kết quả điều trị ung thư đại trực tràng biến chứng tắc ruột tại bệnh viện K 2004-2009

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
LÊ QUỐC TUẤN
NhËn xÐt ®Æc ®iÓm l©m sµng, cËn l©m sµng
vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®iÒu trÞ ung th ®¹i trùc trµng
biÕn chøng t¾c ruét t¹i bÖnh viÖn k 2004 - 2009
LUẬN VĂN THẠC SỸ Y HỌC
Hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. Nguyễn Văn Hiếu

ĐẶT VẤN ĐỀ
• Ung thư đại trực tràng là bệnh phổ biến.
• Bệnh nhân thường đến viện muộn và trong
bệnh cảnh có biến chứng.
• Tắc ruột là biến chứng gặp nhiều nhất.
• Chẩn đoán đôi khi khó khăn, chưa kịp thời.
• Cách xử trí và điều trị phẫu thuật phức tạp.
• Biến chứng và tử vong sau phẫu thuật cao.

Câu hỏi nghiên cứu
• Chẩn đoán: tắc ruột, nguyên nhân, vị trí?
• Phân loại tắc ruột hoàn toàn, không hoàn toàn?
• Cách xử trí phù hợp?
• Phẫu thuật và tiên lượng phẫu thuật?
• Biến chứng và tử vong sau phẫu thuật?
• Điều trị bổ trợ sau phẫu thuật?
• Thời gian sống thêm và các yếu tố ảnh hưởng?

Mục tiêu
• Mô tả đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng
của ung thư đại trực tràng biến chứng tắc
ruột tại bệnh viện K từ 2004 đến 2009.
• Đánh giá kết quả điều trị ung thư đại trực
tràng biến chứng tắc ruột tại bệnh viện K từ
2004 đến 2009.

TỔNG QUAN
 Dịch tễ học
 Giải phẫu
 Sinh bệnh học tắc ruột do UTĐTT

TỔNG QUAN
 Đặc điểm bệnh học
Lâm sàng
•Triệu chứng của tắc ruột do UTĐTT.
•Các triệu chứng của UTĐTT.

 Đặc điểm giải phẫu bệnh UTĐTT
 Phân loại tắc ruột
 Tắc ruột không hoàn toàn
 Tắc ruột hoàn toàn

TỔNG QUAN
 Điều trị UTĐTT biến chứng tắc ruột
 Phẫu thuật
– Xử trí: tức thời, trì hoãn hay kế hoạch.
– Điều trị tắc ruột.
– Điều trị ung thư:
• Phẫu thuật triệt căn.
• Phẫu thuật tạm thời.
– Nguyên tắc không chạm u và vét hạch.
 Điều trị bổ trợ


Chúng tôi lấy toàn bộ những bệnh nhân đủ tiêu chuẩn
nghiên cứu là 91 BN.

Một số đặc điểm của nhóm nghiên cứu
Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng
Phân loại giai đoạn
Điều trị UTĐTT biến chứng tắc ruột


 Thời gian sống thêm
– Sự kiện của nghiên cứu: chết do UTĐTT BC tắc ruột
– Thời điểm gốc của nghiên cứu: lấy ngày phẫu thuật
– Thời điểm rút khỏi nghiên cứu:
• Ngày chết do UTĐTT.
• Ngày mất theo dõi (các đối tượng kiểm duyệt).
• Bệnh nhân hiện còn sống (các đối tượng kiểm duyệt).
• Các bệnh nhân đã chết nhưng có thời gian sống thêm
lớn hơn 60 tháng được coi là sống tại thời điểm 60
tháng (các đối tượng kiểm duyệt).
–

 Thời gian sống thêm
– Sống thêm toàn bộ, theo vị trí u và giới tính.
– Ảnh hưởng của đặc điểm nhóm nghiên cứu và tình
trạng bệnh lý đến sống thêm.
– Ảnh hưởng của điều trị đến sống thêm.
– Ảnh hưởng của tái phát và di căn đến sống thêm sau
phẫu thuật triệt căn.
 Xử lý số liệu
 Phần mềm SPSS 15.0.
 Các thuật toán thống kê.

