งานนำเสนอการสืบค้นความหลากหลายทางพันธุกรรมของพืชในสวนพฤกษศาสตร์ รายวิชาชีววิทยา 6 (ว 30246) ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560ของนักเรียนม.6ห้อง143โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา ครูผู้สอน นายวิชัย ลิขิตพรรักษ์ ตำแหน่งครู คศ.1 เอกวิชาชีววิทยา กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา ประวัติการศึกษา : พ.ศ. 2549 วิทยาศาสตรบัณฑิต (เกรียตินิยมอันดับ 2) สาขาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล พ.ศ. 2551 ศึกษาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาศึกษาศาสตร์ เอกเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พ.ศ. 2552 ประกาศนียบัตรบัณฑิตวิชาชีพครู คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต พ.ศ. 2555 สาธารณสุขศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ เอกสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พ.ศ. 2558 ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการประเมินและการวิจัยทางการศึกษา เอกวิจัยทางการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง

1. รายงานวิชาชีววิทยา
เรื่อง
พืชสกุล ARALIACEAE
เสนอ
อ.วิชัย ลิขิตพรรักษ์

2. สมาชิกในกลุ่ม
 นายกิตติธัช พิสชาติ ห้อง 143 เลขที่ 25

3.  นายณัฐชนน สรรค์พฤกษ์สิน ห้อง 143 เลขที่ 28

4.  นายตรีวิทย์ ดํารงรัตน์ ห้อง 143 เลขที่ 29

5.  นายศิรวิทย์ ศุภศิลป์ ห้อง 143 เลขที่ 37

6.  นายอภิวิชญ์ ศิริเศรษฐ์ ห้อง 143 เลขที่ 38

7. ต้นเพี้ยฟาน
 ชื่อวิทยาศาสตร์ Macropanax dispermus
 ลักษณะทาง พฤกษศาสตร์
 ไม้พุ่ม ขนาดเล็ก โดยทั่วไปสูง 2-4 เมตร แต่บางต้นอาจสูงได้ถึง 15 เมตร ลําต้นโต
ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง ยาวได้ถึง 20 ซม.
 ใบ เป็นใบประกอบแบบขนนสองชั้นเรียงสลับช่อใบยาว 15-50 ซม. โคนช่อใบอาจมีช่อ
ใบย่อยหลายช่อ ใบย่อย 15-31 ใบต่อช่อ
 ดอก ออกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง ก้านดอกย่อยยาว 0.5-2.0 มม. วงกลีบเลี้ยงเล็กมาก กลีบ
ดอก 4 กลีบ รูปไข่แกมขอบขนาน ยาว 3.5-5.0 มม. สีเขียวอ่อนถึงขาวอมเหลืองผล มี
เนื้อนอก รูปไข่ยาว 1-2 ซม. เมื่อสุกสีชมพูอมแดง ผิวเกลี้ยงหรืออาจมีขนละเอียด
บางๆ

8.  สรรพคุณ / การใช้ประโยชน์
 ใบ รับประทานสดกับลาบ(ขมุ) ยอดอ่อน รับประทานสดจิ้มนํ้าพริก มีรสขมเล็กน้อย(คน
เมือง)
 ทั้งต้น ต้มนํ้าอาบแก้ผื่นคัน อาจใส่รวมกับแพพันชั้นก็ได้ (คนเมือง) ลําต้นและใบ ต้มนํ้า
ดื่มเป็นยาแก้สรรพพิษ (คนเมือง) กิ่งและใบ ต้มนํ้าอาบหรืออบตัวแก้ไข้ ไม่สบาย
หลังจากคลอดลูก ใช้ต้มรวมกับเมโกล่บละ กล้วยตานี และกล้วยป่า (กะเหรี่ยง
แม่ฮ่องสอน) ยอดอ่อน รับประทานเป็นยาแก้อาการท้องผูก (ม้ง)
 เปลือกต้น พบสารที่มีฤทธิ์ต้านสารพิษที่ทําลายตับ ต้านอาการปวดและอักเสบ ใบหรือ
ทั้ง 5 แก้ไข้มาลาเรีย วัณโรค รักษาโรคผิวหนัง ห้ามเลือด ฆ่าเชื้อโรค

