งานนำเสนอการสืบค้นความหลากหลายทางพันธุกรรมของพืชในสวนพฤกษศาสตร์ รายวิชาชีววิทยา 6 (ว 30246) ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560ของนักเรียนม.6ห้อง126โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา ครูผู้สอน นายวิชัย ลิขิตพรรักษ์ ตำแหน่งครู คศ.1 เอกวิชาชีววิทยา กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา ประวัติการศึกษา : พ.ศ. 2549 วิทยาศาสตรบัณฑิต (เกรียตินิยมอันดับ 2) สาขาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล พ.ศ. 2551 ศึกษาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาศึกษาศาสตร์ เอกเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พ.ศ. 2552 ประกาศนียบัตรบัณฑิตวิชาชีพครู คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต พ.ศ. 2555 สาธารณสุขศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ เอกสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พ.ศ. 2558 ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการประเมินและการวิจัยทางการศึกษา เอกวิจัยทางการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง

1. งานนำเสนอการสืบค้นความหลากหลายทางพันธุกรรมของพืชในสวนพฤกษศาสตร์
โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา
รายวิชาชีววิทยา 6 (ว 30246) ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560
ของนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 6 แผนการเรียนวิทยาศาสตร์-คณิตศาสตร์ ห้อง 126
พืชที่นำเสนอ คือพืชในวงศ์ Rutaceae จำนวน 12 ชนิด

2. นำเสนอคุณครู วิชัย ลิขิตพรรักษ์

3. สมาชิก
1. นางสาว ชณปภร ไพจิตต์
เลขที่ 2 ห้อง 126
2. นางสาว ตรองภรณ์ อารีย์ชน
เลขที่ 8 ห้อง 126
3. นาย วรท โชติเลอศักดิ์
เลขที่ 40 ห้อง 126
4. นาย เอกณัฏฐ์ หวังอนุตตร
เลขที่ 42 ห้อง 126

4. คำนำ
รายงานฉบับนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาชีววิทยา จัดทำขึ้นเพื่อให้ผู้สนใจได้มีความรู้ความ
เข้าใจเกี่ยวกับต้นไม้ต่างๆในวงศ์เดียวกัน ในที่นี้คือวงศ์ Rutaceae
ในรายงานฉบับนี้ คณะผู้จัดทำได้ทำการศึกษาและรวบรวมข้อมูลจากหลายเว็บไซต์ โดย
เนื้อหาดังกล่าวได้ครอบคลุมหลายประเด็น ชื่อสามัญ ชื่อวิทยาศาสตร์ ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
สรรพคุณ และรูปประกอบ
คณะผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่ารายงานฉบับนี้จะเป็นประโยชน์แก่ผู้ที่สนใจต่อไป
คณะผู้จัดทำ

5. สารบัญ
1. ต้นมะตูม
2. ต้นส้มโอ
3. ต้นมะขวิด
4. ต้นส่องฟ้า
5. ต้นโปร่งฟ้า
6. ต้นมะไฟจีน
7. ต้นเขยตาย
8. ต้นกระแจะ
9. ต้นช้างงาเดียว
10. ต้นมะนาว
11. ต้นมะกรูด
12. ต้นส้มเขียวหวาน
นางสาว ชณปภร ทำหมายเลข 1,2,3
นางสาว ตรองภรณ์ ทำหมายเลข 4,5,6
นาย วรท ทำหมายเลข 7,8,9
นาย เอกณัฏฐ์ ทำหมายเลข 10,11,12

6. พืชชนิดต่างๆ ในวงศ์ Rutaceae
(วงศ์เดียวกับต้นแก้ว)

7. 1. ต้นมะตูม
• ชื่อสามัญ : มะตูม
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Aegle marmelos (L.) Correa
• ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง ใบ เป็นใบประกอบแบบมีใบย่อย 3
ใบ ออกเรียงสลับ โคนใบแหลม ขอบใบเรียบหรือมีหยักมนๆ ดอก ออกเป็นช่อตามซอกใบและ
ปลายกิ่ง ออกรวมกันเป็นช่อสั้นๆ ดอกสีขาวอมเขียวหรือสีเหลืองอ่อน มีกลิ่นหอม กลีบดอกมี 5
กลีบ ผล รูปรีกลมหรือรียาว ผิวเรียบเกลี้ยง เปลือกหนา
• สรรพคุณ : มะตูมมีสรรพคุณแก้ร้อนใน แก้กระหาย ให้ความสดชื่น มะตูมเป็นยาแผนโบราณช่วย
คลายความร้อนในร่างกาย ช่วยฟื้นไข้ได้ดี มะตูมช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด

9. 2. ต้นส้มโอ
• ชื่อสามัญ : ส้มโอ
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Citrus maxima
• ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ส้มโอเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก แตกกิ่งก้านสาขาที่เรือนยอด ลำต้นมี
หนามเล็ก ๆ ใบเป็นแผ่นหนาสีเขียวเข้ม โคนก้านใบมีหูใบแผ่ออกเป็นรูปหัวใจ ใบหนาแข็ง มี
กลิ่นหอม ดอกออกเป็นช่อสั้นหรือดอกเดี่ยว ตามบริเวณง่ามใบ มีสีขาว ปลายกลีบมนมี 4 กลีบ
ผลกลมโต ผิวของผลไม่เรียบ ผิวของเปลือกผลมีต่อมน้ำมันกระจายทั่วไป ภายในผลเป็นช่อง ๆ มี
แผ่นบาง ๆ สีขาวกั้นเนื้อให้แยกออกจากกันเป็นกลีบ มีเมล็ดฝังอยู่ระหว่างเนื้อมากกว่า 1 เมล็ด
• สรรพคุณ : นิยมรับประทานส้มโอเป็นผลไม้สด หรือนำไปประกอบอาหาร เช่น ยำ เมี่ยง ส้มตำ
ข้าวยำ หรือทำของหวานเช่นแยมส้มโอ เปลือกนอกสีขาวนำไปทำเปลือกส้มโอแช่อิ่ม ส้มโอสามรส
การรับประทานส้มโอช่วยขับสารพิษในร่างกายได้ และมีส่วนช่วยลดความเสี่ยงของโรคมะเร็ง

11. 3. ต้นมะขวิด
• ชื่อสามัญ : มะขวิด
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Feronia limonia
• ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ เป็นไม้ผลัดใบแต่ รูปทรงของต้น
สวยงาม ลักษณะเป็นทรงเรือนยอดพุ่มกลม ใบมะขวิด ใบออกเป็นช่อแบบข้อต่อเรียงสลับหรือ
ติดกันเป็นกระจุกในบริเวณปุ่มตามกิ่งต่าง ๆ หลังใบมีสีเขียวเข้มเป็นมัน เนื้อใบค่อนข้างหนาเกลี้ยง
ส่วนท้องใบจะมีสีจางกว่า ขอบใบเรียบดอกมะขวิด ออกดอกรวมกันเป็นช่อสั้น ๆ ดอกมีขนาดเล็กสี
ขาวอมสีแดงคล้ำ ๆ ผลมะขวิด ผลมีลักษณะกลม เป็นผลแห้ง เปลือกภายนอกแข็งเป็นกะลา มีสี
เทาอมขาวหรือผิวเป็นขุยสีขาวปนสีชมพู มีเนื้อมาก เนื้อในผลอ่อนนิ่ม เมื่อผลสุกแล้วเนื้อเยื่อจะเป็น
สีดำ โดยให้รสหวานอมเปรี้ยว มีกลิ่นหอม มียางเหนียว ส่วนในผลมีเมล็ดจำนวน เปลือกหนาและมี
ขน

12. • สรรพคุณ : มะขวิด เป็นยาบำรุงกำลัง ทำให้สดชื่น เจริญอาหาร แก้อาการท้องเสีย และรักษาโรค
ทางเดินอาหาร โรคลักปิดลักเปิด แก้ฝีเปื่อยบวม ตกโลหิต และแก้พยาธิ ใบและดอก แก้ท้องร่วง
แก้บวมและฟกช้ำ ตกโลหิต ขับลม เป็นยาฝาดสมาน และแก้พยาธิ ยาง แก้ทองเสีย สมานแผล
และเจริญไฟธาตุ เปลือก แก้ฝีเปื่อย แก้บวม แก้อาการลงท้อง ตกโลหิต และแก้พยาธิ

13. 4. ต้นส่องฟ้า
• ชื่อสามัญ : ส่องฟ้า
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Clausena wallichii Oliv. var. guillauminii (Tanaka) J.P.Molino
• ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ไม้พุ่มขนาดเล็ก สูง 20-25 เซนติเมตร แตกกิ่งก้านเล็กน้อย ใบ
ประกอบแบบขนนก เรียงสลับ ใบย่อย 3-7 ใบ รูปไข่แกมวงรีขอบขนาน กว้าง 2.5-4 เซนติเมตร
ยาว 4-8 เซนติเมตร แผ่นใบมีจุดน้ำมันกระจาย เมื่อส่องดูจะมองเห็นจุดโปร่งแสงเล็กๆ กระจาย
ทั่วทั้งใบ ดอกออกเป็นช่อ ที่ปลายกิ่ง กลีบดอกสีขาว แกมเหลือง ผลสดรูปกลมรี ยอดอ่อน
รับประทานเป็นผัก
• สรรพคุณ : ใช้ ราก ต้มน้ำดื่ม แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ แก้เจ็บตา โดยฝนรวมกับรากหมี่ ทาแก้ฝี
ใช้รากต้มน้ำดื่ม แก้ไข้ปวดศีรษะ แก้ผิดสำแดง ผสมกับรากหนามงัวซัง และเหง้าว่านน้ำ ปริมาณ
เท่ากัน ต้มน้ำดื่ม แก้หลอดลมอักเสบ

15. 5. ต้นโปร่งฟ้า
• ชื่อสามัญ : โปร่งฟ้า
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Murraya siamensis Craib.
• ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้นโปร่งฟ้า เป็นไม้พุ่มขนาดเล็กสูงประมาณ 2-4 ฟุต ใบโปร่งฟ้า รูป
ไข่ปลายแหลม สีเขียวออกเหลือง ขอบจักแบบฟันเลื่อย มีต่อมน้ำมันกระจายทั่วทั้งใบส่องดูจะ
เห็นเป็นจุดๆทั้งใบดอกโปร่งฟ้า เล็กๆสีขาวอมเขียวคล้ายดอกสะเดา มีกลิ่นหอมอ่อนๆ ออกดอก
เป็นช่อตั้งที่ปลายกิ่ง เกิดตามป่าดงดิบแล้ง ป่าละเมาะทั่วประเทศ ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด
• สรรพคุณ : แก้ผื่นคัน แก้พิษตะขาบ ห้ามเลือด ขยี้พอกที่แผลสด แก้ท้องอืดเฟ้อ แก้ไอเจ็บคอ ขับ
ลม ท้องอืด แก้หวัด แก้ไซนัส ภูมิแพ้ หอบหืด บำรุงหัวใจ บำรุงสมอง คลายกล้ามเนื้อ นอนกรน
ลดไขมันในเลือด ความดันโลหิตสูง

17. 6. ต้นมะไฟจีน
• ชื่อสามัญ : ต้นมะไฟจีน
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Clausena lansium Skeels
• ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ลำต้นมะไฟจีนจะมีลำต้นค่อนข้างใหญ่กว่า แตกกิ่งมากกว่า ทำให้
แลดูเป็นทรงพุ่มหนามากกว่ามะไฟไทย นอกจากนั้น เปลือกลำต้น และกิ่งของมะไฟจีนจะมีสี
น้ำตาล มะไฟไทยจะมีลักษณะผลกลม เปลือกผลมีสีครีมอมเหลืองหรือสีเหลืองหรือสีเหลืองอม
น้ำตาล ใบมะไฟจีนจะเป็นใบประกอบ มีก้านใบหลัก แต่ละก้านใบหลักประกอบด้วยใบย่อย 9-13
ใบ ดอกมะไฟจีนจะเป็นดอกสมบูรณ์เพศ สามารถผสมเกสรได้ในดอกเดียวกันหรือผสมข้ามดอก
• สรรพคุณ : ช่วยขับลม แก้ท้องอืด ช่วยย่อยอาหาร และเจริญอาหาร รักษาหลอดลมอักเสบ และ
ลดอาการเจ็บคอ

19. 7. ต้นเขยตาย
• ชื่อสามัญ : เขยตาย
• ชื่ออื่นๆ : เขยตายแม่ยายชักปรก ลูกเขยตาย ต้นชมชื่น ลูกเขยตายแม่ยายทำศพ หญ้ายาง
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Glycosmis pentaphylla (Retz.) DC.
• ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ไม้พุ่มกึ่งไม้ยืนต้นขนาดเล็ก สูงประมาณ 3-6 เมตร เปลือกลำต้น
เรียบสีน้ำตาลเทา ผิวลำต้นตกกระเป็นวงสีขาว แตกกิ่งก้านต่ำตั้งแต่โคนต้น ใบออกดกทึบ ใบเป็น
ใบเดี่ยว รูปหอกแกมวงรี ออกตรงข้าม หรือกึ่งตรงข้าม กว้างประมาณ 3-5 เซนติเมตร ยาว
ประมาณ 10-20 เซนติเมตร ขอบใบเรียบ แผ่นใบเรียบ ลำต้นเป็นเหลี่ยม ดอกช่อเชิงลดแยก
แขนง ยาว 10-30 เซนติเมตร ออกดกทึบ ดอกเล็กสีขาว ดอกย่อยเป็นกระจุกละ 12-15 ดอก
ออกตามซอกใบหรือที่ปลายกิ่ง ผลสดรูปทรงกลมขนาดเล็ก ผิวเรียบ สีเขียวทึบ เมื่อสุกเป็นสีชมพู
ใส ฉ่ำน้ำ มีรสหวาน มีเมล็ดเดียว ลักษณะกลม เป็นลาย

20. • สรรพคุณ : ราก รสเมาขื่นปร่า กระทุ้งพิษ แก้พิษฝีภายในและภายนอก ขับน้ำนม ฝนน้ำกินและทาแก้พิษงู
แก้พิษแมลงกัดต่อย ทาแผลที่อักเสบ แก้ไข้กาฬ แก้โรคผิวหนังพุพอง แก้ไข้รากสาด เกลื่อนฝีให้ยุบ แก้ฝีที่
นม ตัดรากฝีที่นม ยับยั้งเชื้อไวรัสบางชนิด เปลือกต้น รสเมาร้อน แก้ฝีภายนอกและภายใน กระทุ้งพิษ แก้
พิษงู ขับน้ำนม แก้พิษต่างๆ แก้พิษไข้ เนื้อไม้ กระทุ้งพิษ แก้ฝีภายนอกและภายใน แก้พิษงู ขับน้ำนม ดอก
และผล รสเมาร้อน ทารักษาหิด

21. 8. ต้นกระแจะ
• ชื่อสามัญ : กระแจะ
• ชื่ออื่นๆ : พญายา(กลาง ราชบุรี) ขะแจะ (เหนือ) ตุมตัง (ตะวันออกเฉียงเหนือ)
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Hesperethusa crenulata (Roxb.) Roem.
• ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ไม้พุ่มกึ่งไม้ต้น หรือไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง เนื้อไม้สีขาว
เปลือกต้นสีน้ำตาล ขรุขระ ลำต้นและกิ่งมีหนาม มีหนามแข็ง และยาว สูง 8-15 เมตร ลำต้นตรง
แตกกิ่งต่ำ ใบประกอบแบบขนนกชั้นเดียว เรียงสลับ ใบย่อย 4-13 ใบ รูปวงรีแกมไข่กลับ ดอก
ออกเป็นช่อแบบช่อกระจะ รวมกันเป็นกระจุกตามกิ่งเล็กๆหรือตามซอกใบ มีขนสั้นนุ่ม ดอกสีขาว
หรือสีขาวอมเหลือง กลีบดอกมี 4 กลีบ เมื่อบานจะแผ่ออกหรือลู่ไปทางก้านเล็กน้อย มีกลีบเลี้ยง
4 กลีบ รูปคล้ายสามเหลี่ยม มีต่อมน้ำมัน ด้านในเกลี้ยง ผลสด รูปทรงกลม ขนาด
เส้นผ่าศูนย์กลาง 0.5-1 เซนติเมตร เมื่ออ่อนสีเขียว แก่จัดสีม่วงคล้ำ

