3. Ayon kay Ongoco( Florante at Laura
1988) ang Tayutay ay isang paglayo sa
karaniwang kayarian ng wika upang
makapagbibigay –katuturan sa tulong
ng paghahambing ng dalawang bagay na
magkaiba ngunit napagtutulad sa isa’t
isa. Ang Tayutay aniya pa ay hindi
mabubulaklak na paggamit ng wika kundi
masining na pagpapahayag.
4. Ang Metapora at Simile
ay mga tayutay na kapwa naghahambing,
nagkakaiba lamang ang mga ito sa dahilang ang
simile ay gumagamit ng mga kataga o pariralang
tulad ng, gaya ng, animo’y, parang, para ng,
kawangis ng, tila, sing, atbp. Samantalang ang
metapora ay tuwirang paghahambing lamang.
Halimbawa:
Simile -Si Nelia ay tulad ng isang talang
maningning.
Metapora -Si Nelia ay isang talang maningning.
5. Pagsasalin ng Metapora at Simile
Panatilihin sa Salin ang mga Metapora o Simile,
sa ibang salita, isalin ng literal
Metapora:
Mantle of darkness- lambong ng kadiliman
Simile
cheeks like rose – mga pisnging tulad ng rosas,
mga pisnging animo rosas
6. Gawing simile ang salin ng metapora
Metapora
The world is stage
Ang daigdig ay isang tanghalan
Simile
The world is like a stage
Ang daigdig ay tulad ng isang tanghalan
7. Pagsasaling tahas o tuwiran
Halimbawa:
Bring home the bacon - iuwi ang tagumpay
Bossom friends – magkaibigang matalik
Fruits of his loins – mga inapo
Lend me your ears – makinig kayo sa akin
8. Ang Metonimya (Metonomy)
Ito’y isang uri ng tayutay na kung saan ang tawag sa
isang bagay ay ipinapalit o inihahalili bilang
patalinghagang pantawag sa ibang bagay na
ipinapahiwatig niyon. Pagpapalit-tawag din ang isang
tawag nito.
Ang meto- ng metonymy ay isang pormatibong galing sa
wikang griyego na ang ibig sabihin ay change o palit.
Ang –onym naman ay panambal na tumutukoy sa name
o pangalan. Ang metonym o metonymy samakatuwid ay
change + name o pagpapalit ng pangalan o tawag.
9. Halimbawa:
Sagisag na ipinalit sa sinagisag
The DECS suspended the teachers who went on strike
“Sinuspende ng DECS ang nagwelgang mga guro”
Lalagyan sa halip na nakalagay
The kettle is boiling
I listened to Bach
I read Shakespeare
10. Ang sinekdoke (synecdoche) o Pagpapalit saklaw
• Ito’y uri ng tayutay na tumutukoy sa reaksyon na bahagi
at kabuuan na kung saan ang bahagi ay kumakatawan sa
kabuuan o kabaliktaran nito.
Halimbawa:
Give as this day our daily bread
Bigyan mo kami ng kakanin sa araw-araw
Ipaliwanag ni Larson ang Bread ay bahagi lamang
sa ipinalit na Food. Ang panalangin aniya ay
talagang tumutukoy sa pagkain at hindi sa tinapay
lamang.
11. Pagsasalin ng metonimya at sinekdoke
• Ayon kay Larson tatlo ang panlahat na paraang magagamit sa
pagsasalin ng metonimya at sinekdoke.
• Una pagsasalin sa paraang tahas, tuwiran o payak sa ibang salita
hindi na pa- tayutay
Halimbawa:
He has a good head – matalino siya
• Pangalawa ang pagpapanatili sa orihinal na metonimya o
sinekdoke ngunit sinusundan ng paliwanag o elaborasyon
Halimbawa:
The government reintroduced the electric chair
Ayon kay Larson ito’y maaring isalin ng ganito:
The government reintroduced execution by using the electric
chair
12. Salin sa Filipino:
Ibinalik ng pamahalaan ang silya elektrika
Ang maaring kasama o kasunod na elaborasyon ay:
Ibinalik ng Pamahalaan ang hatol na bitay sa
pamamagitan ng silya elektrika
• Pangatlo ay ang pagtutumbas na kahulugang
metonimya o sinekdoke sa salin.
