Pháp Luật Về Phát Hành Trái Phiếu Chính Phủ Ở Việt Nam Đã chia sẽ đến cho các bạn học viên những bài mẫu luận văn thạc sĩ về luật kinh tế hoàn toàn miễn phí.

1. NGUYEN
TH±
HONG
HẠNH
LU
T
KINH
TE
2015
-
2017
B® GIÁO DỤC VÀ ÐÀO TẠO
LUẬ N VĂN THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH: LUẬT KINH TẾ
Đề Tài :
PHÁP LUẬT VỀ PHÁT HÀNH TRÁI
PHIẾU CHÍNH PHỦ Ở VIỆT NAM
Nhân Viết Thuê Luận Văn
 Điểm Cao – Chất Lượng
 Uy Tín – Đúng Hẹn
 ZALO : 0932.091.562
HÀ NỘ I 2 0 2 0

2. B® GIÁO DỤC VÀ ÐÀO TẠO
VI N ÐẠI HOC M HÀ N I
LU N VĂN THẠC SĨ
Ph¸p luËt vÒ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu
chÝnh phñ
ë ViÖt Nam
NGUYEN TH± HONG HẠNH
Chuyên ngành : Lu t kinh te
Mã so 60 38 01 07
Người hướng dan khoa hoc: TS. NGUYEN MINH HANG

3. HÀ N I - 2017

4. L I CAM ÐOAN
Tôi xin cam đoan lu n văn là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các ket
quả nêu trong lu n văn chưa được công bo trong bat kỳ công trình nào khác. Các so
li u, ví dụ, trích dan trong lu n văn đảm bảo tính chính xác, tin c y, trung thực.
TÁC GIÃ LU N VĂN
Nguyen Thị Hong Hạnh

5. L I CÃM ƠN
Ðược sự phân công của Khoa Sau đại hoc, Vi n Ðại hoc Mở Hà N i và sự
đong ý của giáo viên hướng dan TS. Nguyen Minh Hang ve đe tài lu n văn: "Pháp
lu¾t ve phát hành trái phieu chính phủ ớ Vi t Nam". Ðe hoàn thành được lu n văn
này, tôi đã nh n được rat nhieu sự quan tâm, đ ng viên, giúp đỡ của quý thay, cô
giáo trong trường.
Trước het, tôi xin chân thành cảm ơn tới các thay, cô giáo của Vi n Ðại
hoc Mở Hà N i đã t n tình hướng dan, giảng dạy trong suot quá trình tôi hoc t p,
nghiên cứu tại Vi n.
Chân thành cảm ơn giáo viên hướng dan khoa hoc TS. Nguyen Minh Hang
đã t n tình hướng dan tôi nghiên cứu, thực hi n lu n văn của mình.
Xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban giám hi u, Khoa đào tạo sau đại hoc -
Vi n Ðại hoc Mở Hà N i đã tạo đieu ki n cho tôi trong suot quá trình hoc t p. M$c
dù đã có nhieu no lực, co gang đe thực hi n lu n văn m t cách hoàn chỉnh nhat,
nhưng không the tránh khỏi những thieu sót nhat định mà tự bản thân không the tự
nh n thay được. Tôi rat mong nh n được sự góp ý của Quý thay, cô giáo đe lu n
văn được hoàn chỉnh hơn.
Cuoi cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn đen gia đình, bạn bè đã luôn bên tôi, đ ng
viên và khuyen khích tôi trong quá trình thực hi n lu n văn, công trình nghiên cứu
của mình.
Hà N i, ngày tháng năm 2017
TÁC GIÃ LU N VĂN
Nguyen Thị Hong Hạnh

6. MỤC LỤC
Trang
M ÐAU 1
Chương 1: M T SO VAN ÐE LÝ LU N PHÁP LU T VE PHÁT HÀNH TRÁI 5
PHIEU CHÍNH PHŨ
1.1. Lý lu n chung ve phát hành trái phieu chính phủ 5
1.1.1. Khái ni m, đ$c điem của phát hành trái phieu chính phủ 5
1.1.2. Phương thức phát hành trái phieu chính phủ 12
1.1.3. Vai trò của phát hành trái phieu chính phủ 15
1.2. Lý lu n pháp lu t ve phát hành trái phieu chính phủ 19
1.2.1. Sự can thiet phải đieu chỉnh bang pháp lu t đoi với hoạt đ ng phát 23
hành trái phieu chính phủ
1.2.2. N i dung pháp lu t ve phát hành trái phieu chính phủ 24
Chương 2: THỰC TRẠNG PHÁP LU T, THỰC TIEN ÁP DỤNG VÀ M T SO 29
GIÃI PHÁP HOÀN THI N PHÁP LU T VE PHÁT HÀNH TRÁI
PHIEU CHÍNH PHŨ VI T NAM
2.1. Thực trạng pháp lu t Vi t Nam ve phát hành trái phieu chính phủ 29
2.1.1. Khái quát ve thực trạng pháp lu t ve phát hành trái phieu chính 29
phủ ở Vi t Nam
2.1.2. Quy định ve chủ the phát hành và phương thức phát hành 32
2.1.3. Quy định ve các loại trái phieu được phát hành 46
2.1.4. Quy định ve quản lý nhà nước đoi với hoạt đ ng phát hành trái 47
phieu chính phủ
2.2. Thực tien áp dụng pháp lu t ve phát hành trái phieu chính phủ ở 51
Vi t Nam
2.2.1. Những ket quả đạt được 51
2.2.2. Những ton tại, hạn che và nguyên nhân 54

7. 2.3. Giải pháp hoàn thi n pháp lu t ve phát hành trái phieu chính phủ ở 56
Vi t Nam
2.3.1. Căn cứ hoàn thi n pháp lu t ve phát hành trái phieu chính phủ ở 56
Vi t Nam
2.3.2. Giải pháp hoàn thi n pháp lu t ve phát hành trái phieu chính phủ ở 58
Vi t Nam
KET LU N 60
TÀI LI U THAM KHÃO 61

8. DANH MỤC CÁC BÃNG
So hi"u Tên bãng Trang
bãng
2.1 Ket quả trái phieu chính phủ niêm yet tại Sở giao dịch chứng 51
khoán Hà N i từ năm 2010 đen 2016

9. 1
M ÐAU
1. Tính cap thiet cũa đe tài
Trái phieu chính phủ là m t b ph n quan trong trong thị trường tài chính -
tien t Vi t Nam, là m t kênh huy đ ng von nhanh chóng, hi u quả, đem lại lợi ích
thiet thực cho Nhà nước và nhân dân. Nó có chức năng thu hút, di chuyen các nguon
von từ những nhà đau tư tiem năng, có nguon von doi dào đe đáp ứng yêu cau xây
dựng cơ sở hạ tang, phát trien kinh te, xã h i của đat nước. Nói cách khác, trái phieu
chính phủ là công cụ hữu hi u của Chính phủ trong đieu hành vĩ mô nen kinh te.
Hoạt đ ng phát hành trái phieu chính phủ ở Vi t Nam ngày càng khang
định được vai trò và vị trí quan trong trong vi c huy đ ng von cho ngân sách nhà
nước và cho đau tư phát trien, on định nen tài chính quoc gia, kiem soát được lạm
phát, thúc đay quá trình phát trien của thị trường tài chính. Sự có m$t của thị trường
chứng khoán nói chung và trái phieu chính phủ nói riêng đã góp phan khac phục
được những khiem khuyet của thị trường tài chính, tạo cơ h i cho vi c luân chuyen
von đau tư, đáp ứng yêu cau ve von trong quá trình phát trien kinh te - xã h i của
đat nước.
Trong những năm qua, hoạt đ ng phát hành trái phieu chính phủ của nước
ta đã đạt được những thành tựu đáng ghi nh n. Phát hành trái phieu chính phủ thông
qua đau thau công khai, minh bạch đã trở thành kênh phát hành chủ đạo. Hoạt đ ng
giao dịch trái phieu chính phủ có những sự thay đoi mạnh mẽ ve chat và lượng, quy
mô thị trường được mở r ng, chat lượng thanh khoản dan được cải thi n. Các sản
pham trái phieu chính phủ ngày càng được đa dạng hóa với nhieu mức lãi suat và kì
hạn, tạo nhieu lựa chon cho các nhà đau tư.
Tuy nhiên, bên cạnh những m$t đạt được, thị trường van còn ton tại những
hạn che. Ve m$t thực tien, quy mô phát hành trái phieu chính phủ cửa nước ta còn
hạn che, hàng hóa trên thị trường còn ít, các sản pham phái sinh chưa được chú
trong… Bên cạnh đó, ve m$t cơ sở pháp lu t, hoạt đ ng phát hành trái phieu chính

10. 2
phủ còn chưa ho trợ nhieu cơ che phòng ngừa rủi ro, chưa có những quy định làm
hành lang ve ket noi nhà đau tư, chưa có cơ che thanh toán bù; các quy định ve cơ
cau thành viên thị trường còn chưa đa dạng…
Ðe góp phan hoàn thi n hơn nữa các quy định của pháp lu t liên quan đen
phát hành trái phieu chính phủ, tạo cơ sở pháp lý vững chac cho vi c phát trien
mạnh mẽ và chat lượng hoạt đ ng này, tác giả lựa chon đe tài: Pháp lu¾t ve phát
hành trái phieu chính phũ ỡ Vi t Nam làm đe tài nghiên cứu của lu n văn.
2. Tình hình nghiên cúu đe tài
Những công trình nghiên cứu ve trái phieu chính phủ và phát hành trái
phieu chính phủ không nhieu và phạm vi, mức đ nghiên cứu cũng rat khác nhau.
M t so công trình tiêu bieu, đó là: Lu n án tien sĩ của Tran Xuân Hà (2004), Sủ
dnng công cn trái phieu chính phủ đe huy đ ng von cho cho đau tư phát trien ớ Vi t
Nam; Ðe tài nghiên cứu khoa hoc cap B của PGS.TS. Lê Văn Hưng - Kho bạc Nhà
nước (2005), Các giải pháp nham tăng cường huy đ ng von cho đau tư phát trien
của Nhà nước, giai đoạn 2005-2010; Ðe tài nghiên cứu khoa hoc cap ngành - Ban
Huy đ ng von, Kho bạc Nhà nước (2006), Huy đ ng nguon von trong nước đe bù
đap b i chi ngân sách nhà nước và góp phan kiem che lạm phát ớ Vi t Nam; Ðe tài
cap ngành - Ban Huy đ ng von, Kho bạc Nhà nước (2007), Xây dnng trang thông
tin ve thị trường trái phieu chính phủ; Ðe án của Vụ Tài chính Ngân hàng - B Tài
chính (2008), Xây dnng thị trường giao dịch trái phieu chính phủ chuyên bi t... Các
công trình trên đây, ở các góc đ và mức đ khác nhau đã tiep c n, nghiên cứu ve
trái phieu chính phủ, phát hành trái phieu chính phủ trên thị trường và đe xuat các
giải pháp nâng cao chat lượng hoạt đ ng phát hành trái phieu chính phủ; tuy nhiên,
những công trình này chưa có công trình nào đe c p m t cách chuyên bi t và sâu
sac đen lĩnh vực pháp lu t liên quan đen phát hành trái phieu chính phủ. Chưa có
công trình nào đưa ra những giải pháp toàn di n cả ve lý lu n và thực tien nham
nâng cao chat lượng xây dựng và áp dụng h thong pháp lu t ve phát hành trái phieu
chính phủ.

11. 3
Do đó, vi c trien khai nghiên cứu đe tài lu n án có ý nghĩa lớn ve lý lu n và
thực tien.
3. Mục đích, đoi tượng và phạm vi nghiên cúu đe tài
Mục đích nghiên cứu của đe tài lu n văn là:
- Làm rõ những van đe lý lu n cơ bản ve trái phieu chính phủ và phát hành
trái phieu chính phủ;
- Làm rõ những vướng mac, bat c p ve pháp lu t và thực tien áp dụng pháp
lu t trong hoạt đ ng phát hành trái phieu chính phủ;
- Ðưa ra những giải pháp khac phục những khó khăn, vướng mac trong các
quy định của pháp lu t và thực tien áp dụng pháp lu t trong hoạt đ ng phát hành trái
phieu chính phủ;
Ðoi tượng nghiên cứu của đe tài lu n văn là:
- M t so quan điem lý lu n khoa hoc ve trái phieu chính phủ và phát hành
trái phieu chính phủ;
- Thực trạng pháp lu t ve phát hành trái phieu chính phủ của Vi t Nam;
- M t so giải pháp hoàn thi n quy định của pháp lu t và giải pháp nâng cao
chat lượng hoạt đ ng phát hành trái phieu chính phủ.
Phạm vi nghiên cứu của đe tài lu n văn là:
Trái phieu chính phủ và phát hành trái phieu chính phủ trong quy định của
pháp lu t Vi t Nam giai đoạn 10 năm trở lại đây. Ngoài ra, lu n văn có nghiên cứu,
tham khảo quy định của pháp lu t m t so nước trên the giới ve trái phieu chính phủ
và phát hành trái phieu chính phủ.
4. Phương pháp nghiên cúu
Lu n văn sử dụng tong hợp các phương pháp: Phương pháp thong kê, tong
hợp, phân tích, so sánh, đoi chieu trong quá trình nghiên cứu. Các phương pháp này
dựa trên nen tảng của phương pháp lu n duy v t bi n chứng và duy v t lịch sử.
Ngoài ra, tác giả còn sử dụng các ket quả nghiên cứu rút ra từ các công trình nghiên
cứu khoa hoc của các hoc giả trong và ngoài nước.

