2. K L İ N İ K A S I
Əksər hallarda sağalmamış kəskin pielonefritin nəticəsi kimi və yaxud
başlanğıcı zamanı əlamətləri olmadan meydana çıxa bilər . Qadınlarda bu
xəstəliyə daha çox rast gəlinir. Təxminən 10 % xronik qlomerulonefrit olan
xəstələrdə eyni zamanda xronik pielonefrit təsadüf olunur . 10% hallarda
lomerulonefritlə eyni zamanda təsadüf olunur.
3. • Başlanğıc mərhələsi simptomsuz gedir. Xəstəlik sidiyin təsadüfən müayinəsi
zamanı, arterial qan təzyiqinin yüksəlməsi, xronik böyrək çatışmazlığı baş
verdikdə aşkar edilir.
• Ümumi əlamətlərdən tez yorulma, ümumi zə iflik, baş ağrıları, dəri
quruluğu, üz dərisinin dəyişib torpaq rəngi alması, anemiya, anoreksiya,
öyümə, qusma və s. Ümumi intoksikasiya əlamətləri olmur.
• Yerli əlamətlərdən bel nahiyəsində küt ağrılar, dizurik hallar.
• Xəstələrdə leykosituriya , mikrohematuriya , azca albuminuriya və bəzən
silindruriya müşahidə olunur .
BİRTƏRƏFLİ PİELONEFRİT
4. Anamnez xəstədə birincili və yaxud ikincili pielonefritin olması, infeksiyanın
giriş qapısı, xəstəliyin gediş xüsusiyyətləri və s. aydınlaşdırmağa imkan verir.
DİAQNOSTİKA
A N A M N E Z
S İ D İY İ N
M Ü AY İ N Ə S İ
R E NT G E N –
R A D İ O İ Z OT R O P
Ağızda quruluq,
yanğı hissi
Bel
nahiyyəsində
ağrılar
Üşütmə, temperaturun
olması-20% hallarda
Dizuriya (pollakiuriya,
stranquriya, poliuriya,
nikturiya)
5. • KAKOVSKİ-ADDİS. Sutkalıq sidikdə leykositlərin miqdarı
• AMBURJE. 1 dəqiqə ərzində xaric olan sidikdə leykositlərin
miqdarı
• DE ALMEYDO- NEÇİPORENKO. 1 ml sidikdə olan
leykositlərin miqdarı
• PROVAKASİYA SINAQLARI. Prednizalon və ya pirogenal.
Bu sınaq xroniki pielonefritli xəstələrdə leykositlərin iltihab
ocağından çıxmasını provakasiya edir.
DİAQNOSTİKA
A N A M N E Z
S İ D İY İ N
M Ü AY İ N Ə S İ
R E NT G E N –
R A D İ O İ Z OT R O P
6. DİAQNOSTİKA
A N A M N E Z
S İ D İY İ N
M Ü AY İ N Ə S İ
R E NT G E N –
R A D İ O İ Z OT R O P • İcmal - böyrək konturunun ölçülərinin xəstə tərəfdə kiçilməsi
• Ekskretor - xəstə böyrəkdə kontrast maddənin xaric olmasının ləngiməsi,
kasacıqların, ləyənin və sidik axarının tonusunun aşağı düşməsi deformasiyası
• Böyrəklərin kasacıq - ləyən sistemində lokal spazmlar, ödem, divarının infiltratı
nəticəsində kiçik dolma deffektləri aşkar edilir.
• Böyrək büzüşməsi baş verdikdə o vertikal vəziyyət alır.
UROQRAFİYA
7. DİAQNOSTİKA
A N A M N E Z
S İ D İY İ N
M Ü AY İ N Ə S İ
R E NT G E N –
R A D İ O İ Z OT R O P
KT
USM
Angioqrafiya
8. • Kliniki mənzərəsi iltihabi proseslə yanaşı böyrək çatış mazlığı əlamətlərindən
ibarət olur.
• Xəstələr baş ağrıları, tez yorulma, bel nahiyəsində küt ağrılardan şikayət
edirlər. Yüngül anemiya, poliuriya, pollakiuriya, mikrohematuriya, intensiv
leykosituriya, bakteriuriya müşahidə olunur. Böyrək çatışmazlığı baş verdikdə
dəri örtüyünün quruluğu və avazıması, anoreksiya, öyümə, qusma, burun
qanaxmaları və s. aşkar olunur.
• Xəstələrdə natriumun və kaliumun reabsorbsiyası pozulur. Xəstəliyin son
mərhələsində PAH klirensi inulin klirensindən nisbətən fərqli olaraq daha çox
pozulur. Bunun səbəbi interstisiyada gedən ağır dəyişiklikdir.
