Tải luận văn thạc sĩ quản lý công với đề tài: Quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Nông. ZALO/TELE 0917 193 864

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ
…………/………… ……/……
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
PHẠM THANH LONG
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK NÔNG
Tải miễn phí kết bạn Zalo:0917 193 864
Dịch vụ viết luận văn chất lượng
Website: luanvantrust.com
Zalo/Tele: 0917 193 864
Mail: baocaothuctapnet@gmail.com
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG
ĐẮK LẮK - NĂM 2017

2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………
BỘ NỘI VỤ
……/……
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
PHẠM THANH LONG
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK NÔNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG
Chuyên ngành: Quản lý công
Mã số:60 34 04 03
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐỖ THỊ KIM TIÊN
ĐẮK LẮK - NĂM 2017

3. LỜI CẢM ƠN
Trong suốt thời gian học tập và hoàn thành Luận văn này, em đã nhận
được sự hướng dẫn nhiệt tình, sự tận tụy giúp đỡ của quý thầy giáo, cô giáo,
các anh chị và các bạn học viên của Học viện Hành chính.
Em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới lãnh đạo Phân viện Tây nguyên,
Khoa đào tạo và Bồi dưỡng thuộc Phân viện và ThS. Nguyễn Thị Nghị là giáo
viên chủ nhiệm lớp HC20.TN7 đã tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ em
trong quá trình học tập và hoàn thành Luận văn.
Em xin gửi lời cảm ơn chân thành với tình cảm sâu sắc nhất đến TS.
Đỗ Thị Kim Tiên đã hết lòng hướng dẫn, giúp đỡ, động viên và tạo mọi điều
kiện thuận lợi cho em trong quá trình học tập và hoàn thành Luận văn tốt
nghiệp.
Mặc dù đã hết sức cố gắng trong quá trình thực hiện nhưng Luận văn
không thể tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong nhận được sự quan tâm,
đóng góp ý kiến của quý thầy giáo, cô giáo, các anh chị và các bạn học viên.
Em xin chân thành cảm ơn và xin gửi lời chào kính trọng!
Học viên
Phạm Thanh Long

4. LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn này do chính tôi thực hiện dưới sự hướng
dẫn khoa học của TS. Đỗ Thị Kim Tiên.
Các thông tin, tư liệu được sử dụng trong luận văn có nguồn gốc rõ
ràng, kết quả nghiên cứu là quá trình lao động trung thực của Tôi.
Ngườicam đoan
Phạm Thanh Long

5. DANH MỤC VIẾT TẮT
Stt Từ, cụm từ viết tắt Viết tắt
1 An ninh trật tự, An toàn xã hội ANTT, ATXH
2 Công nghiệp hóa, hiện đại hóa CNH, HĐH
3 Cơ sở vật chất - kỹ thuật CSVC-KT
4 Hoạt động du lịch HĐDL
5 Kết cấu hạ tầng KCHT
6 Kinh tế - xã hội KT-XH
7 Quản lý nhà nước QLNN
8 Ủy ban nhân dân UBND
9 Ủy ban thường vụ UBTV
10 Văn hóa, Thể thao và Du lịch VH,TT&DL

6. DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang
1. Bảng 2.1. Tổng hợp khách du lịch và doanh thu du lịch, giai
59
đoạn 2011 – 2015……………………………………………...…….
2. Bảng 2.2. Tổng hợp các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch
64
Đắk Nông giai đoạn 2011 – 2015……………………..……………….
3. Bảng 2.3. Tổng hợp các dự án đã và đang đầu tư phát triển du lịch
65
Đắk Nông, giai đoạn 2011 – 2015……………………………………..

7. MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cảm ơn
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt
Danh mục các bảng
MỞ ĐẦU................................................................................................................................................................1
Chương 1: CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU
LỊCH…………………………………………………………………. 9
1.1. Tổng quan về du lịch……...………………………………….... 9
1.2. Quản lý nhà nước về du lịch…………………………………… 24
1.3. Các yếu tố chi phối hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt
động du lịch tại tỉnh…………………………………………………. 35
1.4. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về du lịch ở một số tỉnh, thành
phố trong cả nước và những bài học rút ra cho tỉnh Đắk
Nông…………………………………………………………………. 38
Tiểu kết chương 1……………………………………………........... 46
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK NÔNG…...………………………….. 47
2.1. Khái quát về tiềm năng phát triển du lịch của tỉnh Đắk
Nông…………………………………………………………………. 47

8. 2.2. Tình hình hoạt động du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Nông, giai
đoạn 2011 – 2015……………………………..…………………….. 57
2.3. Phân tích thực trạng quản lý nhà nước về du lịch tại tỉnh Đắk
Nông, giai đoạn 2011 - 2015……………………………………… 62
2.4. Đánh giá hoạt động quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch ở
tỉnh Đắk Nông, giai đoạn 2011 – 2015………………………………… 75
Tiểu kết chương 2……………………………………………………… 84
Chương 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHÀ
NƯỚC VỀ DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK NÔNG……… 85
3.1. Phương hướng quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch ở tỉnh
Đắk Nông………………………………………………………………. 85
3.2. Giải pháp quản lý nhà nước về du lịch ở tỉnh Đắk Nông………….. 91
3.3. Kiến nghị……………………..………………..…………………... 104
Tiểu kết chương 3……………………………………………………… 106
KẾT LUẬN………………………………………………………….. 107
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................... 109

9. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ngày nay, trên thế giới ngành du lịch đã trở thành hiện tượng kinh tế - xã
hội phổ biến và là cầu nối hữu nghị, là phương tiện gìn giữ hòa bình và hợp
tác giữa các quốc gia, dân tộc. Trong những năm qua, ngành du lịch Việt Nam
đã khẳng định được vai trò, vị trí quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, góp
phần thúc đẩy tăng trường kinh tế đất nước, xóa đói giảm nghèo và cải thiện
đời sống cho người dân. Trong bối cảnh của nền kinh tế thị trường, thời kỳ
toàn cầu hóa, ngành du lịch đứng trước những khó khăn thách thức, hoạt động
du lịch tác động đến kinh tế, xã hội, môi trường... đòi hỏi phải có sự quản lý
của Nhà nước.
Đắk Nông nằm ở cửa ngõ phía Nam Tây Nguyên, là đầu mối giao
thương giữa các tỉnh Tây Nguyên với vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và
khu vực duyên hải Nam trung bộ, các tuyến Quốc lộ 14, 14C, 28 chạy qua,
nối Đắk Nông với các trung tâm du lịch lớn của cả nước như thành phố Hồ
Chí Minh, Đắk Lắk, Đà Lạt, Bình Thuận; hai cửa khẩu Bu Prăng và Đắk Per
nối với nước bạn Campuchia tạo cho Đắk Nông những điều kiện thuận lợi để
hình thành các tour, tuyến du lịch liên vùng, miền, quốc gia. Lợi thế vị trí
cùng với sự đa dạng văn hóa và nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú tạo
cho Đắk Nông điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch. Vùng đất Đắk Nông
lưu giữ những giá trị văn hóa, lịch sử đặc sắc của 40 cộng đồng dân tộc cùng
chung sống với những bản sử thi truyền đời, những di tích lịch sử, không gian
nghệ thuật, văn hóa cồng chiêng, nghề dệt thổ cẩm tinh xảo; nơi đây cũng là
vùng đất được thiên nhiên ưu ái ban tặng nhiều thắng cảnh hùng vĩ, hữu tình,
với hệ thống hang động núi lửa được đánh giá là lớn nhất Đông Nam Á - di
sản thiên nhiên độc đáo của quá trình phun trào núi lửa cách đây hàng triệu
năm; giữa không
1

10. gian xanh mượt của thung lũng, núi, đồi xen kẽ những cánh rừn g nguyên sinh
trải bạt ngàn, những con sông, suối, hồ nước, hệ thống thác nước hùng vĩ và
các khu bảo tồn thiên nhiên với hệ động thực vật phong phú tạo thành quần
thể du lịch hấp dẫn.
Tuy nhiên, theo đánh giá thì ngành du lịch Đắk Nông đang phát triển
dưới mức tiềm năng rất xa, thậm chí là đang ở tình trạng kém phát triển. Đại
hội Đảng bộ tỉnh Đắk Nông lần thứ IX, X, XI đã xác định du lịch là mũi nhọn
đột phá cần tập trung phát triển. Mặc dù tỉnh đã ban hành các chính sách
khuyến khích đầu tư vào lĩnh vực du lịch nhưng trên thực tế việc đầu tư cho
ngành du lịch của tỉnh mới chỉ ở mức độ giới thiệu tiềm năng, mời gọi đầu tư
và hình thành hệ thống các cơ sở lưu trú du lịch tại thị xã Gia Nghĩa.
Hiện tại cơ sở hạ tầng kỹ thuật phục vụ du lịch còn chưa hoàn thiện;
doanh từ du lịch còn thấp; chưa tạo được sản phẩm du lịch gắn với đặc thù
của địa phương, mang tính độc đáo có sức thu hút khách; việc giữ gìn và phát
huy các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc trong tỉnh chưa được
quan tâm đúng mức và thường xuyên; cộng đồng dân cư chưa nhận thức đầy
đủ về vị trí, vai trò của phát triển du lịch và hưởng lợi từ du lịch mang lại;
nguồn nhân lực cho phát triển du lịch còn thiếu về số lượng và yếu về chất
lượng; việc kết nối các tour, tuyến, điểm du lịch chưa tốt. Một số điểm du lịch
đang khai thác, chủ đầu tư chưa chú trọng đến tính bền vững còn buông lỏng
quản lý, bảo vệ khiến cảnh quan môi trường đặc biệt là rừng bị tàn phá
nghiêm trọng; tiến độ triển khai các dự án du lịch trên địa bàn còn chậm, một
số nhà đầu tư không đủ năng lực, một số dự án phải thu hồi như điểm du lịch
sinh thái hồ Trúc, điểm du lịch sinh thái Đắk Buk So, điểm du lịch sinh thái
Cột Đá, khu du lịch sinh thái thác Cô Tiên; tình trạng khách du lịch xả rác
thải bừa
2

11. bãi, không được thu dọn, nhắc nhở,...
Để khai thác và phát huy hiệu quả tiềm năng du lịch trên địa bàn tỉnh
Đắk Nông, cần có sự can thiệp mạnh mẽ của Nhà nước, công tác quản lý nhà
nước đối với ngành du lịch của tỉnh cần được đổi mới một cách toàn diện, để
vừa đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, vừa góp phần tạo ra
sự phát triển nhanh và bền vững của ngành du lịch tỉnh Đắk Nông trong thời
gian tới.
Với những lý do nêu trên, đề tài “Quản lý nhà nước về du lịch trên địa
bàn tỉnh Đắk Nông” được lựa chọn làm luận văn tốt nghiệp thạc sĩ của học
viên.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Liên quan đến đề tài nghiên cứu, đã có một số công trình khoa học công
bố và nhóm tác giả, cá nhân nghiên cứu, Cụ thể:
- Trịnh Đăng Thanh (2004) “Quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với
hoạt động du lịch ở Việt Nam hiện nay”, Luận án tiến sĩ luật học, Học viện
Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Luận án đã đưa ra cơ sở lý luận về sự cần
thiết phải quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động du lịch; phân
tích, đánh giá thực trạng và đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý
nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động du lịch trước yêu cầu mới. Tuy
nhiên, tác giả chưa nghiên cứu toàn diện vấn đề quản lý nhà nước đối với hoạt
động du lịch nói chung và ở từng địa phương nói riêng [28].
- Nguyễn Minh Đức (2007), “Quản lý nhà nước đối với hoạt động
thương mại, du lịch tỉnh Sơn La trong quá trình CNH, HĐH”, Luận án tiến sĩ
kinh tế, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Đây là một công trình
nghiên cứu quản lý nhà nước đối với hoạt động thương mại, du lịch ở một địa
phương cụ thể. Luận án đã phân tích cơ sở lý luận và
3

