣ ብ ነ ፍ ሲ ወ ከ ፍ ሰ ዓ ት
የ ሕ ምመኒ እ ዩ እ ሞ፡ ብ ጣዕ ሚ እ የ ተ ዛ ረ ብ ኩ ።
35 ን ሱ ድ ማ፡ ኣ ይ ት ኽ እ ል ን ኢ ኻ ፡ በ ለ ኒ ። ኣ ነ
ድ ማ፡ ስ ለ ምን ታ ይ ጐ ይ ታ ፧ ሽ ዑ ኣ በ ይ ተ ወ ሊ ደ ፧
ወ ይ ስ ን ምን ታ ይ ድ ኻ ም ያ እ ቆ ብ ን ኣ ድ ካ ሚ ጻ ዕ ሪ
እ ስ ራ ኤ ል ን ከ ይ ረ ኣ ኹ፡ ማህ ጸ ን ኣ ደ ይ ሽ ዑ
መቓ ብ ረ ይ ዘ ይ ኰነ ት ፧
36 ን ሱ ድ ማ፡ ነ ቲ ገ ና ዘ ይ መጸ ቁ ጸ ረ ኒ ፡ ነ ቲ ፋ ሕ
ዝ በ ለ ጐ ሓ ፍ ኣ ኪ ብ ካ ኒ ፡ ነ ተ ን ዝ ነ ቐ ጸ ዕ ምባ ባ ታ ት
መሊ ስ ካ ሓ ምለ ዋ ይ ግ በ ረ ለ ይ ፡ በ ለ ኒ ።
37 እ ተ ን ዝ ተ ዓ ጽ ዋ ቦ ታ ታ ት ክ ፈ ታ ኒ ፡ ኣ ብ ኣ ተ ን
ዝ ተ ዓ ጽ ዋ ን ፋ ሳ ት ድ ማ ኣ ውጽ ኣ ኒ ፡ ምስ ሊ ድ ምጺ
ኣ ር እ የ ኒ ፡ ሽ ዑ ነ ቲ ክ ት ፈ ል ጦ እ ት ደ ክ ም ነ ገ ር
ክ ነ ግ ረ ካ እ የ ።
38 ኣ ነ ድ ማ፡ ዎ ጐ ይ ታ ገ ዛ ኢ ፡ ምስ ሰ ብ መሕ ደ ሪ
ዘ ይ ብ ሉ ደ ኣ እ ምበ ር ፡ ነ ዚ ነ ገ ር እ ዚ መን
ይ ፈ ል ጥ፧
39 ኣ ነ ግ ና ለ ባ ም ኣ ይ ኰን ኩ ን ፡ ከ መይ ኢ ለ እ የ
ብ ዛ ዕ ባ እ ዚ እ ት ሓ ተ ኒ ዘ ለ ኻ ነ ገ ር ክ ዛ ረ ብ ፧
40 ሽ ዑ ን ሱ ፡ ከ ምዚ ኻ ብ ዚ ዝ በ ል ክ ዎ ነ ገ ር
ክ ት ገ ብ ሮ ዘ ይ ት ኽ እ ል ፡ ፍ ር ደ ይ ፡ ወ ይ ኣ ብ
መወ ዳ እ ታ ነ ታ ን ህ ዝ በ ይ ዘ ተ ስ ፋ ውኽ ዋ ፍ ቕ ሪ
ክ ት ፈ ል ጦ ኣ ይ ት ኽ እ ል ን ኢ ኻ ፡ በ ለ ኒ ።
41 ኣ ነ ድ ማ፡ እ ን ሆ ፡ ኦ ጐ ይ ታ ፡ ክ ሳ ዕ መወ ዳ እ ታ
ና ብ ቶ ም እ ተ ዓ ቀ ቡ ቀ ሪ ብ ካ ኣ ሎኻ ፡ ቅ ድ ሜይ
ዝ ነ በ ሩ ፡ ወ ይ ስ ሕ ጂ ዘ ለ ና ፡ ወ ይ ስ ደ ድ ሕ ሬ ና
ዚ መጹ ኸ እ ን ታ ይ ኪ ገ ብ ሩ እ ዮ ም፧

7. 42 ን ሱ ድ ማ፡ ን ፍ ር ደ ይ ምስ ቀ ለ ቤ ት ከ መሳ ስ ሎ
እ የ ፡ ከ ምቲ ና ይ ዳ ሕ ረ ዎ ት ድ ኻ ም ዘ ይ ብ ሉ ፡ ከ ምኡ
ድ ማ ና ይ ቶ ም ቀ ዳ ሞት ቅ ል ጣፈ የ ብ ሎምን ።
43 ኣ ነ ድ ማ፡ ነ ቶ ም ዝ ተ ፈ ጥሩ ን ሕ ጂ ዘ ለ ዉን
ዚ መጹ ን ብ ሓ ን ሳ ብ ክ ት ገ ብ ር ዎ ምዶ ኣ ይ ት ኽ እ ል ን
ኢ ኻ ፡ ኢ ለ መለ ስ ኩ ሉ ። ቀ ል ጢፍ ካ ፍ ር ድ ኻ ምእ ን ቲ
ኸ ተ ር ኢ ፧
44 ሽ ዑ ን ሱ ፡ ፍ ጡር ል ዕ ሊ እ ቲ ሰ ራ ሒ
ኣ ይ ቀ ል ጠፍ ን ፡ ኢ ሉ መለ ሰ ለ ይ ። ዓ ለ ም ድ ማ ነ ቶ ም
ኣ ብ ኡ ዝ ፍ ጠሩ ብሓ ን ሳ ብ ኣ ይ ት ሕ ዞ ም።
45 ኣ ነ ድ ማ፡ ከ ምቲ ን ባ ር ያ ኻ ዝ በ ል ካ ዮ ፡ ን ስ ኻ
እ ቲ ን ዅሉ ህ ይ ወ ት እ ት ህ ብ ፡ ነ ቲ ዝ ፈ ጠር ካ ዮ
ፍ ጡር ብ ሓ ን ሳ ብ ህ ይ ወ ት ሂ ብ ካ ዮ ፡ እ ቲ ፍ ጡር ድ ማ
ተ ሸ ለ ሞ፡ ከ ምኡ ኸ ኣ ሕ ጂ ነ ቶ ም ዚ ጾ ሮ ም ኪ ጾ ሮ ም
ይ ኽ እ ል እ ዩ ። ሕ ጂ ብሓ ን ሳ ብ ተ ረ ኺብ ኩ ም ኩኑ ።
46 ን ሱ ድ ማ፡ ን ማህ ጸ ን ሰ በ ይ ቲ ሕ ተ ታ ፡ ውሉ ድ
እ ን ተ ወ ለ ድ ኪ ፡ ስ ለ ምን ታ ይ በ ብ ሓ ደ ደ ኣ እ ምበ ር
ብ ሓ ደ ዘ ይ ት ወ ል ድ ፧ ስ ለ ዚ ዓ ሰ ር ተ ውሉ ድ ክ ት ወ ል ድ
ጸ ል ያ n ብሓ ን ሳ ብ ።
47 ኣ ነ ድ ማ፡ ኣ ይ ት ኽ እ ል ን እ ያ ፡ ግ ና ኸ ብጊ ዜ
ር ሒቓ ኽ ት ገ ብ ሮ እ ያ ፡ በ ል ኩ ።
48 ሽ ዑ ፡ ከ ምዚ በ ለ ኒ ፡ ማህ ጸ ን ምድ ሪ ነ ቶ ም
ብ ግ ዜ ኦ ም ኣ ብ ኣ ዚ ዝ ራ እ ሂ በ ዮ ም እ የ ።
49 ከ ምቲ ን እ ሽ ቶ ቘ ል ዓ ና ይ ኣ ረ ጋ ውያ ን ነ ገ ር ከ ም
ዘ ይ ወ ል ድ ፡ ነ ታ ዝ ፈ ጠር ክ ዋ ዓ ለ ም እ ውን ከ ምኡ
ገ በ ር ክ ዋ ።
50 ኣ ነ ድ ማ፡ እ ታ ን እ ሽ ቶ ምዃና ዝ ነ ገ ር ካ ኒ
ኣ ዴና ፡ ሕ ጂ ን እ ር ጋ ን ት ቐ ር ብ ኣ ላ እ ሞ፡ ሕ ጂ
መገ ዲ ሂ ብ ካ ኒ ፡ ኣ ብ ቅ ድ ሜኻ ክ ዛ ረ ብ እ የ ፡
በ ል ኩ ።
51 ን ሱ ድ ማ፡ ን ውሉ ድ እ ት ወ ል ድ ሰ በ ይ ቲ ሕ ተ ት ፡
ን ሳ ኸ ኣ ክ ት ነ ግ ረ ካ እ ያ ፡ ኢ ሉ መለ ሰ ለ ይ ።
52 በ ል ዋ ፡ እ ቶ ም ሕ ጂ ዘ ውጻ እ ካ ዮ ም ስ ለ ምን ታ ይ
እ ዮ ም ከ ምቶ ም ቅ ድ ም ዝ ነ በ ሩ ፡ ግ ና ኸ ቁ መቶ ም
ይ ን እ ስ ፧
53 ን ሳ ድ ማ፡ እ ቶ ም ብ ሓ ይ ሊ ን እ ስ ነ ት ዚ ውለ ዱ ሓ ደ
ዓ ይ ነ ት እ ዮ ም፡ እ ቶ ም ብግ ዜ ዕ ድ መ፡ ማህ ጸ ን ምስ
ጠፍ አ ት ዚ ውለ ዱ ግ ና ፡ ብኻ ል እ መገ ዲ እ ዮ ም፡ ኢ ላ
ክ ት ምል ሰ ካ እ ያ ።
54 እ ምብ ኣ ር ሲ ፡ ካ ብ ቶ ም ቅ ድ ሜኻ ዝ ነ በ ሩ ቝመት ካ
ኸ መይ ይ ን እ ስ እ ሞ ሕ ሰ ብ ።
55 እ ቶ ም ካ ባ ኻ ት ኩ ም ዚ ን እ ሱ ደ ድ ሕ ሬ ኹም ዚ መጹ
ኸ ኣ ፡ ከ ምቶ ም ሕ ጂ ኺኣ ር ጉ ዝ ጀ መሩ ን ን ሓ ይ ሊ
ን እ ስ ነ ት ዝ ሓ ል ፉ ን ፍ ጡራ ት እ ዮ ም።
56 ሽ ዑ ኣ ነ ፡ ጐ ይ ታ ይ ፡ ኣ ብ ቅ ድ ሜኻ ሞገ ስ እ ን ተ
ረ ኺበ ፡ ነ ቲ ብ እ ኡ ን ፍ ጡር ካ እ ት በ ጽ ሖ ባ ር ያ ኻ
ኣ ር እ ዮ ፡ እ ል ምነ ካ ኣ ሎኹ፡ በ ል ኩ ።
ምዕ ራ ፍ 6
1 ን ሱ ድ ማ፡ ብመጀ መር ታ ምድ ሪ ምስ ተ ፈ ጥረ ት ፡
ዶ ባ ት ዓ ለ ም ኣ ብ ቅ ድ ሚ ደ ው ምባ ል ፡ ወ ይ ን ፋ ሳ ት
ከ ይ ነ ፍ ሑ፡ በ ለ ኒ ።
2 ቅ ድ ሚ ነ ጎ ዳ ን ምብ ራ ህ ን ፡ ወ ይ መሰ ረ ታ ት ገ ነ ት
ከ ይ ተ ነ ብ ረ ፡ .
3 እ ቶ ም ጽ ቡ ቓ ት ዕ ምባ ባ ታ ት ከ ይ ተ ራ እ ዩ ፡ ወ ይ
ተ ን ቀ ሳ ቐ ስ ቲ ሓ ይ ል ታ ት ከ ይ ተ ረ ጋ ገ ጹ ፡ እ ቶ ም
ማእ ለ ያ ዘ ይ ብ ሎም መላ እ ኽ ቲ ኸ ይ ተ ኣ ከ ቡ ፡ .
