Onderzoekspresentatie. Opbrengsten promotieonderzoek.

1. Kom verder. Saxion.
Kijk op de praktijk!
Praktijkkennis van mentoren als
kennisbron voor aanstaande
leraren
VELON, 11 maart 2014
Maaike Vervoort & Ellen van den
Berg

2. Kom verder. Saxion.
Context en aanleiding
• Lerarenopleiding primair onderwijs (pabo)
• Opleiden in de School
 Studenten vinden het lastig om vernieuwende (vakdidactische) inzichten uit het pabocurriculum toe te passen in hun
lespraktijk.

3. Kom verder. Saxion.
Probleemanalyse
Ontwerponderzoek in 4 stappen
Ontwerp
Uitvoering
Evaluatie

4. Kom verder. Saxion.
Rich media-cases
 Videobeelden van onderwijssituaties
verbonden met video, audio, tekst en
ander achtergrondmateriaal

5. Kom verder. Saxion.
Ontwerp van VILMS
Video voor Interactieve Lesvoorbereiding door Mentor & Student

6. Kom verder. Saxion.
Onderwijseenheid
Colleges
pabo
Dialoog
student &
mentor
Les
student
Video-
portfolio
student
Presentatie
video-
portfolio
Rich media-
cases
Vakdidactiek

7. Kom verder. Saxion.
Doel van VILMS
Vernieuwende
vakdidactiek…
…toepassen
in de praktijk
?

8. Kom verder. Saxion.
Onderzoeksopzet
• Meervoudige gevalsstudie (Yin, 2003)
• 5 mentor-student-koppels
• Data: video-opnames dialoog,
interviews, videoportfolio’s
Methode
Koppel Mentor Student Groep
Opleiding Ervaring
POa
Ervaring
mentora
Opleiding Ervaring
stageb
1
2
3
♀
♀
♀
Pabo
Pabo
Klos
4
5
29
3
4
11
♀
♀
♀
vwo
havo
vwo
8
10
10
1-2
2
4 ♀ Pabo 2 1 ♀ mbo 15 0-1-2
5 ♀ Klos 20 10 ♀ vwo 12 2

9. Kom verder. Saxion.
Praktijkkennis
• gebaseerd op (reflecties op) praktijkervaring
• (gedeeltelijk) persoonsgebonden
• vak- of zelfs onderwerpsgebonden
• afhankelijk van de context
• hoofdzakelijk ‘tacit’ (niet geëxpliciteerd)
(Meijer, Verloop & Beijaard, 1999)

10. Kom verder. Saxion.
Praktijkkennis
Leren van leerlingen
InstructieDoelen
Vakinhoud
Leerlijn
Materiaal
Pedagogiek en didactiek in het algemeen

11. Kom verder. Saxion.
Kijken met kennis

12. Kom verder. Saxion.
Classroominteractions
Selective
attention
Knowledge
based
reasoning
(bron: Van Es & Sherin, 2002; 2008)
Learn to notice

13. Kom verder. Saxion.
Leeropbrengsten voor studenten
• Dialoog tussen mentor en student leidt tot
uitvoering van ideeën uit de cases in
lespraktijk student
• Studenten verwijzen in de verantwoording
van hun lespraktijk naar praktijkkennis van
hun mentor
Welke bijdrage levert praktijkkennis van mentor
aan de gezamenlijke lesvoorbereiding
(dialoog)en aan het leren van de student?

14. Kom verder. Saxion.
Bijdrage praktijkkennis mentor aan dialoog
• Interpreteren gebeurtenissen
in casus
• Relateren casus aan de
eigen groep
• Formuleren adviezen voor
lesontwerp

15. Kom verder. Saxion.
Bijdrage dialoog aan leren student
• Beredeneerd didactisch
handelen:
– uitvoeren ideeën uit de
cases
– verantwoorden van
handelen vanuit
praktijkkennis mentor
• Leeropbrengsten voor
lesontwerp en
beeldvorming vakdidactiek

16. Kom verder. Saxion.
Theoretisch model

17. Kom verder. Saxion.
Opbrengst 1
Opbrengst 2

18. Kom verder. Saxion.
Aanbevelingen
• Geef praktijkkennis van mentoren een
prominente plaats in het opleidingscurriculum
• Stem de rollen van mentoren en
opleidingsdocenten beter op elkaar af, met
name wat betreft hun specifieke
kennisbijdrage aan het leren van studenten.

19. Kom verder. Saxion.
Kijk op de praktijk
Rich media-cases in de
lerarenopleiding
Contactgegevens
• Belangstelling voor het proefschrift?
m.vervoort@saxion.nl
• Artikel Pedagogische Studiën
(medio 2014)