9. หนวดปลาหมึก
 ชื่อวิทยาศาสตร์ Schefflera actinophylla
 ไม้ต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง สูง 6-12 ม. ขนาดทรงพุ่ม 5-6 ม. ไม่ผลัดใบ ทรงพุ่มทรงกระบอก หรือ
รูปร่ม ลําต้นตั้งตรง เปลือกต้นสีนํ้าตาลอ่อนหรือสีเทา ค่อนข้างเรียบ มีรากอากาศห้อยตามลําต้นและ
กิ่ง
 ใบ ใบประกอบรูปนิ้วมือ เรียงเวียนสลับ ก้านใบรวมยาว 30-40 ซม. ก้านใบย่อยยาว 4-6 ซม. มีใบย่อย
6-9 ใบ รูปรี หรือรูปรีแกมรูป ขอบขนาน กว้าง 3-5 ซม. ยาว 15-25 ซม. ปลายใบติ่งแหลมหรือมน
โคนใบแหลมหรือมน ขอบใบเป็นคลื่น แผ่นใบค่อนข้างหนาและเหนียว สีเขียวเข้มเรียบเป็นมัน
 ดอก สีชมพู ออกเป็นช่อแบบช่อซี่ร่มแยกแขนงที่ปลายกิ่ง ช่อดอก ตั้งยาว 50-70 ซม. ดอกอยู่รวมกัน
เป็นกระจุกกระจุกละ 11-13 ดอก บนแกนช่อดอก กลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วย กลีบดอก 5 กลีบ
รูป สามเหลี่ยม ปลายกลีบแหลมโค้งเข้า เกสรเพศผู้ 13 อัน เส้นผ่านศูนย์กลางดอกประมาณ 1 ซม.
ออกดอกเดือน มี.ค.-ก.ค.
 ผล ผลแห้งแตก สีแดง ออกอยู่รวมกันเป็นกระจุก พัฒนาจากฐาน รองดอกทรงกระบอก มีลิ้นเปิดให้
เมล็ดออกมา เมล็ดทรงกลม สีนํ้าตาล อมดํา ขนาดเล็กจํานวนมาก ติดผลเดือน พ.ค.-ส.ค. ขยายพันธุ์
โดยการ เพาะเมล็ด ตอนลําต้น หรือปักชํากิ่งแขนงข้างลําต้น

10. นิ้วมือพระนรายณ์
 ชื่อวิทยาศาสตร์ Schefflera elliptica
 ใบเป็นใบประกอบแบบมีลักษณะแผ่เรียงเป็นวงกลมคล้ายนิ้วมือ ก้านใบร่วมยาว ในแต่ละก้าน
จะประกอบใบด้วยใบย่อยรูปรีแกมรูปขอบขนานประมาณ 5-7 ใบ แผ่นใบเรียบสีเขียวเข้มเป็น
มันและค่อนข้างหนา โคนใบสอบ ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ ก้านใบย่อยสั้น ใบและกิ่งอ่อนมี
ขนอ่อนนุ่มปกคลุมอยู่ทั่ว ขนาดความกว้างของใบมีประมาณ 2-4 ซม. ยาวประมาณ 8-15 ซม.
 ดอก
ออกดอกเป็นช่อรูปทรงกระบอกคล้ายซี่ร่มที่บริเวณปลายยอด เป็นช่อขนาดใหญ่ที่
ประกอบด้วยดอกย่อยสีเหลืองขนาดเล็กมากมาย ดอกมักจะไม่ค่อยบาน มีก้านช่อดอกเป็นสี
นํ้าตาลแดง มีขนละเอียดปกคลุมอยู่ทั่วช่อดอก
 ผล
มีลักษณะเป็นรูปไข่หรือรูปทรงกลมขนาดเล็ก ผลอ่อนมีสีเขียวอมเหลือง เมื่อสุกจะกลายเป็นสี
เหลืองเข้มหรือสีส้มอมแดง