12. thực tiễn nhằm làm rõ chức năng, nhiệm vụ; đề xuất quan điểm và giải pháp
nhằm góp phần đổi mới và nâng cao trình độ quản lý nhà nước về thương
mại, du lịch ở tỉnh Sơn La. Tuy nhiên, điều kiện tự nhiên, kinh tế
– xã hội, văn hóa và tiềm năng phát triển du lịch của tỉnh Sơn La - thuộc khu
vực miền núi Tây Bắc có nhiều điểm khác biệt so với Đắk Nông – thuộc khu
vực Tây Nguyên [14].
- Bùi Quang Mích (2016) ''Thực trạng và giải pháp phát triển du lịch trên
địa bàn tỉnh Đắk Nông'' tại Hội nghị xúc tiến đầu tư và quảng bá du lịch tỉnh
Đắk Nông. Tham luận đã tập trung nêu bật tiềm năng, lợi thế phát triển du
lịch và thực trạng phát triển du lịch về giao thông, cơ sở lưu trú, ăn uống, lữ
hành, vận chuyển, …, nêu ra được một số khó khăn hạn chế trong việc phát
triển du lịch. Tuy nhiên, nội dung công tác quản lý nhà nước về du lịch trên
địa bàn tỉnh tác giả chỉ mới đưa ra một số nhiệm vụ và giải pháp về công tác
đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực và đẩy mạnh xúc tiến quảng bá du lịch trên
địa bàn tỉnh [4].
Ngoài ra, còn một số bài viết liên quan đến vấn đề phát triển du lịch và
quản lý nhà nước về du lịch, cụ thể như:
- Hoàng Tuấn Anh (2007), “Du lịch Việt Nam - Thành tựu và phát
triển”, Tạp chí Quản lý nhà nước, số 133.
- Trần Xuân Ảnh (2007), "Giảipháp tăng cường quản lý nhà nước về thị
trường du lịch", Tạp chí Quản lý nhà nước, số 132.
- Nguyễn Văn Mạnh (2007), “Để du lịch Việt Nam phát triển nhanh và
bền vững sau khi gia nhập WTO”, Tạp chí Kinh tế và phát triển, số
115.
- Vũ Khoan (2005), “Đưa du lịch trở thành ngànhkinh tế mũinhọn vào
năm 2010”, Tạp chí Du lịch, số 11.
- Trịnh Đăng Thanh (2004), “Một số suy nghĩvề công tác quản lý
4

13. nhà nước đối với ngànhdu lịch”, Tạp chí Quản lý nhà nước, số 98.
- Trần Nguyễn Tuyên (2005), “Du lịch Việt Nam phát triển theo hướng
trở thành ngành kinh tế mũi nhọn”, Tạp chí Quản lý nhà nước, số
114.
Các công trình nghiên cứu nêu trên cơ bản đã hệ thống hóa cơ sở lý luận
về du lịch, thực tiễn phát triển du lịch một số địa phương. Tuy nhiên, các công
trình nghiên cứu chuyên sâu quản lý nhà nước về du lịch chưa nhiều, đặc biệt
chưa có công trình nào nghiên cứu '' quản lý nhà nước về du lịch trên địa
bàn tỉnh Đắk Nông''. Trên cơ sở nghiên cứu, luận văn có sự kế thừa những
thành quả khoa học của các công trình nghiên cứu đi trước và tiếp tục giải
quyết những vấn đề còn để ngỏ, nhằm hoàn thiện lý luận quản lý nhà nước về
du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Nông.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
3.1. Mục đích
Nghiên cứu đánh giá thực trạng để đề xuất phương hướng và giải pháp
hoàn thiện quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Nông, nhằm
thúc đẩy ngành du lịch của tỉnh phát triển nhanh và bền vững, đáp ứng yêu
cầu phát triển kinh tế - xã hội và xu hướng hội nhập.
3.2. Nhiệm vụ
Để thực hiện được mục đích nêu trên, luận văn xác định có những nhiệm
vụ sau:
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận liên quan đến quản lý nhà nước về du
lịch.
- Phân tích thực trạng công tác quản lý nhà nước về du lịch của tỉnh Đắk
Nông từ năm 2011 đến nay, từ đó đánh giá các kết quả đạt được,
những hạn chế và nguyên nhân.
5

14. - Đề xuất các giải pháp phù hợp, khả thi nhằm nâng cao hiệu quả quản
lý nhà nước đối với hoạt động du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Nông, trong giai
đoạn từ nay đến năm 2020, tầm nhìn tới năm 2030.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là hoạt động quản lý nhà nước về du
lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Nông.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Về không gian: Tỉnh Đắk Nông
Về thời gian: Quản lý nhà nước về du lịch ở tỉnh Đắk Nông giai đoạn
2011 – 2015
Về nội dung: Là các hoạt động kinh tế, văn hóa tương tác giữa các chủ
thể tham gia vào các dịch vụ thuộc ngành du lịch diễn ra trên địa bàn tỉnh Đắk
Nông, các chủ thể đó bao gồm các tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ về du
lịch; khách du lịch; các cơ sở lưu trú du lịch; các cơ sở nhà hàng, bán đồ lưu
niệm; các khu, tuyến, điểm du lịch; ...
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn
5.1. Phương pháp luận
Cơ sở lý luận của luận văn dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa
Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; Chủ trương, đường lối, quan điểm của
Đảng và Nhà nước về phát triển kinh tế, thể hiện trong văn kiện Đại hội đại
biểu toàn quốc của Đảng; Các văn bản pháp luật đã ban hành, đặc biệt là Luật
Du lịch, Luật Di sản văn hóa, Luật Bảo vệ môi trường và các văn bản luật
khác.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài chủ yếu sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
- Phương pháp thu thập tài liệu: Tập hợp các tài liệu sẵn có ở các cơ
6

15. quan cấp tỉnh như: UBND tỉnh Đắk Nông, Sở VH,TT&DL tỉnh, Sở Kế hoạch
và Đầu tư, Cục thống kê tỉnh, các công trình nghiên cứu, tạp chí khoa học,
website, tư liệu trên internet, ...
- Phương pháp thống kê mô tả: Các nguồn số liệu thống kê phù hợp ,
liên quan đến nội dung nghiên cứu của đề tài.
- Phương pháp so sánh, đối chiếu: Được sử dụng nhằm nghiên cứu đối
chiếu kinh nghiệm quản lý nhà nước về du lịch ở các tỉnh thành của Việt
Nam, qua đó rút ra bài học kinh nghiệm cho tỉnh Đắk Nông.
- Phương pháp phân tích, tổng hợp;
- Phương pháp đánh giá, dự báo.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
- Góp phần hệ thống hóa và làm sáng tỏ thêm những vấn đề lý luận cơ
bản về quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch trên địa bàn một tỉnh, lấy
Đắk Nông làm điển hình.
- Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động du
lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Nông giai đoạn từ 2011 đến nay, làm rõ những
điểm tích cực, hạn chế và nguyên nhân.
- Đề xuất được những giải pháp cơ bản, có khả năng áp dụng trong
thực tiễn, góp phần hoàn thiện công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động
du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Nông trong thời gian tới.
- Luận văn có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan
và cá nhân trong việc nghiên cứu hoạch định chính sách phát triển du lịch nói
chung và du lịch Đắk Nông nói riêng.
7. Kết cấucủa luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, danh mục tài liệu tham khảo,
nội dung chính của luận văn được kết cấu thành 3 chương:
Chương 1. Cơ sở khoa học quản lý nhà nước về du lịch
7

16. Chương 2. Thực trạng quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh
Đắk Nông
Chương 3. Phương hướng và giải pháp quản lý nhà nước về du lịch
trên địa bàn tỉnh Đắk Nông
8

17. Chương 1
CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH
1.1. Tổng quan về du lịch
1.1.1. Khái niệm, đặcđiểm hoạt động du lịch và các loại hình hoạt
động kinhdoanhdu lịch
1.1.1.1. Kháiniệm du lịch
Năm 1963, với mục đích quốc tế hóa khái niệm du lịch, tại Hội nghị Liên
hợp quốc về du lịch họp ở Roma, các chuyên gia đã đưa ra định nghĩa về du
lịch như sau: “Du lịch là tổng hợp các mối quan hệ, hiện tượng và các hoạt
động kinh tế bắt nguồn từ các cuộc hành trình và lưu trú của cá nhân hay tập
thể ở bên ngoài nơi ở thường xuyên của họ hay ngoài nước họ với mục đích
hòa bình. Nơi họ đến lưu trú không phải là nơi làm việc của họ”.
Luật Du lịch do Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
khóa XI, kỳ họp lần thứ 7 thông qua ngày 14-6-2005 đưa ra định nghĩa: “Du
lịch là các hoạt động có liên quan đến chuyến đi của con người ngoài nơi cư
trú thường xuyên của mình nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, tìm hiểu, giải
trí, nghỉ dưỡng trong một khoảng thời gian nhất định”[28, tr.9].
Khác với các quan điểm trên, các học giả biên soạn Từ điển Bách Khoa
toàn thư Việt Nam (1966) đã tách hai nội dung cơ bản của du lịch thành hai
phần riêng biệt.
Nghĩa thứ nhất (đứng trên góc độ mục đích của chuyến đi): "Du lịch là
một dạng nghỉ dưỡng sức tham quan tích cực của con người ngoài nơi cư trú
với mục đích: nghỉ ngơi, giải trí, xem danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử,
công trình văn hóa, nghệ thuật,…".
Nghĩa thứ hai (đứng trên góc độ kinh tế): “Du lịch là một ngành kinh
doanh tổng hợp có hiệu quả cao về nhiều mặt: nâng cao hiểu biết về thiên
9

18. nhiên, truyền thống lịch sử và văn hóa dân tộc, từ đó góp phần tăng thêm tình
yêu đất nước; đối với người nước ngoài là tình hữu nghị với dân tộc mình; về
mặt kinh tế, du lịch là lĩnh vực kinh doanh mang lại hiệu quả rất lớn; có thể
coi là hình thức xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ tại chỗ “.
Việc phân định rõ ràng hai nội dung cơ bản của khái niệm có ý nghĩa
góp phần thúc đẩy sự phát triển du lịch. Cho đến nay, không ít người, thậm
chí ngay cả các cán bộ, nhân viên đang làm việc trong ngành du lịch, chỉ cho
rằng du lịch là một ngành kinh tế. Do đó, mục tiêu được quan tâm hàng đầu là
mang lại hiệu quả kinh tế. Điều đó cũng có thể ảnh hưởng đến hoạt động khai
thác tài nguyên du lịch, tận dụng triệt để mọi nguồn tài nguyên, mọi cơ hội để
kinh doanh. Trong khi đó, du lịch còn là một hiện tượng xã hội, nó góp phần
nâng cao dân trí, phục hồi sức khỏe cộng đồng, giáo dục lòng yêu nước, tính
đoàn kết,… Chính vì vậy, toàn xã hội phải có trách nhiệm đóng góp, hỗ trợ,
đầu tư cho du lịch phát triển như đối với giáo dục, thể thao hoặc một lĩnh vực
văn hóa khác.
Như vậy, do quan điểm tiếp cận, dưới góc độ nghiên cứu khác nhau có
thể đem đến nhiều cách hiểu và diễn giải khác nhau về du lịch. Tuy nhiên,
trong các quan điểm đã nêu đều thống nhất các yếu tố cơ bản như sau:
- Du lịch là một hiện tượng kinh tế - xã hội.
- Du lịch là sự di chuyển và tạm thời lưu trú ngoài nơi ở thường xuyên
của các cá nhân hoặc tập thể nhằm thỏa mãn các nhu cầu đa dạng của họ.
- Du lịch là tập hợp các hoạt động kinh doanh phong phú và đa dạng
nhằm phục vụ cho các cuộc hành trình, lưu trú tạm thời và các nhu cầu khác
của cá nhân hoặc tập thể khi họ ở ngoài nơi cư trú thường xuyên của họ.
- Các cuộc hành trình, lưu trú tạm thời của cá nhân hoặc tập thể đều
đồng thời có một số mục đíchnhất định, trong đó có mục đíchhòa bình.
10

