DM

1. เบาหวาน
นพ.ปรัชญา ศรีสว่าง
21-Jul-14 1

2. เบาหวาน
 เป็นภาวะที่ร่างกายมีน้าตาลในเลือดสูงกว่าปกติ
 เกิดจากการขาดฮอร์โมนอินซูลินหรือจากการดื้อต่อ
ฤทธิ์ของอินซูลิน
 ทาให้ร่างกายไม่สามารถนาน้าตาลในเลือดไปใช้ได้
ตามปกติ
 น้าตาลในเลือดที่สูงอยู่เป็นระยะเวลานานทาให้เกิดโรค
แทรกซ้อนของอวัยวะต่างๆ
21-Jul-14 2

3. ตับอ่อน
อินซูลิน
กลูโคส
21-Jul-14 3

4. อาการของ
โรคเบาหวาน
21-Jul-14 4

5.  ปัสสาวะบ่อยและมาก ปัสสาวะตอนกลางคืนบ่อย
21-Jul-14 5

6.  หิวบ่อย กินจุ แต่น้าหนักลด อ่อนเพลีย
 ร่างกายเอาน้าตาล glucose ไปใช้เป็นพลังงานไม่ได้เพราะ
Insulin ไม่เพียงพอ
 จึงมีการสลายพลังงานออกจากไขมันและกล้ามเนื้อ
21-Jul-14 6

7.  คอแห้ง กระหายน้า ดื่มน้ามาก
เป็นผลจากการที่
ร่างกายสูญเสียน้ามาก
ทางปัสสาวะ
21-Jul-14 7

8. แผลจะหายยาก มีการติดเชื้อตามผิวหนังเกิดฝีบ่อย
น้าตาลสูงทาให้
ความสามารถของ
เม็ดเลือดขาวในการ
กาจัดเชื้อโรคลดลง
21-Jul-14 8

9.  คันตามผิวหนัง มีการติดเชื้อรา โดยเฉพาะอย่างยิ่ง
บริเวณช่องคลอดของผู้ป่วยเพศหญิง
สาเหตุการคัน
 ผิวหนังแห้ง
 ผิวหนังอักเสบ
21-Jul-14 9

10. ตาพร่ามัว
ต้องเปลี่ยนแว่นบ่อย การที่ตาพร่ามัว
มีสาเหตุหลายประการ เช่น อาจเป็น
เพราะสายตาเปลี่ยน เมื่อน้าตาลใน
เลือดสูง และน้าตาลไปคั่งอยู่ในตา
หรือ ตามัว อาจเกิดจากต้อกระจก จอ
ตาผิดปกติจากโรคเบาหวาน
21-Jul-14 10

11. ชาตามปลายมือปลายเท้า หย่อนสมรรถภาพทางเพศ
น้าตาลที่สูงนาน ๆ ทาให้
เส้นประสาทเสื่อม เกิดแผลที่
เท้าได้ง่าย เพราะไม่รู้สึก กว่า
จะทราบแผลก็ลุกลามมาก
แผลหายยาก ติดเชื้อง่าย
21-Jul-14 11

12. ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคเบาหวาน
1. น้าหนักเกิน
2. กรรมพันธุ์
3. เครียดเรื้อรัง
4. อื่นๆ เช่น จากเชื้อโรค หรือ ยาบางอย่าง
(เหล้า) ทาลายตับอ่อนทาให้สร้างอินซูลินไม่ได้
21-Jul-14 12

13. ทราบได้อย่างไรว่าเป็นเบาหวาน
1. ตรวจระดับน้าตาลในเลือด เมื่ออดอาหาร อย่างน้อย 8
ชั่งโมง ≥ 126 มก./ดล.
2. ตรวจระดับน้าตาลในเลือด เมื่อเวลาใดก็ได้ ≥ 200
มก./ดล.
3. ตรวจระดับน้าตาลในเลือด ที่ 2 ชั่งโมงหลังการดื่ม
น้าตาลกลูโคส ≥ 200 มก./ ดล.
21-Jul-14 13

14. ผู้ที่ควรตรวจหาโรคเบาหวาน
 ผู้ที่มีอาการของโรคเบาหวานดังข้างต้น
 อายุมากกว่า 40 ปี
 มีญาติสายตรงเป็นโรคเบาหวาน
 เคยเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์
 คลอดบุตรหนักมากกว่า 4 กก.
21-Jul-14 14

15. ผู้ที่ควรตรวจหาโรคเบาหวาน
 มีความดันโลหิตสูง
 มีไขมันในเลือดผิดปกติ
 มีโรคหลอดเลือดตีบแข็ง
 มีโรคที่บ่งว่ามีภาวะดื้อต่ออินซูลิน
21-Jul-14 15

16. ประเภทของโรคเบาหวาน
เบาหวานชนิดที่ 1
• พบในคนอายุ < 30 ปี
• เกิดจากตับอ่อนไม่สามารถสร้างอินซูลินได้
• มีรูปร่างผอม อาจเกิดภาวะหมดสติจาก
น้าตาลในเลือดสูง
• การรักษาต้องใช้ยาฉีดอินซูลิน
21-Jul-14 16

