Een groeiend aantal leerlingen spreekt thuis een andere taal dan het Nederlands. Daarnaast komen leerlingen steeds vroeger in contact met verschillende talen (bv. Engels, Frans) via verschillende media. In de klas wordt echter relatief weinig gedaan met het meertalige repertoire van deze leerlingen. In het Validiv-project (Valoriseren van Talige Diversiteit in het Basisonderwijs) gaan we op zoek naar manieren om aan de slag te gaan met die talige diversiteit, en dit op verschillende vlakken.
In deze workshop gaan we enerzijds dieper in op de uitgangspunten van Validiv en de verschillende producten die op basis hiervan zijn ontwikkeld. Anderzijds leggen we de focus op een van de producten, namelijk E-Validiv. Dit is een digitale leeromgeving voor leerlingen van het vierde en vijfde leerjaar die thema's aanbiedt omtrent het leergebied Wereldoriëntatie. Alle inhoud wordt in twee talen aangeboden, namelijk het Nederlands en een van zes andere talen (Engels, Frans, Italiaans, Pools, Spaans of Turks). De andere taal wordt gekozen op basis van de taal die de leerling thuis spreekt of de vreemde taal die de leerling het best kent. Zo willen we ertoe komen dat de thuistaal echt ingezet wordt als een instrument om te leren en tegelijkertijd een volwaardig alternatief bieden voor leerlingen die thuis enkel Nederlands spreken. De digitale leeromgeving is intussen uitgetest in scholen verspreid over Gent, Brussel en Limburg. Wij tonen jullie graag hoe E-Validiv concreet in zijn werk gaat en hoe leerlingen en leerkrachten ermee aan de slag gaan. Daarnaast willen wij samen met jullie nadenken over hoe we de aanwezige talige diversiteit ook in het secundair onderwijs kunnen valoriseren.
Sprekers:
Sven Sierens is verbonden aan het Steunpunt Diversiteit & Leren van de vakgroep Taalkunde (UGent). Hij deed de voorbije jaren onderzoek naar omgaan met talige diversiteit en inzet van thuistalen in basisscholen.
sven.sierens@ugent.be
Jill Surmont combineert de functie van onderzoeker en valorisator binnen het Validiv-project. Ze begeleidt de Brusselse projectscholen en werkt aan een doctoraat onder toezicht van professor Piet Van de Craen (VUB). Ze doet onderzoek naar de cognitieve meerwaarde van meertalig onderwijs met specifieke nadruk op wiskundecompetenties.
jisurmont@vub.ac.be
Evelien Van Laere maakt deel uit van het team van het Validiv-project. In het kader van haar doctoraat aan de vakgroep Onderwijskunde (UGent) doet zij onderzoek naar de bijdrage van ICT in het valoriseren van de aanwezige talige diversiteit op school. Hierbij focust ze op het gebruik van de meertalige ondersteuning in E-Validiv en de mate waarin deze leeromgeving invloed kan hebben op de prestaties wereldoriëntatie van leerlingen in het vijfde leerjaar.
Evelien.vanlaere@ugent.be
Lore Van Praag is verbonden aan de CuDOs onderzoeksgroep van de vakgroep Sociologie (UGent). Ze deed de laatste jaren onderzoek naar kenmerken van het Vlaamse onderwijssyste
1. Aan de slag met talige diversiteit
in de klas?: Het kan!
Het Validiv-project en
de digitale leeromgeving E-Validiv uitgelicht
Studie- en ontmoetingsdag VUB: Those who can, move your brain – 11 maart 2015
Sven Sierens, Jill Surmont, Evelien Van Laere & Lore Van Praag
2. Overzicht
Introductie – Jill Surmont
Validiv-project – Sven Sierens & Lore Van Praag
E-Validiv – Evelien Van Laere
Vertaalslag naar het secundair onderwijs - plenair
6. Validiv
In een notendop
De Standaard, 4 december 2012
Krantenartikels gebaseerd op de onderzoeksresultaten van het Oprit 14-onderzoek in het Vlaamse secundair onderwijs.
Project Coordinator dr. Noel Clycq. 2012.