19. 1.1.1.2. Hoạtđộng du lịch
Khác với khái niệm du lịch nói chung, hoạt động du lịch là khái niệm có
liên quan đến các chủ thể là cá nhân hay tổ chức cụ thể. Các chủ thể tham gia
vào các khâu, các quá trình du lịch, tạo thành các hoạt động du lịch. Luật Du
lịch của Việt Nam quy định: "Hoạt động du lịch là hoạt động của khách du
lịch, tổ chức, cá nhân kinh doanh du lịch, cộng đồng dân cư và cơ quan, tổ
chức, cá nhân có liên quan đến du lịch [28, tr.9].
Hoạt động du lịch được nhìn nhận ở ba khía cạnh: Thứ nhất, “hoạt động
của khách du lịch” là việc di chuyển và lưu trú tạm thời của người đi du lịch
đến một nơi ngoài nơi cư trú thường xuyên của họ để tham quan, nghỉ dưỡng,
chữa bệnh, tìm hiểu lịch sử, văn hóa, nghệ thuật,...Thứ hai, “tổ chức, cá nhân
kinh doanh du lịch”, tức là những người hoạt động tổ chức lưu trú, phục vụ ăn
uống, hướng dẫn tham quan, vận chuyển đưa đón du khách, kinh doanh các
hàng hóa, dịch vụ khác...
nhằm mục tiêu lợi nhuận. Thứ ba, “cộng đồng dân cư và cơ quan, tổ chức, cá
nhân có liên quan”, tức là cơ quan nhà nước và các tổ chức có liên quan tại
địa phương du lịch tổ chức quản lý, điều phối, phục vụ hoạt động của “khách
du lịch” và “tổ chức, cá nhân hoạt động kinh doanh du lịch” nhằm đảm bảo
cho các đối tượng này thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình khi tham gia
HĐDL theo đúng luật định.
1.1.1.3. Đặcđiểm của hoạt động du lịch
- Hoạt động du lịch là hoạt động của ngành kinh tế dịch vụ, có tính liên
ngành, liên vùng: Ngày nay, nền sản xuất xã hội cùng với khoa học -
kỹ thuật và công nghệ phát triển với tốc độ cao đã thúc đẩy mạnh mẽ quá
trình phân công lao động xã hội, làm gia tăng nhu cầu phục vụ sản xuất cũng
như cuộc sống văn minh của con người. Từ đó, hoạt động du lịch trở thành
một ngành kinh tế độc lập. Ở các nước phát triển và đang phát
11

20. triển, tỷ trọng du lịch trong thu nhập quốc dân ngày càng tăng lên. Du lịch là
một ngành kinh tế dịch vụ, bởi vậy sản phẩm của nó vừa mang những đặc
điểm chung của dịch vụ vừa mang những đặc điểm riêng mà các ngành dịch
vụ khác không có. Tính liên ngành, liên vùng trong hoạt động du lịch thể hiện
để phát triển bền vững ngành du lịch ta phải đặt trong mối quan hệ với các
ngành kinh tế khác như ngành giao thông vận tải, tài chính, bưu điện, ngành
kinh doanh, công tác liên kết hợp tác giữa các địa phương trong xây dựng sản
phẩm liên vùng và xúc tiến quảng bá.
- Hoạt động du lịch nhằm thỏa mãn nhu cầu vật chất và tinh thần cho
khách du lịch trong thời gian đi du lịch: Dịch vụ du lịch khác với các ngành
dịch vụ khác ở chỗ dịch vụ du lịch chỉ thỏa mãn nhu cầu cho khách du lịch
chứ không thỏa mãn nhu cầu cho tất cả mọi người dân. Dịch vụ du lịch là
nhằm thỏa mãn những nhu cầu hàng hóa đặc thù của du khách trong thời gian
lưu trú bên ngoài nơi ở thường xuyên của họ về ăn, ở, nghỉ ngơi, đi lại, tham
quan, vui chơi giải trí, thông tin về văn hóa, lịch sử, tập quán và các nhu cầu
khác. Như vậy, dịch vụ du lịch là loại hình dịch vụ đời sống nhằm thỏa mãn
nhu cầu con người, làm cho con người sống ngày càng văn minh, hiện đại.
Thực tế hiện nay cho thấy, ở nhiều nước trên thế giới, khi thu nhập của người
dân tăng lên, đủ ăn, đủ mặc thì du lịch trở thành không thể thiếu, bởi vì ngoài
việc thỏa mãn nhu cầu tình cảm và lý trí, du lịch còn là một hình thức nghỉ
dưỡng tích cực, nhằm tái tạo lại sức lao động của con người.
- Việc tiêu dùng và cung ứng dịch vụ du lịch xảy ra trong cùng một thời
gian và không gian: Việc tiêu dùng các dịch vụ và một số hàng hóa (thức ăn,
đồ uống chế biến tại chỗ...) xảy ra cùng một thời gian và cùng một địa điểm
với việc sản xuất ra chúng. Trong du lịch, người cung ứ ng
không phải vận chuyển dịch vụ và hàng hóa đến cho khách hàng, mà
12

21. ngược lại, tự khách du lịch phải đi đến nơi có dịch vụ, hàng hóa. Chính vì
vậy, vai trò của việc thông tin, xúc tiến quảng bá du lịch là hết sức quan
trọng, đồng thời việc quản lý thị trường du lịch cũng cần có những đặc thù
riêng.
- Hoạt động du lịch mang lại lợi ích thiết thực về chính trị, kinh tế, xã
hội cho địa phương làm du lịch và người làm du lịch: Hiện nay, ở
nhiều nước trên thế giới du lịch không những đem lại lợi ích thiết thực về
kinh tế mà còn mang lại cả lợi ích về chính trị, văn hóa, xã hội... Tuy nhiên,
sự chi phối mạnh nhất đối với ngành du lịch vẫn là lợi ích kinh tế. Vì vậy, ở
nhiều nước đã đưa ngành du lịch phát triển với tốc độ cao và trở thành ngành
kinh tế mũi nhọn trong nền kinh tế quốc dân, mang lại nguồn thu nhập lớn
trong tổng sản phẩm xã hội. Do đó, dịch vụ du lịch ngoài việc thỏa mãn các
nhu cầu ngày càng cao của khách du lịch còn phải đảm bảo mang lại lợi ích
kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội cho quốc gia làm du lịch và cá nhân, tổ chức
tham gia hoạt động du lịch.
- Hoạt động du lịch chỉ phát triển trong môi trường hòa bình và ổn định:
Du lịch là lĩnh vực rất nhạy cảm với những vấn đề chính trị và xã hội. Du lịch
chỉ có thể xuất hiện và phát triển trong điều kiện hòa bình và quan hệ hữu
nghị giữa các dân tộc. Ngược lại, chiến tranh ngăn cản các hoạt động du lịch,
tạo nên tình trạng mất an ninh, đi lại khó khăn, phá hoại các công trình du
lịch, làm tổn hại đến cả môi trường tự nhiên. Hòa bình là đòn bẩy đẩy mạnh
hoạt động du lịch. Ngược lại, du lịch có tác dụng trở lại đến việc cùng tồn tại
hòa bình. Thông qua du lịch quốc tế con người thể hiện nguyện vọng nóng
bỏng của mình là được sống, lao động trong hòa bình và hữu nghị. Và hơn thế
nữa, không cần phải có chiến tranh mà chỉ cần có những biến động chính trị,
xã hội ở một khu vực, một vùng, một quốc gia, một địa phương với mức độ
nhất định cũng
13

22. làm cho du lịch bị giảm sút một cách đột ngột và muốn khôi phục phải có thời
gian. Ví dụ, vụ khủng bố 11/9 tại Mỹ, khủng bố tại đảo Bali - Indonêxia, sự
kiện ‘‘đảo chính’’ ở Thái Lan... đã làm cho ngành du lịch các nước này lao
đao có thể nhiều năm mới phục hồi. Mặt khác, tình trạng dịch bệnh, ô nhiễm
môi trường... cũng là những nhân tố rất quan trọng tác động đến khách du
lịch.
1.1.1.4. Cácloại hình hoạt động kinh doanh du lịch
Kinh doanh du lịch là quá trình tổ chức sản xuất, lưu thông, mua, bán
hàng hóa du lịch trên thị trường, là việc thực hiện liên tục một, một số hoặc
tất cả các công đoạn của quá trình hoạt động du lịch hoặc thực hiện dịch vụ
du lịch trên thị trường nhằm mục đích sinh lợi. Kinh doanh du lịch mang tính
tổng hợp, bao gồm nhiều bộ phận cấu thành, bao gồm:
- Kinh doanh lữ hành nội địa và kinh doanh lữ hành quốc tế.
- Kinh doanh lưu trú du lịch.
- Kinh doanh vận chuyển khách du lịch.
- Kinh doanh các khu du lịch, điểm du lịch.
- Kinh doanh các dịch vụ du lịch khác.
1.1.1.5. Cácloại hình du lịch
Có nhiều loại hình du lịch khác nhau, tùy theo mục đích, đặc điểm và
mục đích phân loại của các tác giả nghiên cứu khác nhau:
+ Theo đặc điểm của từng loại hình, tác giả có thể phân thành một số
nhóm loại hình du lịch chính như: Du lịch sinh thái và Du lịch văn hóa
Du lịch sinh thái hay còn có nhiều tên gọi thường gặp khác nhau như
Du lịch thiên nhiên; Du lịch xanh; Du lịch môi trường; Du lịch bền vững
nhưng đều được hiểu là loại hình “du lịch có trách nhiệm với các khu thiên
nhiên là nơi bảo tồn môi trường và cải thiện phúc lợi cho nhân dân địa
phương” (Hiệp hội Du lịch Sinh Thái -The Internatonal Ecotourism society);
14

23. hay là loại hình du lịch “dựa vào thiên nhiên, gắn với bản sắc văn hoá địa
phương với sự tham gia của cộng đồng nhằm phát triển bền vững” (Luật du
lịch năm 2005).
Du lịch văn hóa: Theo UNESCO, du lịch văn hóa thông thường được
phân thành hai loại: Du lịch văn hóa vật thể (Tangible) và Du lịch văn hóa phi
vật thể (Intangible). Trong khi Du lịch văn hóa vật thể, bao gồm các công
trình kiến trúc như đình chùa, miếu mạo, lăng mộ, nhà sàn... thì di sản văn hóa
phi vật thể như âm nhạc, múa, truyền thống, văn chương truyền miệng, ngôn
ngữ, huyền thoại, nghi lễ, phong tục, tập quán, các món ăn, các công nghệ thủ
công truyền thống.
+ Phân loại cụ thể các loại hình du lịch
Căn cứ nhu cầu đi du lịch: Căn cứ nhu cầu du lịch có thể chia ra thành
nhiều loại hình du lịch như: Du lịch cộng đồng, du lịch chữa bệnh, du lịch
nghỉ ngơi giải trí, du lịch thể thao, giải trí, du lịch tôn giáo, du lịch khám phá,
du lịch thăm thân, du lịch MICE (M: meetings (hội, họp); I: Incentives (khen
thưởng); C: Conferences (Thảo luận); E: Exhibitions (triển lãm).
Căn cứ vào phạm vi lãnh thổ có du lịch quốc tế và du lịch nội địa.
Căn cứ vào phương tiện di chuyển có loại hình du lịch bằng xe đạp; du
lịch bằng tàu hỏa; du lịch bằng tàu biển; du lịch bằng ô tô, …
Căn cứ theo phương tiện lưu trú có loại hình du lịch ở khách sạn; du
lịch ở Motel; du lịch nhà trọ; du lịch camping và du lịch resort
Căn cứ hình thức tổ chức du lịch có loại hình du lịch theo đoàn hay du
lịch cá nhân.
Căn cứ vào đặc điểm địa lý của điểm du lịch có du lịch nghỉ biển hoặc
leo núi, đi du lịch trong các khu đô thị và thành phố, tới các vùng quê để thỏa
mãn nhu cầu du lịch của mình.
15

24. Căn cứ thời gian đi du lịch có loại hình du lịch dài ngày và Du lịch
ngắn ngày.
Và các loại hình du lịch khác ít phổ biến.
1.1.2. Ý nghĩa của hoạt động du lịch
1.1.2.1. Ý nghĩa về kinh tế
Du lịch phát triển sẽ tăng nguồn thu ngân sách cho các địa phương. Các
địa phương thu thuế, phí từ các cơ sở kinh doanh du lịch trên địa bàn.
Du lịch thúc đẩy sự phát triển của các ngành kinh tế khác. Trước hết hoạt
động kinh doanh du lịch đòi hỏi sự hỗ trợ của nhiều ngành, yêu cầu về sự hỗ
trợ liên ngành, là cơ sở cho các ngành khác (giao thông vận tải, tài chính, bưu
điện, công nghiệp, nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp...) phát triển. Đối với
nền sản xuất xã hội, du lịch còn mở ra thị trường tiêu thụ hàng hóa. Mặt khác,
sự phát triển của du lịch tạo ra các điều kiện để khách du lịch tìm hiểu thị
trường, ký kết hợp đồng về sản xuất kinh doanh trong nước, tận dụng các cơ
sở vật chất kỹ thuật của các ngành kinh tế khác. Du lịch là phương tiện tuyên
truyền quảng cáo có hiệu quả cho đất nước, địa phương mà không phải mất
tiền. Du lịch làm phương tiện tuyên truyền, quảng cáo hữu hiệu cho hàng hóa
nội địa ra nước ngoài thông qua du khách, khi du khách hài lòng về các sản
phẩm hàng hóa về nước sẽ tuyên truyền cho bạn bè, người thân...
1.1.2.2. Ý nghĩa về chính trị
Ý nghĩa chính trị của du lịch được thể hiện ở vai trò to lớn của nó như
một nhân tố hòa bình, đẩy mạnh các mối giao lưu quốc tế, mở rộng sự hiểu
biết giữa các dân tộc. Du lịch quốc tế làm cho con người sống ở các khu vực
khác nhau hiểu biết và xích lại gần nhau. Mỗi năm, hoạt động du lịch có
những chủ đề khác nhau, như "Du lịch là giấy thông hành của hòa bình"
(1967), "Du lịch không chỉ là quyền lợi, mà còn là trách nhiệm của mỗi
người" (1983)... các chủ đề này đã kêu gọi hàng triệu người quý trọng lịch sử,
16

25. văn hóa và truyền thống của các quốc gia, giáo dục lòng mến khách và trách
nhiệm của chủ nhà đối với khách du lịch, tạo nên sự hiểu biết và tình hữu nghị
giữa các dân tộc.
1.1.2.3. Ý nghĩa về văn hóa, xã hội
Du lịch không chỉ góp phần thay đổi bộ mặt kinh tế những vùng có hoạt
động du lịch và giảm quá trình đô thị hóa. Việc khai thác tài nguyên du lịch
những vùng khó khăn đòi hỏi phải đầu tư về giao thông, bưu điện, kinh tế, …
Do vậy mà việc phát triển du lịch sẽ làm thay đổi bộ mặt kinh tế - xã hội của
vùng đó và làm giảm sự tập trung dân cư ở những trung tâm dân cư.
Về phương diện xã hội: Là phương tiện tuyên truyền, quảng cáo hữu
hiệu về các thành tựu kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, giới thiệu về con
người, phong tục, tập quán... nơi họ đã đến.
Thông qua du lịch con người được thay đổi môi trường, có ấn tượng và
cảm xúc mới, thỏa mãn được trí tò mò, đồng thời mở mang kiến thức, đáp
ứng lòng ham hiểu biết, do đó góp phần hình thành phương hướng đúng đắn
trong mơ ước sáng tạo, trong kế hoạch cho tương lai của con người.
Trong thời gian đi du lịch, khách thường sử dụng các dịch vụ, hàng hóa
và thường tiếp xúc với dân cư địa phương. Thông qua các cuộc tiếp xúc đó,
văn hóa của cả khách và người bản xứ được trao đổi và nâng cao. Du lịch còn
làm phong phú thêm khả năng thẩm mỹ của con người khi họ được tham quan
các kho tàng mỹ thuật của một đất nước.
Du lịch còn là phương tiện giáo dục lòng yêu nước, giữ gìn và nâng cao
truyền thống của dân tộc. Thông qua các chuyến đi tham quan, nghỉ mát, vãn
cảnh... người dân có điều kiện làm quen với cảnh đẹp, với lịch sử và văn hóa
dân tộc, qua đó thêm yêu đất nước mình.
Ngoài ra, việc phát triển du lịch còn có ý nghĩa lớn đối với việc khai thác
và bảo tồn các di sản văn hóa của dân tộc, thúc đẩy sự phát triển của các
17

26. ngành nghề thủ công truyền thống, góp phần bảo vệ và phát triển môi trường
thiên nhiên, môi trường xã hội.
1.1.3.4. Ý nghĩa về môi trường sinh thái
Tạo môi trường sống ổn định về mặt sinh thái. Nghỉ ngơi du lịch là nhân
tố có tác dụng kích thích việc bảo vệ, khôi phục và tối ưu hóa môi trường
thiên nhiên bao quanh, bởi vì chính môi trường này có ảnh hưởng trực tiếp
đến sức khỏe và hoạt động của con người.
Việc đẩy mạnh hoạt động du lịch, tăng mức độ tập trung khách vào
những vùng nhất định đòi hỏi phải tối ưu hóa quá trình sử dụng tự nhiên với
mục đích du lịch. Lúc này đòi hỏi con người phải tìm kiếm các hình thức bảo
vệ tự nhiên, đảm bảo điều kiện sử dụng nguồn tài nguyên một cách hợp lý.
Giữa xã hội và môi trường trong lĩnh vực du lịch có mối quan hệ chặt
chẽ. Một mặt xã hội đảm bảo sự phát triển tối ưu của du lịch, nhưng mặt khác
lại phải bảo vệ môi trường tự nhiên khỏi tác động phá hoại của các dòng
khách du lịch và việc xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật phục vụ du lịch. Như
vậy, giữa du lịch và bảo vệ môi trường có mối liên quan gần gũi với nhau.
1.1.3. Cácyếu tố tác động tới hoạt động du lịch
1.1.3.1. Vịtrí địa lý và điều kiện tự nhiên
Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên của một quốc gia, một vùng, một địa
phương như địa hình, rừng, biển, khí hậu, nguồn nước, tài nguyên thực vật,
động vật... có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc hình thành các trung tâm,
khu, điểm đến du lịch và tính bền vững của các sản phẩm du lịch. Thực tiễn
cho thấy, một quốc gia, vùng và địa phương có nhiều cảnh đẹp tự nhiên, có
khí hậu ấm áp, có rừng, biển, động vật, thực vật phong phú…cùng với vị trí ở
vào nơi có hệ thống giao thông thuận lợi thì luôn có sức hấp dẫn, thu hút
khách du lịch đến tham quan, nghiên cứu. Đồng thời, nơi đó cũng sẽ có khả
18

27. năng đáp ứng các yêu cầu của nhiều loại hình du lịch với các đốitượng khác
nhau góp phần thúc đẩy mạnh HĐDL phát triển.
1.1.3.2. Điều kiện kinh tế - xã hội
- Sự phát triển của nền sản xuất xã hội và các ngành kinh tế: Sự phát triển
của nền sản xuất xã hội có tầm quan trọng hàng đầu làm xuất hiện nhu cầu du
lịch và biến nhu cầu của con người thành hiện thực. Để giải quyết nhu cầu ăn, ở,
đi lại nghỉ ngơi du lịch của con người, những cái thiết yếu nhất đối với khách du
lịch như mạng lưới đường giao thông, phương tiện giao thông, khách sạn, nhà
hàng... khó có thể trông cậy vào một nền kinh tế yếu kém. Công nghiệp phát
triển kéo theo sự tập trung dân cư, tăng nhu cầu đi du lịch; du lịch không thể phát
triển được nếu như không đảm bảo việc ăn uống cho du khách và mạng lưới giao
thông cũng là một trong những tiền đề kinh tế quan trọng nhất
để phát triển du lịch.
- Dân cư và lao động: Dân cư là lực lượng sản xuất quan trọng của xã
hội. Cùng với hoạt động lao động, dân cư còn có nhu cầu nghỉ ngơi và du
lịch. Số lượng lao động trong lĩnh vực sản xuất và dịch vụ ảnh hưởng trực tiếp
đến sự phát triển của kinh tế du lịch. Số dân, thành phần dân tộc, đặc điểm
nhân khẩu, cấu trúc, sự phân bố và mật độ dân cư có ý nghĩa rất lớn đối với sự
phát triển du lịch. Nhu cầu du lịch của con người tùy thuộc vào đặc điểm xã
hội, nhân khẩu của dân cư. Việc nghiên cứu, phân tích kết cấu dân cư theo
nghề nghiệp, lứa tuổi để xác định nhu cầu nghỉ ngơi du lịch có ý nghĩa quan
trọng để phát triển du lịch.
- Điều kiện sống của dân cư: Điều kiện sống của dân cư là nhân tố quan
trọng để phát triển du lịch. Du lịch chỉ có thể phát triển khi mức sống (vật
chất, tinh thần) của con người đạt tới trình độ nhất định. Không có mức thu
nhập cao thì khó có thể nghĩ đến việc nghỉ ngơi du lịch. Cùng với việc tăng
mức thu nhập thực tế, các điều kiện sống khác cũng phải liên tục được cải
19

28. thiện. Những nước kinh tế phát triển, có mức thu nhập cao tính bình quân theo
đầu người, nhu cầu và hoạt động du lịch trên thực tế phát triển mạnh mẽ nhất.
- Nhu cầu nghỉ ngơi du lịch: Nhu cầu nghỉ ngơi du lịch và sự thay đổi
của nó theo thời gian và không gian trở thành một trong những nhân tố quan
trọng ảnh hưởng đến quá trình ra đời và phát triển du lịch. Nhu cầu nghỉ ngơi
du lịch có tính chất KT-XH và là sản phẩm của sự phát triển xã hội. Nhu cầu
nghỉ ngời ra đời ở một trình độ phát triển nhất định của lực lượng sản xuất, là
kết quả tác động tổng hợp của quá trình công nghiệp hóa và đô thị hóa, tăng
mật độ và sự tập trung dân cư vào các thành phố, kéo dài tuổi thọ...
- Thời gian rỗi: Du lịch trong nước và quốc tế không thể phát triển được
nếu con người thiếu thời gian rỗi. Nó thật sự trở thành một trong những nhân
tố quan trọng thúc đẩy HĐDL. Thời gian rỗi là thời gian cần thiết cho con
người để nâng cao học vấn, phát triển trí tuệ, hoàn thành các chức năng xã
hội, tiếp xúc với bạn bè, vui chơi giải trí…Thời gian rỗi là phần thời gian
ngoài giờ làm việc, trong đó diễn ra các hoạt động nhằm hồi phục và phát
triển thể lực, trí tuệ, tinh thần của con người.
Một cách đầy đủ nhất, có thể hiểu thời gian rỗi là thời gian cần thiết cho
việc hồi phục sức lực của con người đã bỏ ra để tạo nên sản phẩm nào đấy
trong điều kiện bình thường của sản xuất… và cả thời gian cần thiết cho việc
phục hồi mở rộng để đảm bảo tiếp tục nâng cao năng suất lao động.
Nguồn quan trọng nhất làm tăng thời gian rỗi là giảm độ dài của tuần
làm việc và giảm thời gian của công việc nội trợ. Nhiều nước đã thực hiện chế
độ tuần làm việc 5 ngày.
1.1.3.3. Tàinguyên du lịch
Tài nguyên du lịch là tổng thể tự nhiên và văn hóa, lịch sử cùng các
thành phần của chúng được sử dụng cho nhu cầu trực tiếp và gián tiếp việc
20

