http://e-taksh.blogspot.gr/2014/11/6-3-4.html# Γλώσσα Ε΄- Ενότητα 6 - Κεφάλαια 3 - 4:΄΄Οι φίλοι τραγουδάνε - Οι φίλοι γιορτάζουν΄΄

1. Επιμέλεια : Χρήστος Χαρμπής
Γλώσσα Ε΄- Ενότητα 6 - Κεφάλαια 3-4:
΄΄Οι φίλοι τραγουδάνε - Οι φίλοι γιορτάζουν΄΄
http://e-taksh.blogspot.gr/

2. Ευθύς και πλάγιος λόγος
Γιάννης Φερεντίνος
Γ.Φ.

3. ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ
• Ο λόγος, κατά τον οποίο ακούμε, ή διαβάζουμε
τα λόγια κάποιου προσώπου, έτσι ακριβώς όπως
τα είπε, λέγεται ευθύς λόγος.
• Στον ευθύ λόγο τα λόγια του προσώπου που
μιλάει τα βάζουμε μέσα σε εισαγωγικά («» )
ή βάζουμε μπροστά τους μια παύλα ( - )
«Τι θα κάνουμε σήμερα στη μουσική;»
ή
- Τι θα κάνουμε σήμερα στη μουσική;
Γιάννης Φερεντίνος

4. ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
• Ο λόγος κατά τον οποίο ακούμε ή διαβάζουμε
τα λόγια κάποιου προσώπου όχι όπως
ακριβώς τα είπε, αλλά όπως μας τα
μεταφέρει ένα άλλο πρόσωπο λέγεται
πλάγιος λόγος.
Τα παιδιά ρώτησαν τη δασκάλα τι θα κάνουν σήμερα στη
μουσική.
Γιάννης Φερεντίνος

5. Πώς μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε
πλάγιο;
Όταν μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο,
κάνουμε και ορισμένες αλλαγές σχετικά με:
 τα πρόσωπα που μιλούν
 τους συνδέσμους
 τα ρήματα
 τα πρόσωπα των ρημάτων
Γιάννης Φερεντίνος

6. Μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε
πλάγιο, αλλάζοντας:
 τα πρόσωπα που μιλούν, τα οποία πρέπει να
τα δηλώνουμε είτε με το όνομά τους είτε με
κάποια αντωνυμία.
Ευθύς λόγος
«Πότε θα φύγεις;»
«Σε δυο μέρες θα φύγω».
Πλάγιος λόγος
Η Μαρία ρώτησε το Νίκο πότε θα
φύγει κι εκείνος απάντησε πως θα
φύγει σε δυο μέρες

Γιάννης Φερεντίνος

7. Μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε
πλάγιο, αλλάζοντας:
 τους συνδέσμους (ότι, πως, να ,αν κ.ά. ) που
πολλές φορές είναι απαραίτητο να τους
προσθέσουμε, για να συνδεθούν οι
προτάσεις μεταξύ τους.
Ευθύς λόγος
«Φύγε αμέσως» του φώναξε.
«Θα φύγω όποτε θέλω» της
είπε.
Πλάγιος λόγος
Του φώναξε να φύγει αμέσως
κι εκείνος είπε πως θα έφευγε
όποτε ήθελε.

Γιάννης Φερεντίνος

8.  τα ρήματα που χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε,
αν δε μας δίνονται, για να εισάγουμε τον πλάγιο
λόγο.
• Τα ρήματα που χρησιμοποιούμε συνήθως είναι τα:
λέω, υποστηρίζω, αναφέρω, απαντώ, ρωτώ,
διατάζω, παρακαλώ, ζητώ κ.ά.
Μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε
πλάγιο, αλλάζοντας:
Ευθύς λόγος
«Θα έρθεις μαζί μου;»
«Δεν ξέρω ακόμα»
Πλάγιος λόγος
Τον ρώτησε αν θα έρθει μαζί της κι
εκείνος απάντησε ότι δεν ήξερε ακόμα.

Γιάννης Φερεντίνος

9. Μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε
πλάγιο, αλλάζοντας:
 τα πρόσωπα των ρημάτων ( που αλλάζουν,
μπαίνουν στο γ΄ ενικό ή πληθυντικό πρόσωπο)
ή τις αντωνυμίες
Ευθύς λόγος
«Εγώ δε θέλω να έρθω».
Πλάγιος λόγος
Είπε ότι αυτή δεν θέλει να έρθει.

Γιάννης Φερεντίνος

10. Να θυμάσαι ότι:
A. Όταν μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε
πλάγιο, μπορεί να υπάρξουν αλλαγές και
στους χρόνους των ρημάτων, ανάλογα με το
τι θέλει να πει κάθε φορά ο ομιλητής.
Ευθύς λόγος
«Πού πας;» με ρώτησε.
Πλάγιος λόγος
Με ρώτησε που πάω.
ή
Με ρώτησε που πήγα.

Γιάννης Φερεντίνος

11. Να θυμάσαι ότι:
Β. Στον πλάγιο λόγο δε βάζουμε εισαγωγικά ή
παύλες.
Πχ. Η μητέρα ρώτησε την Ελένη αν έγραψε τις ασκήσεις των
μαθηματικών κι εκείνη απάντησε ότι έχει τελειώσει τις
μισές.
Γιάννης Φερεντίνος

12. ΕΥΘΥΣ –
– ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
zootnikos

13. α. ΕΥΘΥΣ
ΛΟΓΟΣ

14. • Όταν ακούμε κάποιον
να μιλάει, λέμε ότι ακούμε
«ευθύ λόγο».
• Όταν ακούμε τα λόγια κάποιου, από
κάποιον άλλον, ακριβώς όπως τα είπε,
επίσης λέμε ότι τα ακούμε σε «ευθύ
λόγο».

15. Παραδείγματα:
• Τι κάνεις;
• Είμαι κουρασμένος!
• Είπε αυτό ακριβώς: «Ελπίζω να μην σε
ξαναδώ να πειράζεις τον αδελφό μου!»
• κλπ.

16. Υπάρχουν, δηλαδή, δύο τρόποι
για να εκφραστούμε
σε ευθύ λόγο:
1. Να γράψουμε απ’ ευθείας τα λόγια
κάποιου:
Άνοιξε το παράθυρο!
2. Να γράψουμε μέσα στο κείμενό μας τα
λόγια κάποιου, ακριβώς όπως τα είπε, τα
οποία τα ξεχωρίζουμε βάζοντας πριν
άνω-κάτω τελεία και εισαγωγικά:
Ο Πέτρος δήλωσε: «Δεν ξαναπάω εκεί!».

17. β. ΠΛΑΓΙΟΣ
ΛΟΓΟΣ

18. Εάν τα λόγια κάποιου
δεν τα λέμε ακριβώς το ίδιο,
αλλά τα περιγράφουμε,
τότε λέμε πως έχουμε
πλάγιο λόγο.
• Με ρώτησε να του πω τι ώρα είναι.
• Τους ανακοίνωσε πως θα παντρευόταν
σε λίγο καιρό.
• κλπ.

19. Από ανεξάρτητη, δηλαδή,
που είναι η πρόταση
στον ευθύ λόγο,
στον πλάγιο γίνεται εξαρτημένη:
• «Δώσε μου το βιβλίο μου!»
«Του ζήτησε να της δώσει το βιβλίο της.»
• «Τα γατιά δεν έφαγαν το φαγητό τους!»
«Διαπίστωσε πως τα γατιά δεν είχαν φάει
το φαγητό τους.»

20. Για να μετατρέψουμε
ευθύ λόγο σε πλάγιο...

21. 1. Γράφουμε τα ονόματα
των προσώπων
(Ο Γιάννης είπε πως...,
η Μαρία πρότεινε να...).
2. Βάζουμε συνδέσμους
για να ενώσουμε τις προτάσεις.
3. Χρησιμοποιούμε διαφορετικά ρήματα και
όχι μόνον το «είπε» (για ποικιλία),
όπως: απάντησε, διέταξε, ρώτησε,
ανακοίνωσε, πρότεινε, κλπ.

22. 4. Μετατρέπουμε
τις κύριες προτάσεις
σε εξαρτημένες:
«Δώσε μου το ποτήρι!»
«Του ζήτησε να του δώσει το ποτήρι.»
«Θα πάω να δουλέψω!»
Τους ανακοίνωσε πως θα πήγαινε να
δουλέψει.»
5. Αλλάζουμε το πρόσωπο των ρημάτων,
από πρώτο (ή δεύτερο) σε τρίτο:
Έλα, κοντά μου!»
«Του ζήτησε να πάει κοντά του.»

23. 6. Τις περισσότερες φορές
αλλάζουμε τους χρόνους
των ρημάτων
(ο Ενεστώτας γίνεται Παρατατικός,
ο Αόριστος και ο Παρακείμενος
γίνονται Υπερσυντέλικος, κλπ.).
«Πηγαίνω σινεμά.»
«Είπε πως πήγαινε σινεμά.»
«Δεν πεινάω! Έχω φάει.»
Είπε πως δεν πεινούσε επειδή είχε
φάει.»

24. •Ιστορίες με φίλους:
Ευθύς και πλάγιος λόγος
Προσωπικές αντωνυμίες
Γιώργος Παπαδόπουλος
κεφάλαιο ιστορίες με φίλους

25. Ευθύς λόγος
Όταν κάποιος μιλάει ή γράφει παρουσιάζοντας δικές του σκέψεις,
γνώμη κλπ είναι ευθύς λόγος.
π.χ.:
• Γιάννη, πέρασα πολύ όμορφα στην Αθήνα.
• Κώστα είσαι καλά;
• Σήμερα νομίζω ότι θα βρέξει.
Όταν θέλουμε να γράψουμε λόγια κάποιου όπως ακριβώς τα είπε
ο ίδιος σε ευθύ λόγο, τα ξεχωρίζουμε από το υπόλοιπο κείμενο
βάζοντας διπλή τελεία πριν από τα λόγια και ότι είπε το βάζουμε σε
εισαγωγικά.
π.χ.:
• Ο Δημήτρης μου είπε: <<Δεν έχω διαβάσει σήμερα>>.
• Ο πατέρας είπε: <<Αν δε διαβάσεις θα γίνεις τούβλο>>.
Κι εδώ πάλι έχουμε λοιπόν ευθύ λόγο.

26. Πλάγιος λόγος
Εάν μεταφέρουμε τα λόγια κάποιου έτσι ώστε οι κυριες προτάσεις
να γίνουν δευτερεύουσες τότε λέμε ότι έχουμε πλάγιο λόγο.
π.χ.:
• Ο Γιώργος είπε:<<Καλύτερα να μείνω φτωχός παρά κλέφτης>>
(Η πρόταση είναι σε ευθύ λόγο)
• Ο Γιώργος είπε ότι καλύτερα θα ήταν να μείνει φτωχός παρά να
γίνει κλέφτης. (Εδώ έχουμε πλάγιο λόγο)

27. Προσωπικές αντωνυμίες
Συχνά, αντί για τα ονόματα, βάζουμε λέξεις που τις λέμε
αντωνυμίες (αντί+όνομα). Είναι πολύ χρήσιμες λέξεις γιατί μας
βοηθούν να αναφερόμαστε σύντομα σε πρόσωπα και πράγματα.
Οι αντωνυμίες είναι πολλές. Μια κατηγορία είναι οι προσωπικές
αντωνυμίες. Αυτές φανερώνουν τα τρία πρόσωπα του λόγου:
εγώ (α' πρόσωπο, τον ομιλητή)
εσύ (β' πρόσωπο, το συνομιλητή)
αυτός, -ή, -ό (γ' πρόσωπο, το πρόσωπο για το οποίο γίνεται
λόγος)
Οι προσωπικές αντωνυμίες κλίνονται στον ενικό και στον
πληθυντικό και στις περισσότερες περιπτώσεις σχηματίζουν δυο
τύπους, τους δυνατούς και τους αδύνατους. Οι δυνατοί έχουν
δυο ή τρεις συλλαβές (π.χ.: εμένα φώναζαν) και οι αδύνατοι
τύποι έχουν μία συλλαβή (π.χ.: με φώναζαν)

28. Α' ΠΡΟΣΩΠΟ Β' ΠΡΟΣΩΠΟ
Τύποι Τύποι Δυ
νατοί Αδύνατοι Δυνατοί Αδύνατοι
Ονομ. εγώ -- εσύ --
Γεν. εμένα μου εσένα σου
Αιτ. εμένα με εσένα σε
Κλητ. -- -- εσύ --
Ονομ.εμείς -- εσείς --
Γεν. εμάς μας εσάς σας
Αιτ. εμάς μας εσάς σας
Κλητ. -- -- εσείς --

29. Γ' ΠΡΟΣΩΠΟ
Δυνατοί τύποι Αδύνατοι τύποι
Ονομ. αυτός αυτή αυτό τον την το
Γεν. αυτού αυτής αυτού του της του
Αιτ. αυτόν αυτή(ν) αυτό τον τη(ν) το
Ονομ. αυτοί αυτές αυτά τοι τες τα
Γεν. αυτών αυτών αυτών τους τους τους
Αιτ. αυτούς αυτές αυτά τους τις(τες) τα

30. ™™˘˘ÓÓııÓıÓı¤¤ÙÙˆˆ ÊÊÊÚÚÚ¿¿ÛÛÂÂÈȘ˜˜ Îη·Î·ÈÈ ÚÚÚÚÔÔÔÙÙÙ¿¿¿Ù¿Ù¿ÛÂȘ˜
192
ÕÚ·, ÔÈ Î‡ÚȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÌÔÈ¿˙Ô˘Ó
Ì ÙÔ ÈÛfiÁÂÈÔ ÌÈ·˜ ÔÏ˘Î·ÙÔÈΛ·˜.
ªÔÚ› Ó· ÛÙ·ı› Î·È ÌfiÓÔ ÙÔ˘
¯ˆÚ›˜ ÛÙ‹ÚÈÍË ·fi ¿ÏÏÔ˘˜ ÔÚfiÊÔ˘˜.
√È ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ
ÌÔÈ¿˙Ô˘Ó Ù· ‰È·ÌÂÚ›ÛÌ·Ù· ÙˆÓ Â¿Óˆ ÔÚfiʈÓ.
¶Ú¤ÂÈ Ó· ÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ¿Óˆ ÛÙÔ ÈÛfiÁÂÈÔ
Î·È ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÛÙ·ıÔ‡Ó ·fi ÌfiÓ· ÙÔ˘˜!
√È ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÍÂÎÈÓÔ‡Ó (‹ –fiˆ˜ ϤÌ– ÂÈÛ¿ÁÔÓÙ·È) Ì ÌÂÚÈΤ˜ ͯˆÚÈÛÙ¤˜
ϤÍÂȘ, ÙÔ˘˜ Û˘Ó‰¤ÛÌÔ˘˜ (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 14.1 µ). ∞˘Ù¤˜ ÔÈ Ï¤ÍÂȘ Û˘Ó‰¤Ô˘Ó ÙȘ ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜ ÌÂ
ÙȘ ·ÚȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ. √È Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ, Â›Û˘, Ì·˜ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ÙÈ ÏÔÁ‹˜ Â›Ó·È ÔÈ ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜ ÚÔ-
Ù¿ÛÂȘ.
∞Ó ÔÈ ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Â›Ó·È Ù·
‰È·ÌÂÚ›ÛÌ·Ù· ÙˆÓ Â¿Óˆ fiÚÔÊˆÓ ÌÈ·˜
ÔÏ˘Î·ÙÔÈΛ·˜, ÔÈ Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ Ô˘ ÙȘ
ÂÈÛ¿ÁÔ˘Ó Â›Ó·È Ù· ÎÏÂȉȿ! Èڛ˜ ÙÔ
ηٿÏÏËÏÔ ÎÏÂȉ› ‰ÂÓ ÌÔÚԇ̠ӷ
ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ì ·fi ÙÔ ÈÛfiÁÂÈÔ Î·È Ó·
Ìԇ̠۠¤Ó· ‰È·Ì¤ÚÈÛÌ· ÙÔ˘ Â¿Óˆ
ÔÚfiÊÔ˘! ÕÚ·, οı ÂÍ·ÚÙË̤ÓË ÚfiÙ·ÛË
Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÛ¿ÁÂÙ·È Ì ÙÔÓ Î·Ù¿ÏÏËÏÔ
Û‡Ó‰ÂÛÌÔ.
√ ·ÚÈÔ˜ µÚ·Û›‰·˜ ·Ú·ÔÓÈfiÙ·Ó ˆ˜ Ô Î·ÈÚfi˜ ¯·ÏÔ‡Û οı ¯ÚfiÓÔ ÛÙȘ ‰È·ÎÔ¤˜ ÙÔ˘.
√ ·ÚÈÔ˜ µÚ·Û›‰·˜ ÌÂÙ¿ÓȈÛ Ô˘ ‰ÂÓ Â›¯Â Û˘Ì‚Ô˘Ï¢Ù› ÙËÓ ∂.ª.À.
√ ·ÚÈÔ˜ µÚ·Û›‰·˜ ÓÔÌ›˙ÂÈ fiÙÈ Ô Î·ÈÚfi˜ ı· ¯·Ï¿ÛÂÈ.
√ √Ú¤ÛÙ˘ ͤÚÂÈ fiÙÈ Ô ı›Ԙ µÚ·Û›‰·˜ ı· ¿ÂÈ ‰È·ÎÔ¤˜.
1166..44 ∂∂ÍÍ··ÚÚÙÙËËÌ̤¤ÓÓ˜˜ // ‰‰Â¢˘ÙÙÂÂÚÚ‡‡ÔÔ˘˘ÛÛ˜˜ ÚÚÔÔÙÙ¿¿ÛÛÂÂÈȘ˜
∞∞.. ∂∂Èȉ‰ÈÈÎΤ¤˜˜ ÚÚÔÔÙÙ¿¿ÛÛÂÂÈȘ˜
√È ÂȉÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÂÈÛ¿ÁÔÓÙ·È Ì ÙÔ˘˜ Û˘Ó‰¤ÛÌÔ˘˜
fiÙÈ, ˆ˜, Ô˘ Î·È Â›Ó·È ·ÓÙÈΛÌÂÓ· ÚËÌ¿ÙˆÓ fiˆ˜: Ϥˆ,
ÈÛÙ‡ˆ, ÓÔÌ›˙ˆ, ͤڈ, ·ÈÛı¿ÓÔÌ·È, ˘ÔÛÙËÚ›˙ˆ Î.¿.
fiÙÈ
·Ó ÁÈ· Ó· ÂÂȉ‹