13. Hayperbole ( Hyperbole )
Maari rin itong tawaging eksaherasyon o
pagmamalabis. Ayon kay Webster “exaggeration for
effect , not be taken literally” Sa ibang salita ang
Hayperbole ay isang eksaheradong pahayag na
sinasadyang gamitin ng nagsasalita o sumulat upang
mapag ibayo ang katindihan o epekto ng diwa o
mensaheng kanyang ibig ipahatid.
14. Halimbawa ng isang taludtod ng tulang “Ang
Bundok” ni Fidel M. Quilatco
Lupang itinambak ng kamay ng Diyos
Ano’t nang lumao’y nakitang umumbok!
Higante ba tilang sa pagkakatulog
Ay hindi napansing ginubat ang likod
Minsa’y nakatayong…langit..inabot
Minsa’y nakadapa’ng… dagat.. Niyayapos!
15. Ang Eupemismo ( Euphemism )
Ito’y paggamit ng matalinghagang salita o
pahayag bilang pamalit sa ibang salita o pahayag na
nakakasakit ng damdamin o malaswang pakinggkan. Ang
wikang Filipino, halimbawa ay saganang-sagana sa mga
euphemistikongsalita o pahayag lalo na sa mga nauukol
sa seks at kamatayan.
halimbawa :
Punlay – sperm
Kaluban – vagina
Tunod – penis
16. Sa pagsasalin sa Filipino mula sa Ingles
at sa iba pang maunlad na wika sa daigdig
napakahalagang isaalang-alang ng nagsasalin
ang mga eupemistikong pahayag na baka ang
isang pahayag sa Ingles na hindi maituturing
na eupemistiko ay kaylangan gamitan ng
eupemistikong pahayag sa Filipino upang
tanggapin ng pinag-uukulang mambabasa,
lalo na kung ang tekstong isinasalin ay
tungkol sa seks.
17. Ang Personipikasyon ( personification )
• Ito’y nagbibigay buhay o nagbibigay katauhan sa
mga bagay na walang buhay, sa ibang salita
inililipat ang katangian ng tao sa mga karaniwang
bagay.
Halimbawa:
The sea is mad
Galit ang dagat
18. Ang Panawagan ( Apostrophe )
Kahawig din ito ng personipikasyon sapagkat
dito, ang mga bagay na walang buhay ay waring may
buhay at kinakausap.
Halimbawa
O buwan! bumaba ka’t akoy aliwin
19. Ang parihaya ( Prosopopoeia )
Kahawig din ito ng personipikasyon at ng
panawagan sapagkat ditto ang isang hinihiraya o
isang taong wala sa harap ay waring nagsasalita at
kinakausap. Pansinin na ang ikinaiiba lamang nito sa
panawagan ay sapagkat ang kinakausap ditto ay tao.
Halimbawa:
Hayun, magkaakbay
Ako’t saka ikaw
At nagtatampisaw
Sa tubig na kristal
20. Ang Parabula, Pabula, Alegorya (Parable, Fable,
Allegory )
• Sumasaklaw ang mga ito sa tatlong uri ng salaysay na kalimitan
ay nagbibigay aral.
• Ang parabola ay humahango sa banal na kasulatan, tulad ng
Alibughang Anak( The Prodigal Son )
• Ang Pabula ay gumagamit naman ng mga hayop na pinakikilos at
pinagsasalita na ang tuon ay ang mga kasalanan at kahinaan ng
tao.
Halimbawa :
Ang Usa at Pagong at iba pang pabula ni Esopo
• Ang Alegorya naman, bagamat kahawig ng unang dalawa ay
nagsasalaysay na kung saan ang tao, bagay at mga pangyayari
ay nagtataglay ng naiibang kahulugan na karaniwan ay
nagbibigay din ng makabuluhang aral sa buhay.
