2. z
Layunin
Nasusuri ang binasang anekdota batay
sa: paksa, tauhan, tagpuan, motibo ng
awtor, paraan ng pagsulat at iba pa.
3. z
Hindi maikakaila na kung malaki ang puhunan ay
maaaring tumubo rin iyon nang malaki kaysa maliit ang
naturan. Gayundin ang paghahanda at pagpupunyagi ng
tao na pinamumuhunanan ng puu-puung taong pag-aaral
at pagpapakasakit. Karaniwan nang sa may mataas na
pinag-aralan ay maamo ang kapalaran. At ito’y maitutulad
din nga sa paghahalaman.
Akasya o Kalabasa
Consolation P. Conde
Suriin at ibigay ang mga
pangyayaring nagpapakita ng
pagdedesisyon.
4. z Pasukan na naman. Nagbukas na ang mga
pamantasan at matataas na paaralan sa Maynila.
Samantala, sa nayon ng Kamias, hindi
kalayuan sa lungsod…
Maagang nagbangon nang umagang yaon si
Aling Irene at inihanda kapagkaraka ang mga
pangangailangan ng kabutong anak na si Iloy. Si Mang
Simon naman ay hindi muna nagtungo sa linang upang
samahan sa pagluwas ang anak na pag-aaralain sa
Maynila.
5. z
Awa naman ng Diyos ay maluwalhating nakarating
sa lungsod ang mag-ama. Isang balitang paaralang
sarili ang kanilang tinungo agad. Dinatnan nila ang
tagatala na abalang-abala sa pagtanggap ng di-
kakaunting mga batang nagsisipagprisinta.
Nagpalinga-linga si Mang Simon. Nang
makita ang babalang nakasabit sa may pintuan ng
Tanggapan ng Punung-guro ay kinawit sa bisig si
Iloy. “Halika at makikipag-usap muna ako sa punung-
guro.”
6. z
“Magandang umaga po sa kanila,” panabay na bating
galang ng mag-ama.
“Magandang umaga po naman,” tugon ng
punung-guro na agad namang nagtindig sa pagkakaupo
at nag-alok ng upuan. “Ano po ang maipaglilingkod ko sa
kanila?
“E, ibig ko po sanang ipasok ang aking anak
dito sa inyong paaralan.
“A, opo. Sa ano po namang baitang?” usisa ng
punung-guro.
7. z “Katatapos pa po lamang niya ng elementarya sa
aming nayon noong nakaraang Marso,” paliwanag ni
Mang Simon.
“Kung gayon po’y sa unang taon ng haiskul,
ano po?”
“Ngunit… ibig ko po sanag malaman kung
maaaring ang kunin na lamang niya ay isang maikli-
ikling kurso ukol sa isang tanging karunungan upang
siya’y makatapos agad, maaari po ba?”
8. z “Aba, opo,” maaga pa na tugon ng punong-
guro. “Maaaring ang lalong pinakamaikling
kurso ang kaniyang kunin. Iyan ay batay sa
kung ano ang gusto ninyong kalabasan niya.
Kung ang nais ninyo ay magpatubo ng isang
mayabong na punong akasya, gugugol kayo
ng puu-puung taon, subalit ang kakailanganin
ninyo ay ilang buwan lamang upang
makapaghalaman kayo ng isang kalabasa.”
9. z
Dili di natubigan si Mang Simon sa huling pangungusap ng
punong-guro. Gayundin si Iloy. Pagkuwan ay nagbulungan
ang mag-ama
At… umuwi nang nag-iisa si Mang Simon. Habang
naglalakbay na patungong lalawigan ay tatambis-tambis sa
sarili: “A, mabuti na nga ang kunin niyang buo ang kurso sa
haiskul at saka na siya kumarera. Higit na magiging
mayabong ang kaniyang kinabukasan.”
- Mula sa Diwang Kayumanggi. 1970
10. z
Sagutin ang mga tanong
Ano ang paksa ng anekdota?
Sino-sino ang tauhan?
Saan naganap ang mga pangyayari sa teksto?
Anong motibo ng may-akda ang ibig niyang
ipabatid sa mga mambabasa?
Anong paraan ng pagsulat ang ginawa ng may-
akda?
12. z
“Ang ipabatid sa mambabasa na walang
mahirap na gawain sa taong may
pangarap”
NARITO NAMAN ANG NAIISIP KONG MOTIBO NG MAY-AKDA
13. z
Bigyang Kasagutan
Ang akdang “akasya o kalabasa” ay
anekdota. Ibigay ang katangian ng akda.
Paano naiiba ang anekdota sa iba pang mga
kauri nito.
