đồ áN công nghệ may đề tài vai trò cải tiến thao tác trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm may - nghiên cứu cải tiến thao tác đối với mã hàng

Luận văn tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Thị Thúy
SVTH: Lê Thị Thanh Nhàn Trang 1
NHẬN XÉT CỦA
CÔNG TY TNHH MTV THỜI TRANG SB NGỌC TRAI
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
TP.HCM, Ngày Tháng Năm 2012
Chức vụ:

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƢỚNG DẪN
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
Giáo viên hƣớng dẫn
Nguyễn Thị Thúy

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN DUYỆT
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
Giáo viên phản biện

LỜI CẢM ƠN
Ngƣời nghiên cứu xin chân thành cảm ơn:
TOÀN THỂ QUÍ THẦY CÔ KHOA CÔNG NGHỆ MAY VÀ
THỜI TRANG TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM KỸ THUẬT TP
HỒ CHÍ MINH.
CÔ GIÁO NGUYỄN THỊ THÚY.
GIÁM ĐỐC VÀ TOÀN THỂ CÁN BỘ CÔNG NHÂN VIÊN
CÔNG TY TNHH MTV THỜI TRANG SB NGỌC TRAI.
Đã tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để tác giả hoàn thành luận án tốt nghiệp!

MỤC LỤC
Danh mục hình ảnh........................................................................................................... 7
Danh mục từ viết tắt.......................................................................................................... 8
Danh mục các bảng biểu................................................................................................... 9
PHẦN MỞ ĐẦU: LỜI GIỚI THIỆU............................................................................... 11
PHẦN 1: MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN VÀ NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN
NĂNG SUẤT VÀ CHẤT LƢỢNG NGÀNH MAY. ....................................................... 12
I. Các khái niệm cơ bản............................................................................................ 13
1. Sản phẩm?............................................................................................................. 13
2. Chất lƣợng sản phẩm?........................................................................................... 13
3. Năng suất, năng suất la động................................................................................. 14
4. Khái niệm “Thao tác” ........................................................................................... 15
5. Thao tác chuẩn? Thao tác thừa? ............................................................................ 16
6. Cải tiến thao tác?................................................................................................... 16
7. Thời gian chuẩn?................................................................................................... 17
II. Những nhân tố ảnh hƣởng đến năng suất và chất lƣợng sản phẩm may. ................ 17
PHẦN 2: NỘI DUNG CẢI TIẾN THAO TÁC, VAI TRÒ CẢI TIẾN THAO TÁC
TRONG VIỆC NÂNG CAO NĂNG SUẤT VÀ CHẤT LƢỢNG SẢN PHẨM MAY..... 21
I. Nguyên nhân gây ra tổn thất thao tác..................................................................... 21
II. Nguyên tắc tối ƣu hóa động tác ..............................................................................22
III. Các phƣơng pháp phân tích thao tác...................................................................... 33
IV. Các công cụ cải .................................................................................................... 35
V. Nguyên tắc cải tiến thao tác................................................................................... 60
VI. Các đặc điểm cải tiến. ........................................................................................... 60
VII. Tiến trình cải tiến thao tác..................................................................................... 70
VIII. Ý nghĩa của việc nghiên cứu và cải tiến thao tác đối với năng suất và chất lƣợng
sản phẩm may ....................................................................................................... 75
PHẦN 3: NGHIÊN CỨU VÀ CẢI TIẾN THAO TÁC ĐỐI VỚI MÃ HÀNG VR-
6547R TẠI CÔNG TY TNHH MTV THỜI TRANG SB NGỌC TRAI ........................... 76
I. Giới thiệu khái quát về công ty TNHH MTV Thời Trang SB Ngọc Trai ............... 76
1. Lịch sử hình thành................................................................................................. 76

2. Cơ cấu tổ chức và nhân sự của Xí nghiệp.............................................................. 77
3. Mục tiêu và nhiệm vụ chủ yếu của công ty............................................................ 79
4. Hiện trạng về nghiên cứu và cải tiến thao tác tại công ty TNHH MTV Thời
Trang SB Ngọc Trai trong thời gian qua................................................................ 80
II. Ứng dụng cải tiến thao tác trên sản phẩm áo sơ mi nữ của mã hàng VR-6547R .... 82
1. Phân tích thao tác may ở các công đoạn may......................................................... 82
2. Cải tiến thao tác may đối với sản phẩm áo sơ mi nữ của mã hàng VR-6547R........ 83
3. Một số thao tác chuẩn ở các công đoạn may chi tiết .............................................. 84
PHẦN 4: MỘT SỐ ĐỀ XUẤT NHẰM NÂNG CAO NĂNG SUẤT VÀ CHẤT
LƢỢNG SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY TNHH MTV THỜI TRANG SB NGỌC TRAI... 87
PHẦN 5: KẾT LUẬN...................................................................................................... 92

DANH MỤC HÌNH ẢNH
Hình 1: Khu vực làm việc bình thƣờng của ngón tay, cổ tay, cẳng tay ............................. 27
Hình 2: Khu vực làm việc cực đại của cánh tay................................................................ 28
Hình 3: Phạm vi vùng làm việc bình thƣờng của công nhân ở tƣ thế đứng và ngồi........... 28
Hình 4: Độ tƣơng thích chiều cao ghế ngồi bàn làm việc và đèn chiếu sáng..................... 30
Hình 5: Một số dạng hệ thống thông gió trong nhà xƣởng................................................ 30
Hình 6: Các phƣơng pháp cải tiến phƣơng pháp tuôn BTP............................................... 32
Hình 7: Các kí hiệu sử dụng trong biểu đồ dòng chảy quá trình làm việc bằng tay ........... 54
Hình 8: Biểu đồ cân bằng chuyền bằng phƣơng pháp cân đối dựa trên TGTB.................. 69
HÌnh 9: Sơ đồ cơ cấu tổ chức quản lý công ty TNHH MTV Thời Trang SB Ngọc Trai.... 78

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
TNHH: Trách nhiệm hữu hạn
MTV: Một thành viên
SB: Sumikin Bussan
CV: Chân vịt
BTP: Bán thành phẩm
MTM (Method-Time-Measurements): Phƣơng pháp đo lƣờng thời gian
GSD (General Sewing Data): Hệ thống dữ liệu ngành may
TGTH: Thời gian thực hiện.
QLCL: Quản lý chất lƣợng.
ISO ( International Organization for Standardization): Tổ chức tiêu chuẩn quốc tế.
ILO (International Labour Office): Tổ chức lao động quốc tế.
TMU (Time Measurement Unit): Đơn vị đo lƣờng thời gian.

DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 1: Phân loại vận động theo từng nhóm cơ ...........................................................24
Bảng 2: Lịch sử phát triển hệ thống đo lƣờng thời gian................................................37
Bảng 3: Bảng thời gian của động tác với......................................................................38
Bảng 4: Bảng thời gian của động tác xoay ...................................................................39
Bảng 5: Bảng thời gian của động tác di chuyển............................................................39
Bảng 6: Bảng thời gian của động tác nén .....................................................................40
Bảng 7: Bảng thời gian của động tác nắm ....................................................................40
Bảng 8: Bảng thời gian của động tác định vị................................................................41
Bảng 9: Bảng thời gian của động tác thả ......................................................................41
Bảng 10: Bảng thời gian của động tác tháo .................................................................42
Bảng 11: Bảng thời gian của các động tác ...................................................................43
Bảng 12: Bảng thời gian của động tác lấy và đặt..........................................................45
Bảng 13: Bảng thời gian của các động tác còn lại ........................................................46
Bảng 14: Bảng thời gian tƣơng ứng với các cử động trong MTM-2 .............................47
Bảng 15: Bảng phân loại độ khó đƣờng may................................................................52
Bẳng 16: Bảng kí hiệu phạm vi đƣờng may..................................................................52
Bảng 17: Bảng kí hiệu độ khó đƣờng may (% thêm vào) .............................................53
Bảng 18: Bảng thời gian TMU thêm vào tƣơng ứng.....................................................54
Bảng 19: Bảng phân loại mức độ thực hiện cử động ....................................................58
Bảng 20: Bảng các kí tự của hệ thống Therbling..........................................................59
Bảng 21: Nhân sự tại công ty TNHH MTV Thời Trang SB Ngọc Trai.........................74

PHẦN MỞ ĐẦU: LỜI GIỚI THIỆU
Hiện nay, trong môi trƣờng cạnh tranh, hòa nhập và toàn cầu hóa nền kinh tế,
năng suất là một yếu tố góp phần quan trọng vào sự tồn tại và phát triển của một quốc
gia, một ngành và trong từng doanh nghiệp (Steenhuis & Bruijn, 2006).
Ngành may mặc có đặc điểm rất riêng biệt, đó là quá trình lao động tạo ra sản
phẩm chủ yếu xuất phát từ các thao tác thủ công của công nhân. Các sản phẩm chủ yếu
đƣợc tạo ra trực tiếp từ bàn tay con ngƣời, vì vậy năng suất làm việc chịu sự ảnh
hƣởng rất lớn bởi trình độ tay nghề, kinh nghiệm và kỹ năng thao tác của ngƣời công
nhân.
Do đó, việc nghiên cứu và cải tiến thao tác với mục đích tiêu chuẩn hóa thao tác,
giảm thiểu thời gian lãng phí, tăng tốc độ làm việc, nhất quán về chất lƣợng sản phẩm
và hoạch định công việc, là mục tiêu hết sức quan trọng và cần thiết cho mỗi doanh
nghiệp.
Dƣới đây là những phần nội dung đi sâu hơn vào việc nghiên cứu và cải tiến thao
tác để góp phần làm tăng năng suất và chất lƣợng sản phẩm may.
Nội dung bài báo cáo gồm 3 phần:
PHẦN 1: MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN VÀ NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN
NĂNG SUẤT VÀ CHẤT LƢỢNG NGÀNH MAY.
Nội dung phần một chủ yếu đề cập đến những khái niệm cơ bản nhƣ: Năng suất,
chất lƣợng, thao tác lao động, thao tác chuẩn, thao tác thừa…
PHẦN 2: NỘI DUNG CẢI TIẾN THAO TÁC, VAI TRÒ CẢI TIẾN THAO TÁC
TRONG VIỆC NÂNG CAO NĂNG SUẤT VÀ CHẤT LƢỢNG SẢN PHẨM MAY.
Nội dung phần hai là nội dung chính của bài báo cáo, trong đó tập trung nghiên
cứu và đƣa ra những nguyên nhân gây ra tổn thất thao tác, các công cụ đƣợc dùng để
cải tiến thao tác, đặc điểm cải tiến, nguyên tắc cải tiến thao tác…
PHẦN 3: NGHIÊN CỨU VÀ CẢI TIẾN THAO TÁC ĐỐI VỚI MÃ HÀNG VR-
6547R TẠI CÔNG TY TNHH MTV THỜI TRANG SB NGỌC TRAI.
Nội dung phần này sẽ triển khai nghiên cứu và cải tiến thao tác theo phƣơng
pháp Biểu đồ dòng chảy quá trình làm việc trong một công đoạn.

Phần hai là nội dung chính của đề tài nhằm giải quyết cụ thể và chi tiết các vấn
đề về chuẩn hóa thao tác qua việc nghiên cứu và loại bỏ thao tác thừa rút ngắn thời
gian sản xuất. Đây là yếu tố ảnh hƣởng đến sự tồn tại của doanh nghiệp.

PHẦN1: MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN VÀ
NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN NĂNG SUẤT
VÀ CHẤT LƢỢNG SẢN PHẨM MAY.

