Хөрөнгө оруулалтын менежмент

1. ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН
МЕНЕЖМЕНТ - ВА305
Л.Гүнжаргал

2. Лекц 6.
Бонд түүний шинж чанар,
бондын үнэ ба өгөөж
Bond Price and Yield

3. Бонд бол байгууллагад зээл олгосон ба олгосон зээл
хүүгийнхээ хамт буцааж авах эрхийг нотолсон үнэт цаас юм.
Засгийн газар, компаниуд урт хугацаатай санхүүжилтын эх
үүсвэр олж авах зорилгоор гаргадаг урт хугацаатай өрийн
бичиг.

4. Бондын үнэлгээг хийхэд дараах мэдээллийг ашиглана. Үүнд:
1. Бондын нэрлэсэн үнэ (Par value) - M
2. Бондын нэрлэсэн хүү буюу купон (Coupon) - I
3. Бондын эргэн төлөгдөх хугацаа (Maturity) - n
4. Бондын бодит хүү буюу орлогын норм (Yield) - r

5. • Бондын нэрлэсэн үнэ- Бондын анхны зарласан үнэ.
• Бондын нэрлэсэн хүү ба купон – Бондын нэрлэсэн үнээс
тодорхой хувиар тооцогддог, үе бүрд тогтмол хэмжээтэй.
байдаг. /нэрлэсэн хүү жилд, хагас жилд, улирал тутамд тооцож болдог/
• Бондын эргэн төлөгдөх хугацаа – Бондын үндсэн төлбөр
эргэж төлөгдөх он, сар, өдөр юм. /ихэвчлэн 30-40 жилийн
хугацаатай байдаг/
• Бондын бодит хүү ба орлогын норм – Бондод хөрөнгө
оруулагчдын зүгээс бонд гаргагчаас төлөхийг шаардаж
буй өгөөж.

6. Бондыг үнээр нь үнэлэх
Бондыг үнээр нь үнэлэхийн тулд түүний эргэн
төлөгдөх хугацааны туршид орж ирэх нэрлэсэн хүүгийн
төлбөр болон хугацааны эцэст орж ирэх үндсэн төлбөр болох
нэрлэсэн үнийн тус бүрийн өнөөгийн үнэ цэнүүдийн
нийлбэрийг тооцно.

7. Бондыг үнээр нь үнэлэхдээ:
1. Эзэмших хугацаанаас хамааран
• Бондыг нэг жил эзэмших
• Бондыг олон жил эзэмших
2. Хүү төлөх үечлэлээс хамааран
• Бондын хүүг жил бүр төлөх
• Бондын хүүг хагас жил бүр төлөх
• Бондын хүүг улирал бүр төлөх

8. Нэг жил эзэмших бондыг үнээр нь үнэлбэл:
𝑉𝑏=
𝐼+𝑀
(1+𝑟)

9. Олон жил эзэмших бондыг үнээр нь хүү төлөх үечлэлтэй
уялдан дараах байдлаар үнэлнэ.
1. Бондын хүүг жил бүр тооцож төлөх тохиолдол:
𝑉0 =
𝐼
(1+𝑟) 𝑡+
𝑀
1+𝑟 𝑛
 Санхүүгийн хүснэгт ашиглан тооцох тохиолдолд:
Vb= I * IFPVA(r,n) + M * IFPV(r,n)

10. 2. Бондын хүүг хагас жил бүр тооцож төлөх тохиолдол:
𝑉0 = 𝑖=1
2𝑛 𝐼/2
(1+𝑟/2) 𝑡 +
𝑀
(1+𝑟/2)2𝑛
 Санхүүгийн хүснэгт ашиглан тооцох тохиолдолд:
Vb= I /2* IFPVA(r/2, 2n) + M * IFPV(r/2, 2n)

11. 3. Бондын хүүг улирал бүр тооцож төлөх тохиолдол:
𝑉0 = 𝑖=1
4𝑛 𝐼/4
(1+𝑟/4) 𝑡 +
𝑀
(1+𝑟/4)4𝑛
 Санхүүгийн хүснэгт ашиглан тооцох тохиолдолд:
Vb= I /4* IFPVA(r/4, 4n) + M * IFPV(r/4, 4n)

12. Бондын үнэд нөлөөлөх хүчин зүйл
Бондын үнэт нөлөөлөх гол хүчин зүйл нь бондын
шаардлагатай өгөөж, бондын үлдсэн хугацаа байдаг.

13. Шаардлагатай өгөөжийн нөлөө:
• Бондын шаардлагатай өгөөж нь бондын нэрлэсэн
хүүгээс их байвал бондын нэрлэсэн үнэ нь
бондын зах зээлийн үнээс их байна. энэ үед бонд
нь хөнгөлөлттэй үнээр арилжигдах ба
хөнгөлөлтийн хэмжээ нь нэрлэсэн үнэ болон зах
зээлийн үнийн хоорондох зөрүүгээр
тодорхойлогдоно.
R > I → M > V → Discount

14. • Бондын шаардлагатай өгөөж нь бондын нэрлэсэн хүүгээс
бага байвал бондын нэрлэсэн үнэ нь бондын зах зээлийн
үнээс бага байна. Энд үед бонд нь урамшуулалттай үнээр
арилжаалагдах ба урамшууллын хэмжээ нь бондын зах
зээлийн үнэ болон нэрлэсэн үнийн хоорондох зөрүүгээр
тодорхойлогдоно.
R < I → M < V → Premium

15. • Бондын шаардлагатай өгөөж нь бондын нэрлэсэн хүүтэй
тэнцүү бол бондын нэрлэсэн үнэ нь бондын зах зээлийн
үнэтэй тэнцүү байна. Энэ үед бонд нь нэрлэсэн үнээрээ
арилжаалагдах бөгөөд хөнгөлөлт, болон урамшууллын
хэмжээ нь тэгтэй тэнцүү байна.
R= I → M=V → Discount, Premium

16. Хугацааны нөлөө:
Бондын эргэн төлөгдөх хугацаа богиносох тусам бондын
үнэд түүний шаардлагатай өгөөжийн хувь хэмжээний
өөрчлөлтийн нөлөөлөх нөлөө багасдаг.

17. Ашигласан материал
• Д.Төмөрбат “Хөрөнгө оруулалтын менежмент ба багцын онолын үндэс, УБ2012
• “Хөрөнгө оруулалтын шинжлэх ухаан” Орчуулгын ном УБ 2013
• Ноэл Аменк, “Багцын онол ба үр дүнгийн шинжилгээ” УБ2014
• Charles L.Jones “INVESTMENT-ANALYSIS AND MANAGEMENT” Fourth Edition, 1993
• Frank J.Fabozzi “Bond Markets, Analysis and strategies” Third Edition
• Zvi Bodie, Alex Kane, Alan Marcus, Investments, international edition, 2014, ISBN-0-07-
123229-X
• Edwin J.Elton and Martin J.Gruber, Modern portfolio theory and investment analysis, 5th
edition, 2003
• Harry Markowitz, Portfolio Selection, The Journal of Finance, Vol. 7, No 1 (Mar.,1952), pp
77-91
• Harry Markowitz, Foundations of Portfolio Theory, Nobel lecture, December 7, 1990
• William F.Sharpe, Capital Asset Prices: A Theory of Market Equilibrium under Conditions
of Risk, The Journal of Finance, Vol. 19, Issue 3 (Sep.,1964), pp 425-442
• Үнэт цаасны зах зээлийн тухай хууль
• www.mse.mn
• www.mongolbank.mn
• www.legalinfo.mn