Σημειώσεις για το μάθημα της ιστορίας της β' γυμνασίου

1. Το εμπόριο και ο
πολιτισμός του Ισλάμ

2. Από τον 8ο αι. Άραβες και Εβραίοι
δραστηριοποιήθηκαν στο διεθνές εμπόριο και
έγιναν οι μεταπράτες του διεθνούς εμπορίου
Σε αυτό συνέβαλε η σημαντική γεωγραφική θέση
του χαλιφάτου (ανάμεσα στην Ανατολή και τη
Δύση) και η εκμετάλλευση των ορυχείων χρυσού
της Δυτ. Αφρικής και της Σαχάρας

5. Εμπόριο
• Από την Άπω Ανατολή έφερναν στα λιμάνια της Μέσης
Ανατολής μπαχαρικά, μετάξι και άλλα είδη πολυτελείας
και από εκεί τα διοχέτευαν στην Ευρώπη αποκομίζοντας
τεράστια κέρδη
• Η δυναστεία των Φατιμιδών στην Αίγυπτο ενθάρρυνε το
θαλάσσιο εμπόριο μέσω της Ερυθράς θάλασσας
• Οι έμποροι του Ισλάμ υιοθέτησαν πολλές καινοτομίες
στο εμπόριο: εμπορικές εταιρείες, εμπορική επιταγή
(τσεκ), πιστωτικό σύστημα (τράπεζες)

6. Γράμματα, επιστήμη, τέχνες
• Επίκεντρο των επιστημών και των τεχνών ήταν οι μεγάλες
πόλεις όπως η Κόρδοβα, η Βαγδάτη, το Εσφαχάν, η
Σαμαρκάνδη, το Κάιρο κ.α. όπου ιδρύθηκαν βιβλιοθήκες και
πανεπιστήμια
• Ιδιαίτερη ανάπτυξη γνώρισε η Αραβική λογοτεχνία (Ομάρ
Καγιάμ)
• Οι Άραβες μετέφρασαν έργα Ινδών, Περσών και Ελλήνων
• Ιδιαίτερα ο Αριστοτέλης και οι Νεοπλατωνικοί επηρέασαν
ιδιαίτερα την αραβική σκέψη

7. • Στην πρώτη περίοδο η τέχνη του Ισλάμ δανείστηκε τεχνίτες,
τεχνικές και υλικά από το Βυζάντιο
• Για θρησκευτικούς λόγους η τέχνη του Ισλάμ έμεινε
ανεικονική
• Χαρακτηριστικά δημιουργήματα της πρώτης περιόδου είναι τα
τεμένη (της Κόρδοβας, της Δαμασκού)
• Οι Άραβες φιλοτέχνησαν λαμπρά έργα μικροτεχνίας
Γράμματα, επιστήμη, τέχνες

8. Επίδραση του Αραβικού πολιτισμού
• Μαθηματικά: Οι Άραβες καθιέρωσαν την ινδική αρίθμηση
(άλγεβρα)
• Γεωγραφία: οργάνωσαν μακρινά ταξίδια
• Αστρονομία: υπολόγισαν ακριβώς την τροχιά του ήλιου και
των πλανητών (ζενίθ - ναδίρ)
• Χημεία: ανακάλυψαν το θειικό οξύ και το οινόπνευμα
(αλκοόλ)
• Ιατρική: καθιέρωσαν νέα φάρμακα και έκαναν πολύπλοκες
εγχειρίσεις (Αβικένας)
• Εισήγαγαν (από την Κίνα) το χαρτί
• Έφεραν στην Ευρώπη πολλές καλλιέργειες (βερίκκοκο,
βαμβάκι, λεμόνι, ζαχαροκάλαμο)

9. Το τέμενος των Ομμευαδών στη Δαμασκό 7ος -8ος αι. Συρία

10. Το τέμενος της Κόρδοβα 8ος – 9ος αι. Ισπανία

11. Αλ Αζχάρ,
Κάιρο,
Αίγυπτος, 975

12. Τζαμί Ντιγκουερεμπέρ Τιμπουκτού, Μαλί 1327 μ.Χ.

13. Ρετζιστάν Σαμαρκάνδη 14ος 15ος αι. Ουζμπεκιστάν

14. Τζαμί Σελιμιγιέ
Αδριανούπολη
Τουρκία
1570 μ.Χ.

15. Το τέμενος του Εσφαχάν 1629 μ.Χ. Ιράν

16. Τατζ Μαχάλ Άκκρα Ινδία 17ος αι.

17. Τζαμί Μοχάμετ Άλι Κάιρο Αίγυπτος 19ος αι.

18. Τζαμί Χασάν Μαρόκο 1990 μ.Χ.

19. Παλάτι της Αλάμπρα,
Γρανάδα Ισπανία 14ος αι.

20. Αραβουργήματα από το τέμενος της Κόρντοβα, Ισπανία

21. Ισλαμική καλλιγραφία, Κοράνι, Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης Κων/πολη

22. Μικρογραφία από το
Βιβλίο των Βασιλέων
(Sahnameh) Ταυρίδα,
Περσία 14ος αι.

23. Μικρογραφία από το
Βιβλίο των Βασιλέων
(Sahnameh).
Ο Μ. Αλέξανδρος
συνομιλεί με το “Δέντρο
που μιλάει”.
Ταυρίδα, Περσία 14ος αι.

24. Πιάτο από τη
Νίκαια της Μ.
Ασίας 16ος αι.

25. Τραπέζι από την Οθωμανική Περίοδο 16ος αι.

26. Κομμάτι από περσικό χαλί του 16ου αιώνα

27. Κεραμικό πιάτο
του 10ου αι.,
Κεντρική Ασία

28. Μογγολική λαβή
μαχαιριού από νεφρίτη,
χρυσό, ρουμπίνια και
σμαράγδια. Λεπίδα από
δαμασκηνό χάλυβα με
χρυσό

29. Αραβουργήματα από την Αλάμπρα, Ισπανία

30. Δικτυογραφία
http://www.discoverislamicart.org/exhibitions/ISL/
http://www.benaki.gr/index.asp?id=10107
http://www.historyforkids.org/learn/islam/art/
http://www.hermitagemuseum.org/html_En/03/hm3_5_5.html
http://www.muslimheritage.com/virtual_civilization/default.cfm
http://www.nga.gov/exhibitions/2004/islamic/index.shtm
http://whc.unesco.org/en/list
Βιβλιογραφία
Ισλαμικές τέχνες - Σήλα Μπλερ, Τζόναθαν Μπλουμ