การวิเคราะห์หาสาเหตุของปัญหาการวิเคราะห์หาสาเหตุของปัญหา
Root Cause AnalysisRoot Cause Analysis
นายสุรเดช ศรีอังกูร
เลขานุการคณะกรรมการบริหารจัดการความเสียง
การวิเคราะห์หาสาเหตุของปัญหาการวิเคราะห์หาสาเหตุของปัญหา (RCA)(RCA)การวิเคราะห์หาสาเหตุของปัญหาการวิเคราะห์หาสาเหตุของปัญหา (RCA)(RCA)
หลักคิดสําคัญหลักคิดสําคัญ
การร่วมด้วยช่วยกันในการการร่วมด้วยช่วยกันในการ
ค้นหาสาเหตุทีแท้จริงอย่างสมานฉันท์ค้นหาสาเหตุทีแท้จริงอย่างสมานฉันท์
อะไรคืออะไรคือ RCARCAอะไรคืออะไรคือ RCARCA
การค้นหาสาเหตุของปัญหาหรือความเสียง
สําคัญทีเกิดขึน
การค้นหาสาเหตุพืนฐานความคลาดเคลือน
ในการปฏิบัติงาน
การค้นหาสาเหตุเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ที
รุนแรง
เราทําเราทํา RCARCA เพืออะไรเพืออะไร…..…..??
หาโอกาสทีจะพัฒนา/ปรับปรุงระบบ
ลดโอกาสทีจะเกิดเหตุการณ์ไม่พึง
ประสงค์
ชนิดของชนิดของ RCARCAชนิดของชนิดของ RCARCA
1. RCA เชิงรับ : การวิเคราะห์เมือเกิดเหตุการณ์ไม่
พึงประสงค์ หรือเหตุเกือบพลาดสู่การกําหนด
มาตรการป้ องกัน เพือลดการเกิดความเสียงซํา
2. RCA เชิงรุก : การวิเคราะห์หาโอกาสทีจะเกิด
ปัญหาหรือข้อบกพร่องในกระบวนการทํางาน
เพือให้เกิดความปลอดภัย เรียกว่า การวิเคราะห์
จุดบกพร่องหรือผลกระทบ ( Failure mode and
effect analysis : FMEA)
มองทุกมุมอย่างไม่มีอคติมองทุกมุมอย่างไม่มีอคติมองทุกมุมอย่างไม่มีอคติมองทุกมุมอย่างไม่มีอคติ
เมือเกิดเหตุการณ์ ควรเข้าใจสาเหตุทีแท้จริงเมือเกิดเหตุการณ์ ควรเข้าใจสาเหตุทีแท้จริงเมือเกิดเหตุการณ์ ควรเข้าใจสาเหตุทีแท้จริงเมือเกิดเหตุการณ์ ควรเข้าใจสาเหตุทีแท้จริง
แนวทางการวิเคราะห์ RCA
• Turning point : การมองย้อนหลังก่อนทีจะเกิดเหตุการณ์
• Cognitive Walkthrough : การมองย้อนหลังเหตุการณ์
โดยผู้ทีมีส่วนเกียวข้อง
• Conventional Why : เป็นการถามโดยใช้คําถามว่า
“ทําไม”
• Comprehensive Scan : วิธีครอบจักรวาล ได้แก่ ผู้ป่วย/
ผู้รับบริการ, ผู้ให้บริการ/ทีมงาน ,กระบวนการ,เครืองมือ/
สิงแวดล้อม,องค์กร
Turning pointTurning point
คือการมองย้อนหลังของกระบวนการคือการมองย้อนหลังของกระบวนการ
ทํางานก่อนทีจะเกิดความเสียงหรือทํางานก่อนทีจะเกิดความเสียงหรือ
เหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ หรือเรียกว่าเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ หรือเรียกว่า
จุดเปลียน เพือนํามาสู่การพัฒนาจุดเปลียน เพือนํามาสู่การพัฒนา