PHẦN1: MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN VÀ NHÂN TỐ
ẢNH HƢỞNG ĐẾN NĂNG SUẤT VÀ CHẤT LƢỢNG
SẢN PHẨM MAY
I. Các khái niệm cơ bản:
1. Sản phẩm:
Theo TCVN ISO 8402: “sản phẩm là kết quả của các hoạt động, các quá trình
(Tập hợp các nguồn lực và các hoạt động có liên qua đến nhau để biến đầu vào thành
đầu ra). Nguồn lực ở đây bao gồm nguồn nhân lực, trang thiết bị, vật liệu, thông tin và
phƣơng pháp”.
Sản phẩm trong quản trị chất lƣợng đƣợc quan niệm theo nghĩa rộng bao gồm:
sản phẩm vật chất cụ thể (Phần cứng) và cả dịch vụ (Phần mềm) nhƣ: Tài chính, du
lịch, phát triển, đào tạo, công nghệ, thông tin, các quá trình…
Sản phẩm còn đƣợc hiểu theo quan điểm kinh tế thị trƣờng là bất cứ cái gì có thể
cống hiến cho thị trƣờng sự chú ý, sự chấp nhận, sự sử dụng nhằm thỏa mãn một nhu
cầu, một ƣớc muốn nào đó và mang lại lợi nhuận (Kinh tế, xã hội).
2. Chất lƣợng:
“Chất lƣợng” là một khái niệm khó định danh chính xác bởi ý tƣởng về chất
lƣợng rất rộng, tùy theo mỗi góc độ tiếp cận. Triết học duy vật biện chứng quan niệm
chất là tổng hợp những thuộc tính của sự vật quy định nó là nó và để so sánh với sự vật
khác.
Tuy nhiên, khi vận dụng vào thực tiễn, nội hàm ý nghĩa khái niệm trên đƣợc phát
triển đầy đủ hơn. Chẳng hạn, Oxford Forket Dictionary giải nghĩa: chất lƣợng là mức
độ hoàn thiện, là đặc trƣng so sánh hay đặc trƣng tuyệt đối, dấu hiệu đặc thù, các dữ
kiện, thông số cơ bản.
Johr.S.Oakland quan niệm chất lƣợng là sự đáp ứng các yêu cầu.
Crosby cho rằng chất lƣợng là sự phù hợp với các yêu cầu.
Theo Bộ Tiêu chuẩn QLCL quốc tế ISO 9000 thì: "Chất lƣợng là tập hợp các đặc
tính của một thực thể tạo cho thực thể đó khả năng thoả mãn những nhu cầu đã đƣợc
công bố hoặc còn tiềm ẩn".

Nhƣ vậy chất lƣợng sản phẩm không chỉ là tập hợp các thuộc tính bản chất của
nó mà còn là mức độ phù hợp của các thuộc tính ấy với những yêu cầu, những mục
tiêu của chuẩn mực chất lƣợng đã đƣợc xác định và công bố rộng rãi, đồng thời còn là
sự thoả mãn với các nhu cầu của ngƣời sử dụng trong những điều kiện cụ thể (những
nhu cầu này có thể vẫn còn "tiềm ẩn" ở khách hàng ). Nói cách khác, chất lƣợng của
sản phẩm vừa có đặc tính chủ quan, vừa có đặc tính khách quan.
3. Năng suất:
Theo quan niệm truyền thống, năng suất lao động là lƣợng sản phẩm sản xuất ra
trong một đơn vị thời gian.
Theo cách tiếp cận mới: năng suất theo đúng bản chất đƣợc hiểu một cách hết
sức đơn giản. Nó là mối quan hệ giữa đầu ra và đầu vào. Về mặt toán học, năng suất
đƣợc phản ánh bằng công thức sau:
P = Tổng đầu ra/Tổng đầu vào
Đầu ra thƣờng đƣợc gọi bằng cụm từ tập hợp các kết quả: Chất lƣợng, giá thành,
thời hạn giao hàng, lợi nhuận.
Đối với doanh nghiệp, đầu ra đƣợc tính bằng tổng giá trị sản xuất-kinh doanh, giá
trị gia tăng hoặc khối lƣợng hàng hóa tính bằng đơn vị hiện vật.
Đầu vào trong khái niệm này đƣợc tính theo các yếu tố tham gia để sản xuất nhƣ:
Nhân lực, nguyên vật liệu, vốn, máy móc thiết bị, kỹ năng chuyên môn, công nghệ, hệ
thống sản xuất…
Theo Hội đồng năng suất Châu Á đƣa ra năm 1959: “Tổng quát mà nói, năng
suất chất lƣợng là một trạng thái tƣ duy. Nó là thái độ tìm kiếm để cải tiến hững gì
đang tồn tại. Có một sự chắc chắn rằng con ngƣời ngày hôm nay có thể làm việc tốt
hơn ngày hôm qua và ngày mai tốt hơn ngày hôm nay. Hơn nữa, nó luôn đòi hỏi
những cố gắng không ngừng để thích ứng với các hoạt động kinh tế trong những điều
kiện luôn thay đổi, luôn ứng dụng những lý thuyết và phƣơng pháp mới. Đó là một sự
tin trƣởng chắc chắn trong quá trình tin tƣởng của loài ngƣời”.
Năng suất lao động: Là một chỉ tiêu đánh giá hiệu quả. Năng suất lao động là
hiệu quả của hoạt động có ích của con ngƣời trong một đơn vị thời gian, nó đƣợc biểu
hiện bằng số lƣợng sản phẩm sản xuất trong một đơn vị thời gian hoặc hao phí để sản
xuất ra một đơn vị sản phẩm.

Công thức tính: W = Q/T hoặc t = T/Q
Trong đó :
W : Năng suất lao động.
Q: Sản lƣợng sản xuất ra trong một đơn vị thời gian T (có thể biểu hiện bằng số
lƣợng sản phẩm hoặc giá trị, doanh thu, lợi nhuận…).
T: Lực lƣợng lao động hao phí để hoàn thành sản lƣợng Q (Đơn vị: Ngƣời, ngày,
giờ…).
t: Lực lƣợng lao động hao phí để sản xuất ra một đơn vị sản phẩm.
4. Khái niệm “thao tác”:
Thao tác: là hành động của con ngƣời nói chung . Nó bao gồm các cử động của
con ngƣời tác động lên đối tƣợng nhằm làm thay đổi cấu trúc ban đầu của nó với mục
đích tạo ra giá trị cho đối tƣợng.
Trong hoạt động sản xuất thì thao tác đƣợc định nghĩa là tác động của ngƣời
công nhân vào đối tƣợng để tạo thành một sản phẩm có giá trị sử dụng đƣợc.
Nghiên cứ u động tá c : là phân tích động tác tay v à mắt của ngƣời thợ trong m ột
công tác riêng lẽ hay nằm trong m ột chu kỳ thao tác để có thể loa ̣i bỏ các động tác vô
ích hoặc cải tiến các động tác và điều chỉnh lại (theo Hiê ̣p hội cơ khí Mỹ).
 Mục đích nghiên cứu động tác:
Xác định phương pháp làm việc tối ưu: Thông qua quá trình nghiên cứu chi tiết,
cụ thể, rõ ràng từng cử động của công nhân ở các công đoạn làm việc, ngƣời nghiên
cứu sẽ nắm đƣợc thao tác kỹ thuật may ở các công đoạn, quan sát đƣợc cách sắp xếp
không gian khu vực làm việc và các điều kiện thực hiện công việc từ đó đề xuất các
phƣơng án cải tiến, nghiên cứu kiểm nghiệm và so sánh kết quả giữa các phƣơng án để
rút ra phƣơng pháp thực hiện công việc nhanh nhất, tiết kiệm thao tác và ít mệt mỏi
nhất.
Tiêu chuẩn hóa công việc: Các thông tin về thứ tự các cử động trong quá trình
làm việc, các điều kiện để thực hiện công việc (máy móc, dụng cụ, rập, cử gá hỗ trợ…)
sau khi đƣợc nghiên cứu, kiểm nghiệm thực tế và đƣa ra phƣơng pháp làm việc tối ƣu,
các dữ liệu này sẽ đƣợc chuẩn hóa đƣa về các chuỗi thao tác chuẩn và thời gian chuẩn
tƣơng ứng và lƣu trữ lại để làm dữ liệu tham khảo sau này. Đây là cơ sở để giúp tăng

năng suất chuyền may, làm cơ sở cho việc huấn luyện, đào tạo công nhân, nâng cao
tay nghề cho công nhân.
Đào tạo nhân viên: Các thao tác đã chuẩn hóa sẽ đƣợc diễn giải cụ thể, dễ hiểu
theo trình tự cử động để thực hiện công việc tại công đoạn, giúp cho ngƣời nghiên cứu
dễ dàng truyền đạt kiến thức, các thao tác kỹ thuật cho công nhân. Giúp công nhân có
cái nhìn thực tế hơn, hiểu rõ hơn về thao tác chuẩn và hiệu quả của nó trong quá trình
làm việc. Từ đó, giúp việc đào tạo công nhân thuận tiện hơn, dễ dàng hơn.
Quản lý công việc: Thông qua nghiên cứu thao tác, ta sẽ đƣa ra thời gian chuẩn
tƣơng ứng, từ đó làm dữ liệu cần thiết để cung cấp thông tin cho việc cân bằng chuyền,
xác định bậc thợ của từng công nhân, xác định chi phí sản xuất và biết đƣợc năng lực
sản xuất của từng công nhân, từng chuyền trong xí nghiệp, từ đó lập kế hoạch sản xuất
phù hợp, phân công nhân sự, phân chia công việc hợp lí và xây dựng hệ thống kiểm
soát sản xuất hiệu quả.
5. Thao tác chuẩn:
Thao tác chuẩn: Là thao tác trực tiếp hay gián tiếp tác động lên đối tƣợng, tạo ra giá trị
cho đối tƣợng trong một khoảng thời gian ngắn nhất nhƣng mang lại giá trị cao nhất.
Thao tác trực tiếp: là thao tác trong thời gian ngƣời công nhân làm việc trực tiếp
với các máy móc, thiết bị chuyên dùng.
Ví dụ: Thao tác diễn ra lúc đang may, đang ủi, đang ép.
Thao tác gián tiếp như: Nhặt BTP lên, đặt BTP xuống, so mí, cắt chỉ, quăng BTP
sau khi may.
Thao tác thừa: Là thao tác đƣợc công nhân sử dụng trong quá trình sản xuất
nhƣng bản thân nó không mang lại giá trị cho sản phẩm, khi bỏ thao tác ấy đi vẫn
không ảnh hƣởng đến chất lƣợng, giá trị sản phẩm.
Thời điểm bắt đầu thao tác: là thời điểm đầu tiên của cử động khi ta thực hiện
thao tác.
Thời điểm kết thúc thao tác: là thời điểm khi ta vừa đạt mục đích.
6. Cải tiến: Cải tiến có ý nghĩa là các vấn đề tồn tại hiện nay (tình hình chƣa thỏa
mãn hiện nay) đƣợc giải quyết để cải thiện tình hình hoặc các hoạt động kinh
doanh mới đƣợc phát triển dựa trên chính sách quản lý.

