1. Türk Pediatri Arflivi Dergisi, Galenos Yay›nevi taraf›ndan bas›lm›flt›r. / Turkish Archives of Pediatrics, Published by Galenos Publishing.
EErrggeennlleerrddee ggöörrüülleenn mmeemmee hhaassttaall››kkllaarr››
BBrreeaasstt ddiissoorrddeerrss iinn aaddoolleesscceennttss
ZZeeyynneepp fifi››kkllaarr
Ankara Üniversitesi T›p Fakültesi, Pediatrik Endokrinoloji Bilim Dal›, Ankara, Türkiye
Yaz›flma Adresi/Address for Correspondence: Dr. Zeynep fi›klar, Ankara Üniversitesi T›p Fakültesi,
Çocuk Sa¤l›¤› ve Hastal›klar› Klini¤i Pediatrik Endokrinoloji Bilim Dal›, 06100 Cebeci, Ankara, Türkiye E-posta: zeynepsklr@hotmail.com
DDeerrlleemmee RReevviieeww 8855
Girifl
Ergenlik evresinde meme hastal›klar› hem birey hem
de ailesi için endifle kayna¤› olabilen, ancak genellikle iyi
huylu sorunlardan oluflmaktad›r. Yap›sal bozukluklar gibi
ço¤u sorunlar sadece fizik inceleme ile tan›n›r. Süregen ya
da artan sorunlarda ayr›nt›l› inceleme gerekmektedir.
Meme geliflimi embriyolojik 4. haftadan sonra görül-
meye bafllar. Ektodermden kaynaklanan süt çizgileri
(=süt k›vr›m›, meme k›vr›m›, mammary ridge) embryolojik
5-6. haftada ön kar›n duvar›nda belirir ve pektoral bölge-
dekiler hariç giderek geriler. Östrojen süt kanallar›n› ve
fibroadipoz dokuyu uyar›rken, progesteron lobuler yap› ve
alveolar tomurcuklanmay› uyarmaktad›r (1).
K›zlarda meme dokusu 8-13 yafllar› aras›nda büyümeye
bafllar ve yaklafl›k 4 y›l içinde normal eriflkin tipi meme
dokusu oluflur. K›zlarda pubertenin ilk bulgusu telarfl 13
yafl›ndan sonra bafllamazsa puberte gecikmesi aç›s›ndan
de¤erlendirme gerekir (2).
Ergenlik dönemi meme hastal›klar›n›n önemli bir k›sm›n›
yap›sal bozukluklar oluflturur.
Memenin say› ve yerleflim bozukluklar›
Embriyonik dönem süt k›vr›m›n›n gerilemesindeki sorunlar
nedeniyle olur. Genellikle gö¤üs duvar›, vulva, aksilla gibi
süt çizgisi hatt›nda yer al›r. E¤er süt çizgisi d›fl›ndaysa
ektopik meme olarak adland›r›l›r. Fazla meme dokusunda
sadece meme bafl› varsa politeli; areola ve glanduler
doku varsa polimasti olarak adland›r›lmaktad›r (1-3).
ÖÖzzeett
Ergenlerde görülen meme hastal›klar› heterojen bir grubu oluflturmakta ve genellikle iyi huylu bozukluklar› içermektedir. Asimetri, amasti,
amazi, politeli, ateli gibi yap›sal bozukluklar, juvenil hipertrofi, enfeksiyonlar (mastit, meme bafl› ak›nt›s›, meme apsesi), ve kitleler ergen yafl
grubunda görülebilir. Memede saptanan kitlelerin ço¤u fibroadenomdur. Ergenlerde malign meme lezyonlar› nadirdir. Malign meme
kitlelerinin ço¤unu primer lezyondan çok metastatik lezyonlar oluflturur. (Türk Ped Arfl 2011; 46 Özel Say›: 85-7)
Anahtar sözcükler: Ergen, meme hastal›klar›, meme kitleleri
SSuummmmaarryy
Breast disorders in adolescents constitute a heterogeneous group of lesions, and usually include benign lesions. Developmental disorders
such as asimetry, amastia, amasia, athelia, polythelia; juvenil hyperthrophy, inflammatory disorders (mastitis, nipple discharge, breast abcess),
and mass lesions can be seen in the adolescent age group. Fibroadenoma is the most common lesion of the breast. Malignant lesions of the
breast in adolescents are rare. Malignant breast masses more commonly result from metastases than from primary lesions. (Turk Arch Ped
2011; 46 Suppl: 85-7)
Key words: Adolescents, breast disorders, breast masses
DOI: 10.4274/tpa.46.42

2. Memenin yoklu¤u amasti ya da amazi fleklinde olabi-
lir. Amasti hem areola hem glanduler meme dokusu
yoklu¤u; amazi ise sadece glanduler doku yoklu¤u
fleklindedir. Amasti ve amazi baz› do¤umsal bozukluklara
efllik edebilir (3).
