2. Përmbajtja
Fazat e dizajnimi i hulumtimit me anketa
Pse të nxirret mostër nga popullacioni?
Faktorët që përcaktojnë madhësinë e mostrës
Llojet e mostrave
Vlerësimi i anketës
Llojet e gabimeve që mund të ndodhin gjatë
mostrimit
3. Dizajnimi i hulumtimit me anketa (1)
1) Identifikimi i kornizës së mostrës
Korniza – lista e të gjitha njësive me interes
P.sh. Nëse dëshirojmë të studiojmë zhvillimin e
ndërmarrjeve në Kosovë, bëjmë listën e të gjitha
ndërmarrjeve që veprojnë në Kosovë.
4. Dizajnimi i hulumtimit me anketa (2)
2) Zgjedhja e mënyrës më të përshtatshme të nxjerrjes
së përgjigjeve nga respondentët
Mënyrat më të besueshme
Intervista personale
Intervista me telefon
Hulumtimi me postë
Mënyrat më pak të besueshme (vetë-zgjedhje, prandaj jo të
përshtatshme për inferencë)
Hulumtimet televizive
Hulumtimet përmes internetit
Hulumtimet e shtypura në gazeta dhe revista
Pyetësorët për produkte dhe shërbime
5. Dizajnimi i hulumtimit me anketa (3)
3)Identifikimi i kategorive të gjëra të pyetjeve
Listimi i plotë i kategorive jo të lidhura me njëra
tjetrën të cilat kanë të bëjnë me tematikën e
hulumtimit
P.sh. Për firmat do të na interesonin: qarkullimi,
eksporti, numri i punëtorëve, fitimi, produketet e
reja të lansuara në treg, metodat e reja të prodhimit
(dhe krahasimi i këtyre katogrive me vitet e kaluara)
etj.
6. Dizajnimi i hulumtimit me anketa (4)
4) Formulimi i saktë i pyetjeve
Përdorimi i pyetjeve të qarta, thjeshta dhe të pranueshme nga ana e
respondentit (të intervisutarit)
P.sh. “Sa keni eksport?” nuk është e qartë për cfare periudhe, a kërkohet
vlera në Euro apo pjesemarrja në qarkullim. Më e qartë do të ishte:
“Sa ka qenë vlera e eksportit gjatë vitit 2009?” Ose
“Sa ka qenë pjesëmarrja e eksportit në qarkullimin e firmës në vitin 2009?”
“Sa përqind të qarkullimit e raportoni tek administrata tatimore?” vështirë
të nxirret përgjigje e sinqertë. Më mirë:
“Sipas mendimit tuaj, sa % të qarkullimit e raportojnë firmat në industrinë
tuaj....”
7. Dizajnimi i hulumtimit me anketa (5)
5) Testimi i hulumtimit
Pilot testimi i hulumtimit/pyetësorit për të sqaruar
(kuptuar) qartësinë e pyetjeve
Realizohen një numër i intervistave për të parë nëse
pyetësori është mjaft i kuptueshëm dhe i
pranueshëm për respondentin; a po arrihet të
nxirren përgjigjet që na duhen;
8. Shkruarja e faqës së parë
(përshkruese) të pyetësorit
Faqja e pare e pyetësorit
Përshkruan synimin dhe qëllimin e hulumtimit
Shpjegon rëndësinë e përgjigjeve
Ofron siguri për ruajtjen e anonimitetit të të
anketuarit
Ofron shpërblime, nëse është e domosdoshme,
për pjesmarrjen e të anketuarit në hulumtim
9. Arsyeja e hulumtimit përmes
mostrës
Merr kohë më pak se regjistrimi i popullatës
Kushton më pak se regjistrimi i popullatës
Më pak i komplikuar dhe më praktik për tu
realizuar se sa regjistrimi i popullatës së
targetuar (për të cilën bëhet hulumtimi)
10. Madhësia e mostrës
Tre faktorë përcaktojnë madhësisë e mostrës
Madhësia e popullacionit
sa më i madh që është popullacioni, aq më e madhe duhet të jetë
mostra
Niveli i besueshmërisë (niveli i sigurisë që karakteristikat e të
dhënave të grumbulluara të pasyrojnë karakteristikat e popullacionit)
sa më i madhe siguria e kërkuar, aq më e madhe duhet të jetë
mostra
Intervali i besimit – tolerenca e gabimit në rezultate
Sa me i vogël gabimi i toleruar, aq më e madhe duhet të jetë
mostra
11. Llojet e mostrës
Mostra
Mostra jo- Mostra
probabilitare probabilitare
E rastit e
thjeshtë E stratifikuar
Sipas gjykimit E përshtatshme
Sistematike Me grupe
12. Mostra probabilitare
Mostra (anëtarët e saj), zgjedhen në bazë
probabilitetit (mundësisë) së njohur më herët
Mostra probabilitare
E thjeshtë
e rastit Sistematike Stratifikuar Me grupe
(clusters)
13. Mostra e thjeshtë e rastit
Çdo individ ose njësi nga korniza ka gjasa të
njejta për t’u përzgjedhur
Përzgjedhja mund të bëhet me ose pa
zëvendësime
Mund të përdoret tabela e numrave të rastit
ose gjeneratorët kompjuterikë të numrave të
rastit për të përzgjedhur mostrën
14. Mostra sistematike
Caktohet madhësia e mostrës: n
Ndahet korniza individëve (N) në grupe nga k
individë: k=N/n (p.sh. k=64/8)
Përzgjedhet me metodën e rastit një individ nga
grupi i parë
Pastaj zgjedhet çdo i 8-i në këtë rast (sepse k=8)
N = 64
n=8
k=8 Grupi i parë
Chap 1-14
15. Mostra e stratifikuar
Popullation ndahet në 2 ose më shumë grupe sipas
ndonjë karakteristike të përbashkët
Përzgjedhet mostra e thjeshtë e rastit nga secili
grup
2 ose më shumë mostrat e njxerra kombinohen në
një mostër
16. Mostra e grupeve (Cluster-ëve)
Popullacioni ndahet në shumë grupe (“clusters”),
secila reprezentative për popullacionin
Bëhet përzgjedhja e rastit (random) e grupeve
Studiohen të gjitha njësitë në grupet e
përzgjedhura
2 grupe të Popullacioni
përzgjedhura ndahet në 4
rastësisht grupe.
17. Përparësitë dhe dobësitë
Mostra e thjeshtë e rastit dhe mostra sistematike
E lehtë për t’u përdorur
Mund të mos i përfaqësojë karakteristikat e popullacionit
Mostra e stratifikuar
Siguron përfaqësi (reprezentim) të individëve të tërë
popullacionit
Mostra e grupeve (cluster-ëve)
Më pak efiçente (duhet një mostër më e madhe për të nxjerrë
të njejtën nivel të precizitetit)
18. Vlerësimi i anketës
Cili është qëllimi i mostrës?
A bazohet ajo në mostër probabilitare?
Gabimet në mbulueshmëri – Korniza e
përshtatshme
Refuzimet – Përcjellja e rasteve
Gabimet në matje – Pyetjet e mira nxjerrin
përgjigje të mira
Gabimi në mostrim – Ekziston gjithmonë
19. Llojet e gabimeve në mostrim
Të përjashtuar
Gabimet në mbulueshmëri
nga korniza
Refuzimet Përcjell rastet
Gabimet në përzgjedhje
Dallimet e rastit
nga mostra në
Gabimet në matje mostër.
Pyetje e shtruar keq!