4 ወ ይ ኵሉ ጊ ዜ ቍመት ኣ የ ር ል ዕ ል ይ ብ ል ነ በ ረ ፡
መለ ክ ዒ ሰ ማይ ከ ይ ተ ሰ ምየ ፡ ወ ይ ኣ ብ ጽ ዮ ን
ዚ ር ከ ብ ሽ ቓ ቕ ወ ት ሩ ኸ ይ ሃ ረ መ፡ .
5 እ ዘ ን ሕ ጂ ዘ ለ ው ዓ መታ ት ቅ ድ ሚ ተ ደ ለ የ ን ወ ይ
ምህ ዞ ና ይ ቶ ም ሕ ጂ ሓ ጢኣ ት ዝ ገ ብ ሩ ዘ ለ ዉ ሰ ባ ት
ቅ ድ ሚ ምሕ ታ ሞም፡ እ ቶ ም እ ምነ ት ከ ም መዝ ገ ብ
ዝ ኣ ከ ቡ ፡ ቅ ድ ሚ ምሕ ታ ሞም።
6 ሽ ዑ ነ ዚ ነ ገ ር እ ዚ ሓ ሲ በ ፡ ኵሉ ብ ኣ ይ ጥራ ይ
እ ምበ ር ብኻ ል እ ኣ ይ ተ ፈ ጥረ ን ፡ ብ ኣ ይ ውን ብ ኻ ል እ
ኣ ይ ኪ ውዳ እ ን እ ዩ ።
7 ሽ ዑ ፡ እ ቲ ምፍ ል ላ ይ ዘ መን እ ን ታ ይ ኪ ኸ ውን እ ዩ ፧
ወ ይ ስ መወ ዳ እ ታ እ ቲ ቐ ዳ ማይ ን መጀ መር ታ እ ቲ
ዚ ስ ዕ ብ ን መዓ ስ እ ዩ ፧
8 ን ሱ ድ ማ፡ ካ ብ ኣ ብ ር ሃ ም ክ ሳ ዕ ይ ስ ሃ ቅ ፡
ያ እ ቆ ብ ን ኤ ሳ ውን ካ ብ ኡ ምስ ተ ወ ል ዱ ፡ ኢ ድ
ያ እ ቆ ብ ቅ ድ ም ሸ ኾ ና ኤ ሳ ው ሒዛ ቶ ነ በ ረ ት ።
9 ኤ ሳ ው መወ ዳ እ ታ ዓ ለ ም እ ዩ ፣ ያ እ ቆ ብ ከ ኣ
መጀ መር ታ እ ቲ ስ ዒ ቡ ዘ ሎ እ ዩ ።
10 ኢ ድ ሰ ብ ኣ ብ መን ጎ ሸ ኾ ና ን ኢ ድ ን እ ያ ፡ ካ ል እ
ሕ ቶ ፡ ኤ ስ ድ ራ ፡ ኣ ይ ት ሕ ተ ት ።
11 ሽ ዑ ፡ ዎ እ ቲ ዚ ገ ዝ እ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ፡ ኣ ብ
ቅ ድ ሜኻ ሞገ ስ እ ን ተ ረ ኸ ብ ኩ ፡ በ ል ኩ ።
12 እ ል ምነ ካ ኣ ሎኹ፡ ን ባ ር ያ ኻ መወ ዳ እ ታ እ ቲ
ኣ ብ ታ ዳ ሕ ረ ዋ ይ ለ ይ ቲ እ ተ ፈ ለ ኻ ኒ ምል ክ ታ ት ካ
ኣ ር እ ዮ ።
13 ን ሱ ድ ማ፡ ብ እ ግ ር ኻ ደ ው በ ል ፡ ብር ቱ ዕ
ድ ምጺ ውን ስ ምዑ ፡ ኢ ሉ መለ ሰ ለ ይ ።
14 ከ ም ዓ ብ ዪ ምን ቅ ስ ቓ ስ ኪ ኸ ውን እ ዩ ። እ ቲ ደ ው
ኢ ል ካ ሉ ዘ ለ ኻ ቦ ታ ግ ና ኣ ይ ክ ን ቀ ሳ ቐ ስ ን እ ዩ ።
15 እ ምብ ኣ ር ከ ስ ክ ዛ ረ ብ ከ ሎ ኣ ይ ት ፍ ራ ህ ፡ እ ቲ
ቓ ል ና ይ መወ ዳ እ ታ እ ዩ ፡ መሰ ረ ት ምድ ሪ ውን
ተ ረ ዲ ኡ እ ዩ ።
16 ስ ለ ምን ታ ይ ከ ፧ መወ ዳ እ ታ ና ይ ዚ ነ ገ ር እ ዚ
ኺል ወ ጥ ከ ም ዘ ለ ዎ ይ ፈ ል ጥ እ ዩ እ ሞ፡ ዘ ረ ባ እ ዚ
ይ ን ቀ ጥቀ ጥን ይ ን ቀ ሳ ቐ ስ ን እ ዩ ።
17 ኰነ ድ ማ፡ ምስ ሰ ማዕ ክ ዎ ፡ ብ እ ግ ረ ይ ደ ው ኢ ለ
ሰ ማዕ ኩ ፡ እ ን ሆ ኸ ኣ ፡ ዝ ዛ ረ ብ ድ ምጺ ኰነ ፡ ድ ምጹ
ኸ ኣ ከ ም ድ ምጺ ብ ዙ ሕ ማያ ት ኰነ ።
18 ን ሱ ድ ማ፡ እ ን ሆ ፡ ቀ ሪ በ ነ ቶ ም ኣ ብ ምድ ሪ
ዚ ነ ብ ሩ ክ በ ጽ ሖ ም ዝ ጅ ምር መዓ ል ት ታ ት ይ መጽ እ
ኣ ሎ፡ በ ለ ።
19 እ ቶ ም ብ ዓ መጻ ኦ ም ብ ሕ ማቕ ዝ ጐ ድ ኡ እ ን ታ ይ
ምዃኖ ምን ጸ በ ባ ጽ ዮ ን መዓ ስ ከ ም ዚ ፍ ጸ ምን
ኪ ምር ምሮ ም ኪ ጅ ምር እ ዩ ።
20 እ ታ ኽ ት ጠፍ እ እ ት ጅ ምር ዓ ለ ም ምስ ተ ዛ ዘ መት ፡
ሽ ዑ እ ዚ ምል ክ ታ ት እ ዚ ከ ር እ የ ካ እ የ ፡ መጻ ሕ ፍ ቲ
ኣ ብ ቅ ድ ሚ ሰ ማይ ኪ ኽ ፈ ቱ እ ዮ ም፡ ን ዅሎም ድ ማ
ብ ሓ ባ ር ኪ ር እ ይ ዎ እ ዮ ም።
21 ደ ቂ ሓ ደ ዓ መት ከ ኣ ብድ ምጾ ም ይ ዛ ረ ቡ ፣ እ ተ ን
ዝ ጠነ ሳ ኣ ን ስ ቲ ድ ማ ና ይ ሰ ለ ስ ተ ወ ይ ኣ ር ባ ዕ ተ
ወ ር ሒ ዘ ይ ግ ዚ አ ን ቈ ል ዑ ይ ወ ል ዳ ፣ ብ ህ ይ ወ ት ከ ኣ
ይ ት ን ስ ኣ ።
22 እ ቲ እ ተ ዘ ር ኣ ሉ ቦ ታ ታ ት ሃ ን ደ በ ት ከ ይ ተ ዘ ር አ ፡
እ ቲ ምሉ እ መኽ ዘ ን ሃ ን ደ በ ት ባ ዶ ኺር ከ ብ እ ዩ ።
23 መለ ኸ ት ከ ኣ ድ ምጺ ኺገ ብ ር እ ዩ ፣ ነ ፍ ሲ ወ ከ ፍ
ምስ ሰ ምዐ ሃ ን ደ በ ት ኪ ፈ ር ህ እ ዩ ።
24 በ ታ ጊ ዜ እ ቲ ኣ ፈ ተ ውቲ ከ ም ጸ ላ እ ቲ ን ሓ ድ ሕ ዶ ም
ኪ ዋ ግ ኡ እ ዮ ም፣ ምድ ሪ ድ ማ ምስ ቶ ም ኣ ብ ኣ ዚ ነ ብ ሩ
ብ ፍ ር ሒ ደ ው ክ ት ብ ል እ ያ ፣ ዓ ይ ኒ ማይ ዓ ይ ኒ ማይ
ደ ው ኪ ብ ሉ እ ዮ ም፣ ድ ሕ ሪ ሰ ለ ስ ተ ሰ ዓ ት ከ ኣ
ኣ ይ ኪ ጐ ዩ ን እ ዮ ም።
25 ካ ብ ዚ ዝ ነ ገ ር ኩ ኻ ዅሉ እ ተ ረ ፈ ዘ በ ለ ኺድ ሕ ን ፡
ምድ ሓ ነ ይ ን መወ ዳ እ ታ ዓ ለ ምካ ን ኪ ር ኢ እ ዩ ።
26 እ ቶ ም እ ተ ቐ በ ሉ ሰ ባ ት ድ ማ፡ ካ ብ ል ደ ቶ ም
ኣ ት ሒዞ ም ሞት ዘ ይ ጠዓ ሙ
፡ ኪ ር እ ይ ዎ እ ዮ ም፡ ል ቢ
እ ቶ ም ነ በ ር ቲ ውን ኪ ል ወ ጥ፡ ና ብ ካ ል እ ት ር ጕ ምውን
ኪ ቕ የ ር እ ዩ ።
27 ክ ፉ እ ኪ ጠፍ እ እ ዩ ፡ ተ ን ኮ ል ከ ኣ ኪ ጠፍ እ እ ዩ ።
28 እ ምነ ት ግ ና ክ ት ዕ ምብ ብ እ ያ ፡ ብል ሽ ውና
ይ ስ ዓ ር ፡ እ ታ ን ነ ዊ ሕ እ ዋ ን ብ ዘ ይ ፍ ረ ዝ ጸ ን ሐ ት
ሓ ቂ ድ ማ ክ ት ግ ለ ጽ እ ያ ።
29 ምሳ ይ ምስ ተ ዛ ረ በ ድ ማ ፡ እ ን ሆ ፡ ነ ቲ ኣ ብ
ቅ ድ ሚኡ ደ ው ዝ በ ል ኩ ሉ በ ብ ቝሩ ብ ጠመት ክ ዎ ።

8. 30 እ ዚ ቃ ላ ት እ ዚ ድ ማ በ ለ ኒ ፤ እ ዛ እ ት መጽ እ ለ ይ ቲ
ኸ ር እ የ ካ እ የ መጺ አ ።
31 እ ን ደ ገ ና እ ን ተ ጸ ለ ኻ ፡ እ ን ደ ገ ና ሾ ብ ዓ ተ
መዓ ል ቲ እ ን ተ ጾ ምካ ፡ ካ ብ ቲ ዝ ሰ ማዕ ክ ዎ ን ላ ዕ ሊ
ብ መዓ ል ቲ ዚ ዓ ቢ ነ ገ ር ክ ነ ግ ረ ካ እ የ ።
32 ድ ምጽ ኻ ኣ ብ ቅ ድ ሚ እ ቲ ል ዑ ል ይ ስ ማዕ ኣ ሎ እ ሞ፡
እ ቲ ሓ ያ ል ነ ቲ ጽ ድ ቅ ኻ ር እ ዩ ፡ ነ ቲ ኻ ብ
ን እ ስ ነ ት ካ ኣ ት ሒዝ ካ ዝ ነ በ ረ ካ ን ጽ ህ ና ኻ እ ውን
ር እ ዩ እ ዩ ።
33 ስ ለ ዚ ድ ማ እ ዚ ዅሉ ከ ር እ የ ካ ን ፡ ኣ ጸ ና ን ዒ