29. sản xuất dịch vụ du lịch nhằm góp phần khôi phục và phát triển thể lực và trí
lực của con người, khả năng lao động và sức khỏe của họ.
Du lịch là một trong những ngành có sự định hướng tài nguyên rõ rệt.
Tài nguyên du lịch ảnh hưởng trực tiếp đến tổ chức lãnh thổ của ngành du
lịch, đến việc hình thành, chuyên môn hóa các vùng du lịch và hiệu quả kinh
tế của HĐDL. Tài nguyên du lịch bao gồm các thành phần và những kết hợp
khác nhau của cảnh quan tự nhiên cùng cảnh quan nhân văn (văn hóa) có thể
sử dụng cho dịch vụ du lịch và thỏa mãn nhu cầu về chữa bệnh, nghỉ ngơi,
tham quan hay du lịch. Về thực chất, tài nguyên du lịch là các điều kiện tự
nhiên, các đối tượng văn hóa – lịch sử đã bị biến đổi ở mức độ nhất định dưới
ảnh hưởng của nhu cầu xã hội và khả năng sử dụng trực tiếp vào mục đích du
lịch.
Xét về cơ cấu, tài nguyên du lịch có thể chia làm 2 nhóm: Tài nguyên
thiên nhiên và tài nguyên nhân văn.
Các tài nguyên thiên nhiên gồm: Địa hình, khí hậu, suối nước khoáng,
biển, sông, hồ, thực vật, động vật, rừng, núi,... Tài nguyên nhân văn: Các
tượng đài kiến trúc, công trình văn hóa (viện bảo tàng, triển lãm trưng bày
nghệ thuật, nhà hát, thư viện...), các di tích văn hóa, lịch sử, các loại hình văn
hóa phi vật thể (lễ hội, âm nhạc cổ truyền, nghệ thuật,...).
Mặt khác, tài nguyên du lịch đa dạng, giàu bản sắc cả về thiên nhiên (bãi
biển, hang động, suối nước nóng, nước khoáng, đảo, lớp phủ thực vật và thế
giới động vật quý hiếm, nhiều cảnh quan tự nhiên độc đáo điển hình...) lẫn
nhân văn (các di tích lịch sử, nghệ thuật kiến trúc, những phong tục tập quán,
các làng nghề và truyền thống văn hóa đặc sắc của các dân tộc...) tạo điều
kiện cho chúng ta phát triển nhiều loại hình du lịch phong phú hấp dẫn như:
Nghỉ dưỡng, thể thao, nghiên cứu khoa học, hội chợ, hội nghị, festival... dài
ngày và ngắn ngày.
21

30. 1.1.3.4. Kếtcấu hạ tầng và cơ sở vật chất - kỹ thuật phụcvụ du lịch
Kết cấu hạ tầng nói chung có vai trò đặc biệt đối với việc đẩy mạnh
HĐDL. Về phương diện này, mạng lưới và phương tiện giao thông là những
nhân tố quan trọng hàng đầu. Du lịch gắn với sự di chuyển của con người trên
một khoảng cách nhất định. Nó phụ thuộc vào giao thông (mạng lưới đường
sá và phương tiện giao thông). Chỉ có thông qua mạng lưới giao thông thuận
tiện, nhanh chóng thì HĐDL mới được đẩy mạnh và trở thành hiện tượng phổ
biến trong xã hội. Mặt khác, các hệ thống thông tin liên lạc, điện, nước... cũng
là một phần quan trọng không thể thiếu trong KCHT phục vụ du lịch.
Cơ sở vật chất – kỹ thuật du lịch gồm: Tất cả các trang thiết bị kỹ thuật
cần thiết để đón tiếp và phục vụ khách du lịch về lưu trú, ăn uống, vui chơi
giải trí, các dịch vụ bổ sung khác. Cơ sở vật chất – kỹ thuật du lịch cũng rất
quan trọng trong quá trình tạo ra và thực hiện sản phẩm du lịch cũng như
quyết định mức độ khai thác các tiềm năng du lịch nhằm thỏa mãn các nhu
cầu của khách du lịch.
Nhìn chung, một quốc gia, một vùng, một địa phương sẽ không khai thác
được tiềm năng phát triển du lịch nếu như không có điều kiện về KCHT và
CSVC-KT du lịch thuận lợi.
1.1.3.5. Yếu tố thị trường
Thị trường là một phạm trù của nền sản xuất và lưu thông hàng hóa,
trong đó phản ánh toàn bộ quan hệ giữa cung - cầu và các mối quan hệ như
thông tin kinh tế, kỹ thuật, nảy sinh từ các mối quan hệ đó. Thị trường du lịch
là một bộ phận cấu thành của thị trường chung, một phạm trù của sản xuất và
lưu thông hàng hóa, dịch vụ du lịch. Các mối quan hệ và cơ chế kinh tế này
được hình thành trên cơ sở yêu cầu của các quy luật sản xuất và lưu thông
hàng hóa, tồn tại trong các hình thái KT-XH nhất định.
Ngày nay, thị trường du lịch đã mở rộng trên phạm vi toàn cầu, phát triển
22

31. năng động với tốc độ nhanh, hội tụ các yếu tố văn minh của nhân loại. Do đó,
thị trường du lịch có ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển kinh tế du lịch.
Thực tế cho thấy các quốc gia phát triển là các quốc gia có nền công nghiệp
du lịch phát triển, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành và cơ cấu nền
kinh tế quốc dân hợp lý và hiện đại.
1.1.3.6. Yếu tố quản lý nhà nước
Quá trình phát triển HĐDL chịu sự tác động của quy luật khách quan
trong nền sản xuất xã hội, đồng thời HĐDL cũng không thể thiếu sự quản lý
của nhà nước. Quản lý nhà nước đối với HĐDL là việc nhà nước xác định
mục tiêu quản lý, xây dựng, ban hành chính sách, pháp luật quy định về quyền
hạn, trách nhiệm của các chủ thể tham gia hoạt động du lịch, định hướng hoạt
động của đối tượng quản lý phù hợp với mục tiêu. Chính sách, định hướng
của nhà nước và quá trình tổ chức thực hiện phân công, phối hợp quản lý sẽ
quyết định sự phát triển hay kìm hãm hoạt động du lịch phát triển. Đối với
những quốc gia quan tâm đến phát triển bền vững, chú trọng thúc đẩy phát
triển ngành công nghiệp không khói này, sẽ giúp hoạt động du lịch có cơ hội
phát triển.Khi nói đến du lịch là nói đến con người đi tìm cái "chân, thiện,
mỹ" để hưởng thụ, bảo vệ và tái tạo những sản phẩm, tài nguyên du lịch. Để
đảm bảo cho việc tìm kiếm, hưởng thụ, bảo vệ và tái tạo những tài nguyên
này, nhà nước phải điều phối các thành viên, các nhóm xã hội khác nhau để
họ thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình khi tham gia HĐDL với tư cách là
một chủ thể (người bán, người mua và người trung gian).
1.1.3.7. Cácbên tham gia hoạt động du lịch
Các bên tham gia HĐDL bao gồm: khách du lịch; tổ chức, cá nhân kinh doanh
du lịch; cộng đồng dân cư và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến du lịch.
Các bên tham gia HĐDL có mối quan hệ chặt chẽ, tác động qua lại lẫn nhau, không
thể tách rời nhau và là một trong những yếu tố ảnh hưởng quyết định đến
23

32. sự phát triển du lịch của một quốc gia, một vùng, một địa phương. Muốn HĐDL
phát triển, thì quốc gia đó, địa phương đó phải tạo điều kiện thuận lợi cho các
bên tham gia cùng phát triển, không xem nhẹ bên nào. Bởi vì, nếu thiếu một
trong những bên tham gia thì HĐDL sẽ không hiệu quả, thậm chí không tồn tại.
Ví dụ, không có khách du lịch thì sẽ không có hoạt động du lịch, hoặc để hoạt
động kinh doanh du lịch tự phát không có sự quản lý của nhà nước sẽ dẫn đến
những tác động tiêu cực đối với thuần phong mỹ tục, an ninh quốc gia,...
1.2. Quản lý nhà nước về du lịch
1.2.1. Khái niệm quảnlýnhà nước về du lịch
Du lịch là hoạt động kinh tế của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ lữ
hành và các dịch vụ liên quan. Tuy nhiên, du lịch cũng là hoạt động xã hội,
giải quyết nhu cầu vui chơi, giải trí, nghỉ ngơi của khách du lịch. Quá trình
thực hiện hoạt động du lịch, các chủ thể sẽ tạo ra những tác động khác nhau
vào môi trường tự nhiên và xã hội. Những tác động đó có thể mang tính tích
cực hoặc tiêu cực. Nhà nước là tổ chức quyền lực đặc biệt, được ra đời, tồn tại
để thực hiện chức năng quản lý, định hướng các quan hệ xã hội đến mục tiêu
tích cực cho xã hội. Đó là lý do nhà nước không thể không thực hiện quản lý
các hoạt động du lịch. Quản lý nhà nước về du lịch là sự tác động có tổ chức
của các cơ quan quản lý nhà nước đối với các tổ chức, cá nhân thực hiện hoạt
động du lịch, nhằm định hướng, duy trì và phát triển các hoạt động du lịch
theo mục tiêu nhà nước đã đề ra.
Chủ thể quản lý nhà nước về du lịch: Quản lý nhà nước đối với du lịch
được thực hiện thông qua hệ thống các cơ quan quản lý nhà nước. Biểu hiện
cụ thể của các hoạt động quản lý nhà nước về du lịch là việc xây dựng công
cụ quản lý (chính sách, pháp luật, kế hoạch) và tổ chức triển khai, thực hiện
quản lý trong thực tiến. Hoạt động quản lý này dựa
24

33. trên cơ sở chính sách, pháp luật của Nhà nước. Nếu Quản lý nhà nước về du
lịch được thực hiện bởi cả cơ quan lập pháp, hành pháp và tư pháp thì quá
trình triển khai các hoạt động quản lý lại chủ yếu được thực hiện bởi cơ quan
hành pháp. Đứng đầu cơ quan hành pháp là Chính phủ. Chính phủ thống nhất
QLNN về du lịch và thực hiện phân công, phân cấp cho các cơ quan chức
năng, từ Trung ương đến địa phương. Trên thế giới, các Nhà nước thường
chọn ra một cơ quan làm đầu mối, chủ trì, phối hợp các hoạt động quản lý nhà
nước về du lịch. Ở Việt Nam, Chính phủ đã trao quyền QLNN về du lịch cho
Bộ Văn hóa, thể thao và Du lịch. Trong đó, cơ quan tham mưu cho Bộ trưởng
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quản lý nhà nước và tổ chức thực thi pháp
luật về du lịch trên phạm
vi cả nước là Tổng cục du lịch. Tổng cục du lịch là tổ chức trực thuộc Bộ Văn
hóa, Thể thao và Du lịch. Tại các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau
đây gọi là cấp tỉnh), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch là đơn vị trực thuộc
UBND cấp tỉnh, thực hiện chức năng tham mưu, giúp UBND giúp UBND cấp
tỉnh QLNN về du lịch và các hoạt động khác. Trong cơ cấu tổ chức của Sở
Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Phòng quản lý du lịch là tổ chức tham mưu về
chuyên môn cho Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
Đối tượng quản lý nhà nước về du lịch là hoạt động du lịch, do vậy các
tổ chức cá nhân tiến hành các hoạt động du lịch như các công ty lữ hành, các
tổ chức du lịch, các cơ sở lưu trú, khách du lịch, các cơ sở kinh doanh dịch vụ
… là đối tượng của QLNN. Với tư cách là đối tượng quản lý, HĐDL phải
được tổ chức và vận động trên cơ sở các quy định của pháp luật và chịu sự
kiểm tra, giám sát của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Mục tiêu QLNN về du lịch là tạo môi trường thông thoáng, ổn định,
25