31. 193
μμ.. ¶¶ÏÏ¿¿ÁÁÈȘ˜ ÂÂÚÚˆˆÙÙËËÌÌ··ÙÙÈÈÎΤ¤˜˜ ÚÚÔÔÙÙ¿¿ÛÛÂÂÈȘ˜
°°.. μμÔÔ˘˘ÏÏËËÙÙÈÈÎΤ¤˜˜ ÚÚÔÔÙÙ¿¿ÛÛÂÂÈȘ˜
√È Ï¿ÁȘ ÂÚˆÙËÌ·ÙÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Â›Ó·È ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó ÂÚÒÙËÛË
‹ ·ÔÚ›·. ∂›Ó·È ·ÓÙÈΛÌÂÓ· ÚËÌ¿ÙˆÓ fiˆ˜: ÚˆÙÒ, ·Ó·ÚˆÙȤ̷È, ·ÔÚÒ, ÛΤÊÙÔÌ·È,
·ÌÊÈ‚¿Ïψ Î.¿. ∂›Û˘, Â›Ó·È ˘ÔΛÌÂÓ· ·ÚfiÛˆˆÓ ÚËÌ¿ÙˆÓ Î·È ·ÚfiÛˆˆÓ ÂÎÊÚ¿ÛˆÓ
Ì ·ÚfiÌÔÈ· ÛËÌ·Û›·. √È Ï¿ÁȘ ÂÚˆÙËÌ·ÙÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÂÈÛ¿ÁÔÓÙ·È Ì ÙÔ˘˜ Û˘Ó‰¤ÛÌÔ˘˜
·Ó, Ì‹ˆ˜, Ì ÙȘ ÂÚˆÙËÌ·ÙÈΤ˜ ·ÓÙˆÓ˘Ì›Â˜ Î·È Ì ٷ ÂÚˆÙËÌ·ÙÈο ÂÈÚÚ‹Ì·Ù·.
∂ÚÒÙËÛË – ·ÚÈ· ÚfiÙ·ÛË:
∂˘ı›· ÂÚÒÙËÛË
∂ÚÒÙËÛË – ÂÍ·ÚÙË̤ÓË
ÚfiÙ·ÛË: ¶Ï¿ÁÈ· ÂÚÒÙËÛË
(Ï¿ÁÈ· ÂÚˆÙËÌ·ÙÈ΋
ÚfiÙ·ÛË)
√È ÂȉÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È Î·È ˘ÔΛÌÂÓ·
·ÚfiÛˆˆÓ ÚËÌ¿ÙˆÓ (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 10.2 ™Δ) Î·È ·Úfi-
ÛˆˆÓ ÂÎÊÚ¿ÛˆÓ:
¶.¯. º·›ÓÂÙ·È fiÙÈ Ë ‚ÚÔ¯‹ ı· ÎÚ·Ù‹ÛÂÈ ·ÚÎÂÙ‹ ÒÚ·.
£· ¿ˆ ÙÂÏÈο ÛÙËÓ
ÕÓ‰ÚÔ ÁÈ· ‰È·ÎÔ¤˜;
¶fiÙ ı· ÛÙ·Ì·Ù‹ÛÂÈ Ë Î·ÎÔηÈÚ›·;
¶ÔÈÔ˜ ı· ÌÂ ‚ÔËı‹ÛÂÈ Ó·
·ÏϿ͈ Ù· ÂÈÛÈÙ‹ÚÈ·;
£· ÌÔÚÔ‡Û·Ù ÓÓ·· ÌÌÔÔ˘˘
··ÏÏÏÏ¿¿ÍÍÂÂÙÙÂÂ ÙÙÔÔ ÂÂÈÈÛÛÈÈÙÙ‹‹ÚÚÈÈÔÔ ÁÁÈÈ·· ÙÙËËÓÓ
¶¶¤¤ÌÌÙÙËË; ¢Â ı¤Ïˆ ÓÓ·· ÙÙ··ÍÍÈȉ‰¤¤„„ˆˆ ÌÌÂÂ
··˘˘ÙÙfifiÓÓ ÙÙÔÔÓÓ Îη·ÈÈÚÚfifi. ¶Ú¤ÂÈ ÓÓ··
ÚÚÔÔÛÛ¤¤¯¯ÂÂÈÈ Îη·ÓÓ››˜˜.
√ ı›Ԙ μÚ·Û›‰·˜ ·Ó·ÚˆÙȤٷÈ
··ÓÓ ıı·· ¿¿ÂÂÈÈ ÙÙÂÂÏÏÈÈÎο¿ ÛÛÙÙËËÓÓ ÕÕÓÓ‰‰ÚÚÔÔ ÁÁÈÈ·· ‰‰ÈÈ··ÎÎÔÔ--
¤¤˜˜. £¤ÏÂÈ Ó· Ì¿ıÂÈ fifiÙÙ ıı·· ÛÛÙÙ··ÌÌ··ÙÙ‹‹ÛÛÂÂÈÈ ËË
Îη·ÎÎÔÔÎη·ÈÈÚÚ››·· Î·È ÔÔÈÈÔÔ˜˜ ıı·· ÙÙÔÔÓÓ ‚‚ÔÔËËıı‹‹ÛÛÂÂÈÈ
ÓÓ·· ··ÏÏÏÏ¿¿ÍÍÂÂÈÈ ÙÙ·· ÂÂÈÈÛÛÈÈÙÙ‹‹ÚÚÈÈ··.
GRAMMATIKH E'-ST' DHM 24-05-04 06:29 Page 193

32. ™™˘˘ÓÓııÓıÓı¤¤ÙÙˆˆ ÊÊÊÚÚÚ¿¿ÛÛÂÂÈȘ˜˜ Îη·Î·ÈÈ ÚÚÚÚÔÔÔÙÙÙ¿¿¿Ù¿Ù¿ÛÂȘ˜
194
√È ‚Ô˘ÏËÙÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Â›Ó·È ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó ÂÈı˘Ì›·,
ۯ‰ȷÛÌfi ‹ ¢¯‹. ∂›Ó·È ·ÓÙÈΛÌÂÓ· ÚËÌ¿ÙˆÓ fiˆ˜: ı¤Ïˆ, ÌÔÚÒ, ‡¯ÔÌ·È,
·Ó·Áο˙ÔÌ·È, ÛÎÔ‡ˆ Î.¿. ∂›Û˘, Â›Ó·È ˘ÔΛÌÂÓ· ·ÚfiÛˆˆÓ ÚËÌ¿ÙˆÓ Î·È
·ÚfiÛˆˆÓ ÂÎÊÚ¿ÛÂˆÓ fiˆ˜: Ú¤ÂÈ, ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È, ··ÁÔÚ‡ÂÙ·È, Â›Ó·È ·Ó¿ÁÎË, ›ӷÈ
·‰‡Ó·ÙÔÓ Î.¿. √È ‚Ô˘ÏËÙÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ¿ÓÙÔÙ Û ˘ÔÙ·ÎÙÈ΋ (ÁÈ’ ·˘Ùfi ηÈ
ÍÂÎÈÓÔ‡Ó Ì ÙÔ ÌfiÚÈÔ Ó· Ù˘ ˘ÔÙ·ÎÙÈ΋˜).
√È ÂÓ‰ÔÈ·ÛÙÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Â›Ó·È ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó ÙÔÓ Êfi‚Ô ‹ ÙÔÓ
‰ÈÛÙ·ÁÌfi Ì·˜ ÁÈ· οÙÈ. ∂›Ó·È ·ÓÙÈΛÌÂÓ· ÚËÌ¿ÙˆÓ fiˆ˜: ÊÔ‚¿Ì·È, ·ÓËÛ˘¯Ò Î.¿. √È
ÚÔÙ¿ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ÂÈÛ¿ÁÔÓÙ·È Ì ÙÔ˘˜ Û˘Ó‰¤ÛÌÔ˘˜ Ì‹ˆ˜ Î·È ÌË(Ó).
¶ÚÔÛÔ¯‹!
•Â¯ˆÚ›˙Ô˘Ì ÙȘ ‚Ô˘ÏËÙÈΤ˜ ·fi ÙȘ ÙÂÏÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ·
16.4 π), ÁÈ·Ù› ÛÙȘ ‚Ô˘ÏËÙÈΤ˜ ‰ÂÓ ÌÔÚԇ̠ӷ ·ÓÙÈηٷÛÙ‹ÛÔ˘Ì ÙÔ
Ó· ÌÂ ÙÔ ÁÈ· Ó·.
£¤Ïˆ Ó· ¿ˆ ÛÙÔÓ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ.
∞§§∞ √Ãπ £¤Ïˆ ÁÈ· Ó· ¿ˆ ÛÙÔÓ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ.
√ ı›Ԙ µÚ·Û›‰·˜ ·ÓËÛ˘¯Â› ÌË ¯·Ï¿ÛÂÈ ÎÈ ¿ÏÏÔ Ô Î·ÈÚfi˜.
ºÔ‚¿Ù·È Ì‹ˆ˜ ÙÔ ÔÓÙ›ÎÈ ÙË ‰·ÁÎÒÛÂÈ!
¢¢.. ∂∂ÓÓ‰‰ÔÔÈÈ··ÛÛÙÙÈÈÎΤ¤˜˜ ÚÚÔÔÙÙ¿¿ÛÛÂÂÈȘ˜
¡· Î·È Î¿ÙÈ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ͤÚÔ˘Ì ÁÈ· ÙȘ ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜
ÚÔÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ¤¯Ô˘ÌÂ Û˘Ó·ÓÙ‹ÛÂÈ ˆ˜ ÙÒÚ·.

33. ∂∂∂∂∂¡¡¡¡√√√√∆∆∆∆∆∆∏∏∏∏∆∆∆∆∞∞∞∞∞ 1111166666: ¶¶¶ÒÒÒ˜˜˜˜ ÛÛ˘˘Óı¤Ùˆ ÊÚ¿ÛÂȘ Î·È ÚÔÙ¿ÛÂȘ;
195
∏ ∂¶∂•∏°∏™∏
ªÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÌÈ· ÚfiÙ·ÛË ÂÍËÁ› ηχÙÂÚ· ÙÔ ÓfiËÌ· οÔÈ·˜ Ϥ͢, Û˘Ó‹ıˆ˜ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ-
ÎÔ‡. ŒÙÛÈ ÔÈ ÂȉÈΤ˜, Ï¿ÁȘ ÂÚˆÙËÌ·ÙÈΤ˜, ‚Ô˘ÏËÙÈΤ˜ Î·È ÂÓ‰ÔÈ·ÛÙÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÌÔÚ›
Î·È Ó· ¤¯Ô˘Ó ı¤ÛË ÂÂÍ‹ÁËÛ˘ (Ó· ÂÂÍËÁÔ‡Ó ‰ËÏ. οÔÈ· Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο):
ª¿ı·Ù ÙÔ Ó¤Ô, fiÙÈ Ô Î. µÚ·Û›‰·˜ ΤډÈÛ ÙÔ ‚Ú·‚Â›Ô «°ÓÒÛË»;
√ √Ú¤ÛÙ˘ ‚·Û·ÓÈ˙fiÙ·Ó ·fi ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ·ÔÚ›·, ·Ó Ë ÎÔ¤Ï· ‰Ô‡Ï¢ ÛÙÔ Ì·Á·˙› Ì ٷ
·ÁˆÙ¿.
√ Î. µÚ·Û›‰·˜ ›¯Â Ì›· Î·È ÌfiÓÔ ÂÈı˘Ì›·, Ó· ÂÈÛÎÂÊı› ÙËÓ ÕÓ‰ÚÔ.
∏ Î. ¢·Ó¿Ë Ú¤ÂÈ Ó· ··ÏÏ·Á› ·fi ÙÔÓ ÌÂÁ¿ÏÔ Ù˘ Êfi‚Ô, Ì‹ˆ˜ ÙË ‰·ÁÎÒÛÂÈ ÙÔ ÔÓÙ›ÎÈ.
√È ·Ó·ÊÔÚÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Â›Ó·È ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÂ
Ì›· ϤÍË ‹ ÊÚ¿ÛË Î¿ÔÈ·˜ ¿ÏÏ˘ ÚfiÙ·Û˘. √È ÚÔÙ¿ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ÂÈÛ¿ÁÔÓÙ·È
Ì ÙȘ ·Ó·ÊÔÚÈΤ˜ ·ÓÙˆÓ˘Ì›Â˜ (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 8.6) ‹ ÙÔ ¿ÎÏÈÙÔ Ô˘.
∂›‰· ÌÈ· ÎÔ¤Ï·. + ∏ ÎÔ¤Ï· ÌÔ˘ ›¯Â Ô˘Ï‹ÛÂÈ ¤Ó· ·ÁˆÙfi.
∂›‰· ÌÈ· ÎÔ¤Ï· Ë ÔÔ›·/Ô˘ ÌÔ˘ ›¯Â Ô˘Ï‹ÛÂÈ ¤Ó· ·ÁˆÙfi.
∂∂.. ∞∞ÓÓ··ÊÊÔÔÚÚÈÈÎΤ¤˜˜ ÚÚÔÔÙÙ¿¿ÛÛÂÂÈȘ˜
¶ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ Ë ·Ó·ÊÔÚÈ΋ ·ÓÙˆÓ˘Ì›· Ú¤ÂÈ Ó· ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Ì¤Û· ÛÂ
¶ÚÔıÂÙÈ΋ ºÚ¿ÛË:
√ √Ú¤ÛÙ˘ ‰È¿‚·˙ ¤Ó· ‚È‚Ï›Ô. ™ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙÔ‡ÛÂ Ô ∏Ú·ÎÏ‹˜.
√ √Ú¤ÛÙ˘ ‰È¿‚·˙ ¤Ó· ‚È‚Ï›Ô [ÛÙÔ ÔÔ›Ô] ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙÔ‡ÛÂ Ô ∏Ú·ÎÏ‹˜.
¶ÚÔıÂÙÈ΋ ºÚ¿ÛË

