Cơ sở lý luận về quy hoạch xây dựng và quản lý quy hoạch xây dựng.docx

Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUY HOẠCH XÂY DỰNG VÀ
QUẢN LÝ QUY HOẠCH XÂY DỰNG
1.1. Khái niệm, đặc điểm và yêu cầu của quy hoạch xây dựng
1.1.1. Khái niệm về quy hoạch xây dựng
Quy hoạch nói chung theo T điển Ti ng Việt là việc bố trí, s p x p toàn bộ
theo một trình tự hợp lý trong t ng thời gian, làm cơ sở cho k hoạch dài hạn. Quy
hoạch xây dựng, theo quy định của Luật Xây dựng 2014 là việc tổ chức hoặc định
hướng tổ chức không gian vùng, không gian đô thị và điểm dân cư, hệ thống công
trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, tạo lập môi trường sống thích hợp cho người
dân sống tại c c vùng lãnh thổ đó, đảm bảo k t hợp hài hòa giữa lợi ích quốc gia
và lợi ích cộng đồng, đ p ứng được c c mục tiêu ph t triển kinh t - xã hội, quốc
phòng, an ninh và bảo vệ môi trường.
Hình 1.1: Sơ đồ tác động qua lại giữa quy hoạch kinh tế - xã hội và quy
hoạch xây dựng thông qua mục tiêu phát triển bền vững.
1.1.2. Đặc điểm của công tác quy hoạch xây dựng
Mang tính chính trị (tuân theo c c đường lối chính s ch của Đảng và Chính
Phủ ).
Mang tính tổng hợp (có sự tham gia của nhiều chuyên môn ngành nghề).
Mang tính địa phương (nhiệm vụ và triển khai quy hoạch phụ thuộc vào
đặc thù của mỗi vùng, miền).

7
Mang tính k th a (đô thị là sản phẩm của lịch sử trong qu trình ti n hóa của
xã hội loài người, quy hoạch đô thị phải xem xét những gì đã có t qu khứ, đang
có trong hiện tại để lựa chọn giải ph p cho tương lai).
Mang tính dự b o (về c c y u tố đa dạng trong đời sống con người như dân
số, đất đai, kinh t , xu hướng xã hội…).
Mang tính bi n động và có điều chỉnh (xã hội luôn vận động nên công t c
quy hoạch phải luôn ở trạng th i động, sẵn sang điều chỉnh thích nghi với c c bi n
động).
1.1.3. Yêu cầu của công tác quy hoạch
Luật Xây dựng 2014 đưa ra c c yêu cầu đối với quy hoạch xây dựng gồm:
- Phù hợp với mục tiêu của chi n lược, quy hoạch tổng thể ph t triển kinh
t - xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh, tạo động lực ph t triển kinh t - xã hội bền
vững; thống nhất với quy hoạch ph t triển ngành; công khai, minh bạch, k t hợp
hài hòa giữa lợi ích quốc gia, cộng đồng và c nhân;
- Tổ chức, s p x p không gian lãnh thổ trên cơ sở khai th c và sử dụng hợp
lý tài nguyên thiên nhiên, đất đai, di tích lịch sử, di sản văn hóa và nguồn
lực phù hợp với điều kiện tự nhiên, kinh t - xã hội, đặc điểm lịch sử, văn hóa,
trình độ khoa học và công nghệ theo t ng giai đoạn ph t triển;
- Đ p ứng nhu cầu sử dụng hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật; bảo đảm sự
k t nối, thống nhất công trình hạ tầng kỹ thuật khu vực, vùng, quốc gia và quốc t ;
- Bảo vệ môi trường, phòng, chống thiên tai và ứng phó với bi n đổi khí
hậu, giảm thiểu t c động bất lợi đ n cộng đồng, bảo tồn, tôn tạo và ph t huy gi trị
c c di tích lịch sử, di sản văn hóa, tín ngưỡng, tôn gi o; bảo đảm đồng bộ về
không gian ki n trúc, hệ thống công trình hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật;
- X c lập cơ sở cho công t c k hoạch, quản lý đầu tư và thu hút đầu tư xây
dựng, quản lý, khai th c và sử dụng c c công trình xây dựng trong vùng, khu chức
năng đặc thù, khu vực nông thôn.

8
1.2. Khái niệm và đặc điểm quản lý nhà nƣớc về quy hoạch xây dựng
1.2.1. Khái niệm về quản lý và quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng
1.2.1.1. Khái niệm quản lý và quản lý nhà nước
Khoa học quản lý cho rằng, quản lý là điều khiển, chỉ đạo một hệ thống hay
một qu trình theo những quy luật, định luật hay những quy t c tương ứng nhằm để
cho hệ thống hay qu trình đó vận động theo ý muốn của người quản lý nhằm đạt
được mục đích đã định trước.
Quản lý nhà nƣớc là hoạt động của nhà nước trên c c lĩnh vực lập ph p,
hành ph p và tư ph p nhằm thực hiện c c chức năng đối nội và đối ngoại của nhà
nước.
Quản lý nhà nước là sự t c động của c c chủ thể mang quyền lực nhà nước
chủ y u bằng ph p luật tới c c đối tượng quản lý nhằm thực hiện c c chức năng đối
nội đối ngoại của nhà nước chủ quan của quản lý nhà nước là tổ chức hay mang
quyền lực nhà nước trong qu trình hoạt động tới đối tượng quản lý.
Chủ thể quản lý nhà nƣớc bao gồm: Cơ quan nhà nước, tổ chức nhà
nước, xã hội và c nhân được nhà nước uỷ quyền thực hiện quyền quản lý nhà
nước.
Khách thể của quản lý nhà nƣớc: Là trật tự quản lý nhà nước. Quản lý
hành chính nhà nước là một hình thức hoạt động của nhà nước được thực hiện
trước h t và uỷ quyền c c cơ quan hành chính nhà nước.
1.2.1.2. Quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng
Quản lý quy hoạch xây dựng là một lĩnh vực hoạt động xã hội rộng lớn,
liên quan nhiều khoa học chuyên ngành. Là sự huy động nguồn nhân lực và tài
chính thông qua c c tổ chức của Chính phủ dựa trên công cụ và phương tiện là hệ
thống chính s ch, ph p luật để thực thi quyền lực công, nhân danh nhà nước nhằm
đảm bảo sự ph t triển đô thị ổn định, trật tự trong qu trình tạo dựng môi

9
trường sống thuận lợi cho con người, phù hợp lợi ích quốc gia, hướng tới mục
tiêu phát triển bền vững.
Nội dung quản lý quy hoạch xây dựng bao gồm việc quản lý công t c lập
quy hoạch và quản lý việc thực hiện quy hoạch và thanh tra, kiểm tra việc thực
hiện quy hoạch, cụ thể là:
- Ban hành c c quy định, chính s ch về quản lý quy hoạch và xây dựng;
- Lập, thẩm định, phê duyệt và tổ chức thực hiện quy hoạch xây dựng, thể
hiện qua một số công việc:
+ Công bố công khai quy hoạch được duyệt và giải thích quy hoạch;
+ Tổ chức c m mốc giới theo quy hoạch được duyệt và quản lý c c mốc giới;
+ Cung cấp thông tin quy hoạch thông qua việc: Giới thiệu địa điểm, Thỏa
thuận quy hoạch ki n trúc, Cấp chứng chỉ quy hoạch, Chấp thuận tổng mặt
bằng Cấp chỉ giới đường đỏ, số liệu kỹ thuật đô thị, Thỏa thuận phương n thi t
k sơ bộ;
- Quản lý việc xây dựng theo quy hoạch được duyệt;
- Ph t triển, bảo tồn c c di sản văn ho , lịch sử cảnh quan và môi trường;
- Quản lý việc sử dụng và khai th c c c cơ sở hạ tầng;
- Giải quy t tranh chấp, thanh tra và xử lý vi phạm trật tự xây dựng.
Với c c nội dung trên, công t c quy hoạch và quản lý quy hoạch xây dựng
trên địa bàn liên quan chủ y u đ n tr ch nhiệm, thẩm quyền của một số Sở, Ngành,
cơ quan: Sở Quy hoạch ki n trúc, Sở xây dựng, UBND c c quận, huyện, phường
xã (và một số Sở Ngành kh c).
1.2.2. Đặc điểm của quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng
Quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng mang những đặc điểm chung, cơ
bản của công t c quản lý nhà nước như là:
- Mang tính quyền lực nhà nước: quản lý nhà nước do c c cơ quan nhà nước
hoặc c c c nhân, tổ chức được nhà nước giao quyền hoặc ủy quyền để thực hiện