Mục tiêu cải tiến đƣợc phân thành các loại “dễ dàng, chính xác, tốc độ và giá
thành rẻ” hoặc CQDSM.
Dễ dàng C Cost Chi phí, giá thành
Chính xác Q Quality Chất lƣợng
Tốc độ D Delivery Giao hàng
An toàn S Safety An toàn
Hiệu suất kinh tế M Morale Tinh thần
Cải tiến thao tác: Là các tác động cải tiến những thao tác bản năng của ngƣời
công nhân lên đối tƣợng sản xuất để cải thiện tình trạng hiện tại và đạt đến mục tiêu kì
vọng của tổ chức.
Cải tiến thao tác gồm 2 phƣơng thức cải tiến: Cải tiến thao tác và cải tiến không
gian nơi làm việc.
7. Thời gian chuẩn: Là một đơn vị thời gian tƣợng trƣng cho một nhiệm vụ công
việc đƣợc xác định bằng cách ứng dụng phù hợp các kỹ thuật đo lƣờng công việc
một cách chính xác với năng lực của cá nhân thực hiện nhiệm vụ.
II. Những yếu tố ảnh hƣởng đến năng suất và chất lƣợng sản phẩm may:
Năng suất và chất lƣợng bị tác động bởi nhiều yếu tố: Môi trƣờng kinh tế - chính
trị - xã hội, cơ chế chính sách vĩ mô của Chính phủ, tình hình thị trƣờng, trình độ công
nghệ, hệ thống tổ chức quản lý, tổ chức sản xuất của doanh nghiệp, mối quan hệ lao
động - quản lý, khả năng về vốn, phát triển nguồn lực… Các yếu tố tác động đƣợc chia
làm 2 nhóm: Nhóm yếu tố bên ngoài ( Môi trƣờng kinh tế thế giới, tình hình thị
trƣờng, chính sách kinh tế Nhà nƣớc), nhóm yếu tố bên trong ( Lao động, vốn, công
nghệ, khả năng tổ chức quản lý sản xuất).
Trong nội bộ doanh nghiệp, các yếu tố cơ bản ảnh hƣởng đến chất lƣợng sản
phẩm có thể đƣợc biểu thị bằng qui tắc 4M, đó là :
 Material (Nguyên vật liệu): Một trong những yếu tố đầu vào tham gia cấu thành
sản phẩm và hình thành các thuộc tính chất lƣợng chính là nguyên vật liệu. Đặc
điểm và chất lƣợng nguyên vật liệu ảnh hƣởng trực tiếp đến chất lƣợng sản
phẩm. Mỗi loại nguyên vật liệu khác nhau sẽ hình thành những đặc tính chất
lƣợng khác nhau. Tính đồng nhất và tiêu chuẩn hóa của nguyên liệu là cơ sở
quan trọng cho ổn định chất lƣợng sản phẩm. Để thực hiện các mục tiêu chất

lƣợng đặt ra cần tổ chức tốt hệ thống cung ứng, đảm bảo nguyên liệu cho quá
trình sản xuất. Tổ chức tốt hệ thống cung ứng không chỉ là đảm bảo đúng
chủng loại, số lƣợng, chất lƣợng nguyên vật liệu mà còn đảm bảo đúng về mặt
thời gian. Một hệ thống cung ứng tốt là hệ thống có sự phối hợp chặt chẽ, đồng
bộ giữa bên cung ứng và doanh nghiệp sản xuất.
 Machine (Máy móc thiết bị): Khả năng về máy móc thiết bị, công nghệ hiện có
của doanh nghiệp:
 Sản phẩm có chất lƣợng tốt đƣợc tạo ra bởi 3 yếu tố:
 Phần cứng: Máy móc thiết bị.
 Phần mềm: Kỹ năng, kỹ xảo.
Trình độ hiện đại, máy móc thiết bị và công nghệ của doanh nghiệp ảnh hƣởng
rất lớn đến chất lƣợng sản phẩm, đặc biệt những doanh nghiệp tự động hóa cao, có dây
chuyền sản xuất hàng loạt. Sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả máy móc, thiết bị hiện có,
kết hợp với công nghệ hiện có với đổi mới để nâng cao chất lƣợng sản phẩm là một
trong những hƣớng quan trọng nâng cao năng suất, chất lƣợng sản phẩm.
Men (Con ngƣời): Lực lƣợng lao động trong doanh nghiệp: Lao động là yếu tố
giữ vị trí then chốt, quan trọng đối với doanh nghiệp. Đây là một trong những yếu tố
cơ bản để tạo ra những sản phẩm hàng hóa có chất lƣợng tốt cho xã hội. Cùng với
công nghệ, con ngƣời giúp doanh nghiệp đạt năng suất, chất lƣợng cao trên cơ sở giảm
chi phí sản xuất. Chất lƣợng sản phẩm không chỉ thỏa mãn khách hàng bên ngoài mà
còn cả nhu cầu khách hàng bên trong doanh nghiệp. Do vậy, hình thành và phát triển
nguồn nhân lực đáp ứng đƣợc những yêu cầu về thực hiện mục tiêu đạt năng suất, chất
lƣợng là nội dung cơ bản của hoạt động sản xuất của doanh nghiệp.
Methods (Phƣơng pháp quản trị, trình độ tổ chức quản lý và tổ chức sản xuất của
doanh nghiệp): Quản lý chất lƣợng dựa trên quan điểm lý thuyết hệ thống. Một doanh
nghiệp là một hệ thống trong đó có sự phối hợp đồng bộ thống nhất giữa các bộ phận
chức năng. Mức chất lƣợng đạt trên cơ sở giảm chi phí phụ thuộc rất lớn vào trình độ
tổ chức quản lý của doanh nghiệp. Chất lƣợng của hoạt động quản lý phản ánh chất
lƣợng hoạt động của doanh nghiệp. Theo W.E.Deming thì có tới 85% những vấn đề
về năng suất-chất lƣợng do hoạt động quản lý gây ra.

Trình độ quản lý: Tác động tới năng suất của doanh nghiệp, năng suất chỉ có thể
đat đƣợc tối ƣu khi có sự phối hợp thống nhất và đầy đủ giữa các yếu tố quản lý lao
động và công nghệ. Xây dựng tốt mối quan hệ giữa ngƣời lao động , ngƣời quản lý sẽ
hình thành phong cách quản lý mới, khuyến khích tính tự chủ, sáng tạo của lực lƣợng
lao động, từ đó tạo sức mạnh tổng hợp để phát huy hiệu quả yếu tố sản xuất, đặc biệt là
yếu tố con ngƣời.
Trình độ tổ chức sản xuất: Yếu tố này tác động mạnh mẽ tới năng suất, thông qua
việc xây dựng phƣơng hƣớng phát triển, đầu tƣ, lựa chọn cách thức tổ chức, bố trí dây
chuyền công nghệ và cơ cấu tổ chức sản xuất, chuyên môn hóa kết hợp với đa dạng
hóa cùng với việc lựa chọn quy mô hợp lý sẽ cho phép khai thác tối đa những lợi thế,
từ đó giảm chi phí, nâng cao năng suất sản xuất.
Mối quan hệ giữa năng suất và chất lƣợng: Sản lƣợng là số đo đầu ra và thƣờng
đƣợc dùng để chỉ năng suất. Có thể thấy rõ mối quan hệ giữa năng suất và chất lƣợng:
 Nếu tăng chất lƣợng sản phẩm và các hoạt động trong doanh nghiệp thì tăng
năng suất của doanh nghiệp.
 Nếu tăng chất lƣợng thì không hẳn là tăng chất lƣợng sản phẩm và các hoạt
động khác.

PHẦN 2: NỘI DUNG CẢI TIẾN THAO TÁC,
VAI TRÒ CẢI TIẾN THAO TÁC TRONG VIỆC
NÂNG CAO NĂNG SUẤT VÀ CHẤT LƢỢNG
SẢN PHẨM MAY.

PHẦN 2: NỘI DUNG CẢI TIẾN THAO TÁC, VAI TRÒ
CẢI TIẾN THAO TÁC TRONG VIỆC NÂNG CAO
NĂNG SUẤT VÀ CHẤT LƢỢNG SẢN PHẨM MAY
Trong các hoạt động sản xuất, giảm các thao tác thừa và loại bỏ thời gian lãng
phí sẽ giúp năng suất tăng cao, cải thiện điều kiện làm việc cũng nhƣ sức khỏe cho
ngƣời lao động. Cho nên, hợp lý hóa quá trình sản xuất là nhiệm vụ thƣờng xuyên của
những Tổ chức quan tâm đến công tác cải thiện điều kiện, môi trƣờng làm việc để tăng
hiệu quả hoạt động. Cải tiến thƣờng xuyên sẽ giúp Tổ chức tiết kiệm đƣợc những tiêu
hao trong quá trình sản xuất kinh doanh, giảm giá thành và nâng cao năng lực cạnh
tranh cho mình.
Nghiên cứu công việc giúp nhận diện đƣợc các thao tác thừa, các bất hợp lý trong
việc tổ chức các hoạt động sản xuất kinh doanh, thực hành cải tiến các quá trình, các
thao tác, cải thiện các điều kiện làm việc, nâng cao hiệu suất quá trình làm việc.
I. Nguyên nhân gây ra tổn thất thao tác : Có 2 nguyên nhân chính gây ra tổn thất
thao tác :
1. Tổn thất do lƣu chuyển : Gồm 2 tổn thất lớn :
a. Tổn thất do đi bộ :
Do bố trí máy móc, thiết bị, tủ, kệ…bất hợp lí, quá xa nơi sử dụng, gây tốn thời
gian di chuyển.
Lối đi, lối di chuyển hàng hóa quá chật hoặc quá rộng, chƣa đƣợc phân tuyến rõ
ràng, có vật không cần thiết trên lối đi gây cản trở trong quá trình di chuyển và vận
chuyển hàng hóa.
Hàng hóa để lộn xộn, không quy định rõ ràng nơi để bán thành phẩm làm phát
sinh những chỗ để tạm, gây vƣớng víu khi vận chuyển.
Thiếu các thiết bị xe đẩy, xe nâng để vận chuyển hàng hóa để vận chuyển hàng
hóa, bán thành phẩm dễ dàng, nhanh chóng.
b. Tổn thất do tìm kiếm:
Do tài liệu, giấy tờ không đầy đủ, chƣa rõ ràng, không tập trung hoặc chƣa đƣợc
sắp xếp vào vị trí cố định.

Dụng cụ, đồ gá lắp…không đƣợc bảo quản tại vị trí cố định, gây mất mát, thiếu
thốn sau khi sử dụng.
Hàng hóa đang may dở dang không để đúng nơi quy định gây lộn lẫn giữa hàng
thành phẩm và hàng đang may dở dang.
2. Tổn thất thao tác: Gồm 5 tổn thất lớn:
Tổn thất xảy ra do sự chênh lệch giữa thời gian chuẩn và thời gian thực tế sản
xuất, thời gian chuẩn đặt ra không đúng, thấp hơn thời gian thực tế sản xuất.
Tổn thất trong quá trình thay sản phẩm, phát sinh khi chuyển sang sản xuất sản
phẩm khác.
Tổn thất nội tại trong chính bản thân động tác, lãng phí trong thao tác đƣợc chia
nhỏ thành lãng phí do vƣơn tay, chuyển tay, tìm kiếm, lựa chọn, nắm giữ, nâng tay,
buông tay, đi lại, cúi ngƣời, xoay ngƣời,… phát sinh các động tác thừa không cần thiết.
Tổn thất cân bằng do sắp xếp cân bằng công đoạn trong chuyền kém, gây bất hợp
lí cho quãng đƣờng đi của sản phẩm, hoặc do bố trí vị trí công nhân có trình độ tay
nghề không phù hợp ở các công đoạn (Nếu công nhân may với tốc độ nhanh ngồi sau
công nhân may với tốc độ bình thƣờng, thì sẽ tốn thời gian để ngƣời sau phải chờ đợi
các chi tiết bàn thành phẩm từ công đoạn trƣớc đó), các yếu tố trên gây tắc nghẽn hàng
trên chuyền và ảnh hƣởng đến hiệu quả bố trí các công đoạn trong chuyền. Cách bố trí
vật dụng, nguyên vật liệu ngoài phạm vi làm việc cực đại của tay, chân và mắt gây khó
khăn trong quá trình thao tác của cơ thể.
Tổn thất do lơ đễnh, không tập trung làm việc, trò chuyện trong giờ làm việc, có
hàng mà không may, nhìn sang hƣớng khác, bỏ ra ngoài nhiều…
II. Nguyên tắc tối ƣu hóa động tác :
Vào thế kỉ XVII khi nền công nghiệp phát triển, các nghiên cứu về lao động bắt
đầu đặt nền móng và những nghiên cứu đầu tiên đã ra đời. Egonomics - “Kỹ thuật học
con người” đã đƣợc khai sinh trong thời gian này. Có rất nhiều định nghĩa về
Egonomics:
Theo tổ chức Lao động Quốc tế ILO: “Egonomics là sự áp dụng khoa học sinh
học kết hợp với khoa học công nghệ vào ngƣời lao động đồng thời tăng năng suất lao
động”.