34. ™™˘˘ÓÓııÓıÓı¤¤ÙÙˆˆ ÊÊÊÚÚÚ¿¿ÛÛÂÂÈȘ˜˜ Îη·Î·ÈÈ ÚÚÚÚÔÔÔÙÙÙ¿¿¿Ù¿Ù¿ÛÂȘ˜
196
™™∆∆.. ÀÀÔÔııÂÂÙÙÈÈÎΤ¤˜˜ ÚÚÔÔÙÙ¿¿ÛÛÂÂÈȘ˜
∑∑.. ÃÃÚÚÔÔÓÓÈÈÎΤ¤˜˜ ÚÚÔÔÙÙ¿¿ÛÛÂÂÈȘ˜
∞Ó ÙËÓ Í·Ó·‰Ò, ı· Ù˘ ˆ fiÙÈ ¤¯ÂÈ ˆÚ·›· Ì¿ÙÈ·.
∏ ÂÍ·ÚÙË̤ÓË ˘ÔıÂÙÈ΋ ÚfiÙ·ÛË (‹ ·ÏÏÈÒ˜ Ë ˘fiıÂÛË) Ì·˙› Ì ÙËÓ Î‡ÚÈ· ÚfiÙ·ÛË Ô˘ Û¯Â-
Ù›˙ÂÙ·È Ì ·˘Ù‹Ó (ÙËÓ ·fi‰ÔÛË) Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÈ ÙÔÓ ˘ÔıÂÙÈÎfi ÏfiÁÔ.
√È ˘ÔıÂÙÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ‰ËÏÒÓÔ˘Ó fiÙÈ Î¿ÙÈ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÎÏË-
Úˆı› ÁÈ· Ó· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈËı› ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ
Ù˘ ·ÚÈ·˜ ÚfiÙ·Û˘. √È ÚÔÙ¿ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ÂÈÛ¿ÁÔÓÙ·È Ì ÙÔ˘˜
˘ÔıÂÙÈÎÔ‡˜ Û˘Ó‰¤ÛÌÔ˘˜ (.¯. ·Ó, ¿Ì·, ›ÙÂ...›ÙÂ, ‚Ï. ÂÓfiÙËÙ·
14.1 µ).
∞Ó ÙËÓ Í·Ó·‰Ò ı· Ù˘ ˆ fiÙÈ ¤¯ÂÈ ˆÚ·›· Ì¿ÙÈ·.
À¶√£∂™∏ ∞¶√¢√™∏
À¶√£∂∆π∫√™ §√°√™

35. ∂∂∂∂∂¡¡¡¡√√√√∆∆∆∆∆∆∏∏∏∏∆∆∆∆∞∞∞∞∞ 1111166666: ¶¶¶ÒÒÒ˜˜˜˜ ÛÛ˘˘Óı¤Ùˆ ÊÚ¿ÛÂȘ Î·È ÚÔÙ¿ÛÂȘ;
197
ŸÙ·Ó ͢Ó¿ˆ οӈ Ù· ÂÍ‹˜:
∞ÊÔ‡ χӈ ÙÔ ÚfiÛˆfi ÌÔ˘, ÓÙ‡ÓÔÌ·È Î·È ¯ÙÂÓ›˙ÔÌ·È. ªfiÏȘ ÙÂÏÂÈÒÛˆ, ÙÚÒˆ ÙÔ ÚˆÈÓfi ÌÔ˘,
ÂÓÒ Ë ÌËÙ¤Ú· ÌÔ˘ ·Ú¯›˙ÂÈ Ó· Ì·ÁÂÈÚ‡ÂÈ ÙÔ ÌÂÛËÌÂÚÈ·Ófi Ê·ÁËÙfi. ŸÙ·Ó ÊÙ¿ÛÂÈ ÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi,
‚Á·›Óˆ ÛÙÔÓ ‰ÚfiÌÔ. ªÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÌfiÏȘ Ô˘ ÙÔ ÚÔÏ·‚·›Óˆ! flÛÔ˘ Ó· ¿ˆ ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô,
Û˘˙ËÙ¿ˆ Ì ÙÔ˘˜ Û˘ÌÌ·ıËÙ¤˜ ÌÔ˘.
√È ¯ÚÔÓÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÂÈÛ¿ÁÔÓÙ·È Ì ÙÔ˘˜ ¯ÚÔÓÈÎÔ‡˜ Û˘Ó‰¤ÛÌÔ˘˜
(.¯. ·ÊÔ‡, fiÙ·Ó, ÂÓÒ, ‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 14.1 µ).
∫·Ó¤Ó· Úfi‚ÏËÌ·! ªÔÚÒ Ó· ÌÈÏ‹Ûˆ ÁÈ· ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ Ì ¤Ó· ÛˆÚfi ÙÚfi-
Ô˘˜ Î·È Ó· ·ÊËÁËıÒ fiÏ· fiÛ· Û˘Ì‚·›ÓÔ˘Ó (‚Ï. ·Ê‹ÁËÛË, ÂÓfiÙËÙ· 2.1):
Ì ¯ÚÔÓÈο ÂÈÚÚ‹Ì·Ù· (ÂÓfiÙËÙ· 12.1) (ÚÈÓ, ‡ÛÙÂÚ·, ¯Ù˜ Î.¿.),
Ì √ÓÔÌ·ÙÈΤ˜ ºÚ¿ÛÂȘ (ÙÔ Úˆ›, ÙÔ ‚Ú¿‰˘),
Ì ¶ÚÔıÂÙÈΤ˜ ºÚ¿ÛÂȘ (ÌÂÙ¿ ·fi ÙÔ Û¯ÔÏ›Ô, ÚÈÓ ·fi ÙÔ ÚˆÈÓfi, ηٿ
ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ Á‡̷ÙÔ˜),
·ÏÏ¿ ΢ڛˆ˜ Ì ÚÔÙ¿ÛÂȘ, ÙȘ ¯ÚÔÓÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ.
¢ƒ∞™∆∏ƒπ√∆∏∆∞ 37 ¶ÂÚÈÁڿʈ Û ÌÈ· ·Ú¿ÁÚ·ÊÔ ÌÈ· ‰È΋ ÌÔ˘ ̤ڷ. ¶ÚÔÛ¤¯ˆ Ó·
‚¿Ïˆ ÛÙË ÛÂÈÚ¿ ÙȘ Ú¿ÍÂȘ ÌÔ˘ Î·È Ó· ‰ËÏÒÛˆ ÙË ÛÂÈÚ¿ ·˘Ù‹ ÌÂ
ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜ ¯ÚÔÓÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ.
£· Ì·˜
ÂÍËÁ‹ÛÂÙÂ...
¶Â›Ù ̷˜
ÁÈ·Ù› ˘ÔÛÙËڛͷÙÂ
fiÙÈ...
√È ‰ÂÈÓfiÛ·˘ÚÔÈ
ÂÍ·Ê·Ó›ÛÙËηÓ, ÂÂÂÂÈȉ‰‹‹ ÍÍÂÂÎΛ›ÓÓËËÛÛÂÂ
ÛÛÙÙËË ÁÁËË ËË ÂÂÔÔ¯¯‹‹ ÙÙˆˆÓÓ ··ÁÁÂÂÙÙÒÒÓÓˆˆÓÓ.
∏ ÁË ·Ú·Ì¤ÓÂÈ Û ÙÚԯȿ Á‡Úˆ ·fi
ÙÔÓ ‹ÏÈÔ, ‰‰ÈÈfifiÙÙÈÈ ËË ‰‰‡‡ÓÓ··ÌÌËË
ÙÙˢ˜ ‚‚··ÚÚ‡‡ÙÙËËÙÙ··˜˜ ÙÙÔÔ˘˘ ËËÏÏ››ÔÔ˘˘
ÙÙËË ÛÛ˘˘ÁÁÎÎÚÚ··ÙÙ››.
Œ¯ÂȘ ÔÏÏ¿ Ú¿ÁÌ·Ù· Ó· οÓÂȘ,
√Ú¤ÛÙË! ¶Ò˜ fï˜ ı· Ù· ‚¿ÏÂȘ ÛÙË ÛÂÈÚ¿, Ò˜
ı· Ì·˜ ÂÍËÁ‹ÛÂȘ fiÙ ı· ͢Ó‹ÛÂȘ, fiÙ ı· Ê·˜
ÚˆÈÓfi, fiÙ ı· ·˜ ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô, fiÙ ı· ·›ÍÂȘ ÌÂ
ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ ÛÔ˘;
¶Ò˜
ηٷϋͷÙÂ
ÛÙÔ
Û˘Ì¤Ú·ÛÌ·
fiÙÈ...
∏∏.. ∞∞ÈÈÙÙÈÈÔÔÏÏÔÔÁÁÈÈÎΤ¤˜˜ ÚÚÔÔÙÙ¿¿ÛÛÂÂÈȘ˜

36. ™™˘˘ÓÓııÓıÓı¤¤ÙÙˆˆ ÊÊÊÚÚÚ¿¿ÛÛÂÂÈȘ˜˜ Îη·Î·ÈÈ ÚÚÚÚÔÔÔÙÙÙ¿¿¿Ù¿Ù¿ÛÂȘ˜
198
∞˘Ù‹ Â›Ó·È Ë ÌÔ›Ú· ÙÔ˘ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ·.
ŸÏÔÈ ı¤ÏÔ˘Ó Ó· Ì¿ıÔ˘Ó Ò˜ ‚ڋη ÙȘ
··ÓÙ‹ÛÂȘ Û ·˘Ù¿ Ô˘ ˙ËÙÔ‡Û·. ŸÏÔ «ÁÈ·Ù›»
Î·È «Ò˜» ÚˆÙ¿ÓÂ. ∂ÁÒ ¤¯ˆ ÙȘ ··ÓÙ‹ÛÂȘ, ͤڈ
Î·È Ò˜ Ó· ÙÔ˘˜ ÙȘ ˆ, Ò˜ Ó· ÙÔ˘˜ ‰Â›Íˆ
ÙȘ ·Èٛ˜. ¢Â›¯Óˆ ÙËÓ ·ÈÙ›· ÌÂ
ÙȘ ·ÈÙÈÔÏÔÁÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ.
√È ·ÈÙÈÔÏÔÁÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÂÈÛ¿ÁÔÓÙ·È Ì ÙÔ˘˜ ·ÈÙÈÔÏÔÁÈÎÔ‡˜ Û˘Ó‰¤ÛÌÔ˘˜ (.¯. ÁÈ·Ù›,
ÂÂȉ‹, ‰ÈfiÙÈ, ‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 14.1 µ). ∆Ș ¯ÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠fiÙ·Ó ı¤ÏÔ˘Ì ӷ
ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ì ÁÈ· οÙÈ (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 2.1).
√È ÂÓ·ÓÙȈ̷ÙÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Ê·ÓÂÚÒÓÔ˘Ó ·ÓÙ›ıÂÛË Û ·˘Ùfi Ô˘ ‰Â›¯ÓÂÈ Ë Î‡ÚÈ·
ÚfiÙ·ÛË. ¶·Ú’ fiÏ· ·˘Ù¿, Ë Î‡ÚÈ· ÚfiÙ·ÛË ÈÛ¯‡ÂÈ. ∂ÈÛ¿ÁÔÓÙ·È Ì ÙÔ˘˜ Û˘Ó‰¤ÛÌÔ˘˜ ·Ó
ηÈ, ÂÓÒ, ÌÔÏÔÓfiÙÈ, ÎÈ ·˜.
√È ·Ú·¯ˆÚËÙÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÂÈÛ¿ÁÔÓÙ·È Ì ÙÔ˘˜
Û˘Ó‰¤ÛÌÔ˘˜ Î·È ·Ó, Î·È Ó·, ÎÈ ·˜.
££.. ∂∂ÓÓ··ÓÓÙÙÈȈˆÌÌ··ÙÙÈÈÎΤ¤˜˜ ÚÚÔÔÙÙ¿¿ÛÛÂÂÈȘ˜ –– ¶¶··ÚÚ··¯¯ˆˆÚÚËËÙÙÈÈÎΤ¤˜˜ ÚÚÔÔÙÙ¿¿ÛÛÂÂÈȘ˜
¶‹Á·Ì ÂΉÚÔÌ‹, ·Ó Î·È ¤‚Ú¯Â.
£· ¿Ì ÂΉÚÔÌ‹, ÎÈ ·˜ ‚Ú¤ÍÂÈ.

37. ∂∂∂∂∂¡¡¡¡√√√√∆∆∆∆∆∆∏∏∏∏∆∆∆∆∞∞∞∞∞ 1111166666: ¶¶¶ÒÒÒ˜˜˜˜ ÛÛ˘˘Óı¤Ùˆ ÊÚ¿ÛÂȘ Î·È ÚÔÙ¿ÛÂȘ;
199
√È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ Ú¿Í˘ Ô˘ ‰ËÏÒÓÂÈ Ë
·ÚÈ· ÚfiÙ·ÛË. ∂ÈÛ¿ÁÔÓÙ·È Ì ÙÔ˘˜ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎÔ‡˜ Û˘Ó‰¤ÛÌÔ˘˜ ÒÛÙÂ, Ô˘.
£· ¿ˆ Ó· ÙË ‚Úˆ ÁÈ· Ó· Ù˘ ˆ fiÙÈ ¤¯ÂÈ fiÌÔÚÊ· Ì¿ÙÈ·.
ππ.. ∆∆ÂÂÏÏÈÈÎΤ¤˜˜ ÚÚÔÔÙÙ¿¿ÛÛÂÂÈȘ˜
ππ∞∞.. ∞∞ÔÔÙÙÂÂÏÏÂÂÛÛÌÌ··ÙÙÈÈÎΤ¤˜˜ ‹‹ ÛÛ˘˘ÌÌÂÂÚÚ··ÛÛÌÌ··ÙÙÈÈÎΤ¤˜˜ ÚÚÔÔÙÙ¿¿ÛÛÂÂÈȘ˜
√ ηÈÚfi˜ ÂȉÂÈÓÒıËΠÙfiÛÔ Ôχ,
Ô˘ Ô ı›Ԙ µÚ·Û›‰·˜ ·Ó¤‚·Ï ÙȘ ‰È·ÎÔ¤˜ ÙÔ˘.
¶ÂÚ›ÌÂÓ ÙȘ ‰È·ÎÔ¤˜ ÙÔ˘ ÙfiÛ˜ ‚‰ÔÌ¿‰Â˜,
ÒÛÙ ‰ÈηÈÔÏÔÁË̤ӷ ÛÙÂÓÔ¯ˆÚ‹ıËÎÂ.
ªÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ (΢ڛˆ˜ ÌÂÙ¿ ·fi Ú‹Ì·Ù· Ô˘ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó Î›ÓËÛË),
ÔÈ ÙÂÏÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÂÈÛ¿ÁÔÓÙ·È ÌfiÓÔ Ì ÙÔ ÌfiÚÈÔ Ó·:
¶.¯. ∆Ú¤¯ˆ Ó· ÚÔÏ¿‚ˆ ÙÔÓ √Ú¤ÛÙË.
ŸÙ·Ó ı¤ÏÔ˘Ì ӷ ‰Â›ÍÔ˘Ì ÁÈ· ÔÈÔ ÛÎÔfi
Á›ÓÂÙ·È Î¿ÙÈ, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠ÙÂÏÈΤ˜ ÚÔ-
Ù¿ÛÂȘ. ∞˘Ù¤˜ ÂÈÛ¿ÁÔÓÙ·È Ì ÙÔ ÁÈ· + ÙÔ
ÌfiÚÈÔ Ù˘ ˘ÔÙ·ÎÙÈ΋˜ Ó·.
∆∆ÈÈ ÓÓ·· ıı˘˘ÌÌ¿¿ÌÌ··ÈÈ fifiÙÙ··ÓÓ ÁÁÚÚ¿¿Êʈˆ
Èڛ˙ˆ Ì ÎfiÌÌ· ÙȘ ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ÛÙÂÓ‹
Û¯¤ÛË Ì ÙËÓ Î‡ÚÈ· ÚfiÙ·ÛË Î·È ÌÔÚԇ̠ӷ ÙȘ ·Ú·Ï›„Ô˘ÌÂ.
¶.¯. ∞ÊÔ‡ Ê¿ÂÈ ÙÔ ÚˆÈÓfi ÙÔ˘, Ô √Ú¤ÛÙ˘ ʇÁÂÈ ÁÈ· ÙÔ Û¯ÔÏ›Ô.
∞ÓÙ›ıÂÙ·, ‰ÂÓ ÌÔÚÒ Ó· ¯ˆÚ›Ûˆ Ì ÎfiÌÌ· ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ
Ô˘ Û˘ÌÏËÚÒÓÔ˘Ó ÙÔ ÓfiËÌ· Ù˘ ·ÚÈ·˜ ÚfiÙ·Û˘ ηÈ, ÂÔ̤ӈ˜,
Â›Ó·È ÛÙÂÓ¿ Û˘Ó‰Â‰Â̤Ó˜ Ì ·˘Ù‹.
¶.¯. √ µÚ·Û›‰·˜ › fiÙÈ ı· ¿ÂÈ ‰È·ÎÔ¤˜.

