NGHIÊN CỨU CHẨN ĐOÁN TRƯỚC SINH, XỬ TRÍ THOÁT VỊ RỐN VÀ KHE HỞ THÀNH BỤNG TẠI BỆNH VIỆN PHỤ SẢN TRUNG ƯƠNG Phí tải 20.000đ Liên hệ quangthuboss@gmail.com

1. LUẬN VĂN THẠC SỸ Y HỌCLUẬN VĂN THẠC SỸ Y HỌC
Người hướng dẫn khoa học:Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. LƯU THỊ HỒNGPGS.TS. LƯU THỊ HỒNG
NGHIÊN CỨU CHẨN ĐOÁN TRƯỚC SINH, XỬ TRÍ
THOÁT VỊ RỐN VÀ KHE HỞ THÀNH BỤNG
TẠI BỆNH VIỆN PHỤ SẢN TRUNG ƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
BỘ MÔN SẢN PHỤ KHOA
TRƯƠNG QUANG VINH

2. NỘI DUNG
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
4. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
5. KẾT LUẬN
6. KIẾN NGHỊ

3. ĐẶT VẤN ĐỀ
- Một em bé khỏe mạnh ra đời là niềm vui, hạnh phúc, là tương
lai của gia đình và xã hội.
- Thoát vị rốn và khe hở thành bụng (TVR và KHTB) là những
dị tật hay gặp của thành bụng trước (Lưu Thị Hồng, 2008).
- Những bất thường này có thể được chẩn đoán một cách chính
xác trước sinh bằng siêu âm ở những tuổi thai còn rất sớm
(Trần Danh Cường, 2009).

4. ĐẶT VẤN ĐỀ
- Hiện nay những tiến bộ trong ngành phẫu thuật ngoại
nhi, đã làm thay đổi thái độ xử trí với những bất thường
này (Trần Ngọc Bích, 2005).
- Để có một nghiên cứu về chẩn đoán trước sinh, thái độ
xử trí trước sinh và sau sinh của bất thường này trong
giai đoạn 2010-2012, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề
tài với 2 mục tiêu:

5. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1. Nhận xét chẩn đoán trước sinh thoát vị rốn và khe
hở thành bụng tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương.
2. Nhận xét về thái độ xử trí đối với các dị tật này tại
Bệnh viện Phụ sản Trung ương.

6. TỔNG QUAN
 Tình hình nghiên cứu thoát vị rốn và khe hở thành
bụng trên Thế giới và Việt Nam:
 Trên thế giới:
 Martinez-Frias và cs (Tây ban nha 1981) đã đưa ra
tỷ lệ TVR là 1,5/10.000 trẻ và KHTB là 0,4/10.000
trẻ đẻ sống.
 Calzolari và cs (Italia 1989) cho tỷ lệ TVR là
1,6/10.000 và KHTB là 0,6/10.000.

7. TỔNG QUAN
 Goldkrand và cs (Hoa kỳ, 2002): tần suất TVR
trong tổng số sinh là 1/3400 và KHTB là 1/3600 .
 Fratelli và cs (Anh, 2006): tần suất của TVR là
2,5/10.000 trẻ đẻ sống và KHTB là 2,98/10.000 trẻ
đẻ sống.

8. TỔNG QUAN
 Tại Việt Nam:

Nguyễn Việt Hùng (2006): tỷ lệ của TVR trong tổng
số dị tật bẩm sinh là 6,49% và KHTB là 0,65%.
 Trần Quốc Nhân (2006): tỷ lệ TVR và KHTB trong
số dị tật bẩm sinh là 6,3%.
 Tô Văn An (2008): TVR có 10% là nhiễm sắc thể
(NST) bất thường, 90% là bình thường.

9. TỔNG QUAN
 Lưu Thị Hồng (2008): TVR chiếm 6,3% trong số
thai nhi bị DTBS, KHTB chiếm 3,65%.
 Vương Thị Thu Thủy (2010): tỷ lệ của TVR trong
tổng số DTBS là 2,74%, KHTB là 1,57%. TVR có
dị tật kết hợp là 58,57%. KHTB có tỷ lệ dị tật kết
hợp là 12,5%.