12. 4
5. Ket quã nghiên cúu mới và giá trị úng dụng cũa đe tài
- H thong hóa, tong quan những lý lu n ve trái phieu chính phủ và phát
hành trái phieu chính phủ. Làm rõ vai trò của phát hành trái phieu chính phủ trong
nen kinh te và những yêu cau của hoạt đ ng phát hành trái phieu chính phủ.
- Rút ra những bài hoc hữu ích từ vi c nghiên cứu kinh nghi m xây dựng và
phát trien hoạt đ ng phát hành trái phieu chính phủ của m t so quoc gia và vùng
lãnh tho trên the giới.
- Phân tích, đánh giá và là rõ thực trạng phát hành trái phieu chính phủ ở
Vi t Nam; đánh giá những ket quả đạt được, hạn che và nguyên nhân của hoạt đ ng
phát hành trái phieu chính phủ ở Vi t Nam thời gian qua trong đó nhan mạnh những
nguyên nhân ve m$t pháp lu t.
- Ðưa ra quan điem, đe xuat giải pháp hoàn thi n các quy định của pháp lu t
ve phát hành trái phieu chính phủ ở Vi t Nam.
Ket quả nghiên cứu của đe tài lu n văn có the tiep tục được sử dụng làm tài
li u nghiên cứu, giảng dạy và ứng dụng vào thực tien hoàn thi n các quy định của
pháp lu t ve phát hành trái phieu chính phủ ở Vi t Nam.
6. Ket cau cũa lu n văn
Ngoài phan mở đau, ket lu n và tài li u tham khảo, n i dung của lu n văn
gom 2 chương:
Chương1: Mộ t s ố vấ n đ ề lý luậ n p há p luậ t về phát hành trái
phieu chính phủ.
Chương 2: Thực trạng pháp luậ t , thực tiễn áp dụng và một số giải pháp
hoàn thiện pháp luật về phát hành trái phiếu chính phủ ở Việt Nam.

13. 5
Chương 1
M T SO VAN ÐE LÝ LU N PHÁP LU T
VE PHÁT HÀNH TRÁI PHIEU CHÍNH PHŨ
1.1. Lý lu n chung ve phát hành trái phieu chính phũ
1.1.1. Khái ni m, d¾c diem cũa phát hành trái phieu chính phũ
Trái phieu là m t dạng hình thức tín dụng được nghiên cứu dưới nhieu góc
đ . Ve bản chat kinh te, trái phieu là m t chứng chỉ vay nợ của Chính phủ ho$c của
doanh nghi p, the hi n nghĩa vụ của người phát hành phải trả nợ cho người nam giữ
trái phieu m t so tien nhat định, vào những khoảng thời gian nhat định và phải trả
lại khoản tien goc khi đen hạn. Trái phieu the hi n moi quan h kinh te giữa người
đi vay và người cho vay, giữa ho có moi liên h qua lại lan nhau thông qua v n
đ ng giá trị von và nó không chỉ đơn thuan là m t hình thức v n đ ng ve tien t mà
còn là moi quan h ve xã h i (như moi quan h ve lòng tin). Có nhieu loại trái phieu
như trái phieu công ty, trái phieu của các to chức tín dụng, trái phieu chính phủ...
Trái phieu cũng chính là m t loại chứng khoán bởi nó có the được giao dịch, mua
bán trên thị trường chứng khoán. Dù trong đieu ki n nào, người sở hữu trái phieu
cũng đeu có quyen hưởng đủ các khoản thanh toán lãi và hoàn trả goc khi đáo hạn
như đã cam ket. Xuat phát từ bản chat nêu trên, khái ni m chứng khoán thường
được đưa ra xem xét cùng với vi c nghiên cứu thị trường chứng khoán.
Theo Từ đien bách khoa toàn thư của Vi n hàn lâm Khoa hoc và xã h i Vi t
Nam thì: "Trái phieu là m t loại các chúng khoán có thu nh¾p co định, là chúng chỉ
cho vay von, chúng nh¾n người sớ hũu nó đã cho người phát hành vay m t so tien
nhat định, trong m t thời gian nhat định, với m t tỉ l lãi nhat định. Trái phieu bao
gom: Có trái phieu chính phủ (công trái quoc gia, tín phieu kho bạc), trái phieu
ngân hàng (kì phieu ngân hàng), trái phieu công ti (do các công ti có von vũng chac
phát hành) và trái phieu của chính quyen các cap ho¾c của các to chúc khác".
Giáo trình Thị trường chứng khoán - Trường Ðại hoc Kinh te Quoc dân cho
rang: "trái phieu là m t loại chúng khoán qui định nghĩa vn của người phát hành

14. 6
(người đi vay) phải trả cho người đúng tên sớ hũu chúng khoán (người cho vay) m t
khoản tien nhat định bao gom cả goc và lãi trong nhũng khoảng thời gian cn the".
Giáo trình Lu t chứng khoán - Trường Ðại hoc Lu t Hà N i đưa ra định
nghĩa: "Trái phieu là m t loại chúng khoán nợ. Trái phieu là phương ti n vay nợ,
theo đó chủ the phát hành ra nó cam ket sẽ trả lại cả goc và lãi vào thời gian nhat
định trong tương lai".
Ðiem 3, khoản 6 Lu t Chứng khoán 2006 (sửa đoi, bo sung năm 2011) giải
thích từ ngữ ve trái phieu như sau: "Trái phieu là loại chúng khoán xác nh¾n quyen
và lợi ích hợp pháp của người sớ hũu đoi với m t phan vonnợ của to chúc phát hành".
Như v y, dù các định nghĩa có khác nhau ve cách dien đạt nhưng đeu thong
nhat với nhau ve bản chat của trái phieu là:
a. Trái phieu là m t loại chúng khoán
Trái phieu cũng mang đay đủ bản chat của m t loại chứng khoán, đó là:
bang chứng xác nh n quyen và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đoi với tài sản
ho$c phan von của to chức phát hành. Chứng khoán được the hi n dưới hình thức
chứng chỉ, bút toán ghi so ho$c dữ li u đi n tử và trái phieu mang hình thức là m t
chứng chỉ
Xét ve bản chat kinh te, trái phieu được coi là "tư bản giả"; có nghĩa, lượng
von (tư bản th t) đã được nhà đau tư (người nam giữ trái phieu) chuyen cho các to
chức phát hành và ho chỉ nam giữ những phương ti n the hi n có lượng tư bản đang
ton tại thực te thông qua hình thức là trái phieu. Xét ve bản chat pháp lý, trái phieu
là loại tài sản với đay đủ đ$c tính của nó. Từ khi xuat hi n, chứng khoán nói
chung, trái phieu nói riêng được coi là m t loại tài sản ở dạng giay tờ có giá.
Người sở hữu trái phieu có đay đủ các quyen đoi với trái phieu như: chuyen
nhượng, t$ng cho... như đoi với bat kì loại tài sản nào khác.
b. Trái phieu xác l¾p m t quan h vay nợ giũa người phát hành và người sớ hũu
Bản chat của trái phieu là công cụ nợ mà nhà phát hành đi vay theo phương
thức có hoàn trả cả goc lan lãi. Nó phản ảnh quan h vay mượn, sử dụng von lan

15. 7
nhau trên nguyên tac hoàn trả. Bản thân chứng chỉ trái phieu ho$c các so sách ghi
chép trái phieu the hi n moi quan h vay mượn giữa hai chủ the. Dù phát hành dưới
hình thức nào thì trái phieu cũng có các đieu khoản phản ánh quan h vay nợ như:
so tien goc, kỳ hạn, lãi suat, cách thức trả lãi - goc, các đieu khoản có liên quan như
quyen mua lại, quyen chon bán, the chap,… Người cho vay (chỉ sở hữu trái phieu)
sẽ không chịu bat cứ trách nhi m nào ve ket quả hoạt đ ng sử dụng von của người
vay, và trong moi trường hợp, nhà phát hành phải có trách nhi m hoàn trả cho trái
chủ theo các cam ket đã được xác định trong hợp đong vay.
c. Người phát hành trái phieu phải trả cho người sớ hũu m t khoản tien
nhat định (goc và lãi) trong m t khoảng thời gian nhat định
Với các nhà đau tư, trái phieu là công cụ đau tư. Nhà đau tư được hưởng lợi
tức từ tien lãi mà trái chủ phải thanh toán trong suot kỳ hạn của trái phieu và các
quyen lợi khác neu có. Lợi tức của trái phieu được xem là chi phí đoi với chủ the
phát hành. Nói cách khác, trái phieu phải the hi n được m nh giá, lãi suat và thời
hạn trả nợ giữa đơn vị phát hành với người sở hữu trái phieu.
Hi n nay, khái ni m trái phieu chính phủ hi n đang được quan tâm xem xét,
làm rõ dưới nhieu góc đ . Dưới góc đ khoa hoc pháp lý, n i hàm của khái ni m
trái phieu chính phủ bao gom hai n i dung chính là: (1) Bản chat pháp lý, và (2)
Chủ the phát hành.
Ve bản chat pháp lý, trái phieu chính phủ cũng thoả mãn các yeu to của tat
cả các loại trái phieu khác. Trái phieu chính phủ cũng là m t loại chứng khoán xác
nh n quan h vay nợ s và có đoi tượng phát hành là Chính phủ. Nói cách khác, trái
phieu chính phủ là sẽ thiet l p m t quan h vay nợ với người sở hữu trái phieu chính
phủ. Ðe đáp ứng nhu cau chi tiêu Ngân sách nhà nước, Chính phủ các nước thường
phát hành trái phieu đe huy đ ng tien nhàn roi của các cá nhân, to chức trong và ngoài
nước. Hi n nay van đang ton tại hai nhóm quan điem ve chủ the phát hành của trái
phieu chính phủ như sau:
Nhóm quan điem thứ nhat: Trái phieu chính phủ là tên goi chung của các
loại trái phieu do Kho bạc Nhà nước phát hành và trái phieu chính quyen địa

16. 8
phương, các cơ quan được Chính phủ cho phép phát hành và được Chính phủ bảo
đảm thanh toán. Có the thay, phạm vi của trái phieu chính phủ được xác định theo
quan điem này khá r ng, bao gom ba dạng: (1) trái phieu do Chính phủ uy nhi m cho
các cơ quan trực thu c (Ngân hàng Nhà nước, B Tài chính) phát hành; (2) trái phieu
do Chính quyen địa phương (Ủy ban nhân dân) phát hành; (3) trái phieu do doanh
nghi p phát hành nhưng được Nhà nước bảo đảm thanh toán. Quan điem này có
phan chưa hợp lý vì đã quá mở r ng đoi tượng có tham quyen phát hành trái phieu
chính phủ và đong nhat hoạt đ ng phát hành trái phieu chính phủ với hoạt đ ng bảo
đảm thanh toán trái phieu chính phủ đoi với trái phieu do doanh nghi p phát hành.
Nhóm quan điem thứ hai: Trái phieu chính phủ là tên goi chung của các
loại trái phieu do cơ quan, to chúc được Chính phủ chỉ định cho phép phát hành và
được Chính phủ bảo đảm thanh toán. Theo quan điem này, các loại trái phieu chính
phủ chỉ bao gom các loại trái phieu do Ngân hàng Nhà nước ho$c B Tài chính phát
hành và Chính phủ bảo đảm thanh toán. Tác giả đong thu n với quan điem này vì đã
nêu rõ được vị trí pháp lý đ$c trưng của trái phieu chính phủ so với các loại trái
phieu khác trên thị trường là do m t loại chủ the đ$c bi t phát hành - Chính phủ.
Quan điem này cũng phù hợp với định nghĩa được quy định tại khoản 1 Ðieu 2
Nghị định 01/2011/NÐ-CP ngày 05 tháng 01 năm 2011 của Chính phủ vephát hành
trái phieu chính phủ, trái phieu được Chính phủ bảo lãnh và trái phieu chính quyen
địa phương như sau: "Trái phieu chính phủ là loại trái phieu do B Tài chính phát
hành nham huy đ ng von cho ngân sách nhà nước ho¾c huy đ ng von cho chương
trình, dn án đau tư cn the thu c phạm vi đau tư của nhà nước"
Từ những phân tích trên, có the đưa ra khái ni m trái phieu chính phủ như
sau: Trái phieu chính phủ là m t loại chúng khoán nợ, do Chính phủ phát hành, có
thời hạn, có m nh giá, lãi suat và xác nh¾n nghĩa vn trả nợ của Chính phủ đoi với
người sớ hũu trái phieu.
Xét dưới góc đ kinh te, trái phieu chính phủ cũng có những đ$c điem
chung của các loại trái phieu, đó là:

17. 9
• Tính sinh lời: Bản chat của trái phieu là chứng chỉ vay nợ, do đó người sở
hữu (nhà đau tư) sẽ thu lại m t khoản lợi tức nhat định trong tương lai. Khoản lợi
túc này được the hi n thông qua các dạng lãi suat của trái phieu như: lãi suat danh
nghĩa, lãi suat hoàn von, lãi suat thị trưởng.
• Tính rủi ro: Bat ke trái phieu nào cũng mang tính rủi ro và mức đ rủi ro
phụ thu c vào tính chat, đ$c thù của từng loại trái phieu. Các chủ sở hữu, nhà đau tư
trái phieu không tham gia trực tiep vào quá trình sử dụng nguon von vay; đong thời
với sự tác đ ng của nen kinh te thị trường, lạm phát... làm cho mức đ rủi ro của
trái phieu cũng thay đoi.
• Tính thanh khoản: Ðây là khả năng chuyen đoi trái phieu thành tien m$t
và moi trái phieu khác nhau có tính thanh khoản khác nhau. Thông thường, với những
trái phieu có kì hạn càng ngan (dưới 1 năm) thì càng có tính thanh khoản cao.
Bên cạnh đó, trái phieu chính phủ cũng mang những đ$c điem riêng như:
M t là, trái phieu chính phủ có tính sinh lời thap.
Trái phieu chính phủ là chứng chỉ vay nợ của Chính phủ, khi đau tư vào trái
phieu tức là nhà đau tư sẽ thu được m t khoản lợi tức mong đợi trong tương lai; với
uy tín của chủ the phát hành là Chính phủ và nguon von thanh toán trái phieu chính
phủ khi đen hạn được đảm bảo bang nguon von của Ngân sách nhà nước; vì v y, ve
nguyên tac, lãi suat trái phieu chính phủ phải thap hơn lãi suat thị trường vay nợ
cùng kỳ hạn, do đó tính sinh lời của trái phieu chính phủ sẽ không cao so với các
công cụ nợ khác trên thị trường. Trái phieu chính phủ cũng có tính sinh lời như các
loại chứng khoán nợ khác. Khi đau tư vào trái phieu chính phủ, người đau tư sẽ
được hưởng m t mức lợi tức nhat định. Lợi tức của trái phieu là van đe mà nhà đau
tư và các nhà kinh te quan tâm nhat vì nó phản ánh chính xác lợi nhu n thu được
khi đau tư vào trái phieu. Ty l lợi tức được xác định bang cách lay so tien mà
người sở hữu trái phieu nh n được từ lãi suat được hưởng của trái phieu, c ng với
sự sai bi t ve giá của trái phieu đó, chia cho giá mua.
So với lãi suat của trái phieu công ty và trái phieu ngân hàng, trái phieu
chính phủ thường có lãi suat thap hơn do đ rủi ro thap hơn. Tuy nhiên lãi suat trên

18. 10
thị trường trái phieu do cung cau quyet định nên bien đ ng theo thời gian. Do đó,
neu so sánh cùng thời điem phát hành thì thị trường trái phieu chính phủ có mức lãi
suat thap hơn các loại trái phieu khác (trừ trường hợp đ$c bi t như chien tranh,
khủng hoảng, lạm phát..., Chính phủ can huy đ ng von cap toc đe chi tiêu ho$c hút
tien đe đieu hoà lưu thông tien t , kiem che lạm phát thì lãi suat rat cao). Nhưng neu
xét cả m t quá trình thì lãi suat ở các thời điem khác nhau của trái phieu chính phủ
cũng bien đ ng tuỳ theo dien bien thị trường nên có the tăng hay giảm. Vì v y, so
với thời kỳ trước và sau, không nhat thiet lãi suat trái phieu chính phủ luôn thap hơn
lãi suat của các loại trái phieu khác.
Hai là, trái phieu chính phủ có tính rủi ro thap do được bảo đảm thanh toán
bang ngân sách nhà nước. Trái phieu chính phủ là m t loại trái phieu có uy tín nhat
trên thị trường. Mức đ uy tín của trái phieu chính phủ the hi n ở cho Chính phủ có
khả năng bảo đảm cho vi c thanh toán rat cao. Nguon thanh toán trái phieu chính
phủ chủ yeu lay từ ngân sách nhà nước ho$c nguon von thu hoi trực tiep từ chính
các công trình được đau tư bang nguon von phát hành trái phieu chính phủ mang lại.
Cụ the hơn, đoi với các loại trái phieu do Kho bạc Nhà nước phát hành, chính quyen
địa phương phát hành, nguon von thanh toán được bảo đảm bang ngân sách nhà
nước. Còn đoi với các loại trái phieu do các cơ quan được Chính phủ cho phép phát
hành thì nguon von thanh toán được lay từ nguon thu chương trình, dự án đó mang
lại. Trong trường hợp không có khả năng thanh toán khoản nợ thì Chính phủ sẽ
đứng ra trả nợ. Tóm lại, trái phieu chính phủ có tính an toàn cao, ít rủi ro vì được
bảo đảm trả nợ bang nguon ngân sách nhà nước.
Trong trường hợp ngân sách nhà nước không đảm bảo được nguon đe thanh
toán goc, lãi trái phieu khi đen hạn thì Chính phủ có the phát hành nợ đen hạn (bang
đong tien n i địa). M$t khác, ve m$t chính trị, khi Chính phủ này het hạn cam
quyen thì Chính phủ mới có trách nhi m tiep nh n và thanh toán các khoản nợ của
Chính phủ tien nhi m.
M$c dù được coi là có đ an toàn cao nhat trong các loại chứng khoán nợ
nhưng trái phieu chính phủ van tiem an những yeu to rủi ro như rủi ro do bien đ ng

19. 11
lãi suat, ty giá, rủi ro ve khả năng thanh toán bang ngoại t , rủi ro ve khả năng
chuyen trái phieu thành tien m$t.
Trái phieu chính phủ có nhieu loại khác nhau, tương ứng với mức đ rủi ro
khác nhau. Trái phieu chính phủ trực tiep phát hành có đ rủi ro thap nhat, trái phieu
chính quyen địa phương và trái phieu của các cơ quan của Chính phủ phát hành có đ
rủi ro cao hơn trái phieu chính phủ nhưng van thap hơn trái phieu công ty.
Ba là, tính thanh khoản của trái phieu chính phủ có hơn so với các loại trái
phieu khác. Tuy nhiên, tính thanh khoản của trái phieu chính phủ cũng tuỳ thu c
vào từng loại trái phieu được phát hành. Ví dụ: Tín phieu kho bạc có tính thanh
khoản cao do thời hạn ngan (dưới 1 năm). Trái phieu kho bạc có tính thanh khoản
thap hơn tín phieu kho bạc do thời hạn thường dài trên 1 năm. Trái phieu Chính
quyen địa phương và trái phieu do cơ quan Chính phủ ban hành lại có tính thanh
khoản thap hơn tín phieu và trái phieu chính phủ.
Ðe trái phieu chính phủ đen được tay Nhà đau tư và thu được von vay cho
Chính phủ thì can phải thông qua m t hoạt đ ng goi là phát hành trái phieu chính
phủ. Ve bản chat, hoạt đ ng phát hành trái phieu chính phủ chính là hoạt đ ng chào
bán chứng khoán. Chào bán chứng khoản là hoạt đ ng phát hành chứng khoán đe
thu hút von, nham thỏa mãn nhu cau ve von của chủ the chào bán. Chủ the chào bán
chứng khoán rat đa dạng, có the là Chính phủ, chính quyen địa phương và các
doanh nghi p. Như v y, có the đưa ra khái ni m ve phát hành trái phieu chính phủ
như sau: Phát hành trái phieu chính phủ là hoạt đ ng chào bán trái phieu của
Chính phủ nham thu hút von, thoả mãn nhu cau ve von của Chính phủ.
Hoạt đ ng chào bán chứng khoán (trái phieu) của Chính phủ có những đ$c
điem noi b t sau:
M t là, hoạt đ ng phát hành trái phieu chính phủ có đoi tượng phát hành
đ$c bi t. Ðiem đ$c bi t ở đây chính là vi c Chính phủ m t quoc gia huy đ ng vay
von từ chính các cơ quan, to chức, cá nhân trong và ngoài nước thông qua phát hành
trái phieu. Khi phát hành trái phieu đen tay chủ sở hữu, Chính phủ chủ đ ng đe xuat

20. 12
m t quan h tài chính giữa Chính phủ và người cho vay the hi n thông qua m t
chứng chỉ vay nợ, đó chính là trái phieu.
Hai là, mục đích của phát hành trái phieu chính phủ là nham huy đ ng von đe
thực hi n các mục tiêu chung của quoc gia. Mục đích của vi c phát hành trái phieu
chính phủ chủ yeu nham bù đap thieu hụt ngân sách nhà nước m t cách nhanh
chóng. Sau đó, Nhà nước sẽ sử dụng nguon von này đe đau tư xây dựng các công
trình, dự án trong điem quoc gia ho$c đe thực hi n các chương trình, mục tiêu của
Chính phủ. Suy cho cùng, Chính phủ huy đ ng von từ nhân dân sau đó sử dụng von
đó phục vụ chính các nhu cau của nhân dân.
Hai đ$c điem trên góp phan phân bi t giữa hoạt đ ng phát hành trái phieu
của Chính phủ với hoạt đ ng phát hành trái phieu của các doanh nghi p ho$c các cơ
quan, to chức khác.
1.1.2. Phương thức phát hành trái phieu chính phũ
Hi n nay, các phương thức phát hành trái phieu chính phủ được ghi nh n
bao gom: Ðau thau trái phieu; Bảo lãnh phát hành trái phieu; Ðại lý phát hành trái
phieu; Bán lẻ trái phieu.
a. Ðau thau trái phieu
Hình thức đau thau trái phieu là vi c bán trái phieu cho các to chức, cá nhân
tham gia đau thau, đáp ứng đủ các yêu cau và có mức lãi suat đ$t thau thap nhat
(hay giá đ$t thau cao nhat). Vi c đau thau trái phieu có the được thực hi n tại nơi
phát hành, có the đau thau thông qua các to chức trung gian tài chính ho$c có the
được thực hi n qua Sở giao dịch chứng khoán (các đoi tượng tham gia tại Sở giao
dịch chứng khoán phải đáp ứng đủ các đieu ki n theo quy định của pháp lu t). Các
nhà đau tư nhỏ tham gia đau thau trái phieu thông qua các thành viên đau thau.
Vi c xác định khoi lượng và lãi suat trúng thau căn cứ vào khoi lượng và lãi
suat đ$t thau của các thành viên, khoi lượng von can huy đ ng và lãi suat chỉ đạo
(neu có). Khoi lượng trúng thau được chon bat đau từ mức lãi suat đ$t thau thap
nhat đen mức lãi suat chỉ đạo (neu có). Tại mức lãi suat đ$t thau mà khoi lượng đ$t

21. 13
thau vượt quá khoi lượng von can huy đ ng thì khoi lượng trúng thau được phân
chia cho moi phieu đ$t thau theo ty l thu n giữa khoi lượng von can huy đ ng còn
lại và khoi lượng đ$t thau của từng phieu tại mức lãi suat đó. Trên the giới hi n nay
thường áp dụng 2 phương thức đau giá theo kieu Hà Lan và Mỹ. Neu đau giá theo
kieu Hà Lan (Dutch Auction) thì lãi suat trúng thau cao nhat sẽ là lãi suat áp dụng
chung cho moi đoi tượng trúng thau; neu đau giá theo kieu Mỹ (American Auction)
thì các thành viên trúng thau sẽ mua trái phieu có lãi suat đúng bang lãi suat ho đã
đ$t thau.
Trái phieu đau thau qua thị trường chứng khoán t p trung được bán theo các
hình thức: bán chiet khau; bán ngang m nh giá; bán cao ho$c thap hơn m nh giá.
b. Bảo lãnh phát hành trái phieu
Bảo lãnh phát hành trái phieu là vi c to chức bảo lãnh giúp to chức phát
hành thực hi n các thủ tục trước khi phát hành trái phieu ra thị trường chứng khoán,
phân phoi trái phieu cho các nhà đau tư, nh n mua trái phieu đe bán lại ho$c mua so
trái phieu còn lại chưa phân phoi het. Trái phieu do các to chức bảo lãnh phát hành
được bán theo hình thức chiet khau và ngang m nh giá. Bảo lãnh phát hành trái
phieu được phân ra dưới nhieu hình thức sau:
+ Bảo lãnh với cam ket chac chan (bảo lãnh toàn phan): là phương thức, trong
đó to chức bảo lãnh cam ket sẽ mua toàn b trái phieu của nhà phát hành cho dù
trong trường hợp không phân phoi het. Hay nói m t cách khác, to chức bảo lãnh
phát hành phải cam ket thanh toán đay đủ so tien bán trái phieu cho nhà phát hành
ke cả có bán được het hay không.
+ Bảo lãnh từng phan: là phương thức mà to chức bảo lãnh nh n mua m t
phan (được quy định trong hợp đong) so trái phieu của nhà phát hành neu phân phoi
không het.
+ Bảo lãnh với co gang cao nhat: là hình thức trong đó, to chức bảo lãnh
hoạt đ ng như m t đại lý cho nhà phát hành; to chức bảo lãnh sẽ no lực toi đa
nhưng không cam ket trong vi c phân phoi trái phieu cho các nhà đau tư. Trong