SƠ ĐỒ NGHIÊN CỨU
Các yếu tố ảnh hưởng

KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
 Đặc điểm nhóm nghiên cứu và lâm sàng
• Giới tính
Tỷ lệ nam/nữ là 1,46. Không khác biệt với p = 0,093.

• Tuổi
Tuổi trung bình là 55,7 ± 12,5.
Đậu Huy Hoàn: 58,1 ± 15,7. Phạm Hoàng Hà: 48,6 ± 0,9.
Chiarugi: 73,2. Lee M.Y.: 68,7 ± 12,6.

• Triệu chứng lâm sàng
tắc ruột
Tắc ruột chung
Tắc ruột
hoàn toàn
Tắc ruột không
hoàn toàn
P
(n = 91) (n = 75) (n = 16)
SBN (%) SBN (%) SBN (%)
Cơ năng
Đau bụng 91 (100,0) 75 (100,0) 16 (100,0)
Nôn 25 (27,5) 23 (30,7) 2 (12,5) 0,218
Bí trung tiện 75 (82,4) 75 (100,0) 0 (0,0) 0,000
Bí đại tiện 71 (78,0) 66 (88,0) 5 (31,3) 0,000
Khác 1 (1,1) 0 (0,0) 1 (6,25) 0,176
Toàn thân
Mất nước 26 (28,6) 23 (30,7) 3 (18,8) 0,543
Sốt 3 (3,3) 2 (2,7) 1 (6,3) 0,444
Suy kiệt 48 (52,8) 40 (53,3) 8 (50,0) 1,000
Thiếu máu 30 (33,0) 26 (34,7) 4 (25,0) 0,566
Sốc nhiễm khuẩn - nhiễm độc 4 (4,4) 4 (5,3) 0 (0,0) 1,000
Khác 3 (3,3) 3 (4,0) 0 (0,0) 1,000

• Triệu chứng lâm sàng
tắc ruột
Tắc ruột chung
Tắc ruột
hoàn toàn
Tắc ruột không
hoàn toàn
P
(n = 91) (n = 75) (n = 16)
SBN (%) SBN (%) SBN (%)
Thực thể
Bụng chướng 86 (94,5) 75 (100,0) 11 (68,8) 0,000
Quai ruột nổi 62 (68,1) 61 (81,3) 1 (6,3) 0,000
Rắn bò 41 (45,1) 35 (46,7) 6 (37,5) 0,587
Phản ứng thành bụng 5 (5,5) 5 (6,7) 0 (0,0) 0,582
Âm ruột tăng 55 (60,4) 46 (61,3) 9 (56,3) 1,000
Bóng trực tràng rỗng 48 (52,8) 48 (64,0) 0 (0,0) 0,000
U ổ bụng 26 (28,6) 17 (22,7) 9 (56,3) 0,017
U trực tràng 20 (22,0) 17 (22,7) 3 (18,8) 1,000
Thăm trực tràng có máu 28 (30,8) 23 (30,7) 5 (31,3) 1,000

Kết quả phát hiện tổn thương
Chẩn đoán hình ảnh SBN/Tổng (%)
Chụp bụng không chuẩn bị 78/90 (86,7)
Chụp cắt lớp vi tính 29/31 (93,5) và 11/11 (100,0)
Chụp khung đại tràng cản quang 9/10 (90,0)
Nội soi 60/60 (100,0)
Siêu âm bụng 18/32 (56,3)
Chụp tim phổi thẳng 1/86 (1,2)
 Cận lâm sàng
Đặc điểm phim chụp bụng thay đổi theo vị trí u (p = 0,000).

Vị trí u Đại trực tràng ĐTP ĐTT và TT
P
Đại thể SBN % SBN % SBN %
Sùi 47 58,8 12 66,7 35 56,5 0,438
Loét 33 41,3 9 50,0 24 38,7 0,392
Thâm nhiễm 26 32,5 5 27,8 21 33,9 0,627
Chít hẹp 33 41,3 8 44,4 25 40,3 0,794
Dưới niêm 0 0 0 0 0 0
• Đặc điểm giải phẫu bệnh

Tỷ lệ % loại mô học Tỷ lệ % độ biệt hóa

 Phân loại giai đoạn
Thường gặp Dukes C, D và rất ít gặp Dukes A
Phân bố TNM SBN %
T
T1 0 0
T2 3 3,4
T3 48 53,9
T4 38 42,7
N
N0 64 71,9
N1 19 21,4
N2 6 6,7
M
M0 58 65,2
M1 31 34,8