• Xəstəliyin kəskinləşmə mərhələlərində leykositoz, subfebril hərarət,
anemiyanın dərəcəsinin artması müşahidə olunur.
İKİTƏRƏFLİ PİELONEFRİT
9. Biokimyəvi müayinələrin köməyi ilə qanda qalıq
azotun, sidik cövhərinin, kreatinin, sidik
turşusunun, indikanın artması və eyni zamanda
onların azalması müşahidə olunur.
DİAQNOSTİKA
B İ O K İ MY ƏV İ
X R O M O S İ ST O –
S K O P İY A
U R O Q R A F İY A
10. Xromosistoskopiya xəstəliyin ilk dövrlərində müəyyən əhəmiyyətli məlumat
verə bilər. Hər iki tərəfdə indiqokarminin gec xaric olması müşahidə olunur,
sidiyin boyanma intensivliyi azalır.
DİAQNOSTİKA
B İ O K İ MY ƏV İ
X R O M O S İ ST O –
S K O P İY A
U R O Q R A F İY A
11. Ekskretor uroqrafiyadan çox infuzion uroqrafiyanın aparılması daha
məqsədəuyğundur. Bu üsul hətta xroniki böyrək çatışmazlığı olduqda belə
yaxşı informativ nəticə verir. Rentgen şəkilləri 20 , 30 , 60 dəqiqədən sonra
çəkilir.
DİAQNOSTİKA
B İ O K İ MY ƏV İ
X R O M O S İ ST O –
S K O P İY A
U R O Q R A F İY A
12. KRİTERİYALAR
XRONİKİ
PİOLONEFRİT
XRONİKİ
QLOMERULONEFRİT
ATEROSKLEROZ,
NEFROSKLEROZ
BÖYRƏK
AMİLOİDOZU
sidik yollarında dəyişiklik tez-tez olmur olmur olmur
dizurik halar tez-tez bəzən bəzən olmur
hipertenziya bəzən xarakterik həmişə bəzən
ödemlər xarakterik tez-tez son mərhələdə xarakterik
hərarət, leykositoz xarakterik olur olur olur
anemiya tez-tez son mərhələdə son mərhələdə son mərhələdə
sidikdə zülal az müxtəlif az çox
sidikdə silindrlər olmur, yaxud az hialin az olmur çox
sidikdə leykositlər eritrositdən çox az normal bəzən
sidikdə eritrositlər az mikrohematuriya mikrohematuriya normal
DİFFERENSİAL DİAQNOSTİKA
13. A Ğ I R L A Ş M A
Birtərəfli - iltihabi prosesin sağlam böyrəyə keçməsi
və yaxud ona nefrotoksik təsir, arterial hipertoniya və
böyrək büzüşməsi
İkitərəfli - arterial hipertenziya, anemiyanı və
xəstəliyin son mərhələsində xronik böyrək
çatışmazlığı
14. M Ü A L İ C Ə
Antibiotiklər:
Pensillin qrup
Sefalosporinlər -enterokokklara zəif təsir edir
yaxud etmir
(seftriakson, sefotaksim)
Aminoqlikozidlər: gentamisin, amikasin,
kanamisin (qram +,qram- flora, göy irin çöpləri)
Nitrofuran törəmələri: furamaq (furazidin),
furadonin, furagin (qram+, qram –infeksiyalar)
Xinolinlər: nitroksolin (qram+, qram –flora)
15. Sidiyin turş reaksiyasında təsiri güclənir:
- penisillin və onun yarım sintetik preparatları
- tetrasiklin
- novobiosin
Sidiyin qələvi reaksiyasında təsiri güclənir:
- eritromisin
- oleandomisin
- linkomisin
- aminoqlikozidlər
Sidyin reaksiyasından asılı olmayaraq təsir göstərən
preparatlar:
- levomisetin
- ristomisin
- vankomisin
16. S İ M PT O M AT İ K
M Ü A L İ C Ə
• Hipotenziv
• Ağrıkəsici
• Uremiya əleyhinə
• Antipiretik
• Anemiya əleyhinə və s.
17. MÜQAVİMƏTİN ARTIRILMASI
VƏ İMMUNOMODULYASİYA
• Adaptogenlər - jenşen
• Metilurasil (1 qr.-dan 4 dəfə-15 gün)
• Levamizol (dekaris) (150 mq., 3 gündən bir-2-3 həftə)
• Timalin (10-20 mq-dan gündə 1 dəfə-5 gün)
• T aktivin (100 mkqr.-dan gündə 1 dəfə-5-6 gün)
18. F İ Z İ OT E R A P İY A
• Böyrək nahiyyəsinə furadoninlə elektroforez
• Böyrək nahiyyəsinə eritromisinlə elektroforez
• Böyrək nahiyyəsinə kalsi xlorla elektroforez
• Diatermiya, ozokerit, parafin applikasiyaları