38. ™™˘˘ÓÓııÓıÓı¤¤ÙÙˆˆ ÊÊÊÚÚÚ¿¿ÛÛÂÂÈȘ˜˜ Îη·Î·ÈÈ ÚÚÚÚÔÔÔÙÙÙ¿¿¿Ù¿Ù¿ÛÂȘ˜
200
¢ƒ∞™∆∏ƒπ√∆∏∆∞ 38 µÚ›ÛΈ ÙȘ ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÛÙÔ ·Ú·Î¿Ùˆ ΛÌÂÓÔ Î·È
·Ó·ÁÓˆÚ›˙ˆ Û ÔÈ· ›‰Ë ·Ó‹ÎÔ˘Ó:
√ ∞Ú›ˆÓ, Ô˘ ¤ÌÂÓ ÂΛÓÔ ÙÔÓ Î·ÈÚfi ÛÙËÓ ·˘Ï‹ ÙÔ˘ ¶ÂÚ›·Ó‰ÚÔ˘, ı¤ÏËÛ ӷ Ù·Íȉ¤„ÂÈ
ÛÙËÓ πÙ·Ï›· Î·È ÙË ™ÈÎÂÏ›·. ∂Λ ÂÚÁ¿ÛÙËΠÔχ ηÈ, ·ÊÔ‡ ·¤ÎÙËÛ ÔÏÏ¿ ¯Ú‹Ì·Ù·,
› ӷ Á˘Ú›ÛÂÈ ›Ûˆ ÛÙËÓ ∫fiÚÈÓıÔ. ¡·‡ÏˆÛ ¤Ó· ÎÔÚÈÓıÈ·Îfi ηڿ‚È, ÂÂȉ‹ ›¯Â ÂÌÈ-
ÛÙÔÛ‡ÓË ÌfiÓÔ ÛÙÔ˘˜ ∫ÔÚ›ÓıÈÔ˘˜. øÛÙfiÛÔ, ÛÙË Ì¤ÛË ÙÔ˘ ÂÏ¿ÁÔ˘˜, ·˘ÙÔ› ÛΤÊÙËÎ·Ó Ó·
ÙÔÓ Ú›ÍÔ˘Ó ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· ÁÈ· Ó· ¿ÚÔ˘Ó Ù· ÏÔ‡ÙË ÙÔ˘. ∂ΛÓÔ˜, ÌÈ· Î·È ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡ÛÂ
Ó· οÓÂÈ Ù›ÔÙ ¿ÏÏÔ, Û˘ÌÊÒÓËÛÂ. ∆Ô˘˜ ÚÒÙËÛ fï˜ ·Ó ı· ÙÔÓ ¿ÊËÓ·Ó Ó· ÙÚ·ÁÔ˘‰‹-
ÛÂÈ ÁÈ· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÊÔÚ¿ ÛÙÔ Î·Ù¿ÛÙڈ̷, ÊÔÚÒÓÙ·˜ Ù· ηϿ ÙÔ˘.
∏Úfi‰ÔÙÔ˜, √ ∞Ú›ˆÓ Î·È ÙÔ ‰ÂÏÊ›ÓÈ (¢È·Û΢‹)
– ∆È ÛÔ˘ Û˘Ó¤‚Ë;
– ªÂ ¤ÚÈÍ·Ó ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·, ·ÏÏ¿ ¤Ó· ‰ÂÏÊ›ÓÈ, Ô˘ Ì·Á‡ÙËΠ·fi
ÙÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È ÌÔ˘, Ì ¤‚Á·Ï ÛÙË ÛÙÂÚÈ¿.
∂˘ı‡˜ ÏfiÁÔ˜
√È „·Ú¿‰Â˜ ÚÒÙËÛ·Ó ÙÔÓ ∞Ú›ˆÓ· ÙÈ ÙÔ˘ ›¯Â Û˘Ì‚Â› ÎÈ ÂΛÓÔ˜ ·¿-
ÓÙËÛ fiÙÈ ÙÔÓ Â›¯·Ó Ú›ÍÂÈ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·, ·ÏÏ¿ ¤Ó· ‰ÂÏÊ›ÓÈ, Ô˘ Ì·Á‡-
ÙËΠ·fi ÙÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È ÙÔ˘, ÙÔÓ ¤‚Á·Ï ÛÙË ÛÙÂÚÈ¿.
¶Ï¿ÁÈÔ˜ ÏfiÁÔ˜
«£¤Ïˆ Ê·ÁËÙfi», ›Â Ô ∞Ú›ˆÓ·˜.
∆· ÏfiÁÈ· ÙÔ˘ ∞Ú›ˆÓ· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Ì¤Û· Û ÂÈÛ·ÁˆÁÈο, «…»,
¿Ú·… ¤¯Ô˘Ì ¢ı‡ ÏfiÁÔ.
√ ∞Ú›ˆÓ·˜ › fiÙÈ ‹ıÂÏ ʷÁËÙfi.
∂‰Ò ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ì ÂÈÛ·ÁˆÁÈο, ¿Ú·… ¤¯Ô˘Ì Ï¿ÁÈÔ ÏfiÁÔ.
1166..55 ∂∂˘˘ıı‡‡˜˜ –– ÏÏ¿¿ÁÁÈÈÔÔ˜˜ ÏÏfifiÁÁÔÔ˜˜
AA,, Îη·ÈÈ
Îο¿ÙÙÈÈ ¿¿ÏÏÏÏÔÔ
™ÙÔÓ Â˘ı‡ ÏfiÁÔ ·Îԇ̠ٷ ÏfiÁÈ· οÔÈÔ˘ fiˆ˜ ·ÎÚÈ‚Ò˜ Ù· ϤÂÈ, ÂÓÒ
ÛÙÔÓ Ï¿ÁÈÔ ÏfiÁÔ Ù· ÏfiÁÈ· ·˘Ù¿ Ù· ÌÂٷʤÚÂÈ Î¿ÔÈÔ ÙÚ›ÙÔ ÚfiÛˆÔ.
°È· Ó· ÌÂÙ·ÙÚ¤„ˆ ÙÔÓ Â˘ı‡ Û Ï¿ÁÈÔ ÏfiÁÔ:
1. ¶ÚÔÛı¤Ùˆ Ù· ÔÓfiÌ·Ù· ÙˆÓ ÚÔÛÒˆÓ.
2. µ¿˙ˆ Û˘Ó‰¤ÛÌÔ˘˜ ÁÈ· Ó· ÂÓÒÛˆ ÙȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ.
3. ÃÚËÛÈÌÔÔÈÒ Ú‹Ì·Ù· fiˆ˜ ÚÒÙËÛÂ, ·¿ÓÙËÛÂ, › Î.¿.
4. ªÂÙ·ÙÚ¤ˆ ÙȘ ·ÚȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Û ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜.
5. ∞ÏÏ¿˙ˆ ÙÔ ÚfiÛˆÔ ÙˆÓ ÚËÌ¿ÙˆÓ ·fi ÚÒÙÔ/‰Â‡ÙÂÚÔ Û ÙÚ›ÙÔ
(.¯. ‹ıÂÏ·
¡‹ıÂÏÂ).
6. ªÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜, ·ÏÏ¿˙ˆ Î·È ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ ÙÔ˘ Ú‹Ì·ÙÔ˜
(.¯. ¤ÚÈÍ·Ó
¡Â›¯·Ó Ú›ÍÂÈ).

39. 201
¶·Ú·ÁˆÁÈ΋ ÌÔÚÊÔÏÔÁ›· - ™‡ÓıÂÛË -
™ËÌ·ÛÈÔÏÔÁ›·
µÚ›ÛΈ ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÙˆÓ Ï¤ÍˆÓ
¶∂ª¶∆√ ª∂ƒ√™

40. 202
¶Ò˜ ÊÙÈ¿¯Óˆ Ӥ˜ ϤÍÂȘ;
EENNOOTTHHTTAA 1177
¶¶··ÚÚ··ÁÁˆˆÁÁÈÈÎ΋‹ ÌÌÔÔÚÚÊÊÔÔÏÏÔÔÁÁ››·· -- ™™‡‡ÓÓııÂÂÛÛËË
ŸÏÔÈ
Ì·˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÌÂ
ÙÂÏÈο ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ϤÍÂȘ.
∞ÔÚÒ Ò˜ ÌÔÚԇ̠ηÈ
ÙȘ ı˘ÌfiÌ·ÛÙÂ!
¡·È, ·ÏÏ¿ ÔÏϤ˜
ϤÍÂȘ ÊÙÈ¿¯ÓÔÓÙ·È ·fi
¿ÏϘ. ¡·, ‰Â˜, ÛÙÔ ÏÂÍÈÎfi ¤Ó·
ÛˆÚfi Ú‹Ì·Ù· ÊÙÈ¿¯ÓÔÓÙ·È
·fi Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο.
°›ÓÂÙ·È, fï˜, ηÈ
ÙÔ ·ÓÙ›ıÂÙÔ, ¤¯Ô˘ÌÂ
‰ËÏ·‰‹ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ·fi
Ú‹Ì·Ù·.
∫·Ù·Û΢¿˙Ô˘ÌÂ
Â›Û˘ Î·È Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ·fi
Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο.
ŸÙ·Ó ÊÙ¿Óˆ ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜
¡ ÙÂÏÂÈÒÓˆ,
fiÙ·Ó ÍÂÎÈÓÒ ·’ ÙËÓ ·Ú¯‹
¡ ·Ú¯›˙ˆ,
fiÙ·Ó ‚Ϥˆ ¤Ó· fiÓÂÈÚÔ
¡ ÔÓÂÈÚ‡ÔÌ·È,
ÎÈ fiÙ·Ó È¿ÛÔ˘Ó ÔÈ ˙¤ÛÙ˜,  ÙfiÙÂ
¡ ˙ÂÛÙ·›ÓÔÌ·È ÁÈ· Ù· ηϿ.
H ·‰ÂÏÊ‹ ÌÔ˘ Á˘ÌÓ¿˙ÂÙ·È
¡ ÛÙÔ Á˘ÌÓ·ÛÙ‹ÚÈÔ.
™˘¯Ó¿ ÎÔÏ˘Ì¿ÂÈ
¡ Ù˘ ·Ú¤ÛÂÈ ‰ËÏ·‰‹ ÙÔ ÎÔχÌÈ.
∏ ÌÈÎÚ‹ Á¿Ù· ϤÁÂÙ·È ¡ Á·Ù¿ÎÈ,
Ô Û·ÏÔ˜ ¡ ÛÎ˘Ï¿ÎÈ.
ŒÓ· ÛÔ˘‰·›Ô ÁÎÔÏ Â›Ó·È ¡ ÁÎÔÏ¿Ú·,
ÌÈ· ¤ÎÙ·ÛË Ì ÂÏȤ˜ ¡ ÂÏ·ÈÒÓ·˜,
ÎÈ fiÙ·Ó Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ·È ÔÏÏ¿ ÛÎÔ˘›‰È· ÛÙÔ ‰ˆÌ¿ÙÈfi ÌÔ˘
Ë ÌËÙ¤Ú· ÌÔ˘ ϤÂÈ fiÙÈ ÌÔÈ¿˙ÂÈ Ì ¡ ÛÎÔ˘ȉ·ÚÈfi.

41. µÚ›ÛΈ ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÙˆÓ Ï¤ÍˆÓ
203
∂›ıÂÙ·;
∫·È Â›ıÂÙ· ÌÔÚÒ Ó·
ÊÙȿ͈ Ì ÙȘ ηٿÏÏËϘ
ηٷϋÍÂȘ.
∞˘Ùfi˜ Ô˘ ÊÙÈ¿¯ÓÂÙ·È ·fi ·Û‹ÌÈ Â›Ó·È
¡ ·ÛË̤ÓÈÔ˜,
ÎÈ ·˘Ùfi˜ Ô˘ Ì·˜ ÂÓԯϛ
¡ ÂÓÔ¯ÏËÙÈÎfi˜.
√ Û˘ÌÌ·ıËÙ‹˜ ÌÔ˘, Ô ™Ù·‡ÚÔ˜, Ô˘ ÌÂÏÂÙ¿ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο,
Â›Ó·È Ôχ
¡ ÌÂÏÂÙËÚfi˜.
∂ÁÒ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ͯÓÒ ÙȘ ·Û΋ÛÂȘ Ô˘ ¤¯ˆ ÁÈ· ·‡ÚÈÔ.
∫È fiÙ·Ó ÊÙ¿ÓÂÈ Ë
¡ ·˘ÚÈ·Ó‹ ̤ڷ ÙÚ¤¯ˆ ÁÈ· Ó· ÚÔÏ¿‚ˆ.
ŸÙ·Ó ¤Ó· Û¯‹Ì· Â›Ó·È ÛÙÂÓfi Î·È Ì·ÎÚ‡ ÙÔ Ï¤ÌÂ
¡ ÛÙÂÓfiÌ·ÎÚÔ.
ŸÙ·Ó ·Ó‚·›Óˆ Î·È Î·Ù‚·›Óˆ ¿ÛÎÔ· ÙȘ ÛοϘ ÙÔ˘ ÛÈÙÈÔ‡ ÌÔ˘, fiÏÔÈ ·Ó·ÚˆÙÈÔ‡ÓÙ·È
ÁÈ·Ù›
¡ ·Ó‚ÔηÙ‚·›Óˆ ¯ˆÚ›˜ ÏfiÁÔ.
ŸÙ·Ó Ô ‹ÏÈÔ˜ ‚·ÛÈχÂÈ, ÌÔ˘ ·Ú¤ÛÂÈ Ó· ¯·˙‡ˆ ÙÔ
¡ ËÏÈÔ‚·Û›ÏÂÌ·.
ªÔÚÒ Ó· ÊÙȿ͈ Ӥ˜ ϤÍÂȘ ÚÔÛı¤ÙÔÓÙ·˜ ηٷϋÍÂȘ Û ϤÍÂȘ Ô˘ ‹‰Ë ˘¿Ú¯Ô˘Ó.
∏ ‰È·‰Èηۛ· ·˘Ù‹ ϤÁÂÙ·È ·Ú·ÁˆÁ‹.
ªÔÚÒ Â›Û˘ Ó· ÂÓÒÛˆ ϤÍÂȘ Î·È Ó· ÊÙȿ͈ ·ÎfiÌ· ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˜. ∏ ‰È·‰Èηۛ· ·˘Ù‹
ϤÁÂÙ·È Û‡ÓıÂÛË.
1177..11 ¶¶··ÚÚ··ÁÁˆˆÁÁ‹‹
AA.. ¶¶··ÚÚ¿¿ÁÁˆˆÁÁ·· ÚÚ‹‹ÌÌ··ÙÙ··
Ó‡ÚÔ – Ó¢ÚÈ¿˙ˆ
Ê˘Ùfi – Ê˘Ù‡ˆ
ÎfiÔ˜ – ÎÔÈ¿˙ˆ
Ù¤ÏÔ˜ – ÙÂÏÂÈÒÓˆ
˙¤ÛÙË – ˙ÂÛÙ·›Óˆ
fiÌÔÚÊÔ˜ – ÔÌÔÚÊ·›Óˆ
ÛËÌ¿‰È – ÛËÌ·‰Â‡ˆ
ÎÏÂȉ› – ÎÏÂȉÒÓˆ
1) ∞fi ¿ÏÏ· Ú‹Ì·Ù·:
ʤÁÁˆ – ÊÂÁÁ›˙ˆ
‚¿Êˆ – Í‚¿Êˆ
‰È„Ò – ͉ȄÒ
2) ∞fi ¿ÎÏÈÙ· ̤ÚË ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘ (ÂÈÚÚ‹Ì·Ù·,
ÂÈʈӋ̷ٷ ÎÙÏ.):
Û˘¯Ó¿ – Û˘¯Ó¿˙ˆ
ÛÈÌ¿ – ÛÈÌÒÓˆ
¯·ÌËÏ¿ – ¯·ÌËÏÒÓˆ
∫˘Ú›ˆ˜ ·fi Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ‹ Â›ıÂÙ·: ∞ÏÏ¿ ηÈ:

