Οι Γότθοι αποτελούν μία από τις ιστορικότερες και πολυπληθέστερες ευρωπαϊκές φυλές. Ποια ήταν η ιστορική πορεία και μοίρα τους;

2. Η καταγωγή τους
Οι Γότθοι ήταν μια ομάδα
λάων που μιλούσαν την ανατολική
γερμανική γλώσσα και μαρτυρούνται
κατά την Ρωμαϊκή Αρχαιότητα και
τον πρώιμο Μεσαίωνα. Σύμφωνα με
τη μαρτύρια του Τακίτου, οι Γότθοι
τον 1ο αιώνα ζουν στην
κεντρική Ευρώπη (οπού έμενε και ο
πολιτισμός Wielbark, τον οποίο οι
αρχαιολόγοι θεωρούν γοτθικό, στην
λεκάνη του ποταμού Βιστούλα και
στην νότια ακτή της Βαλτικής
θάλασσας.

3. Όταν οι Γότθοι κατέλαβαν την νοτιοανατολική Ευρώπη και
ίδρυσαν το απέραντο κράτος τους, στο οποίο κυριαρχούσαν
πλήθος βαρβαρικών λαών, Γερμανικών, Σαρματικών, Σλαβικών,
Φιννικών, διαιρέθηκαν σε 2 μεγάλους κλάδους οι οποίοι έλαβαν το
όνομά τους από την γεωγραφική τους θέση. Αυτοί οι 2 κλάδοι
ήταν:
Οι Βησιγότθοι (Γότθοι της Δύσεως) υπό την δυναστεία του οίκου
των Βάλτων
Οι Οστρογότθοι (Γότθοι της Ανατολής)

4. Οι Βησιγότθοι
κατοικούσαν μεταξύ
του Δούναβη και
Βορυσθένη ενώ οι
Οστρογότθοι
ανατολικότερα,
εκτεινόμενοι έως τον
ποταμό Τάναϊ (Δον)
και κατείχαν δηλαδή
τις στέπες της
Ρωσίας.
Βησιγότθοι 6ος - 8ος αι.
Βησιγότθος πολεμιστής
5ος αι.

5. Αρχικά, οι Γότθοι
έμεναν στην
νοτιοανατολική Ευρώπη,
δεν είχαν χωριστές
ιστορικές τύχες.
Αργότερα ,όμως, όταν
υπέστησαν την τρομερή
επίθεση των Ούννων και
αναγκάστηκαν να
μετακινηθούν, τράπηκαν
και οι 2 σε διαφορετική
οδό με τελείως
διαφορετικές τύχες.

6. Μετά από την ήττα των Οστρογότθων από τους Ούννους
αυτοί αναγκάστηκαν να τραπούν στις χώρες του Άνω Δούναβη,
στις σημερινές Ουγγρικές χώρες.
Οι Βησιγότθοι θέλησαν να διαβούν τον μέγα ποταμό και να
καταφύγουν στις χώρες του Ελληνορωμαϊκού κράτους. Ο
αυτοκράτορας της Ανατολής Ουάλης είχε ήδη έλθει σε ρήξη με
τους Βησιγότθους κατά τις αρχές της βασιλείας του το 364, διότι
είχε υποστηρίξει με στρατό 30.000 ένα σφετεριστή αντίπαλό
του.

7. Ο Ουάλης νίκησε τότε τους Βησιγότθους και
τους υποχρέωσε να μην διαβούν τον Δούναβη
και να εισέρχονται στις χώρες του κράτους.
Ήδη ωθημένοι από τους Ούννους εισήλθαν
στις ελληνικές χώρες της χερσονήσου του
Αίμου, μετά έμειναν για ένα διάστημα στις
χώρες του Ιλλυρικού και τέλος διάβηκαν την
δυτική Ευρώπη και ίδρυσαν στην Ισπανία
αξιολογότατο Χριστιανικό Βαρβαρικό Κράτος,
το επιφανές στην ιστορία βασίλειο των
Βησιγότθων.