22. 14
trường hợp neu không bán het, to chức bảo lãnh sẽ được quyen hoàn trả so trái
phieu còn lại cho nhà phát hành mà không bị chịu phạt và đây là hình thức được các
to chức bảo lãnh hay áp dụng nhat.
+ Bảo lãnh theo phương thức bán tat cả ho$c không: là hình thức mà to
chức bảo lãnh cũng phải co gang toi đa đe bán het so chứng khoán do to chức phát
hành yêu cau. Trường hợp không bán het, đợt phát hành sẽ bị huy bỏ và to chức bảo
lãnh sẽ không được nh n bat kỳ m t khoản hoa hong nào và so tien đã bán trái
phieu sẽ được hoàn trả cho các nhà đau tư.
+ Bảo lãnh theo phương thức toi thieu - toi đa: đây là phương thức mà to
chức phát hành yêu cau to chức bảo lãnh phải phân phoi m t ty l toi thieu nhat định
trái phieu phát hành. Neu không đạt được được ty l đó thì toàn b đợt phát hành bị
huy bỏ và to chức bảo lãnh sẽ không được nh n bat kỳ m t khoản hoa hong nào.
c. Ðại lý phát hành trái phieu
Hình thức đại lý phát hành trái phieu là vi c to chức được phép làm đại lý
phát hành trái phieu thoả thu n với to chức phát hành nh n bán trái phieu. Trường
hợp không bán het, to chức đại lý phát hành được phép hoàn trả lại so trái phieu cho
to chức phát hành mà không có trách nhi m phải mua lại so trái phieu không bán
het đó và các to chức này sẽ được hưởng m t khoản phí nhat định theo mức thoả
thu n với nhà phát hành.
Ðại lý thanh toán trái phieu là to chức được nhà phát hành uy quyen thanh
toán goc và lãi trái phieu khi đen hạn phải thanh toán. Các đại lý này cũng sẽ được
hưởng m t khoản phí thanh toán nhat định theo mức thoả thu n với nhà phát hành.
Trái phieu do các to chức làm đại lý phát hành được bán theo hình thức
giong như các to chức bảo lãnh phát hành.
d. Bán lé trái phieu
Với hình thức này, nhà phát hành tien hành tự to chức phát hành trái phieu
cho nhà đau tư mà không thông qua bat cứ m t to chức trung gian nào. Hình thức
phát hành này phù hợp khi huy đ ng với khoi lượng von không lớn. Ưu điem là chi

23. 15
phí phát hành tương đoi thap. Tuy nhiên, có the vi c huy đ ng sẽ bị kéo dài và khoi
lượng huy đ ng không đảm bảo theo ke hoạch vì phạm vi thị trường thường nhỏ hep.
Tại nhieu nước trên the giới thường ket hợp các hình thức phát hành như
đau thau (theo giá ho$c theo lãi suat) ket hợp với phát hành qua to hợp ngân hàng
đau tư và hình thức phát hành trực tiep. Vi c ket hợp này nham mục tiêu thực hi n
chính sách tài chính - tien t , Chính phủ thường định kỳ phát hành nham tránh tác
đ ng tiêu cực tới thị trường tài chính và cung cap lãi suat chuan cho thị trường.
Hoạt đ ng phát hành trái phieu chính phủ không phải xin phép Ủy ban chứng khoán
Nhà nước. Thông qua nhu cau và ke hoạch phát hành được cơ quan có tham quyen
phê duy t, Chính phủ thực hi n vi c phát hành trái phieu thông qua các hình thức:
đau thau (đau giá theo giá, theo lãi suat); phát hành qua to hợp các ngân hàng đau tư
và bán lẻ qua h thong Kho bạc. Hoạt đ ng phát hành trái phieu doanh nghi p khác
với trái phieu chính phủ là đeu phải xin phép và được sự đong ý của Ủy ban chứng
khoán Nhà nước; khi tien hành phát hành, các doanh nghi p phải tuân thủ theo đúng
các thủ tục và quy trình do các cơ quan Nhà nước có tham quyen quy định. Phát
hành trái phieu doanh nghi p thường thông qua hình thức sau: phát hành riêng lẻ
(đây là hình thức phát hành trong phạm vi hep, không tien hành bán r ng rãi ra công
chúng. Do v y, vi c phát hành này chịu sự đieu chỉnh của Lu t doanh nghi p và
không phải là đoi tượng quy định pháp lu t ve chứng khoán và thị trường chứng
khoán); phát ra công chúng với các phương thức tự phát hành, thông qua đại lý và
bảo lãnh.
1.1.3. Vai trò cũa phát hành trái phieu chính phũ
Có the nói, phát hành trái phieu chính phủ là m t hoạt đ ng bo ph n của thị
trường tài chính, chứng khoán quoc gia. Xét trong moi quan h tương quan với các
b ph n của thị trường tài chính, bao gom thì trường tien t , thị trường hoi đoái và
thị trường von, thị trường chứng khoán trong đó có thị trường trái phieu đóng m t
vai trò rat quan trong bởi lẽ, nó là m t b ph n cơ bản của thị trường von trung và
dài hạn cho Chính phủ và doanh nghi p. Do v y, sự tạo l p và phát trien thị trường

24. 16
trái phieu nói chung và phát hành trái phieu chính phủ nói riêng có m t ý nghĩa vô
cùng quan trong đoi với sự phát trien của thị trường tài chính cũng như đoi với sự
phát trien kinh te của moi quoc gia. Phát hành trái phieu chính phủ thực hi n các vai
trò chủ yeu sau:
Thú nhat, đoi với nen kinh te quoc dân. Bat cứ quoc gia nào, vi c thực hi n
các mục tiêu của chien lược phát trien kinh te - xã h i phụ thu c các nguon von. Do
v y, các moi quoc gia đeu chú trong khai thác và sử dụng m t cách có hi u quả moi
tiem năng ve tài chính, tài nguyên, lao đ ng, đat đai đe phát trien sản xuat kinh
doanh nham thực hi n thành công mục tiêu phát trien đ$t ra. M t trong các nguon
đe phục vụ đau tư phát trien trung và dài hạn đó là nguon von trái phieu. Nguon von
trái phieu có quy mô rat lớn, on định hơn kênh tín dụng, có mức đô rủi ro thap, chi
phí von nhỏ hơn so với thị trường von co phan.
Do v y, vi c phát hành trái phieu cho phép huy đ ng m t nguon von tiet
ki m lớn cung cap cho nen kinh te, đáp ứng được khoảng thời gian đau tư trung và
dài hạn đieu này góp phan đieu hòa lượng von trong nen kinh te và chia sẻ sức ép
với h thong ngân hàng.
Thú hai, với tư cách vừa là nhà phát hành, vừa là người quản lý nhà nước,
Chính phủ có nhi m vụ xây dựng m t thị trường trái phieu ngày càng phát trien,
cũng như thực hi n được các mục đích ve đieu hành các chính sách tài chính của
mình. Như v y, thông qua hoạt đ ng của thị trường trái phieu đã giúp cho Chính
phủ giải quyet được m t so van đe sau:
- Phục vụ đáp ứng nhu cau ve von của Chính phủ. Vay nợ của Chính phủ là
bi n pháp đe bù đap thieu hụt ve von của Chính phủ. Ðoi với các quoc gia có đieu
ki n nen kinh te còn g$p nhieu khó khăn, tích luỹ từ n i b nen kinh te quoc dân
còn thap, nguon thu của ngân sách nhà nước (chủ yeu là thue) có hạn, trong khi đó
nhu cau chi cho đau tư phát trien kinh te rat lớn dan đen nảy sinh những mat cân đoi
trong nen kinh te mà đien hình là mat cân đoi thu chi của Chính phủ. Ðe cân đoi,
Chính phủ có nhieu bi n pháp như vay nước ngoài, phát hành tien, vay trong nước.

25. 17
Trong đó, vi c huy đ ng von thông qua phát hành trái phieu là bi n pháp hữu hi u
nhat đe bù đap thieu hụt, đong thời còn t p trung được lượng von nhàn roi trong xã
h i đe tăng nguon chi cho phát trien kinh te - xã h i. Bi n pháp này được sử dụng
tại hau het các quoc gia trên the giới, ngay cả những nước phát trien có nguon thu
tương đoi lớn do nó không l thu c vào vay nợ nước ngoài de gây nên sự mat on
định ve kinh te. Tuy nhiên can phải nam vững nhu cau vay von, mục đích sử dụng
von, khả năng cung ứng nguon von đe từ đó xây dựng chien lược và ke hoạch huy
đ ng von m t cách có hi u quả. M$t khác can phải thay rang khi vay nợ quá lớn sẽ
tạo gánh n$ng cho Chính phủ trong vi c trả goc và lãi, vì v y can quản lý công tác
vay nợ tot đe tránh gây nên sự bat on định ve tài chính.
- Thúc đay phát trien thị trường von và thị trường chứng khoán. Phát trien
thị trường von, thị trường chứng khoán là m t trong những nhân to quyet định toc
đ phát trien kinh te của m t quoc gia trong nen kinh te thị trường. Sự phát trien của
thị trường von sẽ tạo đieu ki n giao lưu giữa người có von muon đau tư và người có
nhu cau sử dụng von trên thị trường từ đó giải phóng nguon lực tài chính đe phát
trien kinh te. Trái phieu có ưu điem đ$c bi t hơn so với các hình thức vay nợ khác là
nó có khả năng trao đoi, nên trái phieu mà đien hình là trái phieu chính phủ có vị trí
quan trong trên thị trường chứng khoán; vai trò của trái phieu chính phủ đoi với
vi c hình thành và phát trien thị trường von, thị trường chứng khoán the hi n trên
các giác đ sau: (i) Tạo ra chứng khoán ban đau cho thị trường hoạt đ ng; kinh
nghi m của các nước cho thay, trong giai đoạn đau mới thành l p của thị trường
chứng khoán, trái phieu chính phủ là hàng hoá chủ đạo của thị trường, do đ rủi ro
của trái phieu chính phủ thap nên không gây nên sự đo vỡ và bat on của thị trường
khi khuôn kho pháp lý chưa hoàn thi n và trình đ am hieu ve hoạt đ ng chứng
khoán của xã h i còn thap. Hơn nữa do khoi lượng trái phieu chính phủ lớn, có tính
thanh khoản cao nên lãi suat của trái phieu chính phủ được dùng làm lãi suat chuan
trên thị trường; (ii) Góp phan tăng cường chức năng định hướng phát trien và đieu
tiet thị trường của Chính phủ: Thông qua vi c sử dụng công cụ lãi suat đoi với trái

26. 18
phieu, Chính phủ có the đieu tiet và định hướng thị trường theo mục iêu của mình.
Hoạt đ ng của thị trường von lại có tác đ ng rat lớn đen nen kinh te nói chung, do
v y thông qua hoạt đ ng của thị trường này, Chính phủ có the sử dụng đe quản lý vĩ
mô nen kinh te; (iii) Góp phan kiem che lạm phát, góp phan giảm tình trạng phát
hành tien đe cân đoi ngân sách.
- Làm đa dạng hoá các nguon von đau tư và h i nh p thị trường von quoc
te. Thông qua vi c phát hành trái phieu ra quoc te, Chính phủ sẽ đạt được các mục
đích: (i) Mở r ng quan h và nâng cao uy tín trên thị trường von quoc te, đong thời
tạo thêm m t kênh huy đ ng von mới đe bo sung nguon von phục vụ đau tư phát
trien. Ð$c bi t đoi với các nước đang phát trien vi c phát hành trái phieu ra thị
trường quoc te tạo đieu ki n cho vi c hoc hỏi nghiên cứu kinh nghi m trên thị
trường von quoc te đe từng bước xây dựng và phát trien thị trường von trong nước;
(ii) Khi phát hành trái phieu, Chính phủ được đ c l p ve tài chính, sử dụng von vay
mà không phải thực hi n các đieu ki n ràng bu c và sự kiem soát của những to chức
và nhà đau tư quoc te; (iii) Trái phieu quoc te tạo cho Chính phủ có khả năng huy
đ ng von dài hạn với khoi lượng lớn. Ðây là yeu to rat quan trong góp phan nâng
cao hi u quả sử dụng von đau tư cũng như tạo sự chủ đ ng trong vi c phân bo
nguon lực tài chính; (iv) Chi phí huy đ ng von qua trái phieu quoc te thông thường
thap hơn so với vay thương mại cùng kỳ hạn. Lãi suat đi vay cao hay thap tùy thu c
vào từng mức đ tín nhi m của moi quoc gia.
Thú ba, đoi với sự phát trien của doanh nghi p. Sự phát trien của thị trường
trái phieu tạo đieu ki n cho các doanh nghi p có khả năng tiep c n được nguon von
linh hoạt và hi u quả. Với kênh huy đ ng này, các doanh nghi p có the phát hành
trái phieu của mình phục vụ cho ke hoạch sản xuat kinh doanh trung và dài hạn của
mình. Vi c phát hành trái phieu sẽ giúp doanh nghi p giảm bớt sự phụ thu c vào
vi c vay ngân hàng từ đó tránh được sự lo lang ve thời gian trả nợ vì đây thường là
những khoản vay ngan hạn. Ðong thời, cũng không phải chịu áp lực chia sẻ quyen
quản lý cũng như sự pha loãng khi thực hi n phát hành co phieu. Bên cạnh đó, trên

27. 19
thị trường trái phieu, các doanh nghi p cũng sẽ thực hi n được vi c kinh doanh trái
phieu đe có the tạo cơ h i kiem lợi nhu n và giảm rủi ro.
Thú tư, phát hành trái phieu chính phủ còn có những ý nghĩa lớn đoi với các
nhà đau tư. Thị trường trái phieu chính phủ có chức năng chuyen các khoản tiet
ki m thành von đau tư, m t m$t huy đ ng nguon von nhàn roi đe phục vụ tài trợ
cho nen kinh te. Ðây là m t công cụ đau tư quan trong đoi với các nhà đau tư có to
chức m$c dù khả năng sinh lời không cao, song trái phieu chính phủ là bước đ m đe
tránh được rủi ro, nhat là rủi ro phá sản do tính thanh khoản và đ an toàn cao, hơn
nữa đoi với các to chức tín dụng đây là công cụ đau tư đang được khuyen khích và
hưởng nhieu ưu đãi.
1.2. Lý lu n pháp lu t ve phát hành trái phieu chính phũ
Phát hành trái phieu chính phủ là m t hoạt đ ng làm phát sinh nhieu moi
quan h trong h thong tài chính - tien t của moi quoc gia. Do đó, can thiet phải có
m t công cụ hữu hi u đe đieu chỉnh thong nhat những moi quan h này. Ðó chính là
các quy phạm pháp lu t do Nhà nước ban hành.
Pháp lu t ve phát hành trái phieu chính phủ là tong hợp những quy phạm pháp
lu t chứa đựng những nguyên tac, định hướng cơ bản của công tác phát hành trái
phieu chính phủ đieu chỉnh quan h xã h i phát sinh trong quá trình chào bán, niêm
yet và giao dịch trái phieu chính phủ trên thị trường và các hoạt đ ng liên quan đen
phát hành trái phieu chính phủ của các to chức cá nhân.
Ðoi tượng đieu chỉnh của pháp lu t ve phát hành trái phieu chính phủ sẽ
bao gom các quan h xã h i phát sinh trong quá trình phát hành trái phieu chính phủ
bao gom:
a. Nhóm quan h phát sinh trong quá trình phát hành trái phieu
Phát hành trái phieu là hoạt đ ng phức tạp, bao gom nhieu nhóm, nhieu giai
đoạn tien hành các loại hành vi khác nhau đe đảm bảo sao cho trái phieu có the đen
được tay người can mua. Neu đ$t quan h phát sinh trong quá trình phát hành trái
phieu vào môi trường thị trường cụ the thì đây là hoạt đ ng cơ bản phát sinh trên thị
trường sơ cap (thị trường phát hành).