การนําไปใช้การนําไปใช้
ใช้ในสถานการณ์ทีไม่ซับซ้อน และเป็นจุดเริมต้นใช้ในสถานการณ์ทีไม่ซับซ้อน และเป็นจุดเริมต้น
สําหรับสถานการณ์ทีซับซ้อนสําหรับสถานการณ์ทีซับซ้อน
เป็นการย้อนรอยกระบวนการโดยผู้ทีเกียวข้องกับเหตุการณ์นัน
เพือทําความเข้าใจและเรียนรู้สิงทีเป็นข้อจํากัดของคนทํางาน
เพือนํามาสู่การพัฒนากระบวนการการทํางานให้ดียิงขึน
การนําไปใช้
เป็นการนําไปใช้ร่วมกับ Turning Point
คือการย้อนรอยตรงจุดหรือขันตอนทีเห็นเป็นโอกาสในการพัฒนา
Cognitive Walkthrough
คือการใช้คําถาม WHY (ทําไม) ต่อ
เหตุการณ์ทีไม่พึงประสงค์ โดย
ถามซํากันหลายๆครัง
Conventional WHY (5 WHY)
HypoglycemiaHypoglycemia
ได้รับได้รับ InsulinInsulin มากมาก
เกินไปเกินไป
คําสังผิดคําสังผิด
ไม่รู้ไม่รู้
เผลอเผลอ
ไม่มีการติดตามไม่มีการติดตาม BSBS
ไม่มีคําสังไม่มีคําสัง
ไม่มีเวลาไม่มีเวลา
ไม่มีอุปกรณ์ไม่มีอุปกรณ์//
อุปกรณ์ทํางานอุปกรณ์ทํางาน
ผิดพลาดผิดพลาด
ไม่ได้กินข้าวไม่ได้กินข้าว//กินกิน
ข้าวไม่ได้ข้าวไม่ได้
Conventional WHY
การนําไปใช้
เป็นการนําข้อมูล รายละเอียดจากการทํา
Cognitive Walkthrough
มาวิเคราะห์ต่อว่า ทําไมจึงเกิดเหตุการณ์ทีทําให้เกิด
การปฏิบัติ การคิด การเข้าใจเช่นนัน
Conventional WHY
เป็นวิธีการทีได้มีการกําหนดหัวข้ออย่างครอบคลุม และ
นํามาตรวจสอบว่าเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ทีเกิดขึนนัน
มาสัมพันธ์กับหัวข้อดังกล่าวหรือไม่
ผู้รับบริการ (ผู้ป่วย)
ผู้ปฏิบัติงาน (เจ้าหน้าที)
กระบวนการ
สิงแวดล้อม
การสือสาร
เครืองมือ
Comprehensive Scan
Assessment Planning Implementation EvaluationEntry
Discharge
Nursing, Medical
Education, Rehab
Nutrition, Pharm
Follow Up
Comprehensive Scan
ข้อจํากัดข้อจํากัด :: ใช้เวลานานในการวิเคราะห์ใช้เวลานานในการวิเคราะห์
Access
Entry
Assessment Investigation
Diagnosis
Plan of Care Discharge Plan
Care of PatientReassess Communication Information &
Empowerment
Discharge
Continuity of Care
กระบวนการการดูแลผู้ป่วย
การวิเคราะห์ด้วยผังก้างปลา
ผลกระทบผลกระทบ
ผู้ป่วยผู้ป่วย
เจ้าหน้าทีเจ้าหน้าที กระบวนการกระบวนการ
เครืองมือเครืองมือ
สิงแวดล้อมสิงแวดล้อมการสือสารการสือสาร
การดําเนินการวิเคราะห์
1. การะบุถึงเหตุการณ์/ปัญหาทีจะนํามาทบทวน
2. กําหนดทีมทีจะดําเนินการทบทวน ควรจะมี