17. ประเภทของโรคเบาหวาน
เบาหวานชนิดที่ 2
• พบในผู้ที่อายุ > 40 ปี
• เกิดจากภาวะดื้อต่ออินซูลิน และมีการหลั่งอินซูลิน
ลดลง
• มีรูปร่างอ้วน และมีประวัติโรคเบาหวานในครอบครัว
• สามารรักษาด้วยการควบคุมอาหารหรือยาเม็ดลดระดับ
น้าตาล
21-Jul-14 17

18. ประเภทของโรคเบาหวาน
เบาหวานที่มีสาเหตุเฉพาะ
• สาเหตุทางกรรมพันธุ์
• โรคของตับอ่อน
• ฮอร์โมนผิดปกติ
• จากยาบางชนิด เช่น ยาสเตียรอยด์
21-Jul-14 18

19. ประเภทของโรคเบาหวาน
เบาหวานที่เกิดขณะตั้งครรภ์
• ตรวจพบขณะผู้ป่วยตั้งครรภ์ โดยที่ผู้ป่วยไม่มีประวัติ
เป็นโรคเบาหวานมาก่อน
• เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนขณะตั้งครรภ์
• การรักษามักต้องใช้อินซูลิน
• หลังคลอดเบาหวานมักหายไป และผู้ป่วยจะมีโอกาส
เป็นเบาหวานชนิดที่ 2 เมื่อมีอายุมากขึ้น
21-Jul-14 19

20. การป้ องกัน
1. ออกกาลังกายอย่างน้อย 30 นาทีต่อวัน อย่างน้อย 3
วัน/สัปดาห์
2. ลดอาหารพวกแป้ ง ไขมัน และน้าตาล เน้นผัก
3. ไม่อ้วน ไม่เครียด
4. งดบุหรี่ แอลกอฮอล์
5. ติดตามความดันโลหิตอย่างน้อย ปีละ 2 ครั้ง
6. 35 ปีขึ้นไป ควรรับการคัดกรองเบาหวาน
21-Jul-14 20

21. ภาวะแทรกซ้อนเรื้อรัง
เบาหวาน
อัมพาต,สมองเสื่อม
โรคหัวใจขาดเลือด
หัวใจวายตายฉับพลัน
ต้อกระจก
จอประสาทตาเสื่อม
ไตวาย
แผลเรื้อรัง,ตัดเท้า
21-Jul-14 21

22. แผลเรื้อรังจากเบาหวาน
21-Jul-14 22

23. การดูแลตนเองในผู้ป่วยเบาหวาน
• ควบคุมอาหาร น้าหนัก
• ออกกาลังกายพอควรและต่อเนื่อง
• พักผ่อนให้เพียงพอ
• รับประทานยาสม่าเสมอ ตรวจเลือดและ
พบแพทย์ตามนัด
21-Jul-14 23

24. การดูแลตนเองในผู้ป่วยเบาหวาน
• หลีกเลี่ยงการดื่มสุราหรือเครื่องดื่มที่มี
แอลกอฮอล์
• ดูแลรักษาเท้าให้สะอาดอยู่เสมอ
• มีลูกอมติดตัว
• มีแผลหายช้าควรปรึกษาแพทย์ทันที
21-Jul-14 24

25. เป้ าหมายการควบคุมโรคเบาหวาน
เป้ าหมาย
1. น้าตาลก่อนอาหาร 90-130 (มก./ดล.)
2. น้าตาลหลังอาหาร 2 ชั่วโมง <180 (มก./ดล.)
3. น้าตาลเฉลี่ย HbA1C (%) <7
4. โคเลสเตอรอล <180 (มก./ดล.)
5. เอช ดี แอล โคเลสเตอรอล > 40 (มก./ดล.)
21-Jul-14 25

26. เป้ าหมายการควบคุมโรคเบาหวาน
6. แอล ดี แอล โคเลสเตอรอล <100 (มก./ดล.)
7. ไตรกลีเซอไรด์ <150 (มก./ดล.)
8. ดัชนีมวลกาย <23 (กก/ตรม.)
9. ความดันโลหิต <130/80 (มม.ปรอท)
10. ออกกาลังกาย 150 (นาที/สัปดาห์)
21-Jul-14 26

27. การป้ องกันการเกิดโรคเบาหวานที่ดีที่สุด
คือ
การควบคุมพฤติกรรมสุขภาพอย่าง
เข้มงวด
21-Jul-14 27

28. เป็นเบาหวานจะดูแลตัวเองอย่างไร
บันได 5 ขั้นสู่การดูแลตนเอง
เรียนรู้เรื่องเบาหวาน
ควบคุมอาหาร
ออกกาลังกาย
วัดผลการควบคุม
ยาเม็ด & ยาฉีด
21-Jul-14 28

29. วันเบาหวานโลก
14 พฤศจิกายน 2555
21-Jul-14 29

30. ช่องทางการติดต่อ…
ติดต่อผ่านทาง facebook:
prachaya56@hotmail.com
ในกลุ่มคลินิกอาชีวอนามัย
21-Jul-14 30