42. µµÚÚÚ››ÛÛÎΈˆ ÙÙÈȘ˜˜ ÛÛ¯¯¤¤ÛÛÂÂÈȘ˜˜ ÙÙˆˆÓÓ ÏÏϤ¤¤ÍÍÍ͈Ó
204
∂›Ó·È ·ÊËÚË̤ӷ Î·È Ê·ÓÂÚÒÓÔ˘Ó È‰ÈfiÙËÙ·
¶.¯. ·ıÒÔ˜ – ·ıˆfiÙËÙ·, ·ÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ – ·ÁÚ·ÌÌ·ÙÔÛ‡ÓË, Ì·‡ÚÔ˜ – Ì·˘Ú›Ï·, ÁÏ˘Îfi˜ –
Áχη, ÎfiÎÎÈÓÔ˜ – ÎÔÎÎÈӛϷ, ‚·Ú‡˜ – ‚·Ú‡ÙËÙ·
∞fi Ú‹Ì·Ù·: ∞fi Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο:
∞fi Â›ıÂÙ·:
µµ.. ¶¶··ÚÚ¿¿ÁÁˆˆÁÁ·· ÔÔ˘˘ÛÛÈÈ··ÛÛÙÙÈÈÎο¿
ÙÚ·ÁÔ˘‰Ò – ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÛÙ‹˜
¤Ú¯ÔÌ·È – ÂÚ¯ÔÌfi˜
ÎÏ·‰Â‡ˆ – ÎÏ¿‰ÂÌ·
ÙÚ¤¯ˆ – ÙÚ¤ÍÈÌÔ
·Ó·Û·›Óˆ – ·Ó¿Û·
Á˘ÌÓ¿˙ˆ – Á˘ÌÓ·ÛÙ‹ÚÈÔ
·. ÀÔÎÔÚÈÛÙÈο
¢Â›¯ÓÔ˘Ó fiÙÈ Î¿ÙÈ Â›Ó·È ÌÈÎÚfi ‹ fiÙÈ ÙÔ ÓÈÒıÔ˘Ì ˆ˜
·Á·ËÙfi/ÔÈΛÔ. ¶.¯. ·È‰› – ·È‰¿ÎÈ
∫·Ù·Ï‹ÍÂȘ: -¿ÎÈ, -›ÙÛ·, -¿ÎÔ˜, -¿Î˘,
-ԇϷ, -Ô‡Ï˘, -Ô‡ÏÈ, -Ô‡‰·, -Ô‡‰È
‚. ªÂÁÂı˘ÓÙÈο
¢Â›¯ÓÔ˘Ó fiÙÈ Î¿ÙÈ Â›Ó·È ÈÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ·fi ·˘Ùfi ÛÙÔ ÔÔ›Ô
·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Ë Ï¤ÍË ·fi ÙËÓ ÔÔ›· ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È.
¶.¯. ÎÔÏÔ·ıÈ – ÎÔÏÔ·ı·
∫·Ù·Ï‹ÍÂȘ: -·, -¿Ú·, -·Ú¿˜, -·ÚÔ˜
Á. ¶ÂÚÈÂÎÙÈο
¢Â›¯ÓÔ˘Ó fiÙÈ ÔÏÏ¿ fiÌÔÈ· Ú¿ÁÌ·Ù· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙÔ ›‰ÈÔ
̤ÚÔ˜. ¶.¯. ¿ÌÌÔ˜ – ·ÌÌÔ˘‰È¿, ·Ì¤ÏÈ – ·ÌÂÏÒÓ·˜
∫·Ù·Ï‹ÍÂȘ: -È·, -ÒÓ·˜, -ÈÒÓ·˜
‰. ∆ÔÈο
¢Â›¯ÓÔ˘Ó ÙfiÔ. ¶.¯. ÂÛÙÈ¿ÙÔÚ·˜ – ÂÛÙÈ·ÙfiÚÈÔ,
¶·ÙÚȿگ˘ – ¶·ÙÚȷگ›Ô
Â. ∂ıÓÈο
¢Â›¯ÓÔ˘Ó ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ Ô˘ ηٿÁÂÙ·È ·fi Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ
ÙfiÔ. Œ¯Ô˘Ó ÔÏÏ¿ ›‰Ë ηٷϋ͈Ó.
¶.¯. ∞Ó·ÙÔÏ‹ – ∞Ó·ÙÔÏ›Ù˘, æ·Ú¿ – æ·ÚÈ·Ófi˜
ÛÙ. ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈο
¢ËÏÒÓÔ˘Ó Â¿ÁÁÂÏÌ·. ¶.¯. ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË – ‚È‚ÏÈÔıËοÚÈÔ˜,
‚¿Úη – ‚·ÚοÚ˘, Á¿Ï· – Á·Ï·Ù¿˜
˙. ¢È¿ÊÔÚ· ¿ÏÏ·
-·ÈÓ·: .¯. °ÈÒÚÁÔ˜ – °ÈÒÚÁ·ÈÓ·
-ÈÓ·: .¯. ÁÈ·ÙÚfi˜ – ÁÈ·ÙÚ›Ó·
-ÈÛÌÔ˜: .¯. ¯ÚÈÛÙÈ·Ófi˜ – ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌfi˜
-È¿: .¯. Ó‡¯Ù· – Ó˘¯ÙÈ¿, Ï‚¤ÓÙ˘ – Ï‚ÂÓÙÈ¿
∆· Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο Ô˘ ·Ú¿ÁÔ-
ÓÙ·È ·fi Ú‹Ì·Ù· ÛËÌ·›ÓÔ˘Ó
΢ڛˆ˜:
·) ÙÔ ÚfiÛˆÔ Ô˘ ÂÓÂÚÁ›
(.¯. ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÛÙ‹˜)
‚) ÙËÓ ÂÓ¤ÚÁÂÈ· ‹ ÙÔ ·ÔÙ¤-
ÏÂÛÌ¿ Ù˘ (.¯. ÎÏ¿‰ÂÌ·)
Á) ÙÔ fiÚÁ·ÓÔ, ÙÔ Ì¤ÛÔ ‹
ÙÔÓ ÙfiÔ ÌÈ·˜ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜
(.¯. Á˘ÌÓ·ÛÙ‹ÚÈÔ)

43. ∂∂∂¡¡¡¡√√√√√√∆∆∆∏∏∏∆∆∆∞∞∞ 111777:: ¶¶¶Ò˜ ÊÙÈ¿¯Óˆ Ӥ˜ ϤÍÂȘ;
205
°°.. ¶¶··ÚÚ¿¿ÁÁˆˆÁÁ·· ÂÂ››ııÂÂÙÙ··
¢¢.. ¶¶··ÚÚ¿¿ÁÁˆˆÁÁ·· ÂÂÈÈÚÚÚÚ‹‹ÌÌ··ÙÙ··
‰ÚÔÛ›˙ˆ – ‰ÚÔÛÈÛÙÈÎfi˜
ÌÂÏÂÙÒ – ÌÂÏÂÙËÚfi˜
Ï¿Ìˆ – Ï·ÌÂÚfi˜
ÎÈÓÒ – ÎÈÓËÙ‹ÚÈÔ˜
∆· ·Ú¿ÁˆÁ· Â›ıÂÙ· Û -ÙÔ˜
ϤÁÔÓÙ·È ÚËÌ·ÙÈο Â›ıÂÙ·:
Û·‚ˆ – Û΢ÊÙfi˜
‚¿˙ˆ – ‚·ÏÙfi˜
˙‹ÏÈ· – ˙ËÏÈ¿Ú˘
¿ÓÔÈÍË – ·ÓÔÈÍÈ¿ÙÈÎÔ˜
ÛÙ¿¯ÙË – ÛÙ·¯Ù‹˜
·ÈÒÓ·˜ – ·ÈÒÓÈÔ˜
‚ÚÔ¯‹ – ‚ÚÔ¯ÂÚfi˜
ÌÂÙ¿ÍÈ – ÌÂٷ͈Ùfi˜
ÎÔÚ›ÙÛÈ – ÎÔÚÈÙÛ›ÛÙÈÎÔ˜
·ÚÓ› – ·ÚÓ›ÛÈÔ˜
Ì·ÏÏ› – Ì¿ÏÏÈÓÔ˜
∞fi Ú‹Ì·Ù·: ∞fi Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο:
∞˘Ù¿ Â›Ó·È Î˘Ú›ˆ˜ ˘ÔÎÔÚÈÛÙÈο:
ÎÔÓÙfi˜ – ÎÔÓÙÔ‡Ï˘
˙ÂÛÙfi˜ – ˙ÂÛÙÔ‡ÙÛÈÎÔ˜
◊ Ê·ÓÂÚÒÓÔ˘Ó È‰ÈfiÙËÙ·:
¿ÁÚÈÔ˜ – ·ÁÚȈfi˜
¿ÛÚÔ˜ – ·ÛÚȉÂÚfi˜
·¯‡˜ – ·¯Ô˘Ïfi˜
∂›Û˘ Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È Ì ÙÔ ÛÙÂÚËÙÈÎfi ·(Ó)-:
Â›ÛËÌÔ˜ – ·ÓÂ›ÛËÌÔ˜
·ÎÚÈ‚‹˜ – ·Ó·ÎÚÈ‚‹˜
Èı·Ófi˜ – ·›ı·ÓÔ˜
ÎÔÓÙ¿ – ÎÔÓÙÈÓfi˜
‚fiÚÂÈ· – ‚ÔÚÈÓfi˜
·‡ÚÈÔ – ·˘ÚÈ·Ófi˜
∞fi Â›ıÂÙ·: ∞fi ÂÈÚÚ‹Ì·Ù·:
∆· ·Ú¿ÁˆÁ· ÂÈÚÚ‹Ì·Ù· ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ·fi Â›ıÂÙ·.
¶·Ú¿ÁÔÓÙ·È Ì ÙȘ ηٷϋÍÂȘ -· Î·È -ˆ˜ (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 12.2).
fiÌÔÚÊÔ˜ – fiÌÔÚÊ·
ÂÈÏÈÎÚÈÓ‹˜ – ÂÈÏÈÎÚÈÓÒ˜
¿ÌÂÛÔ˜ – ¿ÌÂÛ· Î·È ·Ì¤Ûˆ˜
¶ÈÔ Û¿ÓÈ·, ÌÔÚ› Ó· ‚Úԇ̠ÂÈÚÚ‹Ì·Ù· Ô˘
·Ú¿ÁÔÓÙ·È ·fi ·ÓÙˆÓ˘Ì›Â˜ (.¯. ¿ÏÏÔ˜ – ·ÏÏÔ‡)
‹ ·fi ¿ÏÏ· ÂÈÚÚ‹Ì·Ù· (.¯. ÂΛ – ÂΛıÂ).

44. µµÚÚÚ››ÛÛÎΈˆ ÙÙÈȘ˜˜ ÛÛ¯¯¤¤ÛÛÂÂÈȘ˜˜ ÙÙˆˆÓÓ ÏÏϤ¤¤ÍÍÍ͈Ó
206
1177..22 ™™‡‡ÓÓııÂÂÛÛËË
¶·Ú·Ù·ÎÙÈο Û‡ÓıÂÙ·: ∞˘Ù¿ ÛËÌ·›ÓÔ˘Ó
fi,ÙÈ Î·È Ù· Û˘ÓıÂÙÈο ÙÔ˘˜ Âӈ̤ӷ Ì ÙÔÓ
Û‡Ó‰ÂÛÌÔ Î·È:
·Ó‚ÔηÙ‚·›Óˆ – ·Ó‚·›Óˆ Î·È Î·Ù‚·›Óˆ
Ì·¯·ÈÚÔ›ÚÔ˘Ó· – Ì·¯·›ÚÈ· Î·È ÈÚÔ‡ÓÈ·
ÎÔÓÙfi¯ÔÓÙÚÔ˜ – ÎÔÓÙfi˜ Î·È ¯ÔÓÙÚfi˜
∫ÙËÙÈο Û‡ÓıÂÙ·: ∞˘Ù¿ ÛËÌ·›ÓÔ˘Ó fiÙÈ
οÔÈÔ˜ ¤¯ÂÈ Î¿ÙÈ ‰ÈÎfi ÙÔ˘.
ÌÂÁ·ÏfiηډԘ – ·˘Ùfi˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÌÂÁ¿ÏË
ηډȿ
Ì·˘ÚÔÌ¿Ù· – ·˘Ù‹ Ô˘ ¤¯ÂÈ Ì·‡Ú· Ì¿ÙÈ·
ÁÏ˘ÎfiʈÓÔ˜ – ·˘Ùfi˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÁÏ˘ÎÈ¿ ʈӋ
¶ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÙÈο Û‡ÓıÂÙ·: ™Â ·˘Ù¿ ÙÔ
ÚÒÙÔ Û˘ÓıÂÙÈÎfi ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÈ ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ:
·ÁÚÈÔÏÔ‡ÏÔ˘‰Ô – ¿ÁÚÈÔ ÏÔ˘ÏÔ‡‰È
ËÏÈÔ‚·Û›ÏÂÌ· – ‚·Û›ÏÂÌ· ÙÔ˘ ‹ÏÈÔ˘
Í·Ó·ı˘Ì¿Ì·È – ı˘Ì¿Ì·È Í·Ó¿
∞ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈο Û‡ÓıÂÙ·: ™’ ·˘Ù¿ ÙÔ ¤Ó·
Û˘ÓıÂÙÈÎfi Â›Ó·È Ú‹Ì· Î·È ÙÔ ¿ÏÏÔ Â›Ó·È ÙÔ
·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÙÔ˘ Ú‹Ì·ÙÔ˜ ·˘ÙÔ‡.
ıËÚÈÔ‰·Ì·ÛÙ‹˜ – ·˘Ùfi˜ Ô˘ ‰·Ì¿˙ÂÈ ıËÚ›·
˙·¯·ÚÔÏ¿ÛÙ˘ – ·˘Ùfi˜ Ô˘ Ï¿ıÂÈ
˙·¯·ÚˆÙ¿
ÁψÛÛÔ‰¤Ù˘ – ·˘Ùfi Ô˘ ‰¤ÓÂÈ ÙË ÁÏÒÛÛ·
¶Ò˜ Û¯ËÌ·Ù›˙ˆ Û‡ÓıÂÙ·;
ªÔÚÒ Ó· Û¯ËÌ·Ù›Ûˆ Û‡ÓıÂÙ· ϤÍÂˆÓ Û¯Â‰fiÓ Ì ٷ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ̤ÚË ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘.
∆Ô ∞ã Û˘ÓıÂÙÈÎfi ÌÔÚ› Ó· ›ӷÈ:
Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎfi (Ô‰fiÛÊ·ÈÚÔ)
Â›ıÂÙÔ (·ÁÚÈÔÁÔ‡ÚÔ˘ÓÔ)
·ÚÈıÌËÙÈÎfi (ÂÓÙ¿ÌÔÚÊË)
Ú‹Ì· (·Ó‚ÔηÙ‚·›Óˆ)
Â›ÚÚËÌ· (ÈÛˆÁ˘Ú›˙ˆ)
∆Ô Bã Û˘ÓıÂÙÈÎfi ÌÔÚ› Ó· ›ӷÈ:
Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎfi (ÂÍÒÊ˘ÏÏÔ)
Â›ıÂÙÔ (‚·ı˘Á¿Ï·ÓÔ˜)
Ú‹Ì· (ÓÔÌÔıÂÙÒ)
ÎÏÈÙ‹ ÌÂÙÔ¯‹ (ÎÔÛÌÔÁ˘ÚÈṲ̂ÓÔ˜)
ŸÙ·Ó Û˘Ó‰˘¿˙Ô˘Ì ÌÈ· ϤÍË Ì ÌÈ· ¿ÏÏË Ï¤ÍË ÁÈ· Ó· ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ì ÌÈ· ηÈÓÔ‡ÚÈ· ϤÍË, ¤¯Ô˘ÌÂ
Û‡ÓıÂÛË.
¿ÁÚÈÔ + ÏÔ˘ÏÔ‡‰È = ·ÁÚÈÔÏÔ‡ÏÔ˘‰Ô
·Ó‚·›Óˆ + ηÙ‚·›Óˆ = ·Ó‚ÔηÙ‚·›Óˆ
∞ã Û˘ÓıÂÙÈÎfi µã Û˘ÓıÂÙÈÎfi ™‡ÓıÂÙË Ï¤ÍË
™ÙË ÁÏÒÛÛ· Ì·˜ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏϤ˜ Û‡ÓıÂÙ˜ ÏÂÍÂȘ (Û‡ÓıÂÙ·).
ªÂ ‚¿ÛË ÙË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘˜, Ù· Û‡ÓıÂÙ· ¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È ÛÂ:

45. ∂∂∂¡¡¡¡√√√√√√∆∆∆∏∏∏∆∆∆∞∞∞ 111777:: ¶¶¶Ò˜ ÊÙÈ¿¯Óˆ Ӥ˜ ϤÍÂȘ;
207
1177..33 ∞∞ÚÚÎÎÙÙÈÈÎÎfifiÏÏÂÂÍÍ·· –– ™™˘˘ÓÓÙÙÔÔÌÌÔÔÁÁÚÚ··ÊÊ››Â˜˜
Á˘Ó·›Î˜ + ·È‰È¿
¡Á˘Ó·ÈÎ-fi-·È‰·
Ó‡¯Ù· + Ô˘Ï›
¡Ó˘¯Ù-Ô-Ô‡ÏÈ
·Ó¿‚ˆ + Û‚‹Óˆ
¡·Ó·‚-Ô-Û‚‹Óˆ
ÈÎÚ‹ + ‰¿ÊÓË
¡ÈÎÚ-Ô-‰¿ÊÓË
¿ÁÚÈÔ˜ + ¿ÓıÚˆÔ˜
¡·ÁÚÈ¿ÓıÚˆÔ˜
ŸÙ·Ó ÙÔ ∞ã Û˘ÓıÂÙÈÎfi Â›Ó·È ÎÏÈÙ‹ ϤÍË, ÂÓÒÓˆ Ù· ‰‡Ô Û˘Ó-
ıÂÙÈο Ì ÙÔ Û˘Ó‰ÂÙÈÎfi ʈӋÂÓ -Ô-, ÙÔ ÔÔ›Ô ‰ÂÓ ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È
·fi ηӤӷ ·fi Ù· ‰‡Ô Û˘ÓıÂÙÈο.
ÕÚ·, ÌÔÚÒ Ó· ÊÙȿ͈ Û‡ÓıÂÙ˜ ϤÍÂȘ Ì ¤Ó· ÛˆÚfi ÙÚfiÔ˘˜!
ªÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜, fï˜, ÙÔ Û˘Ó-
‰ÂÙÈÎfi ʈӋÂÓ ¯¿ÓÂÙ·È.
ªÂÚÈΤ˜ ÚÔı¤ÛÂȘ Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜ Ì·˜ Û˘Ó‰˘¿˙ÔÓÙ·È Ì ԢÛÈ·-
ÛÙÈο, Â›ıÂÙ·, Ú‹Ì·Ù· Î·È ÂÈÚÚ‹Ì·Ù·, Î·È Û¯ËÌ·Ù›˙Ô˘Ó Ó¤Â˜
ϤÍÂȘ: .¯. ·ÓÙÈÚfi‰ÚÔ˜, ηٷÎfiÎÎÈÓÔ˜, Û˘Ó˘¿Ú¯ˆ, ÚÔ-
¯Ù¤˜. √È Ï¤ÍÂȘ ·˘Ù¤˜ ¿ÏÏÔÙ ÌÔÈ¿˙Ô˘Ó Ì ·Ú¿ÁˆÁ· Î·È ¿Ï-
ÏÔÙÂ ÌÂ Û‡ÓıÂÙ·.
™ÙË ÁÏÒÛÛ· Ì·˜ ˘¿Ú¯Ô˘Ó Î·È Û‡ÓıÂÙ· Ù· ÔÔ›· ÌÔÈ¿˙Ô˘Ó ÌÂ
ÔÏfiÎÏËÚ˜ ÔÓÔÌ·ÙÈΤ˜ ÊÚ¿ÛÂȘ. ∞˘Ù¿ ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È ÔÏ˘ÏÂÎÙÈ-
ο Û‡ÓıÂÙ·.
¶.¯. ·È‰È΋ ¯·Ú¿, Ï·˚΋ ·ÁÔÚ¿, ÙÚ›ÙË ËÏÈΛ·, ˙ÒÓË ·ÛÊ·Ï›·˜
¶¿ˆ Ó· ÏËÚÒÛˆ
ÙÔÓ ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌfi Ù˘
¢.∂.∏. Î·È ÙÔ˘ √.∆.∂.
∂ÁÒ ¿ˆ ÛÙÔ
π.∫.∞.

