Lifelong Learner บรรยาย โดย ศ.นพ.วิจารณ์ พานิช ในโครงการฝึกอบรม หลักสูตร “การพัฒนาผู้บริหารสถาบันผลิตแพทย์แห่งประเทศไทย” รุ่นที่ 22 จัดโดย กลุ่มสถาบันแพทยศาสตร์แห่งประเทศไทย คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

1. Lifelong
Learner
วิจารณ์ พานิช
เสนอในโครงการอบรม MSE – Medical School Executives วันที่ ๒๒ มิถุนายน ๒๕๖๖
โรงเรียนแพทย์
ผู้พัฒนา

2. วางพื้นฐาน
• Growth Mindset
• Inspiration ต่อการเรียนรู้
• Inquisitive Mind
• Learning Skills … Experiential Learning
• Multiple-Loop Learning
• Developmental Evaluation เพื่อพัฒนางาน /
กิจการ

3. https://www.facebook.com/OpenLearning/photos/a.378843968856051/

4. • สร้าง ค. ใหม่ผ่านความพยายามใน
งานต่อเนื่อง และกล้าเสี่ยง
• บอกตัวเองให้ออกจาก safety zone
(Narrative)
• ไฟของนักสารวจ (14%) : ผูกพัน
ระยะยาว ตื่นเต้นกับความท้าทาย สู้
ด้วยความร่วมมือ แสวงหาแนวร่วม/
ความช่วยเหลือ
• ชาลาปฏิบัติงานที่หนุน scalable
learning
• Creation of new
knowledge/skills, not
just transfer of existing
k/s
• Motivated by “Passion
Narrativ
e
Passion
Platform

5. • สร้าง ค. ใหม่ผ่านความพยายามใน
งานต่อเนื่อง และกล้าเสี่ยง
• บอกตัวเองให้ออกจาก safety zone
(Narrative)
• ไฟของนักสารวจ (14%) : ผูกพัน
ระยะยาว ตื่นเต้นกับความท้าทาย สู้
ด้วยความร่วมมือ แสวงหาแนวร่วม/
ความช่วยเหลือ
• ชาลาปฏิบัติงานที่หนุน scalable
learning
• Creation of new
knowledge/skills, not
just transfer of existing
k/s
• Motivated by “Passion
Narrativ
e
Passion
Platform

6. • สร้าง ค. ใหม่ผ่านความพยายามใน
งานต่อเนื่อง และกล้าเสี่ยง
• บอกตัวเองให้ออกจาก safety zone
(Narrative)
• ไฟของนักสารวจ (14%) : ผูกพัน
ระยะยาว ตื่นเต้นกับความท้าทาย สู้
ด้วยความร่วมมือ แสวงหาแนวร่วม/
ความช่วยเหลือ
• ชาลาปฏิบัติงานที่หนุน scalable
learning
• Creation of new
knowledge/skills, not
just transfer of existing
k/s
• Motivated by “Passion
Narrativ
e
Passion
Platform

7. Growth Mindset / Fixed
Mindset
• ของคน ขององค์กร ของคนในวิชาชีพ
ของประเทศ
• gotoknow.org/posts/687274
• gotoknow.org/posts/710227
• gotoknow.org/posts/692880
• gotoknow.org/posts/645908
ชมความ
พยายาม

8. การเรียนรู้ ๒ + ๑ แบบ
• เรียนเพื่อรู้(declarative learning)
… superficial learning
• เรียนเพื่อปฏิบัติอย่างอัตโนมัติ
(procedural learning) … deep &
transfer learning
• เรียนเพื่อยกระดับการเรียนรู้อย่าง
ไม่สิ้นสุด ผ่านการเรียนรู้จาก
ประสบการณ์ (experiential

9. เรียนรู้ตลอดชีวิตด้วย Kolb’s Experiential
Learning Cycle/Spiral
เรียนรู้ทักษะ
การ ตก
ผลึก
แล้วเอา
หลักการ
ไปทดลอง
ยกระดับ
การเรียนรู้
ขึ้นไปเรื่อยๆ
จาก
ประสบการ
ณ์จริง

10. เรียนรู้ตลอดชีวิตด้วย Kolb’s Experiential
Learning Cycle/Spiral
เรียนรู้ทักษะ
การ ตก
ผลึก
แล้วเอา
หลักการ
ไปทดลอง
ยกระดับ
การเรียนรู้
ขึ้นไปเรื่อยๆ
จาก
ประสบการ
ณ์จริง

11. เรียนรู้ตลอดชีวิตด้วย Kolb’s Experiential
Learning Cycle/Spiral
เรียนรู้ทักษะ
การ ตก
ผลึก
แล้วเอา
หลักการ
ไปทดลอง
ยกระดับ
การเรียนรู้
ขึ้นไปเรื่อยๆ
จาก
ประสบการ
ณ์จริง

12. การเรียนรู้จากประสบการณ์
(Experiential Learning)
• ประสบการณ์ภายในตัว และประสบการณ์
ภายนอกตัว
•ประสบการณ์จริง และ ประสบการณ์เสมือน
• ผ่านการสะท ้อนคิด (reflection) – Reflective
Learning
• ผ่าน ความคาดหวัง (anticipate) การเข ้าร่วม
(engage) ปฏิสัมพันธ์(interact) รับเข ้าไว ้(assimilate)
เข ้าใจ (understand) สะท ้อนคิด (reflection)

13. การเรียนรู้จาก
ประสบการณ์
• ทาให ้สิ่งที่เรียนรู้ปรากฏตัวตนขึ้นมา(embodied)
จากประสบการณ์
• ฝังข ้อเรียนรู้เข ้าไปในเนื้อในตัว (embedded)
• ผ่านการกระทา (enacted)
• เกี่ยวกับความสัมพันธ์(relational)
• เป็นสิ่งที่ (ผู้เรียน) สร ้างขึ้น (constructed)
• ขยายขอบเขตได ้ไม่จากัด (extended)
• มีความเป็นพลวัต และ ยังเข ้าใจไม่ครบถ ้วน
ลักษณ
ะของ

14. 6H ของการเรียนรู้จาก
ประสบการณ์
• Hand ทา และ รับผัสสะ (sensing)
• Heart รู้สึก (feeling)
• Head คิด (thinking)
• Home เป็นส่วนหนึ่ง
(belonging/attachment)
• Habitat โลกกว ้าง (more-than-
human world)
• Human มีตัวตน (being) หรือ อัต
ลักษณ์ (identity)

15. การเรียนรู้สร้างขึ้นจาก
• ปฏิสัมพันธ์ทางสังคม (social) และวัฒนธรรม
(cultural)
• กลไกทางชีววิทยา จิตวิทยา อารมณ์
ความรู้สึก การคิด จิตวิญญญาณ
• ความมุ่งหมาย การกระทา พฤติกรรม
• การมีปฏิสัมพันธ์กับโลกผ่าน การกระทา รับรู้
รู้สึก และคิด
• การมีปฏิสัมพันธ์กับภายในตนเอง จินตนาการ
ฝันกลางวัน คิด สะท ้อนคิด
• ความรู้สึกเป็นตัวตน : การเป็นส่วนหนึ่ง
(belonging) การพัฒนาขึ้นเป็น (becoming) การเป็น

16. Lifelong Learner ผ่านประสบการณ์ใดจับมา
เรียนรู้ได้หมด
• เพราะมีความใฝ่ รู้– Curiosity เป็นนักตั้ง
คาถาม ส่วนหนึ่งได ้จากบรรยากาศการเรียนรู้
แบบตั้งคาถาม
• เห็นคุณค่า จึงสนใจ มีใจจดจ่อ
• ช่างสังเกต เอามาใคร่ครวญสะท ้อนคิด (RO
– Reflective Observation)
• สะท ้อนคิดสู่หลักการ/ทฤษฎี นาสู่การ
ยกระดับการเรียนรู้ต่อเนื่อง

17. Lifelong Learner เป็นแก้วที่มีน้าครึ่งเดียว
• มิติหนึ่งของ Growth Mindset
• ทาให ้ฟังอย่างตั้งใจ (deep listening) ได ้
ประสบการณ์มากกว่าคนอื่น
• ไม่ด่วนตัดสิน รับฟังความซับซ ้อนของเรื่อง
• เรียนรู้จากขั้วตรงกันข ้าม หรือความแตกต่าง
• เรียนรู้จากความคลุมเครือ ไม่ชัดเจน มองต่าง
มุม
• ไม่ด่วนปฏิเสธสิ่งที่ไม่ตรงกับความเชื่อของตน

