Pinapakita ang mga iba't-ibang uri ng mga Tayutay.

1. Ulat ni:
Lorren PineraPAGTATAYUTAY

2. Pagtatayutay o paggamit ng matalinghagang
pagpapahayag ay nagmula sa isang inspiradong
imahinasyon na tulong ng malawak na karanasan sa
buhay, mayamang vokabularyo, at mauland na
kasanayan sa pagsasalita, kahit di na isipin pa, kusa
itong pumipilantik sa dila.
PAGTATAYUTAY

3. May dalawampu’t-isang (21) uri ng tayutay ang
ibinilang, ang mga ito ay ang sumusunod:
Simile o Pagtutulad
Metafora o Pagwawangis
Personipikasyon o Pagbibigay-Katauhan
Pagtatanong
Pag-uulit
Eksiherasyon o Pagmamalabis o Iperbole
Paghihimig o Onomatopeya
Pag-uyam o Ironya
URI NG TAYUTAY

4. Pagsusukdol o Klaymaks
Antiklaymaks
Pagtatambis o Oksimoron
Pagsalungat o Antitesis o Epigram
Pagpapalit-saklaw o Sinekdoke
Pagpapalit-tawag o Metonimiya
Paglilipat-wika o Transferred Epithets
Pagtanggi o Parelepsis o Litotes
Pagsasalaysay o Prosopapoeia o Vision
Pagbibigay-aral (Parabola, Fabula o Alegorya)
Paglumanay o Eufemismo

5. Pinakamadaling uri ito dahil kagyat na nakikilala sa
mga salita o pararilang ginagamit tulad ng parang,
wangis, animo’y, gaya ng, tila, mistula, atbp. Ito’y
paghahambing ng dalawang magkaiba o di
magkauring bagay, tao, kaisipan, pangyayari atbp.
Sa hayagang pamamaraan.
Halimbawa:
Balahibuhin parang labong ang mga braso niya’t
binti.
SIMILE O PAGTUTULAD

6. Paghahambing din ito gaya ng pagtutulad,
nagkakaiba lamang sa hindi na nito paggamit ng
mga salita o pararilang pantulad sapagkat direkta
nang ipinaaangkin ang katangian ng tinutularan. Isa
rin ito sa mga pinakamagamiting uri.
Halimbawa:
Tinik ng lalamunan ko ang katahimikan mo.
METAFORA O PAGWAWANGIS

7. Ginagamit ito para bigyang-buhay, pagtaglayin ng
katangiang pantao-talino, gawi, kilos, ang mga bagay
na likas na walang buhay. Ito’y naisasakatuparan sa
pamamagitan ng mag pananalitang nagsasaad ng
kilos tulad ng pandiwa, pandiwari at pangngalang
diwa.
Halimbawa:
Sa paglalakad ng buwan magbabago nang lahat
ang takbo ng panahon.
PERSONIPIKASYON O PAGBIBIGAY-
KATAUHAN

8. Sa pamamagitan ng pagtatanong nailalahad ang
katangungan at kapamilyang kasagutan kung
matatanggap o hindi ang isang bagay.
Halimbawa:
Itinulad kita sa santa dinambana, sinamba…
ano’t bumaba ka sa altar ng aking tiwala?
PAGTATANONG

9. Dagliang makikita ito saanmang bahagi ng mga
taludtod o pangungusap kapag ang unang titik o
unang pantig ng bawat salita o kung ang isang salita
ay makailang beses na ginamit. May limang (5) uri
nito.
Aliterasyon
Anapora
Anadiplosis
Epipora
Empanodos
PAG-UULIT

10. Kung ang unang titik o pnatig ng mga salita ay pare-
pareho.
Halimbawa:
Gumising ka giliw sa gitna ng gabi gupili’y
gustuhi’t garapampot ‘tang gintong gunita’y gunamin.
ALITERASYON