ኣ ይ ት ፍ ራ ሕ ን ክ ብ ለ ካ ለ ኣ ኸ ኒ ።
34 ካ ብ ቲ ዳ ሕ ረ ዋ ይ ዘ መን ምእ ን ቲ ኸ ይ ት ቀ ላ ጠፍ ፡
ን ኸ ን ቱ ነ ገ ር ክ ት ሓ ስ ብ ፡ በ ቲ ዝ ሓ ለ ፈ ዘ መን
ኣ ይ ት ቀ ላ ጠፍ ።
35 ድ ሕ ሪ እ ዚ ኸ ኣ ፡ ነ ተ ን ዝ ነ ገ ረ ኒ ሰ ለ ስ ተ ሰ ሙ
ን
ምእ ን ቲ ኽ ፍ ጽ ም፡ ከ ም ብሓ ድ ሽ በ ኸ ኹ፡ ከ ምኡ ኸ ኣ
ሾ ብ ዓ ተ መዓ ል ቲ ጾ ምኩ ።
36 በ ታ ሻ ሙ
ነ ይ ቲ ለ ይ ቲ ድ ማ ከ ም ብ ሓ ድ ሽ ል በ ይ ኣ ብ
ውሽ ጠይ ተ ረ በ ሸ ፡ ኣ ብ ቅ ድ ሚ እ ቲ ል ዑ ል ከ ኣ
ክ ዛ ረ ብ ጀ መር ኩ ።
37 መን ፈ ሰ ይ ኣ ዝ ዩ ሓ ዊ ነ ዲ ዱ ፡ ነ ፍ ሰ ይ ድ ማ ኣ ብ
ጭን ቀ ት ነ በ ረ ት ።
38 ኣ ነ ድ ማ፡ ኦ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ፡ ካ ብ መጀ መር ታ
ፍ ጥረ ት ፡ ካ ብ ታ ቀ ዳ መይ ቲ መዓ ል ቲ ተ ዛ ሪ ብ ካ ኢ ኻ ፡
ከ ምዚ ድ ማ በ ል ካ ። ሰ ማይ ን ምድ ር ን ይ ፍ ጠሩ ፤
ቃ ል ካ ድ ማ ፍ ጹ ም ግ ብ ሪ ነ በ ረ ።
39 ሽ ዑ እ ቲ መን ፈ ስ ነ በ ረ ፣ ጸ ል ማት ን ስ ቕ ታ ን ድ ማ
ብ ዅሉ ሸ ነ ኽ ነ በ ረ ። ድ ምጺ ድ ምጺ ሰ ብ ገ ና
ኣ ይ ተ ፈ ጥረ ን ።
40 ሽ ዑ ፡ ዕ ዮ ኻ ምእ ን ቲ ኺግ ለ ጽ ፡ ካ ብ መዝ ገ ብ ካ
ጽ ብ ቕ ቲ ብ ር ሃ ን ኪ ወ ጽ እ ኣ ዘ ዝ ካ ።
41 በ ታ ካ ል አ ይ ቲ መዓ ል ቲ መን ፈ ስ ሰ ማይ ገ በ ር ካ ፡
እ ቲ ሓ ደ ኽ ፋ ል ኺድ ይ ብ ፡ እ ቲ ኻ ል ኣ ይ ከ ኣ ኣ ብ
ት ሕ ቲ ኡ ምእ ን ቲ ኺጸ ን ሕ ፡ ኪ በ ታ ተ ን ን ኣ ብ መን ጎ
ማያ ት ኪ መቓ ቐ ል ን ኣ ዘ ዝ ካ ።
42 በ ታ ሳ ል ሰ ይ ቲ መዓ ል ቲ እ ቲ ማያ ት ኣ ብ ሻ ብ ዓ ይ
ክ ፋ ል ምድ ሪ ኺእ ከ ብ ኣ ዘ ዝ ካ ፡ ሽ ዱ ሽ ተ ኽ ፋ ል ድ ማ
ነ ቒ ጽ ካ ሓ ሊ ኻ ዮ ፣ ካ ብ ዚ ኣ ቶ ም ገ ሊ ኦ ም ካ ብ ኣ ምላ ኽ
እ ተ ተ ኽ ሉ ን እ ተ ሓ ረ ሱ ን ምእ ን ቲ ኼገ ል ግ ሉ ኻ ።
43 ቃ ል ካ ምስ ወ ጸ እ ቲ ዕ ዮ ተ ፈ ጸ መ።
44 ብ ኡ ን ብ ኡ ዓ ብ ዪ ን ማእ ለ ያ ዘ ይ ብ ሉ ን ፍ ረ ፡
ብ ዙ ሕ ን እ ተ ፈ ላ ለ የ ን ባ ህ ታ ውን ጣዕ ሙ
፡ ዘ ይ ል ወ ጥ
ሕ ብ ሪ ዘ ለ ዎ ዕ ምባ ባ ታ ት ን ዜ ደ ን ቕ ጨና ዘ ለ ዎ ን
ጨና ኰነ ፡ እ ዚ ድ ማ ኣ ብ ሳ ል ሳ ይ መዓ ል ቲ ኰነ ።
45 በ ታ ራ ብ ዐ ይ ቲ መዓ ል ቲ ጸ ሓ ይ ክ ት በ ር ቕ ፡ ወ ር ሒ
ድ ማ ክ ት በ ር ሃ ፡ ከ ዋ ኽ ብ ቲ ድ ማ ብስ ር ዓ ት ክ ጸ ን ሑ
ኣ ዘ ዝ ካ ።
46 ነ ቲ ዚ ግ ባ እ ኣ ገ ል ግ ሎት ሰ ብ ኪ ገ ብ ሩ ድ ማ
ኣ ዘ ዞ ም።
47 በ ታ ሓ ምሸ ይ ቲ መዓ ል ቲ ፡ ነ ቲ ማያ ት እ ተ ኣ ከ በ ላ
ሻ ብ ዓ ይ ክ ፋ ል ፡ ህ ያ ዋ ን ፍ ጡራ ት ፡ ኣ ዕ ዋ ፍ ን ዓ ሳ ን
ከ ተ ውጽ እ ፡ ኢ ል ካ ያ ፡ ከ ምኡ ድ ማ ኰነ ።
48 እ ቲ ዓ ባ ስ ማይ ን ብዘ ይ ህ ይ ወ ት ን ብ ት እ ዛ ዝ
ኣ ምላ ኽ ህ ያ ዋ ን ኣ ፍ ረ የ እ ሞ፡ ኵሉ ህ ዝ ቢ ነ ቲ
ተ ኣ ምራ ት ካ ምእ ን ቲ ኼመስ ግ ኖ ።
49 ሽ ዑ ክ ል ተ ህ ያ ዋ ን ፍ ጡራ ት ኣ ሸ ምካ ፡ እ ቲ ሓ ደ
ሄ ኖ ክ ፡ እ ቲ ካ ል ኣ ይ ድ ማ ሌ ዋ ታ ን ኢ ል ካ ዮ ።
50 እ ቲ ሻ ብ ዓ ይ ክ ፋ ሉ ፡ ማለ ት እ ቲ ማይ እ ተ ኣ ከ በ ሉ
ቦ ታ ፡ ን ኽ ል ቲ ኦ ም ኣ ይ ሕ ዞ ምን እ ዩ እ ሞ፡ ነ ቲ ሓ ደ
ኻ ብ ቲ ፈ ለ ዮ ።
51 ን ሄ ኖ ክ ኣ ብ ታ ሽ ሕ ጐ ቦ ታ ት ዘ ለ ዋ ኽ ፋ ል
ኪ ቕ መጥ፡ ን ሳ ል ሳ ይ መዓ ል ቲ ዝ ነ ቐ ጸ ሓ ደ ክ ፋ ል
ሂ ብ ካ ዮ ።
52 ን ሌ ዋ ታ ን ግ ና ሻ ብ ዓ ይ ክ ፋ ል ፡ ማለ ት እ ቲ ር ጥብ
ዝ በ ለ ሃ ብ ካ ዮ ። ካ ብ ዝ ደ ለ ኻ ዮ ን መዓ ስ ን ክ ውላ ዕ
ድ ማ ሓ ሊ ኻ ዮ ።
53 በ ታ ሻ ድ ሸ ይ ቲ መዓ ል ቲ ፡ ኣ ብ ቅ ድ ሜኻ ኣ ራ ዊ ት ን
ከ ብ ት ን ለ ማማት ን ክ ት ወ ል ድ ኣ ዘ ዝ ካ ።
54 ብ ድ ሕ ሪ እ ዚ ኣ ቶ ም፡ እ ቲ ን ዅሉ ፍ ጥረ ት ካ ጐ ይ ታ
ዝ ገ በ ር ካ ዮ ኣ ዳ ም፡ ኵላ ት ና ን እ ቲ ዝ ሓ ረ ኻ ዮ
ህ ዝ ብ ን ካ ብ ኡ ኢ ና መጺ እ ና ።
55 ዎ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ፡ ን ዓ ለ ም ምእ ን ታ ና ስ ለ
ዝ ፈ ጠር ካ ያ ፡ እ ዚ ዅሉ ኣ ብ ቅ ድ ሜኻ እ የ ተ ዛ ሪ በ
56 ብ ዛ ዕ ባ እ ቶ ም ካ ብ ኣ ዳ ም ዝ መጹ ኻ ል ኦ ት
ህ ዝ ብ ታ ት ግ ና ፡ ከ ም ት ፍ ኡ እ ምበ ር ፡ ዋ ላ ሓ ን ቲ
ኣ ይ ኰኑ ን ኢ ል ካ ፡ ን ብ ዝ ሒኦ ም ድ ማ ምስ ሓ ን ቲ
ን ጣብ ካ ብ ኣ ቕ ሓ እ ት ወ ድ ቕ ኣ መሳ ሲ ል ካ ዮ ።
57 ሕ ጂ ድ ማ፡ ኦ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ፡ እ ን ሆ ፡ እ ዞ ም
ወ ት ሩ ከ ም ዋ ላ ሓ ን ቲ ዘ ይ ብ ሎም ኣ ህ ዛ ብ ፡ ኣ ብ
ል ዕ ሌ ና ጐ ይ ቶ ት ኪ ዀኑ ን ኪ በ ል ዑ ና ን ጀ ሚሮ ም
ኣ ለ ዉ።
58 ን ሕ ና በ ዅሪ ወ ድ ኻ ፡ ሓ ደ ወ ድ ኻ ን ል ዑ ል
ኣ ፍ ቃ ሪ ኻ ን ዝ በ ል ካ ና ህ ዝ ብ ኻ ግ ና ኣ ብ ኢ ዶ ም
ተ ዋ ሂ ብ ና ኣ ለ ና ።
59 ሕ ጂ ዓ ለ ም ምእ ን ታ ና እ ን ተ ተ ፈ ጢራ ፡
ስ ለ ምን ታ ይ ምስ ዓ ለ ም ር ስ ቲ ዘ ይ ን ውን ን ፧ እ ዚ
ክ ሳ ዕ መዓ ስ እ ዩ ዚ ጸ ን ሕ ፧
ምዕ ራ ፍ 7
1 እ ዚ ቓ ላ ት እ ዚ ምስ ወ ዳ እ ኩ ድ ማ፡ እ ቲ ቕ ድ ሚ
ለ ይ ት ታ ት ና ባ ይ ዝ ተ ላ እ ከ መል ኣ ኽ ተ ላ እ ከ ለ ይ ።
2 ን ሱ ድ ማ፡ ኤ ስ ድ ራ ፡ ተ ን ስ እ እ ሞ፡ ነ ቲ ኽ ነ ግ ረ ካ