22. • สรรพคุณ : ใบ รสขมเฝื่อน ผสมกับสมุนไพรอื่น ต้มกิน แก้ลมบ้าหมู ราก รสขมเย็น แก้โรคลำไส้
แก้ปวดท้องบริเวณลำไส้ใหญ่ และบริเวณลิ้นปี่ ขับเหงื่อ ฝนกับน้ำสะอาดใช้ทาหน้าแทนแป้งทำให้
ผิวสีเหลือง แก้สิวฝ้า เป็นยาถ่าย ผล มีรสขมเฝื่อน แก้พิษ แก้ไข้ แก้อาหารไม่ย่อย แก้ท้องอืดเฟ้อ
เป็นยาบำรุงกำลัง ยาบำรุงร่างกาย เปลือกต้น มีรสขม ใช้แก้ไข้ ขับผายลม

23. 9. ต้นช้างงาเดียว
• ชื่อสามัญ : ช้างงาเดียว
• ชื่ออื่นๆ : หนามคาใบ (ประจวบคีรีขันธ์), หนามเกียวไก่ หนามคือไก่ (ภาคเหนือ)
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Luvunga scandens (Roxb.) Buch.-Ham. ex Wight & Arn.
• ลักษณะทางพันธุศาสตร์ : ต้นช้างงาเดียว จัดเป็นไม้รอเลื้อยที่มีลำต้นขนาดเล็ก สามารถเลื้อยไป
ได้ไกลถึง 25-30 เมตร พรรณไม้ชนิดนี้มักพบขึ้นเองตามป่าดิบ ป่าเบญจพรรณ ใบเป็นใบเดี่ยว
เมื่อต้นยังอ่อน แผ่นใบจะมีลักษณะเรียวยาวขอบขนาน คล้ายกับใบคัดเค้า แผ่นใบเป็นสีเขียวเข้ม
ปลายใบแหลม มีขนาดกว้างประมาณ 2 เซนติเมตร และยาวประมาณ 12 เซนติเมตร ออกดอก
เป็นช่อขนาดเล็ก มีกลีบดอก 5 กลีบ ดอกเป็นสีขาว ผลมีลักษณะกลม มีเมล็ดเดี่ยว

24. • สรรพคุณของช้างงาเดียว : รากช้างงาเดียว มีรสขื่นปร่า ใช้เป็นยารักษากษัย ช่วยลดอัตราการเต้น
ของหัวใจ รากใช้เป็นยารักษาพิษฝีภายใน ใช้เป็นยาแก้ปัสสาวะพิการ ช่วยรักษาโรคไตพิการ ราก
ใช้เป็นยาป้องกันโรคหลังการคลอดบุตรของสตรี ช่วยคลายกล้ามเนื้อเรียบของลำไส้และมดลูก

25. 10.ต้นมะนาว
• ชื่อสามัญ : มะนาว
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Citrus aurantifolia
• ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : โดยทั่วไปมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 4 – 4.5 เซนติเมตร ต้น
มะนาวเป็นไม้พุ่มเตี้ย สูงเต็มที่ราว 5 เมตร ก้านมีหนามเล็กน้อย มักมีใบดก ใบยาวเรียวเล็กน้อย
คล้ายใบส้ม ส่วนดอกสีขาวอมเหลือ
• สรรพคุณ : มะนาวมีประโยชน์ใช้เป็นยาสมุนไพร ขับเสมหะ แก้ไอ บรรเทาอาการปวดศีรษะ ช่วย
แก้อาเจียน ช่วยรักษาสมดุลโรคความดันโลหิต ช่วยในการเจริญอาหาร

27. 11. ต้นมะกรูด
• ชื่อสามัญ : มะกรูด
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Citrus hystrix
• ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก เป็นไม้เนื้อแข็ง ลำต้นและกิ่งมีหนามยาว
เล็กน้อย ใบเป็นใบประกอบชนิดลดรูป มีใบย่อย 1 ใบ เรียงสลับ รูปไข่
• สรรพคุณ : เป็นยาบำรุงหัวใจ ขับลมในลำไส้ แก้แน่นท้องจุกเสียด กระทุ้งพิษ แก้ฝีภายในและแก้
เสมหะเป็นพิษ

29. 12. ส้มเขียวหวาน
• ชื่อสามัญ : ส้มเขียวหวาน
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Citrus reticulata
• ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : เป็นพรรณไม้พุ่มขนาดย่อม มีความสูงของต้นได้ประมาณ 3 เมตร ลำ
ต้นแตกกิ่งก้านมาก ก ใบรูปไข่มนรีปลายแหลมผลมีลักษณะค่อนข้างกลม เนื้อนิ่ม มีขนาดเส้น
ผ่านศูนย์กลางประมาณ 5 เซนติเมตร เปลือกนอกเป็นสีเขียว
• สรรพคุณของส้มเขียวหวาน : เปลือกผลมีสรรพคุณเป็นยาแก้ลมวิงเวียน หน้ามืด ตาลาย ใจสั่น
ผลมีสรรพคุณช่วยลดปริมาณของคอเลสเตอรอลในเลือด ช่วยป้องกันไม่ให้เกิดอาการของโรค
ไข้หวัด ช่วยบรรเทาอาการกระหายน้ำ ใช้เป็นยาแก้ไอ ช่วยขับเสมหะ

31. บรรณานุกรม อ้างอิง
• http://puechkaset.com/%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B8%B9%E0
%B8%A1/
• https://medthai.com/%E0%B8%AA%E0%B9%89%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B
8%AD/
• https://medthai.com/%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B8%82%E0%B8%A7%E0%B
8%B4%E0%B8%94/
• http://www.phargarden.com/main.php?action=viewpage&pid=186
• http://www.phargarden.com/main.php?action=viewpage&pid=6
• https://medthai.com/ช้างงาเดียว/

32. บรรณานุกรม อ้างอิง
• http://www.phargarden.com/main.php?action=viewpage&pid=122
• https://www.samunpri.com/โปร่งฟ้า/
• http://puechkaset.com/มะไฟ/
• https://th.m.wikipedia.org/wiki/มะนาว
• https://th.m.wikipedia.org/wiki/มะกรูด
• https://medthai.com/ส้มเขียวหวาน/

33. กิตติกรรมประกาศ
รายงานฉบับนี้สำเร็จลุล่วงด้วยดีเรื่องด้วยความกรุณาของอาจารย์วิชัย ลิขิตพรรักษ์ ซึ่งคอย
ให้คำปรึกษาและติดตามงานอย่างสม่ำเสมอ คณะผู้จัดทำรู้สึกขอบคุณและซาบซึ้งใจอย่างยิ่งอีกทั้ง
ขอขอบคุณหลายๆเว็ปไซต์ ซึ่งได้เอื้อเฟื้อข้อมูลและความรู้ในการศึกษาต้นไม้สายพันธุ์ต่างๆในครั้งนี้
สุดท้ายนี้ คณะผู้จัดทำขอขอบคุณทุกคนที่มีส่วนเกี่ยวข้องให้รายงานนี้ประสบผลสำเร็จและ
ขอ มอบคุณค่าของรายงานนี้ให้แก่ทุกท่านดังที่กล่าวมาด้วย
คณะผู้จัดทำ

34. ขอบคุณครับ/ค่ะ