Θεωρία, σύνδεσμοι παρατακτικοί-υποτακτικοί, ασκήσεις

1. ΑΣΥΝΔΕΤΟ ΣΧΗΜΑ, Π ΑΡ Α Τ Α Κ Τ Ι Κ Η , Υ Π Ο Τ ΑΚ Τ Ι Κ Η Σ Υ Ν Δ Ε Σ Η
Α Σ Υ Ν Δ Ε Τ Ο Σ Χ Η Μ Α : εξυπηρετεί είτε μια απλή παράθεση γεγονότων είτε είναι ένα προμελετημένο
στοιχείο ύφους που προσδίδει ζωηρότητα στο λόγο.
Π Α Ρ Α Τ Α Κ Τ Ι Κ Η Σ Υ Ν Δ Ε Σ Η : α)κύρια πρόταση +κύρια πρόταση, β) δευτερεύουσα α΄είδους +
δευτερεύουσα α΄είδους. Οι προτάσεις διατηρούν τη νοηματική τους αυτοτέλεια.
 Με συμπλεκτικούς συνδέσμους: (καταφατικοί) καί, τέ (μπαίνει πάντοτε μετά τη λέξη που συνδέει),
οὔτε, μήτε, οὐδέ, μηδέ (αποφατική)
 Με διαζευκτικούς συνδέσμους: ἤ, ἤτοι, εἴτε, ἐάντε, ἄντε, ἤντε.
 Με αντιθετικούς συνδέσμους: μέν, δέ, μέντοι, ὅμως, ἀλλά, ἀτάρ, μήν(= όμως), ἀλλά μήν, καί μήν, οὐ
μήν ἀλλά(=αλλά όμως), καίτοι(=και όμως).
 Με αιτιολογικούς συνδέσμους:γάρ. Με τους ὡς και ἐπεί(σπανιότερα, μετά από ισχυρή στίξη)
 Με συμπερασματικούς συνδέσμους: ἄρα, οὖν, γοῦν, οὔκουν, οὐκοῦν, τοιγαροῦν, τοιγάρτοι, τοίνυν,
δή, ὥστε (αρχή περιόδου ή ημιπεριόδου = ισχυρό συμπέρασμα)
Υ Π Ο Τ Α Κ Τ Ι Κ Η Σ Υ Ν Δ Ε Σ Η : α) κύρια πρόταση + δευτερεύουσα, β) δευτερεύουσα α΄είδους +
δευτερεύουσα β΄είδους
 Με ειδικούς συδέσμους: ὅτι, ὡς
 Με ενδοιαστικούς συνδέσμους:μή, μή οὐ
 Με χρονικούς συνδέσμους: ὡς, ὅτε, ὁπότε, ὀσάκις, ἡνίκα, ἐπεί, ἐπειδή, ὅταν, ὁπόταν, ἕως, ἄχρι,
μέχρι, πρίν.
 Με αιτιολογικούς συνδέσμους: ὅτι, ὡς, διότι, ἐπεί, ἐπειδή.
 Με τελικούς συνδέσμους: ἵνα, ὅπως, ὡς .
 Με υποθετικούς συνδέσμους: ἐάν, ἄν, ἤν, εἰ.
 Με παραχωρητικούς/ ενδοτικούς συνδέσμους: εἰ καί, ἄν και, και εἰ, καί ἄν, κἄν, οὐδ’εἰ, οὐδ’εάν,
μηδ’ἐάν, καίπερ
 Με συμπερασματικούς συνδέσμους: ὥστε, ὡς.
 Με αναφορικές αντωνυμίες και επιρρήματα: ὅς, ὅστις, ὅσπερ, ὅσος, οἷος, ὅπου, ὅθεν, ὡς, ὅπως, ἔνθα,
ὥσπερ, κ.α
 Με ερωτηματικές αντωνυμίες και επιρρήματα: τίς, πόσος, ποδαπός, ποῖος, πότερος, ποῦ, πῶς, πόθεν,
πότε, ποσάκις, κ.α.
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Να εντοπίσετε το είδος της σύνδεσης μεταξύ των παρακάτω προτάσεων και να υπογραμμίσετε τους
συνδέσμους .
1. Ἔνθα δὴ ὁ Θεμιστοκλῆς ἐβουλεύετο καὶ συνετίθει τὴν περὶ τὸν Σίκιννον πραγματείαν.
2. Ἀνέστη πρῶτος Χειρίσοφος καί ἔλεξε τάδε.
3. Ἐάν ᾖς φιλομαθής, ἔσει καί πολυμαθής.
4. Ἐπεὶ δὲ ὁ νεανίας οὐκ ἐπείθετο, ὁ πατήρ πρὸς τοὺς δικαστάς ἤγαγε αὐτόν.
5. Καὶ πρὸς τοὺς Θρᾷκας ἐπολέμησα, καὶ ὑπὲρ τῆς Ἑλλάδος ἐτιμωρούμην μεθ᾽ ὑμῶν.
6. Ἐπεί ἡμέρα ἐγένετο, ἐπορεύοντο.
7. Ἄνδρες στρατιῶται, μὴ θαυμάζετε ὅτι χαλεπῶς φέρω τοῖς παροῦσι πράγμασιν.
8. Ἦλθον, εἶδον, ἐνίκησα.
9. Τά τε ἄλλα ἐτίμησε καὶ μυρίους ἔδωκε δαρεικούς.
10. Οἱ μὲν ψιλοὶ εὐθὺς ἠκόντιζον, ἔβαλλον, ἐτόξευον.
11. Ἡμεῖς νικῶμέν τε βασιλέα καί οὐδεὶς ἔτι ἡμῖν μάχεται.
12. Ἀπαγγέλλετε Ἀριαίῳ ὅτι ἡμεῖς νικῶμεν.
13. Γνώριζε ὅτι οἱ στρατιῶται ἀκολουθήσουσιν καί πειράσονται μιμεῖσθαι.
14. Ἐπιπίπτει χιών ἄπλετος, ὥστε ἀπέκρυψε καί τά ὅπλα καί τούς ἀνθρώπους.
15. Ὁ Ἀρταξέρξης ἀφῆκε τὸν νεανίαν τῆς τιμωρίας, ἀπειλῶν αὐτῷ θανάτου, ἐὰν ἀδικῶν φωραθῇ ἕτερα.