7. Validiv
In een notendop
= Valorisatie van linguïstische diversiteit
Positieve omgang met talige diversiteit
Meertaligheid = opportuniteit
Talensensibilisering
Thuistalen als een steiger voor het leren in
taaldiverse leeromgevingen waar het NL de
gangbare voertaal is.
9. Validiv-onderzoek
In een notendop
Vormgeving van beleid taaldiversiteit op school
Effecten van tolerantie meertaligheid als schoolkenmerk
Invloed van Validiv op cognitieve prestaties
Klasextern gebruik en beleving van thuistaal om te leren
Gebruik van thuistalen in klasinterne interactie om te leren
E-Validiv
11. E-Validiv
In een notendop
Digitale leeromgeving
Meertalig karakter
11 thema’s → 34 subthema’s
1 subthema = +/- 1 lesuur
1. Pretest
2. Instructiefase
3. Toepassingsfase
4. Instructiefase
5. Toepassingsfase
6. …
7. Evaluatiefase
Nederlands
Instructietaal
Engels
Frans
Italiaans
Pools
Spaans
Turks
12. E-Validiv
Keuzes op een rijtje
Wereldoriëntatie
• Meestal meer aandacht voor taal en wiskunde
• Leergebied met schooltaal bij uitstek
Vaste structuur
• Focus op voorkennis – info verwerven – info toepassen - evaluatie
• Voorspelbaarheid
Talen
• Meest voorkomende talen
• Haalbaarheid
13. E-Validiv
Talen
Leerlingen met andere
thuistaal en match
(n = 369)
Leerlingen met Nederlands
als thuistaal (n = 247)
Leerlingen met andere
thuistaal zonder match
(n = 60)
Totaal
n=719
66,7
23,1
6,4
2,6 1,3
8,9
51,5
3,3
1,1
4,9
30,4
63,3
25
5
1,7
5
Engels
Frans
Italiaans
Pools
Spaans
Turks
21. E-Validiv
In de praktijk
Ik begrijp niet alles in het NL en dan zit ik vast en
dan moet ik uitleg vragen aan de meester. Maar ik
doe het liever alleen. Dus gebruik ik ook het TR en
dan zit ik niet vast.” (Halil)
23. Voorbeeld 2: De woordenboom
Topic 1: Ontdekken en zichtbaar maken
Handvat 1: “Ik voorzie in de aankleding van mijn klaslokaal
verwijzingen naar talige diversiteit.”
Voorbeeld 2: “De woordenboom”
Validiv-producten
Validiv Bagage: vertaling sec. en hoger onderwijs
Bijvoorbeeld:
Papieren en/of digitale woordenboeken ter beschikking stellen
Meertalige posters met typische schoolwoorden (bv. beschrijven,
conclusie, effect, kenmerk, toenemen, tegenovergesteld) en/of
vakwoorden (zie ook ‘Het Posterproject’: http://www.averbode.be/fr/Secundair-
onderwijs/Richtingen/Uitgaven-volgens-richting-BSO/Uitgaven-volgens-richting-BSO-
Nederlands.html?detail=4818 )
• woord + omschrijving
• toegepast in zin
• ev. vertaling van omschrijving in aantal talen
24. Voorbeeld 2: De woordenboom
Topic 1: Ontdekken en zichtbaar maken
Handvat 1: “Ik voorzie in de aankleding van mijn klaslokaal
verwijzingen naar talige diversiteit.”
Voorbeeld 2: “De woordenboom”
Validiv-producten
Validiv Bagage: vertaling sec. en hoger onderwijs
Bijvoorbeeld:
Leerlingen zelf woordenlijstjes laten maken met sleutelwoorden,
vertalingen, pictogrammen, schema’s, foto’s,..
Gebruik van Wikipedia in verschillende talen
Youtube
Digitale verhalen ontwerpen
Communicatie met partnerschool in buitenland in
samenwerkingsproject, bv. e-mail, Skype, videoberichten,…
25. Aan de slag met talige diversiteit
in de klas?: Het kan!
Het Validiv-project en
de digitale leeromgeving E-Validiv uitgelicht
Studie- en ontmoetingsdag VUB: Those who can, move your brain – 11 maart 2015
Sven Sierens, Jill Surmont, Evelien Van Laere & Lore Van Praag
26. Aan de slag met talige diversiteit
in de klas?: Het kan!