34. an toàn cho khách du lịch và doanh nghiệp hoạt động du lịch, thúc đẩy du lịch
phát triển bền vững, góp phần tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội.
1.2.2. Sựcần thiết quản lýnhà nước về du lịch
Hoạt động du lịch được tiến hành bởi nhiều cá nhân, tổ chức, là những
chủ thể có mục tiêu khác nhau. Trong khi, Nhà nước đại diện cho lợi ích của
đại đa số các giai tầng trong xã hội, hoạt động vì mục tiêu chung. Chức năng
của Nhà nước là đảm bảo hài hòa các loại lợi ích xã hội. Do đó, Nhà nước cần
phải thực hiện quản lý hoạt động du lịch, nhằm hướng hoạt động của các chủ
thể đến mục tiêu chung. Theo đó, một mặt Nhà nước phải hỗ trợ, bảo vệ
khách du lịch, mặt khác phải bảo đảm cho các doanh nghiệp hoạt động du lịch
phát triển trong sự khai thác tài nguyên du lịch hợp lý, gắn khai thác tài
nguyên với phát triển bền vững. Hoạt động QLNN về du lịch là đòi hỏi tất yếu
khách quan mà các quốc gia không thể bỏ qua vì những lý do sau đây.
Thứ nhất, định hướng hoạt động du lịch vận động theo hướng tích cực,
có lợi cho lợi ích chung
Quản lý nhà nước đối với du lịch là thực hiện vai trò, chức năng quản lý
của Nhà nước đối với tất cả các hoạt động trong lĩnh vực du lịch, giúp du lịch
phát triển đúng định hướng, phù hợp với yêu cầu phát triển chung của nền
kinh tế, nếu không có sự quản lý của Nhà nước thì HĐDL sẽ vận động theo
hai hướng vừa tích cực, vừa tiêu cực. Nhà nước nắm quy luật vận động của
nền kinh tế thị trường, định hướng cho HĐDL phát triển theo hướng tích cực,
hạn chế tiêu cực để nhanh chóng đạt được các mục tiêu đã đề ra. Nhà nước
tạo cơ sở pháp lý, có chính sách khuyến khích các tổ chức và cá nhân tham
gia HĐDL; thông qua các công cụ quản lý nhằm thúc đẩy hoạt động du lịch
phát triển theo mục tiêu, định hướng và quy hoạch.
Thứ hai, hỗ trợ các đối tượng tham gia hoạtđộng du lịch
26

35. Trong quá trình tham gia HĐDL, các tổ chức và cá nhân không thể tự
giải quyết những vấn đề vượt quá khả năng của mình như các vấn đề về môi
trường, an ninh, an toàn cho du khách cũng như các vấn đề về hợp tác quốc tế
và vấn đề về thủ tục hành chính trong du lịch. Do đó, cần phải có sự quản lý
của Nhà nước nhằm tạo điều kiện cho HĐDL phát triển.
Thứ ba, định hướng sử dụng tài nguyên du lịch và pháttriển bền vững
Du lịch là ngành có định hướng tài nguyên. Vì thế, trong quá trình hoạt
động, tổ chức và doanh nghiệp du lịch thường chỉ quan tâm đến lợi nhuận
riêng của mình mà không quan tâm đến việc bảo vệ tài nguyên du lịch. Do
vậy, Nhà nước phải tham gia vào việc phân phối và sử dụng tài nguyên bằng
việc ban hành các quy định về duy trì và bảo vệ tài nguyên du lịch. Chẳng hạn
như cơ quan nhà nước tỉnh Đắk Nông đã giao cho doanh nghiệp kinh doanh
du lịch quản lý, bảo vệ hơn 65 ha rừng tự nhiên để tạo cảnh quan, sinh thái
cho Điểm du lịch sinh thái thác Lưu Ly, tuy nhiên công ty chỉ tập trung vào
lợi nhuận và đã không thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý, bảo vệ, khiến
cho nhiều diện tích rừng nơi đây bị tàn phá nghiêm trọng.
Thứ tư, kiểm soát, bảovệ lợi ích của Nhà nước
Quản lý nhà nước về du lịch thực chất cũng là để Nhà nước bảo vệ lợi
ích của chính mình. Bởi vì bất cứ một hoạt động KT-XH nào cũng có một
phần tài sản của Nhà nước, đó là các doanh nghiệp du lịch của Nhà nước,
KCHT, CSVC-KT của Nhà nước đầu tư cho HĐDL. Du lịch là một ngành
KT-XH liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực khác. Để du lịch phát triển
tốt, Nhà nước cần ban hành những quy định pháp luật nhằm điều hòa lợi ích
cũng như đảm bảo sự hỗ trợ phát triển giữa du lịch với các ngành, lĩnh vực có
liên quan.
Thứ năm, tạo lập môi trường cho các nhà đầu tư trong lĩnh vực du lịch
hoạt động và phát triển
27

36. Quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch còn xuất phát từ chính nhu
cầu khách quan của sự gia tăng vai trò của chính sách, pháp luật... trong nền
kinh tế thị trường với tư cách là công cụ quản lý. Hoạt động du lịch với những
quan hệ kinh tế rất đa dạng và năng động đòi hỏi có một sân chơi an toàn và
bình đẳng, đặc biệt khi lượng khách du lịch tăng cao. Trong bối cảnh đó, phải
có một hệ thống chính sách, pháp luật hoàn chỉnh, phù hợp không chỉ với điều
kiện ở trong nước mà còn với thông lệ và luật pháp quốc tế.
1.2.3. Chức năng quảnlýnhà nước đối với du lịch
1.2.3.1. Chứcnăng định hướng
Nhà nước thực hiện chức năng hoạch định để định hướng hoạt động du
lịch, bao gồm các nội dung cơ bản là hoạch định chiến lược, kế hoạch phát
triển du lịch, phân tích và xây dựng các chính sách du lịch, quy hoạch và định
hướng chiến lược phát triển thị trường, xây dựng hệ thống luật pháp có liên
quan tới du lịch. Xác lập các chương trình, dự án cụ thể hóa chiến lược, đặc
biệt là các lộ trình hội nhập khu vực và quốc tế.
Thiết lập khuôn khổ pháp lý thông qua việc ban hành và tổ chức thực
hiện các văn bản quy phạm pháp luật về du lịch, tạo ra môi trường pháp lý
cho hoạt động du lịch.
Chức năng hoạch định giúp cho các doanh nghiệp du lịch có phương
hướng hình thành phương án chiến lược, kế hoạch kinh doanh. Nó vừa giúp
tạo lập môi trường kinh doanh, vừa cho phép Nhà nước có thể kiểm soát hoạt
động của các doanh nghiệp và các chủ thể kinh doanh du lịch trên thị trường.
1.2.3.2. Chứcnăng tổ chức và phối hợp
Nhà nước tạo lập các cơ quan và hệ thống tổ chức quản lý về du lịch, sử
dụng bộ máy này để hoạch định các chiến lược, quy hoạch, chính sách, các
văn bản quy phạm pháp luật,... đồng thời sử dụng sức mạnh của bộ máy tổ
28

37. chức để thực hiện những vấn đề thuộc về quản lý nhà nước, nhằm đưa chính
sách phù hợp về du lịch vào thực tiễn, biến quy hoạch, kế hoạch thành hiện
thực, tạo điều kiện cho du lịch phát triển.
Hình thành cơ chế phối hợp hữu hiệu giữa cơ quan quản lý nhà nước về
du lịch với các cấp trong hệ thống tổ chức quản lý du lịch của trung ương, tỉnh
(thành phố), và quận (huyện, thị xã).
Trong lĩnh vực du lịch quốc tế, chức năng này được thể hiện ở sự phối
hợp giữa các quốc gia có quan hệ song phương hoặc trong cùng một khối kinh
tế, thương mại du lịch trong nỗ lực nhằm đa dạng hóa đa phương thức quan hệ
hợp tác quốc tế trong du lịch, đạt tới các mục tiêu và đảm bảo thực hiện các
cam kết đã ký kết.
Tổ chức và quản lý công tác đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân
lực du lịch, nghiên cứu ứng dụng khoa học, công nghệ, bảo vệ tài nguyên du
lịch, môi trường, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa, thuần phong mỹ tục
của dân tộc trong hoạt động du lịch.
1.2.3.3. Chứcnăng điều tiết các hoạtđộng du lịch
Nhà nước là người bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các chủ thể kinh
doanh nói chung và kinh doanh du lịch nói riêng, khuyến khích và đảm bảo
bằng pháp luật cạnh tranh bình đẳng, chống độc quyền. Để thực hiện chức
năng này, một mặt, Nhà nước hướng dẫn, kích thích các doanh nghiệp du lịch
hoạt động theo định hướng đã vạch ra, mặt khác, Nhà nước phải can thiệp,
điều tiết thị trường khi cần thiết để đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô. Trong hoạt
động kinh doanh du lịch ở nước ta hiện nay, cạnh tranh chưa bình đẳng,
không lành mạnh là một trong những vấn đề gây trở ngại lớn cho quá trình
phát triển ngành.
1.2.3.4. Chứcnăng giám sát
Nhà nước giám sát hoạt động của mọi chủ thể kinh doanh du lịch cũng
29

38. như chế độ quản lý của các chủ thể đó (về các mặt đăng ký kinh doanh,
phương án sản phẩm, chất lượng và tiêu chuẩn sản phẩm, môi trường ô
nhiễm, cơ chế quản lý kinh doanh, nghĩa vụ nộp thuế...), cấp và thu hồi giấy
phép, giấy hoạt động trong hoạt động du lịch; phát hiện những lệch lạc, nguy
cơ chệch hướng hoặc vi phạm pháp luật và các quy định của Nhà nước, từ đó
đưa ra các quyết định điều chỉnh thích hợp nhằm tăng cường hiệu quả của
quản lý nhà nước về hoạt động du lịch; kiểm tra, đánh giá hệ thống tổ chức
quản lý du lịch của Nhà nước cũng như năng lực của đội ngũ cán bộ công
chức quản lý nhà nước về hoạt động du lịch.
1.2.4. Nội dung quản lýnhà nước đối với hoạt động du lịch của chính
quyền cấp tỉnh
Du lịch là hoạt động liên ngành, liên vùng và xã hội hóa cao, nếu để tự
nó phát triển, để thị trường tự phát phát triển, buông lỏng quản lý của Nhà
nước, không có sự thống nhất các yếu tố liên ngành, liên vùng, hoạt động du
lịch sẽ bị chệch hướng, thị trường bị lũng đoạn, tài nguyên du lịch bị khai thác
kiệt quệ, không đảm bảo phát triển du lịch bền vững. Nhiều vấn đề như quy
hoạch tổng thể phát triển du lịch, bảo vệ môi trường sinh thái, trật tự an toàn
xã hội, liên kết hội nhập, những thỏa thuận đa phương hoặc song phương về
tạo điều kiện đi lại cho du khách,… nếu không có vai trò của Nhà nước không
thể giải quyết được.
Tùy theo điều kiện của từng quốc gia, trong từng giai đoạn phát triển mà
xác định nội dung quản lý nhà nước về du lịch phù hợp. Đồng thời, nội dung
quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch còn được quy định bằng pháp luật,
nó mang tính pháp lý chặt chẽ buộc các cấp chính quyền và các doanh nghiệp
phải tuân thủ.
Để thúc đẩy du lịch phát triển nhanh và bền vững, đảm bảo các mục tiêu về
kinh tế, văn hóa, xã hội, đảm bảo an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, bảo
30

39. vệ môi trường,... quản lý nhà nước về du lịch có các nội dung chủ yếu sau:
1.2.4.1. Xâydựng quyhoạch, kế hoạch pháttriển du lịch
Xây dựng và công khai các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển du
lịch là một trong những nội dung quản lý nhà nước có tính quyết định đối với
sự phát triển du lịch trên địa bàn của chính quyền cấp tỉnh. Nó giúp cho các cá
nhân, tổ chức an tâm khi quyết định đầu tư kinh doanh vào lĩnh vực du lịch.
Trong hoạt động kinh doanh du lịch, mục tiêu cuối cùng của các đơn vị
kinh doanh là lợi nhuận. Do đó, nếu không được định hướng phát triển đúng
sẽ gây ra lãng phí, kém hiệu quả do không phù hợp với nhu cầu thị trường và
thực tế phát triển của địa phương, nhất là các hoạt động đầu tư xây dựng phát
triển kết cấu hạ tầng các khu, điểm du lịch,... hoặc đầu tư xây dựng cơ sở vật
chất - kỹ thuật như các nhà hàng, khách sạn, nhà nghỉ... Vì thế, chính quyền
cấp tỉnh phải hết sức quan tâm đến việc xây dựng và công khai kịp thời các
chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển du lịch của địa phương. Các mục
tiêu, chỉ tiêu trong chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển du lịch phải phù
hợp với chiến lược, quy hoạch phát triển chung của cả nước. Đáp ứng những
yêu cầu của quá trình hội nhập ngày càng sâu, rộng vào nền kinh tế thế giới
gắn với tiến trình đẩy mạnh thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Có như vậy, mỗi đơn vị hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực du lịch mới có
thể xây dựng chiến lược, kế hoạch phát triển riêng phù hợp với chiến lược và
kế hoạch phát triển chung của địa phương.
1.2.4.2. Ban hành và phổbiến văn bản pháp luật, triển khai chính sách,
pháp luậtcủa Nhà nước về hoạt động du lịch
Chính quyền cấp tỉnh phải tổ chức tuyên truyền, phổ biến chính sách,
pháp luật về du lịch cho cán bộ, công nhân viên chức và nhân dân trên địa bàn
giúp họ nhận thức đúng đắn, từ đó có hành động đúng trong hoạt động thực
31

40. tiễn; đảm bảo sự tuân thủ, thi hành chính sách, pháp luật về du lịch một cách
nghiêm túc. Mặt khác, chính quyền cấp tỉnh phải tăng cường công tác kiểm
tra, giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật du lịch trên địa bàn tỉnh, xử
lý nghiêm mọi hành vi vi phạm pháp luật. Không tùy tiện thay đổi các chính
sách của mình, nhanh chóng xóa bỏ các văn bản cũ trái với các văn bản mới
ban hành, giảm tối đa sự trùng lặp, gây khó khăn cho hoạt động du lịch.
Chính quyền cấp tỉnh phải tích cực cải thiện môi trường pháp lý, môi
trường đầu tư và kinh doanh thông qua việc cụ thể hóa và tổ chức thực hiện
chính sách, pháp luật chung của Nhà nước về phát triển du lịch phù hợp với
điều kiện ở địa phương. Đồng thời, nghiên cứu và ban hành các cơ chế, chính
sách thuộc thẩm quyền mang tính đặc thù ở địa phương như chính sách
khuyến khích đầu tư, chính sách ưu đãi tiền thuê đất, thời hạn thuê đất, chính
sách ưu đãi tín dụng,... nhằm tạo điều kiện thuận lợi, tạo sự an tâm, tin tưởng
cho các tổ chức, cá nhân (kể cả trong nước và ngoài nước) khi bỏ vốn đầu tư
kinh doanh du lịch. Tuy nhiên, việc ban hành các cơ chế, chính sách của địa
phương vừa phải bảo đảm theo đúng các quy định của pháp luật và quy định
của cơ quan Nhà nước cấp trên, vừa phải thông thoáng trên cơ sở sử dụng
nguồn lực của địa phương để khuyến khích phát triển, đồng thời cũng phải
đảm bảo tính ổn định và bình đẳng, tính nghiêm minh trong quá trình thực thi.
Bên cạnh đó, chính quyền cấp tỉnh cần thực hiện cải cách thủ tục hành chính,
công khai minh bạch, chuyên nghiệp và hiệu quả.
Chính quyền cấp tỉnh cần có chính sách ưu tiên, hỗ trợ cho đầu tư xây
dựng kết cấu hạ tầng du lịch tại các khu, điểm du lịch như: mở đường giao
thông, xây dựng hệ thống điện, cung cấp nước sạch, phát triển hệ thống thông
tin liên lạc, hỗ trợ trong việc tôn tạo các di tích văn hóa, lịch sử, các công
trình kiến trúc, cảnh quan du lịch... Bên cạnh đó chính quyền cấp tỉnh cần
phải đảm bảo bình ổn giá cả tiêu dùng và thị trường du lịch, có chính sách
32

41. điều tiết thu nhập hợp lý và hướng các doanh nghiệp du lịch tham gia thực
hiện các chính sách xã hội ở địa phương. Du lịch là khâu đột phá kích thích sự
phát triển của nhiều ngành, lĩnh vực và cũng là lĩnh vực tạo ra lợi nhuận cao.
Vì vậy, phải có chính sách hợp lý để hướng các doanh nghiệp sử dụng nguồn
lợi nhuận thu được tiếp tục đầu tư cho sự phát triển lâu dài và bền vững, khai
thác hợp lý tiềm năng du lịch sẵn có của địa phương, nhất là ở các xã vùng
sâu, vùng xa có tiềm năng phát triển du lịch để góp phần nâng cao đời sống
vật chất và tinh thần cho người dân sở tại.
1.2.4.3. Tổchức bộ máy quản lý nhà nước về du lịch
Về tổ chức bộ máy QLNN đối với hoạt động du lịch ở nước ta hiện nay
nói chung và đối với chính quyền cấp tỉnh nói riêng về cơ bản được hình
thành từ các yếu tố chủ yếu như sau:
- Về cơ cấu bộ máy: Yêu cầu bộ máy phải phù hợp, đảm bảo về số lượng
và chất lượng, có cơ cấu hợp lý về chuyên môn để phân công đảm nhận từng
lĩnh vực và khả năng thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ được giao.
- Được quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn rõ ràng của các cơ
quan quản lý nhà nước cấp trên, phân cấp quản lý rõ ràng nhằm tránh sự
chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn trong thực thi công vụ.
- Đảm bảo có đủ cán bộ thực hiện công tác quản lý, điều hành, nhất là tổ
chức triển khai có hiệu quả các chương trình, dự án, quy hoạch, … trong phát
triển du lịch.
1.2.4.4. Đàotạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho hoạt động du lịch
Nguồn nhân lực trong hoạt động du lịch có sự ảnh hưởng quyết định đến
sự phát triển của ngành du lịch. Để hoạt động du lịch của một quốc gia, một
vùng, một địa phương phát triển, việc tổ chức đào tạo, bồi dưỡng và hỗ trợ
đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực cho hoạt động du lịch cần được quan tâm
thực hiện thường xuyên. Đặc biệt, những địa phương có nhiều tiềm năng để
33

42. phát triển du lịch cần phải có chiến lược, kế hoạch phát triển, nâng cao chất
lượng nguồn nhân lực, có như vậy mới khai thác có hiệu quả tiềm năng du
lịch góp phần thúc đẩy nhanh sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
1.2.4.5. Tổchức quản lý và xúc tiến du lịch
Để du lịch phát triển nhanh và bền vững, chính quyền cấp tỉnh phải làm
tốt công tác tổ chức quản lý và xúc tiến du lịch. Việc tổ chức quản lý nhằm
đảm bảo an ninh trật tự, ATXH trên địa bàn tỉnh và tại các cơ sở lưu trú, các
điểm du lịch của tỉnh. Đăng ký tạm trú cho khách lưu trú du lịch, nghiêm cấm
các hành vi tiêu cực như trộm cắp, mại dâm, bạo lực, …. Cơ quan quản lý nhà
nước về du lịch cần tổ chức làm tốt công tác
tuyên truyền, tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về du lịch
cũng như xây dựng các quy chuẩn trong hoạt động du lịch địa bàn tỉnh. Đề ra
các quy định nhằm đảm bảo vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm tại các sơ
sở lưu trú, nhà hàng, khu, điểm du lịch; tổ chức tuyên truyền, vận động nhân
dân tham gia phong trào ứng xử văn minh, thu hút khách du lịch, tiếp nhận và
giải quyết kịp thời yêu cầu của khách du lịch;…
Về hoạt động xúc tiến du lịch: Chính quyền cấp tỉnh thu hút các nguồn
lực trong xã hội để phát triển cơ sở hạ tầng giao thông, cơ sở vật chất kỹ thuật
nhằm phát triển du lịch. Nguồn vốn từ Trung Ương, từ tỉnh, từ tổ chức, cá
nhân khác (Nhà đầu tư). Việc quảng bá, xúc tiến du lịch bằng nhiều hình thức
như tổ chức các hội nghị, hội thảo, hội chợ xúc tiến du lịch, các chương trình
hợp tác, liên kết phát triển du lịch, phát hành đĩa DVD, Xây dựng các trang
chuyên đề quảng bá du lịch trên các Website của tỉnh, …
1.2.4.6. Kiểm tra, thanh tra và xử lý vi phạm trong hoạt động du
lịch
34

43. Sự phát triển nhanh của du lịch sẽ làm phát sinh các hành vi tiêu cực như
khai thác quá mức các công trình, khu, điểm du lịch, làm ô nhiễm môi trường
sinh thái, những hoạt động kinh doanh du lịch trái với bản sắc văn hóa của đất
nước, của địa phương... Do đó, chính quyền cấp tỉnh phải chỉ đạo thực hiện
thường xuyên công tác kiểm tra, thanh tra và giám sát đối với hoạt động du
lịch để phòng ngừa hoặc ngăn chặn kịp thời những hành vi tiêu cực có thể xảy
ra. Để thực hiện tốt nội dung này, chính quyền cấp tỉnh cần làm tốt công tác
tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và những quy định của tỉnh về đầu
tư khai thác các khu, điểm du lịch trên địa bàn; thực hiện việc đăng ký và hoạt
động theo đăng ký kinh doanh, nhất là những hoạt động kinh doanh có điều
kiện như: kinh doanh lưu trú, kinh doanh lữ hành,...; đồng thời cần xử lý
nghiêm mọi hành vi vi phạm pháp luật về du lịch trên địa bàn.
1.3. Các yếu tố chi phối hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt
động du lịch tại các tỉnh
1.3.1. Yếu tố khách quan
1.3.1.1. Hệ thống chính sách, pháp luật của chính quyền Trung ương
Chính sách, pháp luật là công cụ quản lý của nhà nước đối với hoạt động
du lịch. Vì vậy, mức độ hoàn thiện của chính sách, pháp luật quy định về hoạt
động du lịch và quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch sẽ chi phối mục
tiêu, hiệu quả hoạt động quản lý. Điều đó có nghĩa, nếu hệ thống chính sách,
pháp luật thiếu đồng bộ, chồng chéo, mâu thuẫn sẽ tất yếu dẫn đến hoạt động
quản lý khó khăn, thậm chí không thể triển khai quản lý. Nếu đảm bảo tính
đồng bộ, thống nhất, khả thi thì hoạt động QLNN về du lịch sẽ góp phần đem
lại hiệu quả. Hệ thống chính sách, pháp luật bao gồm nhiều văn bản, với các
cấp quản lý khác nhau.
35

44. Hình thức thể hiện hệ thống chính sách pháp luật khá phong phú. Ở Việt
Nam, hệ thống pháp luật bao gồm Hiến pháp, các đạo luật, Nghị quyết của
Quốc hội, Pháp lệnh do UBTV Quốc hội và các văn bản quy phạm pháp luật
do Chính phủ, các bộ, ngành ban hành như Nghị định của Chính phủ, thông
tư hướng dẫn của Bộ, các Nghị quyết, Quyết định của chính quyền cấp tỉnh về
lĩnh vực du lịch cần có sự rõ ràng, chặt chẽ, thống nhất cao, tránh chồng chéo
gây khó khăn cho việc thực thi của cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức cá
nhân tham gia hoạt động du lịch.
Nếu quy định về thủ tục hành chính đơn giản, cơ chế, chính sách thông
thoáng, hấp dẫn trong việc khuyết khích đầu tư vào lĩnh vực du lịch, điều đó
sẽ tạo nên một môi trường thuận lợi để thu hút các nhà đầu tư.
1.3.1.2. Nănglực và ý thức của chủ thể tham gia hoạt động du lịch Chủ
thể tham gia hoạt động du lịch bao gồm các cá nhân, tổ chức
kinh doanh du lịch, khách du lịch. Năng lực và ý thức của chủ thể tham gia
ảnh hưởng khá rõ đến hiệu quả quản lý nhà nước về du lịch.
+ Nếu doanh nghiệp hoạt động du lịch có trình độ, chuyên môn, năng
lực tài chính, quan tâm đến chất lượng sản phẩm cung ứng, có ý thức bảo vệ
và quảng bá tài nguyên du lịch, môi trường...sẽ thúc đẩy hoạt động du lịch
của một nước, địa phương phát triển. Ngược lại, nếu doanh nghiệp không có
chuyên môn, năng lực tài chính yếu kém, không
có ý thức tôn trọng pháp luật, bảo vệ môi trường....sẽcản trở mục tiêu
phát triển du lịch của nhà nước, địa phương.
+ Đối với khách du lịch: Nếu ứng xử văn minh, có ý thức bảo vệ môi
trường sẽ thúc đẩy hoạt động du lịch phát triển. Ngược lại, nếu khách du lịch
ứng xử thiếu văn minh, đến các khu điểm du lịch không có
ý thức bảo vệ môi trường, mất an ninh trật tự thì gây khó khăn cho công
36

45. tác quản lý, ảnh hưởng đến môi trường du lịch.
1.3.2. Yếu tố chủ quan
1.3.2.1. Cơchế, chính sách của chính quyền địa phương
- Về vấn đề phát triển du lịch: Nếu chính quyền địa phương quan tâm
đến phát triển du lịch thì du lịch sẽ phát triển, đóng góp vào phát triển kinh tế
- xã hội cho địa phương. Ngược lại nếu chính quyền chưa
quan tâm, thì du lịch ở địa phương đó sẽ khó phát triển, các cơ chế chính sách
phát triển du lịch tốt sẽ được ban hành kịp thời nếu như chính quyền địa
phương dành sự quan tâm.
+ Mức độ quan tâm thể hiện ở các việc như: Có chính sách thu hút đầu
tư về du lịch hay hạn chế. Xây dựng chính sách hỗ trợ phát triển du lịch,
chính sách tuyên truyền, phổ biến về việc trùng tu, bảo tồn và duy trì các công
trình văn hóa, làng nghề truyền thống, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên,..hỗ trợ
xây dựng hệ thống giao thông, cải thiện về thủ tục hành chính cho doanh
nghiệp lữ hành,...
+ Kịp thời triển khai cơ chế chính sách của nhà nước về thu hút du lịch/
hay không kịp thời; Các chính sách của địa phương hạn chế hay thu hút đầu
tư về du lịch,...
- Về chất lượng các chính sách: Xây dựng mục tiêu phát triển kinh tế, xã
hội và du lịch nhất quán, thống nhất, không thay đổi, mâu thuẫn..
1.3.2.2. Trình độ, năng lực và ý thức tôn trọng pháp luậtcủa cán bộ,
công chức trong các cơ quan quản lý nhà nước
Bộ máy tổ chức và đội ngũ cán bộ, công chức quản lý nhà nước về du
lịch cũng có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển du lịch. Thực tiễn cho thấy, nếu
một quốc gia, một vùng, một địa phương nào đó xây dựng được đội ngũ cán
bộ quản lý có chuyên môn nghiệp vụ về du lịch, có trình độ ngoại ngữ tốt, am
hiểu luật pháp quốc tế về du lịch, sử dụng thành thạo các thiết bị thông tin,
37

46. điện tử... cộng với tổ chức bộ máy QLNN đối với HĐDL thống nhất, đồng bộ
thì sẽ thúc đẩy du lịch phát triển nhanh. Ngược lại, sẽ làm cho du lịch chậm
phát triển, thậm chí không phát triển và sử dụng lãng phí tài nguyên du lịch.
1.2.2.3. Nguồn lực kinh tế địa phương
Ở mỗi địa phương bên cạnh vị trí địa lý thuận lợi, tiềm năng du lịch
phong phú đa dạng thì nguồn lực kinh tế địa phương cũng là yếu tố hết sức
quan trọng, nguồn lực kinh tế địa phương bao gồm hệ thống cơ sở hạ tầng,
đường giao thông, bưu điện, điểm kinh doanh hàng hóa, … kinh tế địa
phương phát triển, thu nhập người dân cao, thời gian nhàn rỗi... là những điều
kiện để du lịch phát triển. Vì vậy, để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về
du lịch chính quyền cấp tỉnh cần chú trọng phát triển nguồn lực kinh tế địa
phương.
1.2.2.4. Công tác kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm tác động đến hiệu
quả quản lý nhà nước về du lịch ở chính quyền cấp tỉnh.
Nếu cơ quan quản lý nhà nước về du lịch cấp tỉnh làm tốt công tác kiểm
tra, thanh tra, xử lý vi phạm đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh du lịch,
khách du lịch, sẽ thúc đẩy du lịch phát triển bền vững, khách du lịch được bảo
vệ, các tổ chức, cá nhân kinh doanh du lịch nâng cao nhận thức chấp hành
pháp luật. Ngược lại, công tác kiểm tra, thanh tra, xử lý
vi phạm không được thực hiện, buông lỏng các hành vi tiêu cực trong hoạt
động du lịch sẽ xảy ra như vi phạm pháp luật, làm mất bản sắc văn hóa địa
phương, cạn kiệt nguồn tài nguyên, …
1.4. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về du lịch ở một số tỉn h, thành
và bài học kinh nghiệm cho Đắk Nông
Hiện nay, các tỉnh, thành phố trong cả nước đã có nhiều cố gắng, nỗ lực
huy động mọi nguồn lực, khác thác tiềm năng thế mạnh của địa phương mình
để phát triển du lịch và đặc biệt chú trọng hoàn thiện công
38

47. tác quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn nhất là các tỉnh thành phố lớn
như thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Quảng Ninh, Quảng Bình, Quảng Nam,
Cần Thơ, Lâm Đồng, … Tuy nhiên, luận văn chỉ nghiên cứu, tìm hiểu quản lý
nhà nước đối với hoạt động du lịch của tỉn h Lâm Đồng (là tỉnh có Ngành du
lịch phát triển thuộc vùng Tây nguyên, có nét tương đồng về điều kiện tự
nhiên với Đắk Nông) và thành phố Cần Thơ (là trung tâm kinh tế, văn hóa của
vùng đồng bằng sông Cửu Long)
1.4.1. Kinhnghiệm của thành phố Cần Thơ
Cần Thơ là thành phố trực thuộc Trung ương, phía Bắc giáp tỉnh An
Giang và Đồng Tháp, phía Nam giáp tỉnh Sóc Trăng, phía Đông giáp tỉnh
Vĩnh Long, phía Tây giáp tỉnh Kiên Giang, Hậu Giang và Bạc Liêu. Thành
phố Cần Thơ nằm ở vị trí trung tâm vùng đồng bằng sông Cửu Long, có hệ
thống giao thông thủy, bộ khá thuận tiện trong việc giao lưu kinh tế, văn hóa
với các tỉnh trong vùng.
Bên cạnh vị trí địa lý là đầu mối giao thông quan trọng giữa các tỉnh
trong vùng đồng bằng sông Cửu Long, thành phố Cần thơ được ví như ''đô thị
miền sông nước''. Cần Thơ có hệ thống sông ngòi chằng chịt, vườn cây ăn trái
bạt ngàn, đồng ruộng mênh mông. Các cù lao như: Tân Lộc, cồn Sơn, cồn
Khương, cồn Âu... trên sông Hậu hết sức độc đáo để phát triển loại hình du
lịch sông nước.
Với tiềm năng và lợi thế sẵn có, thành phố Cần Thơ đã xác định du lịch
là ngành kinh tế quan trọng được ưu tiên phát triển. Trong những năm qua,
công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch của thành phố Cần Thơ
đã có nhiều tiến bộ rõ rệt, góp phần thúc đẩy sự phát triển du lịch trên địa bàn.
Kết cấu hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật, doanh thu, số lượng du khách,... năm
sau luôn tăng hơn năm trước.
Để đạt được những kết quả nói trên về phát triển du lịch, thành phố
39

48. Cần Thơ đã thực hiện các biện pháp quản lý nhà nước chủ yếu sau:
+ Xây dựng cơ chế, chính sách thu hút đầu tư phát triển du lịch, với
chính sách cởi mở và khuyến khích đầu tư, thành phố Cần Thơ đã thu hút
được nhiều dự án đầu tư phát triển các khu du lịch, đã hình thành được nhiều
khu, điểm du lịch mới tạo thành chuỗi các điểm du lịch thu hút nhiều khách
du lịch đến tham quan, giải trí, nghỉ dưỡng...
+ Bổ sung hoàn chỉnh quy hoạch, kế hoạch phát triển du lịch cho từng
giai đoạn phù hợp với xu thế phát triển chung hiện nay và những năm tiếp
theo, đó là coi du lịch miệt vườn sông nước Cửu Long và du lịch văn hóa là
hướng đột phá trong chiến lược phát triển du lịch của thành phố.
+ Tập trung đẩy mạnh công tác xúc tiến, quảng bá du lịch, tăng cường
việc liên doanh, liên kết trong và ngoài nước; ưu tiên hỗ trợ cho đầu tư xây
dựng KCHT, CSVC-KT du lịch.
+ Xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch đào tạo và đào tạo lại đội ngũ
cán bộ QLNN nói chung và cán bộ QLNN trong lĩnh vực du lịch nói riêng
nhằm đáp ứng yêu cầu mới.
1.4.2. Kinhnghiệm của tỉnhLâm Đồng
Lâm Đồng là vùng đất Nam Tây Nguyên, nằm ở độ cao trung bình từ
800 - 1000m so với mặt nước biển. Lâm Đồng nằm trên ba cao nguyên và là
khu vực đầu nguồn của 7 hệ thống sông suối lớn.
Cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch của Lâm Đồng khá phát triển. Ngoài hệ
thống đường bộ liên vùng, cảng hàng không Liên Khương nằm cách trung
tâm thành phố Đà Lạt 30 km đang được nâng cấp thành sân bay quốc tế. Cơ
sở hạ tầng kỹ thuật phục vụ du lịch như Bưu chính viễn thông, ngân hàng, hệ
thống giao thông và các dịch vụ y tế, bảo hiểm,… tương đối phát triển.
Thành phố Đà Lạt đã gần 120 năm tuổi (phát hiện 1893), đang trở thành
40

49. một trong những địa danh du lịch hấp dẫn nhất đối với du khách trong và
ngoài nước, một thành phố nghỉ mát lâu đời ở nước ta. Đà Lạt nổi tiếng về hồ,
về hoa về thác nước và rừng thông.
Những địa danh thu hút khách của Đà Lạt là Đồi Cù, Hồ Xuân Hương,
Hồ Suối Vàng, Công viên hoa Đà Lạt và các điểm tham quan du lịch khác
như Đỉnh Lang Biang, Hồ Than Thở, Thác Cam Ly, Thác Prenn, Thung lũng
Tình Yêu, Đồi Mộng Mơ, Thung Lũng Vàng (gần Hồ Dan Kia), Hồ Tuyền
Lâm, Khu Biệt thự Trần Lệ Xuân … đều là những điểm đến đầy ấn tượng đối
với du khách. Các chương trình du lịch được ưa thích ở Đà Lạt gồm tour dã
ngoại, thể thao; Tour du lịch sinh thái, nghiên cứu chuyên đề tour săn bắn thể
thao; Tour văn hóa, lễ hội như tham quan, tìm hiểu tập quán văn hóa, sinh
hoạt lễ hội của cộng đồng các dân tộc ít người cư trú trên địa bàn tỉnh Lâm
Đồng. Tham dự lễ hội đâm trâu, biểu diễn cồng chiêng, ca nhạc dân tộc, tham
quan làng Gà - K’long tìm hiểu về nghề dệt thổ cẩm truyền thống của dân tộc
K’ho, tham quan làng nghề thêu tay truyền thống tại Đà Lạt Sử Quán…
Cùng với sự lớn mạnh của du lịch cả nước, thời gian quan du lịch Lâm
Đồng đã có bước phát triển đáng kể, thể hiện qua các mặt sau:
- Lượng khách du lịch và doanh thu từ du lịch của tỉnh cao nhất so với
các tỉnh trong khu vực Tây Nguyên. Cơ sở hạ tầng như giao thông, điện,
thông tin liên lạc phát triển, cơ sở vật chất - kỹ thuật du lịch, hoạt động lữ
hành, các dịch vụ du lịch khác đáp ứng yêu cầu của du khách.
- Các loại hình du lịch đặc trưng của tỉnh đã tạo được sự hấp dẫn khách
du lịch, đặc biệt là du lịch nghỉ dưỡng; công tác tuyên truyền quảng bá du
lịch, giới thiệu về một địa danh du lịch với nét đặc trưng mới (Festival hoa)
hàng năm, đã tạo được ấn tượng tốt đẹp trong lòng du khách về một Đà Lạt
đang từng ngày đổimới để làm hài lòng du khách.
- Đội ngũ lao động dồidào, từng bước được chuẩn hóa và bổ sung kịp
41