11. “Pag-uulit ng isang salitang nasa unahan ng isang
sugnay” ayon kay Rufino Alejandro.
Halimbawa:
Hayaang humagulgol ang aso sa tumana.
Hayaang sa duluha’y may lampong na pusa.
Hayaang sa punso’y may katyaw na tumutuka.
-Bahay-bahayan
Rogelio G. Mangahas
ANAPORA

12. Ayon kay Rufino Alejandro, ang parehong salita ay
ginagamit sa sa unahan at sa hulihan ng
magkasunod na sugnay.
Halimbawa:
Sa kaluwagan mo sa ‘king kagipitan , kagipitang
minsan ay pinagpulasan…
ANADIPLOSIS

13. Pag-uulit naman ito ng isang salita sa hulihan ng
sunod-sunod na taludtod, Ayon kay Rufino Alejandro.
Halimbawa:
Huwag nating tulutang maibagsak ng kaaway
ang pamahalaan ng bayan, tatag ng bayan at ukol sa
bayan.
EPIPORA

14. Pabalik ng pag-uulit ang tawag din sa Empanodos.
Bagama’t ito’y hindi isinama ni R. Alejandro, dito’y
isinasama na dahil ito’y sadyang pag-uulit din, nga
lamang, binabaliktad ang ayos ng pahayag.
Halimbawa:
Ang langit ay lupa’t ang lupa ay langit.
EMPANODOS

15. Ito’y isang lagpas-lagpasang pagpapasidhing
kalabisan o kakulangan ng isang tao, bagay,
pangyayari, kaisipan, damdamin at iba pang
katagian, kalagayan o katayuan.
Halimbawa:
Muntik na akong matupok sa taas ng lagnat ko.
EKSIHERASYON O
PAGMAMALABIS O IPERBOLE

16. Ito ang paggamit ng mga salitang kung sino ang
tunog ay siyang kahulugan.
Halimbawa:
Nagngingiyaw kariring din ang kabilang kawad
bago tio sagutin.
PAGHIHIMIG O ONOMATOPEYA

17. Sa tila namumuring pananalita pinaloob o
pinahihiwatig ang paglibak, pagtudyo o pagkutya.
Nararamdaman ang tunay na kahulugan nito sa diin
ng pagsasalitaat ekspresyon ng mukha ng
nagsasabi.
Halimbawa:
Bilibako sa tibay ng panlasa mo. Ang hindi ko
masikmura nalunok mo.
PAG-UYAM O IRONYA

18. Dito’y pataas nna pinagsusunod-sunod ang
kahalagaaan ng mga salita o kaisipan mula sa
pinakamababang antas hanggang pinkamataas.
Halimbawa:
O… nakapanindig-balahibo ang tengang kaliglig!
O… nakapambubuntunghininga ang saglit na kulog!
O… nakapamimikit-mata ang bingit ng bangin!
PAGSUSUKDOL O KLAYMAKS

19. Kabaligtaran ito ng nauna. Sa halip na pataas, dito
naman ay pababa ang pagkasunod-sunod ng
kaisipan, mula sa panlahat hanggang ispesifik.
Halimbawa:
Ikaw’y sisilang. Sapagkat alam mo – nadarama
mo, nasasala mo…
(Hango sa Pagsilang: Pag-iisa ni B. S. Medina)
ANTIKLAYMAKS

20. Nagsasaad ito ng matinding damdamin: pagsisisi,
panghihinayang, pagkalungkot, pagkapoot, kawalan,
kabiguan, panaghoy, atbp. Hindi iniiwasan dito ang
tandang padamdam (!) o ekslamasyon.
Halimbawa:
Hay…! Handog na walang kasintarik! Lugod ng
dilang nakalawit!
PAGDARAMDAM

21. Pinagsasama o pinag-uugnay rito ang dalawang
bagay na magkasalungat nang mangibabaw lalo ang
katangiang ipinahahayag.
Halimbawa:
Paroo’t parito , papanhik-panaog, lalakad-
hihinto, tatayo-uupo, Ang pagkainip ay walang
kasimbalintino.
PAGTATAMBIS O OKSIMORON