Vì thế, ngoài sức khỏe Egonomics còn quan tâm đến năng suất lao động, tiết
kiệm giá thành sản phẩm và các mối quan tâm khác. Hơn thế nữa, trong thực hành các
hƣớng của Egonimics còn tập trung vào thiết kế sắp đặt vị trí lao động, sự đáp ứng các
yếu tố lý học trong môi trƣờng lao động hơn là các yếu tố hóa học và vi sinh vật.
Egonomics (Lao động học) còn đƣợc định nghĩa là khoa học nghiên cứu về lao
động và sự phù hợp với sức khỏe ngƣời lao động. Nhƣ vậy, mỗi loại hình lao động cần
có một sự phù hợp tƣơng ứng về sức khỏe con ngƣời (cả về thể chất lẫn tinh thần).
Những lao động đơn giản yêu cầu đáp ứng của cơ thể không phức tạp, song khoa học
kĩ thuật phát triển, lao động càng phức tạp càng cần có những nghiên cứu về sức khỏe
tốt hơn, tiến bộ hơn để có thể theo kịp với lao động mới. Lao động càng có kết quả khi
nó đáp ứng tốt cho con ngƣời. Lao động không làm tổn hại đến sức khỏe mà làm cho
sức khỏe con ngƣời tốt hơn.
Egonomics - Công trình nghiên cứu của Martinpan cũng đã ra đời vào thời gian
này, ông cho rằng tâm sinh lí, giải phẩu…phải thích hợp với lao động thì lao động mới
có năng suất, an toàn và thoải mái.
Năm 1949 Murrel đã dùng từ Egonomics để chỉ môn khoa học này vì nó có
nguồn gốc từ chữ Hy Lạp là Ergon (Lao động) và Nomos (Quy luật, quy tắc).
Đối tƣợng của “Lao động học” là ngƣời lao động, do đó khi nghiên cứu “Lao
động học” ngƣời ta cần nghiên cứu cả một hệ thống các vấn đề: Công cụ lao động, môi
trƣờng lao động, đối tƣợng lao động…
Trong thực hành “Lao động học”, ngƣời ta cần nghiên cứu tam giác cơ bản gồm
3 nhân tố, đó là: Hiệu quả, thoải mái và sức khỏe.
Các nhà khoa học cho rằng “Lao động học” đạt hiệu quả cao khi mà các ngành
khoa học tham gia cung cấp những hiểu biết sâu sắc, đầy đủ về vấn đề lao động và
con ngƣời. Trong những điều kiện tiết kiệm nhất về sức khỏe lao động mà năng suất
lao động vẫn tăng không ngừng.
Mục tiêu của “Lao động học” là nhằm nâng cao năng suất lao động phòng chống
mệt mỏi. Từ đó, Ginbrest đƣa ra các nguyên tắc sau:
Sự vận động của bàn tay và cánh tay cần đƣợc tiến hành cân xứng và đều đặn.
Các vận động cần đƣợc tiến hành theo cách dễ dàng nhất, tiết kiệm nhất trong
mức độ cho phép.

Tránh động tác thừa và cần thiết phải tránh hết sức động tác nằm trong phạm vi
có thể chịu những thay đổi đột ngột, mạnh và những khởi động lặp đi lặp lại một
chiều. (theo bảng dƣới đây ngƣời ta dựa vào vận động của từng nhóm cơ).
Loại Trụ (khớp) Các phần vận động
1 Khớp các ngón Ngón tay
2 Khớp bàn tay Ngón tay và lòng bàn tay
3 Khuỷu Ngón, bàn, cẳng
4 Vai Ngón, bàn, cẳng, cánh
5 Ức đòn Ngón, bàn, cẳng, cánh và vai
Bảng 1: Bảng phân loại vận động theo từng nhóm cơ.
Lao động loại 1 tốt nhất vì nó giảm lực ma sát, lực nén lên bán thành phẩm, bán
thành phẩm đƣợc chuyển vào chân vịt và may dễ dàng hơn, tiết kiệm đƣợc các sức các
cơ nhất.
Khi làm việc với vật, cùng một trọng lƣợng 1 kg nhƣng làm với 1 góc 300
thì tiêu
thụ O2 ít nhất. Nhƣ vậy, trong một mặt phẳng ngang với góc độ vận động càng giảm
thì tiêu thụ O2 càng ít.
1. Sự vận động liên tục và hợp lí:
 Chỗ đặt dụng cụ, phƣơng tiện, đối tƣợng lao động cần phải đƣợc cố định và
thích hợp, trật tự khoa học trong sản xuất.
 Sử dụng trọng lực phù hợp sẽ bớt tiêu hao năng lƣợng.
 Chống nâng lên hạ xuống một cách thái quá.
 An toàn lao động là điểm cơ bản của tiêu chuẩn hóa lao động, đơn giản hóa
lao động.
2. Giảm nhẹ các gánh nặng thể lực bằng biện pháp lao động học:
a. Sự phù hợp với vị trí lao động:
 Các vị trí lao động của một cá thể hay một tập thể ngƣời lao động cần đạt
đƣợc sự thuận lợi cho công việc, đồng thời phải phù hợp với tâm sinh lý,
giải phẫu của nhóm ngƣời lao động đó.
Ví dụ: thoáng đãng, không quá cao hoặc quá thấp đối với công nhân.
 Các máy móc, dụng cụ phải phù hợp với con ngƣời cả về mặt sinh học lẫn
về mặt xã hôi.
b. Sự hợp lý hóa các thao tác lao động:

 Sự hợp lý hóa là không có động tác thừa, các hoạt động thoải mái theo hoạt
động thƣờng nhật, tự nhiên của cơ thể.
c. Sự hợp lí hóa công cụ lao động:
 Các công cụ lao động dễ cầm, nắm và dễ sử dụng. Công cụ vừa tốt lại vừa
sức với ngƣời lao động.
d. Quy định gánh nặng cho phép:
 Điều này rất cần thiết vì nó sẽ giới hạn phù hợp với tiêu hao năng lƣợng có
thể chịu đựng đƣợc của ngƣời lao động. Nếu tiêu hao năng lƣợng nhiều thì
phải chọn đối tƣợng đủ sức khỏe để đáp ứng còn lại đa số mọi ngƣời chỉ
chịu đƣợc lâu dài khi lao động tiêu hao khoảng dƣới 3000kcal.
e. Có chế độ nghỉ ngơi thích hợp:
Trong quá trình làm việc liên tục, cơ thể và trí óc cần đƣợc nghỉ ngơi hợp lí
để ngăn ngừa thƣơng tật, cho cơ bắp nghỉ ngơi trong thời gian giải lao.
Ví dụ: Nếu công nhân đứng suốt ngày để làm việc thì nên bố trí thời gian
nghỉ ngơi để đƣợc ngồi (để đôi chân và bàn chân đƣợc thƣ giãn).
Nếu làm việc ở tƣ thế ngồi suốt ngày thì nên đứng và đi bộ xung quanh
trong giờ giải lao để cho lƣng đƣợc nghỉ ngơi và tăng sự lƣu thông bên trong đôi
chân.
Ngày nay trong công nghiệp may mặc , các doanh nghiệp đã quan tâm ngày
càng nhiều đến yếu tố Ergonomics trong các hoạt động sản xuất . Ngoài yêu cầu
của luật pháp , cải thiện điều kiê ̣n làm viê ̣c cho ngƣời lao động, Ergonomics còn
giúp các doanh nghiệp trong việc nâng cao năng suất lao động, tiết kiê ̣m chi phí y
tế, giảm thiểu tối đa bê ̣nh nghề nghiê ̣p , giúp cải thiện chất lƣợng cuộc sống của
ngƣời lao động, góp phần nâng cao lợi ích xã hội.
 Tổ chức Lao động Quốc tế ILO thông qua quá trình nghiên cứu, tổng hợp và
phân tích đã đƣa ra các nguyên tắc sau:
1. Nguyên tắc di chuyển của cơ thể :
 Hai bàn tay nên chuyển động đồng thời khi bắt đầu và khi kết thúc động
tác.
 Một trong 2 tay không nên để yên. Không nên để 2 bàn tay nhàn rỗi cùng
thời điểm trừ lúc nghỉ.

 Chuyển động 2 cánh tay nên là chuyển động đồng thời và đối xứng tâm với
nhau.
 Di chuyển 2 tay nên đƣợc giới hạn theo thứ tự chuyển động thấp nhất cho
phép (Từ ngón tay lên bàn tay, đến cổ tay, cẳng tay…).
 Các động tác nên đƣợc thiết kế sao cho có thể tạo ra đƣợc quán tính trong di
chuyển.
 Giảm số lƣợng động tác, sử dụng đồng thời cả hai tay nếu có thể, rút ngắn
cự ly di chuyển, làm cho các động tác dễ dàng hơn. Tiếp tục chi tiết hơn,
làm cho động tác lại đƣợc chia nhỏ thành: Vận dụng tối đa quán tính, trọng
lực, các lực tự nhiên, chuyển các động tác dích dắc, gấp khúc trở thành
chuyển động thẳng.
 Cử động thực hiện theo quỹ đạo cong và liên tục thì càng dễ thực hiện hơn
là thực hiện thao tác theo đƣờng thẳng vì nó có thể gây ra sự gián đoạn và
đổi hƣớng đột ngột về hƣớng di chuyển (Ví dụ: 2 tay cùng vẽ hình tròn dễ
hơn mỗi tay vẽ một hình khác nhau).
 Di chuyển theo vòng cung sẽ nhanh hơn, dễ hơn và chính xác hơn di
chuyển vƣợt quá phạm vi cho phép. Quỹ đạo lao động càng đơn giản thì
làm việc càng nhanh và tiết kiệm sức.
 Một vâ ̣n động theo đƣờng cong kiểu đa ̣n đa ̣o thì nhanh, dễ và chính xác hơn
so với một vâ ̣n động quá gò bó .
 Phải sắp xếp thứ tự các vận động sao cho tạo ra đƣợc nhịp điệu tự nhiên và
tƣ̣ động.
 Cần phải giảm bớt số lần nhìn chăm chú vào công viê ̣c.
 Trong trƣờng hợp mà cần phải phối hợp mắt và tay để có thể dùng 2 tay
đồng thời và đối xƣ́ ng nhau cho một công viê ̣c nào đó , phải bố trí sao cho
điểm mà công viê ̣c phải làm càng gần mắt và tay càng tốt.
 Bất kì việc nào có thể thực hiện bằng chân hoặc các bộ phận khác của cơ
thể thì không nên sử dụng tay. (Ví dụ: Gạt chân vịt hoặc cắt chỉ tự động…
đƣợc thực hiện bằng chân).

 Vị trí đặt bán thành phẩm, dụng cụ,…nên đƣợc quy định trƣớc để chuyển
động mắt trong phạm vi thuận tiện, không phải thƣờng xuyên thay đổi sự
tập trung của mắt gây tốn thời gian quan sát nhiều.
 Các nguyên vật liệu, dụng cụ nên bồ trí càng gần tay, gần mắt càng tốt. (Bố
trí sao cho tay có thể di chuyển đồng thời theo chiều đối xứng tâm, mắt có
thể cùng lúc quan sát mọi vật rõ ràng).
 Hạn chế công việc làm bằng tay và bất kì công việc nào yêu cầu kỹ năng
của công nhân. Hãy tự động hóa và cơ giới hóa công việc (Bằng cách trang
bị thêm máy móc tự động, các thiết bị gá lắp chuyên dụng…).
Hình 1: Khu vực làm việc bình thƣờng của ngón tay, cổ tay, cẳng tay.