28. 20
Trong giai đoạn phát hành trái phieu có the phát sinh những loại quan h
sau: Quan h giữa to chức phát hành với to chức kinh doanh trái phieu ho$c định
che tài chính trung gian trong vi c ho trợ phát hành như tư van phát hành hay bảo
lãnh phát hành hay đại lí phát hành; Quan h giữa to chức phát hành với các to chức
định mức tín nhi m (neu có); Quan h giữa to chức phát hành với cơ quan quản lí
nhà nước gan lien với hoạt đ ng phát hành trái phieu; Quan h giữa to chức phát
hành với giới truyen thông và các chủ the lu t định trong quá trình công bo thông
tin ve quá trình chào bán; Quan h giữa to chức phát hành với nhà đau tư...
b. Nhóm quan h phát sinh trong quá trình niêm yet chúng khoán
Niêm yet chứng khoán, trong đó có vi c niêm yet trái phieu hieu đơn giản
nhat là vi c thực hi n các hoạt đ ng can thiet đe m t loại trái phieu nhat định có the
công bo công khai trên thị trường có to chức và các đoi tượng quan tâm có cơ sở tin
c y, thực hi n giao dịch trái phieu này. Các trái phieu niêm yet phải h i tụ đủ những
tiêu chí, đieu ki n nhat định và theo đó, chúng sẽ đc công bo, đưa vào giao dịch tại
thị trường có to chức.
Quá trình niêm yet chứng khoán được duy trì thông qua các quan h cơ bản
sau: Quan h giữa to chức đăng kí niêm yet với to chức niêm yet; Quan h giữa to
chức niêm yet chứng khoán với to chức tư van niêm yet, to chức kiem toán được chap
nh n, cá nhân kí báo cáo kiem toán, báo cáo tài chính của to chức niêm yet; Quan
h giữa to chức niêm yet với những người có liên quan và co đông lớn của công ti...
c. Nhóm quan h phát sinh trong quá trình giao dịch, mua bán trái phieu
Hoạt đ ng mua bán trái phieu có the được thực hi n bởi các chủ the kinh
doanh chứng khoán ho$c bởi các nhà đau tư đơn thuan ho$c bởi chính các to chức
phát hành. Các to chức kinh doanh chứng khoán thực hi n nhieu loại giao dịch khác
nhau nham mục đích cuoi cùng là thực hi n được các thoả thu n mua bán trái phieu.
Thông thường các quan h phát sinh trong quá trình giao dịch chứng khoán
gom những loại chủ yeu sau: Quan h phát sinh giữa thành viên giao dịch với Sở
giao dịch, trung tâm giao dịch; Quan h phát sinh giữa to chức niêm yet, to chức tư

29. 21
van niêm yet với Sở giao dịch, trung tâm giao dịch đoi với những trái phieu mới
niêm yet, đưa vào giao dịch; Quan h giữa đại di n giao dịch của công ti trái phieu
là thành viên với sở giao dịch, trung tâm giao dịch; Quan h giữa khách hàng là nhà
đau tư chuyên nghi p và hay ho$c ko chuyên nghi p với công ti chứng khoán từ
khâu đau tiên đen khâu cuoi cùng của quá trình giao dịch.
d. Nhóm quan h gan với to chúc thị trường, hoạt đ ng của các mô hình ho
trợ thị trường
Quan h phát sinh trên thị trường t p trung thường là quan h giữa to chức
đieu hành thị trường với các thành viên tham gia gan với trách nhi m giao dịch. Quan
h phát sinh trên thị trường trái phieu t p trung thường bao gom các loại cơ bản sau:
Quan h giữa to chức đieu hành thị trường trái phieu với các to chức thành viên;
Quan h giữa to chức đieu hành thị trường trái phieu với các to chức có nhu cau niêm
yet và giao dịch trái phieu; Quan h giữa to chức đieu hành thị trường trái phieu với
các to chức ho trợ thị trường như to chức lưu kí, trung tâm thanh toán bù trừ...
Các quan h trên thị trường trái phieu phi t p trung gan với nhà đau tư, to
chức quản lí thị trường và các công ti trái phieu. Nhóm quan h phát sinh trên thị
trường này có mức đ , tính chat, yêu cau kiem soát thap hơn so với giao dịch trên
thị trường t p trung. Tại đây có the phát sinh m t so quan h : Quan h giữa to chức
thị trường với to chức có trái phieu giao dịch; Quan h giữa to chức thị trường với
công ti chứng khoán là thành viên; Quan h giữa to chức thị trường với nhà đau tư
có nhu cau tham gia giao dịch trái phieu trên thị trường trái phieu phi t p trung...
Trên thị trường tự do, quan h trái phieu đc thực hi n đoi với các loại trái
phieu do các to chức phát hành thường có quy mô nhỏ, không có nhu cau thực hi n
chào bán chứng khoán r ng rãi. Pháp lu t đieu chỉnh giao dịch trên thị trường này có
đ "lỏng" hơn so với các thị trường kia. Các quan h pho bien trên b ph n thị
trường này: Quan h giữa các nhà đau tư khi giao dịch chứng khoán đã phát hành,
ko đăng kí giao dịch trên thị trường t p trung hay phi t p trung; Quan h giữa nhà
đau tư và công ti đại chúng tự doanh; Quan h giữa công ti chứng khoán với to chức
có trái phieu giao dịch trên thị trường tự do.

30. 22
Bên cạnh sự ton tại và các moi quan h liên quan đen giao dịch phát sinh
trên các b ph n thị trường trái phieu, luôn ton tại các chủ the ho trợ cho hoạt đ ng
bình thường của thị trường cùng với các quan h của nó. Trung tâm lưu kí trái
phieu, trung tâm thanh toán bù trừ, các to chức định mức tín nhi m đc hình thành và
ton tại ko nam ngoài những mục tiêu đó. Với mục tiêu ho trợ đong thời gián tiep
quản lí hoạt đ ng thị trường, các to chức ho trợ này thường có các quan h sau:
Quan h giữa trung tâm lưu kývới các cơ quan quản lí có tham quyen; Quan h giữa
trung tâm lưu ký với công ti trái phieu thành viên, với công ti đại chúng...; Quan h
giữa to chức định mức tín nhi m với to chức phát hành; Quan h giữa trung tâm
thanh toán bù trừ với công ti trái phieu, với nhà đau tư.
e. Nhóm quan h gan với hoạt đ ng quản lí thị trường
Hoạt đ ng quản lí nhà nước đoi với thị trường trái phieu được đ$t ra như b
ph n quan trong trong lĩnh vực quản lí nhà nước ở các quoc gia có thị trường trái
phieu. Hành vi quản lí thị trường được thực hi n bởi cơ quan quản lí chung và cơ
quan quản lí chuyên ngành. Ðược the hi n thông qua các quan h cơ bản sau: Quan
h giữa Ủy ban chứng khoán với cơ quan quản lí Nhà nước khác ve trái phieu; Quan
h quản lí giữa Ủy ban chứng khoán với Sở giao dịch hay trung tâm giao dịch, các
to chức ho trợ thị trường; Quan h quản lí giữa Ủy ban chứng khoán với các chủ the
kinh doanh trái phieu; Quan h quản lí giữa Ủy ban chứng khoán với các to chức
chào bán chứng khoán ra công chúng, công ti đại chúng, to chức niêm yet; Quan h
quản lí chung của Ủy ban chứng khoán đoi với thị trường và công ti đau tư...
Bên cạnh hoạt đ ng quản lí nhà nước với tính chat bat bu c, yeu to hành
chính the hi n trong từng quan h , xu hướng nới r ng cách thức quản lí, giao quyen
quản lí cho các to chức tự quản ngày càng trở nên pho bien ở các quoc gia. Hoạt
đ ng quản lí của các to chức tự quản đc thừa nh n chính thức và ngày càng mở r ng
ve phạm vi và mức đ quản lí. Gom các quan h : Quan h quản lí giữa sở giao dịch
trái phieu với các to chức thành viên; Quan h quản lí giữa sở giao dịch chứng
khoán với các to chức niêm yet và các to chức có liên quan, tham gia vào quá trình
hoạt đ ng tại Sở giao dịch chứng khoán

31. 23
g. Nhóm quan h gan với vi c xủ lí vi phạm và giải quyet tranh chap trên
thị trường trái phieu
Xử lí vi phạm trong lĩnh vực phát trái phieu trước het phải xác định được
hành vi vi phạm, theo đó có cách thức và che tài xử lí thích hợp. Hành vi vi phạm
có the là: Giao dịch n i gián, được hieu là hành vi lợi dụng công vi c ho$c lợi the
tiep nh n thông tin đe trực tiep ho$c gián tiep thực hi n hoạt đ ng mua bán trái
phieu với mục đích trục lợi; Thao túng thị trường; Lừa đảo trái phieu; Không thực
hi n ho$c thực hi n không đúng, ko đay đủ các quy định mà các chủ the tham gia
bu c phải thực hi n
Với những vi phạm cơ bản trên, cơ quan quản lí Nhà nước có tham quyen
thực hi n các hoạt đ ng can thiet nham đưa ra phán quyet ve mức đ , cách thức xử
lí tương xứng. Giải quyet tranh chap trên thị trường trái phieu làm phát sinh quan h
giữa các bên tranh chap với nhau ho$c bên thứ ba (cơ quan hòa giải ho$c cơ quan
trong tài, tòa án)theo những nguyên tac và trình tự nhat định.
1.2.1. Sự can thiet phãi dieu chĩnh bang pháp lu¾t doi với hoạt d ng phát
hành trái phieu chính phũ
Hoạt đ ng phát hành trái phieu là m t trong những hoạt đ ng b phân của
thị trường chứng khoán. Ð$c trưng cơ bản của thị trường chứng khoán là tính rủi ro
cao. Xuat phát từ mục tiêu bảo v quyen lợi cho nhà đau tư, cơ quan quản lý nhà
nước, ở m t mức đ nhat định có những can thi p vào hoạt đ ng của thị trường
nham giảm thieu và phòng tránh rủi ro. Sự can thi p của Nhà nước là m t trong
những bi n pháp can thiet bảo v quyen lợi cho các nhà đau tư, đ$c bi t là các nhà
đau tư nhỏ lẻ, cá the, khả năng phân tích thông tin, tìm hieu thị trường còn hạn che.
Nhà nước sử dụng pháp lu t như m t công cụ đe đieu chỉnh hoạt đ ng phát hành
trái phieu chính phủ nham mục đích cuoi cùng là dung hòa lợi ích của tat cả những
người tham gia mua bán trái phieu; đông thời t n dụng và duy trì được các nguon
von đe phát trien kinh te, xã h i.
Ngay từ khâu chào bán chứng khoán, phát hành trái phieu trên thị trường sơ
cap, Nhà nước đã the hi n sự quản lý ở m t mức đ nhat định bang những quy định

32. 24
ve đieu ki n chào bán ra công chúng. Nhà nước thông qua các quy định của pháp
lu t đ$t ra các đieu ki n phát hành trái phieu ra công chúng với che đ công bo
thông tin rat ch$t chẽ, nham đảm bảo trái phieu giao dịch trên thị trường phải là
những hàng hóa có chat lượng, tạo niem tin cho công chúng đau tư.
Thị trường chứng khoán nói chung và hoạt đ ng phát hành trái phieu nói
riêng là nơi t p trung nhieu đoi tượng tham gia với nhieu mục đích, sự hieu biet và
lợi ích khác nhau, các giao dịch chứng khoán được thực hi n rat lớn. Hơn nữa, do
tính đ$c thù của trái phieu trên thị trường đó là sự tách rời giá trị thực của trái phieu
ra khỏi bản thân chính nó, đ$c tính đó khien cho thị trường chứng khoán nói chung
và hoạt đ ng phát hành trái phieu nói riêng cũng là môi trường de nảy sinh nhieu
tiêu cực như lừa đảo, tung tin giả tạo, mua bán n i gián và các hoạt đ ng kiem lời
không chính đáng khác… Khi các hi n tượng tiêu cực xảy ra có the gây tác hại lớn
đen sự phát trien của thị trường chứng khoán, gây ton that cho nhà đau tư, ton that
cho thị trường và cho toàn b nen kinh te. Thêm vào đó, với đoi tượng phát hành
đ$c bi t là Nhà nước, vi c đieu chỉnh bang pháp lu t đoi với hoạt đ ng phát hành trái
phieu chính phủ là tat yeu, bảo đảm uy tín và chat lượng của hoạt đ ng huy đ ng
von trong dân chúng của Nhà nước. Chính vì the, quản lý nhà nước bang pháp lu t
đoi với hoạt đ ng phát hành trái phieu chính phủ là nhu cau tat yeu và khách quan.
1.2.2. N i dung pháp lu¾t ve phát hành trái phieu chính phũ
Neu lay trong tâm là trái phieu chính phủ thì n i dung pháp lu t ve phát hành
trái phieu chính phủ t p trung vào bon van đe chính sau: Chủ the phát hành; Phương
thức phát hành; Các loại trái phieu chính phủ và Quản lý nhà nước đoi với hoạt d ng
phát hành trái phieu chính phủ. Các n i dung này được the hi n cụ the như sau:
a. Chủ the phát hành trái phieu chính phủ
Chủ the phát hành trái phieu chính phủ là Chính phủ - Cơ quan chap hành
cao nhat của Nhà nước. Chính phủ, bang phương thức to chức hoạt đ ng của mình
giao cho các cơ quan trực thu c trực tiep phát hành trái phieu chính phủ. Các cơ
quan này có the là B Tài chính ho$c Ngân hàng Nhà nước. Các quy phạm pháp

33. 25
lu t ve chủ the phát hành trái phieu chính phủ sẽ phải chứa đựng những quy định ve
nhi m vụ, quyen hạn và trách nhi m của các chủ the phát hành trái phieu chính phủ
như: Cơ quan nào có quyen hạn phát hành loại trái phieu chính phủ nào, với phương
thức phát hành nào và phải chịu trách nhi m như the nào neu có vi phạm trong vi c
phát hành. Vi c xác định rõ ranh giới giữa các chủ the phát hành nham minh bạch
hoá quyen và lợi ích giữa các bên; đong thời cũng thúc đay các bên phát huy toi đa
vai trò của mình trong vi c phát hành trái phieu chính phủ.
b. Phương thúc phát hành trái phieu chính phủ
Trái phieu chính phủ là m t loại trái phieu có tính đ$c trưng xuat phát từ
chủ the phát hành, do đó phương thức phát hành cũng mang tính chat đ$c trưng khi
chủ yeu t p trung vào các phương thức phát hành ở thị trường sơ cap. N i dung
pháp lu t ve phát hành trái phieu chính phủ sẽ t p trung quy định những van đe có
liên quan như: Phương thức phát hành trái phieu đoi với từng cơ quan, to chức được
Nhà nước uy nhi m; Phương thức trien khai hoạt đ ng phát hành đoi với các loại
trái phieu chính phủ khác nhau. Pháp lu t ve phương phức phát hành trái phieu
chính phủ sẽ quy định rõ cách thức trien khai các phương thức phát hành, nhi m vụ,
quyen hạn của các chủ the đoi với từng phương thức phát hành.
c. Các loại trái phieu chính phủ
Tuỳ theo đ$c điem của h thong chính trị, mức đ phát trien của thị trường
tài chính, mục tiêu, chính sách phát trien kinh te - xã h i của moi quoc gia trong
từng thời kỳ mà trái phieu chính phủ có các tên goi khác nhau, được phát hành,
thanh toán, quản lý bởi các to chức khác nhau tuỳ theo quy định của moi nước. Trái
phieu chính phủ có nhieu loại khác nhau dựa theo các căn cứ phân loại khác nhau
- Căn cứ vào kỳ hạn và mục đích phát hành thông thường: Trái phieu chính phủ
được chia thành: Tín phieu Kho bạc; trái phieu kho bạc; trái phieu công trình trung
ương; trái phieu đau tư; trái phieu ngoại t ; công trái xây dựng To quoc (Quoc trái)...
+ Tín phieu Kho bạc: Là loại trái phieu chính phủ có kỳ hạn dưới 1 năm,
mục đích của vi c phát hành. Tín phieu Kho bạc là nham phát trien thị trường tien

34. 26
t và huy đ ng von đe bù đap thieu hụt tạm thời của ngân sách nhà nước trong năm
tài chính. Tín phieu Kho bạc được phát hành theo phương thức đau thau qua Sở
giao dịch Ngân hàng Nhà nước ho$c m t to chức khác tùy theo quy định của moi
quoc gia, dưới hình thức chiet khau m nh giá, khoi lượng và lãi suat Tín phieu Kho
bạc được hình thành qua ket quả đau thau. B Tài chính có the uy thác cho Ngân
hàng Nhà nước, Ngân hàng thương mại Nhà nước phát hành, thanh toán Tín phieu
Kho bạc. Toàn b khoản vay từ vi c phát hành Tín phieu Kho bạc được t p trung
vào ngân sách nhà nước đe sử dụng theo quy định; ngân sách nhà nước đảm bảo
nguon thanh toán goc, lãi Tín phieu Kho bạc và chi phí to chức phát hành, thanh
toán cho các to chức nh n uy thác phát hành. Tín phieu Kho bạc được giao dịch trên
thị trường Mở ho$c được chiet khau tại Sở giao dịch của Ngân hàng Nhà nước
+ Trái phieu kho bạc: Là loại trái phieu chính phủ có kỳ hạn từ 01 năm trở
lên, phát hành đe huy đ ng von bù đap thieu hụt của ngân sách nhà nước hàng năm.
Nguon von thanh toán goc và lãi. Trái phieu kho bạc được lay từ nguon von ngân
sách nhà nước; vì v y, loại trái phieu này có đ rủi ro không đáng ke. Trái phieu
kho bạc được bán lẻ qua h thong Khoa bạc Nhà nước ho$c đau thau qua Trung tâm
giao dịch chứng khoán, Sở giao dịch chứng khoan, bảo lãnh phát hành và đại lý
phát hành. Lãi suat trái phieu kho bạc do B trưởng B Tài chính quyet định trên cơ
sở tình hình thực te của thị trường tài chính tại thời điem phát hành. Trường hợp
đau thau lãi suat thì lãi suat hình thành qua ket quả đau thau.
+ Trái phieu công trình Trung ương: Là loại trái phieu chính phủ có kỳ hạn
từ 01 năm trở lên, phát hành nham huy đ ng von theo quyet định của Chính phủ đe
đau tư cho các dự án thu c nguon von đau tư của ngân sách Trung ương đã ghi trong
ke hoạch nhưng chưa được bo trí von ngân sách trong năm. Trái phieu công trình
Trung ương được phát hành theo phương thức bán lẻ, đau thau ho$c bảo lãnh phát
hành. Lãi suat Trái phieu công trình Trung ương do B trưởng B Tài chính quyet
định trên cơ sở tình hình thực te của thị trường tài chính tại thời điem phát hành,
neu đau thau lãi suat thì lãi suat được hình thành theo ket quả đau thau. Các khoản

35. 27
thu từ phát hành Trái phieu công trình Trung ương được t p trung vào ngân sách
Trung ương đe chi cho các công trình đã được Thủ tướng Chính phủ phê duy t.
Ngân sách Trung ương đảm bảo vi c thanh toán goc, lãi và phí đoi với trái phieu công
trình Trung ương.
+ Trái phieu đau tư: Là loại trái phieu chính phủ có kỳ hạn từ 01 năm trở
lên do các to chức tài chính Nhà nước và các to chức tài chính, tín dụng được Chính
phủ chỉ định phát hành nham huy đ ng von đe đau tư theo chính sách của Chính
phủ. Neu phát hành theo phương thức bán lẻ thì lãi suat trái phieu do B trưởng B
Tài chính quyet định trên cơ sở tình hình thực te của thị trường tài chính và nhu cau
von của các to chức phát hành; neu phát hành theo phương thức đau thau thì lãi suat
hình thành theo ket quả đau thau trong giới hạn tran lãi suat đã được B Tài chính
quy định. Tien thu từ phát hành trái phieu đau tư phải được theo dõi riêng và chỉ sử
dụng cho mục tiêu kinh te đã được Chính phủ phê duy t. To chức phát hành có
trách nhi m thanh toán goc, lãi các trái phieu đau tư đã phát hành đen hạn thanh
toán và các chi phí liên quan đen vi c phát hành; Ngân sách nhà nước đảm nh n
thanh toán m t phan hay toàn b lãi trái phieu ho$c cap bù chênh l ch lãi suat cho
to chức phát hành theo quyet định của Thủ tướng Chính phủ. ớ
+ Trái phieu ngoại t : Là trái phieu chính phủ có kỳ hạn từ 01 năm trở lên
do B Tài chính phát hành, huy đ ng von đe đau tư cho các mục tiêu theo chỉ định
của Chính phủ. Ðong tien phát hành là ngoại t tự do chuyen đoi và được B trưởng
B Tài chính quyet định cho từng đợt phát hành. Trái phieu ngoại t được bán lẻ
qua h thong Kho bạc Nhà nước ho$c đau thau qua Ngân hàng Nhà nước ho$c đau
thau qua Sở Giao dịch Chứng khoán. Ngân sách nhà nước đảm bảo thanh toán goc,
lãi trái phieu ngoại t khi đen hạn.
+ Công trái xây dựng to quoc: Công trái xây dựng to quoc phát hành nham
huy đ ng nguon von trong nhân dân, các tang lớp dân cư trong xã h i đe đau tư xây
dựng những công trình quan trong quoc gia và các công trình thiet yeu khác phục vụ
sản xuat, đời song, tạo cơ sở v t chat, kỹ thu t cho đat nước. Vi c mua công trái

36. 28
thực hi n theo nguyên tac tự nguy n. Nhà nước đảm bảo giá trị công trái và bảo h
quyen sở hữu, các quyen và lợi ích hợp pháp khác của người sở hữu công trái.
- Phân loại theo lợi tức trái phieu
+ Trái phieu có lãi suat co định: Là loại trái phieu mà lợi tức được xác định
theo m t ty l phan trăm (%) co định theo m nh giá.
+ Trái phieu có lãi suat thay đoi (thả noi): Lợi tức của trái phieu được trả
trong các kỳ có sự khác nhau được tính theo m t lãi suat có sự bien đoi theo m t lãi
suat tham chieu.
+ Trái phieu có lãi suat bang không (zero - coupon Bonds): Là loại trái
phieu mà người mua không nh n được lãi, nhưng được mua với giá thap hơn m nh
giá (mua chiet khau) và được hoàn trả bang m nh giá khi trái phieu đó đáo hạn.
- Phân loại theo hình thức trái phieu
+ Trái phieu vô danh: Là loại trái phieu không ghi tên của người mua trên
chứng chỉ trái phieu ho$c trong so sách của to chức phát hành. Người nam giữ trái
phieu là người được hưởng quyen lợi của chủ sở hữu trái phieu theo quy định.
+ Trái phieu ghi danh: Là loại trái phieu có ghi tên nhà đau tư trên chứng
chỉ trái phieu ho$c trong so của to chức phát hành. Ngoài cách phân loại chủ yeu
nêu trên, người ta còn có nhieu cách phân loại khác nhau như: Căn cứ vào mức đ
rủi ro tín dụng, vào tính chat của trái phieu và vào phạm vi phát hành (trái phieu
trong nước và trái phieu quoc te),...
d. Hoạt đ ng quản lý nhà nước đoi với vi c phát hành trái phieu chính phủ
Hoạt đ ng quản lý nhà nước đoi với vi c phát hành trái phieu chính phủ
được the hi n thông qua các quy định ve cơ quan quản lý nhà nước ve phát hành
trái phieu chính phủ như: Chính phủ, B Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Ủy ban
chứng khoán Nhà nước… Những cơ quan to chức này được Nhà nước giao m t so
nhi m vụ, quyen hạn đe tham gia vào vi c quản lý nhà nước đoi với vi c phát
hành trái phieu chính phủ và phải chịu trách nhi m trước Nhà nước ve hoạt đ ng
của mình.