22. Gaya ng pagtatambis, pinagsasama rito ang
magkasalungat na salita o kaisipan, nagkakaiba
lamang sa paglalaban ng magkasalungat sa halip na
pinag-uugnay.
Halimbawa:
“Layo ay lapit ng budhi’t isip.” –Jose M. Buhain
PAGSALUNGAT O ANTITESIS O
EPIGRAM

23. May dalawang paraan ng pagbuo ng tayutay na ito:
A.) Pabahagi – bahagi lamang ang binabanggit ay
mababatid na ang isinasaad ng kabuuan.
Halimbawa:
Ayoko nang makita ang mukha mo sa
pamamahay na ito.
PAGPAPALIT-SAKLAW O
SINEKDOKE

24. B.) Patukoy – kinatawan lamang ang tinutukoy
upang mabatid ang kabuuan.
Halimbawa:
Wala nang ibang magkakanulo pa sa bayan
kundi isang makabebe lamang.

25. Sa paraang ito ang pangalan ng isang bagay na
tinutukoy ay hinahalinhinan o pinapalitan ng ibang
katawagan, pero ang pinapalit ay may kaugnayan sa
pinalitan.
Halimbawa:
Nagiging pulahan na ang iba nating kababayan.
PAGPAPALIT-TAWAG O
METONIMIYA

26. Tulad sa pagbibigay-katauhan na pinasasabagay ang
mga katangiang pantao, ngunit sa halip na pandiwa
ang ginagamit ay mga pang-uri, mga pang-uring
tanging sa tao lamang ginagamit.
Halimbawa:
Kay hinhin ng tubig sa batis.
PAGLILIPAT-WIKA O
TRANSFERRED EPITHETS

27. Hindi ang pangunahing hudyat nitong salita na sa
akda ay isang pagsalungat, pagpipigil o di-pagsang-
ayon, ngunit ito’y pakunwari lamang, isang
kabaliktaran, sapagkat ang paghindi ay sadyang
nagpapahiwatig ng patulot.
Halimbawa:
Hindi sa pinangungunahan kita, pero malaki ka
na, sana naman ay tigilan mo na ang pagbabarkada.
PAGTANGGI O PARELEPSIS O
LITOTES

28. Ito’y isang nasa pangkasalukuyang (nagyon lamang
akalang ngaganap habang isinasalaysay)
pagkukuwento ng mga nagdaan na o hindi pa man
dumarating na mga pangyayari.
Halimbawa:
Bukas ay biyernes na pala. Nakikinita ko na si
Kikay sa kanyang asul na bestida. Nag-aabang.
Lumilinga-linga sa kinatatayuan. Pinakapipihong may
susundo sa kanya.
PAGSASALAYSAY O
PROSOPAPOEIA O VISION

29. Isang makalumang anyo ito ng patalinghaga. Isang
uri ng paglalahad na hanggang ngayon ay mabisa pa
rin naman. Di tuwiran itong nangangaral, masa-
matatanda, o masa-kabataan.
Halimbawa:
a. Parabola – Ang Manghahasik at Ang Sampung
Birhen
b. Fabula – Ang Unggoy at Ang Matsing
c. Alegorya – Noli Me Tangere at El Filibusterismo
PAGBIBIGAY-ARAL (PARABOLA,
FABULA O ALEGORYA)

30. Paraan itong pawang mga piling-pili, mabubuti at
magagaang pananalita ang ginagamity sa
mahinahong pagsasabi, sa gayon, maaya at bukal sa
kalooban itong matanggap ng pagsasabihan. Tuloy,
ang makasakit ng damdamin ay maiiwasan;
anumang reklamo o pagtutol, walang bigat sa
katawan o sakit ng loob.
Halimbawa:
Masarap ang patis. Tamang-tama sa nilaga mo,
Pacing (pangalan ng katulong). Sa palagay ko mas
masarap ito kung ang patis ay malapit dito.
PAGLUMANAY O EUFEMISMO

31. MARAMING SALAMAT
SA PAKIKINING