Download luận án tiến sĩ ngành lịch sử Đảng với đề tài: Đảng bộ tỉnh Hưng Yên lãnh đạo hoạt động của Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh từ năm 1997 đến năm 2015, cho các bạn làm luận án tham khảo Nhận viết luận văn đại học, thạc sĩ trọn gói, chất lượng, LH ZALO=>0909232620 Tham khảo dịch vụ, bảng giá tại: https://baocaothuctap.net

1. HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN THỊ THU HƯƠNG
ĐẢNG BỘ TỈNH HƯNG YÊN LÃNH ĐẠO
HOẠT ĐỘNG CỦA HỘI LIÊN HIỆP PHỤ NỮ
TỈNH TỪ NĂM 1997 ĐẾN NĂM 2015
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
CHUYÊN NGÀNH: LỊCH SỬ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
HÀ NỘI - 2018

2. HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN THỊ THU HƯƠNG
ĐẢNG BỘ TỈNH HƯNG YÊN LÃNH ĐẠO
HOẠT ĐỘNG CỦA HỘI LIÊN HIỆP PHỤ NỮ
TỈNH TỪ NĂM 1997 ĐẾN NĂM 2015
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
CHUYÊN NGÀNH: LỊCH SỬ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
Mã số: 62 22 03 15
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
1. PGS.TS. NGUYỄN DANH TIÊN
2. PGS.TS. PHẠM HỒNG CHƯƠNG
HÀ NỘI - 2018

3. LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của
riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung
thực, có nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn đầy đủ theo
quy định.
Tác giả luận án
Nguyễn Thị Thu Hương

4. MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU 1
Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
ĐẾN ĐỀ TÀI 8
1.1. Những công trình khoa học liên quan đến đề tài luận án 8
1.2. Nội dung những công trình khoa học liên quan đến luận án đã
giải quyết và những vấn đề luận án tập trung nghiên cứu 23
Chương 2: QUÁ TRÌNH ĐẢNG BỘ TỈNH HƯNG YÊN LÃNH ĐẠO
HOẠT ĐỘNG CỦA HỘI LIÊN HIỆP PHỤ NỮ TỈNH TỪ NĂM 1997
ĐẾN NĂM 2005 26
2.1. Những yếu tố tác động đến sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Hưng Yên
đối với hoạt động của Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh 26
2.2. Chủ trương và quá trình Đảng bộ tỉnh Hưng Yên chỉ đạo hoạt động
của Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh 41
Chương 3: ĐẢNG BỘ TỈNH HƯNG YÊN LÃNH ĐẠO HOẠT ĐỘNG
CỦA HỘI LIÊN HIỆP PHỤ NỮ TỈNH TỪ NĂM 2005 ĐẾN NĂM 2015 61
3.1. Chủ trương của Đảng và Đảng bộ tỉnh Hưng Yên về công tác phụ nữ
và hoạt động của Hội Liên hiệp Phụ nữ 61
3.2. Đảng bộ tỉnh Hưng Yên chỉ đạo hoạt động của Hội Liên hiệp
Phụ nữ tỉnh 81
Chương 4: NHẬN XÉT VÀ KINH NGHIỆM 110
4.1. Một số nhận xét 110
4.2. Một số kinh nghiệm 134
KẾT LUẬN 148
DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN
ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 151
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 152
PHỤ LỤC 171

5. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BCH : Ban Chấp hành
CNH, HĐH : Công nghiệp hóa, hiện đại hóa
CNXH : Chủ nghĩa xã hội
LHPN : Liên hiệp Phụ nữ
XHCN : Xã hội chủ nghĩa

6. 1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Kể từ khi ra đời đến nay, Đảng đã lớn mạnh không ngừng về chính trị,
tư tưởng và tổ chức để có thể đảm đương xuất sắc sứ mệnh lãnh đạo cách
mạng và lãnh đạo các tổ chức, đoàn thể quần chúng trong hệ thống chính trị
của đất nước.
Bước vào thời kỳ đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa
(CNH, HĐH) và hội nhập quốc tế, việc nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng đối
với các tổ chức chính trị xã hội nói chung, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) nói
riêng, trở thành vấn đề quan trọng, là một trong những trọng tâm của công tác
lãnh đạo của Đảng.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Hội LHPN Việt Nam đã trưởng thành và lớn
mạnh, tập hợp rộng rãi các tầng lớp phụ nữ Việt Nam, đại diện, bảo vệ quyền
bình đẳng, dân chủ, hợp pháp, chính đáng của phụ nữ; tham gia quản lý nhà
nước, xây dựng Đảng; đoàn kết, vận động, tổ chức, hướng dẫn phụ nữ thực
hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, góp phần xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc. Hội LHPN Việt Nam thực sự trở thành cầu nối giữa
Đảng với các tầng lớp phụ nữ, góp phần đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cho Đảng,
Nhà nước và các đoàn thể nhân dân, tích cực tham gia các hoạt động của phụ
nữ quốc tế và tranh thủ sự ủng hộ to lớn của phụ nữ Quốc tế đối với phụ nữ
Việt Nam...
Hưng Yên là một tỉnh ở vị trí trung tâm đồng bằng Bắc Bộ, là tỉnh giàu
truyền thống văn hiến cách mạng, trên mảnh đất ‘‘địa linh nhân kiệt’’ này, đã
sản sinh ra nhiều danh nhân nổi tiếng. Chính nơi đây là quê hương của phong
trào ‘‘Nữ du kích Hoàng Ngân’’ trong kháng chiến chống thực dân Pháp. Năm
1997, sau ngày tái lập tỉnh, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh, cùng sự nỗ lực
của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương và toàn thể nhân dân trong tỉnh,

7. 2
Hưng Yên đã phát huy tối đa mọi nguồn lực để tạo thành sức mạnh tổng hợp
vượt qua mọi khó khăn, giành được những thành tựu quan trọng trong phát
triển kinh tế - xã hội. Nguồn vốn đầu tư trong nước, nước ngoài và hoạt động
sản xuất công nghiệp tăng vượt bậc. Kinh tế nông nghiệp từng bước chuyển
dịch theo hướng sản xuất hàng hóa và xuất khẩu; đời sống nhân dân không
ngừng được nâng lên. Hoạt động thương mại, dịch vụ ngày càng khởi sắc, tiềm
năng du lịch được chú trọng đầu tư và khai thác có hiệu quả... Góp phần vào sự
phát triển chung của tỉnh, không thể không nói đến vai trò của Hội Liên hiệp
Phụ nữ tỉnh Hưng Yên và các tầng lớp phụ nữ trong Tỉnh.
Từ sau ngày tái lập Tỉnh, Đảng bộ tỉnh Hưng Yên luôn coi trọng quán
triệt, vận dụng sáng tạo đường lối của Đảng, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo các
đoàn thể quần chúng, trong đó có Hội LHPN Tỉnh. Dưới sự lãnh đạo của Đảng
bộ Tỉnh và Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, hoạt động của Hội
LHPN tỉnh Hưng Yên luôn được chú trọng và đã đạt được những kết quả đáng
khích lệ. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động của Hội
LHPN tỉnh vẫn còn một số hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng và truyền
thống của Tỉnh. Những tồn tại, hạn chế, cần được nghiên cứu, tổng kết để rút
kinh nghiệm cho hoạt động của Hội trong thời gian tiếp theo.
Nghiên cứu quá trình Đảng bộ tỉnh Hưng Yên lãnh đạo hoạt động
của Hội LHPN tỉnh từ năm 1997 (là năm tái lập tỉnh) đến năm 2015 (năm
kết thúc nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII), nhằm làm rõ vai trò
to lớn của các tầng lớp phụ nữ trong xây dựng quê hương xứ nhãn, góp
phần giúp Đảng bộ Tỉnh tổng kết công tác vận động quần chúng trong tình
hình mới; từng bước đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng bộ đối với hệ
thống chính trị trong Tỉnh nói chung, các đoàn thể chính trị xã hội và Hội
LHPN nói riêng. Qua đó, góp phần đánh giá thực trạng tổ chức, bộ máy
Hội LHPN và hoạt động của phụ nữ tỉnh Hưng Yên dưới sự lãnh đạo của
Đảng bộ Tỉnh từ sau khi tái lập Tỉnh (1997), trải qua các kỳ Đại hội (Đại hội

8. 3
XIV, nhiệm kỳ 1997 - 2000; Đại hội XV, nhiệm kỳ 2000 - 2005; Đại hội XVI,
nhiệm kỳ 2005 - 2010; Đại hội XVII, nhiệm kỳ 2010 - 2015); đúc kết một số
kinh nghiệm, góp phần đưa phong trào phụ nữ tỉnh Hưng Yên phát triển vững
mạnh, ngang tầm với yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất
nước và hội nhập quốc tế.
Với ý nghĩa đó, nghiên cứu sinh lựa chọn vấn đề: “Đảng bộ tỉnh
Hưng Yên lãnh đạo hoạt động của Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh từ năm 1997
đến năm 2015” làm đề tài Luận án Tiến sĩ Lịch sử, chuyên ngành Lịch sử
Đảng Cộng sản Việt Nam.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Làm sáng tỏ quá trình Đảng bộ tỉnh Hưng Yên lãnh đạo hoạt động của
Hội LHPN tỉnh từ năm 1997 đến năm 2015. Trên cơ sở đó, đúc kết một số kinh
nghiệm từ thực tiễn quá trình lãnh đạo Hội LHPN tỉnh của Đảng bộ tỉnh Hưng
Yên, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của Hội LHPN tỉnh
trong thời gian tới.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để hoàn thành mục đích đề ra, Luận án tập trung nghiên cứu những
vấn đề:
- Làm rõ những yếu tố tác động đến sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Hưng
Yên đối với hoạt động của Hội LHPN tỉnh.
- Trình bày có hệ thống các quan điểm của Đảng và chủ trương của Đảng
bộ tỉnh Hưng Yên về công tác phụ nữ và hoạt động của Hội LHPN tỉnh.
- Phân tích, làm rõ quá trình Đảng bộ tỉnh Hưng Yên, chỉ đạo hoạt động
của Hội LHPN tỉnh từ năm 1997 đến năm 2015.
- Đưa ra những nhận xét, đánh giá khách quan về ưu điểm, hạn chế và
bước đầu đúc kết một số kinh nghiệm qua thực tiễn quá trình Đảng bộ tỉnh
Hưng Yên lãnh đạo hoạt động của Hội LHPN tỉnh, đáp ứng yêu cầu của sự
nghiệp đổi mới CNH, HĐH và hội nhập quốc tế.

9. 4
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Luận án tập trung nghiên cứu chủ trương và quá trình Đảng bộ tỉnh
Hưng Yên lãnh đạo hoạt động của Hội LHPN tỉnh từ năm 1997 đến năm 2015.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Về nội dung: Luận án nghiên cứu quá trình Đảng bộ tỉnh Hưng Yên lãnh
đạo hoạt động của Hội LHPN trên các phương diện:
- Phân tích quan điểm của Đảng và chủ trương của Đảng bộ tỉnh Hưng
Yên về công tác phụ nữ và hoạt động của Hội LHPN.
- Quá trình Đảng bộ Hưng Yên chỉ đạo hoạt động của Hội LHPN tỉnh
trên các mặt:
+ Nâng cao nhận thức về vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, chính
quyền đối với Hội LHPN.
+ Xây dựng, phát triển tổ chức Hội: Xây dựng bộ máy, đội ngũ cán bộ
Hội và phát triển hội viên.
+ Chỉ đạo Hội LHPN tỉnh, trực tiếp là hội viên phụ nữ tham gia phát
triển kinh tế - xã hội.
+ Nâng cao chất lượng tuyên truyền, kiểm tra, giám sát và sơ kết, tổng
kết việc thực hiện Nghị quyết của Đảng bộ Tỉnh về xây dựng tổ chức Hội.
+ Đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước
Về thời gian: Luận án nghiên cứu quá trình Đảng bộ tỉnh Hưng Yên
lãnh đạo hoạt động Hội LHPN tỉnh từ năm 1997 (là năm tái lập tỉnh) đến
năm 2015 (năm kết thúc nhiệm kỳ XVII). Tuy nhiên, để đảm bảo tính logic,
khoa học, luận án mở rộng thời gian nghiên cứu trước năm 1997 và sau
năm 2015.
Về không gian: Luận án nghiên cứu trong phạm vi tỉnh Hưng Yên, gồm
thành phố Hưng Yên và các huyện: Văn Lâm, Mỹ Hào, Yên Mỹ, Khoái Châu,
Văn Giang, Phù Cừ, Tiên Lữ, Ân Thi, Kim Động.

