Ιστορία Ε΄ δημοτικού

1. 9. Η αυτοκρατορία χωρίζεται σε
Ανατολική και Δυτική

2. Δύο πράγματα βοήθησαν την εξάπλωση του Χριστιανισμού αυτά τα
χρόνια. Ποια;
Ο Μ. Κωνσταντίνος προσφέρει στην Παναγία την οχυρωμένη Κωνσταντινούπολη και ο Ιουστινιανός την Αγία
Σοφία. (ψηφιδωτό από το ναό)

3. Το διάταγμα των Μεδιολάνων και
 η στήριξή του από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο βοήθησαν στην
καθολική εξάπλωση του Χριστιανισμού.
Ο σταυρός ήταν
σύμβολο της θρησκείας
και του κράτους
(Μουσείο Βατικανού).

4. Μετά τον Κωνσταντίνο πέρασαν από το θρόνο τρεις αυτοκράτορες.
Ποιοι ήταν και ποιους υποστήριξε ο καθένας;

5. Η βυζαντινή αυτοκρατορία μένει ενωμένη έως τα τέλη του 4ου μ.Χ. αι.
Τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του Θεοδόσιου όμως μετακινούμενοι
λαοί – Ούννοι, Γότθοι και Βάνδαλοι - παραβιάζουν τα βόρεια σύνορα
και απειλούν την αυτοκρατορία.

6. Ποιος είναι αυτοκράτορας
αυτήν την εποχή; Τι
πιστεύετε ότι θα κάνει για να
προστατέψει την
αυτοκρατορία;

7. Ο Θεοδόσιος είναι ο αυτοκράτορας αυτή την εποχή. Λίγο πριν από το
θάνατό του (395 μ.Χ.), πιστεύοντας ότι έτσι θα κυβερνιόταν η
αυτοκρατορία καλύτερα τη μοίρασε στους δυο γιους του.
Ο Αρκάδιος πήρε το ανατολικό της τμήμα και ο Ονώριος το δυτικό.
Ονώριος Αρκάδιος
Δυτικό τμήμα
Ανατολικό τμήμα

8. Πόσα χρόνια πέρασαν από τη μεταφορά της πρωτεύουσας;

9. Ο Αρκάδιος και ο γιος του Θεοδόσιος Β’ που τον διαδέχτηκε,
οργάνωσαν το ανατολικό κράτος και αντιμετώπισαν τον κίνδυνο με
πολεμικά και διπλωματικά μέσα. Ποια μπορεί να είναι τα πολεμικά
μέσα; Ποια μπορεί να είναι τα διπλωματικά μέσα;

10. 1. Οχύρωσαν με διπλό τείχος την Πόλη. Γιατί;

11. 2. Έβαλαν πλωτές φρουρές στον Δούναβη.

12. Σε τι βοηθούσαν οι πλωτές φρουρές;

13. 3. Έκλεισαν πολυδάπανες συμφωνίες ειρήνης με τους γείτονες που τους
απειλούσαν. Σε κάποιους απ’ αυτούς, μάλιστα, έδωσαν γη για
καλλιέργεια και άλλους τους πήραν ως μισθοφόρους στο βυζαντινό
στρατό.

14. Πιστεύετε ότι αυτά τα μέτρα που πήραν και οι δύο αυτοκράτορες του
Ανατολικού κράτους θα είχαν επιτυχία; Αν ναι, πώς θα αισθάνονταν οι
κάτοικοι που ζούσαν εκεί;
Θεοδόσιος Β΄

15. Οι κάτοικοι του Ανατολικού κράτους εκτιμούσαν όλα αυτά, ένιωθαν
ασφαλείς και βοηθούσαν το έργο των αυτοκρατόρων. Αν και ανήκαν σε
διαφορετικά έθνη, είχαν τρία κοινά στοιχεία που τους ένωναν:
το ρωμαϊκό νόμο, τη χριστιανική θρησκεία και την ελληνική γλώσσα.