37. 29
Chương 2
THỰC TRẠNG PHÁP LU T, THỰC TIEN ÁP DỤNG
VÀ M T SO GIÃI PHÁP HOÀN THI N PHÁP LU T
VE PHÁT HÀNH TRÁI PHIEU CHÍNH PHŨ VI T NAM
2.1. Thục trạng pháp lu t Vi"t Nam ve phát hành trái phieu chính phũ
2.1.1. Khái quát ve thực trạng pháp lu¾t ve phát hành trái phieu chính
phũ ỡ Vi t Nam
Hoạt đ ng phát hành trái phieu chính phủ tại Vi t Nam xuat hi n từ những
năm đau th p niên chín mươi với hoạt đ ng đau tiên là vi c B Tài chính quyet định
phát hành các loại tín phieu và trái phieu kho bạc đe huy đ ng von cho ngân sách nhà
nước và cho đau tư phát trien vào tháng 3/1991. Ðây là thời điem đánh dau sự ra đời
của thị trường Trái phieu chính phủ. Trái phieu được phát hành trực tiep qua h
thong kho bạc nhà nước dưới các hình thức: tín phieu Kho bạc ngan hạn 3-6 tháng;
Trái phieu Kho bạc trung hạn 1-3 năm. Nguon von huy đ ng từ các tín phieu, trái
phieu chủ yeu được sử dụng đe bù đap b i chi ngân sách nhà nước.
Giai đoạn 1995 - 1999, thị trường trái phieu chính phủ có m t bước phát
trien đáng ke nhờ sự ra đời thị trường đau thau tín phieu kho bạc qua sở giao dịch
Ngân hàng nhà nước với các thành viên tham gia là các ngân hàng thương mại và
các to chức tài chính tín dụng. Tuy nhiên trong giai đoạn này, lãi suat trúng thau
luôn thap hơn lãi suat cho vay của ngân hàng thương mại. Vi c tham gia đau thau
trái phieu chỉ là m t giải pháp linh đ ng của các ngân hàng khi ứ đong von
Giai đoạn từ 2000 - 2006, thị trường trái phieu chính phủ đã bước sang m t
thời kỳ phát trien mạnh mẽ sau khi Chính phủ ban hành Nghị định so 01/2000/CP
đoi mới cơ che phát hành trái phieu chính phủ. Theo đó các hình thức phát hành trái
phieu mới đã bat đau v n hành: đau thau qua Trung tâm giao dịch chứng khoán, bảo
lãnh phát hành và thí điem bán trái phieu theo giá chiet khau. Trong giai đoạn này
thị trường trái phieu Vi t Nam đã có những khởi sac. Tuy nhiên van được đánh giá
là thị trường còn rat non trẻ, hàng hoá chủ yeu là trái phieu của Chính phủ.

38. 30
Tháng 8/2000: Trái phieu chính phủ được đưa vào giao dịch trên Trung tâm
Giao dịch Chứng khoán Thành pho Ho Chí Minh. Ðây là sự ki n đau tiên đánh dau
vi c trái phieu chính phủ được giao dịch trên thị trường chứng khoán và được coi
như m t loại hàng hóa trên thị trường chứng khoán.
Tháng 11/2003: Chính phủ ban hành Nghị định 141/2003/NÐ-CP ve vi c
phát hành trái phieu chính phủ, trái phieu chính phủ bảo lãnh và trái phieu chính
quyen địa phương bang đong Vi t Nam và ngoại t trong phạm vi cả nước. Theo
đó, trái phieu chính phủ do Chính phủ phát hành bao gom: Tín phieu kho bạc, trái
phieu kho bạc, trái phieu công trình Trung ương, trái phieu đau tư, trái phieu ngoại
t và công trái xây dựng To quoc. Trái phieu được Chính phủ bảo lãnh có kỳ hạn từ
1 năm trở lên, do các doanh nghi p phát hành đe huy đ ng von cho các dự án đau tư
theo chỉ định của Thủ tướng Chính phủ và được phát hành cho từng công trình cụ
the. Tong giá trị trái phieu được phát hành cho m t công trình không vượt quá tong
giá trị công trình và mức phát hành cụ the cho từng công trình phải theo quyet định
của Thủ tướng Chính phủ. Cũng có kỳ hạn trên 1 năm, trái phieu chính quyen địa
phương do ủy ban nhân dân cap tỉnh ủy quyen cho Kho bạc Nhà nước ho$c to chức
tài chính, tín dụng trên địa bàn phát hành nham huy đ ng von cho các dự án, công
trình thu c nguon von đau tư của ngân sách địa phương đã có trong ke hoạch nhưng
chưa được bo trí von ngân sách trong năm.
Tháng 8/2005: trái phieu chính phủ được đưa vào giao dịch trên Trung tâm
giao dịch chứng khoán Hà N i. Sau 5 năm giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán
Thành pho Ho Chí Minh, lan đau tiên trái phieu chính phủ được đưa vào giao dịch
trên Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà N i sau khi Trung tâm này được thành l p.
Cũng ke từ thời điem này, trái phieu chính phủ được giao dịch song song trên cả hai
sàn Hà N i và Thành pho Ho Chí Minh.
Tháng 6/2006: B Tài chính ban hành quyet định so 2276/QÐ-BTC ve t p
trung đau thau trái phieu chính phủ tại Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà N i.
Quyet định này quy định sẽ chỉ t p trung hoạt đ ng đau thau trái phieu chính phủ,

39. 31
bao gom trái phieu kho bạc và trái phieu đau tư tại Trung tâm Giao dịch Chứng
khoán Hà N i ke từ ngày 01/07/2006.Chỉ sau 3 tháng ke từ ngày Quyet định này ra
đời, Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà N i đạt được những thành công bước
đau khi to chức thành công 4 phiên đau thau Trái phieu chính phủ theo ke hoạch
huy đ ng von của Kho bạc Nhà nước, huy đ ng được 1.200 ty đong trái phieu kỳ
hạn 5 năm, đạt 80% khoi lượng goi thau; đã có 38 loại trái phieu đăng ký giao
dịch với tong giá trị đạt 7.027 ty đong. Ðây được xem là bước đ m đe tạo tien đe
hình thành thị trường trái phieu chính phủ chuyên bi t tại trung tâm giao dịch chứng
khoán Hà N i.
Tháng 6/2006: Quyet định 46/2006/QÐ-BTC ban hành Quy che ve vi c
phát hành trái phieu chính phủ theo lô lớn.Theo đó, khoi lượng phát hành của m t
lô lớn trái phieu toi thieu là 1.000 ty đong. Kỳ hạn của trái phieu lô lớn từ 5 năm trở
lên. Trái phieu lô lớn được phát hành theo phương thức sau: đau thau trái phieu
ho$c bảo lãnh phát hành trái phieu. Thời hạn phát hành của m t lô lớn trái phieu toi
đa không quá 365 ngày.Vi c phát hành trái phieu chính phủ theo lô lớn nham mục
đích tăng cường khả năng huy đ ng von và cho đau tư phát trien, đong thời nâng
cao tính thanh khoản của trái phieu chính phủ trên thị trường giao dịch và tạo khả
năng hình thành lãi suat chuan cho các công cụ nợ.
Ngày 05/01/2011 Chính phủ vừa ban hành Nghị định so 01/2011/NÐ-CP ve
phát hành trái phieu chính phủ, trái phieu được Chính phủ bảo lãnh và trái phieu
chính quyen địa phương, trong đó quy định rõ trái phieu chính phủ sẽ chính thức
gom 3 loại: Tín phieu kho bạc; Trái phieu kho bạc và Công trái xây dựng To quoc.
Như v y, Chính phủ đã chính thức bỏ 03 loại: Trái phieu công trình Trung ương;
Trái phieu đau tư; Trái phieu ngoại t ra khỏi danh sách các loại trái phieu chính
phủ. Cũng theo Nghị định thì chủ the phát hành trái phieu chính phủ sẽ là B Tài
chính mà không phải là Chính phủ như quy định trước đây. Trái phieu chính phủ
được phát hành theo 04 phương thức là: đau thau; bảo lãnh phát hành; đại lý phát
hành và bán lẻ trái phieu.

40. 32
Tính đen đau năm 2017, hành lang pháp lý liên quan đieu chỉnh thị trường
trái phieu chính phủ đã được ban hành và đi vào thực tien bao gom Lu t Quản lý nợ
công, Lu t Ngân sách nhà nước, Lu t Doanh nghi p với các Nghị định so
01/2011/NÐ-CP, Nghị định so 90/2011/NÐ-CP, Nghị định so 88/2014/NÐ-CP,
Quyet định so 261/QÐ-BTC và các thông tư hướng dan những b lu t nêu trên đã
được ban hành và thực thi.
B Tài chính đã ban hành các Thông tư hướng dan Nghị định 01/2011/NÐ-CP
ve phát hành trái phieu chính phủ, trái phieu được Chính phủ bảo lãnh và trái phieu
chính quyen địa phương phù hợp với sự phát trien thị trường và thông l quoc te,
tạo đieu ki n thu n lợi cho các chủ the huy đ ng von trên thị trường trái phieu.
Trong đó, Thông tư 111/2015/TT-BTC đã nâng cao m t bước ve quyen lợi và nghĩa
vụ của các thành viên đau thau; cho phép phát hành sản pham mới là trái phieu
không thanh toán lãi định kỳ (zero - coupon bond); hoàn thi n quy trình bảo lãnh và
đau thau phát hành trái phieu chính phủ rút ngan thời gian đưa trái phieu vào đăng ký,
lưu ký, niêm yet và giao dịch; cải thi n lịch bieu đau thau và ngày đáo hạn trái phieu
chính phủ thu n ti n cho nhà đau tư tham gia đau thau và ho trợ công tác quản lý
ngân quỹ của Kho bạc Nhà nước; quy định chi tiet ve phương thức bán lẻ trái phieu.
Các quy định trên cùng với các văn bản pháp lu t khác như Lu t chứng
khoán 2006 (sửa đoi, bo sung 2011); Lu t Ngân sách nhà nước, Lu t quản lý nợ công
và các thông tư hướng dan khác của B Tài chính đã cơ cau thành khung pháp lý cơ
bản đieu chỉnh hoạt đ ng phát hành trái phieu chính phủ. N i dung cụ the như sau:
2.1.2. Quy dịnh ve chũ the phát hành và phương thức phát hành
2.1.2.1. Chủ the phát hành trái phieu chính phủ
Chủ the phát hành trái phieu chính phủ hi n được quy định tại Ðieu 3
Thông tư 111/2015/TT-BTC ngày 28 tháng 7 năm 2015 của B Tài chính hướng
dan phát hành trái phieu chính phủ tại thị trường trong nước như sau:
"1. Chủ the phát hành trái phieu là B Tài chính.
2. B Tài chính ủy quyen cho Kho bạc Nhà nước to chúc phát hành trái
phieu theo quy định tại Thông tư này".

41. 33
Quy định này đã cụ the hoá chủ the phát hành trái phieu chính phủ trong
nước là B Tài chính chứ không còn quy định chung chung là Chính phủ như trong
các quy định trước đó. Quy định này cũng đã phân định rõ chứ năng, nhi m vụ của
Chính phủ, B Tài chính và Kho bạc Nhà nước trong vi c phát hành trái phieu
chính phủ, tránh sự chong chéo, bat c p giữa chính các cơ quan này.
2.1.2.2. Quy định ve phương thúc phát hành
Khoản 2 Ðieu 11 Nghị định 01/2011/NÐ-CP ngày 05 tháng 01 năm 2011 của
Chính phủ vephát hành trái phieu chính phủ, trái phieu được Chính phủ bảo lãnh và
trái phieu chính quyen địa phương thì có các phương thức phát hành trái phieu
chính phủ như sau: Ðau thau phát hành trái phieu; Bảo lãnh phát hành trái phieu;
Ðại lý phát hành trái phieu; Bán lẻ trái phieu. Chính phủ cũng giao cho B Tài
chính hướng dan cụ the ve trình tự, thủ tục phát hành trái phieu chính phủ.
+ Phương thức đau thau trái phieu chính phủ
Thông tư 111/2015/TT-BTC ngày 28 tháng 7 năm 2015 của B Tài chính
hướng dan phát hành trái phieu chính phủ tại thị trường trong nước hướng dan cụ
the các n i dung của đau thau phát hành trái phieu Chỉnh phủ, bao gom:
• Hình thức đau thau và phương thức xác định giá trúng thau:
Ðau thau trái phieu được thực hi n theo m t trong hai hình thức, gom: Ðau
thau cạnh tranh lãi suat ho$c đau thau ket hợp cạnh tranh lãi suat và không cạnh
tranh lãi suat.
Ket quả đau thau trái phieu được xác định theo m t trong hai phương thức
sau: Ðau thau đơn giá ho$c đau thau đa giá.
Vi c xác định ket quả đau thau trái phieu theo phương thức nào do Kho bạc
Nhà nước căn cứ vào sự phát trien của thị trường mà báo cáo B Tài chính. Neu
được B Tài chính chap thu n chủ trương thì Ngân hàng Nhà nước sẽ áp dụng
phương thức đau thau đa giá. N i dung chap thu n của B Tài chính bao gom: thời
gian to chức đau thau và kỳ hạn trái phieu dự kien phát hành theo phương thức đau
thau đa giá.