 Điều trị phẫu thuật
−Phẫu thuật triệt căn 1 thì: 60%; 2 thì: 40%.
−Phẫu thuật triệt căn 2 thì với cắt u thì đầu: 43%.
−Đậu Huy Hoàn: 77,1%; Lee Y.M.: 71,2%; Biondo S.: 62,6%.
Triệt căn
38% Tạm thời
62%

Loại phẫu thuật Triệt căn Tạm thời
Yếu tố ảnh hưởng SBN % cột SBN % cột Tổng P
Chẩn đoán
Xác định 35 100,0 50 89,3 85 0,049
Không xác định 0 0 6 10,7 6 1 đuôi
Tắc ruột
Hoàn toàn 28 80,0 47 83,9 75
0,632
Không hoàn toàn 7 20,0 9 16,1 16
Cách xử trí
Cấp cứu 22 62,9 39 69,6 61
0,503
Kế hoạch 13 37,1 17 30,4 30
Vị trí u
Đại tràng 24 68,6 31 55,4 55
0,210
Trực tràng 11 31,4 25 44,6 36
Độ di động u
Cố định 0 0 41 73,2 41 0,000
Hạn chế 10 28,6 9 16,1 19
2 đuôi
Dễ dàng 25 71,4 6 10,7 31
Kích thước
≤ 5 cm 22 62,9 20 35,7 42 0,012
> 5 cm 13 37,1 36 64,3 49 2 đuôi
Xâm lấn
Có 1 2,9 40 71,4 41 0,000
Không 34 97,1 16 28,6 50 2 đuôi
Di căn
Có 0 0 31 57,4 31 0,000
Không 35 100,0 23 42,6 58 2 đuôi
Biến chứng
Có 1 2,9 10 17,9 11 0,046
Không 34 97,1 46 82,1 80 2 đuôi

− Trong nghiên cứu của chúng tôi:
◦ 34,8% di căn xa.
◦ 45,1% u xâm lấn vào cơ quan, tổ chức lân cận.
◦ 53,8% u kích thước > 5 cm.
◦ 65,9% di động hạn chế và cố định.
◦ 78% u ở ĐTT và TT.
◦ Trong 56,6% u TT sờ thấy, 95% chiếm toàn bộ
chu vi và 100% di động hạn chế và cố định.

• Biến chứng và tử vong sau phẫu thuật
− Biến chứng: viêm phổi (38,5%), dò (30,8%), NTVM (7,7%).
− Theo nhiều tác giả: biến chứng và tử vong sau phẫu thuật cấp
cứu cao hơn kế hoạch.
• PH.Hà: TV 9,9% và 1,3%; Chiarugi M.: BC 22,3% và 13,4%, TV
8,2% và 0,8%; Yoo Peter S.: BC 43% và 28%, TV 17% và 3%.
P.V.
Trung
(2000)
Đ.H.
Hoàn
(2004)
L.Q.
Tuấn
(2009)
Lee
M.Y
(2001)
Biondo
S.
(2005)
Chiarugi
M.
(2007)
Biến chứng 40,8% 27,0% 16,4% 76,3% 22,3%
Tử vong 4,8% 3,3% 3,3% 9,5% 15,3% 8,2%

 Điều trị bổ trợ
−45,2% điều trị bổ trợ sau phẫu thuật triệt căn.
−38,2% điều trị triệu chứng sau phẫu thuật tạm thời.
Động viên và tư vấn tốt để việc điều trị đầy đủ hơn.
Điều trị
Bổ trợ Phương pháp bổ trợ
Có Không
Hóa
chất
Tia xạ Kết hợp
SBN 35 51 25 8 2
% 40,7 59,3 71,4 22,9 5,7

 Sống thêm toàn bộ
−Sống thêm 5 năm toàn bộ: 11,1%
−Các tác giả khác:
− Mc Ardle (2004): 27,8%
− Lee Y.M. (2001): 36,0%
− Chen và Sheen-Chen (2000): 33,0%
− Mulcahy H.E. (1997): 20,9%
−Nhìn chung thì sống thêm 5 năm
toàn bộ của UTĐTT biến chứng tắc
ruột thấp hơn chưa biến chứng
Thời gian sống thêm (tháng)
6040200
Sốngthêmtíchlũy
1.0
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
Kiểm duyệt
Sống thêm
Biểu đồ 3.10: Sống thêm toàn bộ.