46. µÚ›ÛΈ ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÙˆÓ Ï¤ÍˆÓ
208
À¿Ú¯Ô˘Ó ÔÓfiÌ·Ù·
ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ, ÂȯÂÈÚ‹ÛˆÓ,
Û˘ÏÏfiÁˆÓ ÎÙÏ. Ù· ÔÔ›· ·ÔÙÂÏÔ‡ÓÙ·È
·fi ÔÏϤ˜ ϤÍÂȘ. ™ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘˜
¯ÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠ٷ ··ÚÚÎÎÙÙÈÈÎÎfifiÏÏÂÂÍÍ··, ‰ËÏ·‰‹
·ÎÚÔÛÙȯ›‰Â˜ Ô˘ Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ·fi
ÙÔ ÚÒÙÔ ÁÚ¿ÌÌ· Ù˘ οı Ϥ͢. ¢ËÏ·‰‹:
¢¢ËÌfiÛÈ· √√ÚÁ·ÓÈÛÌfi˜
∂∂ȯ›ÚËÛË ∆∆ËÏÂÈÎÔÈÓˆÓÈÒÓ
∏∏ÏÂÎÙÚÈÛÌÔ‡ ∂∂ÏÏ¿‰Ô˜
ÿÿ ‰Ú˘Ì·
∫∫ÔÈÓˆÓÈÎÒÓ
∞∞ÛʷϛۈÓ
Y¿Ú¯Ô˘Ó Î·È ÔÈ
ÛÛ˘˘ÓÓÙÙÔÔÌÌÔÔÁÁÚÚ··ÊÊ››Â˜˜. ™Â ·˘Ù¤˜, ·ÓÙ›
Ó· ÁÚ¿„Ô˘Ì ÌÈ· ϤÍË ÔÏfiÎÏËÚË,
ÁÚ¿ÊÔ˘Ì ÌÂÚÈο ÁÚ¿ÌÌ·Ù¿ Ù˘ ÁÈ·
Û˘ÓÙÔÌ›·. ŒÙÛÈ, ÁÚ¿ÊÔ˘ÌÂ, .¯.:
‰ËÏ. = «‰ËÏ·‰‹»
ÎÙÏ. = «Î·È Ù· ÏÔÈ¿»
‚Ï. = «‚Ϥ»
ÛÂÏ. = «ÛÂÏ›‰·»
ª· ÙÈ Â›Ó·È
·˘Ù¿;
¢ƒ∞™∆∏ƒπ√∆∏∆∞ 39 ƒˆÙÒ Î·È Ì·ı·›Óˆ ÙÈ ÛËÌ·›ÓÔ˘Ó Ù· ·Ú·Î¿Ùˆ ·ÚÎÙÈÎfiÏÂÍ·:
√.∂.¢.µ., ∂.ƒ.∆., √.™.∂., ∂.¶.√., ∫.∂.¶., ∂.ª.À., ∂.∫.∞.µ., √.∏.∂., ∂.√.∆.

47. 209
∆È ÛËÌ·›ÓÔ˘Ó ÔÈ Ï¤ÍÂȘ;
EENNOOTTHHTTAA 1188
√√ÈÈ ÛÛËËÌÌ··ÛÛ››Â˜˜ ÙÙˆˆÓÓ ÏϤ¤Í͈ˆÓÓ
∏ Ô˘Ú¿ Ù˘
··ÏÏÂÂÔÔ‡‡˜˜ ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜
Â›Ó·È ÌÌ··‡‡ÚÚËË.
∂ÁÒ ÛÙÔ ’¯· ÂÈ,
∫·Ú·ÁÎÈfi˙Ë. ªËÓ ÙÔÓ
ÂÌÈÛÙ‡ÂÛ·È ÙÔÓ ¡ÈfiÓÈÔ.
∂›Ó·È ··ÏÏÂÂÔÔ‡‡.¢ÂÓ ·ÓÙ¤¯ˆ È·! ∏
˙ˆ‹ ÌÔ˘ Â›Ó·È ÌÌ··‡‡ÚÚËË! ¶¿ÏÈ
ÓËÛÙÈÎfi˜ ı· Ì›ӈ.
1188..11 ∫∫˘˘ÚÚÈÈÔÔÏÏÂÂÍÍ››·· -- ªªÂÂÙÙ··ÊÊÔÔÚÚ¿¿
∫˘ÚÈÔÏÂÍ›· ¤¯Ô˘Ì fiÙ·Ó ¯ÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠ٷ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο, Ù· Â›ıÂÙ·, Ù· Ú‹Ì·Ù·, Ù· ÂÈÚÚ‹Ì·-
Ù· Î·È ÙȘ ÌÂÙÔ¯¤˜ Ì ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈ΋ ÙÔ˘˜ ÛËÌ·Û›·.
ªÂÙ·ÊÔÚ¿ ¤¯Ô˘Ì fiÙ·Ó ¯ÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠ÌÈ· ϤÍË Ì ·ÏÏ·Á̤ÓË ÛËÌ·Û›·, Ë ÔÔ›· fï˜ Û˘Ó-
‰¤ÂÙ·È Ì ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈ΋ Ù˘ ÛËÌ·Û›·.
¢ƒ∞™∆∏ƒπ√∆∏∆∞ 40 ™Â ÔȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ¤¯Ô˘Ì ΢ÚÈÔÏÂÍ›· Î·È Û ÔȘ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿;
1. ¢ÂÓ ÌÔÚÒ Ó· Ȉ ·˘Ùfi ÙÔ Ê¿ÚÌ·ÎÔ. ∂›Ó·È Ôχ ÈÎÚfi.
2. ª¿ÙˆÛ·Ó Ù· fi‰È· ÙÔ˘ ÛÙȘ ÛÎÏËÚ¤˜ ¤ÙÚ˜.
3. ªÂ ÙÔ ÍË̤ڈ̷ ÈÎÚ¿ Ó¤· ¤ÊÙ·Û·Ó ÛÙÔ ÓËÛ›.
4. ™Ù·Ì¿Ù· Ó· ÌÈÏ¿˜ fiÙ·Ó ÙÚˆ˜ Î·È Ì¿Û· ηϿ ÙÔ Ê·ÁËÙfi ÛÔ˘.
5. ¢ÂÓ Î·Ù¿Ï·‚· ÙÈ Â›Â. ª·ÛÔ‡Û ٷ ÏfiÁÈ· ÙÔ˘.
6. ∆ÔÓ ·Ú·Î¿ÏÂÛ· Ó· Ì ‚ÔËı‹ÛÂÈ, ·ÏÏ¿ ›¯Â ÛÎÏËÚ‹ ηډȿ Î·È Ì ·ÁÓfiËÛÂ.

48. µµÚÚÚ››ÛÛÎΈˆ ÙÙÈȘ˜˜ ÛÛ¯¯¤¤ÛÛÂÂÈȘ˜˜ ÙÙˆˆÓÓ ÏÏϤ¤¤ÍÍÍ͈Ó
210
1188..22 ™™˘˘ÓÓÒÒÓÓ˘˘ÌÌ·· –– ∞∞ÓÓÙÙÒÒÓÓ˘˘ÌÌ·· ((··ÓÓÙÙ››ııÂÂÙÙ··))
1188..33 √√ÌÌÒÒÓÓ˘˘ÌÌ·· –– ¶¶··ÚÚÒÒÓÓ˘˘ÌÌ··
™˘ÓÒÓ˘Ì· ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È ÔÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ Ϥ-
ÍÂȘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÂÚ›Ô˘ ÙËÓ ›‰È· ÛËÌ·Û›·.
∞ÓÙÒÓ˘Ì· (·ÓÙ›ıÂÙ·) ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È ÔÈ Ï¤ÍÂȘ
Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·ÓÙ›ıÂÙË ÛËÌ·Û›·.
·¿˜ – ÈÂÚ¤·˜
Ï¢Îfi˜ – ¿ÛÚÔ˜
Ì·Ì¿˜ – ·Ù¤Ú·˜
Î.¿.
„ËÏfi˜ – ÎÔÓÙfi˜
ÏÔ‡ÛÈÔ˜ – ÊÙˆ¯fi˜
fiÌÔÚÊÔ˜ – ¿Û¯ËÌÔ˜
¿Óˆ – οو
ÁÂÌ›˙ˆ – ·‰ÂÈ¿˙ˆ
·Ó‚·›Óˆ – ηÙ‚·›Óˆ
Î.¿.
Ô ‰·ÓÂÈÎfi˜ – Ô ‰·ÓÈÎfi˜ (·fi ÙË ¢·Ó›·)
ÙÔ ‰È¿ÏÂÈÌÌ· (ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô) – ÙÔ ‰È¿Ï˘Ì· (˘ÁÚÔ‡)
ۋΈ (¿Óˆ) – Û‡ÎÔ (ÊÚÔ‡ÙÔ)
‹Ú· (οÙÈ) – (·˘Ùfi˜ ¤¯ÂÈ) ›ڷ
Ë ÂÊÔÚ›· (ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ˘ËÚÂÛ›·) – Ë Â˘ÊÔÚ›· (ÏÔ‡ÛÈ· ·Ú·ÁˆÁ‹)
ÎÏ›ӈ ÙËÓ fiÚÙ· – Îϛӈ ¤Ó· Ú‹Ì·
ÙÔ Îϛ̷ Ù˘ ¯ÒÚ·˜ – ÙÔ ÎÏ‹Ì· ÛÙËÓ ·˘Ï‹ Ì·˜ (ÎÏËÌ·Ù·ÚÈ¿, ·Ì¤ÏÈ)
Ô ÎÚÈÙÈÎfi˜ (·˘Ùfi˜ Ô˘ ·ÛΛ ÎÚÈÙÈ΋) – Ô ÎÚËÙÈÎfi˜ (·fi ÙËÓ ∫Ú‹ÙË)
Ë Ï›Ú· (ÓfiÌÈÛÌ·) – Ë Ï‡Ú· (ÌÔ˘ÛÈÎfi fiÚÁ·ÓÔ)
Ô ÏÈÌfi˜ (›ӷ) – Ô ÏÔÈÌfi˜ (·ÚÚÒÛÙÂÈ·)
Ô fiÚÔ˜ (Û˘Ìʈӛ·) – ÙÔ fiÚÔ˜ (‚Ô˘Ófi)
ۋΈ (Ú‹Ì·) – Û‡ÎÔ (ÙÔ ÊÚÔ‡ÙÔ)
Ô ÙÔ›¯Ô˜ (ÛÈÙÈÔ‡) – ÙÔ Ù›¯Ô˜ (Ù˘ fiÏ˘)
ÙÔ Ê‡ÏÏÔ (‰¤ÓÙÚÔ˘) – ÙÔ Ê‡ÏÔ (·ÚÛÂÓÈÎfi ‹ ıËÏ˘Îfi)
Ô „ËÏfi˜ (Ô˘ ¤¯ÂÈ ‡„Ô˜) – Ô „ÈÏfi˜ (ÏÂÙfi˜)
Î.¿.
√ÌÒÓ˘Ì· Â›Ó·È ÔÈ Ï¤ÍÂȘ Ô˘ ÚÔʤÚÔÓÙ·È ÙÔ ›‰ÈÔ
·ÏÏ¿ ¤¯Ô˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÛËÌ·Û›·.

49. ∂∂∂∂¡¡¡¡¡√√√√√∆∆∆∏∏∏∆∆∆∞∞∞ 111888:: TÈ ÛËÌ·›ÓÔ˘Ó ÔÈ Ï¤ÍÂȘ;
211
1188..33 ¶¶ÔÔÏχ‡ÛÛËËÌÌ··
∆ÔÓÈο ·ÚÒÓ˘Ì·: ªÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜, ÌÔÚÒ Ó· ͯˆÚ›-
Ûˆ ÙȘ ϤÍÂȘ ·˘Ù¤˜ ·fi ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ÙfiÓÔ˘.
Á¤ÚÓˆ – ÁÂÚÓÒ
Á¤ÚÔ˜ – ÁÂÚfi˜
ÓfiÌÔ˜ – ÓÔÌfi˜
·›ÚÓˆ – ÂÚÓÒ
›Óˆ – ÂÈÓÒ
Û¯ÔÏÂ›Ô – Û¯fiÏÈÔ
¯ÒÚÔ˜ – ¯ÔÚfi˜
ÌÂÁ¿ÏÔ˜ (= ÌÂÁ·ÏfiÛˆÌÔ˜, ËÏÈÎȈ̤ÓÔ˜, ÛÔ˘‰·›Ô˜)
ÚfiÛˆÔ (ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘, ÙÔ˘ ÎÙ›ÛÌ·ÙÔ˜, ÛÙË ÁÚ·ÌÌ·ÙÈ΋)
ÙÔ ¯Â›ÏÔ˜ (ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘, ÙÔ˘ ÔÙËÚÈÔ‡, ÙÔ˘ ÁÎÚÂÌÔ‡)
fi‰È (ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘, ÙÔ˘ ÙÚ·Â˙ÈÔ‡ ÎÙÏ.)
ÔÈ ·Ì˘Á‰·ÏȤ˜ (‰¤ÓÙÚ·) – ÔÈ ·Ì˘Á‰·Ï¤˜ (·‰¤Ó˜)
Ô ·Ì·ÚÙˆÏfi˜ (·˘Ùfi˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ·Ì·Úٛ˜) – Ô ·ÚÌ·ÙÔÏfi˜ (·˘Ùfi˜ Ô˘ ÎÚ·Ù¿ÂÈ ¿ÚÌ·Ù·)
ÂÁÎÏËÌ·ÙÒ (οӈ ¤ÁÎÏËÌ·) – ÂÁÎÏÈÌ·Ù›˙ˆ (ÂÈÛ¿Áˆ οÔÈÔÓ Ì ÔÌ·Ïfi ÙÚfiÔ ÛÙȘ
ÎÏÈÌ·ÙÈΤ˜ ‹ ¿ÏϘ Û˘Óı‹Î˜)
Ô πÓ‰fi˜ (·fi ÙËÓ πÓ‰›·) – Ô πӉȿÓÔ˜ (Èı·ÁÂÓ‹˜ Ù˘ ∞ÌÂÚÈ΋˜)
ÛÙÂÚÒ (·›ÚÓˆ οÙÈ Ô˘ ·Ó‹ÎÂÈ Û ¿ÏÏÔÓ) – ˘ÛÙÂÚÒ (̤ӈ ›Ûˆ)
Ë ÛÙ‹ÏË (ÂÈه̂ȷ) – Ô ÛÙ‡ÏÔ˜ (Ë ÎÔÏfiÓ·)
Ë Ûʋη (¤ÓÙÔÌÔ) – Ë ÛÊ›ÁÁ· (Ì˘ıÔÏÔÁÈÎfi Ù¤Ú·˜)
Ô Ù¯ÓÈÎfi˜ (Û ۯ¤ÛË Ì ÌÈ· Ù¤¯ÓË) – Ô Ù¯ÓËÙfi˜ (·˘Ùfi˜ Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È Ê˘ÛÈÎfi˜)
Î.¿.
¶ÚÔÛÔ¯‹! ∂Âȉ‹ Ù· ·ÚÒÓ˘Ì· ÌÔÈ¿˙Ô˘Ó ÛÙËÓ ÚÔÊÔÚ¿, Ú¤-
ÂÈ Ó· ›̷ÛÙ Ôχ ÚÔÛÂÎÙÈÎÔ› ÌËÓ Ù˘¯fiÓ Ù· ÌÂÚ‰¤„Ô˘ÌÂ!
¶·ÚÒÓ˘Ì· ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È ÔÈ Ï¤ÍÂȘ Ô˘ ÌÔÈ¿˙Ô˘Ó
ÛÙËÓ ÚÔÊÔÚ¿, ·ÏÏ¿ ¤¯Ô˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÛËÌ·Û›·.
¶ÔχÛËÌÔ: ªÈ· ϤÍË Ì ·Ú·¿Óˆ ·fi Ì›· ÛË̷ۛ˜,
ÔÈ Ôԛ˜ ¤¯Ô˘Ó Û¯¤ÛË ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Î·È ÚÔ·ÙÔ˘Ó
Û˘Ó‹ıˆ˜ ·fi ÌÂÙ·ÊÔÚ¿.