ዝ መጻ እ ኩ ቓ ላ ት ስ ምዓ ዮ ፡ በ ለ ኒ ።
3 ኣ ነ ድ ማ፡ ኣ ምላ ኸ ይ ፡ ተ ዛ ረ ብ ። ሽ ዑ ን ሱ ፡ ባ ሕ ሪ
ኣ ብ ገ ፊ ሕ ቦ ታ ተ ቐ ሚጡ ኣ ሎ፡ ዓ ሚቝን ዓ ብ ይ ን
ኪ ኸ ውን ፡ በ ለ ኒ ።
4 ግ ና ኸ እ ቲ መእ ተ ዊ ጸ ቢ ብ ፡ ከ ም ሩ ባ ውን ነ በ ረ ።
5 ደ ኣ መን እ ዩ ና ብ ባ ሕ ሪ ኺጥምቶ ን ኪ ገ ዝ ኦ ን
ዚ ኽ እ ል ፧ ብጸ ቢ ብ እ ን ተ ዘ ይ ሓ ለ ፈ ፡ ከ መይ ኢ ሉ
ና ብ ገ ፊ ሕ ክ ኣ ቱ ይ ኽ እ ል ፧
6 ካ ል እ ነ ገ ር እ ውን ኣ ሎ፤ ከ ተ ማ ት ህ ነ ጽ ፡ ኣ ብ
ገ ፊ ሕ ሜዳ ድ ማ ተ ተ ኺላ ፡ ብ ዂሉ ሰ ና ይ ነ ገ ር መሊ ኣ
ኣ ላ ።
7 እ ቲ መእ ተ ዊ ኣ ጸ ቢ ብ እ ዩ ፣ ኣ ብ የ ማና ይ ኢ ዱ
ሓ ዊ ፣ ብ ጸ ጋ ም ድ ማ ዓ ሚቝ ማይ ከ ም ዘ ሎ ዀይ ኑ ኣ ብ
ሓ ደ ገ ኛ ቦ ታ ተ ቐ ሚጡኣ ሎ።
8 ኣ ብ መን ጎ ክ ል ቲ ኦ ም ድ ማ ሓ ን ቲ እ ን ኮ መገ ዲ ፡
ኣ ብ መን ጎ ሓ ውን ማይ ን ከ ይ ተ ረ ፈ ት ፡ ኣ ዝ ያ
ን እ ሽ ቶ ስ ለ ዝ ነ በ ረ ት ፡ o ne ሰ ብ ብሓ ን ሳ ብ ና ብ ኡ
ይ ኺድ ።
9 እ ዛ ኸ ተ ማ እ ዚ ኣ ሕ ጂ ን ሰ ብ ን ር ስ ቲ እ ን ተ
ተ ዋ ሂ ባ ቶ ፡ ነ ቲ ኣ ብ ቅ ድ ሚኣ እ ተ ቐ መጠ ሓ ደ ጋ
ፈ ጺ ሙእ ን ተ ዘ ይ ሓ ል ፎ ፡ ከ መይ ኢ ሉ እ ዩ ነ ዚ ር ስ ቲ
እ ዚ ዚ ቕ በ ሎ፧
10 ኣ ነ ድ ማ፡ ጐ ይ ታ ይ ፡ ከ ምኡ እ ዩ በ ል ኩ ። ሽ ዑ ፡
ግ ደ እ ስ ራ ኤ ል እ ውን ከ ምኡ እ ዩ ፡ በ ለ ኒ ።
11 ኣ ነ ን ዓ ለ ም ስ ለ ዝ ፈ ጠር ኩ ዋ ፡ ኣ ዳ ም ድ ማ
ሕ ግ ታ ተ ይ ምስ ጠሓ ሰ ፡ ሽ ዑ ሕ ጂ ከ ም ዚ ፍ ጸ ም
ተ ኣ ዘ ዘ ።
12 ሽ ዑ ኣ ፍ ደ ገ ታ ት እ ዛ ዓ ለ ም እ ዚ ኣ ጸ በ ባ ፡
ብ ጓ ህ ን ጸ በ ባ ን መሊ አ ን ፡ ውሑዳ ት ን ክ ፉ ኣ ት ን ፡
ሓ ደ ጋ ታ ት ዝ መል ኣ ፡ ኣ ዝ የ ን መሪ ር እ የ ን ።
13 ኣ ፍ ደ ገ ታ ት ሽ ማግ ለ ዓ ለ ም ገ ፊ ሕ ን ር ጉ ጽ ን እ ዩ
ነ ይ ሩ ፣ ዘ ይ መውት ፍ ረ ድ ማ የ ምጽ እ ነ በ ረ ።
14 እ ቶ ም ብህ ይ ወ ት ዘ ለ ዉ ና ብ ዚ ጽ ን ኩ ር ን ከ ን ቱ
ነ ገ ር እ ዚ ን ምእ ታ ው ካ ብ ዝ ጽ ዕ ሩ እ ን ተ ዀይ ኖ ም፡
ነ ቶ ም ምእ ን ታ ኦ ም እ ተ ቐ መጡ ፈ ጺ ሞም ኪ ቕ በ ሉ
ኣ ይ ክ እ ሉ ን እ ዮ ም።
15 እ ምበ ኣ ር ሲ ፡ በ ላ ዪ ሰ ብ ጥራ ይ ኢ ኻ እ ሞ፡
ስ ለ ምን ታ ይ ት ጭነ ቕ ፧ ስ ለ ምን ታ ይ ከ
ተ ን ቀ ጥቂ ጥካ ፡ መዋ ቲ ዀን ካ ፧

9. 16 ስ ለ ምን ታ ይ ኣ ብ ክ ን ዲ እ ቲ ዘ ሎ፡ ነ ዚ ዚ መጽ እ
ነ ገ ር ኣ ብ ሓ ሳ ብ ካ ዘ ይ ሓ ሰ ብ ካ ዮ ፧
17 ሽ ዑ ኣ ነ ድ ማ ከ ምዚ ኢ ለ መለ ስ ኩ ፡ ኦ እ ቲ ዝ ገ ዝ እ
እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ፡ ጻ ድ ቃ ን ነ ዚ ነ ገ ር እ ዚ ኺወ ር ስ ዎ ፡
እ ቶ ም ር ኹሳ ት ግ ና ኪ ጠፍ ኡ ፡ ብሕ ግ ኻ ኣ ቐ ሚጥካ ዮ
ኣ ለ ኻ ።
18 ግ ና ኸ ጻ ድ ቃ ን ጸ ቢ ብ መከ ራ ኺሳ ቐ ዩ ፡ ን ገ ፊ ሕ
ተ ስ ፋ ውን ኪ ጽ በ ዩ እ ዮ ም፣ እ ቶ ም እ ከ ይ ዝ ገ በ ሩ
ብ ጸ ቢ ብ መከ ራ ተ ቐ ቢ ሎም እ ዮ ም፣ ግ ና ኸ ነ ቲ ገ ፊ ሕ
ኣ ይ ኪ ር እ ይ ዎ ን እ ዮ ም።
19 ን ሱ ድ ማ በ ለ ኒ ። ል ዕ ሊ እ ግ ዚ ኣ ብ ሔር ፈ ራ ዲ
የ ል ቦ ን ፡ ል ዕ ሊ እ ቲ ል ዑ ል ውን ምስ ት ውዓ ል ዘ ለ ዎ
የ ል ቦ ን ።
20 ኣ ብ ዛ ህ ይ ወ ት እ ዚ ኣ ዚ ጠፍ ኡ ብ ዙ ሓ ት እ ዮ ም
እ ሞ፡ ነ ቲ ኣ ብ ቅ ድ ሚኦ ም እ ተ ቐ መጠ ሕ ጊ ኣ ምላ ኽ
ይ ን ዕ ቕ ዎ እ ዮ ም።
21 ኣ ምላ ኽ ነ ቶ ም ዝ መጹ ፡ ከ ምቲ ዝ መጹ ብ ህ ይ ወ ት
ኪ ነ ብ ሩ እ ን ታ ይ ኪ ገ ብ ሩ ፡ ካ ብ መቕ ጻ ዕ ቲ
ን ኸ ይ ፍ ጸ ሙ እ ን ታ ይ ኪ ሕ ል ዉ ኸ ም ዘ ለ ዎ ም ጥብ ቂ
ት እ ዛ ዝ ሂ ብ ዎ ም እ ዩ ።
22 ግ ና ኸ ን እ ኡ ኣ ይ እ ዘ ዝ ዎ ን ። ግ ና ኸ ኣ ን ጻ ሩ
ተ ዛ ረ በ ፡ ከ ን ቱ ነ ገ ር ውን ሓ ሰ በ ።
23 ብ እ ኩ ይ ተ ግ ባ ራ ቶ ም ከ ኣ ን ር እ ሶ ም ኣ ታ ለ ሉ ።
ብ ዛ ዕ ባ እ ቲ ል ዑ ል ድ ማ ኣ ይ ኰነ ን ኢ ሉ ፤ መገ ድ ታ ቱ
ድ ማ ኣ ይ ፈ ለ ጠን ።
24 ሕ ጉ ግ ና ን ዒ ቖ ም፡ ኪ ዳ ኑ ውን ክ ሒዶ ሞ። ኣ ብ
ሕ ግ ታ ቱ እ ሙ
ና ት ኣ ይ ኰኑ ን ግ ብ ሩ ውን ኣ ይ ፈ ጸ ሙ
ን ።
25 እ ምብ ኣ ር ሲ ፡ ኤ ስ ድ ራ ፡ ባ ዶ ነ ገ ር ባ ዶ እ ዩ ፡
ምል ኣ ት ውን ምሉ እ ነ ገ ር እ ዩ ።
26 እ ን ሆ ፡ እ ዚ ኣ ነ ዝ ነ ገ ር ኩ ኻ ምል ክ ታ ት
ዚ ፍ ጸ መሉ ፡ እ ታ መር ዓ ት ከ ኣ ክ ት ግ ለ ጽ ፡ ሕ ጂ ኻ ብ
ምድ ሪ እ ተ ሰ ሓ በ ት ድ ማ ክ ት ወ ጽ እ ዘ ላ ግ ዜ ኪ መጽ እ
እ ዩ ።
27 ካ ብ ቲ ኣ ቐ ዲ ሙ እ ተ ገ ል ጸ ክ ፍ ኣ ት ዝ ና ገ ፈ ዘ በ ለ
ድ ማ ተ ኣ ምራ ተ ይ ኪ ር ኢ እ ዩ ።
28 ወ ደ ይ የ ሱ ስ ምስ ቶ ም ምስ ኡ ዘ ለ ዉ ኪ ግ ለ ጽ እ ዩ ፣
እ ቶ ም ዝ ተ ረ ፉ ድ ማ ኣ ብ ውሽ ጢ ኣ ር ባ ዕ ተ ሚእ ቲ
ዓ መት ኪ ሕ ጐ ሱ እ ዮ ም።
29 ድ ሕ ሪ እ ዘ ን ዓ መታ ት እ ዚ ኣ ተ ን ፡ ወ ደ ይ
ክ ር ስ ቶ ስ ን ህ ይ ወ ት ዘ ለ ዎ ዅሉ ሰ ብ ን ኪ መውት
እ ዩ ።
30 ዓ ለ ም ከ ኣ ከ ምቲ ና ይ ቀ ደ ም ፍ ር ድ ታ ት ሾ ብ ዓ ተ
መዓ ል ቲ ና ብ ና ይ ቀ ደ ም ስ ቕ ታ ክ ት ል ወ ጥ እ ያ ፡ ሓ ደ
እ ኳ ከ ይ ተ ር ፍ ።
31 ድ ሕ ሪ ሾ ብ ዓ ተ መዓ ል ቲ ድ ማ እ ታ ገ ና ዘ ይ ነ ቕ ሐ ት
ዓ ለ ም ክ ት ት ን ስ እ እ ያ ፡ እ ታ ዝ በ ላ ሸ ወ ት ድ ማ
ክ ት መውት እ ያ ።