10
việc quản lý trên lĩnh vực liên quan. Sử dụng công cụ là c c quy định của Nhà
nước thông qua c c văn bản quy phạm, quy định do Nhà nước ban hành;
- Là hoạt động có tính thống nhất, được tổ chức chặt chẽ: C c cơ quan
quản lý nhà nước được tổ chức chặt chẽ t Trung ương đ n địa phương, có sự phân
công, phân cấp trong công t c quản lý nhà nước giữa c c cơ quan trung ương và
địa phương, giữa c c cơ quan trong cùng địa phương.
Ngoài ra, hoạt động quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng mang những
tính chất đặc thù như:
- Có sự tham gia của nhiều cơ quan, tổ chức trong cùng một đơn vị hành
chính: Quy hoạch xây dựng liên quan đ n nhiều lĩnh vực như: đất đai, nhà cửa,
công trình xây dựng, tài nguyên, văn hóa, điều kiện kinh t xã hội. Mỗi lĩnh vực
liên quan đều có cơ quan quản lý kh c nhau.
- Ngoài ra, hoạt động quản lý quy hoạch chịu ảnh hưởng và t c động kh
lớn của cộng đồng dân cư, nhất là khu vực đô thị với mật độ dân cư cũng như
mật độ công trình xây dựng dày đặc.
1.3. Vai trò, các điều kiện bảo đảm để thực hiện quy hoạch xây dựng
1.3.1. Vai trò quy hoạch xây dựng
Quy hoạch xây dựng có vai trò h t sức quan trọng trong quá trình phát triển
kinh t - xã hội của mỗi địa phương. Quy hoạch xây dựng định hướng c c khu vực,
c c không gian ph t triển đô thị, nông thôn, khu vực trung tâm, …, làm cơ sở để
đầu tư xây dựng c c dự n, hình thành c c khu đô thị, khu công nghiệp, khu công
nghệ cao, c c điểm dân cư nông thôn, … nhằm khai th c và sử dụng hợp lý tài
nguyên thiên nhiên, đất đai và c c nguồn lực phù hợp với điều kiện tự nhiên, đặc
điểm lịch sử, kinh t - xã hội, ti n bộ khoa học và công nghệ của đất nước trong t
ng giai đoạn ph t triển. Quy hoạch xây dựng là cơ sở tạo lập môi trường sống tiện
nghi, an toàn và bền vững, thỏa mãn c c nhu cầu vật chất và tinh thần ngày càng
cao của nhân dân; bảo vệ môi trường, di sản văn hóa, bảo

11
tồn di tích lịch sử - văn hóa, cảnh quan thiên nhiên, giữ gìn và ph t triển bản s c
văn hóa dân tộc. Quy hoạch xây dựng là căn cứ quan trọng cho công t c k hoạch,
quản lý đầu tư và thu hút đầu tư xây dựng; quản lý khai th c và sử dụng c c công
trình xây dựng trong đô thị, điểm dân cư nông thôn.
Vì th , quy hoạch xây dựng phải phù hợp với quy hoạch tổng thể ph t triển
kinh t - xã hội, quy hoạch ph t triển của c c ngành liên quan, quy hoạch sử dụng
đất. Quy hoạch chi ti t xây dựng phải phù hợp với quy hoạch chung xây dựng, bảo
đảm quốc phòng - an ninh, tạo động lực ph t triển kinh t - xã hội.
Quy hoạch xây dựng là một trong những khâu quan trọng để định hướng
cho ph t triển và kêu gọi đầu tư, bảo đảm đầu tư có hiệu quả và ph t triển bền
vững. Việc quy hoạch cảng mà v ng tàu đậu, nhà m y không đủ nguyên liệu để
sản xuất, chợ không có người họp...; quy hoạch có tầm nhìn ng n, thi u tính chi n
lược, không đồng bộ, chưa phù hợp với thị trường... là những quy hoạch bất cập,
y u kém, gây lãng phí rất lớn.
Để ph t huy vai trò quan trọng của quy hoạch xây dựng, nhiều vấn đề được
đặt ra, đòi hỏi công t c quy hoạch xây dựng phải luôn đi trước; đòi hỏi việc khảo
s t, điều tra cơ bản, tính to n và dự b o, thu thập thông tin phục vụ công t c quy
hoạch phải đầy đủ, kh ch quan, khoa học, có định hướng đúng và có tầm nhìn,
phù hợp với điều kiện tự nhiên và xã hội; đòi hỏi Nhà nước phải bảo đảm nguồn
vốn t ngân s ch và có chính s ch huy động c c nguồn vốn kh c đ p ứng yêu cầu của
công t c quy hoạch xây dựng.
Mặt kh c, thực t cho thấy, việc ph t huy vai trò quan trọng của quy hoạch
xây dựng phải ti n hành đồng thời với việc ngăn chặn, kh c phục tình trạng lãng
phí, thất tho t ngay trong c c giai đoạn của qu trình quy hoạch xây dựng; ngăn
chặn tình trạng lãng phí, thất tho t trong đầu tư xây dựng do khâu quy hoạch gây
ra.

12
1.3.2. Các điều kiện để bảo đảm thực hiện quy hoạch xây dựng
Một là, công t c quy hoạch phải luôn đi trước một bước. Lập quy hoạch
phải là một nhiệm vụ được ưu tiên thực hiện trong chương trình ph t triển kinh -
t xã hội cũng như trong nhiệm vụ k hoạch hàng năm của địa phương, của c c
ngành và c c cấp chính quyền.
Hai là, chú trọng nâng cao chất lượng công t c quy hoạch trong tất cả c c
khâu, c c bước triển khai: t khâu điều tra, khảo s t, lập nhiệm vụ quy hoạch, thẩm
định phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch; lập đồ n quy hoạch, thẩm định và phê duyệt
đồ n quy hoạch.
Tùy theo đối tượng, giai đoạn, loại quy hoạch xây dựng mà tập trung làm s
ng tỏ c c nội dung trong khảo s t, đ nh gi hiện trạng và điều kiện tự nhiên,
kinh t - xã hội, nhu cầu của thị trường, c c động lực ph t triển; định hướng ph t
triển không gian và c c công trình hạ tầng kỹ thuật; x c định c c công trình cần đầu
tư xây dựng, c c công trình cần chỉnh trang, cải tạo, bảo tồn, tôn tạo... trong khu
vực quy hoạch; dự ki n những hạng mục ưu tiên ph t triển và nguồn lực thực hiện.
Những nội dung này phải bảo đảm có cơ sở tin cậy, phân tích và đ nh gi một c ch
khoa học, mang tính thực tiễn, bảo đảm hiệu quả và tính bền vững.
Ba là, bảo đảm tính đồng bộ trong việc lập quy hoạch và thực hiện quy
hoạch giữa quy hoạch xây dựng với c c quy hoạch chuyên ngành trên cùng một
địa bàn; bảo đảm sự phối hợp tốt, có tính thống nhất cao, làm cơ sở cho việc lập
và triển khai c c dự n đầu tư xây dựng sau này, tr nh ph đi làm lại, tr nh đào lên
lấp xuống nhiều lần... v a trực ti p gây lãng phí lớn, v a ảnh hưởng xấu đ n c c hoạt
động kinh t - xã hội và đời sống dân sinh khu vực do qu trình thi công gây nên.
Cơ quan, tổ chức lập quy hoạch đầu tư chủ trì, cùng với Ủy ban nhân dân
có liên quan và tổ chức tư vấn lập quy hoạch có tr ch nhiệm lấy ý ki n của c c cơ
quan, tổ chức, c nhân, cộng đồng dân cư có liên quan theo đúng