11.  สรรพคุณทางยา
แก่น-ใช้เป็นยาแก้ท้องร่วง โดยนํามาฝนกับนํ้าใช้รับประทาน
กิ่ง-ต้มนํ้าดื่ม เพื่อรักษาโรคความดันสูง และแก้ไข้
ราก-ใช้ต้มนํ้าดื่ม เพื่อรักษาโรคเบาหวาน

12. ผักแปม
 ชื่อวิทยาศาสตร์: Eleutherococcus trifoliatus
 เป็นไม้พุ่ม ลําต้นมีหนามแหลมงุ้ม
 ใบประกอบ
 ดอกช่อแบบซี่ร่ม มีดอกย่อยจํานวนมาก
 ผลรูปแบน
 ยอดอ่อนรับประทานเป็นผักจิ้มนํ้าพริกหรือใส่ลาบ

13. คันหามเสือ
 ชื่อทางวิทยาศาสตร์Aralia montana
 ไม้พุ่มหรือไม้ต้น สูงได้ถึง 8 ม.
 ต้นและกิ่งมีหนาม หูใบคล้ายปีกแคบ ๆ ยาว 2.5-5 ซม. ใบประกอบ 2-3 ชั้น แกนกลางเป็น
สัน ยาวได้ถึง 25 ซม. ก้านใบประกอบยาว 3-6.5 ซม. ใบย่อยรูปไข่แกมรูปขอบขนาน ยาว
2.5-15 ซม.
 ก้านใบยาวประมาณ 1 ซม. ช่อดอกออกที่ปลายกิ่ง แผ่กว้างยาวได้ถึง 25 ซม. แกนช่อเป็น
เหลี่ยมหรือครีบคล้ายปีก ตามข้อมีขน ก้านดอกยาวประมาณ 2 มม. กลีบเลี้ยงรูปถ้วย ยาว
ประมาณ 2.5 มม. ปลายจักลึกประมาณ 1 มม. มีขนด้านนอก
 ดอกสีเขียวอ่อน กลีบดอกเชื่อมติดกันที่โคน ยาว 3.5-4 มม. กลีบรูปไข่ ยาว 2-3 มม. แผ่น
ก้านชูอับเรณูที่เป็นหมันเชื่อมติดกันประมาณ 2 มม. ก้านชูอับเรณูยาวประมาณ 1.5 มม. ก้าน
เกสรเพศเมียยาวประมาณ 2 มม. ผลเส้นผ่านศูนย์กลาง 0.7-1 ซม. จักเป็นพู สุกสีนํ้าเงินปน
เทา

14.  พบในภูมิภาคมาเลเซียและภาคใต้ของไทยที่นครศรีธรรมราช ปัตตานี ยะลา และ
นราธิวาส ขึ้นตามชายป่าดิบชื้น ริมลําธาร ความสูง 50-200 เมตร
 มีสรรพคุณบรรเทาอาการปวดจากท้องเสีย

15. ต้างบก
 ชื่อวิทยาศาสตร์ Brassaiopsis hookeri
 มีผลสีนํ้าตาล
 ดอกมีสีแดง
 บริเวณ ลําต้น ก้าน ใบ มีขนสีนํ้าตาลแดงปกคลุม

