marketinq mühiti.pdf

1. MARKETİNQ
MÜHİTİ

2. Marketinq mühiti şirkətin əlaqələr qurmaq və
müştərilərinə xidmət göstərmək qabiliyyətinə təsir
edən xarici və daxili amillərin və qüvvələrin
məcmusudur. O daxili və xarici mühit olaraq iki yerə
bölünür.
Marketinq mühiti nədir?

3. Marketinq Mühitinin Komponentləri Nələrdir?
Biznesin daxili mühiti təşkilatın marketinq
əməliyyatlarına təsir edən bütün qüvvələri və amilləri
əhatə edir. Bu komponentlər biznesin Beş Ms altında
qruplaşdırıla bilər, bunlar:
Şəxslər: Təşkilat işçiləri, o cümlədən həm ixtisaslı,
həm də ixtisassız işçilər.
Dəqiqələr: Biznes proseslərinin tamamlanması üçün
vaxt lazımdır.
Maşın: Prosesləri asanlaşdırmaq və ya tamamlamaq
üçün biznes tərəfindən tələb olunan avadanlıq.
Materiallar: Prosesləri və ya istehsalı tamamlamaq
üçün biznes tərəfindən tələb olunan istehsal amilləri
və ya təchizat.
Pul: Pul maşınların, materialların alınması və işçilərin
əmək haqqının ödənilməsi üçün istifadə olunan
maliyyə mənbəyidir.
Daxili mühit

4. Xarici Mühit
Xarici mühit biznes üçün xarici olan və
marketoloqun çox az və ya heç bir nəzarəti
olmayan amillər və qüvvələri təşkil edir. Xarici
mühit iki növdür:
Mikro marketinq mühiti
Makro marketinq mühiti

5. Mikro Mühit
Xarici mühitin mikro komponenti vəzifə mühiti kimi də
tanınır. O, bizneslə birbaşa əlaqəli olan xarici qüvvələrdən
və amillərdən ibarətdir. Bunlara təchizatçılar, bazar
vasitəçiləri, müştərilər, tərəfdaşlar, rəqiblər və ictimaiyyət
daxildir
Təchizatçılara təşkilatın ehtiyac duyduğu resursları təmin
edən bütün tərəflər daxildir.
Bazar vasitəçilərinə təşkilatın məhsul və ya xidmətinin
yayılmasında iştirak edən tərəflər daxildir.
Partnyorlar təşkilatla iş aparan reklam agentlikləri, bazar
araşdırması təşkilatları, bank və sığorta şirkətləri, nəqliyyat
şirkətləri, brokerlər və s. kimi ayrı-ayrı qurumlardır.
Müştərilər təşkilatın hədəf qrupundan ibarətdir.
Rəqiblər eyni bazarda təşkilatın müştəriləri ilə oxşar
müştəriləri hədəf alan oyunçulardır.
İctimaiyyət faktiki və ya potensial marağı olan və ya
şirkətin müştərilərinə xidmət göstərmək qabiliyyətinə təsir
edən hər hansı digər qrupdan ibarətdir.

6. Makro Mühit
Marketinq mühitinin makro komponenti
geniş mühit kimi də tanınır. Bütövlükdə
sənayeyə təsir edən, lakin biznesə birbaşa
təsiri olmayan xarici amilləri və qüvvələri
təşkil edir. Makromühiti 6 hissəyə bölmək
olar.
Makromühit 6 hissəyə bölünür
Demoqrafik
mühit
İqtisadi
mühit
Fiziki
mühit
Texnoloji
mühit
Siyasi-
hüquqi
mühit
Sosial-mədəni
mühit

7. Demoqrafik Mühit
Demoqrafik mühit bazarı təşkil edən insanlardan
ibarətdir. Əhalinin ölçüsünə, sıxlığına, yerləşdiyi
yerə, yaşına, cinsinə, irqinə və məşğuliyyətinə
görə faktiki araşdırma və seqreqasiya kimi
xarakterizə olunur.
İqtisadi Mühit
İqtisadi mühit müştərilərin alıcılıq qabiliyyətinə
və xərcləmə modellərinə təsir edən amilləri təşkil
edir. Bu amillərə ÜDM, ÜDM, faiz dərəcələri,
inflyasiya, gəlir bölgüsü, hökumətin
maliyyələşdirilməsi və subsidiyaları və digər
əsas iqtisadi dəyişənlər daxildir.