ผู้เชียวชาญ หรือมีความรู้ในประเด็นปัญหานันๆ
3. นําปัญหาทีเกิดขึนมาเขียนเป็นส่วนของหัวปลา
และเขียนก้างปลาตามตามหัวข้อหรือปัจจัยสาเหตุ
สําคัญ
4. ศึกษาปัญหาโดยอาศัยคําบอกเล่า หลักฐานทาง
กายภาพ การบันทึกต่างๆเพือช่วยในการวิเคราะห์
4. ระบุสาเหตุเบืองต้น/ใกล้ชิดกับเหตุการณ์(proximal
cause) โดยการระดมความคิดในแต่ละหัวข้อ
5. เมือระบุสาเหตุเบืองต้นครบแล้ว ให้ทบทวนสิงทีช่วยกัน
คิด และทําความเข้าใจให้ตรงกัน
6. ให้ถามคําถาม 5 WHY เพือระบุสาเหตุ โดยเริมจาก
• ทําไมจึงเกิดขึน และเขียนสาเหตุลงไป
• ถามซําอีกครังว่า ทําไมจึงเกิดขึน โดยเขียนในแต่ละ
สาเหตุ ซึงแยกออกมาเป็นเป็นสาเหตุย่อยๆ แยกออก
จากสาเหตุใหญ่
การดําเนินการวิเคราะห์
7. ยังคงถามคําถามเดิมว่า ทําไมจึงเกิดขึนอย่างต่อเนือง
และลงระดับลึกจนถึงสาเหตุของปัญหา
8. แปลผลจากผังก้างปลาทีเกิดขึน
• วิเคราะห์ผังก้างปลา หลังจากทีมทีทําการทบทวนเห็น
พ้องต้องกันว่ารายละเอียดตามหัวข้อหรือปัจจัยสาเหตุ
สําคัญเพียงพอแล้ว
• พิจารณาทุกประเด็นตามหัวข้อหรือปัจจัยสาเหตุสําคัญ
ทีมีมากกว่า 1 สาเหตุหลัก สาเหตุดังกล่าวจะเป็นสาเหตุ
ทีแท้จริงมากทีสุด
การดําเนินการวิเคราะห์
การดําเนินการวิเคราะห์
9. ทีมทีทบทวนระดมความคิดเกียวกับการนําข้อมูลไป
พัฒนา
• สาเหตุใดเป็นสาเหตุทีสามารถปรับปรุงให้ดีขึน สามารถ
จัดการได้ทันทีโดยไม่ต้องทําการจัดลําดับ
• การจัดลําดับสาเหตุในการดําเนินการ อาจมีเกณฑ์ทีใช้
ในการจัดลําดับตามความเหมาะสม เช่นความเป็นไปได้
ในการแก้ไข ขนาดผลกระทบทีเกิดขึน ความรุนแรง
และอืนๆ
การดําเนินการวิเคราะห์
การดําเนินการวิเคราะห์
กระบวนการกระบวนการ
ได้รับได้รับ InsulinInsulin มากมาก
เกินไปเกินไป
คําสังผิดคําสังผิด
ไม่รู้ไม่รู้
เผลอเผลอ
ไม่มีการติดตามไม่มีการติดตาม BSBS
ไม่มีคําสังไม่มีคําสัง
ไม่มีเวลาไม่มีเวลา
ไม่มีอุปกรณ์ไม่มีอุปกรณ์//
อุปกรณ์ทํางานอุปกรณ์ทํางาน
ผิดพลาดผิดพลาด
ไม่ได้กินข้าวไม่ได้กินข้าว//กินกิน
ข้าวไม่ได้ข้าวไม่ได้
ตัวอย่างการวิเคราะห์ RCA
ผู้ป่ วยเกิดภาวะผู้ป่ วยเกิดภาวะ Hypoglycemia shockHypoglycemia shock และเสียชีวิตและเสียชีวิต
ตัวอย่างแบบบันทึกการวิเคราะห์
เอกสารอ้างอิง
• เอกสารการบรรยายของสถาบันรับรองคุณภาพ
สถานพยาบาล
ขอบพระคุณทุกๆท่านครับขอบพระคุณทุกๆท่านครับ
www.facebook.com/Suradetwww.facebook.com/Suradet srisri
suradetsri@gmail.comsuradetsri@gmail.com

การวิเคราะห์หาสาเหตุของปัญหา ( Root Cause Analysis)