Θεωρία, φύλλο εργασίας, σχεδιαγράμματα εκθέσεων 4ης ενότητας Ν. Γλώσσας Α΄ γυμνασίου

1. ΘΕΩΡΙΑ 4ης
ΕΝΟΤΗΤΑΣ
 Σε κάθε κείμενο κύριο συστατικό – βασική μονάδα αποτελεί η πρόταση.
Κάθε πρόταση αποτελείται από δύο βασικά μέρη. Στο ένα μέρος κεντρική
λέξη είναι το ουσιαστικό, ενώ στο άλλο μέρος το ρήμα. Το ένα μέρος
λοιπόν λέγεται ονοματική φράση, ενώ το άλλο ρηματική φράση.
Π.χ. Το ένα στα δέκα Ελληνόπουλα είναι παχύσαρκο.
ΟΦ ΡΦ
 Η ονοματική φράση μπορεί να έχει απλή μορφή (π.χ. άρθρο +
ουσιαστικό = Τα παιδιά) ή διευρυμένη μορφή (π.χ. άρθρο + επίθετο +
ουσιαστικό = Τα υγιή άτομα). Η διευρυμένη μορφή της ονοματικής φράσης
μπορεί να περιέχει οποιοδήποτε άλλο μέρος του λόγου που μπορεί να
λειτουργήσει ως συμπλήρωμα ή προσδιορισμός του ουσιαστικού (π.χ.
αριθμητικό, επίθετο ή και ολόκληρη πρόταση = Οι μικροί αφράτοι
κεφτέδες, που τρίβονται αμέσως στο στόμα και λιώνουν).
 Η ρηματική φράση είναι ο συνδυασμός του ρήματος με τα
συμπληρώματα και τους προσδιορισμούς του (π.χ. ……είναι παχύσαρκο).
Μια ονοματική φράση μπορεί να είναι μέρος μιας ρηματικής (π.χ. Το
υπουργείο υγείας συνέταξε διατροφικές οδηγίες.
ΟΦ ΟΦ
…………………………………………….).
ΡΦ
 Η ονοματική φράση έχει πολλές λειτουργίες στις προτάσεις.
Συγκεκριμένα, λειτουργεί ως:
 Υποκείμενο του ρήματος, δηλαδή μία λέξη ή φράση που δηλώνει ποιος
ενεργεί ή δέχεται μια ενέργεια ή βρίσκεται σε μια κατάσταση
π.χ. Πολλοί γονείς δε διαφωνούν.
 Κατηγορούμενο (του υποκειμένου)
π.χ. Το 1 στα 10 Ελληνόπουλα είναι παχύσαρκο.
 Αντικείμενο, δηλαδή το πρόσωπο ή το πράγμα στο οποίο μεταφέρεται η
ενέργεια του υποκειμένου ενός ρήματος
π.χ. Το υπουργείο υγείας συνέταξε διατροφικές οδηγίες.
 Ύστερα από πρόθεση
π.χ. Λόγια κάποτε πικρά με τη γλύκα στο στόμα.
 Συμπλήρωμα ενός ουσιαστικού (=άλλης ονοματικής φράσης) σε
πτώση γενική
π.χ. Περιεργάζομαι την παράταξη των γλυκισμάτων.
 Το επίθετο μπορεί να προσδιορίζει ένα ουσιαστικό και να του δίνει μία
(μόνιμη) ιδιότητα. Σε αυτή την περίπτωση λέμε ότι λειτουργεί ως
επιθετικός προσδιορισμός. Αυτός ο προσδιορισμός είναι στο ίδιο γένος,
στην ίδια πτώση και στον ίδιο αριθμό με το ουσιαστικό.
Π.χ. Τα παιδικά χρόνια
ΕΠΙΘ. ΠΡΟΣΔ.
 Τα ουσιαστικά ανάλογα με το γένος τους χωρίζονται σε αρσενικά,
θηλυκά και ουδέτερα. Άλλες φορές όμως το φυσικό γένος ενός
ουσιαστικού ταυτίζεται και άλλες όχι με το γένος που έχει στη γραμματική

2. (γραμματικό γένος). Για παράδειγμα, το ουσιαστικό «το αγόρι» έχει
φυσικό γένος αρσενικό, αλλά έχει γραμματικό γένος ουδέτερο, ενώ το
ουσιαστικό «ο μάγειρας» έχει φυσικό και γραμματικό γένος αρσενικό.