21. Ang Antitesis ( Antithesis ) at Epigram
• Malaki ang pagkakahawig nito at ang epigram sa isa’t isa sapagkat
kapwa nagpapahayag ng magkasalungat na bagay. Naiiba lamang ang
epigram sa kadahilang ito’y may kaiklian at katalinghagaan.
Halimbawa ng Antithesis:
Mahirap pakisamahan ang isang taong katulad niya….sala sa lamig,
sala sa init, ayaw ng katahimikan o kasaiyahan, nayayamot sa mariwasa
at sa nagdaralita, naiinggit sa marooning at nayayamot sa hangal.
Halimbawa ng Epigram:
Ang lakas g babae ay nasa kanilang kahinaan.
Ang kagandahay nasa kapangitan.
22. Ang Irony o Pag-uyam( Irony o Sarcasm)
Ito ay ang pagpapahayag ng a, ng pangungutya, panunuya
o pang-uuyam sa pamamagitan ng mga salita o pahayag na
kapag kinuha ang paimbabaw na kahulugan ay waring
pumupiri ang tinutukoy. Sa madaling salita kabaliktaran ang
kahulugan ng sinasab.
Halimbawa:
Ang galing mo namang sumayaw parehong kaliwa ang
iyong paa.
23. Paradoks (Paradox)
Isang paraan ng pagpapahayag ng sa biglang
isip ay waring taliwas sa katotohanan o sa sentido
komun, ngunit kapag sinusuring mabuti ay malilirip
ay mayroon palang matatag na batayan.
Halimbawa:
Isa, saka isa ay isa at hindi dalawa.(Pag-
aasawa)
24. Oksimoron (Oxymoron)
Paghahalo ng dalawang salitang
magkasalungat na nagiging katangap-tangap
naman sa nakakarinig o nakababasa.
Halimbawa:
Nakakabingi ang katahikang kanyang
nadarama.
25. Onomatopoya (Onomatopoeia)
Paggamit ng salitang kahawig o katunog ng
nginangalanganan.
Halimbawa:
At habang siya’y nakahulo
at taimtim na nagdarasal
ang tunog ng batingaw na umalingawngaw
sa tulog niyang guniguni’y
dambuhalang pumupukaw.
26. Ang Idyoma
Ang isa sa mga problema ng pagsasalin sa
Filipino mula sa Ingles ang ang tungkol sa idyoma.
Mahina ang Ingles sa Sistema ng paglalapi kaya
bumabawi ito sa pamamagitan ng pagbou ng mga
parirala na ang kahulugan ay naiiba sa literal na
kahulugan. Sa kabilang dako, ang katutubong lakas
naman ng Filipino ay nasa Sistema ng paglalapi.
27. Lahat ng Wika ay may Idyoma
• Ang idyoma ang pinakapuso ng lahat ng
wika kapag inalis ang idyoma ng wika
masisira ang komunikasyon ng taong
gumagamit nito, at lahat ng wika ay may
kanya kanyang ring imbentayro ng sariling
idyoma.
• Ito ay karaniwan nang nakabuhol o
nakatanim sa kultura ng mga taong
gumagamit nito.
28. Ang Idyoma at tayutay
• Ang idyoma at tayutay magkamag-anak;
magpinsan, wika nga.
• Ang idyoma at tayutay ay kapwa tumutukoy sa
mga matatalinghagang salita.
• Mga tayutay ang tawag sa mga
matatalinghagang salita kung ginagamit ito sa
poesya o panulaan
• Idyoma naman ang tinatawag sa
matatalinghagang salita na ginagamit sa prosa
o tuluyan.
29. Pagsasalin ng Idyoma
• Una, ang mga salitang bumubuo ng isang
pariralang idyoma ay literal na tutumbasan
a ibang wika na gayundin ang magiging
kahulugan.
Halimbawa:
Snake in the grass = ahas sa damuhan
Arm of the law = Bisig ng batas
30. • ikalawa, tumbasan ang idyoma ng kapya
idyoma.
Halimbawa:
dressed to kill = nakapamurol
fishwives tales = balitang kutsero
• Ikatlo,isalin ang diwa ng idyoma sa paraan
ng idyomatiko.
Halimbawa:
run into danger = masulong sa panganib