13
quy định tại Điều 20, Điều 21 của Luật Quy hoạch đô thị năm 2009, theo đó chú
trọng việc lấy ý ki n của c c cơ quan, đơn vị liên quan đ n việc quản lý và (hoặc)
sử dụng c c công trình hạ tầng kỹ thuật đô thị (như cấp nước, tho t nước, cấp điện,
cấp khí đốt, thông tin liên lạc...), đặc biệt chú ý đ n quy hoạch không gian ngầm
và c c công trình ngầm - một nội dung rất cần thi t và có ảnh hưởng lớn đ n qu
trình thực hiện quy hoạch sau này mà lâu nay bị xem thường, thậm chí lãng quên.
Bốn là, ưu tiên bố trí vốn đ p ứng yêu cầu của công t c quy hoạch, bảo đảm
c c khâu lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch được triển khai thực hiện và hoàn
thành theo ti n độ, bảo đảm sứ mệnh “đi trước” của quy hoạch.
Đối với quy hoạch chung c c đô thị lớn, c c đô thị đặc thù; Quy hoạch xây
dựng c c khu vực có địa hình, vị trí, cảnh quan môi trường đặc biệt, có gi trị thu
hút đầu tư... nên chú trọng đầu tư vốn cần thi t cho thi tuyển để lựa chọn tư vấn
có trình độ cao (kể cả tư vấn nước ngoài) trên cơ sở xem xét hiệu quả của công
tác quy hoạch ở tính khả thi và hiệu quả thực t mà c c dự n đầu tư xây dựng theo
quy hoạch đó mang lại.
Năm là, đào tạo, nâng cao chất lượng chuyên môn và nghiệp vụ đối với c
n bộ trực ti p làm nhiệm vụ thẩm định, quản lý quy hoạch.
Trong việc thẩm định thi t k , dự to n đầu tư xây dựng công trình thì chủ
đầu tư có thể tự thực hiện việc thẩm định, hoặc thuê tổ chức tư vấn thực hiện
n u chủ đầu tư không đủ năng lực. Thẩm định nhiệm vụ quy hoạch, đồ n quy
hoạch là công việc quan trọng, phức tạp đòi hỏi ki n thức v a rộng v a chuyên sâu
và cần kinh nghiệm thực t . Theo quy định hiện nay, thẩm định, phê duyệt nhiệm
vụ quy hoạch, đồ n quy hoạch c c loại đều do cơ quan nhà nước c c cấp thực hiện.
Do đó cần tuyển chọn c c c n bộ, công chức làm nhiệm vụ này có
chuyên môn, đồng thời chú ý đào tạo công t c nghiệp vụ và bồi dưỡng thường
xuyên để đ p ứng yêu cầu của công việc.

14
Sáu là, thực hiện nghiêm việc công bố, công khai và cung cấp thông tin quy
hoạch xây dựng theo quy định tại Điều 16, 17 Luật Xây dựng 2014; Điều 53, 54,
55 Luật Quy hoạch đô thị 2009; Điều 38, 39 Nghị định số 08/2005/NĐ-CP; lấy ý
ki n tham gia của cộng đồng dân cư trong qu trình lập quy hoạch đầu tư theo quy
định tại c c Điều 20, 21 Luật Quy hoạch đô thị 2009.
Công bố, công khai quy hoạch đã được duyệt v a thể hiện tính dân chủ,
công khai, minh bạch trong quản lý nhà nước của Nhà nước ph p quyền xã hội
chủ nghĩa; v a là điều kiện “cần” để quảng b , giới thiệu quy hoạch thu hút đầu tư;
để dân bi t, dân làm, dân kiểm tra gi m s t thực hiện quy hoạch; ngăn ng a và ph t
hiện sớm c c trường hợp xây dựng vi phạm quy hoạch, tr nh việc phải ph bỏ công
trình do xây dựng sai quy hoạch, tr nh phải “c t ngọn” công trình do vi phạm quy
hoạch và vi phạm Quy ch quản lý quy hoạch, ki n trúc đô thị gây lãng phí tài sản
của Nhà nước, lãng phí tiền, tài sản của nhân dân; đồng thời cũng góp phần giảm
bớt lực lượng c n bộ kiểm tra, thanh tra c c cấp về lĩnh vực xây dựng, thực hiện
có hiệu quả Chương trình cải c ch hành chính mà Chính phủ đã đề ra.
1.4. Kinh nghiệm về quản lý và thực hiện quy hoạch xây dựng
1.4.1. Kinh nghiệm quốc tế về quản lý và thực hiện quy hoạch xây dựng
Thứ nhất, kinh nghiệm quản lý quy hoạch đô thị ở Trung Quốc:
Cơ quan có tr ch nhiệm quản lý vấn đề quy hoạch đô thị tại Trung Quốc là
Bộ Xây dựng. Một số văn bản liên quan đ n vấn đề quản lý ph t triển đô thị và đất
đai như sau: Luật Quy hoạch đô thị Trung Quốc được ban hành ngày 26/12/1989,
gồm 06 chương và 46 điều; Luật Đất đai được ban hành ngày 29/12/1988 gồm 07
chương và 57 điều; Luật Xây dựng được ban hành ngày 01/11/1997 gồm 08
chương, 85 điều.
Một số vấn đề chính được đề cập trong Luật Quy hoạch đô thị Trung Quốc
bao gồm: quy định về phân loại đô thị; phân tr ch nhiệm về lập, thẩm

15
định, phê duyệt, quản lý, thực hiện quy hoạch; quy định 02 bước lập quy hoạch:
quy hoạch chung và quy hoạch chi ti t; nội dung cơ bản của đồ n quy hoạch chung
và quy hoạch chi ti t; một số định hướng, quy định đối với đô thị mới và cải tạo
đô thị cũ; thông b o, công bố quy hoạch sau khi được phê duyệt; c c yêu cầu về
tính thống nhất và ràng buộc giữa đồ n quy hoạch c c cấp và dự n; c c yêu cầu về
chủ đầu tư, giấy phép xây dựng; thời gian trả lời, tr ch nhiệm của c c cơ quan có
thẩm quyền về quy hoạch…
Năm 2008, Trung Quốc ban hành Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn cơ
bản dựa trên Luật Quy hoạch đô thị 1989 có bổ sung về quy hoạch ph t triển nông
thôn và c c mối quan hệ. Nội dung chủ y u đưa ra c c nguyên t c quy hoạch và
quản lý ph t triển đô thị.
Hình 1.2: Quy hoạch tổng thể ngoại ô Thành Đô (Trung Quốc)
Thứ hai, kinh nghiệm quản lý quy hoạch đô thị ở Đài Loan:

16
Cơ quan phụ tr ch vấn đề quy hoạch tại Đài Loan là Bộ Nội vụ. Hệ thống
c c văn bản Luật liên quan trực ti p đ n quy hoạch như: Luật chính quyền địa
phương, Luật quy hoạch vùng, Luật ph t triển đô thị mới, Luật t i ph t triển đô thị
cũ. Ngoài ra, một số văn bản kh c liên quan đ n quản lý đất đai và xây dựng như:
Luật đất đai, Luật điều chỉnh đất dân cư nông thôn, Luật về công trình xây dựng,
Luật điều chỉnh đất nông nghiệp, Luật về công viên quốc gia, Luật về đường đô
thị, Luật công trình ngầm đô thị...
Luật ph t triển đô thị mới được ban hành ngày 21/5/1997; sửa đổi
21/01/2000 gồm 07 chương và 33 điều. Một số vấn đề chính được đề cập như:
định nghĩa về đô thị mới; chính quyền quản lý; lựa chọn địa điểm quy hoạch đô
thị mới, chỉ định địa điểm, sự tham gia của cộng đồng; thời gian, quy định đền bù
giải phóng mặt bằng với t ng loại đất cụ thể; phân vai trò, tr ch nhiệm theo đơn vị
quản lý, chủ đầu tư, nguồn vốn; cơ ch hỗ trợ b n, cho thuê nhà và ph t triển một
số ngành sản xuất trong khu vực đô thị mới; tr ch nhiệm và nguồn vốn phục vụ c
c bước trong ti n trình ph t triển đô thị.
Hình 1.3: Quy hoạch tháp năng lượng tái tạo tại Đài Loan

17
Luật t i ph t triển đô thị cũ được ban hành ngày 11/11/1998 và được sửa đổi
nhiều lần: 26/4/2000, 29/01/2003, 22/6/2005, 17/5/2006, 21/3/2007 và lần cuối
ngày 04/7/2007; gồm 08 chương và 62 điều. Một số vấn đề chính được đề cập
trong Luật như: định nghĩa, kh i niệm, phân loại c c loại t i quy hoạch đô thị, tr ch
nhiệm của Bộ Nội vụ; yêu cầu, nội dung, tiêu chí x c định khu vực t i ph t triển đô
thị, sự tham gia của cộng đồng vào việc tự thực hiện nghiên cứu t i ph t triển đô
thị; quyền và tr ch nhiệm của cơ quan phụ tr ch quy hoạch; yêu cầu và nội dung
của hồ sơ đồ n quy hoạch xây dựng; công bố quy hoạch; cơ ch thực hiện xây dựng
theo quy hoạch; c c cơ ch về hỗ trợ thu và nguồn vốn.
Thứ ba, kinh nghiệm quản lý quy hoạch đô thị ở Hàn Quốc:
Cơ quan phụ tr ch vấn đề quy hoạch là Bộ Xây dựng và giao thông. C c văn
bản Luật liên quan trực ti p đ n vấn đề quy hoạch bao gồm: Luật về sử dụng và
quy hoạch đất quốc gia; Luật ph t triển đô thị; Luật tự trị địa phương. Một số văn
bản kh c có liên quan như: Luật về công trình xây dựng; Luật về đất nông nghiệp;
Luật nhà ở; Luật ph t triển khu công nghiệp...
Hình 1.4: Quy hoạch thành phố Seoul – Hàn Quốc

