Σημειώσεις για το μάθημα της β' γυμνασίου

1. Ανακατατάξεις στη Μεταμεσαιωνική
Ευρωπαική κοινωνία
Οι Ανακαλύψεις

2. Χάρτης του 1022. Πάνω αριστερά η Αγγλία, δεξιά η Σρι Λάνκα

3. Χάρτης του κόσμου 1490

4. Οι Ανακαλύψεις
● Ήδη από το τέλος του Μεσαίωνα ευρωπαίοι
έμποροι (Μάρκο Πόλο), αναζητούσαν χρυσό,
μπαχαρικά και αρώματα στην Ανατολή μέσα
από τον πανάρχαιο “Δρόμο του Μεταξιού”

6. Εμπορικοί δρόμοι Βενετών και Γενουατών κατά το Μεσαίωνα

7. Τα ταξίδια των Κινέζων
Η Δυναστεία των Μινγκ κυβέρνησε την Κίνα
από το 1388 έως το 1644. Την εποχή εκείνη η
Κίνα ήταν το πιο μεγάλο, πιο πλούσιο και πιο
ανεπτυγμένο τεχνολογικά κράτος στον
κόσμο. Το 1403 ο αυτοκράτορας Γιονγκλέ
ανέθεσε στον Ναύαρχο Τσενγκ Χι να
κατασκευάσει στόλο με σκοπό να επεκταθεί ο
ρόλος της Κίνας στις περιοχές των
παρακείμενων θαλασσών.

8. Τα ταξίδια του Τσενγκ Χι
Οι αποστολές αυτές είναι γνωστές και ως "Τα
ταξίδια του Τσενγκ Χι στον δυτικό Ωκεανό".
Είχε στη διάθεσή του τα μεγαλύτερα ξύλινα
καράβια που είχαν κατασκευαστεί ποτέ. Ο
στόλος ονομάστηκε “Στόλος των Θησαυρών”.
Τα πλοία αυτά είχαν 137 μέτρα μήκος,
διπλάσια από τα μεγαλύτερα Ευρωπαϊκά
πλοία στα τέλη του 16ου αιώνα.

11. Τα ταξίδια του Τσενγκ Χι
Παρά την παραφιλολογία που συνοδεύει τα
ταξίδια αυτά είναι γεγονός ότι τα ταξίδια
πέτυχαν. Οι Κινέζοι με μεγάλη ευκολία θα
μπορούσαν να είχαν κάνει τον περίπλου της
Αφρικής και να είχαν φτάσει και στην Ευρώπη
από τη Δύση. Όμως όταν ο Γιονγκλέ πέθανε,
οι επόμενοι αυτοκράτορες ακύρωσαν τα
ταξίδια και κατέστρεψαν όλα τα σχετικά
βιβλία!

12. Τα ταξίδια του Τσενγκ Χι
● Μπορείτε να υποθέσετε ποιοι λόγοι μπορεί να
έκαναν τους Κινέζους τόσο επιφυλακτικούς με τα
ταξίδια;
● Μπορείτε να υποθέσετε πώς θα ήταν ο κόσμος
σήμερα αν οι Κινέζοι είχαν φτάσει πρώτοι στην
Ευρώπη και την Αμερική;

13. Τα αίτια των Ανακαλύψεων
● Ο δρόμος προς την Ανατολή αποκόπηκε το 15ο
αι., αρχικά από τους Άραβες και στη συνέχεια από
τους Τούρκους και έτσι οι Ευρωπαίοι αναζήτησαν
άλλους δρόμους για την Ανατολή
● Οι φιλοδοξίες των ηγεμόνων
● Η επιθυμία για τη διάδοση του χριστιανισμού
● Η έμφυτη ροπή του ανθρώπου για γνώση και
εξερεύνηση

14. Παράγοντες που ευνόησαν τις ανακαλύψεις
● Η χρήση της πυξίδας

15. ● Ο αστρολάβος
Παράγοντες που ευνόησαν τις ανακαλύψεις

16. ● Οι πορτολάνοι
Παράγοντες που ευνόησαν τις ανακαλύψεις

17. ● Η Καραβέλα
Παράγοντες που ευνόησαν
τις ανακαλύψεις

18. ● Η αντίληψη για τη σφαιρικότητα της γης
Παράγοντες που ευνόησαν τις ανακαλύψεις

19. Ερρίκος ο Θαλασσοπόρος

21. Τα εξερευνητικά ταξίδια
● Οι πορτογάλοι προσπάθησαν να φτάσουν στην Ινδία
περιπλέοντας την Αφρική
● Τελικά το κατάφερε ο Βάσκο Ντε Γκάμα όταν το 1498
έφτασε στην Καλικούτ της Ινδίας

