2. Ang dula ay isang uri ng panitikan na
naglalayong maitanghal sa entablado o teatro. Ang
pagpapahalaga sa dula ay matatamo sa pamamagitan ng
panonood dito. Ang mga dula ay maaaring hango sa tunay
na buhay o isinulat bunga ng malaya at malikhaing kaisipan
ng manunulat o script writer.
3. Uri ng Dula Ayon sa Anyo:
1. komedya - ay dulang nagdudulot ng kasiyahan o
katatawanan sa mga manonood gamit ang mga abilidad ng mga
gumaganap sa paglalapat ng pagpapatawa sa iskrip o linyang
binibitawan. Ang halimbawa ng dulang ito ay “Bakit Ang Babae Ang
Naghuhugas ng Pinggan?”
2. melodrama - ay dulang may kasiya – siyang wakas para
sa pangunahing tauhan. Ito rin ay nagtataglay ng mga malulungkot
na tagpo na inilalapat sa mga pananalita at damdaming ipinahahayag
ng mga tauhan at minsan ay nagtatapos sa kasawian ng bida. Ito
ay karaniwang nilalapatan ng musika at ginagawang dulang
pangmusika. Ang halimbawa ng melodrama ay MaraClara.
4. 3. trahedya - ay dulang ang pangunahing tauhan ay
masasawi o hahantong sa kanyang kabiguan ngunit karaniwang
may makabuluhang pagtatapos. Ang halimbawa ng trahedya
ay Hiblang Abo.
4. Parsa o Saynete – pinapaksa ng dulang ito ang mga pag-
uugali ng tao na kung saan itinatanghal sa nakatutuwang
pamamaraan.
5. Uri ng Dula Ayon sa Ganapan:
1. dulang panlansangan - ay karaniwang ipinalalabas
sa lansangan. Ang halimbawa nito ay panunuluyan.
2. dulang pantahanan - ay karaniwang isinasagawa
sa tahanan. Ang halimbawa nito ay pamamanhikan.
3. dulang pantanghalan - ay karaniwang isinasagawa
sa tanghalan. Ang halimbawa nito ay Macbeth ni William
Shakespeare.
6. Bahagi ng Dula:
1. Simula - ang unang bahagi ng dula na karaniwang
nagpapakilala sa mga tauhan at nagbibigay linaw sa tagpuan ng
dula.
2. Gitna - ang bahaging naglalahad ng kasukdulang ng dula.
3. Wakas - ang dulong bahagi ng dula na nagbibigay linaw
sa kinahinatnan ng pangunahing tauhan sa dula.
7. Elemento ng Dula:
1. aktor o gumaganap - ang nagsasabuhay sa mga tauhan sa
iskrip. Sila ang bumibigkas ng dayalogo o bumibitaw ng mga
linya. Sila rin ang nagpapakita ng iba’t ibang damdamin na
pinanonood ng mga tao sa tanghalan.
2. dayalogo - ang mga binibitatawang linya ng mga aktor na
siyang sandata upang maipakita at maipadama ang mga
emosyon. Nagiging mas maganda at makapangyarihan ang dula kung
may mga malalakas at nakatatagos na mga linyang binibitiwan ng
mga aktor.
8. 3. direktor o taga – direhe - ang nagpapakahulugan sa isang
iskrip. Siya ang nag-i-interpret ng iskrip mula sa pagpapasya sa
itsura ng tagpuan, damit o kasuotan ng mga tauhan hanggang sa
paraan ng pagganap at pagbigkas ng mga tauhan.
4. iskrip - ang nagsisilbing kaluluwa ng isang dula. Ang lahat ng
bagay na isinasaalang-alang sa dula ay naaayon sa isang iskrip kaya
naman walang dula kapag walang iskrip. Sa iskrip nakikita ang
banghay ng isang dula.
5. manonood - ang nagbibigay – halaga sa dula . Ang karaniwang
target ng pagtatanghal ng dula ay ang mga manonood.
9. 6. tanghalan - ay tumutukoy sa lugar kung saan
napagpasyahang itanghal ang isang dula. Ang tanghalan ay
maaaring isang kalsada, isang silid, o isang tahanan na napili
upang pagtanghalan ng dula.
7. tema - ang pinakapaksa ng isang dula. Naiintindihan ng mga
manonood ang palabas base na rin sa tulong ng pagtatagpi-tagpi ng
mga sitwasyon, pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari at pag-
aarte ng mga aktor sa tanghalan. Ipinalalabas ang tunay na
emosyon ng mga aktor sa tulong ng malinaw na pagkakabigay
ng tema ng dula.