18
C c quy định trực ti p đ n quy hoạch đô thị được đề cập trong văn bản Luật
về sử dụng và quy hoạch đất quốc gia; có hiệu lực t ngày 01/01/2003 gồm 12
chương và 144 điều. Những vấn đề chính được đề cập trong Luật bao gồm:
c c định nghĩa chung về quy hoạch đô thị, quy hoạch cơ bản, quy hoạch chi ti t, c
c vấn đề hạ tầng kỹ thuật; đối tượng của Luật; quy trình, tr ch nhiệm, quyền hạn
phê duyệt, công bố quy hoạch; cấp quản lý, nội dung cơ quy hoạch cơ bản, quy
hoạch quản lý đô thị; chuyển ti p giữa quy hoạch và dự n; c c điều khoản cụ thể
khống ch hệ số sử dụng đất và mật độ xây dựng; liên k t chéo với c c Luật về hạ
tầng kỹ thuật đô thị; đền bù giải phóng mặt bằng triển khai thực hiện quy hoạch;
c c vấn đề về tài chính, vốn lập quy hoạch, c c chi phí liên quan đ n quy hoạch đầu
tư; quy định về hội đồng quy hoạch đô thị, tổ chức hoạt động.
Thứ tư, kinh nghiệm quản lý quy hoạch ở Anh:
Luật quy hoạch quốc gia và thành phố là văn bản ph p lý quy định trực ti p
c c vấn đề liên quan đ n quy hoạch đô thị tại Vương quốc Anh. Luật được sửa đổi
năm 1990, gồm 15 phần và 337 điều. Với tính chất là một đất nước có lịch sử lâu
đời và trải qua nhiều thời kỳ ph t triển, Luật quy hoạch quốc gia và
thành phố có một số đặc điểm kh phức tạp và đặc thù.
Một số vấn đề chính được đề cập trong Luật bao gồm: C c loại hình hội
đồng quy hoạch theo t ng đặc trưng; yêu cầu, quy trình, nội dung lập, thẩm định,
phê duyệt quy hoạch; tr ch nhiệm thư ký hội đồng bộ trưởng; công bố quy hoạch,
sự tham gia của cộng đồng; c c nội dung khảo s t chung phục vụ quy hoạch, nội
dung cụ thể theo loại hình quy hoạch; quy trình lập, thẩm định, phê duyệt; c c vấn
đề liên quan đ n cấp chứng chỉ quy hoạch, mẫu và nội dung hồ sơ xin chứng chỉ
quy hoạch; c c điều khoản về đền bù gây ra bởi c c t c động chuẩn bị cho công t c
quy hoạch (chỉ thị, thông b o, nghiêm cấm ph t triển mới trong khu vực quy hoạch);
quyền và lợi ích đối với chủ sở hữu chịu t c động của quy hoạch; thi hành và triển
khai thực hiện quy hoạch; c c quản lý đặc biệt về

19
cây xanh cảnh quan, môi trường sống, quảng c o; đền bù, thu hồi, sở hữu đất, giải
phóng mặt bằng phục vụ quy hoạch; hệ thống đường cao tốc; ch tài xử lý vi phạm;
tính hiệu lực của Luật; c c điều khoản liên quan tới đất Hoàng gia; tài chính đô
thị.
Thứ năm, kinh nghiệm quản lý quy hoạch đô thị ở Pháp:
Hình 1.5: Paris - Pháp
Ph p là một nước Châu Âu có lịch sử ph t triển đô thị lâu đời, c c vấn đề về
ph t triển đô thị được quy định trong Bộ luật quy hoạch đô thị chia thành 07 quyền
với nội dung phức tạp. Hệ thống quy hoạch ở Ph p có sự thay đổi lớn về nội dung
vào năm 2000 khi phương ph p quy hoạch (quy hoạch vùng, quy hoạch sử dụng
đất, quy hoạch chi ti t) được thay đổi (quy hoạch liên k t lãnh thổ, quy hoạch thành
phố, quy hoạch chi ti t có sự tham gia). C c nội dung chính của Bộ luật quy hoạch
đô thị được thể hiện thông qua nội dung mục lục của Bộ luật.

20
Cơ quan nhà nước phụ tr ch lĩnh vực quy hoạch và ph t triển đô thị ở Ph p
bao gồm: C c cơ quan quản lý nhà nước (Bộ chủ quản, c c cơ quan lãnh đạo cấp
trung ương, c c cơ quan điều phối và tư vấn, c c cơ quan phi tập trung của nhà
nước trung ương); c c cơ quan phi tập trung cấp địa phương (c c cơ quan cấp vùng
và tỉnh, c c tổ chức cấp xã, c c cấu trúc hợp t c liên xã); c c tổ chức công lập và b
n công lập.
Thứ sáu, kinh nghiệm quản lý quy hoạch đô thị ở Mỹ
Hình 1.6: Bản đồ nước Mỹ
Đặc trưng nổi bật của hệ thống quy hoạch đô thị ở Mỹ thể hiện:
- Khung thể ch chính quyền, quy hoạch đô thị và cơ bản do bang và thành
phố tự trị phụ tr ch, không cấu thành kh i niệm quy hoạch đô thị nhà nước.
- Nhà nước không có ph p quy quy hoạch đô thị thống nhất, vì vậy, hệ
thống hành chính và hệ thống vận hành quy hoạch đô thị ở mỗi bang một kh c,
thậm chí còn kh c nhau tuỳ theo t ng thành phố tự trị trong cùng một bang.

21
C c ph p quy của thành phố Mỹ đều được xây dựng trên cơ sở Luật trao
quyền của bang. Luật trao quyền của những bang này thường đều quy định nội
dung c c mặt như cấu thành và chức năng của cơ quan địa phương, cũng bao gồm
sự bố trí qu trình thực hiện như đề ra và xét duyệt quy hoạch tổng thể, điều lệ và
bản đồ quy hoạch tương ứng, điều chỉnh, sửa đổi phân khu và c c quản lý liên
quan kh c, phê chuẩn cho phép cụ thể... Ở c c thành phố, cơ quan lập ph p là người
quy t s ch cuối cùng về ph t triển và xây dựng đô thị. Uỷ ban quy hoạch là cơ quan
ph p định của hầu h t c c thành phố. C c thành phố thông qua cơ quan này để thực
hiện số lượng lớn quy hoạch và ti n hành số lượng lớn hành vi quy hoạch. Được
cơ quan quy hoạch giúp đỡ, Uỷ ban quy hoạch đề ra quy hoạch tổng hợp và điều
lệ phân khu, phê chuẩn cho phép chia nhỏ đất đai, xét duyệt cho phép sử dụng đất
đai và điều chỉnh điều lệ phân khu. Uỷ ban chống n phân khu chịu tr ch nhiệm
thẩm tra đề nghị điều chỉnh điều lệ phân khu.
Qua nghiên cứu kinh nghiệm của một số nước trong khu vực và trên th
giới (như Anh, Ph p, Nga, Phần Lan, Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc, Th i Lan,
Trung Quốc...) cho thấy c c nước đều coi quy hoạch đô thị là công cụ quan trọng
để quản lý và ph t triển đô thị. Nhiều nước có luật riêng về quy hoạch đô thị.
Trong số đó, luật quy hoạch đô thị của Nhật Bản có nhiều quy định phù hợp với
điều kiện, hoàn cảnh của Việt Nam hiện nay. Đây là mô hình cần học tập.
Tại Nhật, quy hoạch được xem là một chương trình quảng b xúc ti n đầu tư
nên sau khi được hoàn chỉnh, sẽ được công bố rộng rãi, đặc biệt về quy hoạch sử
dụng đất và quy hoạch hạ tầng cơ sở để c c nhà đầu tư và nhân dân tham gia thực
hiện. Điểm đặc biệt nhất trong luật quy hoạch đô thị Nhật Bản là trong các chương
trình đầu tư ph t triển đô thị, luật quy định tối thiểu 40% dự n phải ưu tiên cho địa
phương quản lý thực hiện.
Để bản quy hoạch được thông qua, quy hoạch cần lấy ý ki n cộng đồng rất
nhiều lần, đảm bảo 70% tự nguyện chấp thuận. Quy hoạch sau khi nhận được