16. กําจัดย่าน
 ชื่อวิทยาศาสตร์: Aralia scandens (Merr.) Ha

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์: ไม้พุ่มรอเลื้อย สูงประมาณ 10 ม. มักไม่แตกกิ่งสาขา
 ใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ 3-4 ชั้น เรียงสลับหรือเป็นวงรอบที่บริเวณยอด กว้างประมาณ 30 ซม. ยาวได้ถึง
1.5 ม. ก้านใบประกอบยาวได้ถึง 35 ซม. โคนก้านแผ่เป็นกาบ ก้านใบประกอบและแกนกลางใบประกอบมีหนาม
แหลมโค้ง ใบย่อยมีจํานวนมากแผ่นใบบาง เส้นแขนงใบข้างละ 4-6 เส้น เส้นกลางใบและเส้นแขนงใบมีหนาม
เล็กๆ กระจายอยู่ประปราย ก้านใบย่อยยาว 0.3-1 ซม.
 ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง มีหนาม ออกที่ยอด แกนช่อดอกยาวประมาณ 60 ซม. มีช่อแขนงหลายช่อ ยาวได้ถึง
50 ซม. ช่อแขนงตอนปลายยาว 1-4 ซม. มีใบประดับรูปใบหอก แต่ละช่อแขนงเป็นแบบช่อกระจะ ตอนปลายเป็น
แบบซี่ร่ม มีดอก 10-20 ดอก ดอกเล็ก ก้านดอกยาว 1-1.2 ซม. กลีบเลี้ยง 5-6 กลีบ เล็กมาก โคนติดกันคล้าย
ถ้วย ปลายหยักซี่ฟันแหลม กลีบดอก 5-6 กลีบ สีขาวหรือเหลืองอ่อน โคนกลีบกว้าง เกสรเพศผู้ 5-6 อัน รังไข่
เล็กมาก รูปลูกข่าง ก้านเกสรเพศเมีย 5-6 อัน
 ผลเล็ก สีม่วงหรือนํ้าเงินอมดํา ค่อนข้างกลมหรือรี ยาวประมาณ 5 มม. มี 5 พู
 พบมากที่ภาคใต้

17. พระเจ้าร้อยท่า
 ชื่อวิทยาศาสตร์ Heteropanax fragrans (Roxb. ex DC.) Seem.
 ไม้ต้นไม่ผลัดใบ สูงถึง 8 ม. กลุ่มใบกระจุก ที่ปลายยอด ลําต้นเปลาตรง เปลือกนอกเรียบ สี
นํ้าตาล เปลือกในสีเหลืองอ่อน
 ใบ ประกอบแบบขนนก 2-4 ชั้น เรียงสลับ แผ่นใบย่อยรูปไข่หรือรูปขอบขนาน ขนาด 3-5 x
4-13 ซม. ปลายแหลม โคนสอบ ขอบเรียบ ใบอ่อนมีขนรูปดาว ใบแก่เกลี้ยง ไม่มีหนาม
 ดอก ออกเป็นช่อซี่ร่มเชิงซ้อน ออกดอก ขณะทิ้งใบ กลีบเลี้ยง 5 กลีบ สีนํ้าตาล กลีบดอก 5
กลีบ เนื้อบาง สีขาว เกสรเพศผู้ 5 อัน ก้านเกสรเพศเมีย 2 อัน
 ผล สด มีเนื้อหลายเมล็ด รูปร่างแบน ลักษณะเป็น 2 พู ขนาดถึง 0.8 ซม. ผิวมีขน รูปดาวสี
แดง เกสรเพศเมียปลาย 2 แฉก
 สภาพนิเวศ ขึ้นประปรายในที่โล่งแจ้ง ทางภาคเหนือ ภาคตะวันตกเฉียงเหนือ และภาคใต้ ที่
ความสูงจากระดับนํ้าทะเล ปานกลางถึง 900 ม.