32 ምድ ሪ ድ ማ ነ ቶ ም ኣ ብ ኣ ዝ ደ ቀ ሱ ክ ት መል ሶ ም
እ ያ ፡ ሓ መድ ድ ማ ነ ቶ ም ብ ስ ቕ ታ ዚ ነ ብ ሩ ፡
ምስ ጢራ ዊ ቦ ታ ታ ት ከ ኣ ነ ተ ን ተ ዋ ሂ በ ን ዝ ነ በ ራ
ነ ፍ ሳ ት ከ ና ግ ፋ እ የ ን ።
33 እ ቲ ል ዑ ል ድ ማ ኣ ብ መን በ ር ፍ ር ዲ ኪ ግ ለ ጽ እ ዩ ፣
ሕ ሰ ም ከ ኣ ኪ ሓ ል ፍ እ ዩ ፣ እ ቲ ነ ዊ ሕ መከ ራ ኸ ኣ
መወ ዳ እ ታ ኪ ህ ል ዎ እ ዩ ።
34 ግ ና ኸ ፍ ር ዲ ጥራ ይ እ ዩ ዚ ተ ር ፍ ፡ ሓ ቂ ኽ ት ቀ ውም
እ ያ ፡ እ ምነ ት ውን ክ ት ብ ር ት ዕ እ ያ ።
35 እ ቲ ዕ ዮ ድ ማ ኪ ስ ዕ ብ እ ዩ ፣ ዓ ስ ቢ ኸ ኣ ኪ ግ ለ ጽ
እ ዩ ፣ እ ቲ ሰ ና ይ ግ ብ ሪ ድ ማ ሓ ያ ል ኪ ኸ ውን እ ዩ ፣
እ ኩ ይ ግ ብ ሪ ኸ ኣ ሕ ጊ ኣ ይ ኪ ህ ል ዎ ን እ ዩ ።
36 ኣ ነ ድ ማ፡ ኣ ብ ር ሃ ም ቅ ድ ም ምእ ን ቲ
ሶ ዶ ማውያ ን ፡ ሙ
ሴ ድ ማ ስ ለ ቶ ም ኣ ብ በ ረ ኻ ሓ ጢኣ ት
ዝ ገ በ ሩ ኣ ቦ ታ ት ጸ ለ የ ።
37 የ ሱ ስ ድ ማ ብ ዘ መን ኣ ካ ን ን እ ስ ራ ኤ ል
ደ ድ ሕ ሪ ኡ ።
38 ሳ ሙ
ኤ ል ን ዳ ዊ ት ን ከ ኣ ን ጥፍ ኣ ት ፡ ሰ ሎሞን ከ ኣ
ነ ቶ ም ና ብ መቕ ደ ስ ኪ መጹ ዚ ደ ል ዩ ።
39 ሄ ል ያ ስ ከ ኣ ነ ቶ ም ዝ ና ብ ዝ ዘ ነ በ ። ን ሱ
ብ ህ ይ ወ ት ምእ ን ቲ ኺነ ብ ር ፡ ምእ ን ቲ ምዉታ ት ድ ማ።
40 ህ ዝ ቅ ያ ስ ከ ኣ ብግ ዜ ሰ ና ክ ሬ ብ ን ህ ዝ ቢ ፡
ብ ዙ ሓ ት ከ ኣ ን ብ ዙ ሓ ት ።
41 ሕ ጂ ውን ከ ምኡ ፡ ብ ል ሽ ውና ዓ ብ ዩ ፡ ክ ፍ ኣ ት ውን
በ ዝ ሐ ፡ ጻ ድ ቃ ን ውን ምእ ን ቲ ር ኹሳ ት ጸ ለ ዩ ፡
ሕ ጂ ውን ስ ለ ምን ታ ይ ዘ ይ ከ ውን ፧
42 ን ሱ ድ ማ ከ ምዚ ኢ ሉ መለ ሰ ለ ይ ፡ እ ዚ ሕ ጂ ዘ ሎ
ህ ይ ወ ት እ ዚ ብዙ ሕ ክ ብ ሪ ዚ ጸ ን ሓ ሉ መወ ዳ እ ታ
ኣ ይ ኰነ ን ። ስ ለ ዚ ድ ኹማት ጸ ለ ዮ ም።
43 መዓ ል ቲ ጥፍ ኣ ት ግ ና መወ ዳ እ ታ እ ዚ ዘ መን እ ዚ ፡
መጀ መር ታ እ ቲ ዚ መጽ እ ዘ ይ መውት ህ ይ ወ ት ኪ ኸ ውን
እ ዩ ፡ ኣ ብ ኡ ብል ሽ ውና ሓ ሊ ፉ እ ዩ ።
44 ዘ ይ ምግ ታ እ ኣ ብ መወ ዳ እ ታ ኡ ፡ ዘ ይ እ ሙ
ን ነ ት
ተ ቘ ሪ ጹ ፡ ጽ ድ ቂ ዓ ብ ዩ ፡ ሓ ቂ ድ ማ በ ቘ ለ ት ።
45 ሽ ዑ ሓ ደ እ ኳ ነ ቲ ዝ ጠፍ አ ኼድ ሕ ኖ ፡ ነ ቲ ዓ ወ ት
ዝ ረ ኸ በ ውን ኪ ጭፍ ል ቖ ኣ ይ ክ እ ል ን እ ዩ ።
46 ሽ ዑ ኣ ነ ድ ማ፡ ምድ ሪ ን ኣ ዳ ም እ ን ተ ዘ ይ ህ ባ
ይ ሓ ይ ሽ ነ ይ ሩ ፡ እ ን ተ ዘ ይ ኰነ ስ ፡ ምስ ተ ዋ ህ በ ቶ ፡
ካ ብ ሓ ጢኣ ት እ ን ተ ዚ ዓ ግ ቶ ፡ እ ዚ ቐ ዳ ማይ ን ና ይ
መወ ዳ እ ታ ን ዘ ረ ባ ይ እ ዩ ፡ በ ል ኩ ።
47 ኣ ብ ዚ ሕ ጂ እ ዋ ን እ ዚ ሰ ባ ት ብ ኸ ቢ ድ ኪ ነ ብ ሩ ፡
ድ ሕ ሪ ሞት ድ ማ መቕ ጻ ዕ ቲ ኪ ጽ በ ዩ እ ን ታ ይ
ይ ጠቕ ሞም፧
48 ኣ ታ ኣ ዳ ም፡ እ ን ታ ይ ጌ ር ካ ፧ ሓ ጢኣ ት ዝ ገ በ ር ካ
እ ኳ እ ን ተ ዀን ካ ፡ ን ሕ ና ኵላ ት ና ካ ባ ኻ እ ን መጽ እ
እ ምበ ር ፡ በ ይ ን ኻ ኣ ይ ኰን ካ ን ዝ ወ ደ ቕ ካ ።
49 ዘ ይ ት መውት ጊ ዜ እ ን ተ ተ ተ ስ ፈ ወ ል ና ፡ እ ን ታ ይ
ይ ጠቕ መና እ ዩ እ ሞ s ሞት ዘ ምጽ እ ስ ራ ሕ ሰ ሪ ሕ ና ?
50 ኣ ዚ ና እ ኩ ያ ት ኽ ን ከ ውን ከ ሎና ፡ ና ይ ዘ ለ ኣ ለ ም
ተ ስ ፋ ከ ም እ ተ መባ ጽ ዓ ና ፧
51 ን ሕ ና ግ ና ብኽ ፍ ኣ ት እ ን ነ በ ር ና ፡ ና ይ ጥዕ ና ን
ድ ሕ ን ነ ት ን መሕ ደ ሪ ተ ነ ቢ ሩ ል ና ኣ ሎ፧
52 ን ሕ ና ግ ና በ ቲ ኻ ብ ኵሉ እ ኩ ይ መገ ድ ታ ት
ተ መላ ለ ስ ና ፡ ነ ቶ ም ጥን ቁ ቕ ህ ይ ወ ት ዝ መር ሑ
ን ምክ ል ኻ ል ክ ብ ሪ እ ቲ ል ዑ ል ይ ሕ ሎ፧
53 ፍ ሬ ኣ ን ዘ ለ ኣ ለ ም ዚ ነ ብ ር ገ ነ ት ኽ ት ር አ ፡
ና ብ ኣ ስ ለ ዘ ይ ን ኣ ቱ ፡ ኣ ብ ኣ ድ ሕ ነ ታ ን መድ ሃ ኒ ት ን
ኣ ሎ፧
54 (ኣ ብ ዘ ይ ጥዑ ም ቦ ታ ታ ት ኢ ና ተ መላ ለ ስ ና ። )
55 ገ ጻ ት እ ቶ ም ር ሒቖ ም ዝ ነ በ ሩ ኣ ብ ል ዕ ሊ
ከ ዋ ኽ ብ ቲ ኺበ ር ህ ፡ ገ ጽ ና ግ ና ካ ብ ጸ ል ማት
ኪ ጸ ል ምት ፧
56 ብህ ይ ወ ት እ ና ነ በ ር ና ን ኣ በ ሳ እ ና ገ በ ር ና ን
ከ ለ ና ፡ ድ ሕ ሪ ሞት ብ እ ኡ ኽ ን ሳ ቐ ኸ ም እ ን ጅ ምር
ኣ ይ ሓ ሰ ብ ና ዮ ን ።
57 ሽ ዑ ን ሱ ፡ ከ ምዚ ኢ ሉ መለ ሰ ለ ይ ፡ እ ቲ ኣ ብ ምድ ሪ
እ ተ ወ ል ደ ሰ ብ ዚ ዋ ግ ኣ ሉ ውግ እ እ ዚ እ ዩ ።
58 እ ን ተ ተ ሳ ዒ ሩ ፡ ከ ምቲ ዝ በ ል ካ ዮ መከ ራ ኺሳ ቐ
እ ዩ ፡ እ ን ተ ዓ ወ ት እ ን ተ ረ ኸ በ ግ ና ፡ ነ ቲ ኣ ነ
ዝ በ ል ክ ዎ ነ ገ ር ኪ ቕ በ ል እ ዩ ።
59 ሙ
ሴ ብ ህ ይ ወ ት ከ ሎ ን ህ ዝ ቢ ፡ ብ ህ ይ ወ ት ምእ ን ቲ
ኽ ት ነ ብ ር ፡ ህ ይ ወ ት ምረ ጹ ፡ ኢ ሉ እ ተ ዛ ረ ቦ ህ ይ ወ ት
እ ዚ ኣ እ ያ ።
60 ግ ና ኸ ን ሳ ቶ ም ኣ ይ ኣ መን ዎ ን ፣ እ ቶ ም ብድ ሕ ሪ ኡ
ዝ ነ በ ሩ ነ ብ ያ ት ኰነ ስ ኣ ነ ዝ ዛ ረ ቦ ም ዘ ለ ኹ።
61 ኣ ብ ጥፍ ኣ ቶ ም ከ ምቲ ኣ ብ ል ዕ ሊ እ ቶ ም ን ድ ሕ ነ ት
እ ተ ኣ መኑ ሓ ጐ ስ ዚ ኸ ውን ኸ ቢ ድ ከ ይ ህ ሉ ።
62 ሽ ዑ ፡ ኣ ነ ድ ማ፡ ጐ ይ ታ ይ ፡ እ ቲ ል ዑ ል ነ ቶ ም ገ ና
ና ብ ዓ ለ ም ዘ ይ መጹ ብ ምምሓ ሩ ፡ መሓ ሪ ከ ም
እ ተ ባ ህ ለ እ ፈ ል ጥ እ የ ፡ በ ል ኩ ።
63 ኣ ብ ቶ ም ና ብ ሕ ጉ ዚ ምለ ሱ እ ውን ።
64 ከ ም ፍ ጡራ ቱ ከ ም ት ዕ ግ ስ ቲ ፡ ነ ቶ ም ሓ ጢኣ ት
ዝ ገ በ ሩ ድ ማ ይ ዕ ገ ስ ።