Τα ουσιαστικά έχουν δύο αριθμούς, τον ενικό και τον πληθυντικό, και
κλίνονται και σχηματίζουν τύπους σε 4 πτώσεις (ονομαστική, γενική,
αιτιατική, κλητική). Η ονομαστική είναι η πτώση που απαντά στο ερώτημα
ποιος, ποια, ποιο ενεργεί ή παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μια κατάσταση που
δηλώνει το ρήμα. Η γενική είναι η πτώση που απαντά στο ερώτημα τίνος
(ποιου, ποιας, ποιου;). Η αιτιατική είναι η πτώση που απαντά στο
ερώτημα τι (ποιον, ποια, ποιο;). Η κλητική είναι η πτώση με την οποία
απευθύνουμε πρόσκληση ή προσφώνηση σε κάποιον, κάποια, κάτι.
Τα ουσιαστικά διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, τα δικατάληκτα
(έχουν δύο διαφορετικές καταλήξεις, δύο στον ενικό και δύο στον
πληθυντικό) και τα τρικατάληκτα (έχουν τρεις διαφορετικές καταλήξεις,
τρεις στον ενικό και τρεις στον πληθυντικό). Παράλληλα, τα δικατάληκτα
διακρίνονται σε ισοσύλλαβα (όλες οι πτώσεις έχουν ίδιο αριθμό
συλλαβών) και ανισοσύλλαβα (ορισμένες πτώσεις έχουν μία επιπλέον
συλλαβή).
ΤΡΙΚΑΤΑΛΗΚΤΑ
ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤ. ΑΡΙΘΜΟΣ
ΟΝΟΜ. ΓΕΝΙΚΗ ΑΙΤΙΑΤ. ΟΝΟΜ. ΓΕΝΙΚΗ ΑΙΤΙΑΤ.
ΑΡΣΕΝ. Φίλος Φίλου Φίλο Φίλοι Φίλων Φίλους
ΘΗΛΥΚΟ Έξοδος Εξόδου Έξοδο Έξοδοι Εξόδων Εξόδους
ΔΙΚΑΤΑΛΗΚΤΑ ΙΣΟΣΥΛΛΑΒΑ
ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤ. ΑΡΙΘΜΟΣ
ΟΝΟΜ. ΓΕΝΙΚΗ ΑΙΤΙΑΤ. ΟΝΟΜ. ΓΕΝΙΚΗ ΑΙΤΙΑΤ.
ΑΡΣΕΝ. Μαθητής Μαθητή Μαθητή Μαθητές Μαθητών Μαθητές
ΘΗΛΥΚ Ημέρα Ημέρας Ημέρα Ημέρες Ημερών Ημέρες
ΟΥΔΕΤ Δώρο Δώρου Δώρο Δώρα Δώρων Δώρα
ΔΙΚΑΤΑΛΗΚΤΑ ΑΝΙΣΟΣΥΛΛΑΒΑ
ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤ. ΑΡΙΘΜΟΣ
ΟΝΟΜ. ΓΕΝΙΚΗ ΑΙΤΙΑΤ. ΟΝΟΜ. ΓΕΝΙΚΗ ΑΙΤΙΑΤ.
ΑΡΣΕΝ. Παππούς Παππού Παππού Παππούδες Παππούδων Παππούδες
ΘΗΛΥΚ Απόφαση Απόφασης Απόφαση Αποφάσεις Αποφάσεων Αποφάσεις
ΟΥΔΕΤ Στόμα Στόματος Στόμα Στόματα Στομάτων Στόματα
Υπάρχουν και ουσιαστικά που είναι άκλιτα (κυρίως ξένες λέξεις:
κρουασάν, καλτσόνε, ροζ…) ή που τα συναντάμε με δύο τύπους σε ενικό
(π.χ. χείλι και χείλος, κάμαρα και κάμαρη…) ή πληθυντικό αριθμό (π.χ.