10. TỔNG QUAN
 Một số phương pháp sàng lọc và chẩn đoán trước sinh:
 Sàng lọc bằng định lượng một số sản phẩm của thai có
trong huyết thanh mẹ.
 Test sàng lọc bộ ba (Triple test: AFP, ßhCG, uE3)
Triple test không có giá trị trong chẩn đoán trực tiếp
TVR, KHTB nhưng có giá trị gián tiếp trong tiên đoán
các dị tật này, thông qua chẩn đoán các bất thường như:
trisomy13, trisomy18, trisomy 21, dị tật ống thần kinh.

11. TỔNG QUAN
 Các phương pháp lấy bệnh phẩm của thai nhi
1. Chọc hút nước ối: được làm vào các thời điểm
+ Chọc hút ối sớm ở tuổi thai 13 - 15 tuần.
+ Chọc hút ối kinh điển ở tuổi thai 16 - 20 tuần.
+ Chọc hút ối muộn tuổi thai trên 20 tuần.
2. Sinh thiết gai rau
+ Có 2 đường để sinh thiết gai rau: đường bụng và cổ
tử cung.
+ Tai biến: sảy thai, chảy máu và dị tật cho thai

12. TỔNG QUAN
 Siêu âm chẩn đoán TVR, KHTB
Siêu âm phát hiện TVR có thể thực hiện sớm vào thời
điểm sau 12 tuần, với KHTB có thể cũng được thực hiện
sớm hơn vào 10-11 tuần ( Trần Danh Cường 2009).

13. TriÖu chøng ®Æc trưng C¸c dÞtËt phèi hîp
TVR
Khèi trßn, cã mµng bäc, ranh giíi
râ, låi khái thµnh bông. Cã ruét,
hoÆc c¶ gan, d¹ dµy trong khèi
tho¸t vÞ
DÞ tËt èng thÇn kinh (39%),
dÞ tËt tim (47%), dÞ tËt tiÕt
niÖu sinh dôc (40%),Trisomy
13, Trisomy 18 (35- 58%).
KHTB
Không có màng bọc, ruột nổi trong
nước ối, nằm lệch về một phía của
gốc dây rốn.
BÊt thường tiªu ho¸ (25%)
Thai kÐmph¸t triÓn (77%).
TỔNG QUAN
Bảng siêu âm chẩn đoán TVR, KHTB (Lưu Thị Hồng 2008)

14. TỔNG QUAN
 Thái độ xử trí đối với TVR, KHTB
 Thái độ xử trí trước sinh: đình chỉ thai nghén hay
tiếp tục giữ thai để điều trị sau sinh.
 Điều trị sau sinh: Phẫu thuật phục hồi thành bụng.
 Thái độ xử trí phụ thuộc vào các yếu tố sau: tuổi thai
phát hiện dị tât, loại dị tật, có khả năng sửa chữa sau
đẻ hay không, các bất thường khác kèm theo.

15. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU
1. Đối tượng nghiên cứu
 93 hồ sơ của các thai phụ được siêu âm chẩn đoán
và hội chẩn có thoát vị rốn, khe hở thành bụng tại
Trung tâm CĐTS Bệnh viện Phụ sản Trung ương
từ 01/07/2010 đến 30/06/2012.

16.  Tiêu chuẩn lựa chọn
- Hồ sơ ghi chép đầy đủ các thông tin của thai phụ.
- Hồ sơ ghi rõ tuổi thai phát hiện TVR, KHTB.
- Hồ sơ phải ghi rõ chẩn đoán siêu âm về TVR, KHTB và
các bất thường kèm theo.
- Hồ sơ có biên bản về quyết định của hội đồng CĐTS.
 Tiêu chuẩn loại trừ
- Những hồ sơ không ghi rõ TVR, KHTB
- Không có biên bản của hội đồng chẩn đoán trước sinh.
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU

17. 2. Phương pháp nghiên cứu
 Phương pháp nghiên cứu mô tả hồi cứu
 Cỡ mẫu nghiên cứu:
lấy toàn bộ hồ sơ đủ tiêu chuẩn lựa chọn.
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU

18. 3. Phương pháp xử lý số liệu
 Phương pháp thu thập số liệu
- Thu thập theo mẫu phiếu thu thập số liệu.
- Số liệu về dị tật bẩm sinh được lấy tại Trung tâm CĐTS
Bệnh viện Phụ sản Trung ương.
- Số liệu tình trạng bệnh nhi sau điều trị phẫu thuật được
lấy tại khoa Phẫu thuật Nhi Bệnh viện Việt - Đức.
 Phương pháp sử lý số liệu
Sử dụng chương trình phần mềm SPSS 16.0 .
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU

19. 4. Đạo đức nghiên cứu
- Tiến hành nghiên cứu với tinh thần trung thực.
- Đề cương nghiên cứu đã được hội đồng khoa học
duyệt và thông qua hội đồng y đức của Bệnh viện Phụ
sản Trung ương.
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU

20. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
1. Đặc điểm chung của thai phụ có thai bị TVR và KHTB
Biểu đồ 1: Tỷ lệ TVR và KHTB theo tuổi của mẹ
5
12,1
7,6
26,7
57,6
37,6
28,3
24,326,9
30
3
20,4
5
3
4,3 5
0
3,2
0
10
20
30
40
50
60
< 20 20 - 24 25 - 29 30 – 34 35 – 39 ≥ 40
TVR KHTB Chung
Tỷ lệ (%)
Nhóm tuổi
Vương Thị Thủy (2010): tuổi mẹ mang thai bị BTTBT 26,23±6,13.
Phạm Thị Hoan (2007): tuổi mẹ trẻ (14-19 tuổi) sẽ tăng nguy cơ TVR.
Nguyễn Việt Hùng (2006):TVR tăng lên theo tuổi mẹ, có sự khác biệt giữa nhóm
tuổi dưới và trên 35 tuổi .

21. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
Bảng 1: Tỷ lệ TVR và KHTB theo nghề của mẹ
NghÒ nghiÖp Sè thai phô Tû lÖ %
N«ng d©n 31 33,3
C¸n bé - c«ng nh©n
viªn 33 35,5
NghÒ kh¸c 29 31,2

22. Biểu đồ 2: Phân bố TVR và KHTB theo nơi ở của mẹ
Lưu Thị Hồng (2008): mẹ ở nông thôn có thai DTBS cao hơn ở thành phố .
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

23. B ng2:ả TVR, KHTB và số lần sinh của thai phụ
Số lần sinh n %
Lần 1 66 71,0
Lần 2 20 21,5
Lần 3 7 7,5
Tổng số 93 100
Nguyễn Việt Hùng (2006 ) 80% thoát vị rốn là gặp ở người con rạ
(8/10 trường hợp)
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

24. B ng3: Ti ns sinhconb BTBSả ề ử ị
TS sinh con DTBS Số thai phụ %
Có 2 2,2
Không 91 97,8
Tổng 93 100
Golbaum và cs (Mỹ, 1990), Golkrand và cs (Mỹ, 2004)
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

25. n DTBS Tỷ lệ %
TVR 60 2653 2,26
KHTB 33 2653 1,24
Tổng số 93 2653 3,51
B ng4: T l s thai TVRả ỷ ệ ố và KHTB/t ngs thai DTBSổ ố
2. Chẩn đoán trước sinh với thai phụ bị TVR và KHTB
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

26. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
Tên tác giả Năm TVR KHTB
Trần Danh Cường 2004 7,72
Nguyễn Việt Hùng 2006 6,49 0,65
Lưu Thị Hồng 2008 6,3 3,65
Vương T. Thu Thủy 2010 2,74 1,57
Trương Quang Vinh 2013 2,26 1,24
Bảng 5: So sánh tỷ lệ TVR và KHTB của các tác giả