65 ኣ ብ ዘ ድ ል ዮ ቦ ታ ኺህ ብ ድ ሉ ው እ ዩ እ ሞ፡ ለ ጋ ስ
ምዃኑ ።

10. 66 ነ ቶ ም ዘ ለ ዉን ን ዝ ሓ ለ ፉ ን ነ ቶ ም ዚ መጹ ን ዝ ያ ዳ
ምሕ ረ ት የ ብ ዝ ሓ ሎም እ ዩ እ ሞ፡ ዓ ብ ዪ ምሕ ረ ት
ዘ ለ ዎ እ ዩ ።
67 ምሕ ረ ቱ እ ን ተ ዘ የ ብ ዝ ሕ ሲ ፡ ዓ ለ ም ምስ ቶ ም
ብ እ ኡ ዚ ወ ር ሱ ኣ ይ ምጸ ን ሐ ት ን ።
68 ይ ቕ ረ ይ ብ ል ። እ ቶ ም ኣ በ ሳ ዝ ገ በ ሩ ምእ ን ቲ
ኪ ቕ ለ ሉ ፡ ብ ሰ ና ይ ነ ቱ ከ ምኡ እ ን ተ ዘ ይ ገ በ ረ ፡
መበ ል ዓ ሰ ር ተ ሽ ሕ ክ ፋ ል ሰ ብ ብህ ይ ወ ት
ኣ ይ ምተ ረ ፈ ን ።
69 ፈ ራ ዲ ኰይ ኑ ድ ማ፡ ነ ቶ ም ብ ቃ ሉ ዝ ሓ ወ ዩ ይ ቕ ረ
እ ን ተ ዘ ይ ብ ሎም፡ ነ ቲ ብዙ ሕ ባ እ ሲ ውን እ ን ተ
ዘ ይ ኣ ጥፍ ኦ ፡
70 ኣ ብ ማእ ለ ያ ዘ ይ ብ ሉ ብዝ ሒ ምና ል ባ ት ኣ ዝ ዮ ም
ውሑዳ ት ክ ተ ር ፉ ይ ግ ባ እ እ ዩ ።
ምዕ ራ ፍ 8
1 ን ሱ ድ ማ ከ ምዚ ኢ ሉ መለ ሰ ለ ይ ፡ እ ቲ ል ዑ ል ነ ዛ
ዓ ለ ም እ ዚ ኣ ን ብ ዙ ሓ ት ገ ይ ር ዋ ፡ እ ታ እ ት መጽ እ
ዓ ለ ም ግ ና ብ ውሑዳ ት ።
2 ኣ ታ ኤ ስ ድ ራ ፡ ምሳ ሌ ክ ነ ግ ረ ካ እ የ ። ከ ምቲ
ን ምድ ሪ ምስ ለ መን ካ ዮ ፡ ካ ብ ኡ ኣ ቓ ሑ መሬ ት ብዙ ሕ
ቅ ር ጺ ት ህ ብ ፡ ወ ር ቂ ዝ ወ ጽ እ ሓ መድ ግ ና ሒደ ት ከ ም
እ ት ህ ብ ክ ት ብ ለ ካ እ ያ ፡ መስ ር ሕ እ ዛ ሕ ጂ ዘ ላ
ዓ ለ ም እ ውን ከ ምኡ እ ዩ ።
3 ዝ ተ ፈ ጥሩ ብ ዙ ሓ ት እ ዮ ም፡ ዝ ድ ሕ ኑ ግ ና ውሑዳ ት
እ ዮ ም።
4 ኣ ነ ድ ማ ከ ምዚ ኢ ለ መለ ስ ኩ ፡ ኣ ቲ ነ ፍ ሰ ይ ፡
ምስ ት ውዓ ል ፡ ውሕ ጥ፡ ጥበ ብ ድ ማ ውሕ ጥ።
5 ደ ጊ ም ካ ብ ምን ባ ር ጥራ ይ ቦ ታ የ ብ ል ካ ን እ ሞ፡
እ ዝ ኒ ክ ት ሰ ምዕ ፡ ክ ት ን በ ውን ፍ ቓ ደ ኛ ኢ ኻ እ ሞ።
6 ኦ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ፡ ኣ ብ ቅ ድ ሜኻ ክ ን ጽ ሊ ፡
ን ባ ር ያ ኻ እ ን ተ ዘ ይ ፈ ቐ ድ ካ ሉ ፡ ካ ብ ኡ ፍ ረ ምእ ን ቲ
ኺረ ክ ብ ፡ ና ብ ል ብ ና ዘ ር ኢ ፡ ባ ህ ሊ ድ ማ ና ብ
ኣ እ ምሮ ና እ ን ተ ሃ በ ና ። ነ ፍ ሲ ወ ከ ፍ ሰ ብ ከ መይ
ኢ ሉ እ ዩ እ ቲ በ ላ ሲ ፡ እ ቲ ቦ ታ ሰ ብ ዚ ስ ከ ም፧
7 ን ስ ኻ በ ይ ን ኻ ኢ ኻ እ ሞ፡ ኵላ ት ና ከ ምቲ
ዝ በ ል ካ ዮ ፡ ብኢ ድ ካ ሓ ደ ስ ራ ሕ ኢ ና ።
8 ስ ጋ ሕ ጂ ኣ ብ ማህ ጸ ን ኣ ደ ምስ ተ ቐ ር ጸ ፡ ኣ ካ ላ ት
ምስ ሃ ቦ ፡ ፍ ጥረ ት ካ ኣ ብ ሓ ውን ማይ ን ይ ዕ ቀ ብ ፡
ስ ር ሓ ት ካ ድ ማ ነ ቲ ኣ ባ ኣ እ ተ ፈ ጥረ ፍ ጥረ ት ካ
ት ሽ ዓ ተ ወ ር ሒ ይ ጸ ን ሖ ።
9 እ ቲ ዚ ሕ ሉ ን ዚ ሕ ሎን ግ ና ይ ሕ ሎ፡ እ ቲ ጊ ዜ ምስ
ኣ ኸ ለ ድ ማ፡ እ ቲ እ ተ ዓ ቀ በ ማህ ጸ ን ነ ቲ ኣ ብ ኣ
ዝ ዓ በ የ ነ ገ ር ኣ ሕ ሊ ፋ ት ህ ቦ ።
10 ካ ብ ክ ፍ ሊ ኣ ካ ላ ት ፡ ማለ ት ካ ብ ኣ ጥባ ት ፡ ጸ ባ
ኺወ ሃ ብ ኣ ዚ ዝ ካ ፡ እ ዚ ኸ ኣ ፍ ረ ኣ ጥባ ት እ ዩ ።
11 እ ቲ እ ተ ፈ ጠረ ነ ገ ር ን ምሕ ረ ት ካ ኽ ሳ ዕ
እ ት ገ ብ ሮ ፡ ን እ ተ ወ ሰ ነ እ ዋ ን ምእ ን ቲ ኺምገ ብ ።
12 ብ ጽ ድ ቅ ኻ ኣ ዕ በ ኻ ያ ፡ ብ ሕ ግ ኻ ድ ማ ኣ ዕ ብ ያ ቶ ፡
ብ ፍ ር ድ ኻ ውን ኣ ዐ ረ ኻ ያ ።
13 ከ ም ፍ ጥረ ት ካ ጌ ር ካ ኣ ጥፍ ኣ ዮ ፡ ከ ም ዕ ዮ ኻ ድ ማ
ህ ያ ው ግ በ ሮ ።
14 እ ምበ ኣ ር ሲ ነ ቲ ብ ኽ ን ድ ዚ ዝ ኣ ክ ል ጻ ዕ ሪ
እ ተ ፈ ጥረ እ ን ተ ኣ ጥፊ እ ካ ዮ ፡ እ ቲ እ ተ ፈ ጥረ
ምእ ን ቲ ኺዕ ቀ ብ ፡ ብ ት እ ዛ ዝ ካ ምሻ ም ቀ ሊ ል ነ ገ ር
እ ዩ ።
15 ሕ ጂ እ ምበ ኣ ር ፡ ጐ ይ ታ ይ ፡ ክ ዛ ረ ብ እ የ ።
ብ ሓ ፈ ሻ ን ሰ ብ ምት ን ካ ፍ ን ስ ኻ ኢ ኻ ዝ በ ለ ጸ
ት ፈ ል ጦ፤ ግ ና ኸ ን ህ ዝ ብ ኻ ተ ን ኪ ፍ ካ ፡ ምእ ን ታ ኡ
እ ሐ ዝ ን ኣ ሎኹ።
16 ስ ለ ር ስ ት ኻ ድ ማ፡ ስ ለ ጕ ዳ ይ እ ዚ እ ሓ ዝ ነ ሉ
ኣ ሎኹ። ን እ ስ ራ ኤ ል ድ ማ፡ ብ እ ኡ ዝ ኸ በ ደ ኒ ፤ ስ ለ
ያ እ ቆ ብ ድ ማ፡ ምእ ን ት ኡ ጨኒ ቐ ኣ ለ ኹ።
17 ስ ለ ዚ ኣ ብ ቅ ድ ሜኻ ምእ ን ታ ይ ን ምእ ን ታ ታ ቶ ምን
ክ ጽ ሊ ክ ጅ ምር እ የ ፡ ውድ ቀ ት ና ኣ ብ ታ ሃ ገ ር
እ ን ነ ብ ር እ ር ኢ ኣ ለ ኹ።
18 ቅ ል ጣፈ እ ቲ ዚ መጽ እ ፈ ራ ዲ ግ ና ሰ ሚዐ ኣ ለ ኹ።
19 ስ ለ ዚ ድ ምጸ ይ ስ ምዑ ፡ ቃ ላ ተ ይ ውን ተ ስ ተ ውዕ ሉ ፡
ኣ ነ ድ ማ ኣ ብ ቅ ድ ሜኻ ክ ዛ ረ ብ እ የ ። እ ዚ መጀ መር ታ
ቃ ል ኤ ስ ድ ራ ስ ቅ ድ ሚ ምል ዓ ሉ እ ዩ ፡ ኣ ነ ድ ማ ስ
ረ ድ ኤ ት ,
20 ዎ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ፡ ኣ ታ ኣ ብ ዘ ለ ኣ ለ ም
እ ት ነ ብ ር ፡ ካ ብ ላ ዕ ሊ ን ነ ገ ራ ት ኣ ብ ሰ ማይ ን ኣ ብ
ሰ ማይ ን እ ት ር ኢ ።
21 ዝ ፋ ኑ ዘ ይ ግ መት ፤ ክ ብ ሩ ዘ ይ ር ዳ እ ፤ ሰ ራ ዊ ት
መላ እ ኽ ቲ እ ና ን ቀ ጥቀ ጠ ኣ ብ ቅ ድ ሚኡ ደ ው ኢ ሎም።
22 ኣ ገ ል ግ ሎቶ ም ብ ን ፋ ስ ን ሓ ውን ዚ ፍ ለ ጥ እ ዩ ።
ቃ ሉ ሓ ቂ ፡ ዘ ረ ባ ውን ቀ ዋ ሚ ዝ ኾ ነ ፤ ት እ ዛ ዛ ቱ
ብ ር ቱ ዕ ፡ ስ ር ዓ ቱ ድ ማ ፍ ር ሒ እ ዩ ።
23 ኣ ጠማምታ ኡ ነ ቲ መዓ ሙ
ቕ የ ን ቅ ጾ ፡ ቍጥዓ ድ ማ
ን ኣ ኽ ራ ን የ ቕ ል ጦ። እ ዚ ኸ ኣ እ ታ ሓ ቂ ት ምስ ክ ረ ላ
ኣ ላ ።
24 ኦ ጸ ሎት ባ ር ያ ኻ ስ ምዓ ዮ ፡ ን ል መና ፍ ጡር ካ ውን
ኣ ሰ ምዕ ።
25 ብ ህ ይ ወ ት ከ ለ ኹ ክ ዛ ረ ብ እ የ ፡ ምስ ት ውዓ ል
ክ ሳ ዕ ዘ ሎኒ ድ ማ ክ ምል ስ እ የ ።
26 ኦ ሓ ጢኣ ት ህ ዝ ብ ኻ ኣ ይ ት ጠምት ። ኣ ብ ቶ ም ብ ሓ ቂ
ዜ ገ ል ግ ሉ ኻ እ ምበ ር ።
27 ድ ሌ ት እ ቶ ም ምስ ክ ር ካ ኣ ብ መከ ራ ዚ ሕ ል ዉ ደ ኣ
እ ምበ ር ፡ ነ ቲ እ ኩ ይ ምህ ዞ ኣ ህ ዛ ብ ኣ ይ ት ረ ድ እ ።
28 ነ ቶ ም ብፍ ቓ ድ ካ ፍ ር ሃ ት ካ ዝ ፈ ለ ጡ ደ ኣ
እ ምበ ር ፡ ነ ቶ ም ኣ ብ ቅ ድ ሜኻ ብ ተ ምሳ ል እ ተ መላ ለ ሱ
ኣ ይ ት ሕ ሰ ብ ።
29 ነ ቶ ም ከ ም ኣ ራ ዊ ት ዚ ነ ብ ሩ ከ ተ ጥፍ ኦ ም ፍ ቓ ድ ካ
ኣ ይ ት ኹን ። ነ ቶ ም ሕ ግ ኻ ብ ን ጹ ር ዝ መሃ ሩ ክ ት ጥምት
እ ምበ ር ።
30 ነ ቶ ም ካ ብ ኣ ራ ዊ ት ዝ ኸ ፍ ኡ ተ ባ ሂ ሎም ዚ ሕ ሰ ቡ
ኣ ይ ት ቝጣዕ ። ነ ቶ ም ወ ት ሩ ኣ ብ ጽ ድ ቅ ኻ ን ክ ብ ር ኻ ን
ዚ ውከ ሉ ግ ና ኣ ፍ ቅ ሮ ም።
31 ን ሕ ና ን ኣ ቦ ታ ት ና ን ብ ኸ ምዚ ዝ ኣ መሰ ለ ሕ ማም
ን ደ ክ ም ኢ ና እ ሞ፡ ብሰ ን ከ ና ሓ ጥኣ ን መሓ ሪ
ክ ት ብ ሃ ል ኢ ኻ ።
32 ክ ት ምሕ ረ ና ት ደ ሊ እ ን ተ ዄን ካ ፡ ነ ቶ ም ግ ብ ሪ
ጽ ድ ቂ ዘ ይ ብ ል ና መሓ ሪ ክ ት ብ ሃ ል ኢ ኻ ።
33 እ ቶ ም ምሳ ኻ እ ተ ቐ መጡ ብ ዙ ሕ ሰ ና ይ ግ ብ ሪ
ዘ ለ ዎ ም ጻ ድ ቃ ን ካ ብ ግ ብ ሮ ም ዓ ስ ቢ ኪ ረ ኽ ቡ
እ ዮ ም።
34 ሰ ብ እ ን ታ ይ እ ዩ እ ሞ፡ ብእ ኡ ኽ ት ሕ ጐ ስ ፧ ወ ይ ስ
ክ ሳ ዕ ክ ን ድ ዚ ክ ት መረ ረ ሉ እ ት ኽ እ ል ፡ ዝ በ ላ ሾ
ወ ለ ዶ እ ን ታ ይ እ ዩ ፧
35 ብሓ ቂ ኣ ብ መን ጎ እ ቶ ም እ ተ ወ ል ዱ ሓ ደ እ ኳ
የ ል ቦ ን እ ሞ፡ ን ሱ ክ ፍ ኣ ት ገ ይ ሩ እ ምበ ር ። ኣ ብ
መን ጎ ምእ መና ን ከ ኣ ሕ ማቕ ዘ ይ ገ በ ረ የ ል ቦ ን ።
36 ዎ እ ግ ዚ ኣ ብ ሄ ር ፡ ነ ቶ ም ን ሰ ና ይ ግ ብ ሪ
ዘ ይ ኣ ምኑ እ ን ተ መሓ ር ካ ሎም፡ ጽ ድ ቅ ኻ ን
ሰ ና ይ ነ ት ካ ን በ ዚ ኺግ ለ ጽ እ ዩ ።
37 ን ሱ ኸ ኣ ፡ ገ ለ ነ ገ ር ቅ ኑ ዕ ተ ዛ ሪ ብ ካ ፡ ከ ም
ዘ ረ ባ ኻ ውን ኪ ኸ ውን እ ዩ ፡ ኢ ሉ መለ ሰ ለ ይ ።
38 ብሓ ቂ ፡ ብ ዛ ዕ ባ እ ቶ ም ቅ ድ ሚ ሞት ፡ ቅ ድ ሚ
ፍ ር ዲ ፡ ቅ ድ ሚ ጥፍ ኣ ት ፡ ሓ ጢኣ ት ዝ ገ በ ሩ
ኣ ይ ክ ሓ ስ ብ ን እ የ ።
39 ኣ ነ ግ ና ብና ይ ጻ ድ ቃ ን ባ ህ ሪ ክ ሕ ጐ ስ እ የ ፣
ን ን ግ ደ ቶ ምን ነ ቲ ዝ ረ ኽ ብ ዎ ምድ ሓ ን ን ዓ ስ ብ ን
እ ውን ክ ዝ ክ ር እ የ ።
40 ከ ምዚ ሕ ጂ ዝ በ ል ክ ዎ ፡ ከ ምኡ ኪ ኸ ውን እ ዩ ።
41 ከ ምቲ ሓ ረ ስ ታ ይ ኣ ብ ምድ ሪ ብዙ ሕ ዘ ር ኢ
ዚ ዘ ር እ ፡ ብዙ ሕ ኣ እ ዋ ም ዚ ተ ኽ ል ፡ እ ቲ ብግ ዜ ኡ
ጽ ቡ ቕ ዚ ዝ ራ እ ግ ና ኣ ይ ለ ዓ ል ን ፡ እ ተ ተ ኽ ለ ዅሉ
እ ውን ሱ ር ኣ ይ ሰ ድ ድ ን ፡ ነ ቶ ም ዚ ዝ ራ እ እ ውን

11. ከ ምኡ እ ዩ ። ኣ ብ ዓ ለ ም፤ ኩሎም ኣ ይ ክ ድ ሕ ኑ ን
እ ዮ ም።
42 ሽ ዑ ፡ ጸ ጋ እ ን ተ ረ ኺበ ፡ ክ ዛ ረ ብ ፡ ኢ ለ
መለ ስ ኩ ሉ ።
43 ከ ምቲ ዘ ር ኢ ሓ ረ ስ ታ ይ ዚ ጠፍ እ ፡ እ ን ተ
ዘ ይ ደ የ በ ፡ ዝ ና ምካ ውን ኣ ብ ግ ዚ ኡ እ ን ተ
ዘ ይ ተ ቐ በ ለ ። ወ ይ ዝ ና ብ እ ን ተ መጺ ኡ ፡ እ ን ተ
ኣ በ ላ ሽ ይ ዎ ።
44 እ ቲ ብ ኢ ድ ካ እ ተ ቐ ር ጸ ን ምስ ል ኻ ዚ ብ ሃ ል ን ሰ ብ
እ ውን ከ ምኡ እ ዩ ዚ ጠፍ እ ፣ ከ መይ ሲ ነ ቲ ዅሉ
ዝ ፈ ጠር ካ ዮ ን ምስ ዘ ር ኢ እ ቲ ሓ ረ ስ ታ ይ
ዘ መሳ ስ ል ካ ዮ ን ስ ለ እ ት መስ ሎ።
45 ን ፍ ጥረ ት ካ መሓ ሪ ኢ ኻ እ ሞ፡ ን ህ ዝ ብ ኻ
ምሕ ረ ት ፡ ን ር ስ ት ኻ ውን ምሓ ረ ና እ ምበ ር ፡ ምሳ ና
ኣ ይ ት ቝጣዕ ።
46 ሽ ዑ ን ሱ ፡ “እ ቲ ዘ ሎ ን ህ ሉ ው እ ዩ ፡ ዚ መጽ እ ድ ማ
ን ዚ መጽ እ እ ዩ ” ኢ ሉ መለ ሰ ለ ይ ።
47 ን ፍ ጡረ ይ ካ ባ ይ ን ላ ዕ ሊ ከ ተ ፍ ቅ ሮ ኽ ት ክ እ ል
ኣ ዝ ዩ ሓ ጺ ር ካ ኢ ኻ ፣ ኣ ነ ግ ና ብዙ ሕ ሳ ዕ ና ባ ኻ ን
ና ብ ኡ ን ቀ ረ ብ ኩ ፣ ና ብ ቶ ም ዓ መጽ ቲ ግ ና ፈ ጺ መ
ኣ ይ ቀ ረ ብ ኩ ን ።
48 በ ዚ ኸ ኣ ኣ ብ ቅ ድ ሚእ ቲ ል ዑ ል ት ገ ር ም ኢ ኻ ።
49 ከ ምቲ ዝ ግ በ ኣ ካ ር እ ስ ኻ ት ሕ ት ብ ምባ ል ፡ ኣ ብ
መን ጎ ጻ ድ ቃ ን ብ ዙ ሕ ክ ት ከ ብ ር ብ ቑ ዕ ምዃን ካ ስ ለ
ዘ ይ ፈ ረ ድ ካ ።
50 ነ ቶ ም ኣ ብ ዳ ሕ ረ ዋ ይ ዘ መን ኣ ብ ዓ ለ ም ዚ ነ ብ ሩ ፡
ብ ዓ ቢ ት ዕ ቢ ት ስ ለ እ ተ መላ ለ ሱ ፡ ብዙ ሕ ዓ ብ ዪ
መከ ራ ኺወ ር ዶ ም እ ዩ ።
51 ን ስ ኻ ግ ና ን ር እ ስ ኻ ተ ስ ተ ውዕ ል ፡ ን ኸ ማኻ
ዚ መስ ሉ ድ ማ ክ ብ ሪ ድ ለ ።
52 ገ ነ ት ተ ኸ ፊ ቱ ል ኩ ም፡ ኦ ም ህ ይ ወ ት ተ ተ ኺሉ ፡
ዝ መጽ እ ዘ መን ተ ዳ ል ዩ ፡ ብ ዙ ሕ ተ ዳ ል ዩ ፡ ከ ተ ማ
ተ ሃ ኒ ጹ ፡ ዕ ረ ፍ ቲ ድ ማ ተ ፈ ቒ ዱ ል ኩ ም፡ እ ወ ፍ ጹ ም
ሰ ና ይ ን ጥበ ብ ን እ ዩ ።
53 ካ ባ ኻ ት ኩ ም ሱ ር ክ ፍ ኣ ት ተ ሓ ቲ ሙ
፡ ድ ኻ ምን
ዕ ን ቅ ር ቢ ት ን ተ ሓ ቢ ኡ ኩ ም፡ ብ ል ሽ ውና ውን ኪ ር ሳ ዕ
ና ብ ሲ ኦ ል ሃ ዲ ሙኣ ሎ።
54 ሓ ዘ ን ይ ሓ ል ፍ ፡ ኣ ብ መወ ዳ እ ታ ድ ማ መዝ ገ ብ
ዘ ይ መውት ይ ር አ ።
55 ስ ለ ዚ ደ ጊ ም ብዛ ዕ ባ ብ ዝ ሒ እ ቶ ም ዝ ጠፍ ኡ
ኣ ይ ት ሕ ተ ት ።
56 ሓ ራ ምስ ወ ጹ ፡ ነ ቲ ል ዑ ል ይ ን ዕ ቕ ዎ ፡ ን ሕ ጉ
ይ ን ዕ ቕ ዎ ፡ መገ ድ ታ ቱ ውን ሓ ዲ ጎ ሞ።
57 ን ጻ ድ ቃ ን እ ውን ረ ጊ ጾ ም፡ .