50. Β’ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΛΑΤΣΙΩΝ
Θέμα: Οι φίλοι γιορτάζουν (Ακτύπη … τα γενέθλια)
Ημερομηνία: 05/12/2006
Τάξη: Ε’
Δασκάλα: Δέσπω Χατζηστεφάνου
Σύμβουλος Γλώσσας: Ευρυδίκη Παπαγεωργίου
Διευθύντρια: Κλεονίκη Κύπρου
Επιθεωρητής: Μιχάλης Χαπέσιης

51. Προγραμματισμός εργασίας για το μάθημα
των Ελληνικών
Θέμα: Οι φίλοι γιορτάζουν (Ακτύπη … τα γενέθλια)
Ημερομηνία: 05/12/2006 Τάξη: Ε’2
Διάρκεια: 2 x 80 λεπτά
Στόχοι
 Κατανόησης και επεξεργασίας του κειμένου.
Οι μαθητές:
- να βρουν τα πρόσωπα του κειμένου
- να αναφέρουν πού και πότε εξελίχθηκαν τα γεγονότα.
- να εμβαθύνουν στο κείμενο και να κατανοούν φράσεις του κειμένου, όπως
«Γέμισε η κουζίνα αγκαλιές, φιλιά και χαρτιά περιτυλίγματος».
 Επικοινωνιακοί
Οι μαθητές:
- να αναφέρουν εμπειρίες και βιώματα από τη δική τους ζωή, όσον αφορά
τα γενέθλια.
- νa εντοπίζουν λέξεις ή φράσεις του κειμένου που εκφράζουν
συναισθήματα.
- να εντοπίζουν τα δομικά χαρακτηριστικά του κειμένου και να
αναπαράγουν τη δομή του.
- να εξοικειωθούν με το κειμενικό είδος της πρόσκλησης, δίνοντας έμφαση
στην αλλαγή του ύφους ανάλογα με το είδος της πρόσκλησης (επίσημο –
ανεπίσημο).
Λεξικογραμματικοί
Οι μαθητές:
- να συνειδητοποιήσουν τις διαφορές ανάμεσα στον ευθύ και πλάγιο λόγο.
- Να φτιάχνουν σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό τη λέξη «φίλος»,
χρησιμοποιώντας και το λεξικό τους.
- Να συμπληρώνουν ακροστιχίδες με το λεξιλόγιο του κειμένου
(ΓΕΝΕΘΛΙΑ, ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ).
Αφόρμηση
Οι μαθητές βλέπουν μια φωτογραφία που απεικονίζει πάρτι γενεθλίων ενώ
παράλληλα ακούνε και το ανάλογο τραγούδι.
Όσα παιδιά έχουν φωτογραφίες από τα γενέθλιά τους εκφράζονται προφορικά για
το πώς πέρασαν τη συγκεκριμένη μέρα.

52. Επεξεργασία
 Γίνεται μεγαλόφωνη ανάγνωση από την εκπαιδευτικό και τα παιδιά εντοπίζουν
τα πρόσωπα, το χώρο και το χρόνο διεξαγωγής των γεγονότων.
 Τα παιδιά καλούνται να εντοπίσουν στο κείμενο λέξεις ή φράσεις που
δείχνουν τα συναισθήματα που ένιωσε ο Ακτύπης από την αρχή μέχρι το
τέλος του κειμένου.
 Παράλληλα γίνονται ερωτήσεις κατανόησης του κειμένου.
 Τα παιδιά βλέπουν σε προβολή την κάρτα γενεθλίων που βρίσκεται στη σελ.
82 και απαντούν στις πιο κάτω ερωτήσεις:
- Ποιος προσκαλεί;
- Ποιος προσκαλείται;
- Ποια μέρα θα γίνει το γεγονός;
- Ποια ώρα;
- Πού;
 Αναφέρεται ότι αυτά είναι τα βασικά στοιχεία της πρόσκλησης (γίνεται και
προβολή τους ). Τα παιδιά αναφέρουν άλλες περιπτώσεις που χρησιμοποιούμε
προσκλήσεις.
 Τίθεται στα παιδιά ο ακόλουθος προβληματισμός: «Είναι άραγε όλες οι
προσκλήσεις οι ίδιες ή έχουν κάποιες διαφορές;»
 Τα παιδιά κρατούν στις ομάδες τους διάφορα είδη προσκλήσεων (επίσημες και
ανεπίσημες) και καλούνται να τις παρατηρήσουν και να συμπληρώσουν φύλλο
εργασίας στο οποίο θα εντοπίσουν τις ομοιότητες και τις διαφορές.
 Δίνεται το Φύλλο Εργασίας 2 και τα παιδιά καλούνται να φτιάξουν την
πρόσκληση για τη χριστουγεννιάτικη γιορτή του σχολείου , με βάση τις
πληροφορίες που τους δίνονται.
 Μετά το τέλος της εργασίας, γίνεται αξιολόγηση των προσκλήσεων των
παιδιών και επιλέγεται η πιο καλή πρόσκληση, η οποία θα επεξεργαστεί στον
υπολογιστή για να δοθεί στους γονείς των παιδιών της τάξης.
 Όποιος μαθητής τελειώνει φτιάχνει στο τετράδιό των ελληνικών του την
ακροστιχίδα της λέξης ΓΕΝΕΘΛΙΑ ή ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ, μέχρι να τελειώσουν
όλοι για να γίνει η αξιολόγηση των προσκλήσεων.

53. Ακτύπη … τα γενέθλια
Φύλλο εργασίας 1
Όνομα: ………………………………………………………………………….
Τάξη: ……………………… Ημερομηνία: ……………………………
 Συζητώ με τα παιδιά της ομάδας μου και βρίσκω ομοιότητες
και διαφορές ανάμεσα στις προσκλήσεις που βρίσκονται
μπροστά μου.
ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ
Ακτύπη … τα γενέθλια
Φύλλο εργασίας 2
Όνομα: ………………………………………………………………………

54. Τάξη: …………………. Ημερομηνία: …………………………
 Πλησιάζουν Χριστούγεννα. Με βάση τις πληροφορίες που
δίνονται πιο κάτω, καθώς και ό,τι άλλο χρειαστεί, ετοίμασε
την πρόσκληση για τη χριστουγεννιάτικη γιορτή του σχολείου
μας.
 Χώρος: Α’ Δημοτικό Λατσιών
 Ημερομηνία: 19/ 12/ 2006
 Ώρα: 19:30

56. Πρόσωπα:
Ακτύπης, Κος και κα Ακτυπίδη, Βαλάντης, Άκης,
Παυλίνα, Λία, Μαρία, Γρηγόρης, Μάνια,
Ευριπίδης, Μανόλης .
Χώρος:
Το σπίτι του Ακτύπη
Χρόνος:
Η μέρα των γενεθλίων του Ακτύπη
Ακτύπη… τα γενέθλια

58. Ποιος προσκαλείται
Τη μέρα που θα γίνει το γεγονός
Την ώρα
Το χώρο διεξαγωγής
Το τηλέφωνο (προαιρετικό)
Ποιος προσκαλεί
Τι πρέπει να περιέχει το κείμενο
της πρόσκλησης

59. Πότε χρησιμοποιώ προσκλήσεις
Γενέθλια
Γάμο
Αρραβώνες
Βαφτίσια
Εγκαίνια
Διάφορες εκδηλώσεις

60. 1
ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Σχολείο: Β΄ Δημοτικό Σχολείο Πάφου «ΔΗΜΗΤΡΕΙΟΝ»
Τάξη: Ε ,Τμήμα: 1
Δάσκαλος: Νικόλαος Λεκκός
Μαθητές: 21
Μάθημα: Ελληνικά
 Θέμα: Οι φίλοι γιορτάζουν – Ακτύπη... τα γενέθλια (από το βιβλίο
«Της γλώσσας ρόδα και ροδάνι» της Πέμπτης Δημοτικού, 2006,
Αθήνα: ΟΕΔΒ, Μέρος Α΄, ενότητα 6η
, σελίδες 82-86)
 Είδος λόγου: Κατευθυντικός1
 Είδος κειμένου: Προσκλήσεις (επίσημες και ανεπίσημες)
 Γραμματική: Ευθύς και πλάγιος λόγος (επαναφορά). Ορθογραφία.
Οικογένειες λέξεων.
Διάρκεια: 1 Χ 80΄.
Ημερομηνία: Τετάρτη 13 Δεκεμβρίου 2006
Εισαγωγή
Στο κείμενο αυτό υπάρχει η αφήγηση των γενεθλίων ενός μικρού αγοριού,
του Ακτύπη. O Ακτύπης γίνεται δέκα χρονών και περιμένει να ξημερώσει η
μέρα των γενεθλίων του. Όταν ξημερώνει, η εσκεμμένη αδιαφορία των
δικών του τον απογοητεύει. Η κατάσταση όμως αλλάζει άμεσα, όταν του
παρουσιάζουν το ποδήλατο που τόσο αγαπούσε.. Το πάρτι εξελίσσεται σε
πραγματική απόλαυση για τον εορτάζοντα και τους καλεσμένους του, που
ακόμα και οι μικροτραυματισμοί που τυχαίνουν, περνούν απαρατήρητοι.
Διδακτικοί στόχοι
Τα παιδιά:
1. Να αναφέρουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μιας πρόσκλησης.
2. Αφού αντιληφθούν, να εντοπίσουν τις διαφορές μεταξύ μιας επίσημης
γραπτής πρόσκλησης από τη μια και μιας ανεπίσημης (γενεθλίων εν
προκειμένω από την άλλη)
1
« ...Ο κατευθυντικός λόγος παράγεται με στόχο να οδηγήσει τον παραλήπτη σε μια ορισμένη
ενέργεια, συμπεριφορά ή αντίληψη (επιχειρηματολογικά κείμενα, οδηγίες προσκλήσεις κλπ.)» [
Βιβλίο του δασκάλου σελ. 26]

61. 2
3. Να αντιληφθούν τη χρηστική αξία των προσκλήσεων στην κοινωνική
μας καθημερινότητα.
4. Να εντοπίσουν τις βασικές πληροφορίες που πρέπει να υπάρχουν σε
μια πρόσκληση (επίσημη ή ανεπίσημη), ώστε αυτή να είναι άρτια και
βοηθητική.
5. Να μπορέσουν να φτιάξουν τις δικές τους προσκλήσεις κάνοντας
χρήση των προαναφερθέντων σημείων.
6. Να είναι σε θέση να αυτοαξιολογήσουν το γραπτό τους λόγο με βάση
δοσμένα κριτήρια.
7. Να μεταφέρουν προτάσεις από τον ευθύ στο πλάγιο λόγο και
αντίστροφα.2
Προϋπάρχουσες γνώσεις
Στις προηγούμενες υποενότητες τα παιδιά εργάστηκαν πάνω στη σύνταξη
επιστολών, επίσημων και ανεπίσημων. Έχουν ήδη αντιληφθεί τη
διαφοροποίηση που επιτάσσει η ταυτότητα του παραλήπτη της επιστολής.
Αυτή τους η ικανότητα θα χρησιμοποιηθεί και κατά τη σύνταξη των
προσκλήσεων. Επίσης είναι σε θέση, με εύλογη ευχέρεια, να μεταφέρουν
προτάσεις από τον ευθύ στον πλάγιο λόγο και αντίστροφα.
Οργάνωση τάξης – Τρόπος εργασίας.
 Θα γίνει προσπάθεια για αξιοποίηση της κειμενοκεντρικής
προσέγγισης του μαθήματος των ελληνικών.3
 Οι μαθητές θα εργαστούν χωρισμένοι σε ομάδες.
Πορεία διδασκαλίας.
 Χρησιμοποιώντας, ως αφόρμηση, την προβολή διαφανειών από
εικόνες γενεθλίων στον υπολογιστή, αλλά και τις εμπειρίες των
παιδιών από τα δικά τους γενέθλια (συναισθήματα, γεγονότα,
ευτράπελα κλπ), περνάμε στη μεγαλόφωνη ανάγνωση του κειμένου
απ’ το δάσκαλο. (Οι άγνωστες λέξεις ερμηνεύονται από τους μαθητές
με τη βοήθεια του λεξικού τους.)
2
Το αντικείμενο έχει εξεταστεί σε βάθος στην υποενότητα «Ιστορίες με φίλους», σελίδες 77-80
3
Βιβλίο του δασκάλου σελίδες 9-15

62. 3
 Οι μαθητές , ανατρέχοντας στο κείμενο, απαντούν στις ερωτήσεις του
βιβλίου και σε αυτές του δασκάλου.
 Κάνοντας χρήση των προσκλήσεων που παρατίθενται στο βιβλίο και
αυτών που έχουν μεταφερθεί απ’ το σπίτι τους, οι μαθητές
εντοπίζουν τα βασικά στοιχεία μιας πρόσκλησης και τη
διαφοροποίηση του ύφους της ανάλογα με το θέμα.
 Τα κύρια σημεία μιας πρόσκλησης προβάλλονται από διαφάνεια στον
πίνακα. Υπογραμμίζονται και σχολιάζονται.
 Οι μαθητές κατασκευάζουν τις δικές τους προσκλήσεις ομαδικά.
 Αξιολογούν την ποιότητα των εργασιών τους με βάση τα κριτήρια
που αναγράφονται στη σελίδα 85 του βιβλίου τους.
 Αναγράφονται στον πίνακα προτάσεις που μόλις λέχθηκαν από τους
μαθητές και καλούνται να τις μεταφέρουν στον πλάγιο λόγο. (Η
διαδικασία μπορεί να ξεκινήσει και αντίστροφα).
Επέκταση
 Οι μαθητές μπορούν να αναπαραστήσουν στο λογισμικό
Kindspiration τα βασικά στοιχεία μιας πρόσκλησης και να
κατασκευάσουν μια δική τους σε διαφάνεια του power point.
 Οι μαθητές κατασκευάζουν τις δικές τους προσκλήσεις και τις
διακοσμούν (σε χαρτί)
 Μέσα σε διαφορετικά, φανταστικά ή πραγματικά σενάρια που έχουν
σχέση με πάρτι γενεθλίων, οι μαθητές καλούνται να υποδυθούν
χαρακτήρες οι οποίοι νιώθουν απογοήτευση, χαρά, αναστάτωση.
Μέσα – Υλικά.
 Το βιβλίο του μαθητή.
 Προσκλήσεις
 Λεξικό
 Πίνακας
 Ηλεκτρονικός υπολογιστής (κατά την αφόρμηση από τον δάσκαλο,
κατά την επέκταση από τους μαθητές).
 Φυλλάδιο με τα σημεία που πρέπει να προσεχθούν κατά την
αυτοαξιολόγηση.