10. 5
4. Cơ sở lí luận, nguồn tài liệu và phương pháp nghiên cứu
4.1. Cơ sở lý luận
Luận án được thực hiện trên cơ sở lý luận của Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng về vai trò của phụ nữ và
công tác vận động phụ nữ.
4.2. Nguồn tài liệu
Nguồn tài liệu chủ yếu sử dụng cho Luận án gồm:
Các văn kiện của Đảng, Nhà nước, Chính phủ về phụ nữ và công tác
phụ nữ; những văn kiện của Trung ương Hội LHPN Việt Nam; nghị quyết, chỉ
thị, chương trình, kế hoạch của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân
tỉnh Hưng Yên; nghị quyết, chỉ thị, kế hoạch, báo cáo của Hội LHPN tỉnh
Hưng Yên.
Các công trình khoa học liên quan đến đề tài luận án.
4.3. Phương pháp nghiên cứu
Luận án sử dụng phương pháp lịch sử và phương pháp logic là chủ yếu.
Bên cạnh đó là các phương pháp phân tích, tổng hợp, thống kê; so sánh; điều
tra, phỏng vấn các nhân chứng lịch sử để hoàn thành mục tiêu mà luận án đề ra.
+ Phương pháp lịch sử được sử dụng chủ yếu trong chương 2 và
chương 3 để phân kỳ thời gian; làm rõ hoàn cảnh lịch sử; trình bày có hệ
thống chủ trương, quan điểm của Đảng và Đảng bộ tỉnh cũng như quá trình
Đảng bộ tỉnh Hưng Yên chỉ hoạt động của Hội LHPN tỉnh.
+ Phương pháp logic được sử dụng trong chương 2 và chương 3 để xâu
chuỗi các sự kiện lịch sử, liên kết các nội dung đó để làm rõ sự phát triển về
nhận thức và quá trình hoàn thiện chủ trương của Đảng và Đảng bộ tỉnh Hưng
Yên về hoạt động của Hội LHPN tỉnh. Trong chương 4, phương pháp logic
được sử dụng chủ yếu để khái quát những ưu điểm, hạn chế và rút ra những
kinh nghiệm qua thực tiễn quá trình Đảng bộ lãnh đạo Hội LHPN tỉnh từ 1997
đến 2015.

11. 6
+ Phương pháp phân tích, tổng hợp: Phương pháp này dùng để phân
tích, tổng hợp những quan điểm, chủ trương của Đảng và Đảng bộ tỉnh
Hưng Yên về công tác phụ nữ; đồng thời phân tích, tổng hợp những hoạt
động lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh đối với những hoạt động của Hội
LHPN tỉnh.
+ Phương pháp thống kê được dùng để thống kê những số liệu về các
hoạt động cụ thể của Hội LHPN tỉnh.
+ Phương pháp đối chiếu để làm rõ sự phát triển về chủ trương cũng như
sự phát triển trong hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh Hưng Yên đối
với các hoạt động của Hội LHPN tỉnh.
+ Phương pháp điều tra phỏng vấn được dùng để đánh giá tác động của
hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh đối với hoạt động của Hội LHPN
và phong trào phụ nữ Tỉnh trong giai đoạn 1997 - 2015.
5. Đóng góp mới của Luận án
Một là, tổng quan những nội dung cơ bản của những công trình nghiên
cứu liên quan đến đề tài luận án, trên cơ sở đó, khái quát những kết quả đạt
được, chỉ rõ những vấn đề mà luận án tiếp tục nghiên cứu.
Hai là, làm rõ những yếu tố tác động đến sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh
Hưng Yên đối với hoạt động của Hội LHPN tỉnh trong những năm 1997-2015
trên các khía cạnh: quan điểm, chủ trương của Đảng; điều kiện tự nhiên, kinh
tế - xã hội, thực trạng hoạt động Hội LHPN tỉnh trước năm 1997.
Ba là, phân tích những quan điểm, chủ trương của Đảng và Đảng bộ
tỉnh Hưng Yên về công tác vận động phụ nữ và hoạt động của Hội LHPN.
Bốn là, góp phần làm sáng tỏ quá trình Đảng bộ tỉnh Hưng Yên chỉ đạo
Hội LHPN tỉnh từ năm 1997 đến năm 2015 qua 2 giai đoạn 1997-2005 và
2005-2015 trên phương diện: Xây dựng tổ chức, bộ máy cán bộ và hoạt động
của Hội LHPN tỉnh.

12. 7
Năm là, luận án đưa ra một số nhận xét về những ưu điểm, hạn chế và
phân tích nguyên nhân của ưu điểm, hạn chế; đúc kết một số kinh nghiệm
lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Hưng Yên đối với hoạt động của Hội LHPN tỉnh.
Sáu là, luận án có thể dùng làm tài liệu tham khảo để nghiên cứu, giảng
dạy lịch sử địa phương.
6. Kết cấu của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục công trình đã công bố của tác
giả liên quan đến đề tài luận án, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, nội
dung luận án gồm 4 chương, 8 tiết.

13. 8
Chương 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
1.1. NHỮNG CÔNGTRÌNH KHOAHỌC LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
Phụ nữ và công tác phụ nữ là một trong những vấn đề nhận được sự quan
tâm của nhiều nhà khoa học. Cho đến nay, đã có nhiều công trình nghiên cứu
liên quan đến vấn đề phụ nữ được công bố dưới các hình thức như: sách, bài
viết trên tạp chí, kỷ yếu hội thảo khoa học, đề tài nghiên cứu khoa học, luận án
tiến sỹ… Có thể khái quát thành những nhóm công trình chủ yếu:
1.1.1. Nhóm công trình nghiên cứu chung về phụ nữ và vai trò của
phụ nữ
Công trình khoa học: Tiếp tục tăng cường sự tham gia của phụ nữ trong
đời sống chính trị của đất nước của Nguyễn Thị Thanh Hòa [56]; Phát huy hơn
nữa vai trò của phụ nữ trong tham gia quản lý Nhà nước của Nguyễn Thị Bình
[26]; Vai trò của phụ nữ Việt Nam trong phát triển kinh tế - xã hội, tham gia
quản lý Nhà nước và định hướng phát triển đến năm 2000 của Trương Mỹ Hoa
[49]; Tư tưởng Hồ Chí Minh về giải phóng Phụ nữ và xây dựng đội ngũ cán bộ
nữ của Nguyễn Thị Mão [126]...
Những công trình trên đã khẳng định vị trí của phụ nữ Việt Nam đối với
sự nghiệp cách mạng của dân tộc, đặc biệt là vị trí, vai trò, tầm quan trọng của
phụ nữ trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Cuốn sách Hai mươi năm một chặng đường phát triển của phụ nữ Việt
Nam 1975 - 1995 của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam [58]. Cuốn sách nêu bật
hoạt động của Hội LHPN Việt Nam từ sau ngày giải phóng miền Nam thống
nhất đất nước, đến những năm tiến hành sự nghiệp đổi mới theo định hướng xã
hội chủ nghĩa (XHCN). Qua đó, khẳng định những đóng góp của phụ nữ Việt
Nam trong tiến trình phát triển của đất nước, dự báo những bước đi tiếp theo để
phụ nữ Việt Nam hòa nhập, tiến vào thế kỷ XXI.
Cuốn Những chặng đường đã qua của Lê Chân Phương [146]. Tác phẩm
tái hiện lại những kỷ niệm sâu sắc nhất về những chặng đường hoạt động cách

14. 9
mạng gắn bó với đồng chí, đồng bào trong những năm kháng chiến gian khổ
với mong muốn góp phần nhỏ bé vào kho tàng đấu tranh cách mạng của phụ nữ
và nhân dân ta trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng một nước
Việt Nam dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh, gắn với sự nghiệp
giải phóng phụ nữ, thực hiện quyền bình đẳng nam nữ dưới sự lãnh đạo của
Đảng Cộng sản Việt Nam và Bác Hồ kính yêu.
Công trình: Phụ nữ Việt Nam bước vào thế kỷ XXI của Hội Liên hiệp phụ
nữ Việt Nam [60]. Thông qua việc nghiên cứu có hệ thống và toàn diện vai trò
của người phụ nữ Việt Nam trong tiến trình lịch sử phát triển đất nước, từ khi
có Đảng đến những năm đầu thế kỷ XXI, công trình đã đánh giá đầy đủ, sâu
sắc hơn vai trò của phụ nữ Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc, đặc biệt là trong 15 năm đổi mới (1986-2001). Khẳng định bước trưởng
thành của phụ nữ Việt Nam trên tất cả các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, gia đình,
xã hội, góp phần nâng cao vị trí, vai trò của phụ nữ Việt Nam trong thiên niên
kỷ mới.
Gắn liền vấn đề phụ nữ với nghiên cứu về giới, cuốn sách: Phụ nữ, giới
và phát triển của Trần Thị Vân Anh, Lê Ngọc Hùng [1] đã cung cấp hệ thống
những quan điểm, phạm trù, khái niệm, phương pháp và các vấn đề cơ bản
dưới góc độ phụ nữ học. Đồng thời, các tác giả cũng phân tích các chính sách
xã hội đối với phụ nữ, làm luận cứ khoa học cho việc thực hiện nguyên tắc
công bằng xã hội và bình đẳng giới, trong điều kiện kinh tế thị trường, định
hướng XHCN ở Việt Nam.
Cuốn sách Tham gia xây dựng chính sách, pháp luật về bình đẳng giới
của Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam [69]. Cuốn sách đã trang bị những kiến
thức, kỹ năng, nghiệp vụ công tác hội cho cán bộ Hội các cấp sử dụng, trong
quá trình thực hiện nhiệm vụ tham gia xây dựng chính sách, pháp luật về bình
đẳng giới.
Cuốn sách: Sự tiến bộ của phụ nữ Việt Nam trong công cuộc đổi mới đất
nước của Dương Thị Xuân [185], đã trình bày quan điểm của Đảng và Nhà
nước vì sự tiến bộ của phụ nữ; đồng thời, nêu lên những kết quả hoạt động của

15. 10
phụ nữ trên nhiều lĩnh vực, chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội. Tác giả khẳng
định, phụ nữ Việt Nam không chỉ có vị trí, vai trò trong nước, mà còn có vị thế
quan trọng trên trường quốc tế.
Bài viết: Công tác tuyên truyền của Đảng nhằm nâng cao vai trò của
phụ nữ trong phát triển kinh tế tri thức của Lê Lục [125], đã phân tích vai trò
đặc biệt quan trọng của phụ nữ trong nền kinh tế tri thức. Tác giả nhấn mạnh
việc nâng cao nhận thức và vai trò của các cấp ủy Đảng, chính quyền về vai trò
của phụ nữ trong xã hội là một trong những giải pháp then chốt để thực hiện
mục tiêu bình đẳng giới trong thời kỳ đổi mới đất nước.
Cuốn sách Gia đình, phụ nữ Việt Nam với dân số, văn hóa và sự phát
triển bền vững của Lê Thi [151], tác giả đưa ra những chuẩn mực người phụ nữ
Việt Nam thời hiện đại và nêu ra những suy nghĩ về công, dung, ngôn, hạnh từ
xưa đến nay. Những phẩm chất đó được coi như cẩm nang để phụ nữ thời kỳ
mới dựa trên tiêu trí đó để phấn đấu, rèn luyện.
Cuốn sách Gia đình Việt Nam và vai trò của phụ nữ trong giai đoạn hiện
nay của Dương Thị Minh [131], đã phân tích, làm rõ những nhân tố cơ bản tác
động đến sự biến đổi của gia đình; đặc điểm cơ bản của gia đình Việt Nam và
xu hướng biến đổi vai trò của phụ nữ; đồng thời, đưa ra các giải pháp để xây
dựng gia đình ấm no, hạnh phúc nhằm phát huy vai trò của người phụ nữ Việt
Nam trong giai đoạn hiện nay.
Ban Tổ chức Trung ương, Báo cáo tổng hợp kết quả nghiên cứu đề tài:
Nâng cao năng lực lãnh đạo của cán bộ nữ trong hệ thống chính trị [21]. Kết
quả nghiên cứu đề tài đã góp phần làm sáng tỏ những luận cứ khoa học về việc
nâng cao vị trí, vai trò, năng lực lãnh đạo của cán bộ nữ; đồng thời, đề xuất giải
pháp tăng cường sự tham gia lãnh đạo, quản lý của phụ nữ trong hệ thống bộ
máy Đảng, Nhà nước và các tổ chức đoàn thể nhân dân trong tình hình mới.
Cuốn sách Phụ nữ Việt Nam trong sự nghiệp giải phóng dân tộc và công
cuộc đổi mới đất nước của Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam [66], làm rõ vai trò
của người phụ nữ Việt Nam trong tiến trình lịch sử cách mạng dưới sự lãnh đạo
của Đảng Cộng sản Việt Nam gần 80 năm (1930-2007). Đồng thời, nêu bật

16. 11
những quan điểm thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí
Minh đối với phụ nữ và phong trào phụ nữ; đề cao và khẳng định vai trò, vị trí
và sức mạnh to lớn của phụ nữ Việt Nam trong sự nghiệp cách mạng. Qua việc
nghiên cứu những đóng góp của phụ nữ Việt Nam trong sự nghiệp giải phóng
dân tộc và 20 năm đổi mới đất nước, công trình khẳng định sự đúng đắn trong
chủ trương và quá trình lãnh đạo của Đảng đối với công tác phụ nữ; đồng thời,
nêu bật sự nỗ lực, những đóng góp to lớn của các tầng lớp phụ nữ, phong trào
phụ nữ Việt Nam trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc.
Phan Thanh Khôi, Đỗ Thị Thạch, Những vấn đề giới từ lịch sử đến hiện
đại [121], đã nghiên cứu vấn đề giới từ nhiều cách tiếp cận, trong các tác phẩm
kinh điển của C.Mác, Ph.Ăngghen, V.I.Lênin và Hồ Chí Minh đến vấn đề giới
trong đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; vấn đề giới
trong một số thông tin phương tiện đại chúng và trong sách giáo khoa. Đây là
một công trình nghiên cứu tương đối đầy đủ đến vấn đề giới. Đó cũng chính là
căn cứ lý luận và thực tiễn về thực trạng về giới ở nước ta hiện nay.
Bài viết: Hoạt động và đóng góp của phụ nữ Việt Nam trong thời kỳ đẩy
mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Nguyễn Thị Thanh Hòa [51]. Bài viết
đã nêu bật vai trò của phụ nữ trong thời kỳ đổi mới, gắn mọi hoạt động của phụ
nữ với thi đua yêu nước, không ngừng phát huy sức mạnh, sự chủ động, sáng
tạo trên mọi lĩnh vực.
Công trình nghiên cứu: Nghiên cứu gia đình, thế giới thời kỳ đổi mới của
Nguyễn Hữu Minh, Trần Thị Vân Anh [132], tập trung nghiên cứu về gia đình
trong bối cảnh mới, đặc biệt đề cập đến vấn đề phụ nữ Việt Nam và việc tham
gia vào công tác chính trị, việc làm và lao động nữ thời kỳ đổi mới.
Bài viết của Nguyễn Thị Thanh Hòa, Nâng cao vị thế của phụ nữ Việt
Nam trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa [52]. Xuất phát từ
quan điểm của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước về vai trò của phụ
nữ Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH, tác giả khẳng định vai trò
của phụ nữ trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH và trách nhiệm của Hội Liên
hiệp Phụ nữ Việt Nam. Tác giả đề nghị Bộ chính trị và Ban Bí thư tiếp tục quan

17. 12
tâm chỉ đạo hoạt động của Hội LHPN các cấp, các ngành các đoàn thể, tạo cơ
hội cho phụ nữ phát huy khả năng của mình trong hệ thống chính trị.
Bài viết: Phụ nữ tham gia lãnh đạo, quản lý ở nước ta hiện nay của
Phạm Hạnh Sâm [149]. Tác giả khẳng định được tham gia lãnh đạo, quản lý,
được trao quyền, cùng với việc trau dồi về phẩm chất, năng lực thực sự, người
phụ nữ sẽ thực hiện tốt vai trò đại diện cho ý trí, nguyện vọng của chính bản
thân phụ nữ. Đồng thời, phụ nữ có điều kiện thuận lợi để phát triển tiềm năng,
sức lực và trí tuệ, đóng góp nhiều hơn cho sự nghiệp đổi mới đất nước và cho
sự nghiệp bình đẳng giới.
Cuốn sách: Vai trò của phụ nữ Việt Nam trong thời kỳ đổi mới đất nước
và hội nhập quốc tế của Hoàng Thị Ái Nhiên [144]. Tác giả đề cập đến quan
điểm của Đảng và nhà nước về vai trò của phụ nữ; đưa ra con số thống kê cụ
thể về việc phụ nữ tham gia các hoạt động chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội;
khẳng định vai trò của phụ nữ trong thời kỳ đổi mới đất nước và hội nhập
quốc tế.
Bài viết: Phụ nữ Việt Nam đoàn kết, sáng tạo, bình đẳng và phát triển,
xây dựng tổ chức Hội vững mạnh của Nguyễn Thị Thanh Hòa [54]. Bài viết
khẳng định, với trên 48% lực lượng lao động xã hội, có mặt trong các ngành
nghề, lĩnh vực, các tầng lớp phụ nữ Việt Nam đã có những đóng góp quan
trọng vào thành tựu phát triển chung của đất nước. Xây dựng tổ chức hội vững
mạnh, phát huy đầy đủ vai trò nòng cốt trong công tác phụ nữ và thực hiện bình
đẳng giới là mục tiêu, chương trình hành động của Hội LHPN.
Bài viết: Năm năm thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TW của Bộ Chính trị
khóa X về công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước của Nguyễn Thị Thu Hồng [120]. Bài viết đã hệ thống kết quả 5 năm thực
hiện Nghị quyết số 11-NQ/TW trên tất cả các mặt chính trị, kinh tế, văn hóa -
xã hội.
Ngoài ra, dưới những góc độ nghiên cứu khác nhau của nhiều chuyên
ngành khoa học như: Triết học, Xã hội học, Hồ Chí Minh học..., các công trình
khoa học trên đã đề cập đến nhiều khía cạnh, cả trên phương diện lý luận và

18. 13
thực tiễn về vai trò to lớn của người phụ nữ Việt Nam xưa và nay trong quá
trình đấu tranh bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước.
Những công trình khoa học nghiên cứu chung về phụ nữ và vai trò của
phụ nữ Việt Nam đã khẳng định vị trí, vai trò của phụ nữ đối với sự nghiệp
cách mạng của dân tộc; làm rõ về chủ trương, đường lối công tác phụ nữ nói
chung, lãnh đạo tổ chức Hội LHPN và phong trào phụ nữ nói riêng của Đảng;
nêu rõ thực trạng hoạt động của Hội LHPN Việt Nam trong thời kỳ cách mạng
dân tộc dân chủ và cách mạng XHCN, đề xuất những giải pháp nâng cao hiệu
quả lãnh đạo của Đảng và hoạt động của Hội phụ nữ các cấp.
1.1.2. Nhóm các công trình nghiên cứu về tổ chức Hội phụ nữ và
phong trào phụ nữ Việt Nam
Hội LHPN Việt Nam là một tổ chức chính trị - xã hội, một thành viên
của hệ thống chính trị Việt Nam, đại diện cho các tầng lớp phụ nữ Việt Nam
(chiếm trên 50% dân số và lực lượng lao động xã hội). Trong công cuộc đổi
mới đất nước, việc đổi mới hệ thống chính trị nói chung, đổi mới hoạt động của
hệ thống chính trị nói riêng là một yêu cầu mang tính khách quan. Đây là lĩnh
vực nhận được sự quan tâm nghiên cứu của nhiều nhà khoa học.
Trong nhóm công trình nghiên cứu về tổ chức Hội phụ nữ và phong trào
phụ nữ Việt Nam, có các công trình nghiên cứu về đổi mới hoạt động của hệ
thống chính trị nói chung. Tiêu biểu là:
Các công trình nghiên cứu về đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng
đối với Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân gồm: Đổi mới
mối quan hệ giữa Đảng, chính quyền, đoàn thể nhân dân cấp phường trong
điều kiện kinh tế thị trường của Dương Xuân Ngọc [133]; Đổi mới phương
thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và xã hội của Nguyễn Khánh Ngọc,
Phạm Ngọc Quang [134]; Về giám sát và phản biện của Mặt trận Tổ quốc
trong giai đoạn hiện nay của Đặng Đình Tân [150]; Đổi mới nội dung, phương
thức lãnh đạo của Đảng đối với Mặt trận Tổ quốc và các Đoàn thể nhân dân
hiện nay của Ngô Huy Tiếp [157].

19. 14
Các công trình nêu trên cung cấp những tri thức tổng thể, toàn diện về
đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của hệ thống chính trị nói chung,
của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân nói riêng. Đây là những kiến
thức quý, làm cơ sở để tác giả có thể nghiên cứu sâu hơn về sự lãnh đạo của
Đảng đối với hệ thống chính trị, trong đó có Hội LHPN.
Bên cạnh các công trình nghiên cứu về tổ chức Hội phụ nữ và phong trào
phụ nữ Việt Nam, còn có các công trình nghiên cứu về công tác vận động phụ
nữ, đáng chú ý là:
Lịch sử Hội Liên Hiệp Phụ nữ Việt Nam (1930-1976), tập I [72]; Lịch sử
Hội Liên Hiệp Phụ nữ Việt Nam (1930-1976) (1976-1912), tập II của Hội Liên
Hiệp Phụ nữ Việt Nam [73]. Cuốn sách đã tổng kết, đánh giá một cách hệ
thống quá trình ra đời, trưởng thành và phát triển về tổ chức, hoạt động của Hội
LHPN Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh; nêu rõ
vai trò chỉ đạo tích cực, chủ động, sự sáng tạo trong vận dụng, cụ thể hóa
đường lối chủ trương của Đảng vào nhiệm vụ công tác Hội; đoàn kết, tập hợp
và vận động hội viên, phụ nữ thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính
sách pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ của Hội trong các giai đoạn cách
mạng. Đồng thời, góp phần tôn vinh những cán bộ, hội viên, phụ nữ có nhiều
đóng góp cho đất nước, cho sự phát triển của Hội LHPN Việt Nam trong sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Cuốn sách Biên niên lịch sử Hội Liên Hiệp Phụ nữ Việt Nam của Hội Liên
Hiệp Phụ nữ Việt Nam [74], tập hợp các sự kiện cơ bản được chọn lọc, đối
chiếu, xác minh và hệ thống hóa nhằm qua đó thể hiện một cách toàn diện quá
trình hình thành tổ chức và hoạt động của Hội LHPN Việt Nam dưới sự lãnh
đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh; hệ thống các quan điểm, đường lối,
cảu Đảng với công tác phụ vận trong đó có Hội LHPN Việt Nam; giới thiệu
một cách sinh động hoạt động của Hội LHPN Việt Nam trong các giai đoạn
cách mạng.

20. 15
Bài viết: Làm tốt công tác vận động, quy tụ sức mạnh của các tầng lớp
phụ nữ Việt Nam của Nguyễn Thị Thanh Hòa [55]. Tác giả nêu bật những kết
quả của công tác Hội và phong trào phụ nữ Việt Nam những năm 2007 - 2012,
góp phần to lớn vào thành tựu chung, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển
kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng của đất nước. Đồng thời, qua thực tiễn
phong trào phụ nữ và nhu cầu của hội viên, bài viết nêu rõ những dự báo về
thuận lợi, khó khăn, thách thức đối với công tác vận động phụ nữ trong giai
đoạn mới, đồng thời đề ra những định hướng lớn và giải pháp có tính đột phá
của Hội, nhằm phát huy hơn nữa vai trò của Hội LHPN Việt Nam trong công
tác vận động nhằm quy tụ sức mạnh của các tầng lớp phụ nữ, góp phần vào sự
nghiệp đổi mới, đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước.
Những công trình nghiên cứu trên, từng bước làm rõ sự lãnh đạo của
Đảng đối với công tác phụ vận; khẳng định vị trí, vai trò to lớn của phụ nữ
trong công cuộc đổi mới, đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước; đề cập đến thực
trạng và những vấn đề cấp bách đặt ra trong công tác vận động phụ nữ thời kỳ
đổi mới; đồng thời, đề ra một số giải pháp, định hướng chỉ đạo để thực hiện tốt
hơn công tác phụ vận của Đảng trong tình hình mới.
Nghiên cứu về tổ chức và hoạt động của Hội LHPN Việt Nam với tư
cách là một tổ chức chính trị - xã hội trong hệ thống chính trị của đất nước,
đóng vai trò nòng cốt trong thực hiện công tác phụ nữ của Đảng đã và đang thu
hút được sự quan tâm của một số nhà nghiên cứu, trước hết là của chính tổ
chức Hội LHPN Việt Nam, có thể kể đến một số công trình:
Bài viết: Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam với việc xây dựng các mô hình
hoạt động của Trương Thị Khuê [122]. Bài viết đề cập đến mô hình tuyên
truyền, giáo dục, hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế, nhằm nâng cao kiến thức và
năng lực của phụ nữ.
Cuốn sách: Các quy định của pháp luật về nhiệm vụ, quyền hạn của Hội
Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam [61], đã dày
công tra cứu, sưu tầm những quy định từ Hiến pháp và pháp luật hiện hành về

21. 16
nhiệm vụ, quyền hạn của Hội LHPN Việt Nam, coi đó là những căn cứ pháp lý
để Hội LHPN tổ chức, hoạt động trong giai đoạn hiện nay.
Đề tài khoa học: Cơ cấu cán bộ và tiêu chuẩn cán bộ lãnh đạo chủ chốt
của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam trong hệ thống chính trị đổi mới của Hội
Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam [63], và công trình khoa học: Vị trí, vai trò, chức
năng và mô hình tổ chức của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam trong hệ thống
chính trị của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam [65], đã làm rõ những cơ sở khoa
học và thực tiễn của những vấn đề xoay quanh công tác tổ chức, cán bộ của
Hội LHPN trong hệ thống chính trị. Trên cơ sở nghiên cứu những quan điểm,
chủ trương của Đảng về công tác phụ nữ thời kỳ đổi mới; xác định rõ vị trí, vai
trò, chức năng và mô hình tổ chức của Hội LHPN Việt Nam trong hệ thống
chính trị hiện nay, các công trình khoa học trên đề xuất cơ cấu cán bộ và tiêu
chuẩn cán bộ lãnh đạo chủ chốt của Hội LHPN Việt Nam. Đây là những yếu tố
quan trọng để Hội LHPN Việt Nam thực hiện tốt vai trò nòng cốt trong công
tác phụ nữ của Đảng nói chung, việc đổi mới hoạt động của Hội nói riêng trong
thời kỳ mới.
Bài viết: Mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước với Hội Liên hiệp Phụ nữ
Việt Nam - Thực trạng và những giải pháp đổi mới của Hội Liên hiệp Phụ nữ
Việt Nam [64], chỉ rõ những cơ sở khoa học, thực tiễn của mối quan hệ giữa
Hội LHPN với Đảng - tổ chức sáng lập và lãnh đạo Hội cũng như các tổ chức
đoàn thể nhân dân trong suốt quá trình cách mạng; quan hệ phối hợp hành động
với Nhà nước - cơ quan quản lý xã hội. Đồng thời, phân tích thực trạng và đề ra
những giải pháp để Hội phát huy tính độc lập, tự chủ của tổ chức, tích cực cùng
với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội khác thực hiện
tốt nhiệm vụ giám sát và phản biện xã hội, làm cơ sở chính trị vững chắc cho
Đảng và Nhà nước.
Cuốn sách: Nâng cao vị trí chính trị và năng lực hoạt động của Hội Liên
hiệp Phụ nữ Việt Nam của Trịnh Xuân Giới [47], khẳng định vị trí của phụ nữ

22. 17
trong hệ thống chính trị, đồng thời đề cập đến những chủ trương của Đảng đối
với hoạt động của Hội LHPN trong giai đoạn hiện nay.
Bên cạnh đó, là các đề tài khoa học, tiêu biểu là: Đề tài khoa học cấp Bộ:
Thực trạng lao động nữ khu vực công nghiệp tham gia sinh hoạt Hội trên địa
bàn dân cư của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam [67], đã phản ánh thực trạng
lao động nữ trong khu vực công nghiệp tham gia sinh hoạt Hội; phân tích
những khó khăn và giải pháp giúp họ tham gia tích cực vào tổ chức Hội; Khảo
sát, đánh giá mô hình thu hút hội viên phụ nữ tham gia hoạt động Hội Liên
hiệp Phụ nữ và đề xuất giải pháp của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam [71]. Đề
tài tập trung nghiên cứu, chỉ ra những thách thức đối với tổ chức Hội; đồng
thời, đề ra phương hướng, giải pháp đổi mới hoạt động nhằm tập hợp, thu hút
các tầng lớp phụ nữ, nhất là lao động nữ khu vực công nghiệp. Thông qua kết
quả nghiên cứu của đề tài, những mô hình hoạt động hiệu quả trong việc thu
hút hội viên như các mô hình nhóm nhỏ theo sở thích, lứa tuổi, ngành nghề...
đã được ghi nhận và có định hướng nhân rộng; Thực trạng và đề xuất phương
hướng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động và phát triển tổ chức Hội Liên
hiệp Phụ nữ Việt Nam đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới của Nguyễn Thị Kim
Thúy [156]. Đề tài mô tả thực trạng, nhu cầu của phụ nữ, từ đó, đề xuất biện
pháp thu hút phát triển hội viên tham gia sinh hoạt Hội; xác định thực trạng bộ
máy tổ chức và trình độ, năng lực của cán bộ Hội các cấp; đề xuất phương
hướng đổi mới cơ cấu tổ chức bộ máy và dự báo yêu cầu, nhiệm vụ đối với cán
bộ Hội trong giai đoạn sắp tới, từ đó đề xuất tiêu chuẩn, tiêu chí cán bộ Hội đáp
ứng yêu cầu của giai đoạn mới. Bên cạnh đó, đề tài làm rõ vị trí của Hội LHPN
Việt Nam trong thời kỳ CNH, HĐH đất nước; đồng thời, đánh giá việc triển
khai các chương trình, phong trào hoạt động của Hội LHPN Việt Nam hiện
nay; dự báo xu hướng phát triển Hội đến năm 2020, tầm nhìn 2030 và đề xuất
mục tiêu, quan điểm, định hướng và giải pháp phát triển tổ chức Hội đáp ứng
yêu cầu của thời kỳ mới.

23. 18
Bài viết: Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam với việc triển khai Nghị quyết
Đại hội Đảng lần thứ XI về vấn đề phụ nữ của tác giả Nguyễn Thị Thanh Hòa
[53]. Bài viết khẳng định quyết tâm của Hội LHPN Việt Nam cùng với toàn
Đảng, toàn dân thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XI của Đảng. Đồng
thời, xây dựng kế hoạch cụ thể, triển khai những vấn đề trực tiếp, cơ bản về
bình đẳng giới và công tác phụ nữ. Bài viết là tài liệu tuyên truyền, quán triệt
Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XI đến các cấp Hội; xây dựng Báo cáo Đại
hội bảo đảm quán triệt và thực hiện các nhiệm vụ đề ra trong Cương lĩnh xây
dựng đất nước thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (CNXH).
Bài viết: Nhiệm vụ trọng tâm, then chốt của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt
Nam các cấp trong thời kỳ mới của Nguyễn Thị Thanh Hòa [50], khẳng định:
Xây dựng, củng cố và phát triển tổ chức Hội LHPN Việt Nam là biện pháp
quan trọng thúc đẩy sự lớn mạnh của Hội cả về lượng và chất nhằm nâng cao
vị trí, vai trò của phụ nữ trong bối cảnh hội nhập quốc tế, đồng thời đảm bảo
yêu cầu phát triển bền vững hài hòa của xã hội.
Bài viết: Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam với công tác tuyên truyền, giáo
dục phẩm chất đạo đức phụ nữ Việt Nam thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa
của Hoàng Thị Ái Nhiên [145]. Bài viết đề cập đến sự cần thiết của công tác
tuyên truyền, giáo dục phẩm chất đạo đức phụ nữ thời kỳ mới, nêu lên những
kết quả và yêu cầu đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục phẩm chất đạo đức
phụ nữ Việt Nam trong bối cảnh mới.
Bài viết: Chính sách đối với phụ nữ nông thôn trong thời kỳ công nghiệp
hóa của Hoàng Bá Thịnh [152], khẳng định vai trò của phụ nữ nông thôn đối với
sự phát triển nông nghiệp và quá trình đô thị hóa; những thách thức, trở ngại của
nguồn nhân lực nữ trong nông nghiệp, nông thôn. Tác giả đưa ra những giải
pháp về chính sách đối với phụ nữ nông thôn trong quá trình CNH, HĐH.
Cuốn sách: Điều lệ Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam của Hội Liên hiệp
Phụ nữ Việt Nam [70]. Cuốn sách cung cấp đầy đủ những Điều lệ Hội LHPN
Việt Nam và những hướng dẫn cụ thể để thực hiện Điều lệ của Hội.

24. 19
Ngoài ra, còn có một số luận án tiến sĩ, tiêu biểu là: Đảng bộ tỉnh Hải
Dương lãnh đạo Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh đổi mới nội dung, phương thức
hoạt động từ năm 1997 đến năm 2012 của Nguyễn Thị Nhật Thu [153]. Luận
án làm rõ quá trình Đảng bộ tỉnh Hải Dương lãnh đạo Hội LHPN tỉnh trong đổi
mới nội dung, phương thức hoạt động từ năm 1997 đến năm 2012; khẳng định
những thành công, chỉ ra những hạn chế; đúc kết một số kinh nghiệm để lãnh
đạo Hội LHPN tỉnh Hải Dương đổi mới nội dung, phương thức hoạt động trong
thời kỳ mới đạt hiệu quả hơn, góp phần khẳng định và nâng cao năng lực lãnh
đạo của Đảng bộ tỉnh Hải Dương đối với công tác phụ nữ nói chung, hoạt động
của Hội phụ nữ nói riêng.
Các công trình khoa học trên ở phạm vi, góc độ khác nhau đã đề cập đến
vai trò của phụ nữ Việt Nam; nêu rõ mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước với Hội
LHPN Việt Nam; về mô hình tổ chức Hội LHPN các cấp trong hệ thống chính
trị; đồng thời, đề cập đến vai trò lãnh đạo của Đảng đối với công tác phụ vận
trong thời kỳ đổi mới, cũng như việc phát huy vai trò, trách nhiệm của các đoàn
thể quần chúng, các tổ chức xã hội, các tổ chức kinh tế thực hiện công tác vận
động phụ nữ. Các công trình khoa học cũng xác định tầm quan trọng của các
cấp ủy Đảng trong lãnh đạo nhằm nâng cao năng lực của phụ nữ trên nhiều
phương diện, trong xây dựng tổ chức và đội ngũ cán bộ Hội LHPN là nhân tố
quan trọng để đổi mới công tác Hội và nâng cao chất lượng phong trào phụ nữ
trong tình hình mới.
Những nghiên cứu trên cho thấy vai trò của tổ chức Hội LHPN Việt Nam
trong việc tập hợp rộng rãi các tầng lớp phụ nữ, đại diện, bảo vệ quyền bình
đẳng, dân chủ, hợp pháp, chính đáng của phụ nữ; tham gia quản lý nhà nước,
tham gia xây dựng Đảng; đoàn kết, vận động, tổ chức, hướng dẫn phụ nữ thực
hiện chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, góp phần xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam. Đó chính là những cơ sở và nguyên tắc cơ
bản để tổ chức Hội LHPN Việt Nam thực hiện ngày càng tốt hơn những chức
năng, nhiệm vụ của tổ chức Hội.

25. 20
1.1.3. Nhóm công trình nghiên cứu về Hưng Yên và hoạt động của
Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh
Hưng Yên là mảnh đất giàu giá trị truyền thống lịch sử, văn hóa, được
nhiều học giả nghiên cứu dưới các góc độ khác nhau:
Những công trình nghiên cứu chung về mảnh đất, con người Hưng
Yên, gồm:
Lịch sử Đảng bộ tỉnh Hưng Yên, tập I (1929 -1954) [2]; tập II (1954 -
1975) [3]; tập III (1975 -2000) của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Hưng Yên [4].
Đây là công trình nghiên cứu công phu về quá trình hình thành, xây dựng và
phát triển của Đảng bộ tỉnh Hưng Yên từ khi còn là những tổ chức tiền thân
đến khi chính thức thành lập tháng 7 năm 1941 và quá trình lãnh đạo phong
trào cách mạng ở địa phương đến năm 2000. Suốt chặng đường dài lãnh đạo sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ quê hương, Đảng bộ tỉnh Hưng Yên luôn coi trọng
vai trò, vị trí của phụ nữ và luôn quan tâm lãnh đạo tổ chức Hội LHPN và các
phong trào phụ nữ tỉnh. Qua đó, huy động được sự đóng góp to lớn, của mọi
tầng lớp phụ nữ tỉnh Hưng Yên vào sự nghiệp cách mạng chung, nhất là thời kỳ
đổi mới.
Cuốn sách Hưng Yên vùng phù sa văn hóa của Nguyễn Phúc Lai [123],
giới thiệu khái quát những đặc điểm nổi bật văn hóa địa phương, bao gồm: Văn
hóa nghệ thuật dân gian, di tích lịch sử, lễ hội, danh nhân tiêu biểu, nghề truyền
thống, làng cổ, đặc sản văn hóa ẩm thực...giúp người đọc có góc nhìn sâu sắc
hơn về đặc trưng văn hóa của vùng đất văn hiến Hưng Yên.
Cuốn sách Di tích lịch sử - văn hóa Hưng Yên của Bảo tàng Hưng Yên
[25]. Nội dung cuốn sách tập trung giới thiệu về vùng đất thứ nhất kinh kỳ,
thứ nhì Phố Hiến. Đó là những truyền thuyết đã đi vào huyền thoại với 158 đi
tích và cụm di tích lịch sử - văn hóa được Bộ Văn hóa - Thông tin công nhận
ở 10 huyện, thị trong tỉnh, kèm theo một số hình ảnh tiêu biểu của các di tích
để minh họa, giúp cho độc giả hiểu biết sâu sắc hơn về mảnh đất con người
xứ nhãn.

26. 21
Cuốn sách Phố Hiến của Nguyễn Khắc Hào, Nguyễn Đình Nhã [48], đã
tái hiện một cách hệ thống diện mạo lịch sử vùng đất và con người, điều kiện
tự nhiên và dân cư, từ quá trình phát triển nội, ngoại thương xưa đến kho tàng
di sản văn hóa vật thể và phi vật thể của Phố Hiến còn lại đến ngày nay.
Cuốn sách Thành tựu phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Hưng Yên sau 14
năm tái lập (1997-2010) của Cục Thống kê tỉnh Hưng Yên [29]; và cuốn Kinh
tế - xã hội tỉnh Hưng Yên sau 15 năm tái lập (1997-2011) của Cục Thống kê
tỉnh Hưng Yên [30], đã đi sâu phân tích, đánh giá, nêu bật kết quả đạt được và
phân tích của những kết quả về phát triển kinh tế Hưng Yên; cung cấp những
số liệu thống kê về kinh tế - xã hội của tỉnh Hưng Yên trong thời kỳ đẩy mạnh
CNH, HĐH.
Đặc biệt, kỷ niệm 100 năm Ngày sinh đồng chí Nguyễn Văn Linh, người
học trò suất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người con ưu tú của quê hương
Hưng Yên, Ban Tuyên giáo Trung ương, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí
Minh, Tỉnh ủy Hưng Yên trang trọng tổ chức Hội thảo cấp Quốc gia với chủ
đề: Đồng chí Nguyễn Văn Linh với Cách mạng Việt Nam và quê hương Hưng
Yên của Ban Tuyên giáo Trung ương, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí
Minh, Tỉnh ủy Hưng Yên [23]. Kỷ yếu Hội thảo khoa học đã ôn lại cuộc đời,
sự nghiệp và những cống hiến to lớn của đống chí Nguyễn Văn Linh đối với
cách mạng Việt Nam; những tình cảm sâu nặng của đồng chí với quê hương
Hưng Yên; đồng thời, tuyên truyền truyền thống yêu nước và phẩm chất chính
trị, đạo đức cách mạng của người cộng sản cho cán bộ, đảng viên, và thế hệ trẻ;
cổ vũ động viên, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta tiếp tục thực hiện thắng lợi
công cuộc đổi mới CNH, HĐH đất nước.
Dưới các góc độ khác nhau, những công trình khoa học trên đã nêu bật
truyền thống lịch sử, văn hóa và quá trình Đảng bộ và nhân dân tỉnh Hưng Yên
đấu tranh chống đế quốc, phong kiến và xây dựng CNXH. Qua đó, làm rõ vai
trò lãnh đạo của Đảng bộ Tỉnh.

27. 22
Những công trình khoa học nghiên cứu về công tác vận động phụ nữ và
hoạt động của Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh Hưng Yên
Tiêu biểu là công trình khoa học Lịch sử phong trào phụ nữ tỉnh Hưng
Yên (1930 - 2000) do Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Hưng Yên [87]. Công trình đã
phản ánh được những sự kiện quan trọng, những phong trào phụ nữ điển hình
và những đóng góp to lớn của phụ nữ Tỉnh đối với quê hương Hưng Yên; đồng
thời, khẳng định sự trưởng thành, lớn mạnh của tổ chức Hội và phong trào phụ
nữ tỉnh Hưng Yên, trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc
Mỹ xâm lược và 25 năm xây dựng CNXH.
Cuốn Nữ du kích Hoàng Ngân của Kinh Lịch [124] và cuốn sách
Chuyện kể về phong trào nữ du kích Hoàng Ngân của Bộ chỉ huy quân sự tỉnh
Hưng Yên [27], đã giới thiệu những tấm gương nữ du kích trong kháng chiến
chống Pháp anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang, góp phần tô đậm thêm
truyền thống tốt đẹp của phụ nữ Việt Nam nói chung, phụ nữ tỉnh Hưng Yên
nói riêng. Bên cạnh đó, công trình khoa học trên cũng nêu bật tấm gương của
các nữ anh hùng, đã chiến đấu, hy sinh anh dũng như: chị Bùi Thị Cúc, Trần
Thị Khang, Trần Thị Tý, Vũ Thị Xoang...
Cuốn Hoa xứ nhãn của Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Hưng Yên, Hội văn
học nghệ thuật tỉnh Hưng Yên [116]. Cuốn sách tuyển chọn những tác phẩm có
nội dung khích lệ những cán bộ, hội viên và các tầng lớp phụ nữ trong Tỉnh
tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp của các thế hệ phụ nữ Hưng Yên nói
riêng, và phụ nữ Việt Nam nói chung; rèn luyện phẩm chất đạo đức phụ nữ Việt
Nam thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước để xây dựng gia đình ấm no, tiến
bộ, hạnh phúc, bền vững.
Những công trình khoa học trên tập trung phân tích vai trò của Hội
LHPN tỉnh và các tầng lớp phụ nữ qua các thời kỳ lịch sử, bước đầu chỉ ra
phương thức lãnh đạo của Đảng bộ Tỉnh đối với phong trào phụ nữ; cung cấp
tư liệu và cách tiếp cận trong nghiên cứu tổ chức Hội và phong trào phụ nữ tỉnh
Hưng Yên những năm đổi mới.

28. 23
1.2. NỘI DUNG NHỮNG CÔNG TRÌNH KHOA HỌC LIÊN QUAN ĐẾN
LUẬN ÁN ĐÃ GIẢI QUYẾT VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ LUẬN ÁN TẬP TRUNG
NGHIÊN CỨU
1.2.1. Nội dung các công trình nghiên cứu đã giải quyết
Nhóm công trình nghiên cứu về phụ nữ, vai trò của phụ nữ Việt Nam và
nhóm công trình nghiên cứu về tổ chức Hội và phong trào phụ nữ Việt Nam cho
thấy, mảng đề tài nghiên cứu liên quan đến phụ nữ, công tác phụ nữ, hoạt động
của Hội LHPN Việt Nam và phong trào phụ nữ khá phong phú, bao quát nhiều
lĩnh vực, có giá trị khoa học, thực tiễn cao. Dưới những góc độ tiếp cận khác
nhau, các công trình khoa học đã phản ánh, nêu bật vai trò lãnh đạo của Đảng
đối với tổ chức Hội LHPN Việt Nam; đồng thời, làm rõ hơn vị trí, vai trò, đóng
góp của phụ nữ trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc dưới sự lãnh đạo của
Đảng cũng như vai trò của phụ nữ Việt Nam trong xã hội. Đặc biệt, trong thời kỳ
đổi mới, vai trò của phụ nữ và Hội LHPN ngày càng quan trọng trong hệ thống
chính trị. Các công trình đã khái quát lên truyền thống quý báu của phụ nữ Việt
Nam là những chất liệu tạo niềm tin, khát vọng, thúc đẩy sự tiến bộ của phụ nữa
trong thế kỷ XXI, là sức mạnh để Hội LHPN tham gia hoạt động tích cực trong
hệ thống trị, góp phần thực hiện thành công CNH, HĐH đất nước.
Nhóm công trình về nghiên cứu về Hưng Yên và hoạt động của Hội
LHPN tỉnh đã tái hiện lại những truyền thống tốt đẹp, vai trò của phụ nữ Hưng
Yên trong lịch sử phát triển của tỉnh, là niềm tự hào và kinh nghiệm quý để Hội
LHPN tỉnh tiếp tục phát huy trong điều kiện mới. Tuy nhiên, bước vào thời kỳ
đổi mới, công tác phụ nữ và hoạt động của Hội LHPN Việt Nam nói chung,
Hội LHPN tỉnh Hưng Yên nói riêng có cả thời cơ, vận hội và khó khăn, thách
thức, đòi hỏi phải những định hướng, giải pháp mới về tổ chức và hoạt động để
hoàn thành nhiệm vụ chính trị trong điều kiện mới.
Những kết quả nghiên cứu trên cung cấp nguồn tư liệu có giá trị phục vụ
nghiên cứu, tham khảo và phương pháp tiếp cận; đồng thời, gợi mở những yêu
cầu mới đối với quá trình nghiên cứu luận án. Tuy nhiên, do mục đích và phạm

29. 24
vi nghiên cứu đặt ra, 3 nhóm công trình khoa học nêu trên chỉ đề cập đến
những vấn đề chung về tổ chức, nội dung, phương thức hoạt động Hội LHPN,
công tác vận động phụ nữ...; chưa có công trình nào đi sâu nghiên cứu đầy đủ,
có hệ thống về quá trình Đảng bộ tỉnh Hưng Yên lãnh đạo hoạt động của Hội
Liên hiệp phụ nữ tỉnh từ năm 1997 đến năm 2015. Vì vậy, việc thực hiện đề tài
này là cần thiết xét trên cả phương diện lý luận và thực tiễn.
1.2.2. Những vấn đề luận án tập trung nghiên cứu
Trên cơ sở tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án,
có thể khẳng định, đó là những công trình khoa học có giá trị mà nghiên cứu
sinh tham khảo để kế thừa trong quá trình thực hiện luận án. Tuy nhiên, đa số
những nghiên cứu chung về phong trào phụ nữ và hoạt động của Hội LHPN
mới chỉ tiếp cận nghiên cứu dưới dạng bài viết, chưa có nhiều công trình
nghiên cứu có tính hệ thống, toàn diện, sâu sắc về Đảng lãnh đạo hoạt động của
Hội LHPN Việt Nam, giai đoạn từ năm 1997 đến năm 2015. Cho đến nay, cũng
chưa có công trình nào nghiên cứu về hoạt động của Hội LHPN tỉnh nói chung
và Đảng bộ tỉnh Hưng Yên lãnh đạo hoạt động của Hội LHPN tỉnh nói riêng,
đặc biệt là trong giai đoạn từ năm 1997 đến năm 2015.
Từ thực tiễn đó, nghiên cứu sinh định hướng và xác định những nội dung
nghiên cứu:
Về tư liệu:
Sưu tầm nguồn tư liệu về quan điểm của Đảng, chính sách của Nhà
nước, sự lãnh đạo của Hội LHPN Việt Nam đối với công tác phụ nữ, phong
trào phụ nữ; sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Hưng Yên đối với hoạt động của Hội
LHPN tỉnh. Qua đó, xây dựng hệ thống tư liệu toàn diện về chủ trương và quá
trình Đảng bộ tỉnh Hưng Yên lãnh đạo hoạt động của Hội LHPN tỉnh cũng như
thực trạng hoạt động của Hội LHPN tỉnh thời kỳ 1997-2015.
Về nội dung:
Một là, phân tích những yếu tố tác động đến sự lãnh đạo của Đảng bộ
tỉnh Hưng Yên đối với hoạt động của Hội LHPN tỉnh như: Quan điểm, chủ

30. 25
trương của Đảng về công tác phụ nữ và hoạt động của Hội LHPN; đặc điểm
tự nhiên, kinh tế - xã hội; thực trạng hoạt động của Hội LHPN tỉnh trước
năm 1997.
Hai là, phân tích chủ trương của Đảng và Đảng bộ tỉnh Hưng Yên về
công tác công tác phụ nữ và hoạt động của Hội LHPN tỉnh. Trên cơ sở các
quan điểm của Đảng, chính sách của Nhà nước, làm rõ quá trình phát triển về
nhận thức và chủ trương của Đảng bộ tỉnh Hưng Yên về công tác phụ nữ và
hoạt động của Hội LHPN tỉnh từ năm 1997 đến năm 2015.
Ba là, phân tích, làm rõ quá trình Đảng bộ tỉnh Hưng Yên chỉ đạo hoạt
động của Hội LHPN tỉnh qua hai giai đoạn: 1997 - 2005 và 2005 - 2015 trên
các mặt: Nâng cao nhận thức về vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy Đảng,
chính quyền đối với Hội LHPN tỉnh; xây dựng và phát triển tổ chức Hội về bộ
máy đội ngũ cán bộ Hội, phát triển hội viên; phát triển kinh tế - xã hội; công
tác tuyên truyền và sơ kết, tổng kết nhân rộng điển hình tiên tiến, về đẩy
mạnh các phong trào thi đua yêu nước. Đây là nội hàm cơ bản trong hoạt
động của Hội LHPN dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ Tỉnh.
Bốn là, đánh giá những thành công và hạn chế, bước đầu đúc kết những
kinh nghiệm qua thực tiễn quá trình Đảng bộ tỉnh Hưng Yên lãnh đạo hoạt
động của Hội LHPN tỉnh, nhằm đáp ứng yêu cầu xây dựng tỉnh Hưng Yên
ngày càng giàu mạnh, văn minh.

31. 26
Chương 2
QUÁ TRÌNH ĐẢNG BỘ TỈNH HƯNG YÊN LÃNH ĐẠO HOẠT ĐỘNG
CỦA HỘI LIÊN HIỆP PHỤ NỮ TỈNH TỪ NĂM 1997 ĐẾN NĂM 2005
2.1. NHỮNG YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG BỘ
TỈNH HƯNG YÊN ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG CỦA HỘI LIÊN HIỆP PHỤ NỮ TỈNH
2.1.1. Quan điểm, chủ trương của Đảng về công tác phụ nữ và xây
dựng Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam
Xuất phát từ thực tiễn lịch sử dân tộc, được trang bị lý luận của chủ
nghĩa Mác-Lênin, với những quan điểm tiến bộ về vai trò của phụ nữ, ngay từ
khi mới thành lập và trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng
Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm đến sự nghiệp giải
phóng phụ nữ, gắn sự nghiệp đó với sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc,
giải phóng giai cấp. Chủ tịch Hồ Chí Minh có những luận điểm thể hiện tầm
nhìn chiến lược khi đặt vấn đề giải phóng phụ nữ, thực hiện quyền bình đẳng
nam, nữ trong tương quan phát triển của xã hội mới, của CNXH. Người khẳng
định “Nói phụ nữ là nói phần nửa của xã hội. Nếu không giải phóng phụ nữ thì
không giải phóng một nửa loài người. Nếu không giải phóng phụ nữ là xây
dựng Chủ nghĩa xã hội chỉ có một nửa” [130, tr.523]. “Lực lượng cách mạng
của phụ nữ là lực lượng rất trọng yếu. Nếu quảng đại quần chúng phụ nữ không
tham gia vào những cuộc đấu tranh cách mạng thì cách mạng không thắng lợi
được”, “Phụ nữ là một lực lượng xã hội rộng lớn, đóng vai trò rất quan trọng
trong sự nghiệp cách mạng. Xem trong lịch sử cách mệnh chẳng có lần nào là
không có đàn bà con gái tham gia” và “An Nam cách mệnh cũng phải có nữ
giới tham gia mới thành công” [127, tr.219]. Vì vậy, “Muốn thâu phục cho
được hết các phần tử phụ nữ thì ngoài sự cộng tác trong phụ nữ công nông ra,
Đảng lại cần phải tổ chức ra các đoàn thể phụ nữ “phụ nữ hiệp hội”, mục đích
chính là mưu quyền lợi cho phụ nữ, làm cho phụ nữ được triệt để giải phóng”
[142, tr.21], và Người khẳng định “Non sông gấm vóc Việt Nam do phụ nữ ta,
trẻ cũng như già, ra sức dệt thêu mà thêm tốt đẹp, rực rỡ” [129, tr.432].

32. 27
Đảng Cộng sản Việt Nam do Hồ Chí Minh sáng lập, rèn luyện và lãnh
đạo luôn vận dụng tư tưởng của Người về vấn đề giải phóng phụ nữ, nam nữ
bình quyền trong từng thời kỳ của cách mạng Việt Nam. Có thể khẳng định,
chính những quan điểm xuyên suốt, nhất quán của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí
Minh về vai trò, vị trí của phụ nữ trong lịch sử là yếu tố cơ bản để một đoàn thể
cách mạng của phụ nữ Việt Nam sớm được thành lập.
Theo đó, Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành (BCH) Trung ương Đảng
tháng 10-1930 đã thông qua một nội dung riêng trong Nghị quyết về công tác
vận động phụ nữ và chủ trương thành lập Phụ nữ Hiệp hội [40, tr.188-191].
Ngày 20-10-1930, Phụ nữ Hiệp hội - tổ chức tiền thân của Hội LHPN Việt
Nam được thành lập với mục đích tập hợp rộng rãi các tầng lớp phụ nữ, đấu
tranh giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp và giải phóng phụ nữ theo đường
lối của Đảng. Ngày 20-10-1946, Hội LHPN Việt Nam chính thức được thành
lập. Từ khi thành lập, qua các thời kỳ cách mạng dan tộc dân chủ, Hội LHPN
Việt Nam luôn thể hiện vai trò nòng cốt trong công tác vận động các tầng lớp
phụ nữ tham gia và đóng góp to lớn vào sự nghiệp cách mạng của Đảng. Trong
nhiều nghị quyết, chỉ thị của Đảng, đều chỉ rõ vai trò đại diện của Hội LHPN
Việt Nam: “...là một tổ chức quần chúng cách mạng của Đảng, có truyền thống
đoàn kết và giác ngộ chính trị cho các tầng lớp phụ nữ tích cực tham gia cách
mạng dân tộc dân chủ nhân dân và cách mạng xã hội chủ nghĩa, đồng thời đấu
tranh để thực hiện nam nữ bình đẳng, giải phóng phụ nữ” [36, tr.5].
Bước vào thời kỳ đổi mới, Đảng đặc biệt chú trọng công tác vận động,
tập hợp các tổ chức quần chúng. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI (1986)
của Đảng Cộng sản Việt Nam, đánh dấu một bước đổi mới quan trọng về sự
lãnh đạo của Đảng trên mọi lĩnh vực. Đề cập vị trí, vai trò của phụ nữ, Đại hội
khẳng định:
Phụ nữ nói chung và lao động nữ nói riêng có những đặc điểm cần
chú ý. Để phát huy vai trò to lớn của phụ nữ trong sự nghiệp cách
mạng, cần làm cho đường lối vận động phụ nữ của Đảng được thấu

33. 28
suốt trong cả hệ thống chuyên chính vô sản, được cụ thể hóa thành
chính sách, luật pháp... Tạo điều kiện cho phụ nữ kết hợp được
nghĩa vụ công dân với chức năng làm mẹ, xây dựng gia đình hạnh
phúc [41, tr.450].
Đại hội chỉ rõ: Đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của các tổ
chức quần chúng, hướng mạnh về cơ sở, thu hút đông đảo nhân dân vào các
phong trào cách mạng… Thực hiện dân chủ XHCN, tôn trọng và đảm bảo
quyền công dân; chống tệ quan liêu cửa quyền, ức hiếp quần chúng trong bộ
máy lãnh đạo quản lý các cấp. Thực hiện có nền nếp khẩu hiệu dân biết, dân
bàn, dân làm, dân kiểm tra; tất cả vì dân và do dân. Động viên và tổ chức
quần chúng tham gia quản lý kinh tế, quản lý xã hội, tham gia vào các hoạt
động cải cách.
Quán triệt tinh thần Nghị quyết Đại hội VI của Đảng, Hội nghị lần thứ
tám BCH Trung ương Đảng, khóa VI ra Nghị quyết số 8B-NQ/TW Về đổi mới
công tác quần chúng của Đảng, tăng cường mối quan hệ giữa Đảng và nhân
dân, trong đó nhấn mạnh: Các đoàn thể ở cơ sở: ... Coi trọng việc tập hợp quần
chúng bằng những hình thức linh hoạt, hoạt động theo những nội dung thích
hợp. Đảng cần hướng dẫn sự đổi mới nội dung hoạt động của các đoàn thể và
tổ chức quần chúng vào việc đoàn kết đoàn viên, hội viên cùng chăm lo lợi ích
thiết thực của mình và góp phần vào sự nghiệp chung của đất nước, xây dựng,
bảo vệ chính quyền cách mạng.
Nhằm thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 8B/NQ-TW (1990), Ban Bí thư
ra Chỉ thị số 62/CT-TW (1990) yêu cầu: các đoàn thể quần chúng ở cơ sở định
rõ chức năng, cải tiến phương thức hoạt động, đề ra nhiệm vụ của tổ chức mình
để đem lại lợi ích thiết thực cho đoàn viên, hội viên.
Ngày 12-7-1993, Bộ Chính trị ra Nghị quyết số 04-NQ/TW Về đổi mới
và tăng cường công tác vận động phụ nữ trong tình hình mới nêu rõ: Hội
LHPN là tổ chức đại diện cho lợi ích của phụ nữ, là trung tâm tập hợp đoàn kết
phụ nữ Việt Nam, hướng dẫn và vận động chị em phấn đấu vì sự nghiệp giải
phóng phụ nữ, bình đẳng nam nữ, vì sự nghiệp phát triển và hạnh phúc của phụ

34. 29
nữ, vì sự nghiệp đổi mới, thực hiện dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng,
dân chủ, văn minh [142, tr.189].
Tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 04-NQ/TW(1993) của Bộ Chính trị,
ngày 16-5-1994, Ban Bí thư Trung ương Đảng ra Chỉ thị số 37-CT/TW(1994)
Về một số vấn đề cấp bách về công tác cán bộ nữ trong tình hình mới. Chỉ thị
một lần nữa thể hiện quan điểm nhất quán của Đảng và Nhà nước đối với sự
phát triển của phụ nữ Việt Nam, trong đó, công tác cán bộ là khâu then chốt.
Sau 10 năm tiến hành sự nghiệp đổi mới toàn diện, đất nước đã thoát
khỏi tình trạng khủng hoảng kinh tế - xã hội. Với những nền tảng tạo được, Đại
hội VIII (1996) quyết định chuyển đất nước sang một thời kỳ mới - thời kỳ đẩy
mạnh CNH, HĐH.
Trước yêu cầu của tình hình mới, Đảng tiếp tục nhấn mạnh một số
nhiệm vụ chủ yếu trong công tác vận động phụ nữ:
Xây dựng và thực hiện chiến lược phát triển vì sự tiến bộ của phụ nữ
đến năm 2000; đặc biệt coi trọng việc đào tạo nghề, tạo việc làm,
phát triển kinh tế gia đình, cải thiện đời sống, bảo vệ sức khỏe phụ
nữ, trẻ em; quan tâm phát triển Đảng và đào tạo, bồi dưỡng cán bộ
nữ, tăng tỷ lệ cán bộ nữ trong cơ quan lãnh đạo của Đảng và Nhà
nước ở các cấp, các ngành [37, tr.112].
Những năm cuối thế kỷ XX, tình hình thế giới có những diễn biến phức
tạp. Những mâu thuẫn cơ bản trên thế giới vẫn còn tồn tại và phát triển, có
nhiều nét mới: Cách mạng Khoa học - công nghệ tiếp tục phát triển với tốc độ
cao, làm tăng nhanh lực lượng sản xuất, đồng thời thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu
kinh tế thế giới, quốc tế hóa nền kinh tế và đời sống xã hội.
Ở trong nước, công cuộc đổi mới, CNH, HĐH đất nước đạt được những
thành quan trọng: Tốc độ tăng trưởng kinh tế tương đối nhanh và ổn định; văn
hóa - xã hội chuyển biến tích cực; quốc phòng an ninh được củng cố; quan hệ
đối ngoại từng bước mở rộng. Nhiệm vụ đề ra cho chặng đường đầu tiên của
thời kỳ quá độ lên CNXH là chuẩn bị tiền đề cho công nghiệp hóa đã căn bản

35. 30
hoàn thành. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn chưa ra khỏi tình trạng một nước nghèo,
kém phát triển; tình hình xã hội còn nhiều tiêu cực, nhiều vấn đề xã hội chưa
được giải quyết, trong đó có những vấn đề liên quan trực tiếp và ảnh hưởng
tiêu cực tới phụ nữ, trẻ em và cuộc sống gia đình.
Trước tình hình đó, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX (2001) của
Đảng tiếp tục đổi mới tư duy về công tác vận động phụ nữ, với các quan điểm,
chủ trương phù hợp với tình hình mới, nhất là việc thực hiện chính sách bình
đẳng giới:
Đối với phụ nữ, thực hiện tốt luật pháp, chính sách bình đẳng giới,
bồi dưỡng, đào tạo nghề nghiệp, nâng cao học vấn, có cơ chế, chính
sách để phụ nữ tham gia ngày càng nhiều vào các cơ quan lãnh đạo
và quản lý ở các cấp, các ngành; chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em;
tạo điều kiện để phụ nữ thực hiện tốt thiên chức người mẹ; xây dựng
gia đình ấm no, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc [42, tr.120].
Như vậy, bước vào thời kỳ đổi mới, trên cơ sở tình hình thực tiễn của đất
nước, nhằm khơi dậy truyền thống, bản chất tốt đẹp và tiềm năng của phụ nữ
Việt Nam, khích lệ các tầng lớp phụ nữ các địa phương trong cả nước tích cực
đóng góp nhiều hơn nữa, trí tuệ, sức lực vào sự nghiệp CNH, HĐH đất nước,
Đảng đã kịp thời đề ra những chủ trương về công tác phụ nữ và xây dựng Hội
LHPN, góp phần định hướng cho các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ban,
ngành, địa phương để xây dựng tổ chức Hội và đổi mới nội dung, phương thức
hoạt động của Hội LHPN các cấp, từng bước thúc đẩy phong trào phụ nữ cả
nước phát triển, góp phần xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
2.1.2. Điền kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và truyền thống lịch sử -
văn hóa
* Điều kiện tự nhiên
Hưng Yên là tỉnh nằm ở tả ngạn sông Hồng, thuộc châu thổ đồng bằng
Bắc Bộ, nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc và tam giác tăng trưởng
Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh. Hưng Yên nằm trong tọa độ 20°36’ và 21 vĩ

36. 31
độ Bắc,105°53’ và 106°15’ kinh độ Đông. Phía Bắc liền kề với Thủ đô Hà Nội
và tỉnh Bắc Ninh, phía Nam giáp tỉnh Thái Bình, phía Đông giáp tỉnh Hải
Dương, phía Tây gíap tỉnh Hà Tây và Hà Nam. Đây là một vùng đất phù sa
màu mỡ, đậm nét truyền thống văn hoá và lịch sử lâu đời. Hưng Yên là một
tỉnh nông nghiệp, một miền quê mang những nét đặc trưng của nông thôn Việt
Nam vùng đồng bằng Bắc Bộ.
Với: “Tổng diện tích đất tự nhiên là 923,093km2
, trong đó diện tích
đất nông nghiệp chiếm 68,74%, đất chuyên dùng chiếm 16,67%, đất ở
chiếm 7,91%, đất chưa sử dụng và sông suối chiếm 6,68%” [164, tr.40].
Bên cạnh đó, Hưng Yên còn có mỏ than nâu (thuộc bể than vùng đồng
bằng sông Hồng) trữ lượng lớn nhất (hơn 30 tỷ tấn) chưa được khai thác, là
tiềm năng lớn cho ngành công nghiệp than, phục vụ cho sản xuất, tiêu dùng
và xuất khẩu.
Cũng như các tỉnh khác thuộc vùng đồng bằng sông Hồng, Hưng Yên
chịu ảnh hưởng sâu sắc của khí hậu nhiệt đới gió mùa, nóng ẩm, nhiều nắng và
có mùa Đông lạnh, hàng năm có hai mùa rõ rệt. Hưng Yên cũng là tỉnh có
mạng lưới sông ngòi khá dày đặc, với ba hệ thống sông lớn chảy qua: Sông
Đuống, sông Hồng, sông Luộc - những đường sông chính của Hưng Yên.
Ngoài ra, còn có hệ thống sông nội địa như: sông Cửu An, sông Kẻ Sặt, sông
Hoan Ái, sông Nghĩa Trụ, sông Điện Biên, sông Kim Sơn... thuận lợi không
chỉ cho sản xuất nông nghiệp mà còn cho sự phát triển công nghiệp, sinh
hoạt và giao thông đường thuỷ.
Những yếu tố tự nhiên thuận lợi của tỉnh Hưng Yên, là tiềm năng quan
trọng để phát huy vai trò của Hội LHPN tỉnh trong việc phát triển kinh tế - xã
hội, cải thiện đời sống nhân dân trong tỉnh, trong đó có các tầng lớp phụ nữ.
* Điều kiện kinh tế - xã hội
Để đáp ứng với tình hình và nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội trong
giai đoạn mới, thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị và Nghị quyết của Quốc
hội, tháng 1 năm 1997, tỉnh Hưng Yên chính thức được tái lập sau 29 năm hợp

37. 32
nhất với tỉnh Hải Dương. Khi tái lập tỉnh, Hưng Yên vẫn là tỉnh thuần nông,
công nghiệp hầu như không có gì đáng kể, kết cấu hạ tầng yếu kém, thiết bị
công nghệ lạc hậu, nhận thức của người dân về phát triển kinh tế còn hạn chế.
Năm 1997, nguồn nhân lực của tỉnh Hưng Yên khá dồi dào “dân số
1.075.517 người” [69, tr.296], trong đó, số người trong độ tuổi lao động chiếm
hơn 50%. Tỷ lệ lao động có trình độ của Hưng Yên thấp, bởi sau khi tái lập
tỉnh, đội ngũ cán bộ khoa học có trình độ ở lại tỉnh công tác ít. Hiện nay, số
lao động chưa có việc làm còn nhiều đã trở thành sức ép lớn đối với Hưng
Yên trong vấn đề giải quyết việc làm. Ngoài nghề chính là trồng trọt, người
dân còn nuôi trồng thuỷ sản trồng dâu, nuôi tằm, làm các nghề thủ công và
nghề truyền thống khác. Về thành phần dân tộc, ở Hưng Yên hầu hết là người
Kinh, số đông theo đạo Phật, một số ít theo đạo Thiên Chúa, phân bố rải rác
không tập trung.
Sau khi tái lập, Hưng Yên cùng cả nước tập trung xây dựng phát triển
kinh tế. Với sự nỗ lực của Đảng bộ và nhân dân trong tỉnh cùng với chính sách
cởi mở thông thoáng, tranh thủ sự hỗ trợ đầu tư nước ngoài, tình hình kinh tế -
xã hội Hưng Yên sau những năm đầu tái lập đã có nhiều khởi sắc, đổi thay từng
ngày, được đánh giá là một trong những tỉnh có tốc độ phát triển kinh tế tương
đối nhanh. Cơ cấu kinh tế từng bước chuyển dịch theo hướng CNH, HĐH.
Nông nghiệp nông thôn có nhiều chuyển biến tích cực, tỷ trọng giữa chăn nuôi
và trồng trọt ngày càng cân đối. Người nông dân bước đầu quan tâm đến sản
xuất hàng hoá, đảm bảo an ninh lương thực. Công nghiệp dịch vụ có bước phát
triển khá. Công nghiệp địa phương tuy phải đối mặt với nhiều khó khăn, nhưng
vẫn đạt được những thành tích đáng khích lệ. Một số ngành hàng tiếp tục được
củng cố phát triển, lựa chọn mặt hàng ưu tiên và có lợi thế để đầu tư chiều sâu,
đổi mới công nghệ tạo ra những sản phẩm chất lượng cao. Khối công nghiệp có
vốn đầu tư nước ngoài tăng nhanh, do số dự án đi vào hoạt động tăng lên, sản
phẩm được thị trường chấp nhận và có xu thế phát triển tốt. Từ điểm xuất phát

38. 33
thấp với nhiều khó khăn, thử thách khi mới tái lập, Hưng Yên đã nỗ lực vươn
lên, hoàn thành tương đối toàn diện những nhiệm vụ mục tiêu chủ yếu đề ra.
Về kinh tế: Năm đầu tái lập tỉnh (1997), một số chỉ tiêu chủ yếu về phát
triển kinh tế xã hội của tỉnh đều đạt và vượt so với kế hoạch đề ra. “Tổng sản
phẩm trong tỉnh (GDP) tăng 14,4% so với năm 1996 (kế hoạch đề ra trên 10%).
Cơ cấu kinh tế: Nông nghiệp - Công nghiệp - Dịch vụ: 52% - 20% - 28%, thu
nhập bình quân đầu người 205USD” [159, tr.4].
Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh và tinh thần quyết tâm của nhân dân
trong tỉnh, đến năm 2005, “nền kinh tế tiếp tục phát triển nhanh, khá toàn diện
và vững trắc, GDP năm sau cao hơn năm trước, bình quân tăng 12,28%/năm.
Cơ cấu kinh tế chuyển dịch nhanh, đến năm 2005: Nông nghiệp 30,5%; Công
nghiệp, xây dựng 38%; Dịch vụ 31,5%. Thu nhập bình quân đầu người đạt 550
USD” [4, tr.373].
Về văn hóa - xã hội: Năm 1997, cơ sở vật chất của ngành giáo dục vẫn
còn nghèo nàn, mạng lưới giáo dục đào tạo không đồng bộ, đội ngũ giáo viên
còn thiếu, mất cân đối, chưa đồng bộ. Phần lớn các bệnh viện xây dựng từ
những năm trước tuy được sửa chữa, nâng cấp, xây dựng nhưng chưa đáp ứng
được nhu cầu khám chữa bệnh của nhân dân. Các hoạt động văn hóa, văn nghệ,
thể dục, thể thao tuy được đẩy mạnh dưới nhiều hình thức song cơ sở vật chất
còn thiếu, chưa đáp ứng được nhu cầu của nhân dân trong tỉnh.
Đến năm 2005, công tác giáo dục - đào tạo, xây dựng nền tảng cho mọi
công dân phát triển toàn diện nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi
dưỡng nhân tài cho sự nghiệp CNH, HĐH. Coi trọng cả quy mô, chất lượng và
hiệu quả ở mọi cấp học, ngành học. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện,
thu hút đầu tư của cả cộng đồng, các chương trình quốc gia, ngoài nước cho
giáo dục đào tạo. Cơ sở y tế các tuyến được đầu tư cải tạo và tăng cường trang
thiết bị phục vụ khám chữa bệnh, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao tay
nghề và y đức của đội ngũ thầy thuốc.

39. 34
Những điều kiện kinh tế - xã hội có ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng
đời sống của nhân dân trong tỉnh, đồng thời cũng là nhân tố quan trọng tác
động đến hoạt động của Hội LHPN tỉnh.
* Truyền thống lịch sử, văn hóa
Hưng Yên mảnh đất có truyền thống văn hiến, nhất là về cử nghiệp và
thi thư, đã sản sinh ra nhiều anh hùng hào kiệt, các nhà văn hoá lớn. Trong 845
năm nho học, “Hưng Yên có 214 vị đỗ đại khoa còn lưu danh ở bia Văn Miếu
(thôn Xích Đằng, phường Nam Sơn thị xã Hưng Yên). Hưng Yên là tỉnh đứng
thứ 4 trong cả nước về cử nghiệp” [164, tr.58]. Trong suốt quá trình đấu tranh
lâu dài dựng nước và giữ nước, vùng đất Hưng Yên thời nào, lĩnh vực nào cũng
có những nhân tài mà sử sách còn ghi như. Từ thủa bình minh lịch sử của dân
tộc, bước phát triển của thời đại Hùng Vương từ Chử Đồng Tử - Tiên Dung -
Một thiên tình sử đẹp nhất trong kho tàng văn học Việt Nam, nói lên tiếng nói
tự do yêu đương và bình đẳng nam nữ. Trong lịch sử đấu tranh lâu dài dựng
nước và giữ nước, đất Hưng Yên đã sản sinh ra những nhân vật tài ba, lỗi lạc
trên các lĩnh vực mà sử sách còn ghi, dân ta ca tụng: Tài năng về Quân sự có
Triệu Quang Phục, Phạm Ngũ Lão, Hoàng Hoa Thám… Văn tài lỗi lạc có
Nguyễn Trung Ngạn, Đoàn Thị Điểm… Nguyễn Công Hoan, Vũ Trọng
Phụng… Về Y học có danh Y Lê Hữu Trác. Khoa học có Nguyễn Công Tiễu,
Phạm Huy Thông… Sân khấu Chèo có Nguyễn Đình Nghị, Hoa Tâm… Mỹ
thuật có Tô Ngọc Vân, Dương Bích Liên, Âm nhạc có Mai Văm Chung… Thế
kỷ XX, trên lĩnh vực hoạt động chính trị chống đế quốc, phong kiến, giành độc
lập dân tộc, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, Hưng Yên cũng là
quê hương của nhiều cán bộ cách mạng tiền bối, nhiều nhà chính trị có tên tuổi
như Tô Hiệu, Nguyễn Bình…cùng bao tấm gương chiến đấu hi sinh khác đã
góp phần tô đẹp cho truyền thống quê hương, làm rạng danh Tổ quốc. Đặc biệt,
người con ưu tú của quê hương - đồng chí Nguyễn Văn Linh, một trong những
người góp phần kiến tạo đường lối đổi mới; Tổng Bí thư nhiệm kỳ đầu của thời
kỳ đổi mới đất nước (1986-1991).

40. 35
Là quê hương có nhiều di tích lịch sử, đặc biệt là đền chùa, đồng thời,
Hưng Yên cũng là một trong những địa danh lưu giữ, bảo tồn một số di tích, di
vật được đánh giá là quý hiếm, với vẻ đẹp của thời gian và giá trị nghệ thuật
kiến trúc, điêu khắc...Tất cả cho chúng ta cái nhìn tinh tế trước vẻ đẹp của sự
kết hợp kiến trúc truyền thống và hiện đại. “Là tỉnh có mật độ di tích dầy đặc
của vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng với 1.210 di tích văn hoá, lịch sử, tín
ngưỡng. Trong đó 172 di tích được nhà nước xếp hạng và 32.574 cổ vật trong
các di tích. Đặc biệt là di tích Phố Hiến - trung tâm thương mại, đối ngoại sầm
uất phồn hoa bậc nhất vào thế kỷ XVI, XVII” [164, tr.49].
Trên địa bàn tỉnh Hưng Yên, có nhiều đền, chùa nổi tiếng như đền thờ
Đức Tống Trân, đền thờ Đức Ngô Vương, đền Phạm Bạch Hổ, đền Đinh Điền,
đền Trần, đền Phạm Ngũ Lão, đền Chử Đồng Tử… Mỗi đền, chùa là một kho
tàng mỹ thuật sống động, với rất nhiều cổ vật quý hiếm. Đó là những không
gian văn hoá truyền thống, hiện hữu nét đẹp văn hoá vật thể, phi vật thể hấp
dẫn du khách bởi sự hài hoà cảnh trí thiên nhiên và hình khối kiến trúc, nghệ
thuật chạm khắc tinh vi.
Những điều kiện lịnh sử, văn hóa của Tỉnh đã làm giàu cho đời sống tinh
thần của nhân dân, trong đó có phụ nữ Hưng Yên. Là một Tỉnh thuần nông, đời
sống nhân dân chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp. Phụ nữ vốn là người lao
động. Trải qua bao thế hệ, chị em cùng với chồng con “Một nắng hai sương”, ý
thức lao động, sự kiên trì, phẩm chất của người phụ nữ trở thành lẽ sống của
họ, vì chồng, vì con, vì gia đình, đất nước. Thế kỷ thứ nhất có các nữ tướng
Nguyệt Thai, Nguyệt Độ...; thế kỷ XI có Hoàng Thái Hậu Ỷ Lan (1044 - 1117)
quê ở Như Quỳnh - Văn Lâm hiện nay, Bà đã hai lần thay thay chồng là Lý
Thánh Tông nhiếp chính. Bà cùng Lý Thường Kiệt, Lý Đạo Thành lãnh đạo
nhân dân ta chiến thắng quân Tống xâm lược, bà là tấm gương tiêu biểu của
truyền thống “Giỏi việc nước, đảm việc nhà”. Thời Lê Lợi chống giặc Minh thế
kỷ XV, Hưng Yên có bà Đào Thị Huệ quê Đào Đặng - Tiên Nữ học thông, biết
rộng, hát hay múa giỏi, dung nhan, tài hoa, có công giết giặc.

41. 36
Dưới chế độ cũ, phụ nữ Hưng Yên khổ cực trăm bề, luôn phải đối phó
với thiên tai, địch họa... quanh năm lao động vất vả mà vẫn đói rách. Chế độ
phong kiến thống trị lâu đời, lễ giáo khắc nghiệt, cùng sự đàn áp, bóc lột, của
bọn đế quốc xâm lược đã trói buộc họ trong tăm tối, dốt nát. Chính vì lẽ đó, khi
Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, lãnh đạo, giải phóng dân tộc, giải phóng phụ
nữ thoát khỏi cuộc đời nô lệ, lầm than. Chị em đã quyết tâm đi theo Đảng, cùng
chồng con tham gia đấu tranh đánh đổ đế quốc, phong kiến, giành độc lập, tự
do cho tổ quốc, hạnh phúc cho nhân dân.
Sau năm 1997, với điều kiện mới của Tỉnh đã tác động trực tiếp đến
đời sống phụ nữ Hưng Yên. Phát huy truyền thống, cần cù, bước vào thời kỳ
mới, các tầng lớp phụ nữ trong Tỉnh đảm đang làm kinh tế gia đình, tích cực
học tập nâng cao hiểu biết, áp dụng khoa học - kỹ thuật trong sản xuất, tích
cực tham gia công tác xã hội, nuôi con khỏe, dạy con ngoan, xây dựng gia
đình hạnh phúc.
Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và truyền thống lịch sử - văn hóa
đem lại một số thuận lợi, đồng thời cũng hàm chứa những khó khăn, thách
thức, ảnh hưởng đến phong trào phụ nữ và hoạt động của Hội LHPN tỉnh
Hưng Yên.
* Về thuận lợi
Một là: Là tỉnh nằm ở trung tâm đồng bằng châu thổ sông Hồng, tiếp
giáp với Thủ đô Hà Nội, có hệ thống giao thông thuận lợi đến các trung tâm
lớn của đất nước là Hà Nội, Hải Phòng, tỉnh Hưng Yên có điều kiện mở rộng
giao lưu kinh tế, văn hóa - xã hội, đặc biệt là phát triển các ngành thương mại,
dịch vụ và tiếp thu các thành tựu khoa học - kỹ thuật, nét văn hóa của các thành
phố lớn... Những điều kiện đó, tạo điều kiện cho nhân dân trong Tỉnh, trong đó
có tầng lớp phụ nữ, mở mang phát triển các ngành kinh tế nhất là các nông sản
hàng hóa và các sản phẩm của nghề thủ công nghiệp để cung cấp cho thị
trường rộng lớn.
Hai là: Là địa phương có điều kiện tự nhiên tương đối thuận lợi, với diện
tích đất nông nghiệp dồi dào, hệ thống sông ngòi phong phú, tạo kiều kiện để

42. 37
tăng gia sản xuất, đặc biệt là trồng lúa, các cây ăn quả và chăn nuôi gia súc, gia
cầm. Với đất đai trù phú, thổ nhưỡng tương đối thuận lợi, cho phép các tầng
lớp nhân dân tăng cường thâm canh, tăng năng xuất cây trồng, vật nuôi, đảm
bảo phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, góp phần
đảm bảo đời sống vật chất cho các tầng lớp nhân dân, trong đó có phụ nữ.
Ba là: Với truyền thống lịch sử, văn hóa lâu đời, đặc biệt là tinh thần yêu
quê hương, đất nước và truyền thống cần cù trong lao động sản xuất. Bước vào
thời kỳ đổi mới, với đường lối và chủ trương đúng đúng đắn của Trung ương
Đảng và Đảng bộ Tỉnh, các tầng lớp nhân dân, nhất là phụ nữ, hăng hái sản
xuất, tiếp thu các thành tựu khoa học - kỹ thuật, để phát triển kinh tế nông
nghiệp, công nghiệp, thủ công nghiệp, thương mại và dịch vụ để từng bước
nâng cao đời sống vật chất và tinh thần, góp phần xây dựng quê hương ngày
càng giàu mạnh.
* Khó khăn
Thứ nhất, là tỉnh có diện tích đất nông nghiệp tương đối rộng, song nhiều
vùng thuộc vùng chiêm trũng, chua, phèn, gây ảnh hưởng đến canh tác nông
nghiệp, đặc biệt là trồng lúa. Vì thế, so với nhiều địa phương thuộc vùng châu
thổ sông Hồng năng suất lúa và cây trồng ở Hưng Yên chưa cao. Bên cạnh đó,
nhiều địa phương, kết cấu hạ tầng nông nghiệp, nông thôn, nhất là hệ thống
đường giao thông còn lạc hậu, gây khó khăn cho các ngành công nghiệp, đặc
biệt là hình thành các khu công nghiệp tập trung. Vì thế, gây cản trở cho việc
chuyển đổi nghề nghiệp của nhân dân, trong đó có các tầng lớp phụ nữ.
Thứ hai, do điều kiện kinh tế - xã hội còn hạn chế, nên đời sống vật chất,
tinh thần của nhân dân, đặc biệt là các tầng lớp phụ nữ nông thôn còn khó
khăn, vì thế họ phải tập trung lao động, sản xuất để từng bước nâng cao đời
sống vật chất cho gia đình, ít có điều kiện tham gia các hoạt động xã hội. Điều
đó ảnh hưởng đến công tác vận động các tầng lớp phụ nữ tham gia công tác
Hội và các phong trào phụ nữ.

43. 38
Thứ ba, đại đa số phụ nữ Hưng Yên là nông dân sống ở các vùng nông
thôn, trình độ dân trí còn thấp nên khả năng tiếp thu khoa học - kỹ thuật, công
nghệ còn hạn chế. Điều đó ảnh hưởng đến việc nâng cao năng suất lao động,
tiền lương và thu nhập cho phụ nữ. Bên cạnh đó, việc dạy nghề, đối với
những ngành nghề đòi hỏi kỹ năng, chuyên môn cao đối với phụ nữ còn hạn
chế nên phụ nữ ít có cơ hội tiếp cận với các công việc có thu nhập cao. Vì thế,
đại bộ phận phụ nữ ở Hưng Yên có thu nhập thấp, do vậy, họ phải thường
xuyên bươn trải để kiếm sống. Đó là cản trở lớn trong việc tập hợp cán bộ,
hội viên phụ nữ tham gia các phong trào phụ nữ và các hoạt động của Hội
LHPN tỉnh.
Thứ tư, với đặc thù của một tỉnh mới tái lập, công tác Hội LPHN của
tỉnh cũng còn nhiều bất cập như: số Hội viên chưa ổn định “245.870 hội viên
năm 1997” [77, tr.11], so với dân số Hưng Yên năm 1997 là 1.075.517 người,
thì số hội viên chưa đông đảo. Xã hội chuyển từ tập trung quan liêu bao cấp
sang cơ chế thị trường làm nhiều chị em mải làm kinh tế không quan tâm nhiều
đến tổ chức Hội. Trình độ năng lực của đội ngũ cán bộ Hội vẫn còn nhiều hạn
chế (nhất là ở cấp cơ sở), chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ công tác Hội
“Cán bộ tỉnh Hội, huyện Hội thường xuyên xuống cơ sở để trực tiếp làm công
tác vận động phụ nữ, đặc biệt quan tâm giúp đỡ những cơ sở khó khăn” [87,
tr.298]; việc tham mưu, chỉ đạo, điều hành tổ chức hoạt động của Hội còn
nhiều lúng túng. Hoạt động của Hội chưa đáp ứng kịp thời những vấn đề đặt ra
với một số đối tượng phụ nữ như lao động nữ trong khu công nghiệp, khu chế
xuất; nữ thanh niên; phụ nữ cao tuổi; nữ doanh nhân. Việc giám sát thực hiện
luật pháp chính sách, công tác phản biện xã hội ở nhiều địa phương còn chưa
hiệu quả...
Thực tế đó, đòi hỏi Đảng bộ tỉnh phải đề ra những chủ trương, giải pháp
cụ thể, phù hợp, khoa học trong lãnh đạo công tác phụ nữ của Tỉnh nói chung
và lãnh đạo xây dựng, phát triển tổ chức hội và phong trào thi đua của Hội