Memenin flekil bozukluklar›
Meme hafif derecede asimetrik ise normal kabul
edilebilir. Ciddi asimetri plastik cerrahi düzeltmeyi gerek-
tirir. Asimetrinin nedeninin tek tarafl› atrofi mi yoksa di¤er
taraf›n hipertrofisi mi oldu¤u izlem ile ay›rt edilmelidir (1).
Tüberöz meme nedeni bilinmeyen; meme taban›nda
s›n›rl› büyüme, meme bafl› ve areolan›n fazla geliflmesiyle
karakterizedir. Glanduler doku genelde genifllemifl areolan›n
içindedir (4).
Juvenil hipertrofi
Pubertal ya da virjinal hipertrofi olarak da adland›r›lan
bu durum genellikle pubertal yafl grubunda görülmektedir.
‹yi huylu, bir ya da iki tarafl› meme dokusunun art›fl›
saptan›r. Baz› ergenlerde meme dokusundaki büyüme
çok fazla olabilir. Gonadotropinler ve östrojen düzeyi
normaldir. Gereken olgularda meme büyümesi tamam-
land›ktan sonra cerrahi düzeltme uygulanabilir (1,5).
Meme bafl› ak›nt›lar›
Ergenlik evresinde s›k rastlanan bir durum olmad›¤›
için, meme bafl› ak›nt›lar› varl›¤›nda ileri inceleme yapmak
gerekebilir. Bu dönemde en s›k görülen ak›nt› süt
k›vam›nda görülen galaktoredir. Galaktore pubertenin ilk
y›llar›nda k›zlarda normal olabilece¤i gibi, ilaç kullan›m›na
ba¤l› ya da prolaktinoma sonucu ortaya ç›kabilir. Ergen
gebeli¤i olas›l›¤› da ak›lda tutulmal›d›r. Trisiklik antidepresanlar,
fenotiyazin, metildopa ve risperidon galaktore yapabilen
ilaçlar aras›nda yer al›r (6).
Meme bafl› ak›nt›s› kanl›, tek tarafl› ve kendili¤inden ise
önemsenmelidir.
Meme enfeksiyonlar›
Mastit en s›k görülen meme dokusu enfeksiyonudur.
Mastit iyileflmezse apse geliflebilir. Ergenlerde görülen
mastitler genellikle meme bafl› çevresinde yer al›r. Meme
bafl› travmalar› ise mastite neden olan en s›k etkendir (6).
Meme kitleleri
Ergenlik evresinde memede saptanan kitlelerin ço¤u
fibroadenomdur. Fibroadenomlar genellikle puberte
bafllad›ktan sonra görülmeye bafllar. Zamanla gerileme olmaz.
Glanduler doku ve stromadan zengin bu yap›lar bazen
çok büyüyebilir. Dev fibroadenom olarak adland›r›lan
büyük fibroadenomlar›n yaklafl›k %10’u malign özellikte-
dir (2,5,7).
Fillodes tümör
Fibroepitelyal özellikte, nadir görülen kitlelerdir. H›zla
büyüyebilir. Malignite e¤ilimi nedeniyle büyüyen kitlelerde
genifl eksizyon yap›lmal›d›r. Histolojik olarak tan›n›r (8).
Kistler
Fibroadenomdan sonra en s›k memede kitle nedeni
basit kistlerdir. Duktal dilatasyon ile puberte bafllad›ktan
sonra görülmeye bafllar. Menstruel döngü s›ras›nda h›zla
büyüme ve menses sonunda s›kl›kla kendili¤inden gerileme
özelli¤ine sahiptir (5).
Duktal ektazi
Nadir görülen, meme bafl›ndan kanl› ak›nt› yapabilen
duktal ektazi genekllikle tek tarafl›d›r (5).
Galaktosel
Tipik olarak a¤r›s›z büyüyen, sert olmayan kitle olarak
ortaya ç›kar. Tek ya da iki tarafl›d›r.
Gebelik sonras› daha s›k olsa da ergenlik evresinde
her iki cinste görülebilmektedir. Ultrasonografide lezyonun
içinde s›v›-ya¤ seviyesi görünümü tipikdir. Aspirasyonda
süt benzeri s›v› tan›y› kesinlefltirir (5).
Fibrokistik hastal›k
Görülme s›kl›¤› ergen yafl grubunda azd›r. Birden fazla
odakta, a¤r›l› olabilen noduller saptan›r (1).