22. ● Ο Χ. Κολόμβος, Γενουάτης στην υπηρεσία των
Ισπανών, πιστεύοντας ότι η γη είναι στρόγγυλη
επιχείρησε να φτάσει στην Ινδία πλέοντας δυτικά
● Στα τέσσερα ταξίδια που έκανε (1492-1504)
ανακάλυψε νησιά και ηπειρωτικά εδάφη της
Αμερικής, μέχρι να πεθάνει όμως πίστευε ότι είχε
φτάσει τις Ινδίες
Τα εξερευνητικά ταξίδια

26. Αντίγραφα των τριών πλοίων με τα οποία ο Κολόμβος έκανε το πρώτο ταξίδι του

28. ● Αποκορύφωμα υπήρξε ο περίπλους της Γης
από τον Φερδινάνδο Μαγγελάνο (1519-1522)
Πορτογάλο στην υπηρεσία των Ισπανών. Έτσι
αποδείχτηκε ότι η Γη είναι στρογγυλή
Τα εξερευνητικά ταξίδια

29. Ο περίπλους της Γης από τον Μαγγελάνο και τον Ελκάνο

30. Η γέννηση ενός Νέου Κόσμου
● Οι Πορτογάλοι και οι Ισπανοί κατέκτησαν με τη βια
τις περιοχές που ανακάλυψαν
● Έδειξαν απάνθρωπη σκληρότητα και εξαφάνισαν
τους λεγόμενους προκολοβιανούς πολιτισμούς της
Αμερικής
● Με τη συνθήκη της Τορντεζίλας μοίρασαν τις
περιοχές που ανακάλυψαν
● Από τα τέλη του 16ου αι. εμφανίστηκαν νέες
ευρωπαϊκές δυνάμεις να διεκδικούν μερίδιο στις
αποικίες (Αγγλία, Ολλανδία, Γαλλία) οι οποίες
τελικά κυριάρχησαν

32. Η Ευρώπη και ο νέος κόσμος
(Οι συνέπειες των ανακαλύψεων)
● Το κέντρο του εμπορίου μεταφέρθηκε από τη Μεσόγειο στον
Ατλαντικό και τη Β. Θάλασσα
● Νέα λιμάνια (Σεβίλλη, Λισσαβόνα, Αμβέρσα) απέκτησαν
μεγαλύτερη σπουδαιότητα από τα παλιά(Βενετία, Γένουα)
● Η εισαγωγή χρυσού και αργύρου δημιούργησε νέες οικονομικές
δραστηριότητες (τραπεζικές, εμπορικές) από τις οποίες
επωφελήθηκε η αστική τάξη
● Η γνωριμία με νέους πολιτισμούς άρχισε να κλονίζει
προκαταλήψεις και αξίες του παρελθόντος
● Ευνοήθηκε η ανάπτυξη επιστημονικών κλάδων (γεωγραφία,
αστρονομία, βοτανική, εθνολογία κλπ.)

33. ● Για τους λαούς των νέων χωρών οι επιπτώσεις ήταν
αρνητικές:
Οι Ευρωπαίοι εκμεταλλεύτηκαν τις πλουτοπαραγωγικές
πηγές σε βάρος των ιθαγενών
Οι Ευρωπαίοι θεώρησαν τους μη ευρωπαϊκούς λαούς
κατώτερους και εκμεταλλεύσιμους
Η δουλεία, η αποικιοκρατία, η υπανάπτυξη η φτώχεια, που
μας απασχολούν μέχρι σήμερα έχουν τις ρίζες τους σ’
αυτήν την εποχή
Η Ευρώπη και ο νέος κόσμος
(Οι συνέπειες των ανακαλύψεων)

35. Η Αμερική πριν τους Ευρωπαίους

36. Η Αμερική πριν τους Ευρωπαίους
Αζτέκοι

37. Η Αμερική πριν τους Ευρωπαίους
Μάγιας

38. Οι χριστιανοί με τ’ άλογά τους, τα σπαθιά τους και τα
ακόντια άρχισαν τους σκοτωμούς και αγριότητες
άγνωστες στους Ινδιάνους. Έμπαιναν στα χωριά και δεν
άφηναν, ούτε γέρους, ούτε γυναίκες εγκύους ή
ετοιμόγεννες που δεν ξεκοίλιαζαν και κατακομμάτιαζαν,
σαν να είχαν να κάνουν με πρόβατα που είχαν καταφύγει
στις μάντρες τους [...].Και να πώς σκότωναν κατά κανόνα
τους άρχοντες: Έκαναν σχάρα από βέργες [...] τους
έδεναν εκεί, άναβαν σιγανή φωτιά, για να ξεψυχήσουν
σιγά σιγά, μέσα στα ουρλιαχτά που τους προκαλούσαν
αυτά τα φρικτά βασανιστήρια [...]. Όσα διηγήθηκα τα είδα
εγώ ο ίδιος και ακόμη άπειρα άλλα.
Βαρθολομαίος ντε Λας Κάζας, Η καταστροφή των των Ινδιάνων 1552
Μετάφραση: Πηνελόπη Μαξίμου