3. • Όταν ακούμε κάποιον
να μιλάει, λέμε ότι ακούμε
«ευθύ λόγο».
• Όταν ακούμε τα λόγια κάποιου, από
κάποιον άλλον, ακριβώς όπως τα είπε,
επίσης λέμε ότι τα ακούμε σε «ευθύ
λόγο».
4. Παραδείγματα:
• Τι κάνεις;
• Είμαι κουρασμένος!
• Είπε αυτό ακριβώς: «Ελπίζω να μην σε
ξαναδώ να πειράζεις τον αδελφό μου!»
• κλπ.
5. Υπάρχουν, δηλαδή, δύο τρόποι
για να εκφραστούμε
σε ευθύ λόγο:
1. Να γράψουμε απ’ ευθείας τα λόγια
κάποιου:
Άνοιξε το παράθυρο!
2. Να γράψουμε μέσα στο κείμενό μας τα
λόγια κάποιου, ακριβώς όπως τα είπε, τα
οποία τα ξεχωρίζουμε βάζοντας πριν
άνω-κάτω τελεία και εισαγωγικά:
Ο Πέτρος δήλωσε: «Δεν ξαναπάω εκεί!».
7. Εάν τα λόγια κάποιου
δεν τα λέμε ακριβώς το ίδιο,
αλλά τα περιγράφουμε,
τότε λέμε πως έχουμε
πλάγιο λόγο.
• Με ρώτησε να του πω τι ώρα είναι.
• Τους ανακοίνωσε πως θα παντρευόταν
σε λίγο καιρό.
• κλπ.
8. Από ανεξάρτητη, δηλαδή,
που είναι η πρόταση
στον ευθύ λόγο,
στον πλάγιο γίνεται εξαρτημένη:
• «Δώσε μου το βιβλίο μου!»
«Του ζήτησε να της δώσει το βιβλίο της.»
• «Τα γατιά δεν έφαγαν το φαγητό τους!»
«Διαπίστωσε πως τα γατιά δεν είχαν φάει
το φαγητό τους.»
10. 1. Γράφουμε τα ονόματα
των προσώπων
(Ο Γιάννης είπε πως...,
η Μαρία πρότεινε να...).
2. Βάζουμε συνδέσμους
για να ενώσουμε τις προτάσεις.
3. Χρησιμοποιούμε διαφορετικά ρήματα και
όχι μόνον το «είπε» (για ποικιλία),
όπως: απάντησε, διέταξε, ρώτησε,
ανακοίνωσε, πρότεινε, κλπ.
11. 4. Μετατρέπουμε
τις κύριες προτάσεις
σε εξαρτημένες:
«Δώσε μου το ποτήρι!»
«Του ζήτησε να του δώσει το ποτήρι.»
«Θα πάω να δουλέψω!»
Τους ανακοίνωσε πως θα πήγαινε να
δουλέψει.»
5. Αλλάζουμε το πρόσωπο των ρημάτων,
από πρώτο (ή δεύτερο) σε τρίτο:
Έλα, κοντά μου!»
«Του ζήτησε να πάει κοντά του.»
12. 6. Τις περισσότερες φορές
αλλάζουμε τους χρόνους
των ρημάτων
(ο Ενεστώτας γίνεται Παρατατικός,
ο Αόριστος και ο Παρακείμενος
γίνονται Υπερσυντέλικος, κλπ.).
«Πηγαίνω σινεμά.»
«Είπε πως πήγαινε σινεμά.»
«Δεν πεινάω! Έχω φάει.»
Είπε πως δεν πεινούσε επειδή είχε
φάει.»