• Sống thêm theo vị trí u
− Các nghiên cứu khác cũng tương tự:
− Phạm Hoàng Hà (2002), 237 bệnh nhân, p = 0,1887.
− Mulcahy H.E. (1997), 777 bệnh nhân, p = 0,190.
− Chen và Sheen-Chen (2000), 1950 bệnh nhân, p = 0,424.
− Lee Y.M. (2001), 243 bệnh nhân, p = 0,760.
6040200
1.0
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
TT-kiểm duyệt
ĐTT-kiểm duyệt
ĐTP-kiểm duyệt
TT
ĐTT
ĐTP
Vị trí u
P = 0,411
Biểu đồ 3.11: Sống thêm theo vị trí u.
6040200
1.0
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
Trực tràng-
kiểm duyệt
Đại tràng-kiểm
duyệt
Trực tràng
Đại tràng
Vị trí u
P = 0,370
Biểu đồ 3.12: Sống thêm theo vị trí u.

• Sống thêm theo giới tính
− Sống thêm ở hai giới không khác biệt, P.H.Hà (0,430), Mulcahy (0,320).
− Nghiên cứu của Chen và Sheen-Chen với 1950 BN đã chứng minh sống
thêm ở nữ giới cao hơn nam giới (0,031).
6040200
Sốngthêmtíchlũy 1.0
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
Nữ-kiểm duyệt
Nam-kiểm duyệt
Nữ
Nam
Giới tính
P = 0,638
Biểu đồ 3.13: Sống thêm theo giới tính.

6040200
Sốngthêmtíchlũy1.0
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
Nông thôn-
Miền núi-kiểm
duyệt
Thành thị-kiểm
duyệt
Nông thôn-
Miền núi
Thành thị
Địa dư
P = 0,013
Biểu đồ 3.14: Sống thêm theo địa dư.
6040200
1.0
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
> 50 tuổi-
kiểm duyệt
<= 50 tuổi-
kiểm duyệt
> 50 tuổi
<= 50 tuổi
Nhóm tuổi
P = 0,042
Biểu đồ 3.15: Sống thêm theo nhóm tuổi.
6040200
1.0
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
Dễ dàng-
kiểm duyệt
Hạn chế-
kiểm duyệt
Cố định-
kiểm duyệt
Dễ dàng
Hạn chế
Cố định
Tính chất di
động
P = 0,000
Biểu đồ 3.16: Sống thêm theo độ di động u.
6040200
1.0
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
> 5 cm-
kiểm duyệt
<= 5 cm-
kiểm duyệt
> 5 cm
<= 5 cm
Kích thước u
P = 0,011
Biểu đồ 3.17: Sống thêm theo kích thước u.

6040200
1.0
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
Biệt hóa kém và
không biệt hóa-
kiểm duyệt
Biệt hóa tốt và
vừa-kiểm duyệt
Biệt hóa kém và
không biệt hóa
Biệt hóa tốt và
vừa
Nhóm độ biệt hóa
P = 0,012
Biểu đồ 3.18: Sống thêm theo độ biệt hóa.
6040200
1.0
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
D-kiểm duyệt
C-kiểm duyệt
B-kiểm duyệt
A-kiểm duyệt
D
C
B
A
Giai đoạn Dukes
P = 0,000
Biểu đồ 3.19: Sống thêm theo giai đoạn Dukes.
6040200
1.0
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
IV-kiểm duyệt
IIIB-kiểm duyệt
IIB-kiểm duyệt
IIA-kiểm duyệt
I-kiểm duyệt
IV
IIIC
IIIB
IIB
IIA
I
Giai đoạn AJCC
P = 0,000
Biểu đồ 3.20: Sống thêm theo giai đoạn AJCC.