22
sự đồng thuận sẽ được chuyển tải thành c c quy định gọi là chính s ch ph t triển
đô thị được chính quyền đô thị phê duyệt, đây là công cụ ph p lý mang tính b t
buộc, có tính ph p lý cao tương đương một văn bản dưới luật.
Một bản quy hoạch được phê duyệt sẽ trở thành công cụ chính thức để thực
hiện quy hoạch. Bản chính thức được thông b o và quảng b rộng rãi đ n
tng người dân và có hiệu lực t ngày được chính thức công bố. Sau khi c c đồ n
quy hoạch được phê duyệt thực hiện, c c dự n này đều do chính quyền thành
phố, chính quyền địa phương đảm nhiệm. C c dự n do Bộ Xây dựng, Đất đai, Giao
thông và Du lịch phê duyệt hoặc thẩm định trình chính phủ phê duyệt, tỉnh sẽ ti n
hành triển khai thực hiện quy hoạch.
Quy hoạch đô thị của Nhật bản có 3 sản phẩm chính: một là quy hoạch sử
dụng đất, hai là quy hoạch hạ tầng và ba là danh mục c c dự n ph t triển. Quy
hoạch sử dụng đất là nội dung chủ y u trong c c đồ n quy hoạch đô thị, chủ
y u x c định đề xuất hai khu vực cơ bản: khu khuy n khích ph t triển đô thị và hạn
ch ph t triển. Khu vực hạn ch ph t triển hay khu vực khuy n khích ph t triển lại
được chia nhỏ theo t ng lô với c c quy định chặt chẽ về thi t k kỹ thuật công trình
đô thị.
Trong đó, quy hoạch c c quận, huyện là tối quan trọng trong quản lý ph t
triển đô thị. Tại đây, quy hoạch được lập có nội dung chủ y u l iên quan
đ n thi t k kỹ thuật đô thị, hướng tới việc đưa ra những nguyên t c và hướng dẫn
xây dựng đô thị cũng như giữ gìn đặc trưng cho t ng khu vực đô thị. Vì vậy, qui
hoạch quận, huyện cũng có thể xem là phần bổ xung chi ti t cho quy hoạch sử
dụng đất toàn thành phố. Quy hoạch này đảm bảo sử dụng đất có hiệu quả đặc
biệt với c c khu vực chuyển đổi chức năng và c c khu vực đất trống trong đô thị.
Dự n góp phần chính x c ho c c bản quy hoạch chung đô thị, trên nên tảng
c c dự n được x c định theo thứ tự ưu tiên, việc lập dự n khả thi được

23
ti n hành. C c dự n ph t triển đô thị gồm: dự n ph t triển c c khu vực dân cư đô thị
và c c dự n xây dựng cơ sở hạ tầng như đường s , c c công trình hạ tầng kỹ thuật…
tuỳ theo t ng trường hợp cụ thể có thể giao cho c c đối t c có đủ tiềm lực về tài
chính và chuyên môn kh c nhau thực hiện. C c dự n đều đòi hỏi phải nâng cấp
được chất lượng môi trường đô thị và thoả mãn c c nhóm lợi ích tham gia ph t
triển. Dự n ph t triển khu dân cư đô thị được phân thành 2 loại: dự n ph t triển đô
thị mới g n với c c khu công nghiệp, khu kinh t và dự n t i ph t triển c c khu dân
cư đô thị hiện có.
Trong c c khu vực lập dự n, việc cấp giấy phép chuyển đổi chức năng sử
dụng đất, đền bù giải phóng mặt bằng tới việc xây dựng công trình ki n trúc đều
được coi trọng. Để hạn ch tình trạng sử dụng đất thi u kiểm so t, việc cấp phép
đầu tư cho tư nhân được khống ch rất nghiêm ngặt thông qua việc đ nh thu
chuyển nhượng, th a k ,... rất cao. Bên cạnh đó, c c khu vực đã lập dự n khả thi
(quy hoạch 1/500) thì ngay lập tức được chuyển tải thành quy ch với c c
quy định về sử dụng đất mang tính b t buộc (quy định cứng). C c quy định về thi
t k kỹ thuật đô thị thì cho phép mềm dẻo hơn trên cơ sở tuân thủ luật tiêu chuẩn
quy chuẩn và c c quy định của quy hoạch chung đô thị.
Chính quyền đô thị địa phương triển khai c c hạng mục trong quy hoạch được
duyệt phù hợp với phân công về quản lý nhà nước. C c cơ sở hạ tầng như đường
s với ít nhất 4 làn xe, c c dự n cải tạo nâng cấp c c khu dân cư đô thị có quy mô
ít nhất 50 ha do cấp tỉnh quản lý thực hiện. Quy hoạch và lập c c dự n ph t triển
đô thị vùng trực thuộc 2 tỉnh hoặc nhiều hơn th sẽ được phê duyệt bởi Bộ xây
dựng, Đất đai, Giao thông, Du lịch. C n bộ tham gia xây dựng chính s ch, được
tuyển dụng t c c ban ngành có liên quan đ n quy hoạch và c c phòng xúc ti n đô
thị ho hoặc phòng quản lý xây dựng. C c dự n cấp Vùng và quốc gia sẽ được
thực hiện bởi c c cơ quan tầm cỡ quốc gia và phối k t hợp với
tổng công ty lớn của Nhật ví dụ như Tổng công ty đường bộ Nhật đảm nhận.

24
C c dự n kh c được thực hiện trên có sở có đồng thuận của nhà nước (Bộ
Xây dựng, Đất đai, Giao thông, Du lịch) và chính quyền địa phương. C c đơn vị
tham gian thực hiện dự n có thể là c c tổ chức nhà nước, c c công ty tư nhân và c
c công ty cổ phần đăng ký thực hiện.
1.4.2. Kinh nghiệm trong nước về quản lý và thực hiện quy hoạch xây dựng
Trong những năm gần đây, nhiều đồ n quy hoạch xây dựng Vùng ở c c vùng
kinh t trọng điểm trong cả nước lần lượt đã được phê duyệt. Ví như năm 2009 có
tới 4 đồ n quy hoạch xây dựng vùng quan trọng được Thủ tướng chính phủ phê
duyệt gồm: Đồ n quy hoạch xây dựng vùng thành phố Hồ chí Minh
đ n năm 2020 và tầm nhìn đ n năm 2050; Quy hoạch xây dựng vùng biên giới
Việt Nam - Campuchia; Quy hoạch xây dựng vùng Nam Thanh - B c Nghệ; Quy
hoạch xây dựng vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Năm 2008 Thủ tướng chính
phủ cũng đã phê duyệt Quy hoạch vùng kinh t trọng điểm Miền trung -
Trung trung bộ đ n năm 2025. Theo Bộ xây dựng, tính đ n thời điểm này, đồ n
quy hoạch xây dựng c c vùng đã cơ bản hoàn thành và phủ kín diện tích trên
phạm vi cả nước.
Điều này cho thấy sự quan tâm s t sao của c c ngành, c c Bộ và Chính phủ
Việt Nam đối với công t c quy hoạch xây dựng Vùng hiện nay. Đây cũng chính là
một bước ti n mới trong công t c quy hoạch xây dựng.
Tuy nhiên nhìn nhận một c ch kh ch quan thì trong những năm qua, mặc dù
hầu h t c c quy hoạch xây dựng Vùng tại Việt nam đã được phê duyệt, hoặc đã
điều chỉnh nhưng hiệu quả thực hiện chưa cao. Điều này nhận thấy rất rõ trong
thực t khi hầu h t c c tỉnh Miền trung với lợi th về vị trí ti p gi p với biển nên c c
tỉnh đua nhau xây dựng cảng biển nội địa, cảng biển quốc t . Theo thống kê hệ
thống cảng biển Việt Nam hiện có khoảng 160 b n cảng với hơn 300 cầu cảng với
tổng chiều dài tuy n b n đạt hơn 36km. C c cảng biển Việt Nam hiện do rất nhiều
bộ, ngành, doanh nghiệp, c c địa phương, ban quản lý

25
khu công nghiệp, khu kinh t , đầu tư, quản lý và khai th c. Với tốc độ xây dựng
cầu b n mỗi năm tăng 6%, bình quân mỗi năm cả nước có thêm gần 2km cầu cảng.
Để xây dựng được hệ thống cảng biển như vậy chính phủ đã phải bỏ ra kinh phí
xây dựng rất cao và tốn kém nhưng hiệu quả đạt được sau khi dự n đã hoàn tất thì
lại thấp và còn rất nhiều bất cập t khâu cầu dẫn, giao thông ti p
cận….đ n cả khâu bốc x p. Vì vậy, chi phí vận tải biển, bốc x p của Việt Nam
tăng cao và không có tính cạnh tranh trong khu vực. Điều này là tất y u vì chúng
ta đầu tư dàn trãi, dọc bờ biển đất nước có tới 160 b n cảng trong khi đó cả đất
nước Singapore chỉ có một cảng quốc gia và quốc t nhưng năng suất, dịch vụ, gi
cả tiện nghi cạnh tranh rất nhiều so với c c nước trong khu vực.
Thêm vào đó, qua kiểm tra, rà so t thực t tại c c địa phương, trong qu trình
triển khai thực hiện quy hoạch xây dựng vùng, tỉnh còn nhiều bất cập; chưa có
sự g n k t, thống nhất với c c mục tiêu ph t triển của vùng, dẫn đ n sự chồng
chéo, đầu tư lãng phí; tính thống nhất và cơ ch phối hợp giữa c c quy hoạch ph t
triển kinh t - xã hội, quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng cấp tỉnh còn y
u.
Nhiều dự n đầu tư chỉ căn cứ theo quy hoạch ph t triển ngành, không phù
hợp với quy hoạch xây dựng đã dẫn đ n việc phải điều chỉnh (vị trí xây dựng hoặc
hướng tuy n xây dựng công trình...) gây thiệt hại lớn về kinh t ...
Đặc biệt là việc bổ sung, điều chỉnh c c khu công nghiệp (KCN) tập trung; ph t
triển đô thị mới, khu đô thị mới, khu du lịch không phù hợp với quy hoạch xây
dựng vùng, tỉnh đã được phê duyệt, làm ph vỡ k t cấu hạ tầng kỹ thuật khung của
tỉnh... Đ ng chú ý là phần lớn c c khu du lịch không được lập quy hoạch xây dựng
một c ch đầy đủ như đối với quy hoạch xây dựng KCN, khu đô thị.
Tất cả những bất cập nêu trên chỉ là những vấn đề điển hình trong qu trình
ph t triển kinh t . Còn rất nhiều những bất cập trong quy hoạch xây dựng Vùng
tại Việt Nam. Đã đ n lúc chúng ta phải nhìn nhận những bất cập một c ch

26
nghiêm túc như là những bài học kinh nghiệm sâu s c, để t đó tìm ra những nguyên
nhân chính y u và đưa ra những giải ph p phù hợp, hiệu quả nhất nhằm mang đ n
sự ph t triển hợp lý, bền vững cho c c đô thị Việt nam.
Dưới đây là một số nguyên nhân chính y u cho việc thực thi chưa hiệu quả
quy hoạch vùng tại Việt nam.
* Nguyên nhân thứ nhất: phải kể đ n đó là do chúng ta chưa có cơ quan đủ
thẩm quyền đứng ra lập, thực thi và quản lý quy hoạch vùng.
- Điều này nghe có vẻ rất phi lý, vì hiện nay rõ ràng chúng ta đã có Bộ xây
dựng với c c viện ki n trúc, viện quy hoạch đô thị và nông thôn là cơ quan gần
như đóng vai trò chủ chốt trong việc lập, thẩm định và thực thi quy hoạch vùng.
Nhưng trên thực t , Bộ xây dựng đứng vai trò là đơn vị lập và thẩm định đồ n quy
hoạch vùng, còn vấn đề thực thi thì chính là chính quyền địa phương của vùng,
của c c tỉnh, thành phố trong vùng. Chính điều này gây ra những bất cập trong nội
tại, dẫn đ n những thực trạng chồng chéo, không khớp trong quy hoạch vùng.
* Nguyên nhân thứ hai: sự thi u phối hợp giữa c c Bộ ngành liên quan
như: Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Công thương, Bộ Giao
thông vận tải, Bộ Nông nhiệp và ph t triển nông thôn,...vv
- Như chúng ta đã bi t Quy hoạch xây dựng vùng được lập cho c c vùng có
chức năng tổng hợp hoặc chuyên ngành gồm vùng c c vùng trọng điểm, có c c
vùng liên tỉnh, vùng tỉnh, vùng liên huyện, vùng huyện, chức năng tổng hợp hoặc
chuyên ngành như: vùng kinh t trọng điểm, vùng liên tỉnh, vùng tỉnh, vùng liên
huyện, vùng huyện, c c vùng công nghiệp, vùng đô thị lớn, vùng du lịch, nghỉ m
t, vùng bảo vệ di sản cảnh quan thiên nhiên và c c vùng kh c do người có thẩm
quyền quy t định. Vì vậy việc lập quy hoạch vùng phải có sự g n k t chặt chẽ của
tất cả c c Bộ, c c ngành.

27
Hiện nay đồ n quy hoạch được lập dựa trên quy trình: Bộ xây dựng là đơn
vị chủ quản (như trên sơ đồ) đưa cho c c đơn vị trực thuộc Bộ như: C c Viện Ki n
trúc, Viện quy hoạch đô thị và nông thôn lập. Việc thu thập tài liệu liên quan đ n
c c Bộ Nông nghiệp, Bộ Tài nguyên môi trường, Bộ Công thương, Bộ Giao thông
vận tải... được c c viện này tự thu thập bằng c ch xin, mua…và có thể nói những
nguồn tài liệu có những số liệu lạc hậu, chưa được cập nhật. Vì th sự chống chéo
là không thể tr nh khỏi.
Hình 1.7: Sơ đồ hệ thống quy hoạch xây dựng vùng hiện nay tại Việt Nam
* Nguyên nhân thứ ba: Thi u sự k t hợp của chính quyền các địa phương
trong vùng.
- Trong quy hoạch xây dựng vùng được lập cho c c vùng quốc gia, có c c
vùng liên tỉnh, vùng tỉnh, vùng liên huyện, vùng huyện, chức năng tổng hợp hoặc
chuyên ngành như: vùng kinh t trọng điểm, vùng liên tỉnh, vùng tỉnh, vùng liên
huyện, vùng huyện…nên rất cần c c huyện, tỉnh lị có liên quan ngồi lại xem xét
những y u tố hợp lý hoặc chưa hợp lý trong quy hoạch xây dựng vùng, liên vùng.
T đó đóng góp ý ki n xây dựng để quy hoạch vùng hoàn thiện
và có tính thực thi cao.

28
* Nguyên nhân thứ tư: sự thi u tầm nhìn của c c đơn vị tư vấn và lãnh đạo
một số khu vực, địa phương.
- Trong qu trình lập quy hoạch xây dựng vùng c c đơn vị tư vấn do nhiều y
u tố ngoài những y u tố kh ch quan như: sự thi u phối hợp của c c địa phương, sự
thi u phối hợp giữa c c ngành chức năng liên quan, còn c c y u tố chủ quan như:
chưa đi sâu nghiên cứu tiềm năng đặc trưng t ng vùng lãnh thổ, chưa thu thập chi
ti t c c số liệu thống kê một c ch chính x c, thi t k một c ch
chủ quan mà chưa nghiên cứu c c kinh nghiệm của c c nước trên th giới.
- Tuy nhiên, trong thời buổi kinh t thị trường chúng ta rất hay đối mặt với
những lãnh đạo c c địa phương thi u tầm, thi u tâm và luôn dùng quyền hành p đặt
vào trong quy hoạch gây tổn hại nghiêm trọng đ n không gian vùng lãnh thổ.
* Nguyên nhân thứ năm: do Chưa làm tốt công t c quản lý, thẩm định quy
hoạch xây dựng vùng:
- Quy hoạch xây dựng vùng thực chất đã được quan tâm và lập t c ch đây
khoảng 20 năm với rất nhiều những vấn đề bất cập. Song hầu như c c cấp quản lý
chỉ nhận xét, đ nh gi rồi lại điều chỉnh và vấn đề vẫn không có lời giải
đ p cho thực trạng ph t triển không theo quy hoạch xây dựng vùng và những rối
ren trong việc chọn hướng đi của c c địa phương như hiện nay.
- Việc quy hoạch xây dựng vùng gặp nhiều vấn đề t sự chồng chéo quy
hoạch, thực thi không theo quy hoạch… C c nhà quản lý và thẩm định đóng vai
trò lớn trong vấn đề quy hoạch xây dựng vùng.
Qua thực trạng quy hoạch xây dựng Vùng và 5 nguyên nhân chính y u nêu
trên chúng ta nhận thấy vấn đề quy hoạch vùng là một vấn đề rất lớn liên quan đ
n hầu như tất cả c c lĩnh vực có ảnh hưởng lớn và sâu rộng đ n c c địa phương,
tỉnh thành, vùng miền trong cả nước. Đặc biệt ảnh hưởng nghiêm trọng
đ n việc ph t triển kinh t , định hướng đầu tư xây dựng, chi n lược ph t triển hạ
tầng kỷ thuật, hạ tầng xã hội trên cả nước.