16. «Στο Ανατολικό κράτος έγιναν σημαντικές εσωτερικές αλλαγές στη
διάρκεια του 5ου αιώνα. Ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος Β΄ και η Ελληνίδα
σύζυγός του Ευδοκία ίδρυσαν στην Πόλη το Πανδιδακτήριο, ένα είδος
Πανεπιστημίου της εποχής. Τα μαθήματα σ’ αυτό διδάσκονταν στην
ελληνική και τη λατινική γλώσσα. Από τους 31 καθηγητές του οι 16
δίδασκαν στην ελληνική και οι 15 στη λατινική γλώσσα.
Και στις δύο γλώσσες ακόμη συντάσσονταν οι διαθήκες των πολιτών,
οι αποφάσεις των δικαστηρίων και τα διατάγματα των αυτοκρατόρων».
Έτσι η ελληνική γλώσσα έπαιρνε επίσημη θέση στη διοίκηση του
κράτους.
Διον. Ζακυθινού, Βυζαντινή Ιστορία.
Η αυτοκράτειρα Ευδοκία έφερε την
ελληνική Παιδεία από την Αθήνα στην
Κωνσταντινούπολη.

17. Όπως βλέπουμε τα
πράγματα στην
Ανατολική
αυτοκρατορία
πήγαιναν πολύ καλά.
Να πήγαιναν το ίδιο
καλά και στη Δυτική
αυτοκρατορία;

18. ΠΡΙΤΣ!!!!

19. Στο δυτικό κράτος τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά. Εκεί,
οι Γότθοι με αρχηγό τον Αλάριχο κατάφεραν να κυριεύσουν τη Ρώμη,
να τη λεηλατήσουν επί τρεις ημέρες και ν’ αποχωρήσουν παίρνοντας
μαζί τους μεγάλο μέρος των θησαυρών της (410 μ.Χ.).

20. Το ίδιο σχεδίαζαν να κάνουν,
λίγα χρόνια αργότερα, και
οι Ούννοι, που με αρχηγό τον
Αττίλα απειλούσαν τα σύνορα
του Δυτικού ρωμαϊκού
κράτους.

21. Ο Ρωμαίος στρατηγός Αέτιος όμως, αφού συμμάχησε πρώτα με τους
Γότθους, νίκησε τους Ούννους και συνέτριψε το στρατό τους
στα Καταλαυνικά Πεδία.
Χάρτης της πορείας των Ούννων, από τη μακρινή Ασία και τις Πύλες του Καυκάσου στην Ευρώπη
και στα σύνορα του ρωμαϊκού κράτους
Καταλαυνικά Πεδία

22. Τα επόμενα χρόνια οι οργανωμένες γοτθικές φυλές επιτέθηκαν πάλι κατά
των δυτικών επαρχιών. Το Δυτικό ρωμαϊκό κράτος, αδύναμο οικονομικά
και στρατιωτικά, δεν μπόρεσε αυτή τη φορά να τους αντιμετωπίσει.

23. Οι Βάνδαλοι ήταν πολύ άγριοι και συνήθιζαν κατά τις εκστρατείες τους να
καταστρέφουν έργα τέχνης. Κατέστρεφαν κυρίως αγάλματα, αφαιρώντας
συνήθως τις μύτες και τα αυτιά των προσώπων ή κόβοντας το κεφάλι τους.
Σας θυμίζει κάτι αυτό;

24. Από αυτούς βγήκε η λέξη βανδαλισμός που σημαίνει καταστροφή
έργων τέχνης και πολιτισμού. Στις μέρες μας, ο όρος βανδαλισμός
σημαίνει γενικά την καταστροφή ιδιωτικής ή δημόσιας περιουσίας.
Μπορείς να πεις μια πρόταση που να περιέχει τη λέξη βανδαλισμός;

25. Οι Βάνδαλοι λοιπόν, με αρχηγό τους το Γελίμερο, πέρασαν το Ρήνο και
μέσα από τη Γαλλία και την Ισπανία έφτασαν στο Γιβραλτάρ. Από εκεί,
σχεδόν ανεμπόδιστοι, πέρασαν στη βόρεια Αφρική, κατέλαβαν
την Καρχηδόνα και την έκαναν πρωτεύουσά τους.