Hình 2: Khu vực làm việc cực đại của cánh tay.
Hình 3: Phạm vi vùng làm việc của công nhân ở tƣ thế đứng và ngồi

2. Nguyên tắc bố trí khu vực làm việc :
 Khu vực làm việc nên đƣợc trang bị đầy đủ dụng cụ, nguyên phụ liệu cần
thiết vào vị trí quy định trƣớc.
 Dụng cụ và nguyên vật liệu nên đƣợc bố trí trong vùng làm việc bình
thƣờng và trƣớc mặt của công nhân sao cho hạn chế tối đa việc phải quan
sát tìm kiếm. Thông thƣờng đối với ngƣời công nhân khi ngồi may trên máy
thì yếu tố cầm BTP đƣa vào sử dụng tay trái thuận hơn tay phải (Không
vƣớng bởi đầu máy) cho nên ta cần dựa vào yếu tố này bố trí nơi để BTP
sao cho thao tác của ngƣời công nhân cử động là ngắn nhất.
 Cần bố trí một cầu trƣợt để chuyển giao vâ ̣t liê ̣u . Hơn nƣ̃a phải bố trí sao
cho vâ ̣t liê ̣u phải rơi đúng chỗ công nhân không phải đi nhă ̣t hoă ̣c xoay đổi
chiều của vâ ̣t liê ̣u rơi xuống.
 Cần phải sƣ̉ dụng 1 thiết bi ̣để chuyển giao theo lối thả rơi tƣ̀ trên xuống .
Nên sử dụng và bố trí bàn trƣợt để chuyển các chi tiết may sao cho đảm bảo
đƣợc sự liên tục các công đoạn, ngƣời công nhân ở công đoạn kế tiếp không
phải di chuyển và dời đổi vị trí hàng trƣớc khi may.
 Nên sử dụng thiết bị tuôn bán thành phẩm sau khi may xong.
 Nguyên vật liệu và dụng cụ nên dƣợc bố trí theo thứ tự hợp lý để tƣơng
thích với các chuyển động của cơ thể.
 Khu vực làm việc phải đƣợc trang bị đầy đủ ánh sáng với hƣớng sáng và
cƣờng độ thích hợp.
 Loại ghế ngồi và chiều cao ghế phải phù hợp để thuận tiện làm việc. Nên
điều chỉnh độ cao băng ghế hoặc ghế đơn vừa thấp hơn khủy tay và đầu gối
của công nhân để tạo tƣ thế thoải mái khi làm việc.
 Ghế nên đƣợc thiết kế dạng đơn lẻ để mỗi công nhân có thể thao tác đƣợc
dễ dàng theo các cử động của họ. (Tránh dùng băng ghế quá dài gây vƣớng
víu cho công nhân).
Đèn đƣợc treo ở độ cao vừa phải, nếu cao quá thì độ sáng ít, thấp quá tuy
sáng nhƣng có thể gây vƣớng khi thao tác vƣơn lên hoặc giật, quật sản
phẩm... Với chiều cao trung bình của công nhân (thƣờng là nữ) từ 1.5 đến
1.57m thì đèn cao khoảng 2m là thích hợp.

Hình 4: Độ tƣơng thích chiều cao ghế ngồi, bàn làm việc và đèn chiếu sáng.
 Màu sắc tại xƣởng phải có đƣợc lựa chọn sao cho có độ tƣơng phản hợp lý
để ngƣời công nhân có thể quan sát mọi vật dễ dàng, giảm thiểu gây mỏi
mắt và mỏi mệt.
 Luôn luôn duy trì nhiệt độ, độ ẩm và sự thông gió ở một mức độ phù hợp
nhất để tạo tâm lí thoải mái cho công nhân. Kỹ thuật thông gió đƣợc xem là
việc tạo ra môi trƣờng không khí trong sạch có đầy đủ các yếu tố: nhiệt độ,
độ ẩm, tốc độ lan truyền không khí phù hợp với yêu cầu của con ngƣời và
đáp ứng yêu cầu công nghệ của xí nghiệp, giúp họ thích nghi tốt với môi
trƣờng làm việc.
Nên dùng biện pháp thông gió có tổ chức: xác định diện tích, vận tốc, lƣu
lƣợng và hƣớng gió từ ngoài vào nên có ý nghĩa thực tế cao, ít tốn kém và
tiết kiệm năng lƣợng.
Hình 5: Hệ thống thông gió tại nhà xƣởng.

3. Nguyên tắc bố trí dụng cụ và thiết bị :
 Thao tác thủ công nên đƣợc hạn chế tối đa và thiết kế sử dụng cử gá lắp
hoặc thiết bị điều khiển bằng chân thực hiện. (Ví dụ : gạt chân vịt, cắt chỉ tự
động…).
 Hai hay nhiều dụng cụ nên đƣợc kết hợp thành một.
 Các dụng cụ, thiết bị hỗ trợ, nguyên vật liệu nên đƣợc bố trí cố định vào vị
trí định trƣớc.
 Nguyên vật liệu nên đƣợc đặt xa tối đa trong phạm vi, nơi mà tầm mắt cực
đại nhìn tới đƣợc mà không cần phải xoay đầu.
 Các thiết bị phụ (Kẹp, móc treo, mắc áo, bục đặt vải , giỏ đựng sản phẩm ,
ghế ngồi , v.v… độ cao, độ rộng, chất liê ̣u, hình dạng, số lƣợng mỗi loại
phải đầy đủ, phù hợp khi sản xuất một mã hàng.
 Dụng cụ (kéo, thƣớc, phấn đánh dấu , bút chì đánh dấu , giỏ đựng , hộp
v.v…) chất lƣợng (loại) hình dạng , kính thƣớc , tính năng phải phù hợp.
Dụng cụ khác nhƣ: thƣớc đo, chân vi ̣t, dụng cụ cuộn – đánh dấu – dây cố
đi ̣nh chỉ, bộphâ ̣n căng vải , băng chuyền, cắt, giấy cắt mẫu với chất liê ̣u,
hình dạng, kỹ năng, dụng cụ điều chỉnh thích hợp và cải tiến liên tục.

Hình 6: Các phƣơng pháp cải tiến nơi đặt để bàn thành phẩm.

III. Các phƣơng pháp phân tích thao tác :
1. Phƣơng pháp lắng nghe:
Lắng nghe từ nhiều ý kiến cụ thể từ công nhân và Quản đốc trực tiếp làm việc tại
xƣởng. Phƣơng pháp này đƣợc sử dụng với mục đích sau:
 Trao đổi với Quản lý và công nhân về công việc liên quan.
 Để biết đƣợc bố cục công việc trƣớc khi quan sát trực tiếp.
 Để hỗ trợ các mặt còn thiếu sót khi thực hiện quan sát trực tiếp.
 Để kiểm tra công việc có tính chất đặc biệt hay công việc bất thƣờng.
2. Phƣơng pháp quan sát trực tiếp:
Với phƣơng pháp này nhân viên khảo sát sẽ quan sát các công đoạn trong quá
trình may một cách trực tiếp và ghi chép lại kết quả quan sát trong mẫu đơn đƣợc lập
trƣớc khi tiến hành quan sát.
Các bƣớc thực hiện quan sát trực tiếp:
 Xác định công việc mục tiêu: xác định các công đoạn có ảnh hƣởng nhiều
đến năng suất sản xuất từ đó ƣu tiên vấn đề để giải quyết.
 Chuẩn bị mẫu kiểm tra: chuẩn bị mẫu biên bản theo dõi công đoạn với đầy
đủ thông tin về công đoạn, công nhân, thời gian quan sát…
 Quan sát trực tiếp quá trình làm việc ở các công đoạn đã đƣợc xác định là
công việc mục tiêu.
 Điền thông tin vào mẫu kiểm tra: các thông tin cần đƣợc điền đầy đủ và chi
tiết vào biên bản theo dõi.
 Lập kế hoạch cải tiến.
 Xác định phƣơng pháp làm việc mới.
3. Phƣơng pháp ghi hình:
Là phƣơng pháp mang lại hiệu quả rất cao và đƣợc sử dụng rất phổ biến.
Phƣơng pháp này đƣợc thực hiện bằng cách quay phim công việc của công nhân và
nhân viên quản lý trong Xí nghiệp khi họ đang làm việc, sau đó dựa trên các đoạn
phim vừa quay đƣợc để thảo luận và tìm ra biện pháp cải tiến phù hợp.
Tuy nhiên, phƣơng pháp này có bất lợi là cần nhiều tiền và nhiều thời gian
hơn so vớ i hai phƣơng pháp nêu trên . Do đó , ngƣời ta chỉ dùng phƣơng phá p này

khi sản lƣợng rất lớn hoă ̣c khi công viê ̣c đòi hỏi nhiều rất n hiều động tác phƣ́ c ta ̣p
để bổ sung cho việc phân tích động tác hợp thành.
Thông thƣờng, vị trí ngƣời quay phim sẽ cách ngƣời công nhân một khoảng
cách từ 0.5 – 0.7m , góc quay so với ngƣời công nhân là 300
- 450
.
Vị trí ngƣời quay có thể thay đổi linh hoạt ở trƣớc hoặc sau, trái hoặc phải so
với ngƣời may để theo dõi rõ nhất thao tác tay chân công nhân lúc may, thao tác khi
lấy bán thành phẩm, cách đặt bán thành phẩm, cách quăng bán thành phẩm, cách bố
trí bán thành phẩm và dụng cụ hỗ trợ, cử gá trên bàn làm việc.
Tùy theo thời gian may thực tế ở mỗi công đoạn mà lựa chọn ra số lƣợng sản
phẩm cần quay để đạt độ chính xác cao. Cụ thể nhƣ sau:
 Đối với những bó hàng đƣợc công nhân may liên tục hết bó rồi cắt chỉ thì quay
riêng lúc may, lúc cắt chỉ và lúc buộc lại bán thành phẩm.
 Cần lựa chọn thời gian quay phù hợp trong ngày, để phản ánh rõ ràng trình độ
tay nghề và kinh nghiệm của công nhân. Không nên quay vào thời điểm buổi
sáng khi công nhân mới vào khởi động máy và làm việc hoặc thời gian cao
điểm lúc công nhân mệt mỏi vì sẽ không có kết quả chính xác trong quá trình
phân tích trình độ kỹ năng tay nghề của công nhân. Thời điểm tốt nhất là lúc 9
- 10 giờ sáng hoặc 1 – 3 giờ chiều.
 Mục đích của phƣơng pháp ghi hình:
 Xác định độ dài thời gian của các yếu tố công việc lặp đi lặp lại của nguyên
công.
 Phát hiện cấu trúc thực tế (thành phần và thứ tự) của thao tác cùng các yếu tố
ảnh hƣởng đến quá trình thực hiện thao tác, từ đó tổ chức sắp xếp chỗ làm việc
hợp lý nhất.
 Lƣu giữ các đoạn phim về thao tác chuẩn, chiếu phim các thao tác không hiệu
quả để công nhân xem trực tiếp những gì họ làm, từ đó tìm ra biện pháp cải
tiến tốt hơn.
 Chiếu phim các thao tác đã đƣợc cải tiến với kết quả tốt nhất nhƣ là một công
cụ để huấn luyện công nhân.
 Tiếp tục quay các thao tác chuẩn nhất để làm cơ sở thiết lập dữ liệu chuẩn và
lƣu giữ làm tƣ liệu tham khảo sau này.

IV. Các công cụ cải tiến thao tác:Gồm 3 công cụ cải tiến.
 Hệ thống thời gian chuẩn định trƣớc (Phƣơng pháp đo lƣờng thời gian MTM).
 Phần mềm dữ liệu ngành may (GSD)
 Biểu đồ dòng chảy quá trình làm việc 2 tay.
1. Hệ thống thời gian chuẩn định trƣớc:
Tiêu chuẩn thời gian đi ̣nh trƣớc cho các giá tri ̣thời g ian động tác mà các ký hiê ̣u
Therbligs đã chỉ ra hoă ̣c nhƣ̃ng động tác của bộphâ ̣n của thân thể đƣợc phân tích đầy
đủ, chi tiết. Do đó, dựa vào tiêu chuẩn này ta có thể đi ̣nh ra đƣợc khối lƣợng công viê ̣c
tiêu chuẩn trƣớc khi bắt đầu công viê ̣c.
Đặc điểm tiêu chuẩn thời gian định trƣớc:
a. Thuận lợi:
Loại trừ tỷ lệ cho phép khi định ra thời gian tiêu chuẩn.
Có thể chọn kế hoạch làm việc hoặc kế hoạch cải tiến trên cơ sở số liệu bằng số
trƣớc khi bắt đầu sản xuất
Vì có thể tiến hành việc phân tích rất chi tiết số liệu thu đƣợc sẽ hữu ích cho công
viê ̣c có 1 chu kỳ ngắn hơn.
Vì không cần dùng đến đồng hồ bấm giờ , thời gian tiêu chuẩn có thể đi ̣nh ra 1
cách khách quan.
b. Bất lợi:
Để học cách sƣ̉ dụng phƣơng pháp này , cần phải đào ta ̣o đă ̣c biê ̣t và kỹ xảo thích
hợp.
Viê ̣c phân tích chi tiết cần rất nhiều thời gian.
Thời gian cần cho công viê ̣c của máy cần phải đo đƣợc do riêng biê ̣t.
Có nhiều phƣơ ng pháp đƣa ra tiêu chuẩn thời gian đi ̣nh trƣớc và có 2 phƣơng
pháp đại diện sau:
 Yếu tố công viê ̣c (yếu tố WF).
 Phƣơng pháp đo thời gian MTM.
Cả 2 phƣơng pháp đều đƣợc nghiên cứu và phát triển tại Mỹ vào khoảng năm
1940. “Yếu tố công việc” đã đƣợc đƣa vào nƣớc Nhật năm 1950 và tại đây chi nhánh
hội nghiên cứu Mỹ đã đƣợc thành lập.