Ipaliwanag ang mga pangyayari gamit ang
diskursong pagsasalaysay
15. z
Si Mullah Nassreddin na kilala bilang Mullah Nassr-e Din (MND)
ang pinakamahusay sa pagkukuwento ng katatawanan sa kanilang
bansa. Lagi itong naaalaala ng mga Iranian na dating mga
Persiano noong sila ay mga bata pa. Libo-libong kuwento ng
katatawanan ang naiambag ni Mullah Nassreddin sa kanilang
lipunan. Tinagurian din siyang alamat ng sining sa pagkukuwento
dahil sa mapagbiro at puno ng katatawanang estilo sa pagsulat.
Nagpasalin-salin sa bibig ng mga tao ang kaniyang mga naisulat
mula noon magpasahanggang ngayon.
Mullah Nassreddin
Isinalin sa Filipino ni Roderic P. Urgelles
16. z
Naimbitahan si Mullah Nassreddin upang magbigay ng
isang talumpati sa harap ng maraming tao. Sa
pagsisimula niya, nagtanong siya, “Alam ba ninyo ang
aking sasabihin?” Sumagot ang mga nakikinig “Hindi,”
kung kaya’t kaniyang sinabi “Wala akong panahong
magsalita sa mga taong hindi alam ang aking
sasabihin,” at siya ay umalis. Napahiya ang mga tao.
17. z
Inanyayahan siyang muli upang magsalita kinabukasan.
Nang muli niyang tanungin ang mga tao ng katulad na
katanungan ay sumagot sila ng “Oo,” sumagot si Mullah
Nassreddin “Kung alam na pala ninyo ang aking sasabihin,
hindi ko na sasayangin ang marami ninyong oras” muli siyang
umalis. Ang mga tao ay nalito at nataranta sa kaniyang
naging sagot.
18. z Sinubukan nilang muli na anyayahan si Mullah
Nassreddin upang magbigay ng pahayag at muli
siyang nagtanong “Alam ba ninyo ang aking
sasabihin?” Handa na ang mga tao sa kanilang
isasagot ang kalahati ay nagsabi ng “Hindi,” at ang
kalahati ay sumagot ng “Oo,” kung kaya’t muling
nagsalita si Mullah Nassreddin “Ang kalahati ay alam
ang aking sasabihin, kaya’t kayo ang magsasabi sa
kalahati na di alam ang aking sasabihin,” at siya ay
lumisan.
Mula sa http://iranian.com/main/blog/m-saadat-noury/frist-iranian-
mullah-who-was-
master-anecdotes.html
19. z
ATING SURIIN
Ilarawan si Mullah
Anong katangian ng pangunahing tauhan ang
naibigan mo? Bakit?
Anong pamamaraan ng pangunahing tauhan ang
ginampanan upang siya ay makilala bilang
pinakamuhasay sa larangan ng pagpapatawa
Sumasang-ayon ka ba sa paraan ng kaniyang
pagtuturo sa mga tao?
20. z
ATING SURIIN
Sino sa kasalukuyang panahon ang maihahambing natin
kay Mullah? Patunayan ang sagot.
Anong pangunahing kaisipan ang hatid ng akda sa
mambabasa
Kung ikaw ay mabigyan ng pagkakataon na gumawa ng
isang anekdota anong paksa ang nais mong isulat? Bakit?
Paano naiiba ang anekdota sa mga iba pang kauri niro?
Masasalamin ba ang kanilang paniniwala at prinsipyo sa
kanilang mga isinulat?
22. z
Ano nga ba ang Anekdota?
Isang uri ng akdang tuluyan na
tumatalakay sa kakaiba o kakatwang
pangyayari
Ito rin ang ginagawang
pagpapaliwanag sa mga ginagawa ng
mga tao.
May dalawang uri
Sa buhay ng isang kilala, sikat
o tanyag na tao.
Paksa: taong kilala sa ibat
ibang larangan ng buhay
Layunin: ipabatid ang katangian ng
pangunahing tauhan ng anekdota.
Minsan nagsasalaysay ng mga tunay
na pangyayari.
Minsan naman ito ay bungang isip
lamang.
Mayroon din na hindi hango sa
totoong buhay.
23. z
Anekdota sa buhay ni Jose Rizal
Isang umaga, kaming mag-anak ay nag-aagahan. Si Pepe noon ay
may gulang na dalawang taon lamang. Sinabi niya sa aming ina na
nais niyang matutong bumasa ng abakada. Datapuwa't ang tugon ni
Ina'y hindi pa sapat ang taglay niyang gulang upang matupad ang
gayong hangarin. Si Pepe'y nagpumilit kaya't sandal munang
ipinakilala sa kaniya ni Ina ang bawa'titik. Hindi siya tumigil sa
pagkilala sa mga titik at manaka-naka ay angangailangan siyang
magtanong. Pagkatapos ng mga dalawang oras, ang lahat ng titik ng
abakada ay natutuhan niyang basahin. Kaming magkakapatid, pati
ng aming mga magulang, ay labis na namangha sa gayong
katalinuhan ni Pepe.