27. Biểu đồ 3: Tỷ lệ TVR và KHTB theo tuổi thai
(
X
- Nguyễn Việt Hùng (2006): trung bình là 20,3 tuần, sớm nhất TVR là 14 tuần, muộn
nhất là 26 tuần.
- H.M.Salihu và CS ở Mỹ 2002: KHTB là 17 tuần, còn TVR là 19 tuần.
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
35
51,5
40,9
33,3
36,4
34,4
16,7
12,1
15,1
8,3
0
5,4 5
0
3,2
1,7 0
1,1
0
10
20
30
40
50
60
12-17 18 - 23 24 - 27 28 - 31 32 - 35 ≥ 36
TVR KHTB Chung
Tỷ lệ (%)
Tuổi thai (tuần)

28. Bảng 6: Tỷ lệ của TVR và KHTB đơn độc và có dị tật kết hợp
TVR KHTB Chung
n % n % n %
Đơn độc 37 61,7 32 97,0 69 74,2
Kết hợp 23 38,3 1 3,0 24 25,8
Tổng số 60 64,5 33 35,5 93 100
p p<0,001
Salihu và cs (2002) và Goldkrand và cs (2004)
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

29. Loại dị tật
TVR KHTB
n % n %
1. Thần kinh TW - Đầu mặt
cổ
18 30,0 1 3,0
2. Tim 15 25,0 1 3,0
3. Bụng 1 1,7 0 0
4.Cột sống 2 3,3 0 0
5.Xương chi 9 15,0 1 3,0
6. Các bất thường khác 0 0
Bảng 7: Tỷ lệ dị tật cơ quan kết hợp với từng loại TVR và KHTB
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
Calzolari và cs (1993) và Goldkrand và cs (2004)

30. Bảng 8: Tỷ lệ thai phụ có làm test sàng lọc trước sinh
Thai phụ n %
Có làm test SLTS 12 12,9
Không làm test SLTS 81 87,1
Tổng số 93 100
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

31. Bảng 9: Tỷ lệ thai phụ làm test SLTS âm tính và dương tính
Số thai phụ n %
Test SLTS dương
tÝnh
3 25,0
Test SLTS ©m tÝnh 9 75,0
Tổng số 12 100
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

32. Bảng 10:Tỷ lệ thai phụ mang thai TVR và KHTB có chỉ
định chọc ối
C¸c chỉ định chọc ối
Cã chỉ định Kh«ng chỉ định Tổng số
n % n % n %
Tho¸t vÞ rèn 14 87,5 46 59,7 60 64,52
Khe hë thµnh bông 2 12,5 31 40,3 33 35,48
Tæng sè 16 100 77 100 93 100
p p=0,007
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

33. Bảng 11: Kết quả chọc hút nước ối của từng loại TVR và KHTB
Loại dị tật
NST bình
thường
HC Edward
(T18)
HC Patau
(T13)
n % n % n %
TVR 9 64,3 3 21,4 2 14,3
KHTB 2 100 0 0 0 0
Tổng số 11 68,8 3 18,7 2 12,5
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

34. 3. Xử trí trước sinh với thai bị TVR, KHTB
Bảng 12:Tỷ lệ đình chỉ thai nghén theo tuổi thai
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
Tuæi thai
(tuÇn)
TVR KHTB Chung
Số ca
phát hiện Số ca ĐC
(%)
Số ca
phát
hiện
Số ca
ĐC (%)
Số ca
phát
hiện
Số ca
ĐC (%)
12- 17 21 14(66,7) 17 16(94,1) 38 30(78,9)
18 - 23 20 10(50) 12 11(91,7) 32 21(65,6)
24 - 27 10 8(80) 4 3(75) 14 11(78,6)
28 - 31 5 2(40) 0 0(0) 5 2(40)
32 - 35 3 0(0) 0 0(0) 3 0(0)
≥ 36 1 0(0) 0 0(0) 1 0(0)
Tæng sè 60 34(56,7) 33 30(90,9) 93 64(68,8)