Phƣơng pháp đo thời gian MTM đƣợc đƣa vào Nhật chậm hơn một chút so với
phƣơng pháp “Yếu tố công việc”. Chi nhánh của Nhật đã đƣợc lập ra tại trƣờng Đại
học Waseda năm 1956.
Trong ngành may, ngƣời ta thƣờng áp dụng “Phƣơng pháp đo thời gian
MTM”.
1.1. Phƣơng pháp đo lƣờng thời gian MTM:
Hệ thống xác định trƣớc thời gian đầu tiên (Predetermined Motion Time System)
đƣợc phát triển bởi A.B Segur. Segur gọi nó là phƣơng pháp phân tích thời gian MTA
(Methods-Time-Analysis) (Segur, 1956).
Phƣơng pháp đo lƣờng thời gian MTM đƣợc gọi chung là hệ thống xác định
trƣớc thời gian (Predetermined Motion Time System), đƣợc nghiên cứu bởi một nhóm
kỹ sƣ gồm: HB Maynard, JL Schwab và GJ Stegemerten thuộc Hội đồng nghiên cứu
công nghệ và phát triển phƣơng pháp đo lƣờng, tại Hoa kì vào năm 1940.
Phƣơng pháp đo thời gian là phƣơng pháp hê ̣thống các giá tri ̣thời gian đi ̣nh
trƣớc dùng để phân tích các động tá c bằng tay trong đó mỗi động tác đƣợc quy đi ̣nh
một thời gian tùy tính chất và hành động đã nêu và điều kiê ̣n thƣ̣c hiê ̣n động tác.
Các hoạt động may đƣợc phân tích thành các di động, mỗi di động đã đƣợc qui
định trƣớc một giá trị thời gian chuẩn, nhờ đó mà xác định đƣợc thời gian chuẩn cần
thiết của hoạt động may.
Vì quá trình phân tích các cử động, di động là rất nhỏ nên trong phƣơng pháp
MTM, ngƣời ta không dùng đơn vị đo thời gian thông thƣờng mà dùng đơn vị đo thời
gian là TMU.
Đơn vị đo thời gian là TMU :
 1 giây = 33.33 TMU
 1 phút =60 giây = 60 x33.33 =2000 TMU
 1 giờ = 60 phút =3600 giây = 3600 x 33.33 = 120000TMU
Giá trị MTM đƣợc phân tích dựa trên chế độ làm việc 8 giờ/ ngày và 5 ngày/ tuần
để đảm bảo sức khỏe cho ngƣời lao động (Karger & Hancock, 1982).
 Lịch sử phát triển các thế hệ MTM:

MTM – 1 MTM – 2 MTM – 3
1940s 1950s 1970s
Release: Thả vật
Get: Điều khiển vật
Handle: Điều khiển
đối tƣợng
Reach: Với tới vật
Grasp: Nắm lấy vật
Put: Di chuyển vật
Move: Di chuyển vật
Position: Định vị vật
Bảng 2: Lịch sử phát triển của phƣơng pháp đo lƣờng thời gian MTM.
 Ƣu điểm của phƣơng pháp MTM:
Xây dựng đƣợc một hệ thống các di động cơ bản, bao gồm: Các di động của tay,
chân, mắt và thân mình.
Nghiên cứu và đƣa ra bảng tiêu chuẩn thời gian cho các di động cơ bản và có tính
đến các nhân tố, các điều kiện ảnh hƣởng đến các di động.
Đây là cơ sở để hợp lí hóa thao tác, loại bỏ các thao tác thừa và thời gian lãng phí
trong quá trình sản xuất.
Làm tăng năng suất lao động.
Phạm vi sử dụng rộng rãi, đơn giản, thuận tiện, cho kết quả nhanh và có thể
thành lập phần mềm cài đặt trên máy tính.
Góp phần vào việc hoàn thiện tổ chức sản xuất tại Xí nghiệp.
1.1.1. MTM-1 đƣợc phát triển vào năm 1948, đây là hệ thống chứa đầy đủ và chi
tiết nhất cử động của tay trái, tay phải để thực hiện chính xác công việc. Giá
trị thời gian này không cho phép cộng thêm bất kì hao phí phát sinh nào
(Niebel, 1993).
MTM-1 chứa đựng hơn 350 giá trị, trong đó các cử động đƣợc phân chia thành
10 nhóm, bao gồm: Với tới vật, xoay, di chuyển, lực ép, nắm, định vị, thả vật, cởi ra,
cử động cơ thể, cử động mắt.
Với tới vật: Là cử động khi với di chuyển các ngón tay hoặc bàn tay đến một vị
trí cố định (Tay không mang vật). Thời gian của cử động với phụ thuộc vào bản chất

điểm đến, chiều dài chuyển động và cách với tới vật. Có 5 mức độ với khác nhau: A,
B, C, D, E.
A: Với tới vật ở vị trí cố định, vật đặt gần tay kia hoặc vật ở trên tay còn lại.
B: Với tới vật đơn tại một vị trí thay đổi.
C: Với tới 1 vật lẫn lộn trong các vật khác để tìm kiếm và lựa chọn vật cần tìm.
D: Với lấy 1 vật có hình dạng rất nhỏ.
E: Với lấy tới vị trí không xác định để cơ thể thăng bằng.
Bảng 3: Bảng thời gian ứng với cử động với.
Khoảng
cách di
chuyển
(Inch)
Thời gian TMU ứng với chuyển động với tới vật
A B C hoặc D E
1 2 2 2 2
2 2.5 2.5 3.6 2.4
3 4 4 5.9 3.8
4 6.1 6.4 8.4 6.8
5 6.5 7.8 9.4 7.4
6 7 8.6 10.1 8
7 7.4 9.3 10.8 8.7
8 7.9 10.1 11.5 9.3
9 8.3 10.8 12.2 9.9
10 8.7 11.5 12.9 10.5
12 9.6 12.9 14.2 11.8
14 10.5 14.4 15.6 13
16 11.4 15.8 17 14.2
18 12.3 17.2 18.4 15.5
20 13.1 18.6 19.8 16.7
22 14 20.1 21.2 18
24 14.9 21.5 22.5 19.2
26 15.8 22.9 23.9 20.4
28 16.7 24.4 25.3 21.7
30 17.5 25.8 26.7 22.9
>30 (mỗi
lần tăng 1
inch ta công
dồn thêm
giá trị sau)
0.4 0.7 0.7 0.6

Turn (Xoay): là cử động di chuyển tay có hoặc không có vật về phía cánh tay,
chuyển động gồm xoay bàn tay, cổ tay, cẳng tay theo trục dọc của cẳng tay. Thời gian
TMU cho cử động xoay phụ thuộc vào góc xoay khi làm việc.
Bảng 4: Bảng thời gian động tác xoay.
Trọng lƣợng
vật
Thời gian TMU với góc xoay tƣơng ứng
300
450
600
750
900
1050
1200
1350
1500
1650
1800
Nhẹ
0-2 Pounds
2.8 3.5 4.1 4.8 5.4 6.1 6.8 7.4 8.1 8.7 9.4
Vừa
2.1-10 Pounds
4.4 5.5 6.5 7.5 8.5 9.6 10.6 11.6 12.7 13.7 14.8
Nặng
10.1-35 Pounds
8.4 10.5 12.3 14.4 16.2 18.3 20.4 22.2 24.3 26.1 28.2
Move (Di chuyển): Động tác cơ bản của bàn tay hay ngón tay mục đích là di
chuyển vật đến điểm cần đến. Có 3 mức độ di chuyển khác nhau:
A: Di chuyển vật từ tay này sang tay kia.
B: Di chuyển vật đến vị trí không xác định hoặc vị trí tƣơng đối.
C: Di chuyển vật đến vị trí chính xác cần đến.
Bảng 5: Bảng thời gian của động tác di chuyển.
Khoảng cách di chuyển (Inch)
Thời gian TMU
A B C
<=3/4 2 2 2
1 2.5 2.9 3.4
2 3.6 4.6 5.2
3 4.9 5.7 6.7
4 6.1 6.9 8.0
5 7.3 8 9.2
6 8.1 8.9 10.3
7 8.9 9.7 11.1
8 9.7 10.6 11.8
9 10.5 11.5 12.7
10 11.3 12.2 13.5
12 12.9 13.4 15.2
14 14.4 14.6 16.9
16 16 15.8 18.7
18 17.6 17 20.4
20 19.2 18.2 21.2

22 20.8 19.4 23.8
24 22.4 20.6 25.5
26 24 21.8 27.3
28 25.5 23.1 29
30 27.1 24.3 30.7
>30 Inch: cộng thêm 1 Inch vào giá trị cột tƣơng ứng 0.8 0.6 0.85
Nén vật: Là cử động của tay tác dụng lực nén từ cơ bắp lên vật nhƣng không di chuyển
vật.
Bảng 6: Bảng thời gian tƣơng ứng với động tác nén (Barnes, 1980), (Konz, 1995)
Chu trình tác dụng lực lên
vật
Các yếu tố hình thành
APA = AF + DM + RLF
= 10.6 TMU
Kí hiệu TMU Mô tả
AF 3.4 Apply Force:Tác dụng lực
DM 4.2
Dwell, minimum: Thời gian
ngậm
RLF 3
Release Force: Ngƣng tác dụng
lực
Grasp (nắm vật): là cử động cơ bản của ngón tay hoặc bàn tay để nắm 1 hoặc
nhiều vật.
Bảng 7: Bảng thời gian tƣơng ứng với động tác nắm.
Loại nắm Kí hiệu
Thời gian
TMU
Mô tả
Nhặt lên
1A 2 Vật với kích cỡ dễ dàng khi cầm
1B 3.5
Đối tƣợng rất nhỏ hoặc gần nhƣ
là mặt phẳng
1C1 7.3
Đƣờng kính >
1/2 inch
Nắm đối tƣợng
có dạng hình
trụ
1C2 8.7
Đƣờng kính từ
1/4-1/2 inch
1C3 10.8
Đƣờng kính <
1/4 inch
Nắm lại 2 5.6
Sử dụng ngón tay để kiểm soát
đối tƣợng
Vận chuyển 3 5.6 Di chuyển vật đến vị trí cần đến
Lựa chọn
4A 7.3 > 1 x 1 x 1 Tìm kiếm và lựa
chọn đối tƣợng
nằm lẫn lộn giữa
các đối tƣợng
khác
4B 9.1
¼ x ¼ x 1/8
đến 1 x 1 x 1
4C 12.9 < ¼ x ¼ x 1/8

Position (định vị): Là động tác dùng tay để căn chỉnh sắp xếp, so mí hoặc lắp
ráp 1 đối tƣợng với các đối tƣợng khác.
Thời gian thực hiện cử động này phụ thuộc vào:
 Mức độ lắp ráp: Lỏng, gần đúng, chính xác.
 Sự đối xứng: Đối xứng, bất đối xứng và bán đối xứng.
 Sự dễ dàng của thao tác.
Bảng 8: Bảng thời gian TMU ứng với thao tác định vị.
Mức độ định vị Đối xứng Dễ cầm Khó cầm
Lỏng lẻo Không có lực
S 5.6 11.2
SS 9.1 14.7
NS 10.4 16.0
Gần chính xác Lực nhỏ
S 16.2 21.8
SS 19.7 25.3
NS 21.0 26.6
Chính xác Lực lớn
S 43.0 48.6
SS 46.5 52.1
NS 47.8 53.4
Release (Thả vật): là cử động của ngón tay hay bàn tay để buông vật khỏi tầm
kiểm soát. Thả vật gồm 2 mức độ:
 Thả vật khi cầm vật qua cử động mở ngón tay buông vật.
 Thả vật khi cầm tiếp xúc vật. Thả vật bắt đầu và kết thúc ngay lập tức sau khi
với tới tiếp xúc vật (không có thời gian định trƣớc).
Bảng 9: Bảng thời gian tƣơng ứng với động tác thả vật.
Trƣờng hợp Thời gian TMU Mô tả
1 2.0
Thả vật đang cầm nắm bằng cử động buông của
ngón tay và bàn tay
2 0 Thả vật cầm tiếp xúc
Disengage (Cởi vật, tháo vật): là động tác của ngón tay hoặc bàn tay dùng để
tách vật từ vật khác, ở đây có sự chấm dứt kháng cự một cách đột ngột.