58 ብ ል ቦ ም ከ ኣ ፡ ኣ ምላ ኽ የ ል ቦ ን ፡ በ ሉ ። እ ወ ፡
ከ ም ዝ ሞቱ ድ ማ ፈ ሊ ጦም።
59 ከ ምቲ ኣ ቐ ዲ ሙ እ ተ ጠቕ ሰ ነ ገ ራ ት ዚ ቕ በ ል ኩ ም፡
ከ ምኡ ኸ ኣ ጽ ምእ ን ቃ ን ዛ ን ተ ዳ ል ዩ ሎም ኣ ሎ፡
ከ መይ ሲ ፡ ሰ ባ ት ን ኸ ን ቱ ኪ ዀኑ ፍ ቓ ዱ ኣ ይ ነ በ ረ ን ።
60 እ ቶ ም ዝ ተ ፈ ጥሩ ግ ና ኣ ለ ዎ ም ስ ም እ ቲ ዝ ፈ ጠሮ ም
ኣ ር ከ ስ ዎ ፡ ነ ቲ ህ ይ ወ ት ዘ ዳ ለ ወ ሎም ድ ማ
ኣ የ መስ ገ ን ዎ ።
61 ስ ለ ዚ ድ ማ ሕ ጂ ፍ ር ደ ይ ቀ ሪ ቡ ኣ ሎ።
62 እ ዚ ን ኣ ኻ ን ን ውሑዳ ት ከ ማኻ ን እ ምበ ር ፡ ን ዅሉ
ሰ ብ ኣ ይ ገ ለ ጽ ክ ዎ ን ። ሽ ዑ ኣ ነ ድ ማ ከ ምዚ ኢ ለ
መለ ስ ኩ ።
63 እ ን ሆ ፡ ዎ ጐ ይ ታ ፡ ሕ ጂ ነ ቲ ኣ ብ ዳ ሕ ረ ዋ ይ ዘ መን
ክ ት ገ ብ ሮ እ ት ጅ ምር ብ ዙ ሕ ተ ኣ ምራ ት ኣ ር ኣ ኻ ኒ ፡
በ የ ና ይ ግ ዜ ግ ና ኣ ይ ገ ለ ጽ ካ ን ን ።
ምዕ ራ ፍ 9
1 ን ሱ ኸ ኣ ፡ ነ ቲ ጊ ዜ ብት ግ ሃ ት ን ር እ ሱ ዕ ቀ ኖ ፡
ካ ብ ቲ ኣ ቐ ዲ መ ዝ ነ ገ ር ኩ ኻ ት እ ምር ት ታ ት ሓ ሊ ፉ ምስ
ረ ኣ ኻ ፡ በ ለ ኒ ።
2 ሽ ዑ እ ቲ ል ዑ ል ነ ታ ዝ ፈ ጠራ ዓ ለ ም ክ በ ጽ ሓ
ዝ ጅ ምረ ሉ ግ ዜ ምዃኑ ክ ት ፈ ል ጥ ኢ ኻ ።
3 እ ምብ ኣ ር ሲ ኣ ብ ዓ ለ ም ምን ቅ ጥቃ ጥ ምድ ር ን
ዕ ግ ር ግ ር ህ ዝ ብ ን ምስ ዚ ር አ ።
4 ሽ ዑ እ ቲ ል ዑ ል ካ ብ ቅ ድ ሜኻ ኣ ት ሒዙ ፡ ካ ብ
መጀ መር ታ ብ ዛ ዕ ባ እ ዚ ኸ ም እ ተ ዛ ረ በ ፡ ኣ ጸ ቢ ቕ ካ
ኽ ት ር ዳ እ ኢ ኻ ።
5 ከ ምቲ ኣ ብ ዓ ለ ም እ ተ ፈ ጥረ ዅሉ መጀ መር ታ ን
መወ ዳ እ ታ ን ኣ ለ ዎ ፡ መወ ዳ እ ታ ውን ግ ሁ ድ እ ዩ ።
6 ከ ምኡ ድ ማ ዘ መነ ል ዑ ል ብ ተ ኣ ምራ ት ን ሓ ያ ል ን
ግ ብ ሪ ፡ መወ ዳ እ ታ ኡ ድ ማ ብ ውጽ ኢ ት ን ት እ ምር ት ን
ኣ ለ ዎ ።
7 እ ቲ ዚ ድ ሕ ን ን ብ ግ ብ ሩ ን በ ቲ ዝ ኣ መን ኩ ምሉ
እ ምነ ቱ ን ኪ ድ ሕ ን ዚ ኽ እ ል ዘ በ ለ ዅሉ ፡
8 ካ ብ መጀ መር ያ ቀ ዲ ሰ ዮ እ የ እ ሞ፡ ካ ብ ዚ ዝ ተ ባ ህ ለ
ሓ ደ ጋ ታ ት ክ ዕ ቀ ብ ፡ ምድ ሓ ነ ይ ኣ ብ ምድ ረ ይ ን ኣ ብ
ውሽ ጢ ዶ ባ ተ ይ ን ክ ር ኢ እ ዩ ።
9 ሽ ዑ እ ቶ ም ሕ ጂ ን መገ ደ ይ ዝ ጠፍ ኡ ዜ ሕ ዝ ን ኪ ዀኑ
እ ዮ ም፣ እ ቶ ም ዜ ሕ ር ቕ ዎ ም ድ ማ ኣ ብ ስ ቓ ይ ኪ ነ ብ ሩ
እ ዮ ም።
10 እ ቶ ም ኣ ብ ህ ይ ወ ቶ ም ጥቕ ሚ ዝ ረ ኸ ቡ ፡ ን ዓ ይ
ዘ ይ ፈ ለ ጡኒ ።
11 እ ቶ ም ገ ና ሓ ር ነ ት እ ና ሃ ለ ዉን ገ ና ስ ፍ ራ ን ስ ሓ
ምስ ተ ኸ ፍ ተ ሎምን ን ሕ ገ ይ ዝ ጸ ል እ ዎ ግ ና ፡ ን ዒ ቖ ም
እ ምበ ር ፡ ኣ ይ ተ ረ ድ እ ዎ ን ።
12 ን ሱ እ ውን ብ ቃ ን ዛ ምስ ሞተ ኪ ፈ ል ጦ ኣ ለ ዎ ።
13 እ ምበ ኣ ር ከ ስ ጻ ድ ቃ ን ከ መይ ጌ ሮ ም ከ ም
ዝ ድ ሕ ኑ ፡ ዓ ለ ም ና ይ መን ምዃና ፡ ዓ ለ ም ን መን ከ ም
እ ተ ፈ ጥረ ት ደ ኣ እ ምበ ር ፡ እ ቶ ም ፍ ር ሃ ት ኣ ምላ ኽ
ዘ ይ ብ ሎም ብኸ መይ ከ ም ዚ ቕ ጽ ዑ ን መዓ ስ ን ከ ም
ዚ ቕ ጽ ዑ ኣ ይ ት ድ ለ ።
14 ሽ ዑ ኣ ነ ድ ማ፡ በ ል ክ ዎ ።
15 ካ ብ ቶ ም ዝ ድ ሕ ኑ ፡ ካ ብ ቶ ም ዝ ጠፍ ኡ ብዙ ሓ ት ከ ም
ዚ በ ዝ ሑ፡ ኣ ቐ ዲ መ፡ ሕ ጂ ውን እ ዛ ረ ብ ኣ ሎኹ፡
ብ ድ ሕ ሪ ዚ ውን ክ ዛ ረ ብ እ የ ።
16 ከ ምቲ ማዕ በ ል ካ ብ ነ ጠብ ጣብ ዝ ዓ ቢ ።
17 ን ሱ ድ ማ ከ ምዚ ኢ ሉ መለ ሰ ለ ይ ፡ ከ ም ግ ራ ት ፡ እ ቲ
ዘ ር ኢ እ ውን ከ ምኡ እ ዩ ። ዕ ምባ ባ ታ ት ከ ም ዝ ኾ ኑ ፡
ሕ ብ ር ታ ት እ ውን ከ ምኡ እ ዮ ም፤ ከ ምቲ ሰ ራ ሕ ተ ኛ
ዝ ዀነ ፡ እ ቲ ዕ ዮ እ ውን ከ ምኡ እ ዩ ። ከ ምቲ
ሓ ረ ስ ታ ይ ን ር እ ሱ ዝ ዀነ ፡ ዘ መን ዓ ለ ም እ ዩ ነ ይ ሩ
እ ሞ፡ ሓ ረ ስ ቱ እ ውን ከ ምኡ እ ዩ ።
18 ሕ ጂ ድ ማ ነ ታ ገ ና ዘ ይ ተ ፈ ጥረ ት ዓ ለ ም ነ ቶ ም ሕ ጂ
ብ ህ ይ ወ ት ዘ ለ ዉ ን ኽ ነ ብ ሩ ምስ ኣ ዳ ለ ኹዋ ፡ ሓ ደ
እ ኳ ኣ ን ጻ ረ ይ ኣ ይ ተ ዛ ረ በ ን ።
19 ሽ ዑ ነ ፍ ሲ ወ ከ ፍ ይ እ ዘ ዝ ነ በ ረ ፡ ሕ ጂ ግ ና ኣ ብ ዛ
እ ተ ፈ ጥረ ት ዓ ለ ም እ ዚ ኣ እ ተ ፈ ጥሩ ል ምድ ታ ት
ብ ዘ ለ ኣ ለ ም ዘ ር ኢ ን ብ ዘ ይ ምር መር ሕ ጊ ን ተ በ ላ ሽ ዩ
ኣ ሎ።
20 ን ዓ ለ ም ሓ ሲ በ ፡ እ ን ሆ ፡ ብሰ ን ኪ እ ቲ ና ብ ኣ
ዝ መጸ ተ ን ኮ ላ ት ሓ ደ ጋ ዀነ ።
21 ኣ ነ ድ ማ ር ኤ ኹ፡ ኣ ዝ የ ድ ማ ረ ሓ ቕ ክ ዎ ፡ ካ ብ
ዕ ስ ለ ወ ይ ኒ ን ተ ኽ ሊ ዓ ብ ዪ ህ ዝ ብ ን ድ ማ
ኣ ዕ ቀ ብ ኩ ለ ይ ።
22 እ ቲ ብኸ ን ቱ እ ተ ወ ል ደ ህ ዝ ቢ እ ምበ ኣ ር
ይ ጠፍ እ ። ወ ይ ነ ይ ን ተ ኽ ለ ይ ን ይ ሕ ሎ፤ ብ ብ ዙ ሕ
ጻ ዕ ሪ ፍ ጹ ም ጌ ረ ዮ እ የ ።
23 ግ ና ኸ ፡ ገ ና ሾ ብ ዓ ተ መዓ ል ቲ እ ን ተ ኣ ቋ ረ ጽ ካ ፡
(ብ ኣ ታ ቶ ም ግ ና ኣ ይ ት ጸ ውም፡
24 ግ ና ኸ ና ብ ቤ ት ዘ ይ ተ ሃ ን ጸ ሉ ግ ራ ት ዕ ምባ ባ ታ ት
ኪ ድ እ ሞ፡ ዕ ምባ ባ ታ ት ግ ራ ት ጥራ ይ ብ ል ዑ ። ስ ጋ
ኣ ይ ት ጥዕ ሙ
፡ ወ ይ ኒ ኣ ይ ት ስ ተ ዩ ፡ ዕ ምባ ባ ጥራ ይ
ግ ና ብ ላ ዕ ፤ )
25 ወ ት ሩ ና ብ ቲ ል ዑ ል ጸ ል ዩ ፣ ሽ ዑ መጺ አ ምሳ ኻ
ክ ዛ ረ ብ እ የ ።