29
1.4.3. Bài học kinh nghiệm rút ra đối với công tác quản lý nhà nước về quy
hoạch ở Việt Nam
Giải ph p cho quy hoạch xây dựng vùng phải được nhìn nhận t hệ thống
quản lý, đối tượng quản lý đ n phương thức thực thi cũng như đối tượng sử dụng.
Dưới đây là một số giải ph p có thể p dụng tại Việt Nam.
*Giải ph p thứ nhất: Thành lập một cơ quan quản lý quy hoạch vùng trực
thuộc chính phủ, có khả năng chi phối c c Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông vận tải,
Bộ K hoạch và Đầu tư và c c Bộ kh c.
- Trong giai đoạn ng n hạn, Cơ quan quản lý quy hoạch vùng sẽ thành lập
dưới hình thức tập hợp c c c nhân có năng lực, có quyền tự quy t của c c Bộ
Xây dựng, Bộ Giao thông vận tải, Bộ K hoạch và Đầu tư và c c Bộ kh c. Trong
giai đoạn dài hạn, Cơ quan quản lý quy hoạch vùng được phép thu hút
c c chuyên gia hàng đầu của cả nước và quốc t về tất cả c c lĩnh vực kinh t , xây
dựng, giao thông, xã hội, nông nghiệp, công nghiệp…vv, tạo điều kiện
thuận lợi cho sự ph t triển tốt nhất quy hoạch vùng của cả nước.
- Cơ quan quản lý quy hoạch vùng sẽ là đơn vị mời c c tổ chức tư vấn lập
quy hoạch vùng trong nước và quốc t có đủ năng lực tham gia thực hiện đồ n quy
hoạch vùng.
Hình 1.8: Sơ đồ hệ thống quy hoạch xây dựng vùng kiến nghị

30
- Cơ quan quản lý quy hoạch vùng cùng với c c bộ ngành có liên quan có tr ch
nhiệm thẩm định và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đồ n quy hoạch vùng.
- Đồ n quy hoạch vùng sau khi phê duyệt sẽ ti n hành c c bước thực thi theo
t ng giai đoạn cụ thể và dưới sự quản lý, kiểm tra, đôn đốc của Cơ quan quản lý
quy hoạch vùng.
Cơ quan quản lý quy hoạch vùng chịu tr ch nhiệm trước thủ tướng chính
phủ về tất cả c c vấn đề quy hoạch vùng.
Trường hợp ở c c quy hoạch liên vùng, quy hoạch vùng tỉnh cũng có Cơ
quan quản lý quy hoạch vùng với cơ cấu tương tự.
* Giải ph p thứ hai: Mở c c lớp huấn luyện, tuyên truyền về tầm quan trọng
và nguyên t c chung trong quy hoạch Vùng cho c c đối tượng quan chức lãnh đạo
t cấp xã đ n cấp tỉnh, cấp thành phố, cấp trung ương.
- Trong qu trình thực thi giải ph p thứ 2 cần thi t phải thực hiện một c ch
nghiêm túc, tr nh tình trạng làm qua loa, cho xong, được như th mới mong có
được những hiệu quả tốt.
* Giải ph p thứ ba: Tổ chức c c cuộc thi quy hoạch vùng với nhiều đơn vị
tham gia, tạo điều kiện thuận lợi để tìm ki m đơn vị tư vấn có năng lực cao, có
tầm nhìn và có nhiều kinh nghiệm trong nước và quốc t .
* Giải ph p thứ tư: Ban hành c c quy định chặt chẽ cho c c cơ quan có tr ch
nhiệm lập, thẩm định, thực thi, quản lý và phối hợp thực hiện quy hoạch vùng.
Khi chúng ta thực hiện được giải ph p thứ nhất này chúng ta sẽ giải quy t
được nguyên nhân thứ nhất, nguyên nhân thứ hai và nguyên nhân thứ năm. Tức
là chúng ta giải quy t được cơ bản c c vấn đề về chính s ch quản lý và thực thi
hiệu quả. C c giải ph p thứ hai, giải ph p thứ ba, giải ph p thứ tư giải quy t được c
c nguyên nhân còn lại.
Với đường lối, chủ trương đúng đ n của Đảng cộng sản Việt Nam, với sự
năng động, s ng tạo và quy t tâm mạnh mẽ của Đảng bộ, chính quyền, đội ngũ

31
c n bộ, đảng viên và người dân. Chúng ta có nhiều khả năng sẽ thực thi hiệu quả
quy hoạch vùng trên bình diện cả nước thúc đẩy mạnh mẽ sự ph t triển kinh t ,
chính trị, an ninh và xã hội.
1.4.4. Bài học kinh nghiệm đối với công tác thực hiện quy hoạch xây dựng
Hiện nay, hệ thống quy hoạch ở Việt Nam có thể phân thành 04 nhóm lớn
sau:
Nhóm thứ nhất gồm c c quy hoạch tổng thể ph t triển kinh t - xã hội đối với
cấp vùng, tỉnh và huyện.
Nhóm thứ hai gồm c c quy hoạch ph t triển ngành, lĩnh vực, sản phẩm chủ
y u.
Hình 1.9: Quy hoạch chung TP Đà Nẵng thời kỳ 2000-2020
Hai nhóm quy hoạch này đang được lập và quản lý chủ y u theo Nghị định
92/2006/NĐ-CP ngày 07/9/2006 về lập, phê duyệt và quản lý quy hoạch tổng thể
ph t triển kinh t - xã hội và Nghị định 04/2008/NĐ-CP ngày 11/01/2008 về sửa
đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 92/2006/NĐ-CP.
Nhóm thứ ba gồm c c quy hoạch thuộc lĩnh vực xây dựng gồm quy hoạch
đô thị căn cứ theo Luật Quy hoạch đô thị năm 2009 và Nghị định 37/2010/NĐ-

32
CP ngày 07/4/2010 về lập, thẩm định, phê duyệt và quản lý quy hoạch đô thị; quy
hoạch xây dựng vùng căn cứ theo Luật Xây dựng năm 2003 và Nghị định
08/2005/NĐ-CP ngày 24/1/2005 về quy hoạch xây dựng. Ngoài ra, trong nhóm
này còn có thể kể thêm quy hoạch xây dựng nông thôn mới.
Nhóm thứ tư gồm c c quy hoạch thuộc lĩnh vực tài nguyên môi trường, như:
quy hoạch sử dụng đất căn cứ theo Luật Đất đai năm 2003 và Nghị định
181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 về thi hành Luật Đất đai; quy hoạch kho ng
sản theo Luật Kho ng sản năm 2010; quy hoạch sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi
trường biển, hải đảo theo Nghị định 25/2009/NĐ-CP ngày 06/3/2009 về quản lý
tổng hợp tài nguyên và bảo vệ môi trường biển, hải đảo.
So với nhiều nước kh c, hệ thống quy hoạch ở Việt Nam kh phức tạp, v a
th a, v a thi u và kém hiệu lực trên thực
Một là, hệ thống c c loại quy hoạch có sự chồng chéo, trùng lặp về nội dung
nhiệm vụ giữa nhiều loại quy hoạch:
Tồn tại này đã được phân tích kh sâu trong bài "Luật phải khắc phục triệt
để tình trạng chồng chéo các loại quy hoạch hiện nay" của t c giả Hoàng Sỹ Động
và Cao Ngọc Lan (Tạp chí Kinh t và Dự b o, số 4/2013) [19]. Điều này dẫn đ n
tại mỗi vùng, mỗi địa phương có nhiều loại quy hoạch được lập nhưng hiệu quả
thấp, quy hoạch nhiều, nhưng vẫn không đ p ứng yêu cầu phục vụ công t c quản
lý nhà nước.
Hai là, hệ thống quy hoạch thi u tính k t nối rành mạch, đồng bộ giữa c c
loại quy hoạch:
Ngay cả trong mỗi loại quy hoạch, nhưng được lập ở c c cấp kh c nhau t
vùng đ n địa phương, t ngành đ n phân ngành cũng thi u tính k t nối. Như trường
hợp quy hoạch tổng thể ph t triển kinh t - xã hội, tại Nghị định số 92/2006/NĐ-CP
quy định nội dung nhiệm vụ lập quy hoạch về bảo vệ môi trường t cấp vùng đ n cấp
tỉnh, cấp huyện đều tương tự như nhau, và đó là “Luận chứng bảo vệ môi