26. Με την ίδια ευκολία οι Γότθοι κατέκτησαν τις δυτικές επαρχίες, της
Γαλλίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας. Στην τελευταία μάλιστα, ο
αρχηγός των Οστρογότθων Θευδέριχος ίδρυσε το «γοτθικό βασίλειο
της Ιταλίας» με πρωτεύουσα τη Ραβέννα.

27. Έτσι μετά από όλα αυτά τι πιστεύετε
ότι συνέβη στη Δυτική αυτοκρατορία;

28. Ανατολική αυτοκρατορίαΔυτική αυτοκρατορία
Το 476 μ.Χ. το δυτικό ρωμαϊκό κράτος διαλύθηκε οριστικά.

29. Ας θυμηθούμε

31. Παρατηρήστε τον χάρτη και περιγράψτε τα όρια του Ανατολικού και του
Δυτικού τμήματος της αυτοκρατορίας. Βρείτε τις περιοχές αυτές στον
χάρτη και δείξτε τες περίπου με βάση τα όρια αυτά.

32. Μπορείς να σκεφτείς δύο κράτη που σήμερα έχουν διαφορές μεταξύ τους
και τις λύνουν με διπλωματικά μέσα;

33. Πολλά κράτη έχουν διαφορές μεταξύ τους συνήθως σχετικά με τα σύνορα
ή την εκμετάλλευση φυσικών πόρων. Τις διαφορές αυτές τις λύνουν με
διπλωματικές συζητήσεις στις οποίες παίρνουν μέρος οι πρέσβεις των
χωρών και οι υπουργοί εξωτερικών. Όταν τα κράτη δεν μπορούν να
λύσουν ειρηνικά τις διαφορές τους τα βοηθά ο Ο.Η.Ε. (
Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών).

34. Ο ΟΗΕ ιδρύθηκε στις 24 Οκτωβρίου 1945 από 51 χώρες οι οποίες
δεσμεύτηκαν να διατηρήσουν την ειρήνη μέσα από τη διεθνή
συνεργασία και τη συλλογική ασφάλεια. Σήμερα, σχεδόν κάθε έθνος
του κόσμου ανήκει στον ΟΗΕ: 192 χώρες είναι Μέλη.

36. Ο ρωμαϊκός στρατός αντιμετώπισε
αποτελεσματικά τις επιθέσεις των Ούννων.
«Οι Ούννοι ήταν μικρού αναστήματος και γρήγοροι στις κινήσεις. Ήταν ακόμη
επιδέξιοι ιππείς και τοξότες. Είχαν ευρείς ώμους, αυχένα δυνατό και πάντοτε
άκαμπτο από περηφάνια. Σκληραγωγούσαν τα νεογέννητα παιδιά τους και χάραζαν
με σπαθί τα μάγουλά τους, για ν’ αντέχουν στα τραύματα. Τα τρομερά
χαρακτηριστικά τους προκαλούσαν φόβο στους αντιπάλους τους, οι οποίοι
τρομοκρατούνταν και τρέπονταν σε φυγή, όταν έβλεπαν το παραμορφωμένο τους
πρόσωπο και τα μικρά τους μάτια». Ιορδάνης (Γότθος ιστορικός)
Για ποιους λόγους οι Ρωμαίοι νίκησαν τους «τρομερούς» Ούννους, ενώ
υποτάχτηκαν εύκολα λίγο αργότερα στους Γότθους;

37. Οι Ρωμαίοι ήταν καλύτερα εξοπλισμένοι, αλλά και ο Ρωμαίος
στρατηγός Αέτιος συμμάχησε πρώτα με τους Γότθους για να μπορεί να
αντιμετωπίσεις πιο άνετα τους Ούννους. Αργότερα όμως και μετά από
όλους αυτούς του πολέμους ο ρωμαϊκός στρατός έχασε τις δυνάμεις
του, αλλά και δεν υπήρχαν πια αρκετά χρήματα με αποτέλεσμα να
υποταχτούν εύκολα στους Γότθους που τους επιτέθηκαν.

38. Είχαν λόγο οι κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης να νοιάζονται
για την τύχη της Ρώμης;

39. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΛΩΝΑΚΗ