1. Sepsis ve Septik Şokta Beslenme
Prof. Dr. Atilla Ramazanoğlu
Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi
Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD
Yoğun Bakım Bilim Dalı
2. Giriş
• Hastanede yatan hastaların % 30-50
malnütrisyonlu Baccaro F, JPEN 2007
• Malnütriyon hastane masraflarını ve uzun süreli
mortaliteyi arttırıyor Norman K, Clin Nutr 2008
• Yoğun bakımlarda yatan hastaların yarısından
fazlası ilk iki haftada yetersiz besleniyor
Cahill NE, Crit Care Med 2010
3. Giriş
• Yoğun bakımdan çıkan ağır sepsisli hastaların %40
dan fazlası ilk 6 ay içinde ölüyor
Weycker D, Crit Care Med2003
• Ölüm nedenleri,katabolizma vücut kas kütlesinin
kaybı, yetersiz fiziksel aktivite, güçsüzlük ve mobilize
olmaya takatin olmaması
Kaplan V, Arch Internal Med 2003
• Yoğun bakım sonrası fiziksel fonksiyonlardaki
önemli düşüş 5 yıl veya daha uzun sürüyor
Herridge MS, N Engl J Med 2011
4.
5. Acute Skeletal MuscleWasting in
Critical Illness
• Entübasyon >48 saat, YB> 7 gün hastalar
• Kas kaybı “Muscle rectus femoris cross-sectional
area (CSA)” 1, 3, 7, ve 10. gün seri ultrason,
histolojik ve biyokimyasal ölçümü
• Kas kaybı ilk haftada hızlı
• Multi organ yetersizliğinde kas kaybı tek organ
yetersizliği olanlara göre daha fazla
• Hastalara verilen protein arttıkça kas yıkımı da
arttırıyor
6.
7. SEPSİS HASTALARINDA BESLENME REJİMİ
ENERJİ GEREKSİNİMİ (kcal/kg/gün) 10-20-30 (metabolizmaya göre)
UYGULAMA Erken-enteral tercih edilir
KARBONHİDRAT (glikoz; g/kg/gün) 2-5 (≈%50-70 NPE)
YAĞ (g/kg/gün)
0.5-1.5(≈30-50 NPE)
PROTEİN (g/kg/gün) 1-1.5
İMMUNNUTRİSYON Endikasyonu yok
HECKER M.et al Anasthesist 2012
11. AZ BESLENME AŞIRI BESLENME
GÜÇSÜZLÜK
HAREKETSİZLİK
ZOR WEANİNG
PNÖMONİ
BASI YARASI
GECİKMİŞ YARA İYİLEŞMESİ
HİPERGLİSEMİ
YAĞLANMA
ATEŞ
ZOR WEANİNG
ENFEKSİYON
İDEAL
ENERJİ
12.
13.
14. Sepsis ve Hipoglisemi
• Septik hastalarda sepsisin ağırlığından
bağımsız olarak hipoglisemi riski daha fazla
Krinsley JS, Crit Care Med 2007
• Sürekli renal replasman ve kombine inotrop
ve vazopressor tedavisi kritik hipoglisemi için
bir risk faktörü
Reiner M Waeschle; Critical Care 2008
15.
16.