24. z
Sagutin ang mga tanong
Ano ang paksa ng anekdota?
Sino-sino ang tauhan?
Saan naganap ang mga pangyayari sa teksto?
Anong motibo ng may-akda ang ibig niyang
ipabatid sa mga mambabasa?
Anong paraan ng pagsulat ang ginawa ng may-
akda?
25. z
Anekdota sa buhay ni Manuel L.
Quezon
Samantalang ang Pangulong Quezon ay nasa isang
pagamutan sapagka't may-sakit, ay dinalaw siya ni Padre
Serapio Tamayo, O.P., isang matalik na kaibigan ng
Pangulo noon ay Rektor ng Pamantasan ng Santo Tomas.
Bago pa lamang pumapasok ang pari sa silid ng Pangulo
ay hinadlangan na siya ng nars. Nang magpilit ang pari ay
sinabi ng nars na maghintay nang ilang saglit pagka't
ipagbibigay-alam muna niya sa maysakit ang kanyang
pagdating.
26. z Wikang ingles ang ginamit ng nars sa pagpapabatid sa
Pangulo na may panauhin. Ganito ang sinabi, "Mr.
President, the prest is here."
Dahil sa maling pagbigkas ng nars sa salitang "priest",
inakala ng Pangulo na ang kanyang panauhin ay isang
mamamahayag. Ang pasigaw n autos ng Pangulo ay,
"Sabihin mo sa 'press' na pumunta sa impyerno."
Subali't bago niya natapos ang pangungusap na ito ay
nakapasok na ang pari sa silid ng Pangulo at narinig
ang pahayag na yaon.
27. z
Sagutin ang mga tanong
Ano ang paksa ng anekdota?
Sino-sino ang tauhan?
Saan naganap ang mga pangyayari sa teksto?
Anong motibo ng may-akda ang ibig niyang
ipabatid sa mga mambabasa?
Anong paraan ng pagsulat ang ginawa ng may-
akda?
28. z
Ang Tsinelas ni Jose Rizal
Maganda ang dagat at ang ilog sa aming bayan sa
Laguna. Bughaw na may halong luntian kapag walang
sigwa. Ang tubig sa wawa ay napapaligiran ng mga
kawayang sumasayaw na tila umiindak kapag nahihipan
ng hangin.
Ang mga bangkang may layag ay parang mga paru-parong
puti na naghahabulan.
29. z Ang bangka ay karaniwang gawa sa kahoy na inukit
sa matibay na kahoy na nakukuha sa aming gubat.
Kung minsan ito ay may dalawang katig na gawa sa
matitibay at mahabang kawayan upang ang bangka
ay hindi gumiwang kapag ito ay nakatigil sa tubig.
Karamihan sa gamit nito ay pangingisda nguni’t sa
aming lalawigan, ang ay ginagamit namin sa
paglalakbay lalo na sa pagtawid sa ibayo ng dagat.
Mas mabilis ito kaysa gumamit ng kalabaw o ng
karetela.
30. z Naalala ko pa noon kasalukuyang kaming nakasakay
sa bangka nang humulagpos ang isa kong tsinelas.
Ang tsinelas ay ang gamit namin sa pagpasok at
pagpunta sa mga lakaran kung saan ang bakya na
gawa sa kahoy ay hindi nararapat.
Mabilis itong inanod sa tubig bago ko nahabol para
kunin. Malungkot ako dahil iniisip ko ang aking ina na
magagalit dahil sa pagkawala ng aking tsinelas
31. z
Tiningnan ako ng nagsasagwan nang kinuha ko
ang aking isa pang tsinelas at dali dali kong
itinapon sa dagat, kasama ang dasal na
mahabol nito ang kapares na tsinelas.
“Bakit mo itinapon ang iyong isa pang
tsinelas?” tanong sa akin ng kasamahan ko sa
bangka.
32. z
“Isang tsinelas ang nawala sa akin at walang
silbi sa makakakita. Ang isang tsinelas na
nasa akin ay wala ring silbi sa akin. Kung sino
man ang makakuha ng pares ng tsinelas ay
magagamit niya ito sa kaniyang paglakad.
Napatingin ulit sa akin ang mama. Marahil
naunawaan niya ang isang batang katulad ko.
33. z
Sagutin ang mga tanong
Ano ang paksa ng anekdota?
Sino-sino ang tauhan?
Saan naganap ang mga pangyayari sa teksto?
Anong motibo ng may-akda ang ibig niyang
ipabatid sa mga mambabasa?
Anong paraan ng pagsulat ang ginawa ng may-
akda?