Memenin malign hastal›klar›
Ergenlerde memede saptanan kitlenin malign olma
olas›l›¤› çok düflüktür. Memenin malign tümörleri primer
meme kanserinden çok metastatik kanserlerdir. Metasta-
tik meme malignitelerinin bafl›nda rabdomiyosarkom
gelir. Ancak ailede meme kanseri öyküsü olanlarda primer
meme kanseri olas›l›¤› daha yüksektir (6, 9).
‹ntraduktal ya da lobular infiltratif tip kanserlerde
memeyi koruyan cerrahi (Lumpektomi) ve aksiller lenf
nodu diseksiyonu + radyoterapi ya da modifiye radikal
mastektomi uygulanmas› önerilmektedir. Sistemik adjuvan
kemoterapi ise meme kanserli tüm ergenlere verilmelidir.
Tüm meme kanserlerinin %5’i ailesel meme kanseri
grubundad›r. Kal›tsal ailevi meme kanseri olan olgularda
genellikle erken bafllang›çl›, iki tarafl› ve çok odakl› meme
kanseri saptanmaktad›r. Baz› genler ya da hastal›klar meme
kanseri s›kl›¤›n› artt›rmaktad›r. Meme kanserine duyarl›l›¤›
artt›ran genler olan BCRA1 ve BCRA2 genlerini tafl›yan
TTüürrkk PPeedd AArrflfl 22001111;; 4466 ÖÖzzeell SSaayy››:: 8855--77
TTuurrkk AArrcchh PPeedd 22001111;; 4466 SSuuppppll:: 8855--77
Zenep fi›klar
Ergenlerde görülen meme hastal›klar›/Breast disorders in adolescents8866

3. bireylerde hayat boyu meme kanseri geliflme riski
%60-80’lere ç›kmaktad›r. Li-Fraumeni sendromu, Cowden
hastal›¤›, ataxi telenjiektazi gibi hastal›klarda meme kanseri
geliflme olas›l›¤› yüksektir (6,9,10).
Kaynaklar
1. Greydanus DE, Matytsina L, Gains M. Breast disorders in
children and adolescents. Prim Care 2006; 33: 455-502.
(Abstract)
2. Fallat ME, Ignacio RC. Breast Disorders in Children and
Adolescents. J Pediatr Adolesc Gynecol 2008; 21: 311-6.
3. Guray M, Sahin A. Benign Breast Diseases: Classification,
Diagnosis, and Management. The Oncologist 2006; 11:
435-49. (Abstract) / (Full Text) / (PDF)
4. Mandrekas AD, Zambacos GJ, Anastasopoulos A, Hapsas D,
Lambrinaki N, Ioannidou-Mouzaka L. Aesthetic reconstruc-
tion of the tuberous breast deformity. Plast Reconstr Surg
2003 ; 112: 1099-108. (Abstract)
5. Chung EM, Cube R, Hal GJl, González C, Stocker JT,
Glassman LM. Breast Masses in Children and Adolescents:
Radiologic-Pathologic Correlation. RadioGraphics 2009; 29:
907-31. (Abstract) / (Full Text) / (PDF)
6. Meisner ALW, Fekrazad MH, Royce ME. Breast Disease:
Benign and Malignant. Med Clin N Am 2008; 92: 1115-41.
(Abstract) / (Full Text) / (PDF)
7. Ameryckx L, Leunen M, Wylock P, Amy JJ. Breast problems
in children and adolescents. Eur Clinics Obstet Gynaecol
2005; 1: 151-63. (Abstract) / (PDF)
8. Cecen E, Uysal KM, Harmanc›oglu Ö. Phyllodes tumor of the
breast in an adolescent girl. Pediatr Hematol Oncology 2008;
25: 79-82. (Abstract)
9. Gutierrez JC, Housri N, Koniaris LG, Fischer AC, Sola JE.
Malignant breast cancer in children: a review of 75 patients. J
Surg Res 2008; 15: 182-8. (Abstract) / (Full Text) / (PDF)
10. D'Angelo P, Carli M, Ferrari A, et al. Breast metastases in
children and adolescents with rhabdomyosarcoma:
Experience of the Italian soft tissue sarcoma committee.
Pediatr Blood Cancer 2010; 55: 1306-9. (Abstract) / (Full Text) /
(PDF)
TTüürrkk PPeedd AArrflfl 22001111;; 4466 ÖÖzzeell SSaayy››:: 8855--77
TTuurrkk AArrcchh PPeedd 22001111;; 4466 SSuuppppll:: 8855--77
Zenep fi›klar
Ergenlerde görülen meme hastal›klar›/Breast disorders in adolescents 8877