μάνες και μανάδες, αφέντες και αφεντάδες…) και που λέγονται
διπλοκατάληκτα.
 Ως προς την κλίση των επιθέτων, μερικές βασικές κατηγορίες τους είναι:
Αρσενικό Θηλυκό Ουδέτερο
1. Καλός
Νότιος -ος / -ός
Γλυκός
Καλή -ή
Νότια -α
Γλυκιά -ιά
Καλό
Νότιο -ο / -ό
Γλυκό

3. Με ιδιαίτερο τρόπο κλίνεται ένα επίθετο που συναντάμε συχνά: ο πολύς, η
πολλή, το πολύ.
 Η παραγωγή και η σύνθεση αποτελούν τους βασικούς μηχανισμούς
εμπλουτισμού του λεξιλογίου της γλώσσας μας. Είναι ο σχηματισμός νέων
λέξεων με διάφορες μορφολογικές διαδικασίες.
Νέες λέξεις μπορούν να παραχθούν με δύο τρόπους:
 Στο θέμα της αρχικής λέξης προστίθεται μία νέα διαφορετική κατάληξη
που λέγεται παραγωγική κατάληξη ή επίθημα.
Π.χ. παιδί παραγ. κατάληξη: -άκι, παράγωγη λέξη: παιδάκι.
 Αριστερά από το θέμα μιας λέξης προστίθεται ένα πρόθημα, όπως μια
πρόθεση ή το στερητικό α- (που δηλώνει άρνηση).
Π.χ. τροφή πρόθημα: δια, παράγωγη λέξη: διατροφή.
Π.χ. φθαρτός πρόθημα: α-, παράγωγη λέξη: άφθαρτος.
Οι σύνθετες λέξεις δημιουργούνται από την ένωση των θεμάτων δύο ή
περισσοτέρων απλών λέξεων.
Π.χ. παχύσαρκο: παχύ (α΄ συνθετικό) + σάρκα (β΄ συνθετικό).
 Για τα στοιχεία που συνοδεύουν τον προφορικό λόγο χρησιμοποιείται και
ο όρος εξωγλωσσικά στοιχεία, και ειδικότερα για τα χαρακτηριστικά της
επικοινωνίας που δεν μπορούν να αναλυθούν απευθείας με γλωσσικούς
όρους, π.χ. χειρονομίες, γκριμάτσες, βλέμμα…
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4ης
ΕΝΟΤΗΤΑΣ
1. Να χωρίσετε τις προτάσεις στις ονοματικές και τις ρηματικές
τους φράσεις.
Α) Οι φυσικοί χυμοί είναι προτιμότεροι από τα αναψυκτικά.
Β) Το σπιτικό φαγητό κρίνεται απαραίτητο καθημερινά.
Γ) Το κάπνισμα έχει καταστροφικά αποτελέσματα στην υγεία του
ανθρώπου.
Δ) Η έλλειψη πρωινού από το διαιτολόγιο των περισσότερων παιδιών
αποτελεί συνηθισμένο φαινόμενο.
Ε) Τα υψηλά ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας στην χώρα μας αποδεικνύουν
την συχνή κατανάλωση ανθυγιεινών και ιδιαίτερα λιπαρών τροφών.
2. Στις παρακάτω προτάσεις να χωρίσετε τις ΟΦ από τις ΡΦ και
να διακρίνετε ποιες ΟΦ έχουν απλή μορφή και ποιες
διευρυμένη.
2. Ταχύς -ύς
Παχύς
Ταχεία -εία
Παχιά -ιά
Ταχύ -ύ
Παχύ
3. Ακριβής -ής Ακριβής -ής Ακριβές -ές
4. Καφετής -ής Καφετιά -ιά Καφετί -ί
5. Ζηλιάρης -ης Ζηλιάρα -α Ζηλιάρικο -ικο

4. Α) Τα παιδιά αγαπούν τα γλυκίσματα παρά τις αρνητικές υποδείξεις των
διαιτολόγων.
Β) Οι γονείς που αδιαφορούν για τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών
τους κρίνονται υπεύθυνοι για τα εμφανιζόμενα προβλήματα στην υγεία
τους.