9. Οι Οστρογότθοι, οι
οποίοι έμεναν πέρα
από τον Δούναβη,
διετέλεσαν κατ’ αρχάς
υποτελείς των Ούννων,
μετά επαναστάτησαν
εναντίων τους και τους
απώθησαν στις
Ανατολικές στέπες.
Οστρογότθος πολεμιστής, 4ος αι

10. Πήγαν τότε και
εγκαταστάθηκαν στις
πεδιάδες της αρχαίας
Παννονίας, σημερινής
Ουγγαρίας, και άρχισαν
τις εχθροπραξίες
εναντίoν της Ανατολικής,
δηλαδή της Βυζαντινής,
αυτοκρατορίας. Ένας
από τους αρχηγούς
τους, ο Θεοδέμιρος,
γέννησε τον περίφημο
Θεοδώριχο, ο οποίος
στάλθηκε ως παιδί και
έμεινε για πολύ καιρό
όμηρος στην
Κωνσταντινούπολη.

11. Ο Θεοδώριχος ζητώντας την άδεια από τον Βυζαντινό αυτοκράτορα
θέλησε να κατακτήσει την Ιταλία και διάβηκε την Δύση με όλο τον
στρατό και όλο τον λαό του και ίδρυσε το περίφημο Οστρογοτθικό
βασίλειο της Ιταλίας (493), το οποίο μετά από μισό αιώνα (554)
καταλύθηκε από τον Mεγάλο Ιουστινιανό.

12. Ο Χριστιανισμός στους Γότθους

13. Οι Γότθοι από καιρό είχαν δεχτεί στο βάρβαρο κράτος τους Χριστιανικές
επιδράσεις καθώς και επιδράσεις γενικότερα του πολιτισμού. Ένας από
αυτούς με το όνομα Ουλφίλας (Vulfilas, Woelflein, «ο μικρός λύκος»)
άκμασε στα μέσα του 4ου αιώνα, κατά τα χρόνια του αυτοκράτορα της
Ανατολής Ουάλεντου και είχε μεταφράσει για χάρη των Γότθων τα
Ευαγγέλια και μέρος της Παλαιάς Διαθήκης.
Ο Ουλφίλας
προσηλυτίζει τους
Γότθους

14. Επειδή όμως η γλώσσα των Γότθων ήταν απλοϊκή , ο Ουλφίλας
δανείσθηκε λέξεις από την ελληνική και με το ελληνικό αλφάβητο
συμπλήρωσε το γοτθικό. Η μετάφραση αυτή του Ουλφίλα είναι το
παλαιότατο κειμήλιο της γερμανικής φιλολογίας και το αρχαιότερο
χειρόγραφο φυλάσσεται στην βιβλιοθήκη της Ουψάλας στην Σουηδία.

15. Ο Ουλφίλας κήρυξε στους Γότθους τον Χριστιανισμό και το
341 χειροτονήθηκε στην Κωνσταντινούπολη επίσκοπος
αυτών. Αλλά ο Χριστιανισμός που έλαβαν οι Γότθοι ήταν
αιρετικός, κατά την περίφημη αίρεση του Αρείου, και όλοι οι
Γότθοι, όπως άλλωστε και όλοι οι βάρβαροι, έγιναν Αρειανοί.

16. Η ουσία του Αρειανισμού, που δίδασκε ότι ο Υιός
δεν είναι αγέννητος, όπως ο Πατέρας αλλά κτίσμα
του Πατέρα, ήταν βασικά άρνηση της θεότητας του
Ιησού Χριστού. Το δόγμα αυτό ήταν περισσότερο
ευνόητο παρά η Ορθόδοξη Θεολογία και γι’ αυτό όλοι
οι βάρβαροι λαοί, οι οποίοι δεν μπορούσαν να
γνωρίζουν τις Ορθόδοξες λεπτότητες, είχαν γίνει
αιρετικοί και δηλαδή Αρειανοί.

17. Γοτθική γλώσσα

18. Η γοτθική είναι μια εξαφανισμένη πλέον γλώσσα του ανατολικού κλάδου των
γερμανικών γλωσσών, μαζί με τα βουργουνδικά και τα γεπιδικά και μιλιόταν από
τους Γότθους. Γραφόταν στο γοτθικό αλφάβητο και είναι η μοναδική από τις
ανατολικές γερμανικές γλώσσες που είναι καταγεγραμμένη εκτεταμένα. Οι άλλες
είναι γνωστές μόνο από ονόματα και λέξεις που αναφέρονται σε άλλες πηγές.