63. 4
Σημείωση
Συνάδελφοι,
Το μάθημα στο οποίο αναφέρεται το σχέδιο μαθήματος, είναι απλά και μόνο
μια διδακτική πρόταση. Σχεδιάστηκε με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην ξεφεύγει
από τα εφικτά προς πραγματοποίηση κατά τη διάρκεια ενός μαθήματος
ελληνικών από τη μια, αλλά και να είναι σύμφωνο με τη φιλοσοφία που
προωθούν τα νέα σχολικά εγχειρίδια. Δε διεκδικεί ούτε την αυθεντία ούτε την
αρτιότητα ούτε την απόλυτη πρωτοτυπία. Θερμή μας παράκληση λοιπόν να το
αντιμετωπίσετε ως τέτοιο. Η αποδοχή του, πλήρης ή μερική αλλά και η
απόρριψη του, πλήρης ή μερική και πάλι, είναι αναμενόμενα ενδεχόμενα. Οι
εισηγήσεις σας και οι παρατηρήσεις σας είναι παραπάνω από
καλοδεχούμενες.
Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων για ανοχή και τη συνεργασία σας.
Νικόλαος Λεκκός
Δάσκαλος

64. 5
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
ΕΝΤΥΠΟ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΔΙΟΡΘΩΝΩ ΤΟ ΓΡΑΠΤΟ ΜΟΥ
Κοίταξε προσεκτικά τα πιο κάτω σημεία και βάλε ν εκεί που νομίζεις ότι
τα έχεις καταφέρει.
 Ποιος ήταν ο σκοπός μου; Τον πέτυχα;...............
 Ποιος προσκαλείται; .........
 Πότε; (Ημέρα, ημερομηνία και ώρα)..............
 Ποιος προσκαλεί;..........
 Υπάρχει η διεύθυνση και το τηλέφωνο;........
 Πώς είναι η ορθογραφία μου;.....
 Χρησιμοποίησα σωστά τελείες και κόμματα;......
 Πώς είναι η συνολική εμφάνιση της δουλειάς μου.....

68. Ενότητα 6 Οι φίλοι μας, οι φίλες μας Οι φίλοι γιορτάζουν
Ασκήσεις εμπέδωσης
1. Υπογραμμίζω τις προσωπικές αντωνυμίες στον παρακάτω διάλογο :
- Μου έφερες το βιβλίο που σου ζήτησα ;
- Ναι. Πού θέλεις να το αφήσω ;
- Βάλ’ το εκεί που είναι και τα άλλα βιβλία .
- Εμένα και της αδερφής μου μας άρεσε πολύ .
- Το διάβασες όλο ;
- Ναι. Α ! σου στέλνουν χαιρετίσματα και τα παιδιά.
- Να τους πεις « ευχαριστώ » . Όταν γίνω καλά, θα σας δω όλους. Μου έχετε λείψει
πολύ .
2. Να αντικαταστήσεις τα ουσιαστικά των παρακάτω προτάσεων με τους
αδύνατους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας.
Διάβασα το βιβλίο. ………………………………
Τηλεφώνησες του Γιώργου; ………………………………
Παρακολουθούμε τις εξελίξεις. ………………………………
Δε μοιάζει της μητέρας. ………………………………
Να αγαπάς τους γονείς σου. ………………………………
3. Να χαρακτηρίσεις τις παρακάτω προτάσεις ως προς το περιεχόμενο τους.
Ο καιρός θα είναι καλός αύριο. ( ………………… )
Επιτέλους ήρθες! ( ………………… )
Γύρνα πίσω το συντομότερο δυνατό. ( ………………… )
Πόσους θα καλέσεις στη γιορτή σου; ( ………………… )
Δεν έγραψα καλά στο διαγώνισμα της ιστορίας. ( ………………… )
Μπράβο, τα κατάφερες! ( ………………… )
Να με περιμένεις έξω από το σπίτι. ( ………………… )
4. Αφού διαβάσεις τον παρακάτω διάλογο, να χαρακτηρίσεις τις προτάσεις ως
προς το περιεχόμενό τους.
- Τι νόστιμη κολοκυθόπιτα! Δεν έχω φάει καλύτερη. Εσύ την έφτιαξες;
- Η αδερφή μου την έφτιαξε. Παρακολουθεί μαθήματα μαγειρικής σε σχολή.
- Αλήθεια! Βάλε μου λίγη ακόμα. Α! Είναι εξαιρετική! Πρέπει να μου δώσεις
τη συνταγή.
- Θα τη ζητήσω από την αδερφή μου και θα στη δώσω.

69. 5. Μπορείς να συμπληρώσεις τα γράμματα που λείπουν από τις ομώνυμες λέξεις
των παρακάτω προτάσεων;
Κλ…νω το παράθυρο. - Κλ ... νω το ουσιαστικό ή το ρήμα.
Το κλ...μα του παππού. - Το κλ ... μα της Ελλάδας είναι μεσογειακό.
Ο σκύλος φ…λάει το σπίτι. - Κάθε πρωί πριν φύγω φ ... λάω τη μητέρα μου.
Ο κυρ-Μιχάλης είναι χ…ρος. - Ο μπαρμπα-Τάκης έχει ένα χ....ρο στην αυλή του.
Η λ…ρα είναι μουσικό όργανο. - Η λ...ρα είναι νόμισμα.
Στην Ελλάδα έχουμε ψ…λά βουνά. - Δεν έχω ψ....λά μαζί μου για τσίχλες.
Τα τ…χη της Τροίας ήταν θεόρατα. - Ο τ....χος του δωματίου του ήταν γεμάτος
αφίσες.
6. Μια νεράιδα και μια μάγισσα ψάχνοντας να βρουν τα’ αστέρια που χάνονται,
καβγαδίζουν για τις μύτες τους. Μπορείς να μεταφέρεις το μεταξύ τους διάλογο
σε πλάγιο λόγο;
Νεράιδα: Εδώ πρέπει να ‘πεσε.
Μάγισσα: αποκλείεται. Σίγουρα από ‘δω.
Νεράιδα: μα το είδα από τούτη τη μεριά.
Μάγισσα: σιγά μην το είδες! Εσύ τη νύχτα δε βλέπεις ούτε τη μύτη σου.
Νεράιδα: αν είχα μια μυτάρα σαν τη δική σου, θα την έβλεπα.
Μάγισσα: Αχά! Οι νεράιδες ζηλεύουν τις μάγισσες επειδή οι καημένες έχουν μια
τόση δα, μικρή, κολοβή, άχρηστη χαζομυτούλα…
Νεράιδα: Μπερδεύτηκες! Θες να πεις οι μάγισσες ζηλεύουν τις νεράιδες. Και με το
δίκιο τους! Όλες οι μάγισσες έχουν μια μύτη σαν πρησμένη μελιτζάνα! Εν πάση
περιπτώσει … εγώ δεν χρειάζεται να βλέπω κάτι. Εγώ το ακούω…
Μάγισσα: μπορείς ν’ ακούσεις ένα αστέρι να πέφτει; Αν είναι δυνατόν!
7. Να συμπληρωθεί ο πίνακας.
Ενεστώτας
ΟΡΙΣΤΙΚΗΣ
α’ πρόσωπο
Πρόσωπα ΑΟΡΙΣΤΟΣ
ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗΣ
ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗΣ
β ‘ ενικού
Δουλεύω
β ‘ πληθυντικού
β ‘ ενικού
Μαθαίνω
β ‘ πληθυντικού
β ‘ ενικού
Γλεντώ
β ‘ πληθυντικού

70. 8. Διάβασε προσεκτικά το παρακάτω κείμενο και υπογράμμισε τις τελικές
προτάσεις.
Έκανε φοβερή παγωνιά, χιόνιζε κι είχε αρχίσει ήδη να σκοτεινιάζει εκείνο το
τελευταίο βράδυ του χρόνου, παραμονή Πρωτοχρονιάς. Μέσα στο τσουχτερό κρύο
περιπλανιόταν στους δρόμους ένα μικρό, φτωχό κοριτσάκι, ξυπόλυτο. Η αλήθεια
είναι ότι φεύγοντας από το σπίτι είχε φορέσει ένα ζευγάρι παντόφλες. Η μια
παντόφλα της χάθηκε όταν έτρεξε για να αποφύγει δυο άμαξες και την ΄΄άλλη της την
άρπαξε ένα χαμίνι που είπε κοροϊδευτικά ότι την ήθελε για … να την κάνει κούνια! Η
μικρούλα δεν είχε τίποτα πια να προφυλάξει τα ποδαράκια της που είχαν μελανιάσει
από το κρύο. Η φθαρμένη της ποδιά ήταν γεμάτη από σπίρτα που τα πουλ0ούσε. Μα
την παραμονή του νέου έτους όλοι ήταν βιαστικοί, κανείς δε σταματούσε για να
κοιτάξει το προσωπάκι της μικρής που ικέτευε χωρίς να μιλάει, κανείς δε σταματούσε
ν’ αγοράσει σπίρτα.
Κρύωνε πολύ … Δεν τολμούσε, όμως, να γυρίσει σπίτι της χωρίς να έχει
πουλήσει ούτε ένα σπίρτο.
Τα χεράκια ήταν ξυλιασμένα. Αχ, να πάρω ένα σπίρτο, σκέφτηκε, να το
ανάψω να ζεστάνω τα δάχτυλα μου; Αυτό έκανε. Άναψε ένα σπίρτο και πήγε ν’
απλώσει τα ποδάρια της να τα ζεστάνει, όταν ξαφνικά η φλόγα έσβησε.

71. ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02
Να μετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και τον πλάγιο σε ευθύ:
1. Ο καθηγητής μου είπε: «Γράψε πιο καθαρά»
……………………………………………………………………………………..
2. Άκουσα στο ράδιο πως στην Κίνα έγινε φοβερός σεισμός
……………………………………………………………….........................
3. Ο Γιάννης μου φώναξε από μακριά: «αν έλθεις νωρίς , θα πάμε στο
θέατρο»………………………………………………………………………….
4. Με ρώτησε τι θέλω………………………………………………………….
5. Με ρώτησε : «Θα πας ταξίδι;»
…………………………………………………………………………………………
6. Του φώναξε θυμωμένος : «Φύγε γρήγορα από εδώ»
………………………………………………………………………………………….
Να υπογραμμίσεις τις πλάγιες ερωτήσεις και να τις μετατρέψεις σε πλάγιες
ερωτήσεις κάνοντας τις αναγκαίες αλλαγές.
1. Κανένας δεν ξέρει για ποιο λόγο με τιμώρησαν.
…………………………………………………………………………………………………..
2. Ρώτησε τον αν θα μείνει στο σπίτι μας ή θα πάει στο ξενοδοχείο.
……………………………………………………………………………………………………
3. Απορώ πώς έγραψε τόσο καλά στις εξετάσεις.
……………………………………………………………………………………………………
4. Σκέψου γιατί συμπεριφέρθηκε έτσι.
…………………………………………………………………………………………………….
5. Όλοι νοιάζονταν πώς θα με βοηθήσουν.
……………………………………………………………………………………………………...
Τις παρακάτω ευθείες ερωτήσεις να τις μετατρέψετε σε πλάγιες , αφού τις
εξαρτήσετε από το ρήμα που βρίσκεται στη δεξιά στήλη.
1. Πήρες το γράμμα που σου έστειλα; Τον ρώτησε ...................................................
..........................................................................
2. Πώς ζει άραγε το παιδί μου; Αναρωτιόταν……………………………………………….
…………………………………………………………………..
3. Πόσο θα μας κοστίσει αυτή η
δουλεία;
Σκεφτόταν……………………………………………………..
……………………………………………………………………..
4. Έχεις την πρόθεση να μας
συμπαρασταθεί;
Αμφιβάλλω…………………………………………………….
………………………………………………………………………..
5. Τι θα κάνουμε αύριο; Σκέφτονται………………………………………………………
………………………………………………………………………..
ΕΥΘΥΣ - ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ

72. ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02
Στο κείμενο του Ηροδότου που ακολουθεί, οι δυο νέοι Σπαρτιάτες που πήγαν
στην Περσία, για να θυσιαστούν για την πατρίδα τους , είπαν τα εξής στον
Πέρση στρατηγό Υδάρνη, όταν τους πρότεινε να γίνουν υπήκοοι του Πέρση
βασιλιά.
«Υδάρνη, η συμβουλή που μας απευθύνεις δε δίνεται με ίσους όρους , γιατί
μας συμβουλεύεις έχοντας εμπειρία από το ένα , ενώ είσαι άπειρος από το
άλλο. Ξέρεις δηλ. καλά τι σημαίνει να είσαι δούλους , δε γνώρισες όμως ακόμη
την ελευθερία ούτε ξέρεις αν είναι ή δεν είναι ευχάριστη. Γιατί, αν την είχες
δοκιμάσει, θα μας συμβούλευες να πολεμάμε γι΄ αυτήν όχι μόνο με δόρατα
αλλά και τσεκούρια.»
Να μεταφέρετε το κείμενο που βρίσκεται μέσα σε εισαγωγικά από τον ευθύ
λόγο σε πλάγιο , εξαρτώντας το από τη φράση:
Οι δυο νέοι Σπαρτιάτες απάντησαν στον Υδάρνη……………………………………………
..…………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
Να μετατρέψεις το παρακάτω κείμενο σε διάλογο (τον πλάγιο λόγο σε ευθύ )
Ο μαθητής ζήτησε από τη μητέρα του να μαντέψει το βαθμό που πήρε στο
μάθημα της Ιστορίας. Εκείνη πρότεινε τον αριθμό 19 , όμως ο μαθητής την
ενημέρωσε ότι ήταν πολύ χαμηλότερος, δηλ. 11. Η μητέρα δήλωσε ότι είναι
απογοητευμένη από την επίδοση του παιδιού της, αφού η ίδια τον εξέτασε μια
μέρα πριν τη γραπτή δοκιμασία. Τότε ο μαθητής απάντησε ότι αγχώθηκε πολύ..
..…………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………..

73. ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02
ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ ΟΤΙ:
 ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ :Τα λόγια κάποιου που ακούγονται άμεσα(όπως
ο ίδιος τα απευθύνει)  π.χ. θα σου απαντήσω…
 ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ: Τα λόγια κάποιου , όπως μεταφέρονται
έμμεσα σε κάποιον άλλο  π.χ. Μου είπε πως θα μου
απαντήσει…
ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΕΥΘΕΩΣ ΛΟΓΥ ΣΕ ΠΛΑΓΙΟ:
 Ο ΚΥΡΙΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΡΙΣΕΩΣ ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΣΕ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΕΙΔΙΚΕΣ
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ: π.χ.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ: Δέχτηκα ένα σημαντικό τηλεφώνημα.
ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ: Είπε ότι δέχτηκε ένα σημαντικό τηλεφώνημα.(δ. ειδική προτ.)
(ρήμα εξάρτησης)
 ΟΙ ΚΥΡΙΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΘΥΜΙΑΣ ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΣΕ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ
ΒΟΥΛΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ: π.χ.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ: Μην αποφεύγεις το θέμα
ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ: Τον προέτρεψε να μην αποφύγει το θέμα. (δ. βουλητική προτ.)
(ρήμα εξάρτησης)
 ΟΙ ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΣΕ ΠΛΑΓΙΕΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΕΣ π.χ.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ: Πού θα πας;
ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ: Τον ρώτησε πού θα πάει. (πλάγια ερώτηση)
(ρήμα εξάρτησης)
 ΟΙ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ
ΙΔΙΟΥ ΕΙΔΟΥΣ π.χ.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ: Το έκανα , επειδή τον σέβομαι (δευτερεύουσα αιτιολογική)
ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ: Είπε ότι το έκανε , επειδή τον σέβεται ( δ. αιτιολογική)
(ρήμα εξάρτησης) (δ. ειδική)
ΟΙ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΑΦΟΡΟΥΝ:
I. Στα ρηματικά πρόσωπα :συνήθως το α΄ και β΄ ενικό /πληθυντικό
πρόσωπο τρέπεται σε γ΄ πληθυντικό.
II. Στα πρόσωπα των αντωνυμιών: α, β΄ πρόσωπο τρέπεται σε γ΄ πρόσωπο.
III. Στους ρηματικούς χρόνους:
-Αν η εξάρτηση είναι αρκτικού χρόνου , ο χρόνος διατηρείται: π.χ.
Ε.Λ. : Είναι σίγουρο πως θα φύγει.
Π.Λ. Λέει ότι είναι σίγουρο πως θα φύγει
-Αν η εξάρτηση είναι ιστορικού χρόνου , έχουμε τις παρακάτω
αλλαγές:
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
Ο ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ  ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ/ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ  ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ/ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ
ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ  ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ /ΘΑ +ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΘΕΩΡΙΑ ΕΥΘΥ –ΠΛΑΓΙΟΥ ΛΟΓΟΥ

74. ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02
IV. Στα τοπικά ή χρονικά επιρρήματα:
Τώρα τότε.
Αύριο  την επομένη.
Σήμερα την ίδια ημέρα.
Χθες την προηγούμενη ημέρα.
Αυτή τη στιγμή εκείνη τη στιγμή.