Γ) Η ανεπαρκής πρόσκτηση των απαιτούμενων ημερήσιων θερμίδων οδηγεί
στην απώλεια βάρους ενός ανθρώπου.
Δ) Τα ταχυφαγεία στον δυτικό κόσμο κερδίζουν όλο και περισσότερο την
προτίμηση των νέων.
Ε) Οι πρωτεΐνες εντοπίζονται σε μεγάλες ποσότητες στα κρέατα.
3. Να βρείτε τις ΟΦ που υπάρχουν μέσα στις ΡΦ των παρακάτω
περιόδων.
α) Η μεσογειακή διατροφή ενισχύει την σωματική και ψυχική μας ευεξία.
Β) Το υγιεινό φαγητό δεν έχει γίνει ακόμη τρόπος ζωής.
Γ) Πολλοί καταφεύγουν σε διατροφικά συμπληρώματα.
Δ) Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ καταστρέφει ζωτικά όργανα του
ανθρώπου.
Ε) Τα λαχανικά αποδεικνύονται πλούσια σε φυτικές ίνες.
4. Στις παρακάτω προτάσεις να βρείτε τη συντακτική λειτουργία
των υπογραμμισμένων ΟΦ.
α) Οι έφηβοι συνήθως δεν τρώνε πλήρες πρωινό.
Β) Στη μεσογειακή διατροφή δεν προβλέπεται συχνή κατανάλωση γλυκών.
Γ) Μικρό ποσοστό ανθρώπων νοιάζεται για την τήρηση υγιεινών γευμάτων.
Δ) Τα λιπαρά φαγητά αποτελούν την κύρια αιτία της παχυσαρκίας.
Ε) Οι φυτικές ίνες είναι ιδανικές για την καλή λειτουργία του εντέρου.
5. Στις παρακάτω περιόδους να εντοπίσετε τους επιθετικούς
προσδιορισμούς και να βρείτε τις περιπτώσεις όπου ο
επιθετικός προσδιορισμός λειτουργεί ως ουσιαστικό.
α) Ήταν λογικός άνθρωπος και έπαιρνε συνετές αποφάσεις.
Β) Εντυπωσίαζε το πολυγωνικό σχήμα του κτιρίου.
Γ) Δεν κάνει να τρως γρήγορα το πρωινό σου.
Δ) Οι ασημένιες λαβές των όπλων λαμπύριζαν στον ήλιο.
Ε) Το χαρακτηριστικό της περιοχής μας είναι η φιλοξενία.
Στ) Βάλε τα άπλυτα στο πλυντήριο.
Ζ) Αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα τελευταία.
Η) Κάθε μέρα επισκέπτεται το πατρικό του.
Θ) Τα απογεύματα πίνει ελληνικό και τον συνοδεύει με γευστικά
κουλούρια.
6. Να χωρίσετε τα παρακάτω ουσιαστικά σε τρικατάληκτα και
δικατάληκτα και τα δικατάληκτα σε ισοσύλλαβα και
ανισοσύλλαβα.
Πράγμα, μυαλό, πύργος, κουζίνα, πλανήτης, έδεσμα, σάλτσα, συνταγή,
έρωτας, απάντηση, πόλη, καφές, πρόβλημα, άνθρωπος, ψήφος, μέθοδος.

5. 7. Να μεταφέρετε τα ουσιαστικά στον άλλο αριθμό, στην πτώση
που βρίσκονται.
την περίοδο, του παππού, το γεύμα, οι διασημότητες, τη συνοδεία, των
φαγητών, η ένταση, την ψήφο, ο διάδρομος, της παράστασης, των
κοριτσιών, το βέλος, των αισθήσεων, τις αίθουσες, των κρεάτων, ο
γραμματέας, οι πράξεις.
8. Να σχηματίσετε τη γενική ενικού και πληθυντικού των
παρακάτω ουσιαστικών.
Άτομο, επίπτωση, κουρέας, τέρας, συνήθεια, γλώσσα, αγόρι, κανόνας,
τραγουδιστής, αλεπού, παράγοντας, κομήτης, καλαμπόκι, βαρκάρης,
επιθυμία, αφέντης, κήρυκας.
9. Στις παρακάτω φράσεις να μεταφέρετε τα ουσιαστικά στον
άλλο αριθμό όπου είναι δυνατό.
Η εξέταση του μαθητή, το δώρο των Χριστουγέννων, η ανάγκη της
επιχείρησης, η φιλοξενία του οικοδεσπότη, ο αγώνας του εργάτη, η
παράμερος του προβλήματος, η βούληση του έθνους, το σφύριγμα του
διαιτητή, η επιθυμία του ταξιδιώτη, η μέθοδος του εκπαιδευτικού.
10. Να συμπληρώσετε τα γένη των επιθέτων που λείπουν.
Ο ελεύθερος, η έντιμη, το μοντέρνο, ο αστείος, το σπάνιο, ο φρέσκος, το
γλυκό, η βαριά, ο ελαφρύς, το θρασύ, το ταχύ, ο πορτοκαλής, ο ζηλιάρης,
ο καβγατζής, η επιμελής, ο κακοήθης, ο ενδιαφέρων, το πολύ.
11. Να κλιθούν τα παρακάτω ονοματικά σύνολα.
Η βαθιά λίμνη, ο επιμελής μαθητής, το επικερδές επάγγελμα, ο μακρύς
δρόμος.
12. Να συμπληρώσετε τα κενά.
…………………………..(σαφής) προθέσεις …………………………….. (πολύς) ζέστη
…………………………(επίτιμος) προσκαλεσμένοι..…………………. (βραχώδης) μέρη
………………………..(επιεικής) ανθρώπου ………………………(βαθύς) νερά
13. Στις παρακάτω παράγωγες λέξεις να εντοπίσετε τα
προθήματα ή τα επιθήματα.
Ξεγράφω, γυναικούλα, αναδάσωση, άκαρδος, πρόσκληση, πτυχιούχος,
βασιλεία, φούρναρης, διωγμός, τρυφερότητα, εξυπνάδα, ελαιώνας.
14. Να βρείτε στις παρακάτω σύνθετες λέξεις το α΄ και το β΄
συνθετικό.
Αγριοκάτσικο ………………………………. …………………………………..
Δύσκαμπτος ………………………………. …………………………………..
Καλόκαρδη ………………………………. …………………………………..
Μηχανοδηγός ………………………………. …………………………………..

6. Σιγοτραγουδώ ……………………………….. …………………………………..
Κρυφακούω ……………………………….. ……………………………………
Απρόσιτος ………………………………. …………………………………..
ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 4ης ΕΝΟΤΗΤΑΣ
 Γιατί πρέπει να προσέχουμε την υγεία μας; Να αναλυθεί σε μία
παράγραφο.
 αποτελεί το πολυτιμότερο αγαθό για τον άνθρωπο..
 εξασφαλίζει τις δυνάμεις που χρειάζεται ο άνθρωπος για να αντεπεξέλθει
στις εργασιακές του υποχρεώσεις, ώστε να αποκομίσει τα απαραίτητα για
τη ζωή..
 επιτρέπει στο άτομο να εκπληρώσει τους στόχους του και να ζήσει
ευτυχισμένο..
 ο υγιής δύναται να απολαύσει τις χαρές της ζωής και να αντιμετωπίσει με
σθένος τις δυσκολίες..
 αντίθετα, όποιος δε διαθέτει την υγεία του ταλαιπωρείται, υφίσταται
πόνους, αδυνατεί να πράξει ό,τι επιθυμεί, αναπτύσσει άσχημη ψυχολογία,
πιθανόν εξαρτάται απ’ άλλους..
 Παράγοντες που κλονίζουν την υγεία μας:
 κακή διατροφή..
 γοργοί ρυθμοί ζωής, άγχος..
 μόλυνση του περιβάλλοντος..
 κακές συνήθειες (κάπνισμα, αλκοόλ..)..
 καθιστική ζωή, έλλειψη εκγύμνασης..
 διάφορα ατυχήματα που μπορεί να οφείλονται στην επιπολαιότητα, στην
απροσεξία, στην έλλειψη ενημέρωσης, στην αδιαφορία των αρμόδιων να
λάβουν μέτρα προστασίας για τον άνθρωπο..
 Πώς μπορούμε να προστατέψουμε την υγεία μας;
 υγιεινή διατροφή..
 συχνή σωματική άσκηση και γυμναστική..
 επαφή με τη φύση..
 εύρεση δημιουργικών τρόπων εκτόνωσης και περιορισμού του άγχους..
 εξασφάλιση ελεύθερου χρόνου προς ενασχόληση με τα ενδιαφέροντά
μας, διασκέδαση, επικοινωνία με τους συνανθρώπους… ψυχική υγεία..
 Από ποιους παράγοντες εξαρτώνται οι διατροφικές συνήθειες;
 από τις διατροφικές συνήθειες της κοινωνίας στην οποία ανήκει το άτομο
και τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν σ’ αυτή..
 από τις συνήθειες που έχει αποκτήσει από την οικογένεια, τους φίλους..
 από την επίδραση της μόδας και των ΜΜΕ..
 από την εθνική παραδοσιακή κουζίνα..

7.  ειδικότερα, η αποστροφή προς ορισμένα φαγητά μπορεί να οφείλεται σε
δυσάρεστες προσωπικές εμπειρίες (τροφική δηλητηρίαση) ή στην μυρωδιά
τους ή στην υφή τους..
 Γράψτε μία παράγραφο στην οποία υποτίθεται πως ένας γονέας
προσπαθεί να πείσει τα παιδιά του να μην τρώνε σε φαστ φουντ.
 το φαγητό είναι ιδιαίτερα βλαβερό γι την υγεία..
 οι τροφές είναι φτωχές σε θρεπτικά στοιχεία, αλλά πλούσιες σε λιπαρά,
χημικές ουσίες και συντηρητικά..
 τα φαγητά παρασκευάζονταιαπό υλικά κατεψυγμένα ή προμαγειρεμένα..
 το διαιτολόγιο περιορίζεται μόνο σε ορισμένα φαγητά (μπιφτέκια,
πατάτες, αναψυκτικά..) και απουσιάζουν άλλα που είναι πολύτιμα για την
ανάπτυξη ιδίως ενός νέου ανθρώπου (ψάρι, όσπρια, λαχανικά..)..
 υπάρχει ο κίνδυνος πρόκλησης παχυσαρκίας, τροφικών αλλεργιών,
γαστρεντερικών προβλημάτων..
 Γράψτε μία παράγραφο στην οποία να εξηγείτε στους γονείς σας
γιατί σας αρέσει να πηγαίνετε στα φαστ φουντ.
 τα φαγητά είναι πολύ νόστιμα και ιδιαίτερα λαχταριστά..
 αντίθετα, τα όσπρια και τα λαχανικά στο σπίτι είναι αηδιαστικά..
 στα φαστ φουντ σερβίρονται και θρεπτικά φαγητά, όπως σαλάτες και
ειδικά μενού για όσους δεν επιθυμούν κρέας..
 το περιβάλλον τους είναι πολύ ευχάριστο, ανταποκρίνεται στη νεανική
μόδα και συνδυάζει με το φαγητό και μουσική..
 προσφέρεται γρήγορο και φθηνό φαγητό (οικονομία χρόνου και
χρημάτων)..
 Φαγητό: απόλαυση ή μέσο για επιβίωση;
 για πολλούς το φαγητό είναι απόλαυση και συνδέεται με την ανάγκη
τους για ψυχαγωγία και επικοινωνία με τους συνανθρώπους τους…
άλλωστε, η μαγειρική έχει εξελιχθεί σε πραγματική τέχνη και έχει αποφέρει
ποικιλία εδεσμάτων και γεύσεων που ερεθίζουν ευχάριστα τις αισθήσεις και
καθιστούν το φαγητό ξεχωριστή χαρά… αυτό όμως ισχύει για εκείνους τους
ανθρώπους που δεν απειλούνται από υποσιτισμό και διαθέτουν αφθονία
αγαθών…
 για τους πολίτες ωστόσο αδύναμων οικονομικά κοινωνικών ομάδων ή
λαών, που δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν την καθημερινή τους τροφή,
το φαγητό αντιμετωπίζεται ως μέσο για επιβίωση…