19. Περίπου τον 4ο αιώνα μ.Χ. η Καινή Διαθήκη μεταφράστηκε από τα
ελληνικά στα γοτθικά χρησιμοποιώντας για πρώτη φορά το γοτθικό
αλφάβητο. Από αυτή τη μετάφραση διασώθηκαν τα τρία τέταρτα του
βιβλίου.
Τα κείμενα αυτά είναι πολύ σημαντικά για τη μελέτη των γερμανικών
γλωσσών αφού τα γοτθικά διατηρούσαν αρχαϊκά χαρακτηριστικά της
πρωτογερμανικής γλώσσας, τα οποία είχαν εξαφανιστεί από τις άλλες
γερμανικές γλώσσες. Αρχικά η γοτθική γλώσσα γραφόταν στο ρουνικό
αλφάβητο, ενώ σήμερα για τη γραφή της χρησιμοποιείται το λατινικό
αλφάβητο.

20. Στην εποχή των Γότθων η γοτθική γλώσσα μιλιόταν σε τεράστιες
εκτάσεις, στη νότια Σουηδία, στην Ουκρανία, τα βόρεια βαλκάνια και
αργότερα στην Ιταλία, τη Γαλλία και την Ιβηρική Χερσόνησο, όπου η
πολιτισμική επιρροή των Γότθων διήρκησε πολλούς αιώνες μετά την
αφομοίωσή τους.

21. Οι Φράγκοι, που κατανίκησαν τους Βισηγότθους, χρησιμοποιούσαν τη
γοτθική σαν λίνγκουα φράνκα (γλώσσα συνεννόησης) της
αυτοκρατορίας τους. Σε όλη τη δυτική Ευρώπη οι Γότθοι γρήγορα
αφομοιώθηκαν και έχασαν τη γλώσσα τους υιοθετώντας τη λατινική της
περιοχής.

22. Μέχρι τον 6ο αιώνα μ.Χ.
η γλώσσα θεωρούνταν
γενικά εξαφανισμένη αλλά
στην Χερσόνησο της
Κριμαίας τα κριμαϊκά
γοτθικά επιβίωσαν σε
κάποιες ορεινές και
απομονωμένες περιοχές
μέχρι τον 18ο αιώνα.

23. Γoτθική τέχνη

24. Ο γοτθικός ρυθμός έχει ως κύρια
χαρακτηριστικά το μεγάλο ύψος, τα
τεθλασμένα και οξυκόρυφα τόξα, τη
χρησιμοποίηση εξωτερικών τοξοτών
αντηρίδων για τη στήριξη των
τοίχων, τα μεγάλα παράθυρα που
επιτρέπουν τον καλύτερο φωτισμό
των ναών και διακοσμούνται με
υαλογραφήματα, τα οποία παίρνουν
τη θέση των τοιχογραφιών.

25. Οι αντηρίδες

26. Τα τόξα είναι οξυκόρυφα, όπως φαίνεται στις παρακάτω φωτογραφίες,
επιτείνοντας την εντύπωση της ανάτασης, ενώ εσωτερικά οι κορυφές τους
διασταυρώνονται δημιουργώντας θόλο με νευρώσεις (σταυροθόλιο), για να
στηρίξουν το βαρύ υψηλό οικοδόμημα ή για αισθητικούς λόγους, αφού κατά
το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο με τους βομβαρδισμούς σε πολλούς γοτθικούς
ναούς ο σκελετός των νευρώσεων σε πλήθος σημεία καταστράφηκε χωρίς
να καταρρεύσει ο τρούλος.

28. Η κυριαρχία των γλυπτών επιφανειών, το δάσος των κιόνων και των
διαγωνίων τόξων που διαμορφώνονταν πάνω από τους ναούς στις
οροφές, δεν άφηνε καθόλου χώρο για την αγιογραφία. Βρήκε όμως
καταφύγιο στα πολλά παράθυρα που υπάρχουν στον γότθικο ρυθμό,
δηλαδή στα τζάμια αυτών. Έτσι προέκυψε η τέχνη της υαλογραφίας.

29. Υαλογραφήματα

30. Περίφημοι γοτθικοί ναοί είναι η Παναγία των Παρισίων (12ος
αι.), οι καθεδρικοί ναοί της Σαρτρ (12ος -13ος αι.), της Ρενς, της
Κολωνίας (13ος αι.) και πολλοί άλλοι, γιατί ο ρυθμός γνώρισε
τεράστια εξάπλωση στις χώρες της δυτικής Ευρώπης, βόρεια
των Άλπεων, μέχρι το 19ο αιώνα.

31. Η Παναγία των Παρισίων

32. Ο καθεδρικός ναός της Σαρτρ (Γαλλία)

33. Ο καθεδρίκος ναός της Ρενς (Γαλλία)

34. Ο καθεδρικός ναός της
Κολωνίας (Γερμανία)

35. Μαρία Κατρίνη
Β2