Bảng 10: Bảng thời gian tƣơng ứng với động tác tháo vật:
Mức độ tác dụng lực
để tháo vật
Chiều cao khi dội tay
lên do tác dụng lực để
tháo vật (Inch)
Dễ cầm tay Khó cầm tay
Lỏng – tháo với lực
tác dụng nhỏ
0 – 1 4.0 5.7
Vừa – tháo với lực tác
dụng vừa phải
1 – 5 7.5 11.8
Chặt – tháo với lực
tác dụng lớn
5 – 12 22.9 34.7
Cử động mắt: là các chuyển động của mắt, nó đƣợc xét vào dạng chuyển động
khi chuyển động đó phối hợp với chuyển động của tay hoặc thân thể. Chuyển động
mắt đƣợc phân ra thành 2 dạng:
 Tập trung mắt: Mắt nhìn chăm chú vào vật đủ lâu để quan sát tính chất vật,
khác với cái nhìn lƣớt qua vật.
 Di chuyển mắt (Mắt quan sát): Mắt thay đổi hƣớng nhìn từ nơi này sang nơi
khác.
Thời gian tƣơng ứng với di chuyển mắt:
Eye Focus (Tập trung mắt): EF
EF = 7.3 TMU
Eye Travel (Di chuyển mắt) : ET
Khu vực tầm nhìn bình thƣờng của mắt: Khu vực vòng tròn có đƣờng kính từ 4
Inch – 16 Inch, lấy tâm là mắt.
Cử động cơ thể: đôi chân, bàn chân, bƣớc sang bên, quay ngƣời, đi bộ, cúi, đứng
dậy, quì…

Bảng 11: Bảng thời gian cho mỗi động tác.
Loại chuyển
động
Kí hiệu
Thời
gian
TMU
Khoảng cách
(Inch)
Mô tả
Chuyển động
của đôi chân,
bàn chân
FM 8.5 0 – 4
Chuyển động của bàn chân
không có áp lực tác dụng
FMP 19.1 0 – 4
Chuyển động của bàn chân
có áp lực tác dụng
LM
7.1 0 – 6
Chuyển động của đôi chân
hoặc ống chân, áp lực tác
dụng nhỏ
1.2
Mỗi lần tăng
1 Inch, công
tăng giá trị
1.2 cho mỗi
đơn vị TMU
Bƣớc sang bên
SS_C1
* < 12
Bƣớc sang một bên bằng 1
chân
17 12
0.6
Mỗi lần tăng
1 Inch, công
tăng giá trị
0.6 cho mỗi
đơn vị TMU
SS_C2
34.1 12
Bƣớc sang 1 bên bằng 2 chân
1.1
Mỗi lần tăng
1 Inch, công
tăng giá trị
1.1 cho mỗi
đơn vị TMU
Quay ngƣời
TBC1 18.6
Quay ngƣời nhờ chuyển
động của 1 chân
TBC2 37.2
Quay ngƣời nhờ chuyển
động của 2 chân
Đi bộ
W_FT 5.3 Một bƣớc Không bị cản trở
W_P 15 Một bƣớc Không bị cản trở
W_PO 17 Một bƣớc
Bƣớc đi mang theo vật có
trọng lƣợng hoặc bị cản trở
Các chuyển
động khác
SIT 34.7
Tƣ thế ngồi
xuống
STD 43.4
Đứng lên từ
tƣ thế ngồi

B,S,KOK 29
Bend:Cúi khom, tay chạm
gối
Stoop: cúi gập ngƣời, tay
chạm mắt cá
Knee one knee: quì một chân
AB, AS,
AKOK
31.9
Arise from bend (AB): đứng
lên từ tƣ thế đang cúi khom.
Arise from stoop (AS): đứng
lên từ tƣ thế gập ngƣời.
Arise from knee on one knee
(AKOK): đứng dậy từ tƣ thế
quì trên một đầu gối
KBK 69.4
Knee on both knees: Tƣ thế
quì trên 2 đầu gối
AKBK 76.7
Arise from knee on both knees:
Đứng lên từ tƣ thế quì trên 2 đầu
gối
1.1.2. MTM-2: đƣợc xây dựng từ việc kết hợp các dữ liệu cử động căn bản của
MTM-1, đƣợc phát triển năm 1965.
MTM-2 đƣợc tích hợp lại còn 39 giá trị, chia thành 9 loại cử động: Get (nắm
giữ), Put (đặt), Regrash (nắm lại), Apply pressure (nén), Foot action (hoạt động của
bàn chân), Crank (quay tay), Step (bƣớc), Bend and arise (uốn cong và gập ngƣời).
MTM-2 với những cải tiến đã khắc phục đƣợc khuyết điểm của MTM-1 là: Qua
việc kết hợp các cử động ở MTM-1, MTM-2 rút ngắn từ 350 giá trị xuống còn 39 giá
trị, thông qua giảm khối lƣợng các động tác, làm giảm các giá trị thời gian trong quá
trình làm việc. Do đó, MTM-2 giúp quá trình phân tích đơn giản hơn, nhanh chóng
hơn.
Get (nắm giữ): Là cử động của ngón tay và bàn tay với tới vật để nắm hoặc thả
vật. Nó đƣợc kết hợp từ cử động Reach (với tới vật), Grasp ( nắm vật) và Release (thả
vật). Mục đích của cử động Get là điều khiển đối tƣợng.
Có 3 mức độ Get : A, B và C
 GA: Không có cử động nắm vật, chỉ có cử động chạm vào vật ở mức độ dễ,
động tác đơn giản.

 GB: Cử động nắm lại các ngón tay để kiểm soát vật trong lòng bàn tay, mức
độ vừa.
 GC: Cử động nắm phức tạp, kiểm soát đối tƣợng bằng sự linh hoạt của các
ngón tay, mức độ khó.
Put (đặt): Là cử động dùng ngón tay hoặc bàn tay để di chuyển vật đến vị trí mới
cần đến. Nó đƣợc kết hợp từ cử động Move (di chuyển) và Position (định vị).
Có 3 mức độ Put: A, B và C.
 PA: Đặt đối tƣợng xuống một vị trí bất kì.
 PB: Đặt đối tƣợng vào đúng 1 vị trí đã quy định.
 PC: Đặt đối tƣợng vào chính xác 2 vị trí đã quy định (hoặc nhiều hơn).
Bảng 12: Bảng thời gian tƣơng ứng của cử động lấy và đặt.
Khoảng
cách từ
tay đến
BTP
(cm)
Kí hiệu
Code
GA GB GC PA PB PC
0 – 5 5 3 7 14 3 10 21
5 – 15 15 6 10 19 6 15 26
15 – 30 30 9 14 23 11 19 30
30 – 45 45 13 18 27 15 24 36
45 – 80 80 17 23 32 20 30 41
GW : mỗi lần trọng lƣợng vật tăng 1kg, giá
trị thời gian là TMU = 1
PW: mỗi lần trọng lƣợng vật tăng 5kg,
giá trị thời gian TMU = 1
Apply pressure (nén): Là hành động dùng lực cơ bắp tác dụng lực lên vật nhƣng
không di chuyển vật khỏi vị trí ban đầu.
Regrasp (nắm lại): là cử động tay dùng để thay đổi cách nắm, kiểm soát vật
nhƣng không buông vật.
Eye action (cử động mắt): Là các cử động của mắt với mục đích nhận dạng các
đặc điểm của đối tƣợng hoặc di chuyển tầm nhìn để quan sát, tìm kiếm vật ở vị trí
khác.
Crank (quay tay): Là cử động với mục đích di chuyển đối tƣợng theo đƣờng cong
nửa cung tròn bằng cử động của ngón tay và bàn tay.

Step (bƣớc): là cử động của 2 đôi chân để di chuyển cơ thể (Bƣớc chân lớn hơn
30 cm)
Foot motion (Cử động bàn chân): Là cử động bao gồm các bƣớc chân ngắn, hoặc
cử động đôi chân nhƣng không di chuyển nguyên thân ngƣời (Chuyển động ngắn của
bàn chân ít hơn 30 cm).
Bend and Arise (uốn cong và đứng dậy): Là các cử động bao gồm đứng lên, ngồi
xuống, quì gối và nâng ngƣời.
Bảng 13: Bảng thời gian tƣơng ứng các cử động còn lại.
Tên
động
tác
Apply
pressure
(A)
Regrasp
(R)
Eye
action (E)
Crank (
C) Step (S)
Foot
motion
(F)
Bend
and
Arise
(B)
Thời
gian
(TMU)
14 6 7 15 18 9 61
1.1.3. MTM-3: là phiên bản đơn giản nhất của hệ thống MTM, tốc độ khi phân tích
của MTM-3 nhanh gấp 7 lần so với MTM-1 và nhanh gấp 3 lần so với
MTM-2.
MTM-3 đƣợc sử dụng khi đơn hàng nhỏ, các động tác và khoảng cách động tác
khác nhau đáng kể từ chu trình này tới chu trình khác.
Giá trị thời gian trong MTM-3 đã đƣợc cải tiến và giảm xuống chỉ còn 10 giá trị.
Các chuyển động đƣợc phân loại thành 4 nhóm chuyển động: Handle (điều khiển),
Transport (vận chuyển), Step and Foot Motion (cử động đôi chân và bàn chân), Bend
and Arise (uốn cong và đứng dậy).
 Handle (điều khiển): Là một chuỗi động tác của ngón tay hoặc bàn tay để
cầm nắm, kiểm soát vật, đặt vật vào vị trí mới.
 Transport (vận chuyển): là động tác với mục đích là định vị vật vào vị trí
mới bằng ngón tay hoặc bàn tay.
 Step and foot: là động tác bƣớc và động tác của bàn chân, dữ liệu lấy từ
MTM-2.
 Bend and Arise: là động tác uốn cong và nâng ngƣời, dữ liệu lấy từ MTM-2.

Bảng 14: Bảng thời gian tƣơng ứng cử động trong MTM-2.
Khoảng cách
(Inch)
Kí hiệu Code HA HB TA TB
0 – 6 6 18 34 7 21
>6 32 34 48 16 29
SF 18 B 61
2. GSD (General Sewing Data): là phần mềm cơ sở dữ liệu tổng quát của ngành may,
ứng dụng để phân tích các thao tác làm việc nhằm đƣa ra thời gian chuẩn cho từng
cử động, phục vụ cho công nghiệp may mặc.
GSD đƣợc phát triển dựa trên dữ liệu của MTM-2, đƣợc thành lập vào năm 1978
bởi công ty Method Workshop Limited.
Đơn vị tính của GSD giống đơn vị tính của MTM-2:
 1 giây = 33.33 TMU
 1 phút = 60 x33.33 =2000 TMU
 1 giờ = 3600 x 33.33 = 120000TMU
 Ƣu điểm của phần mềm GSD là:
Hiểu được phương pháp làm việc tốt nhất: Thông qua quá trình quan sát, phân
tích tỉ mỉ, nhóm nhân viên kỹ thuật sẽ phân tích dựa vào điều kiện làm việc và các thao
tác đƣợc thực hiện trong quá trình làm việc để nghiên cứu, tạo ra nhiều phƣơng pháp
và rút ra phƣơng pháp làm việc tốt nhất.
Hiểu được tiêu chuẩn kỹ thuật của sản phẩm: Qua quá trình phân tích, ngƣời
phân tích sẽ có cái nhìn thực tế hơn về quá trình làm việc và hiểu rõ hơn các qui cách
may, quy trình may, các đặc tính kỹ thuật… của sản phẩm ở các công đoạn.
Độ chính xác cao trong quá trình phân tích, xử lí: GSD sử dụng những mã thao
tác đƣợc ấn định trƣớc thời gian chuẩn ứng với các thao tác làm việc trong thực tế, các
mã này đã đƣợc nghiên cứu, áp dụng trong thực tế sản xuất và đƣợc kiểm nghiệm
bằng công thức thống kê khoa học.
Thống nhất được các phương pháp làm việc, mức độ áp dụng của các xưởng làm
việc giống nhau: Các dữ liệu đã đƣợc chuẩn hóa theo thứ tự các cử động trong mỗi
thao tác ở mỗi công đoạn và bàn giao cho toàn bộ các Xí nghiệp của một công ty để áp
dụng. Do đó, Nó giúp công ty đồng nhất trong quá trình sản xuất, giúp quản lý, bao