42. 34
Kho bạc Nhà nước có nhi m vụ và quyen hạn thông báo cụ the ve hình thức
đau thau, phương thức xác định ket quả đau thau đoi với moi đợt đau thau phát hành
trái phieu.
• Nguyên tac to chức đau thau:
Hoạt đ ng đau thau trái phieu chính phủ được thực hi n dựa trên các
nguyên tac sau:
• Giữ bí m t moi thông tin dự thau của thành viên đau thau.
• Thực hi n công khai, bình đang ve quyen lợi và nghĩa vụ giữa các thành
viên đau thau theo đúng quy định của pháp lu t.
• Trường hợp đợt đau thau được to chức theo hình thức ket hợp cạnh tranh
lãi suat và không cạnh tranh lãi suat theo quy định tại điem b Khoản 1 Ðieu 18
Thông tư này, tong khoi lượng trái phieu phát hành cho thành viên dự thau không
cạnh tranh lãi suat đảm bảo không vượt quá 30% tong khoi lượng trái phieu goi
thau trong phiên đau thau.
• Xác định thành viên đau thau:
Hàng năm, căn cứ đieu ki n trở thành thành viên tham gia đau thau phát
hành trái phieu (sau đây goi tat là thành viên đau thau) và tiêu chí đánh giá hoạt
đ ng của thành viên đau thau, B Tài chính lựa chon và công bo danh sách thành
viên đau thau. Danh sách thành viên đau thau được công bo trước ngày 31 tháng 12
hàng năm trên trang tin đi n tử của B Tài chính, Kho bạc Nhà nước và Sở Giao
dịch chứng khoán.
Riêng với hai cơ quan, to chức là Bảo hiem xã h i Vi t Nam và Bảo hiem
tien gửi Vi t Nam thì đương nhiên được công nh n là thành viên đau thau trái phieu
chính phủ, cụ the như sau:
• Ðược tham gia dự thau trực tiep không cạnh tranh lãi suat;
• Ðược tham gia dự thau cạnh tranh lãi suat thông qua thành viên đau thau khác;
Do đó, Bảo hiem xã h i Vi t Nam và Bảo hiem tien gửi Vi t Nam không
phải tuân thủ các quy định ve quyen lợi và nghĩa vụ của thành viên đau thau giong
như các cơ quan, to chức khác.

43. 35
Trong m t so trường hợp, B Tài chính sẽ xem xét loại bỏ tư cách thành
viên đau thau đoi với các cơ quan, to chức khi:
- Bị thu hoi ho$c bị rút Giay phép kinh doanh;
- Tạm ngừng kinh doanh, ho$c bị giải the, phá sản;
- Hoạt đ ng kinh doanh bị kiem soát đ$c bi t bởi cơ quan Nhà nước có
tham quyen;
- Có đơn đe nghị không làm thành viên đau thau;
- Không đáp ứng đủ đieu ki n đe tiep tục duy trì làm thành viên đau thau
theo thông báo của B Tài chính quy định tại Ðieu 14 Thông tư này.
B Tài chính thông báo bang văn bản đoi với các to chức bị loại bỏ tư cách
thành viên đau thau và công bo thông tin trên trang tin đi n tử của B Tài chính,
Kho bạc Nhà nước và Sở Giao dịch chứng khoán.
Quy trình, thủ tnc to chúc đau thau:
Toi thieu bon (04) ngày làm vi c trước ngày to chức phát hành trái phieu,
căn cứ đe nghị của Kho bạc Nhà nước, Sở Giao dịch chứng khoán gửi thông báo
phát hành trái phieu tới toàn b thành viên đau thau và công bo thông tin trên trang
tin đi n tử của Sở Giao dịch chứng khoán. N i dung thông báo bao gom:
- Mã trái phieu dự kien phát hành do Trung tâm Lưu ký chứng khoán Vi t
Nam cap;
- Kỳ hạn trái phieu, khoi lượng goi thau dự kien đoi với từng mã trái phieu
trong đó nêu rõ trái phieu được phát hành lan đau ho$c được phát hành bo sung. Ðoi
với trường hợp trái phieu phát hành bo sung, thông báo phải nêu rõ đieu ki n, đieu
khoản của trái phieu đang lưu hành;
- Ngày to chức phát hành, ngày phát hành, ngày thanh toán tien mua, ngày
thanh toán lãi và ngày đáo hạn đoi với từng mã trái phieu;
- Phương thức thanh toán tien lãi, goc trái phieu;
- Hình thức đau thau;
- Phương thức xác định ket quả đau thau;

44. 36
- Lãi suat tham chieu và cách xác định giá bán trái phieu đoi với trường hợp
trái phieu có lãi suat danh nghĩa là lãi suat thả noi.
- Tài khoản nh n tien mua trái phieu của Kho bạc Nhà nước.
Ch m nhat vào 10 giờ 30 phút ngày to chức phát hành, các thành viên đau thau
gửi Sở Giao dịch chứng khoán thông tin dự thau theo quy trình và mau đăng ký dự thau
do Sở Giao dịch chứng khoán quy định. Moi thành viên đau thau và moi khách hàng
của thành viên đau thau dự thau cạnh tranh lãi suat được phép đ$t toi đa năm (05) mức
dự thau trên m t phieu dự thau đoi với moi mã trái phieu goi thau, moi mức đ$t thau
bao gom lãi suat dự thau (tính đen 2 chữ so th p phân) và khoi lượng trái phieu dự
thau tương ứng. Ðoi với trường hợp mua trái phieu cho khách hàng, thành viên đau
thau phải cung cap đay đủ tên khách hàng, mức lãi suat và khoi lượng dự thau tương
ứng của moi khách hàng.
Ch m nhat mười lăm (15) phút sau thời gian đăng ký dự thau cuoi, Sở Giao
dịch chứng khoán mở thau, tong hợp thông tin dự thau và gửi cho Kho bạc Nhà nước.
Căn cứ vào thông tin dự thau tong hợp nh n từ Sở Giao dịch chứng khoán,
Kho bạc Nhà nước xác định mức lãi suat phát hành đoi với moi mã trái phieu goi
thau và thông báo cho Sở Giao dịch chứng khoán đe xác định ket quả đau thau trái
phieu theo quy định tại Ðieu 21 Thông tư này.
Ket thúc phiên phát hành trái phieu, Sở Giao dịch chứng khoán thông báo
ket quả đau thau cho thành viên đau thau bang dữ li u đi n tử thông qua h thong
đau thau trái phieu đi n tử.
Ket thúc phiên phát hành trái phieu, Sở Giao dịch chứng khoán thông báo
toàn b ket quả phát hành trái phieu (gom ket quả đau thau quy định tại Khoản 5
Ðieu này và ket quả phát hành thêm trái phieu ngay sau phiên đau thau quy định tại
Ðieu 22 Thông tư này, neu có) cho Kho bạc Nhà nước, Trung tâm Lưu ký chứng
khoán Vi t Nam. Ðong thời, thực hi n công bo thông tin ve ket quả phát hành trái
phieu theo quy định tại Khoản 1 và Khoản 2 Ðieu 45 Thông tư này trên trang tin đi n
tử của Sở Giao dịch chứng khoán.

45. 37
Xác định ket quả đau thau
Căn cứ đe xác định lãi suat trúng thau, lãi suat danh nghĩa, khoi lượng trúng
thau và giá bán trái phieu gom:
- Khoi lượng trái phieu goi thau;
- Lãi suat và khoi lượng trái phieu dự thau;
- Khung lãi suat phát hành trái phieu theo quy định tại Ðieu 5 Thông tư này.
Phương pháp xác định lãi suat trúng thau:
Ðoi với phương thức đau thau đơn giá thì lãi suat trúng thau là mức lãi suat
dự thau cao nhat, áp dụng chung tat cả các thành viên đau thau (cạnh tranh và
không cạnh tranh lãi suat) và được xét chon theo thứ tự từ thap đen cao của lãi suat
dự thau, thỏa mãn đong thời hai (02) đieu ki n sau: (1) Trong khung lãi suat do B
Tài chính quy định và (2) Khoi lượng trái phieu phát hành tính lũy ke đen mức lãi
suat trúng thau không vượt quá khoi lượng trái phieu goi thau.
Ðoi với phương thức đau thau đa giá thì lãi suat trúng thau áp dụng cho moi
thành viên trúng thau cạnh tranh lãi suat là mức lãi suat dự thau của thành viên đau
thau đó và được xét chon theo thứ tự từ thap đen cao của lãi suat dự thau, thỏa mãn
đong thời hai (02) đieu ki n sau: (1) Bình quân gia quyen các mức lãi suat trúng
thau không vượt quá khung lãi suat do B Tài chính quyet định và (2) Khoi lượng
trái phieu phát hành tính lũy ke đen mức lãi suat trúng thau cao nhat không vượt quá
khoi lượng trái phieu goi thau.
Lãi suat trúng thau áp dụng cho các thành viên đ$t thau dưới hình thức
không cạnh tranh lãi suat là bình quân gia quyen của các mức lãi suat trúng thau,
được làm tròn xuong tới hai (02) chữ so th p phân.
2.1.2.2. Phương thúc bảo lãnh phát hành trái phieu
a. Nguyên tac to chúc bảo lãnh phát hành trái phieu
- Bảo lãnh phát hành trái phieu được to chức với sự tham gia của m t ho$c
nhieu to chức bảo lãnh phát hành (to hợp bảo lãnh).

46. 38
- Kho bạc Nhà nước lựa chon to chức bảo lãnh chính đe đại di n cho to hợp
bảo lãnh thực hi n đàm phán và thong nhat ve khoi lượng, kỳ hạn, lãi suat và phí
bảo lãnh phát hành trái phieu cho từng đợt phát hành trái phieu theo quy định tại
Thông tư này.
- Loại trái phieu phát hành theo phương thức bảo lãnh là các trái phieu có
kỳ hạn từ 5 năm trở lên do B Tài chính quy định.
b. Ðieu ki n đe trớ thành to chúc bảo lãnh chính
- Là các ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán được thành l p, hoạt
đ ng hợp pháp tại Vi t Nam và được phép cung cap dịch vụ bảo lãnh chứng khoán
theo quy định của pháp lu t liên quan.
- Có von đieu l thực góp toi thieu bang mức von pháp định theo quy định
của pháp lu t liên quan.
- Có thời gian hoạt đ ng toi thieu là ba (03) năm. Trường hợp to chức nh n
sáp nh p ho$c hình thành sau chia, tách, hợp nhat thì thời gian hoạt đ ng được tính
cả thời gian trước khi chia, tách, sáp nh p ho$c hợp nhat.
- Có kinh nghi m trong lĩnh vực bảo lãnh chứng khoán.
- Có đơn đe nghị trở thành to chức bảo lãnh chính.
c. Quy trình lna chon to chúc bảo lãnh chính và to hợp bảo lãnh
Toi thieu mười lăm (15) ngày làm vi c trước ngày dự kien to chức phát
hành trái phieu theo phương thức bảo lãnh, Kho bạc Nhà nước thông báo trên trang
tin đi n tử của B Tài chính, Kho bạc Nhà nước và Sở Giao dịch chứng khoán ve ke
hoạch to chức đợt bảo lãnh phát hành trái phieu và mời đăng ký tham gia làm to
chức bảo lãnh chính. N i dung thông báo bao gom:
- Thông tin ve trái phieu dự kien phát hành:Ðieu ki n, đieu khoản của trái
phieu (đong tien phát hành, kỳ hạn, m nh giá, ngày to chức phát hành, ngày phát
hành, ngày thanh toán tien mua trái phieu, ngày dự kien thanh toán lãi trái phieu,
ngày đáo hạn trái phieu, tài khoản nh n tien mua trái phieu của Kho bạc Nhà nước,
phương thức thanh toán lãi, goc trái phieu, mã trái phieu do Trung tâm Lưu ký
chứng khoán Vi t Nam cap); Khoi lượng trái phieu dự kien phát hành.

47. 39
- Thông tin ve vi c lựa chon to chức bảo lãnh chính:Ðieu ki n và tiêu chuan
đoi với to chức bảo lãnh chính theo quy định tại Ðieu 25 Thông tư này; Thời hạn,
địa chỉ, mau và hình thức nh n ho sơ đăng ký trở thành to chức bảo lãnh chính.
Các to chức đáp ứng đủ đieu ki n và có nhu cau trở thành to chức bảo lãnh
chính gửi ho sơ đăng ký được niêm phong theo đúng quy định tại thông báo của
Kho bạc Nhà nước. Ho sơ đăng ký gom:
- Ðơn đăng ký trở thành to chức bảo lãnh chính theo mau do Kho bạc Nhà
nước quy định;
- Ðe xuat phương án bảo lãnh phát hành trái phieu với các n i dung cơ bản
sau đây:
- Phân tích, nh n định và dự báo ve tình hình thị trường trái phieu và khả
năng phát hành trái phieu theo phương thức bảo lãnh;
- Ke hoạch thực hi n đoi với đợt bảo lãnh phát hành dự kien: dự kien thành
viên to hợp bảo lãnh, cách thức, thời gian trien khai thực hi n, dự kien ve khoi lượng,
lãi suat phát hành và đe xuat mức phí bảo lãnh phát hành trái phieu;
- Các cam ket của to chức bảo lãnh chính.
Các tài li u chứng minh đủ đieu ki n đe trở thành to chức bảo lãnh chính,
bao gom:
- Bản sao Giay phép kinh doanh (Bản sao được cap từ so goc, bản sao có
chứng thực của cơ quan nhà nước có tham quyen ho$c bản sao không có chứng thực
xuat trình cùng bản chính đe đoi chieu);
- Báo cáo tài chính của ba (03) năm lien ke gan nhat đã được kiem toán;
- Tài li u chứng minh hoạt đ ng của to chức tronglĩnh vực bảo lãnhchứng khoán.
Trong vòng năm (05) ngày làm vi c ke từ ngày ket thúc nh n ho sơ tham
gia làm to chức bảo lãnh chính, Kho bạc Nhà nước thành l p to mở ho sơ niêm
phong và to chức đánh giá, lựa chon m t (01) to chức bảo lãnh chính theo các căn
cứ sau:Tiêu chuan, đieu ki n của to chức bảo lãnh chính theo quy định; Năng lực,
kinh nghi m và khả năng đảm nhi m vai trò bảo lãnh chính đoi với đợt phát hành
trái phieu trên cơ sở đe xuat của to chức nêu tại điem b, Khoản 2 Ðieu này.