18. ครุฑเขียวใบใหญ่
 ชื่อวิทยาศาสตร์ Polysias bafouriana.
 ลักษณะทั่วไป
 บางทีก็เรียกว่า ครุฑอีแปะ หรือครุฑจาน ใบมีสีเขียวอมสีเหลือง
 ขอบใบหยักมีหนามสีนํ้าตาลอ่อนๆที่ขอบใบ ส่วนโคนของก้านใบส่วนที่ติดกับลําต้นมี
ลักษณะเป็นกาบ
 ลําต้นมีสีเขียวอมเทา เมื่อมีอายุมากขึ้นลําต้นจะเปลี่ยนเป็นสีนํ้าตาลอ่อน

19. ว่านอ้อยช้าง
 ชื่อวิทยาศาสตร์Schefflera leucantha Viguier
 ลักษณะ เป็นไม้พุ่มแกมเลื้อย ใบ เป็นใบประกอบแบบนิ้วมือ เรียงสลับกัน มี 5-8 ใบ
ใบย่อย ฐานและปลายใบเรียวแหลม แผ่นใบสีเขียวเข้มเป็นมันค่อนข้างแข็ง และเหนียว
ก้านใบประกอบยาวประมาณ 6-8 ซ.ม. แผ่นใบกว้าง 2-4 ซ.ม. ยาว 5-8 ซ.ม. ดอก
ออกเป็นช่อ จัดเป็น compound umbel
 ดอกย่อยมีขนาดเล็กสีเขียว ช่อดอกยาวประมาณ 7-12 ซ.ม. ผล อวบนํ้า รูปไข่ สีเขียว
แก่จัดสีแดง
 ประโยชน์ทางยา ยาไทยใช้เป็นยาแก้หืด ใช้ใบย่อยสด 9-12 ใบตําให้ละเอียด เติมนํ้า
1 แก้ว คั้นแต่นํ้าดื่ม รับประทานให้หมดในครั้งเดียว รับประทานจนกว่าจะหาย แต่ถ้า
เป็นหวัดใช้รับประทาน 6-7 ครั้ง ควรจะหาย ใบสด โขลกเติมเหล้าโรง คั้นนํ้า
รับประทานแก้อาเจียนเป็นเลือด

20. กระจับเขา
 ชื่อทางวิทยาศาสตร์ : Hedera himalaica Tobler
 เป็นไม้เถาเลี้อยตามพื้นดิน ใช้รากที่งอกออกตามเถาเกาะ
 ใบ : เป็นใบเดี่ยวเรียงสลับกัน รูปสามเหลี่ยม และแฉกแหลม 3 แฉก ขอบเรียบ เส้นใบ
ออกจาฐาน 3-7 เส้น
 ดอก : เป็นช่อ คล้ายดอกผักชี
 ผล : ผลกลม ภายในมี 5 ช่อง เมล็ดรูปไข่
 นิเวศวิทยา : เกิดตามที่รกร้างว่างเปล่าในป่าแล้งทั่วไป
 สรรพคุณทางสมุนไพร : ราก รสเฝื่อน ถอนพิษ แก้พิษตะขาบ แก้ฝีบวม

21. ต้างหลวง
 ชื่อวิทยาศาสตร์ Trevesia palmata (Roxb. ex Lindl.) Vis.
 ไม้ต้นไม่ผลัดใบขนาดเล็ก สูงได้ถึง 8 ม. เรือนยอดโปร่ง ทรงต้นคล้ายต้นปาล์ม ลําต้นมี
หนามแหลม เปลือกต้นสีนํ้าตาลหรือเทา
 ใบ เดี่ยว เรียงสลับ แน่นใกล้ปลายยอด ขนาด 30-70 ซม. แผ่นใบหยักเว้าลึกเป็นพู 5-
9 พู ผิวใบมีขนละเอียด สีนํ้าตาล ขอบใบหยักเป็นซี่เล็กๆ ก้านใบ ยาว 20-80 ซม. มี
หนามแหลม
 ดอก ออกเป็นช่อซี่ร่มตามปลายกิ่งและซอกใบ เป็นช่อกลมใหญ่ สีเหลือง ช่อละ 25-50
ดอก กลีบเลี้ยงเป็นซี่เล็กแหลม กลีบดอก มี 8-10 กลีบ รูปไข่ปลายแหลมงอพับไป
ด้านหลัง เกสรเพศผู้ มี 8-12 อัน
 ผล สด กลมหรือคล้ายกรวยควํ่า ยาวถึง 1.7 ซม. มีก้านเกสรเพศเมียติดที่ปลาย มีเนื้อ
บางและเมล็ดแบน