quát dễ dàng quá trình làm việc ở các Xí nghiệp, các tiêu chuẩn kỹ thuật, chất lƣợng,
chi phí và thời gian sản xuất. Đảm bảo thống nhất về sản xuất, các tiêu chuẩn cần thiết
về sản phẩm giữa các Xí nghiệp.
Tăng hiệu quả sản xuất từ những cái có sẵn: các dữ liệu chuẩn trong quá trình
sản xuất đã đƣợc lƣu trữ sẵn, giúp quá trình áp dụng và bổ sung điều chỉnh các thông
tin mới đƣợc nhanh hơn, thuận tiên hơn so với việc phải phân tích, chỉnh sửa và xử lí
số liệu của toàn bộ thông tin mới.
Tiên liệu trước những tình huống, những khả năng có thể xảy ra: Trong quá trình
phân tích, nhóm phân tích sẽ dự đoán và lƣu ý những công đoạn may yêu cầu kỹ thuật
cao để nghiên cứu các phƣơng pháp hỗ trợ giúp quá trình sản xuất dễ dàng hơn.
Loại bỏ yếu tố tốc độ làm việc: Trong thực tế sản xuất sẽ có công nhân có trình
độ tay nghề khác nhau, do đó tốc độ may của mỗi ngƣời cũng chênh lệch nhau. Vì vậy,
dẫn đến tình trạng mất cân bằng giữa các công đoạn, có những công đoạn hàng ra
nhanh, nhiều và có những công đoạn hàng lại bị ứ do đó không đảm bảo tính nhịp
nhàng trong sản xuất. chính vì vậy, GSD sẽ điều chỉnh tốc độ làm việc ở các công
đoạn, giúp quá trình làm việc sẽ liên tục, đảm bảo tính nhịp nhàng giữa các công đoạn.
Dễ dàng trong việc giao tiếp: Vì các bƣớc mô tả công việc rất chi tiết, đầy đủ và
dễ hiểu. Nó giúp nhân viên phân tích dễ dàng truyền đạt, trao đổi với cán bộ Quản lý
tại xƣởng và công nhân.
Hạn chế được các mâu thuẫn, các phát sinh trong quá trình làm việc: vì quá
trình phân tích chủ yếu trên phần mềm, ít phải tiếp xúc trực tiếp với công nhân tại
xƣởng. Thông qua các đoạn phim mẫu về thao tác chuẩn, nhân viên kỹ thuật sẽ dễ
dàng phân tích, huấn luyện cho công nhân làm theo, giúp họ có cái nhìn thực tế và rõ
ràng hơn, nhờ đó tăng năng suất lao động và kỹ năng cho công nhân.
 Trong phầm mềm GSD, ngƣời ta dùng các Code để mô tả các thao tác làm việc:
Code là những lí hiệu dùng để diễn giải một hoặc nhiều những cử động có mục
đích trong quá trình may một sản phẩm.
Các bƣớc để thành lập Code chuẩn:
 Lựa chọn vấn đề chính yếu để ưu tiên giải quyết:
 Trong các công đoạn sản xuất có rất nhiều vấn đề phát sinh nhƣ: công đoạn
thƣờng xuyên gây hàng lỗi, các công đoạn phát sinh chi phí cao, công đoạn bị

chậm trễ, bất hợp lí giữa các công đoạn…Do vậy, cần dựa vào các yếu tố ảnh
hƣởng nhiều nhất đến năng suất sản xuất thực tế để ƣu tiên giải quyết trƣớc.
 Ghi lại các thao tác (Bằng phƣơng pháp quan sát, ghi hình): để biết đƣợc thời
gian thực hiện các công đoạn, điều kiện tác động đến thao tác (Máy móc
chuyên dùng, cử gá, rập khuôn, rập cải tiến...), từ đó đề xuất biện pháp hỗ trợ,
cải tiến nhằm loại bỏ thao tác thừa, rút ngắn thời gian sản xuất.
 Nghiên cứu thao tác: Quan sát tỉ mỉ từng cử động trong quá trình thao tác của
công nhân từ lúc với lấy vật đến lúc quăng BTP…Rút ra kết luận về sự phù hợp
của máy móc chuyên dùng, các thông số kỹ thuật nhƣ: Tốc độ máy đã phù hợp
chƣa, có thể sử dụng máy móc chuyên dùng hay không, có thể gộp công đoạn,
tách công đoạn hoặc chia công đoạn ra hay không.
 Đƣa ra biện pháp cải tiến và chuẩn hóa thao tác: Từ việc quan sát thao tác làm
việc thực tế, ngƣời nghiên cứu phải xác định đƣợc các thao tác thừa, rút ngắn
các bƣớc thao tác hoặc tìm ra phƣơng pháp mới nhanh hơn và hiệu quả hơn.
 So sánh các phƣơng pháp đã đƣa ra, thực nghiệm và lựa chọn phƣơng pháp có
thời gian ngắn nhất, nội dung thao tác là ít nhất và mang lại năng suất cao nhất
để xác định là thao tác chuẩn nhất.
 Định nghĩa các thao tác vừa được chuẩn hóa:
 Các thao tác may cần đƣợc ghi nhận đầy đủ các thông tin về điều kiện làm
việc nhƣ: cử gá, rập hỗ trợ, máy móc – thiết bị chuyên dùng, các yêu cầu kỹ
thuật, thứ tự công đoạn...
 Các bƣớc tiến hành phƣơng pháp mới cần đƣợc liệt kê từng bƣớc áp dụng để
công nhân nắm bắt và dễ dàng thực hiện theo.
 Cài đặt, áp dụng các thao tác chuẩn: Các thao tác chuẩn này sẽ đƣợc lƣu giữ
lại trong dữ liệu của phần mềm.
 Duy trì việc áp dụng các thao tác chuẩn: Do trong thực tế sản xuất, các đơn
hàng thay đổi liên tục cả về số lƣợng lẫn kiểu dáng sản phẩm, các thao tác làm
việc sẽ luôn đƣợc chỉnh sửa, bổ sung và đổi mới cho phù hợp với yêu cầu của
sản phẩm. Nhƣng trong quá trình làm việc, ngƣời công nhân đã quen với các
thao tác cũ, khi áp dụng các thao tác mới, họ sẽ chƣa quen và các thao tác thực
hiện mới sẽ chậm hơn, gây ra tình trạng chậm trễ về năng suất, điều đó làm

công nhân không hiểu và không tin tƣởng vào cách làm mới. Do đó, họ sẽ
không tuân theo việc áp dụng các thao tác mới. Vì vậy, việc duy trì đƣợc thao
tác chuẩn đòi hỏi các cán bộ quản lý phải giải thích rõ ràng các lợi ích lâu dài,
các thuận lợi khi áp dụng phƣơng pháp làm việc mới cho công nhân để họ hiểu
và tự nguyện thực hiện. Đồng thời, cán bộ Quản lý phải thƣờng xuyên theo dõi,
nhắc nhở để công nhân thực hiện theo đúng phƣơng pháp đã chuẩn hóa.
 Các Code trên GSD đƣợc tạo ra từ 3 dữ liệu thao tác chuẩn lấy từ MTM-2: Get,
Put và Foot.
Get (lấy): Với bàn tay hoặc ngón tay về phí đối tƣợng, nắm giữ đối tƣợng sau đó
thả đối tƣợng ra.
Mục đích: Điều khiển đối tƣợng.
Có 3 cấp độ của Get:
 G(E): Chạm tay vào đối tƣợng (dễ)
 G(B): Dùng lòng bàn tay để giữ đối tƣợng (vừa).
 G(C): Giữ đối tƣợng bằng các ngón tay (khó).
Put (đặt): di chuyển đối tƣợng đến một vị trí cần đến.
Mục đích: Di chuyển đối tƣợng đến vị trí mới.
Có 3 cấp độ của Put:
 P(E): Đặt đối tƣợng xuống vị trí bất kì, không cần chính xác (dễ).
 P(X): Đặt đối tƣợng vào đúng một vị trí cần chính xác (vừa).
 P(D): Đặt đối tƣợng vào đúng 2 vị trí cần chính xác (khó).
Các Code trong GSD gồm 25 code chính, đƣợc chia làm 6 nhóm thao tác và 11
code phụ.
Các nhóm thao tác chính là:
1. Lấy và ghép các chi tiết:
MG2S: Lấy 2 BTP không đồng thời, ghép lại và so mí.
MG2T: Lấy 2 BTP đồng thời, ghép lại và so mí.
MAPE: Lấy BTP 1 tay và đặt dƣới chân vịt hoặc lấy bán thành phẩm đặt lên
một bán thành phẩm khác.
MAP1: Lấy BTP bằng 1 tay (khó), đặt dƣới chân vịt tại vị trí cần may.
MAP2: Lấy BTP bằng 2 tay (khó), đặt dƣới chân vịt.

2. Chỉnh và sơ mí.
AM2P: So mí 2 BTP đã đƣợc cố định dƣới chân vịt.
AJPT: So mí 1 BTP nằm trên với 1 BTP nằm dƣới.
ARPN: Nhấc BTP ra khỏi chân vịt rồi đặt lại dƣới chân vịt bằng 2 tay để may
tiếp.
APSH: Xoay BTP dƣới trụ kim.Nâng chân vịt đồng thời khi tay kiểm soát.
3. Định hình.
FFLD: Gấp BTP lại và giữ BTP.
FCRS: Dùng lực tạo nếp trên BTP đã gấp sẵn.
FUNF: Gấp hoặc mở BTP.
4. Cắt, gọt, vẽ.
TCUT: Cầm kéo cắt chỉ 1 lần xong bỏ kéo xuống.
TCAT: Kéo cầm sẵn trên tay cắt chỉ thêm 1 lần nữa.
TBLD: Cắt chỉ bằng dao cố định trên máy.
TDCH: Kéo cầm sẵn trên tay, tay còn lại cầm BTP lên từ 1 chuỗi rồi cắt rời ra
sau đó bỏ BTP xuống.
5. Lấy và đặt chi tiết sang một bên.
AS2H: Nhấc BTP bằng 2 tay rồi để qua 1 bên.
AS1H: Nhấc BTP bằng 1 tay rồi để qua 1 bên.
APSH: Lấy BTP may xong ra khỏi chân vịt.
Kéo mở dây kéo.
Đóng (mở) khuôn, cử, rập.
6. Thao tác trên máy.
MS1A: May một đoạn để giữ, lại mối tự động.
MS1B: May chính xác 1cm rồi ngừng.
MS1C: May chính xác ½ cm rồi ngừng.
MHDW: Xoay vô lăng để nâng hoặc hạ kim.
MBTB: Lại mối đầu đƣờng may bằng cần gạt.
MBTE: Lại mối cuối đƣờng may bằng cần gạt.
7. Nhóm may:
Các Code thể hiện đƣờng may đều bắt đăù bằng chữ S: Sxyz.

đồ áN công nghệ may đề tài vai trò cải tiến thao tác trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm may - nghiên cứu cải tiến thao tác đối với mã hàng

đồ áN công nghệ may đề tài vai trò cải tiến thao tác trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm may - nghiên cứu cải tiến thao tác đối với mã hàng

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to đồ áN công nghệ may đề tài vai trò cải tiến thao tác trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm may - nghiên cứu cải tiến thao tác đối với mã hàng

Similar to đồ áN công nghệ may đề tài vai trò cải tiến thao tác trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm may - nghiên cứu cải tiến thao tác đối với mã hàng (20)

More from https://www.facebook.com/garmentspace

More from https://www.facebook.com/garmentspace (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

đồ áN công nghệ may đề tài vai trò cải tiến thao tác trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm may - nghiên cứu cải tiến thao tác đối với mã hàng