8. Fiziki Mühit
Fiziki mühitə müəssisənin fəaliyyət göstərdiyi
təbii mühit daxildir. Buraya iqlim şəraiti, ətraf
mühitin dəyişməsi, su və xammala
əlçatanlıq, təbii fəlakətlər, çirklənmə və s.
Texnoloji Mühit
Texnoloji mühit innovasiya, texnologiyada
tədqiqat və təkmilləşdirmə, texnoloji
alternativlər, innovasiya stimulları təşkil edir.
Texnologiya təşkilat üçün ən böyük təhlükə
və imkan mənbələrindən biridir və çox
dinamikdir.

9. Siyasi-hüquqi mühit
Siyasi və Hüquqi mühitə ölkədə hökm sürən qanunlar və
hökumətin siyasətləri daxildir. Buraya həmçinin sənayenin
və ya cəmiyyətdəki biznesin işinə təsir göstərən və ya
məhdudlaşdıran digər təzyiq qrupları və agentlikləri
daxildir.
Sosial-Mədəni Mühit
Makromühitin sosial-mədəni aspektini insanların həyat
tərzi, dəyərləri, mədəniyyəti, xurafat və inancları təşkil edir.
Bu, müxtəlif bölgələrdə fərqlidir.

10. Hər bir müəssisə, nə qədər böyük və ya
kiçik olursa olsun, marketinq mühitində
fəaliyyət göstərir. Onun indiki və gələcək
mövcudluğu, qazancı, imici və mövqeyi
onun daxili və xarici mühitindən asılıdır.
Biznes mühiti biznesin ən dinamik
aspektlərindən biridir. Bazarda uzun
müddət fəaliyyət göstərmək və qalmaq
üçün marketinq mühitini və onun
komponentlərini düzgün başa düşmək
və təhlil etmək lazımdır.
Marketinq mühitinin əhəmiyyəti

11. Planlaşdırma üçün vacibdir
Gələcəyi planlaşdırmaq üçün xarici və daxili
mühitin dərk edilməsi vacibdir. Marketoloq
planlarının uğur qazanmasını istəyirsə,
marketinq mühitinin hazırkı ssenarisindən,
dinamikliyindən və gələcək proqnozlarından tam
xəbərdar olmalıdır.

12. Müştəriləri Anlamaq
Marketinq mühiti haqqında hərtərəfli bilik
marketoloqlara müştərinin əslində nə istədiyini qəbul
etməyə və proqnozlaşdırmağa kömək edir.
Marketinq mühitinin dərin təhlili marketoloqla
müştərilər arasında səs-küyü azaldır (hətta aradan
qaldırır) və marketoloqa istehlakçı davranışını daha
yaxşı başa düşməyə kömək edir.
Trendlərə toxunun
Yeni bazarlara çıxmaq və yeni tendensiyalardan
yararlanmaq marketinq mühiti haqqında çoxlu fikir
tələb edir. Marketoloq qüsursuz bir plan yaratmaq
üçün ətraf mühitin hər tərəfi haqqında araşdırma
aparmalıdır.

13. Təhdidlər və İmkanlar
Bazar mühiti haqqında əsaslı biliklər tez-tez
marketoloqa ilk növbədə üstünlük verir, çünki
o, biznesinin gələcək təhdidlərdən təhlükəsiz
olduğuna əmin olur və gələcək imkanlardan
istifadə edir.
Rəqibləri Anlamaq
Hər işdə eyni yer üçün mübarizə aparan
müxtəlif oyunçular var. Marketinq mühitinin
daha yaxşı başa düşülməsi marketoloqa
müsabiqələr və rəqiblərin onun biznesinə və
əksinə hansı üstünlüklərə malik olduğunu
daha çox başa düşməyə imkan verir.

14. SAM
DİQQƏTİNİZƏ
GÖRƏ
TƏŞƏKKÜRLƏR