22. ครุฑผักชี
 ชื่อวิทยาศาสตร์ : Polyscias fruticosa (L.) Harms
 ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :เป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก สูงราว 2 เมตร ลักษณะต้นเป็นข้อ
ลําต้นอ่อนมีสีเขียวอ่อนแกมนํ้าตาลอ่อน เมื่อลําต้นแก่เต็มที่ก็จะเปลี่ยนกลายเป็นสี
นํ้าตาลอ่อน ลําต้นจะมีรอยแผลของกาบใบ
 ใบ เป็นใบเป็นใบประกอบแบบขนนก ใบย่อยมีรูปร่างและขนาดแตกต่างกัน ขอบใบ
หยักย่อยละเอียด ปลายใบเรียวแหลม
 ดอก ช่อดอกแยกแขนง มีแกนกลางช่อยาว 60 ซม. ขนาดเล็ก ช่อดอกย่อยออกเป็นช่อ
ซี่ร่ม กลีบดอก 5 กลีบ เกสรตัวผู้ 5 อัน
 ผล ผลรูปเกือบกลม มีเนื้อผล

23.  สรรพคุณทางยา
 ใบ รสหอมร้อน ตําพอกแก้ปวดบวมอักเสบ
 ทั้งต้น รสฝาดหอม สมานแผล แก้ไข้
 ราก รสร้อนหอม ต้มดื่ม ขับปัสสาวะ ระงับประสาท แก้ปวดข้อ

24. ครุฑกระทง
 ชื่อวิทยาศาสตร์: Polyscias scutellaria (Burm.f.) Fosberg.
 ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
 ต้น เป็นไม้พุ่มหรือไม้ยืนต้นขนาดเล็ก
 ใบ เป็นใบเดี่ยวหรือใบประกอบมีใบย่อย 3 ใบ ออกติดกับกิ่งแบบบันไดเวียน รูปรีเกือบ
กลมหรือรูปไต ขอบใบจักเป็นฟันเลื่อย
 ดอก ออกดอกเป็นช่อแบบผสมที่ปลายยอด ดอกสีขาวนวล
 ผล ลักษณะรูปทรงเกือบกลม

25.  สรรพคุณทางยา :
 ใบ ตําพอกแก้แผลอักเสบ และขับปัสสาวะ ป้องกันการเกิดมะเร็งเต้านม ป้องกันผมร่วง
ศีรษะล้านได้ ใบมีกลิ่นหอมใช้สําหรับแต่งกลิ่นนํ้าหอม
 ราก เป็นยาขับปัสสาวะ

26. คดนกกูด
 ชื่อวิทยาศาสตร์ Aralidium pinnatifidum (Jungh. & de
Vriese) Miq.
 ไม้พุ่มหรือไม้ต้น สูงได้ถึง 17 ม. ไม่มีหูใบ ใบเรียงเวียน รูปรีหรือรูปขอบขนาน ยาว
25-40 ซม. เรียบหรือแฉกลึกจรดเส้นกลางใบ ขอบเรียบ ก้านใบยาว 5-12 ซม.
 ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนง
 ใบประดับขนาดเล็ก แต่ละช่อกระจุกย่อยมี 1-5 ดอก ก้านดอกสั้น รังไข่ใต้วงกลีบ มี 3
ช่อง 2 ช่องฝ่อ ออวุล 1 เม็ด ก้านเกสรเพศเมียส่วนมาก 3 อัน กางออก สั้นกว่าก้านชู
อับเรณู ผลสดมีเมล็ดเดียว รูปรี เบี้ยว ยาว 2.5-4 ซม. เนื้อหนา เมล็ดยาว 2-2.5 ซม.

29. อ้างอิง
 http://www.dnp.go.th/botany/
 https://www.samunpri.com/
 http://www.thaikasetsart.com/
 http://wikipedia.org/