• Sống thêm theo loại phẫu thuật
− Sống thêm 5 năm sau phẫu thuật triệt căn: 24,1%.
− Các tác giả khác: Lee Y.M. (2001): 50%; Mc Ardle (2004): 39,1%;
Yoo Peter S. (2006): 40%.
6040200
1.0
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
Tạm thời-
kiểm duyệt
Triệt căn-
kiểm duyệt
Tạm thời
Triệt căn
Loại phẫu thuật
P = 0,000
Biểu đồ 3.21: Sống thêm theo loại phẫu thuật.

• Sống thêm theo điều trị bổ trợ
6040200
1.0
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
Có-kiểm
duyệt
Không-
kiểm duyệt
Có
Không
Điều trị bổ trợ
P = 0,122
Biểu đồ 3.22: Sống thêm theo điều trị bổ trợ.
403020100
1.0
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
Có-kiểm
duyệt
Không-kiểm
duyệt
Có
Không
P = 0,011
Biểu đồ 3.24: Sống thêm theo điều trị triệu chứng.
6040200
1.0
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
Có-kiểm
duyệt
Không-kiểm
duyệt
Có
Không
P = 0,854
Biểu đồ 3.23: Sống thêm theo điều trị bổ trợ
triệt căn.

KẾT LUẬN
1. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng
 Lâm sàng:
− Nam xấp xỉ nữ, nam 59%.
− Tuổi mắc bệnh trung bình: 55,7 ± 12,5.
− Thời gian diễn biến bệnh trung bình: 5,9 tháng.
− Toàn thân: suy kiệt: 52,8%; thiếu máu: 33%; mất nước: 28,6%.
− Cơ năng: đau bụng: 100%; bí đại tiện: 78%; bí trung tiện: 100%
gặp ở nhóm tắc ruột hoàn toàn.
− Thực thể: chướng bụng: 94,5%; quai ruột nổi: 68,1%; âm ruột
tăng: 60,4%; bóng trực tràng rỗng: 52,8%; rắn bò: 45,1%; thăm
TT có máu theo găng: 30,8%; u bụng: 28,6%; u trực tràng: 22%;
phản ứng thành bụng: 5,5%.

KẾT LUẬN
1. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng
 Cận lâm sàng:
− Phát hiện bệnh của chụp bụng không chuẩn bị: 87,8% và
chụp cắt lớp vi tính cấp cứu: 100%.
− Đặc điểm GPB: 78% gặp nửa trái ĐTT, 53,8% kích thước u
> 5cm. Hay gặp nhất là thể sùi: 58,8%. Loại mô học phổ
biến là UTBM tuyến: 87,5% với độ biệt hóa vừa: 47,7%.
Và 96,6% pT3 và pT4.
Phân loại giai đoạn theo Dukes:
Dukes A: 3%; Dukes B: 42%; Dukes C: 19%; Dukes D: 36%

KẾT LUẬN
2. Kết quả điều trị
 Kết quả gần:
− Phẫu thuật triệt căn: 38%
− Phẫu thuật tạm thời chống tắc ruột: 62%
− Biến chứng chung: 14,3%; sau phẫu thuật cấp cứu: 16,4%
− Tử vong chung: 2,2%; sau phẫu thuật cấp cứu: 3,3%
 Kết quả xa:
− Sống thêm 5 năm sau PT triệt căn: 24,1%
− Sống thêm 3 năm sau PT tạm thời: 6,9%
− Sống thêm 5 năm toàn bộ: 11,1%

KẾT LUẬN
2. Kết quả điều trị
 Các yếu tố ảnh hưởng đến sống thêm:
• Địa dư
• Tuổi
• Kích thước u
• Độ di động u
• Độ biệt hóa
• Giai đoạn bệnh
• Phương pháp điều trị.

kết quả điều trị ung thư đại trực tràng biến chứng tắc ruột tại bệnh viện K 2004-2009

kết quả điều trị ung thư đại trực tràng biến chứng tắc ruột tại bệnh viện K 2004-2009

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to kết quả điều trị ung thư đại trực tràng biến chứng tắc ruột tại bệnh viện K 2004-2009

Similar to kết quả điều trị ung thư đại trực tràng biến chứng tắc ruột tại bệnh viện K 2004-2009 (20)

More from Luanvanyhoc.com-Zalo 0927.007.596

More from Luanvanyhoc.com-Zalo 0927.007.596 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

kết quả điều trị ung thư đại trực tràng biến chứng tắc ruột tại bệnh viện K 2004-2009