35. Bảng 14: Tỷ lệ trẻ sơ sinh được điều trị phẫu thuật
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
4. Xử trí sau sinh với thai bị TVR, KHTB
n
Được phẫu
thuật
Không được
phẫu thuật
Tỷ lệ được
phẫu thuật
TVR 17 10 7 10/17
KHTB 3 2 1 2/3
Chung 20 12 8 12/20

36. Bảng 15: Kết quả điều trị trẻ bị TVR, KHTB sau mổ
- N.Fratelli : 85,71% trẻ TVR , và 81% trẻ bị KHTB sống sau mổ
- C.E.Kleinrouweler :57,14% trẻ sơ sinh TVR sống.
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
Loại dị tật Số trẻ được điều trị
Số trẻ
sống
Số trẻ
chết
Tỷ lệ
sống
TVR 10 8 2 8/10
KHTB 2 1 1 1/2
Cộng 12 9 3 9/12

37. KẾT LUẬNKẾT LUẬN
-. Tuổi trung bình của thai phụ mang thai bị TVR,
KHTB trong nghiên cứu là 26,09 ± 5,79 tuổi, bị TVR
là 27,58 ± 6,07 tuổi, bị KHTB là 23,36 ± 4,06 tuổi.
Tuổi trung bình của thai phụ mang thai bị TVR >
KHTB khác biệt có ý nghĩa thống kê.
 Tuổi thai trung bình phát hiện TVR và KTTB :
19,9± 5,47 tuần, TVR : 20,9 ± 6,03 tuần, KHTB :18,09 ±
3,72 tuần. Tuổi thai trung bình phát hiện TVR > KHTB,
khác biệt có ý nghĩa thống kê.

38. KẾT LUẬNKẾT LUẬN
 Tỷ lệ TVR, KTTB trong các dị tật bẩm
sinh là 3,51%, TVR là 2,26%, KHTB là 1,24%
 Tỷ lệ TVR đơn độc là 61,7%, TVR có dị tật
kết hợp là 38,3%. TVR có tỷ lệ dị tật kết hợp ở
thần kinh trung ương là 30%, dị tật ở tim là
25%, dị tật ở chi là 15%, dị tật ở cột sống 3,3%,
ở bụng 1,7%.

39. KẾT LUẬNKẾT LUẬN
KHTB đơn độc là 97%, KHTB có tỷ lệ dị tật
kết hợp là 3%. Dị tật kết hợp với KHTB ở dị tật ở
chi chiếm tỷ lệ 3%, dị tật ở tim là 3%.
 TVR có tỷ lệ bất thường NST là 35,7%.
KHTB không có bất thường NST.

40. KẾT LUẬNKẾT LUẬN
 Tỷ lệ đình chỉ thai nghén của thai bị TVR,
KHTB là 68,8%. Tỷ lệ đình chỉ của TVR là 56,7 %,
của KHTB là 90,9 %.
 Trẻ sơ sinh bị TVR, KHTB có tỷ lệ được điều trị
phẫu thuật là 60%, tỷ lệ điều trị phẫu thuật sống là
75%.

41. 1. Tư vấn khám thai sớm để phát hiện TVR và KHTB
ở tuổi thai nhỏ hơn.
2. Những DTBS này có thể điều trị sau sinh với tỷ lệ
thành công khá cao nên cần được siêu âm và chẩn
đoán trước sinh từ tuổi thai 12 tuần.
3. Đào tạo đội ngũ cán bộ y tế có kinh nghiệm về thực
hành siêu âm để có thể sàng lọc ngay DTBS này từ
tuyến dưới.
KIẾN NGHỊKIẾN NGHỊ

42. Hình ảnh siêu âm chẩn đoán TVR

43. Hình ảnh siêu âm chẩn đoán KHTB

44.  Hình ảnh thai nhi bị TVRHình ảnh thai nhi bị TVR

45.  Hình ảnh thai nhi bị KHTBHình ảnh thai nhi bị KHTB

46. Tr©n träng c¶mTr©n träng c¶m
¬n¬n