33
trường; x c định những lãnh thổ đang bị ô nhiễm trầm trọng, những lãnh thổ nhạy
cảm về môi trường và đề xuất giải ph p thích ứng để bảo vệ hoặc sử dụng c c lãnh
thổ này”. Sự lặp lại hoàn toàn nội dung nhiệm vụ lập quy hoạch ở c c cấp kh c
nhau như vậy đương nhiên là chưa hợp lý. Thi u phân định rành mạch, k t nối
đồng bộ nội dung nhiệm vụ dẫn đ n trường hợp quy hoạch được lập với nội dung
chung chung, thi u rõ ràng, hoặc n u có đi vào cụ thể thì dễ rơi vào tình trạng tự
phát, duy ý chí. Do vậy, c c quy hoạch thường thi u thống nhất với nhau ngay
trong cùng một vùng hoặc một ngành, nhưng ở c c địa bàn, địa phương kh c nhau,
đồng thời gây ra những khó khăn, vướng m c trong qu trình lập, thẩm định, phê
duyệt và tổ chức thực hiện c c quy hoạch.
Ba là, hệ thống c c loại quy hoạch thi u tính chuyên môn hóa và đa dạng
hóa để phù hợp với cơ ch thị trường và c c mục đích yêu cầu về chỉ đạo, điều hành
trong quản lý nhà nước.
Đ n nay, hệ thống c c loại quy hoạch ở trong nước vẫn tồn tại trên cơ sở chỉ
dựa theo đối tượng quy hoạch. Mỗi một đối tượng quy hoạch (vùng, ngành...) chỉ có
duy nhất một loại hình quy hoạch, như: quy hoạch ph t triển đối với ngành, lĩnh vực
hay quy hoạch tổng thể ph t triển kinh t - xã hội đối với vùng, địa phương. Bởi vậy,
việc lập quy hoạch ph t triển đối với một vùng, một ngành hiện nay phải ôm đồm
thực hiện qu nhiều nội dung nhiệm vụ ở c c phạm vi, tầm mức, lĩnh vực kh c nhau.
Nội dung nhiệm vụ lập quy hoạch tuy có tính bao qu t, nhưng tản mạn, thi u trọng
tâm, trọng điểm. Trong nhiều quy hoạch, nội dung đề cập nhiều vấn đề nhưng chung
chung, không đủ sâu để có luận cứ giải quy t t ng vấn đề, chất lượng quy hoạch thấp.
Quy hoạch lập xong, nhưng không đ p ứng được c c yêu cầu mục đích kh c nhau
ngay đối với quản lý nhà nước, nhà lãnh đạo thấy không đủ tầm chi n lược để chỉ đạo
điều hành, nhà quản lý thấy không đủ độ rõ ràng, cụ thể cần thi t để triển khai thực
hiện. Đây cũng là nguyên nhân chính làm thời gian lập quy hoạch kéo dài, thường
không đúng ti n độ.

34
Trong khi đó, t vài thập kỷ nay, ở c c nước ph t triển và nhiều nước đang
ph t triển, hệ thống c c loại quy hoạch đã thay đổi t chỗ chỉ dựa theo đối tượng
quy hoạch sang ti p cận dựa theo cả đối tượng quy hoạch và theo mục đích yêu
cầu lập quy hoạch. Theo đó, trong hệ thống quy hoạch, đối với mỗi một đối tượng
quy hoạch (vùng, ngành...) có thể có c c loại hình quy hoạch kh c nhau, như: quy
hoạch chi n lược ph t triển; quy hoạch ph t triển tổng hợp; quy hoạch tổng thể;
quy hoạch không gian.
Trong đó, quy hoạch chi n lược ph t triển đề cập những vấn đề có tính chi
n lược về ph t triển vùng, ngành, đóng vai trò chỉ dẫn cho c c quy hoạch ti p theo.
Do ti p cận quy hoạch ở tầm mức chi n lược, chủ y u tập trung vào những vấn đề
quy hoạch có tính nguyên t c, định hướng, nên quy hoạch chi n lược có tính linh
hoạt, mềm dẻo theo cơ ch thị trường đối với c c vấn đề cụ thể hơn c c loại hình
quy hoạch kh c.
Quy hoạch ph t triển tổng hợp đề cập có tính toàn diện, tích hợp nhiều nội
dung hợp phần quy hoạch đối với ph t triển vùng, ngành. Theo đúng như tên gọi,
quy hoạch ph t triển tổng hợp ti p cận quy hoạch ph t triển vùng, ngành ở góc độ
ph t triển tổng hợp, đa chiều, đa ngành, đa lĩnh vực.
Quy hoạch tổng thể chủ y u nhấn mạnh vào nhiệm vụ quy hoạch hệ thống
k t cấu hạ tầng của vùng, ngành g n với quy hoạch sử dụng đất. Hiện nay, loại
hình quy hoạch tổng thể ít được sử dụng ở c c nước và được thay th bằng loại hình
quy hoạch không gian.
Quy hoạch không gian tập trung vào nhiệm vụ bố trí, tổ chức không gian
ph t triển của đối tượng quy hoạch. Chẳng hạn như đối với vùng là quy hoạch c c
không gian ph t triển kinh t , xã hội, môi trường trong vùng, bao gồm cả quy hoạch
hệ thống k t cấu hạ tầng của vùng. Hệ thống c c loại quy hoạch này v a có tính
chuyên sâu, v a có độ linh hoạt cao. Nội dung nhiệm vụ lập quy hoạch có trọng
tâm, trọng điểm giúp nâng cao chất lượng quy hoạch, ti t kiệm thời gian khi lập
quy hoạch, đồng thời đ p ứng được c c mục đích yêu cầu đa dạng đặt ra với quy
hoạch ở c c tầm mức, tính chất kh c nhau.

35
Kết luận chƣơng 1
Đô thị là một thực thể luôn vận động. Nó chuyển t trạng th i cân bằng này
sang trạng th i cân bằng kh c. Sự vận động không ng ng của đô thị diễn ra trên mọi
mặt đời sống kinh t xã hội đô thị. Trong khi đó đồ n quy hoạch đô thị là một hình
ảnh đô thị trong tương lai mà c c nhà quy hoạch, c c nhà quản lý nghĩ ra. Đô thị
trong đồ n quy hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt là một hình ảnh duy nhất
không vận động. Bản thân điều này đã chứa đựng những mâu thuẫn không nhỏ.
Thứ nhất chưa ch c đô thị vận động theo ý muốn của đồ n quy hoạch. Thứ hai là
không có một hình ảnh duy nhất của đô thị như trong đồ án.
Như vậy việc điều chỉnh, bổ sung quy hoạch đô thị diễn ra như một tất
y u kh ch quan. Nói kh c đi là việc điều chỉnh quy hoạch đô thị là một quy luật
của sự ph t triển đô thị, của ph t triển xã hội.

Cơ sở lý luận về quy hoạch xây dựng và quản lý quy hoạch xây dựng.docx

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Cơ sở lý luận về quy hoạch xây dựng và quản lý quy hoạch xây dựng.docx

Similar to Cơ sở lý luận về quy hoạch xây dựng và quản lý quy hoạch xây dựng.docx (20)

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói ☎☎☎ Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 👍👍

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói ☎☎☎ Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 👍👍 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Cơ sở lý luận về quy hoạch xây dựng và quản lý quy hoạch xây dựng.docx