17. Hangi Yolla Beslenme?
• Hastanın yoğun bakımda resusitasyonu ve
hemodinamik stabilizasyonu sağlandıktan
sonra ilk 24–48 saat içinde EN başlanır
McClave SA, Parenter Enteral Nutr. 2009
• Enteral nutrientlerin intestinal stimulasyonu
bağırsak bütünlüğünün sürdürülmesine
yardım eder ve translokasyonu azaltır
Hadfield RJ, Am J Respir Crit Care Med 1995
18. Hangi Yolla Beslenme?
• Kritik hastalarda ve özellikle septik hastalarda
beslenme yolunun ne ölçüde klinik sonuçları
etkileyeceği hala tartışmalıdır
Heyland DK,Crit CareMed 2005
• Bir beslenme yolunun diğer bir beslenme yoluna
üstünlüğü mortalite olarak gösterilememiştir
Ama enteral nutrisyon morbiditeyi azaltır ve
yoğun bakım ve hastanede kalış süresini kısaltır
Gramlich L, Nutrition 2004
19. Hangi Yolla Beslenme?
• Ağır sepsis ve septik şoklu hastalarda
intestinal permeabilite de artma ve motilite de
azalma gibi GI bozukluklar sık görülür
Stechmiller JK, Crit Care 1997
• Mekanik ventilasyonda, GI/intraabdominal
hastalıklarda veya septik şokta enteral yolla
nutrisyon desteği daha az uygulanır
Jolliet P, Intensive Care Med 1998
20. Hangi Yolla Beslenme?
• Enteral nutrisyon <12.5mcg/dk noradrenalin veya
ekivalen dozlarda vazopressor alan hastalarda
nisbeten iyi tolere edilir
Mancl EE, JPEN 2012
• Almanya’daki yoğun bakımlarda yatan ağır sepsis
ve septik şoklu hastalar tercihen parenteral veya
karışık nutrisyonla beslenmektedir Parenteral
nutrisyon ölüm riskini arttırmaktadır
Elke G, Crit Care Med 2008
21. Hangi Yolla Beslenme?
• EPaNIC Trial; Parenteral nutrisyonun geç
başlaması erken başlaması ile karşılaştırıldığında
daha hızlı iyileşmeye, daha az enfeksiyona ve
hastane masrafına yol açar
Casaer MP, NEJM 2011
29. Primer Outcome
• 30 gün mortalite
Harvey SE; NEJM 2014; DOI: 10.1056/NEJMoa1409860
Calories Trial
Method
Çok merkezli (33), ulusal
RCT
N = 2400
Outcome
Sekonder Outcome
• Infeksiyonlar
• Organ desteği
• YB ventilasyon süresi
• YB/hastane/90gün/1 yıl mortalite
30. • Planlanmamış YB yatışı
• 48 saat> nutrisyon desteği
• 72 saat> YB kalış öngörüsü
Harvey SE; NEJM 2014; DOI: 10.1056/NEJMoa1409860
Calories Trial
Kabul kriterleri
Dışlama kriterleri • Ø Enteral or parenteral feeding
• Son 7 günde nutrisyon desteği almak
• Gastrostomi/jejunostomili hastalar
Girişim
• 36 saat içinde başlayan 5 gün
parenteral veya enteral nutrisyon
• Enerji hedefi 25 kcal/kg
• 48-72 saat içinde hedefe ulaşma
31. 11,108 hasta
2400 randomize
1200 parenteral grup 1200 enteral grup
1188 primer outcome
değerlendirmesi
1195 primer outcome
değerlendirmesi
Harvey SE; NEJM 2014; DOI: 10.1056/NEJMoa1409860
Calories Trial
35. Primer outcome
• 8-28 gün arası nosokomiyal
infeksiyonlar
Heidegger P; Lancet 2013; 381: 385-93
Method
Ulusal, 2 merkez
RCT
N = 305
Outcome
Secunder outcome
• Antibiotikler
• Antibiotiksiz gün sayısı
• Mortalite
• YB/hastane kalış süresi
• Mekanik ventilasyon süresi
Supplemental parenteral nutrition
40. Supplemental parenteral nutrition
• Bireysel olarak optimize edilen ve 4.günde
başlayan SPN nosokomiyal infeksiyon hızını
azaltıyor
• Suplemental parenteral nutrisyon yetersiz
enteral beslenen hastalarda iyi bir strateji
olarak göz önünde bulundurulmalıdır
42. Glutamin-Supplementation
Primer outcome
• 28-day mortalite hızı
Heyland D; NEJM 2013; 368: 1489-97
Method
Uluslararası, 40 merkez
2 by 2 factorial design
N = 1223
Outcome
Sekonder outcome
• Organ yetersizliği
• Infeksiyon oranı
• YB/hastane yatış süresi
• Mechanik ventilatilasyon süresi
• 6 aylık mortalite hızı
43. Glutamin-Supplementation
• YB kabulünde mekanik ventilasyon
• ≥ 2 organ yetersizliği
Heyland D; NEJM 2013; 368: 1489-97
Alınma kriterleri
Dışlama kriterlerı
• YB kalış < 24 h
• Yaşam şansı < 48 h
• CI enteral nutrisyon
Girişim
• 0,35 g/kg Glutamine enteral
parenteral
• Placebo
• 500μg Selen I.V. artı enteral: 300μg
Selen, 20 mg Zinc, 10 mg Beta
Caroten, 500 mg Vitamin E, 1500mg
Vitamin C
44. Glutamin-Supplementation
5633 hasta
1223 randomize
302 Plasebo 303 Glutamin 308 Anti-
Oxidant
310 her ikisi
Heyland D; NEJM 2013; 368: 1489-97
302
değerlendirildi
301
değerlendirildi
307
değerlendirildi
310
değerlendirildi
47. Glutamine-Supplementation
• Multi organ yetersizlikli kritik hastalarda
erken dönemde glutamin verilmesi
mortaliteyi arttırıyor
• Antioxidant supplementasyonun bir tedavi
yararı yok
Heyland D; NEJM 2013; 368: 1489-97
48. SONUÇ
• Enteral nutrisyona bir kontraendikasyon yoksa ilk
24-48 saat içinde başlanmalı
• Kalori gibi protein hedefi de önemli
• Aşırı beslenmeden kaçınmak için kritik hastalığın
erken döneminde endojen glikoz üretimini
aklında tutulmalı
• Enteral nutrisyonla kalori hedefine ulaşılamıyorsa
ek parenteral beslenmeye başlanmalı
• Erken immunnütrisyon önerilmiyor
Editor's Notes
Bunun sonucunda infeksiyon sekelleri ve hastanede kalış süresi azalır