18. Lifelong Learner เป็นแก้วที่มีน้าครึ่งเดียว
• มิติหนึ่งของ Growth Mindset
• ทาให ้ฟังอย่างตั้งใจ (deep listening) ได ้
ประสบการณ์มากกว่าคนอื่น
• ไม่ด่วนตัดสิน รับฟังความซับซ ้อนของเรื่อง
• เรียนรู้จากขั้วตรงกันข ้าม หรือความแตกต่าง
• เรียนรู้จากความคลุมเครือ ไม่ชัดเจน มองต่าง
มุม
• ไม่ด่วนปฏิเสธสิ่งที่ไม่ตรงกับความเชื่อของตน

19. Lifelong Learner รู้จักใช้
Feedback
ตั้งคาถามที่
ลึก

20. Triple-Loop Learning

21. Lifelong Learners กับ Future
Skills
• ทักษะ/สมรรถนะอนาคต
• Transferable Skills
• Soft Skills
•
https://www.gotoknow.org/post
s/tags/Ehlers
https://nextskills.org/

22. https://nextskills.org/

23. Ambiguity
Competence
https://nextskills.org/

24. Reflective
Competence

25. Learning
Literacy

26. Self-
Competence
ความเป
็ นผู้ก่อการ
(Agency)

27. Systems
Competence

28. Self-
Determination

29. Lifelong Learners as
Innovators
• Experiential Learning in Complex-Adaptive
Systems
• Emergence is Natural Phenomenon
• Leading to Innovation, Small and Large
• Can Lead to Systems Transformation at Micro,
Meso and Macro Levels
• LLLs can be Change Agents

30. LLLs เรียนรู้จากโครงการ/กิจกรรม
พัฒนา
• ใช ้DE – Developmental Evaluation
• เพื่อใช ้การประเมินช่วยให ้งานที่ยาก ซับซ ้อน
และเกี่ยวข ้องกับผู้มีส่วนได ้ส่วนเสียหลายฝ่ าย
บรรลุผลที่ตั้งเป้าหมายไว ้ร่วมกัน
• ผ่านการเรียนรู้ร่วมกัน ในการปฏิบัติ (Participatory
Interactive Learning through Action)
• ใช ้“พลังทั้งสิบเอ็ด”
• gotoknow.org/posts/tags/DE; DE คืออะไร
gotoknow.org/posts/680631

31. DE ใช้พลัง
๑๑
• เป้าหมาย (Purpose)
และกลยุทธร่วม ของ
stakeholders : KRA, KPI,
Actions
• Stakeholders
• ข ้อมูล
• การสานเสวนา
• Evaluator &
Facilitator Team
• ความซับซ ้อนและ
ปรับตัว (Complex-
Adaptive) ของงาน
• ความไม่ชัดเจน
(ambiguity)
• ขั้วตรงกันข ้าม (creative
tension)
• สภาพแวดล ้อมที่
เปลี่ยนเร็ว timely

34. เป้ าหมา
ย

37. • National legislation and
institution strategies
• Institution : Organization
structures, Resource
allocation, Stakeholders
management
• LLL Coordinating Unit :
National & Institutional
• Widening Access : Equity

38. Lifelong Learning Singapore Model
• https://www.gotoknow.org/posts/713152
• FlexiMasters | Centre for Professional and Continuing
Education | NTU Singapore
• SSG | About SkillsFuture Singapore

39. Four Scenarios for Future University
• https://www.gotoknow.org/posts/713163
• Four Scenarios for Future Learning - Next Skills
• ม. แห่งทักษะอนาคต
• เรียนในเครือข่ายมหาวิทยาลัย
• My University
• ม. แห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิต
Engagem
ent
กับหน่วย
ปฏิบัติงาน

40. สรุป บทบาทผู้บริหารโรงเรียนแพทย์ใน
เรื่อง LLL
• ผลิตแพทย์ที่เป็น LLL
• ตนเองเป็นตัวอย่างของ LLL
• โรงเรียนแพทย์มีวัฒนธรรมองค์กรของ LO –
Learning Organization, วัฒนธรรมคุณภาพ,
ม. แห่งอนาคต
• มี PILA อยู่ในทุกกิจกรรม ทุกส่วนงาน
• ใช ้Experiential Learning, Kolb’s ELC,